ONS BLAD
De reis volbracht
4
bijeenroeping van den
VOLKENBONDSRAAD?
I
I
De chaos in het
Oosten
verre
t Het nieuws
heden
van
De Hetze tegen de Katholieken
het Derde Rijk
I
I
I
I
11
DE NEGUS ZENDT WEER
NOTA’S
K
NIET TE VERTROUWEN
BONDGENOOT
De Habsburgers
in
EEN SCHERP ARTIKEL
VAN DE OSS. ROM,
DE BAROMETER
De KXVIII te Soerabaya
aangekomen
HOOGE ONDERSCHEIDING
VOOR LEBRUN
JOH. LAUWERS
VEREENIGDE katholieke pers
I
Sa.
DONDERDAG 11 JULI 1935
ÏN
f 2-
92
Verwijten aan Rusland
Acht gewonden
Weer 1300 Italianen
naar Oost-Afrika
Z.H. de Paus verleent den presi
dent de Hoogste Orde van
Christus
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De overstroomingen in
China
Treinongeluk in
Frankrijk
I
PAYGLOP 3
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De spoorweg in Erythrea, waarlangs de buitenlanders, die uit vrees voor het drei
gend oorlogsgevaar Abessinie verlaten, moeten worden vervoerd
Hy verlangt opheffing van het ver
bod, dat eenige landen heb
ben uitgevaardigd, om
wapenen aan Abes
sinie te leveren
Proclamatie van het Vaderland
sche Front
Het Vaticaansch orgaan wyst er op
dat de Kath. vereenigingen in
het Concordaat erkend zyn
De redevoeringen te
MUnster
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20c.z ingez. med. 40 c
p. regelidem op pag. één 55 a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
i
Bij een luchtaanval op Oeliasoetai
zouden ruim 1000 dooden
zyn te betreuren
-
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 233
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
en
Nader seint men ons:
2NIH
Treinongeluk in Frankrijk; acht gewonden.
één
re-
meldt
d.d.
ons
Proclamatie van het Vaderlandsche Front inzak*
de Habsburgsche kwestie.
In de nota's wordt de noodzakelijkheid van
vspenlnvoer hiermede geargumenteerd, dat er
oorlogsgevaar bestaat en dat de verklaring van
Mussolini en ook de Italiaansche pérs openlijk
op een veroveringsoorlog aanstuurden.
Ondanks de arbitrage-commissle, zoo gaat de
nota voort, zet Italië zijn mobilisatie voort en
stuurt het troepen en munltievoorraden naar
de Abessinische grenzen.
Abessinlë is dus tot zelfverdediging tot invoer
van wapenen gedwongen en een verbod daarvan
is onvereenlgbaar met de neutraliteit tegenover
belde landen in acht te nemen.
Abesninië heeft de bijeenroeping van den
Volkenbondsraad verlangd, omdat de Ita-
liaansche arbiters te Scheveningen de be
spreking van het rechtsvraagstuk van Oeal-
Oeal van de hand hadden geweien en zich
toelegden op een oplossing door geweld.
en 1
Mantsjoeli,
Naar aanleiding van de verleenlng van de
Christus Orde aan den president der Fransche
republiek schrijft de „Osservatore Romano” een
belangrijk commentaar.
Bij de slultlngsfeesten van het Heilig Jaar te
Lourdes, aldus het pauselijk blad, klonken de
namen van Rome en van Frankrijk, eeuwen
lang vereenlgd door het Katholieke eerstge
boorterecht. na zoo vele smartelijke wederwaar
digheden opnieuw te zamen, onder de zegenin
gen der gansche Christenheld.
President Lebrun sprak de diepste gevoelens
van het Fransche volk uit.
Met hem waren al de geloovigen van den
godsdienst der vaderen, al diegenen, die in bet
geloof van Clovis, van Karel, van Lodewljk, van
Jeanne d'Arc en van Poch de hoogste, de edel
ste deugden van het vaderland zien.
Ridder van Christus, zoo besluit het pauselijk
orgaan, beteekent ridder van den Vredevorst.
Bij een gewl
om het leva
riek te Londen kwamen 3 brandweerlieden
namen aan dezen strijd tegen het vuur deel
B(j een Inchtoverval op Oeliasoetai (Mongolië)
zouden 1000 menschen om het leven zijn ge
komen.
NAPELS, 10 Juli (Reuter). Met het stoomschip
..Belvedère’’ zjjn heden twee bataljons Zwart-
hemden ter sterkte van 1300 man naar Massoea
vertrokken.
wikkeling van Oostenrijk en de internationale
spanning, niet in het belang van het vader
land, evenmin in het belang van de dynastie
Derhalve mag in het Vaderlandsche Front geen
dergelijke propaganda worden gevoerd.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
10 Juli:
Z. H. de Faas heeft aan den President
der Fransche Republiek de Hoogste Orde van
Christus verleend.
De minister van Staat Marin en de Fran
sche ambassadeur te Rome hebben 't Groot
kruis der Fins Orde ontvangen.
jMoskon als bondgenoot niet te vertrouwen.
Het conflict tusschen Abessinie en Italië; bij
eenroeping van den Volkenbondsraad?
Ontijdige dynamiet.ontploffing bij slooperswerk
te Rotterdam; drie arbeiders gewond, van wie
één zeer ernstig.
De bezuinigingsplannen besproken in een hoofd
besturen vergadering der R. K. Centrale van bur
gerlijk Overheidspersoneel.
Stand op Donderdag 9 uur vjn.: 765.5
Vorige stand 1S3A
den
niet
De Abessinische vertegenwoordiger bij de ver
zoeningscommissie prof. Jèze, is te Genève aan
gekomen met de besluiten der Schevenlngsche
conferentie, die morgen, Donderdag, zullen wor
den gepubliceerd.
In een begeleidend schrijven verklaart profes
sor Jèze een interventie van den Volkenbonds-
raad dringend noodzakelijk.
LONDEN, 10 Juli (Reuter). In antwoord op
een vraag van den liberaal Mander in het Lager
huis inzake bet Italiaansch-Ethiopisch conflict
verklaarde Eden:
„Ik hoop, dat Italië niet zijn toevlucht zal
nemen tot een oorlog
Onze regeerlng is vastbesloten haar pogingen
voort te netten in samenwerking met de overige
mogendheden, om door vreedzame middelen bet
conflict te regelen.”
en
aange-
Mands-
aanbie.
ALKMAAR
PARIJS, 10 Juli (Reuter). Op het station
van Thouars in West-Frankrijk is een loco
motief in botsing gekomen met den Parfj-
schen express. Vijf passagiers en 3 postamb
tenaren hebben verwondingen opgeloopen. De
materieele schade is belangrijk.
Het Japansche ministerie van Buitenlandsche
Zaken spreekt de geruchten over een stelllng-
nemen van Japan in het Italiaansch-Ethiopisch
conflict tegen.
Tevens wordt ontkend, dat er waarheid zou
schuilen in de geruchten, volkens welke Abes-
slnië gewapende hulp van Japan gevraagd heeft.
Japan is politiek niet geïnteresseerd Dfj Abes-
sinië, het heeft in dit land alleen economische
belangen, zooals ook andere landen en deze
belangen zal Japan weten te beschermen.
Onze Rom. correspondent
9 Juli:
De „Osservatore Romano"
rige beschouwing aan „het
ster”, d wz. aan de redevoeringen van Rosen
berg en Frlck en het daaraan voorafgaande
schrijven van den bisschop van Münster aan
de plaatselijke autoriteiten.
WEENEN, 10 Juli. (Reuter.) De bondspolitle
heeft gelast het vermogen van de „Deutscher
Studenten Hilfsverein” in beslag te nemen.
Dientengevolge zjjn de beide studenten-te-
hulzen en twee stukken grond, welke aan de
vereeniging behooren in beslag genomen.
Verder werd het vermogen ten bedrage van
500.000 schilling in beslag genomen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Radactiu 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Speamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
wijdt een uitvoe-
geval van Mün-
en boven
De Abessinische regeerlng heeft aan de di
plomatieke vertegenwoordigers van Frankrijk.
Engeland en België, ook voor Tsjecho-
Blowakije, Zweden en Denemarken, gelijklui
dende nota's overhandigd, waarin zij de ophef
fing veitangt van het verbod tot wapenleverlng
door deze landen.
Abessinlë beroept zich in de nota’s op het
verdrag van 21 Augustus 1930, dat een regee
rlng machtigt wapens en munitie, die voor de
landsverdediging en tegen een buitenlandachen
taaval noodzakelijk zijn, in te voeren.
„Wij staan voor een strijd, dien wij
voornemens zijn te voeren tegen
eiken prija”.
In verband met deze berichten schrijft de
Hotsjt het volgende:
De Sowjet-Russlsche penetratie in Sinkiang
en de Sowjet-Russlsche overheerschlng van
Buiten-Mongolle. zijn verantwoordelijk voor
de impasse, waarin de conferentie van gede
legeerden van Mandsjoekwo en Bulten-Mon.
golle geraakt
Z. H. <*e Paus verleent aan president Lebrun
de Hoogste Christus Orde.
1. De hartelijkheid van de Hollanders, 2.
het succes van de Marine „welke de mooiste
herinnering is van de geheele bemanning aan
deze reis”, 3. het nut van vlagvertoon, dat
vooral in Zuld-Amerlka. waar in de laatste
25 jaar geen enkel Nederlandsch oorlogsschip
is geweest, sterk wordt gewaardeerd.
In verband met het feit, dat de „K XVIII”
te Banjoewangi slechts korten tijd kon verblij
ven, heeft de commandant bedankt voor de hul
diging aan den wal, welke reeds was voorbereid.
Hl) deelde echter mede, ten zeerste de aardige
attenties te waardeeren. welke de inwoners te
Banjoewangi aan boord hadden gezonden.
Het Katholiek Onderwijzersverbond over de
bezuiniging op het onderwijs.
O O
in het nationaal-socialistlsche Duitschland, dat
volgens Rosenberg's verklaringen van Septem
ber 1.1., de beide christelijke confessies be
schermt, onduldbaar zou moeten zjjn, dat aan
het hoofd van de politieke opvoeding der jeugd
de meest verwoede en godslasterlijke vernieler
van het Christendom en meer in het bijzonder
van het Katholicisme gesteld wordt; en dat het
niet alleen duldbaar, maar rechtmatig en plicht
matig voor den bisschop was, den brief te
schrijven om den, door de wet beschermden en
door het concordaat gewaarborgden godsdienst
tegen verdere beleedigingen te behoeden. „En
dit ook, omdat in eiken staat, die zich van zijn
wezen bewust is, een beroep van de burgers op
bevoegde overheden Al dan niet kan worden
aanvaard, maar nimmer onduldbaar kan ge
oordeeld worden. Dit zou niet alleen een absur
diteit. maar een zelfmoord van het staatspres-
tlge beteekenen; tenzij In plaats van het be
grip van den staat als oppersten regelaar en
rechter In Duitschland reeds een zonderlinge
opvatting Ingang gevonden heeft, die door mi
nister Goebbels werd uitgesproken in zjjn rede
van den len Juli, nJ. dat „de partij boven den
staat moet staan, die slechts een werktuig is om
de menschen te besturen.”
commercieele
knoopt tusschen Buiten-Mongolle
Joekwo, terwijl Buiten-Mongolle de
dingen Van Mandsjoekwo verwerpt in verband
met zijn bijzondere betrekkingen met Rusland.
Het blad voegt hieraan toe, dat Sowjet Rus.
land, dat reeds vasten voet heeft gekregen
In Sinkiang, thans plannen heeft opgesteld
om Buiten-Mongolle met Sinkiang te verbin
den. Vandaar de recente luchtaanvallen van
generaal Sjeng Sjl Tsal, die een protégé Is
van de Russen.
„Klaarblijkelijk,'’ zoo schrijft het Vaticaan-
sche orgaan, „hadden de autoriteiten van
Westfalen ernstig tegen hun plicht en hun
aanzien gehandeld door aan een particulier den
brief van een bisschop over te geven en toe te
laten, dat deze In het openbaar werd voorge
lezen en grof werd aangevallen. Maar het was
niet om deze onbekwame of partijdige autori
teiten tot de orde te roepen, dat minister
Frlck zich met die onsmakelijke episode bezig
hield. doch integendeel om Rosenberg gelijk te
geven.”
De „Osservatore” citeert vervolgens eenige
passages uit Frick’s rede, waarin os gezegd
werd, dat het „In het nationaal-socialistlsche
Duitschland onduldbaar Is. dat een kerkelijke
persoonlijkheid zich gerechtigd acht, zulke vra
gen tot de overheid te richten.”
De .Osservatore” merkt daartegen op, dat het
In het reisverhaal wordt herhaaldelijk ge
memoreerd de groote hartelijkheid welke van
de zijde van landgenooten werd ondervonden
op Madeira, te Rio de Janeiro, Buenos Alras
en Kaapstad.
Incidenten deden zich voornamelijk voor tij
dens den oversteek van Buenos Aires naar
Kaapstad, welke oversteek 25 dagen duurde,
toen de eerste groote storm werd ontmoet,
met zware zeeën die voortdurend over de ge
heele boot en brug sloeg, welke geheel onder
water verdwenen, zoodat alleen de wacht aan
het dek bleef. Ook tijdens den oversteek van
Mauritius naar Fremantle werd veel ruw
weer ontmoet, os. een ernstige stormnacht
waarbij de K XVIII eenmaal zoodanig slagzij
bekwam, door een onverwachte zee, dat alle
slapers aan bakboord uit de kooien werden
gesmeten. Een warboel ontstemd van tafels,
bedden, menschen, schrijfmachines en bed
dengoed. alles door en over elkaar. Het is
wonderbaarlijk, dat er geen ongelukken ge
beurden op dezen ruim 3500 mijlen grooten
oversteek, die 20 dagen duurde.
't Reisverhaal gewaagt voorts van den merk
waardiger) opwindenden „Snip’’-nacht, waar,
in de .^Snip” vlak over de K XVIII vloog,
doch In wolken gehuld bleef. De radlo-peilln-
gen die de „Snip’’ noodlg had, slaagden vol
komen.
Prof. Venlng Melnesz deed belangrijke waar
nemingen tijdens deze reis. HU loodde' de
diepste plek In den Atlantlschen Oceaan, n.l.
7600 meter tusschen Dakar en Pernambuco.
Prinses Marie Louise, een nicht van den
Engelschen Koning, bracht een bezoek aan de
K XVIII, tijdens het verblijf te Montevideo.
Van Engelsche zijde werd bij monde van
den Gouverneur van Mauritius groote dank
baarheid geuit over het bezoek van de
K XVIII.
Enthousiast memoreeren officieren en be-
De „Times” schrijft, dat de verklaringen van
Gayda In de „Gloroale dTtalla” over de aan
komst van Britsche troepen in Britach-Somall-
l*nd en een versterking van de Britsche troe
pen In Egypte met 600 man uit Indië onjuist
Mjn. Evenmin hebben troepenverplaatsingen
Plaats gehad in Soedan of Kenya.
SOERABAJA. 10 Juli (Aneta). Aneta ver
nam uit Banjoewangi de eerste Indrukken van
de reis van Hr. Ms. onderzeeër K XVIII, welke
uniek en schitterend genoemd wordt. In to
taal werden afgelegd 22.600 mijlen. De K
XVIII dook in totaal 230 keer, zoodat de boot
elf etmalen onder water is geweest. De ge
heele bemanning is gezond; één onderging
een lichte operatie in Buenos Aires en één te
Kaapstad.
3
niiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiin
ADDIS ABEBA, 10 Juli (Reuter).
Naar men in regeeringskringen me
dedeelt zal Abessinie de onmiddel-
lijke bijeenroeping van den Volken
bondsraad verzoeken. Het wil daar
mede te kennen geven, dat het nog
steeda tracht een vreedzame oplos
sing te vinden voor het Italiaansch-
Abessinisch conflict. In regeeringa-
kringen is men van meening, dat
inderdaad de - weigering van Italië
tot benoeming van een vijfden
arbiter doet zien, dat Italië liever
tot geweld zjjn toevlucht neemt dan
dat het een juridische regeling van
het geschil tracht te bereiken.
manning de onvergetelijke radio.uttzending,
die pp Mauritius overkwam, evenals de gast
vrijheid van alle naties waarmede men tijdens
den tocht in aanraking kwam, o.a. van de
zijde van de Australiërs te Fremantle, die den
eersten onderzeeër welke deze plaats aandeed,
hartelijk befulfden en hoopten ook hierin een
bewijs te mogen zien van den wil tot ver
steviging van de handelsbetrekkingen met
Indië. Als souvenir aan dit' bezoek werd een
pet van een der officieren aangehouden.
Dit beknopt reisverslag samenvattend,
sumeerde luitenant ter zee Ter Poorten drie
punten:
PARIJS, 9 Juli Een dramatisch diplo
matiek Incident, dat de moeilijkheden van bet
kortelings gesloten Fransch-Sovjet-Russiscbe
pact aan het licht brengt, is ter kennis van den
correspondent van de „Daily Telegraph” geko
men. lezen wjj in „De Telegraaf”.
Niet lang geleden werd door de douane-auto-
riteiten van Letland de bagage onderzocht van
een koerier van de Komintern. Daarbi) werd
een brief gevonden, gericht aan de Fransche
communisten te Parijs, waarin deze werden ge
ïnstrueerd, hun propaganda onder het Fran
sche leger en de marine voort te zetten tegen
officieren, die verdacht werden van „fascis
tische” tendensen. De brief werd door de re-
geering van Letland ter kennis gebracht van
de Fransche ministers van Oorlog en Marine,
die het schrijven aan den premier vooriegden.
Laval was zeer verontwaardigd en ontbood
onmiddellijk den Sovjet-Russlschen ambassa
deur Potemkin, wien hU om naderen uitleg
vroeg.
„Uw gewoon excuus, dat de Sovjet-Russi-
sche regeenng geen autoriteit over de Komin
tern bezit, zal in dit geval niet helpen.” zeide
Laval. „De overeenkomst, die ik te Moskou heb
gesloten, werd met Stalin aangegaan. Hij is geen
lid van de Sovjet-regeerlng, doch hl) is onbe
twist leider van de Bolsjewistische partij en
niemand kan ontkennen, dat deze partij de Ko
mintern bestuurt.”
De Sovjet-ambassadeur moet volgens
correspondent van de „Daily Telegraph"
in staat zjjn geweest, op dit argument een ant
woord te geven. Hij kon slechts vaag beloven,
dat een herhaling van deze Incidenten zal wor
den voorkomen.
WEENEN, 10 Juli. (Reuter.) De secretaris
generaal van het Vaderlandsche Front, kolonel
Adam, heeft aan alle onderafdeelingen van 1
Vaderlandsche Front de volgende verklaring
inzake de Habsburgsche quaestie uitgevaar
digd:
„Het Vaderlandsche Front bevordert in zijn
rijen het respect voor de Habsburg-dynastle en
verbiedt alle uitingen, waardoor het Huls Habs
burg wordt vernederd of tekort gedaan. Het
is mogelijk en wenscheljjk, dat de volkeren van
het Donaugebled eens, bij volle garantie Van
hun onafhankelijkheid en nationale vrijheid,
weder de economische wetten zullen volgen en
tot een economische samenwerking zullen
komen.
In de lijn van deze ontwikkeling zou de Habs
burgsche Kroon opnieuw van beteekents kun
nen worden in de Europeesche staatkunde.
Evenwel is propaganda voor restauratie In
het huldig stadium van de binnenlandsche ont-
HANKOÜ, 10 Juli (Reuter) Het aantal
slachtoffers, dat ten gevolge van de overstroc-
ming om het leven is gekomen, is nog ni?t
bekend, doch men vreest, dat het zeer hoog is.
In het district Hankou zijn 50.000 personen
dakloos
De steden Woe Tsjang en Han Jang staan
gedeeltelijk onder water.
TOKIO, 10 Juli (ANP). Op sensationeele
wijze publiceeren de dagbladen alhier een
bericht volgens hetwelk generaal Sjeng
Sjl Tsal, de gouverneur van Sinkiang in
Chineesch Turkestan, kort geleden lucht
aanvallen zou hebben doen uitroeren door
verscheédene vliegtuigen op Oeliasoetai,
een belangrijke stad tusschen Buiten-
Mongolie en Sinkiang, die in 1933 zich
heeft losgemaakt van Buiten-Mongolle.
Bij deze luchtaanvallen zouden ruim 1000
dooden gevallen zijn onder de bevolking.
WEENEN, 10 Juli. (Reuter.) De Federale
Landdag heeft het wetsontwerp tot opheffing
der Habsburgwetten met algemeene stemmen
aangenomen.
VATICAAN-STAD, 10 Juli. (Reuter) Het
rondschrijven van den Duitschen minister van
Binnenlandsche Zaken, waarbij de Dultsche
Katholieken worden beschuldigd zekere Rtfks-
wetten te weerstreven, heeft in Romeinsche
religieuze kringen emotie veroorzaakt.
Men herinnert zich hier de herhaalde over
tredingen van de bepalingen van het concor
daat en de vervolging, waarvan zekere leden
van de geestelijkheid hadden te lijden.
Is te Mantsjoeli, aangezien
Mandsjoekwo wenscht, dat diplomatieke
betrekkingen worden
en
En
Over z^^Kgggnen,
Vaart meteére Neerlands vlag,
Een symbool van ’t kleine landje.
Een symbool van ons gezag.
En al hebben andere landen
Dikwijls ook een massa praats,
De K XVIII is in orde'
Die is heusch achttien karaats’
Wakkere marinemannen
En bekwame commandant.
Dacht je soms alléén te reizen?
Nee, met jullie vaart heel 't land!
Want naar verre werelddeelen
En naar elke vreemde zee
Gingen steeds in hun gedachten
Alle landgenooten mee.
Deze tocht was niet krijgszuchtig.
Diende ook de wetenschap,
Die door zulke expedities
Steeds vooruit gaat, stap voor stap.
Daaglijks vroeg men hier in spanning
Gaat de tocht wel goed en snel?
Tot steeds ’t laconiek bericht kwam:
„Geen bijzonders. Alles wel."
En waar je was aangekomen
Of waar je ook was gestart.
Jullie „tOare plaats”, hoor jongens,
W.as steeds: midden in ons hart!
H. K.
Te 3.40 Amsterdamschen tijd)
▼aart de K XVIII de haven van
Soerabaya binnen.
Op de kade zet een muziekkorps
het Wilhelmus in, stoomfluiten gie
ren, het motorgeronk der vliegtui
gen davert door de lucht,
alles uit klinkt het eindeloos gejuich
der duizenden, die van de komst
van den onderzeeër getuige waren.
De „Osservatore" citeert verder de uitlatin
gen van minister Frlck over de overbodigheid
der katholieke vereenigingen en wijst erop, dat
deze in het concordaat erkend en beschermd
zijn, hetgeen beteekent, dat zU niet overbodig
geoordeeld werden, maar beschouwd werden
als nuttige elementen voor de Dultsche een
heid.
SOERABAYA. I I Juli (Aneta)
Langzamerhand worden de omtrek
ken van de K XVIII zichtbaar.
Talrjjke marine-vliegtuigen zjjn op
gestegen en cirkelen boven den on
derzeeër.
Aan de haven zjjn vele autoriteiten
aanwezig om de officieren en be
manning te begroeten.