<KdwtAaal
den dag
win
Met twee kameraadjes op avontufenreis
a
Geen geld en toch geen zorgen
HHIIIIIIII
't
H
MASSA-VERVOER
NAAR BRUSSEL
EXWETO-RAADSEL
OPGELOST
te
'1'
HET,VERDWENEN
ELFTAL
IX.
imiillliil
HHIIIIIIII
I
Exweto maakt het
mogelijk
Dat moogt U niet
missen
I
ZATERDAG 13 JULI 1935
van
waar
zegster
Onze dampkring
Gecostumeerd bal te
Moskou
IJK
50
Korte berichten
C
I,
n
Bekeerde Mohamme
daan priester geworden
Een vacantiereisje per
pantserwagen
Stewards en veiligheid
ter zee
Grootste waterleiding
ter wereld
NK
hel
T
0
0
ili
h
0
I
Autotochten in den geest
onze onvolprezen
dagexcursies
Eenieder wil met zijn vacantie naar
de wereldtentoonstelling
te Brussel
bij verlies van een hand
een voet of een oog
Uitgebreide keuze
Exweto
AT T A °P blad ziJn de ▼erzekerlngsvoorwaarden tegen E* *7C^A blJ leT«i«lange geheele ongeschiktheid tot werken door T7 *7 CA een ongeval met E* QCA
■FA! <1 <r< rlDV/lll’l JL D ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeertngen 1 vU." verlies van belde armen, belde feenen of belde oogen E OvFo“ doodelijken afloop 1 MRjVFo**
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
llllllinilllilllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
iiiiiiiiiiitiiiiiiiimtiiiiNiiiiiiiiii
III 11 11 Illi III lllllllll II11 III IIII lllllll 11IIH III II llllllllllllllll IIIIIHIIK11 llllll
HENRI VAN MANDELE
en
Onze succesvolle excursies van de laatste ja-
f
n
r-
vertegenwooidigd.
zyn hulde aan te
door Arthur Morrison
f
L
DE EERSTE FLESCH
I
BU
r-
van
r
(Wordt yervolgd.)
U wilt naar Brussel. Welnu a kun t
naar Brussel. Exweto heft al uw berwa-
dat wy
specialiseert^
De Exwetotrips zetten wy In met een twee-
daagschen tocht op Maandag en Dinsdag 22 en
In de Sowjet-Unle begint een beweging op
te komen tot verzwaring der straffen op dief
stallen van den particulieren eigendom.
Daarna ontdeed hy zich van zijn kleed en
boog zich voorover op den grond, waarna hy
zachtjes iets begon te prevelen. Piet begreep
er niets van en bleef in gespannen aandacht
naar den man kijken. Eindelijk trok hij de
stoute schoenen aan en liep op hem toe. De
Arabier, want dat wtes het, sprong overeind
en stootte een kreet uit, waarna hjj zich op
Pietje wierp.
Twee honderd en twintig millioen dollars zijn
door het Ministerie van Waterwerken in Cali
fornia. beschikbaar gesteld, tot den bouw van
de grootste waterleiding, welke niet alleen Ame
rika. maar de geheele wereld kent.
De waterleiding zal voeren vanuit Colorado
naar de Californische hoofdstad, een afstand
van drie hónderd en veertig mijlen. De water
werken zullen worden uitgevoerd door de ..Sou
thern California Metropolitan”. De leiding zal
moeten worden gevonden door woeste gebieden
en onherbergzaam gebergte, waarom men voor
den bouwtijd minstens drie jaren heeft bere
kend.
Door den aanleg van deze massale waterlei
ding zullen niet minder dan 15.000 arbeiders
aan het werk kunnen gaan; zij zullen verzekerd
zijn van enkele jaren werk.
<1
ve-
de
wd
hC
is
ii
is de
te
lï
Goona.
onder
Voor de eerste maal in de geschiedenis der
Sovjet-Unie heeft te Moskou een gecostumeerd
bal plaatsgehad. Ongeveer 100.000 inwoners van
Moskou hebben tot ca. half drie in den morgen
in een der parken gedanst. Duizenden bevonden
zich nog buiten de poorten van het park om
t vuurwerk gade te slaan. Den eersten prijs ont
ving een paar, dat was gekleed als Individueele
en als collectieve boer.
Madame Carra dl Monta
Beukendwarsstr. 841
Helderziende in alle voorkomende zaken.
Voorspelt onfeilbaar uw toekomst.
37-jarige praktijk.
Consult dagelijks 138 uur.
Dames f 1—Heeren 1 50.
Dat was een vondst. Plet ging eens even
zitten. Plots hoorde Plet gerommel boven
zijn hoofd. Vlug ging hij in een hoek van
het holvertrek staan Eensklaps plofte er een
zwarte gedaante naar beneden. Het was thans
góed licht en hij zag een donkere man in
wijde kleeren staan. De man liep op den sta
pel geitevellen toe en maakte zijn sandalen
los.
ren op.
Leest met aandacht de aankondigingen in de
komende dagen.
:aar springt, dan werkt bet
i en de Instrumenten dalen
n
„n
fluts.
Ook Pietje gaf een luiden gil. Hij gaf den
Than een stomp in zijn maag. Deze gaf een
schreeuw van pijn en vloog het hol uit. Pietje
bleef even beduusd staan kijken en daarna
kroop hij ook bet bol uit om den kapitein
van zijn vondst in kennis te stellen.
--^«Igfcooezcgdie zwarte heer...’
Plotseling was de kamer hel verlicht, de
kaartlegster rukte de pruik van het hoofd en
richtte een blinkenden revolverloop op Tinus.
.Handen hoog! Die zwarte heer ben 1 k!
Ditmaal ben je niet link genoeg geweest. Tinus.
Ik <heb gespeculeerd op je bjjgeloovigheid. Daar
hebben jullie allemaal een tik van te pakken.
Voor de politie was je niet zoo gemakkelijk door
de mand gezakt. Ik heb meteen voor getuigen
gezorgd.”
Van achter de gordijnen kwamen twee re
chercheurs te voorschijn De boeien klikten om
de polsen van Linke Tinus. Tandenknarsend
liet hy zich wegvoeren.
De ..waarzegster” nam de telefoonhaak van
een verborgen plankje en verbond met het
hoofdbureau
..Hier detective Barling! Manke Jet onmid-
deliljk arresteeren! Huiszoeking doen tot de
buit gevonden is van ae Inbraak van drie we
ken geleden by den Juwelier Wolfson.”
Om al onze lezers in de gelegenheid te
stellen één of meerdere dagen in Brussel
door te brengen besloten wij onze Reis
service met een extra-afdeeling naar
Brussel te verrijken en deze laatste tech
nisch in handen te stellen van den heer
N. J. M. Brugman van Brugmans Anto-
reisbureau te Amsterdam.
De directeur van het Bureau voor de Scheep
vaart en Stoomboot-Inspectie te Washington.
Joseph Weaver, heeft, daarbij gesteund door
senator Copeland, voorgesteld, oude stoomsche
pen van de Amerikaansche koopvaardijvloot, die
thans opgelegd zijn, te gebruiken als opleidings
schip voor stewards, opdat deze vertrouwd kun
nen worden gemaakt met de eischen van de vei
ligheid ter zee.
De bedoeling is aan de stewards op alle Ame
rikaansche schepen de noodige zeemanschap
bij te brengen, hetgeen hun in tijd van nood
zeer te pas zal komen, daar zij evenals het dek
personeel hebben mede tt werken aan het blus-
schen van branden, het vieren van sloepen enz.
Het gebrek aan kennis van dergeljjke zaken
speelde een voorname rol btf de ramp van de
Morro Castle” en tal van andere schepen die
vergaan zijn.
Senator Copeland zou het plan opgenomen
willen zien in het werkverschafflngsprogramma.
De booten, die ervoor in aanmerking zouden
komen, zijn de Leviathan, de George Washing
ton en de Amerika.
veor zoo
zoo mi-
Gedurende de vacantieweken zullen wij eeni-
ge malen per week excursies naar Brussel or-
ganiseeren. Er is dus voor leder keus. De ver
schillende trips worden tijdig aangekondlgd.
Wilt u reeds nu weten wat wij tijdens uw va
cantie kunnen bieden, wendt u dan om inlich
tingen tot ons Centraal Reisadres onder het
motto ..Exweto” en u zult tevreden gesteld
worden.
Een oplossing is aanstaande in de kwestie van
de hervatting der dlnlomatieke betrekkingen
tusschen België en Sowjet-Rusland.
De kinderen der Amerikaansche millionnairs
worden in de laatste maanden beschermd en
verzorgd als kasplantjes. Geen wonder feitelijk,
als men weet, dat de Amerikaansche kidnap
pers nog steeds op de loer liggen, ook al heeft
de Amerikaansche regeering de onmlddeliyke
doodstraf op het hoofd van lederen kidnapper,
die tn politie-handen komt, gezet.
De kleine Gloria Vanderbilt, Amerika's rijk
ste Jongedame, maakte dezer dagen een va-
cantieretsje naar haar zomerhuis aan het strand
van Florida. Dit reisje geschiedde per. pant
serwagen. waarin zfl en drie detectives gezeten
waren.
In de slaapkamers van het meisje (zjj ver
blijft vier weken in Florida) heeft men ven^
nuftige alarmapparaten laten aanleggen, zoo-
dat terstond automatisch alarm wordt gemaakt,
wanneer men zich toegang sou willen ver
schaffen tot haar slaapvertrekken. Wanneer het
meisje aan het strand vertoeft, zullen twee
snelle motorbooten langs de kust stoomen. Deze
motorbooten verbergen eenige machinegeweren,
welke in geval van nood terstond kunnen wor
den gebruikt Verder zorgen een tweetal politie
auto’s. welke in de duinen worden opgesteld,
voor de veiligheid van het meisje, wanneer het
kind zin heeft in de duinen te gaan spelen.
Bezwaren van reizen, kosten, logies, passen -
misère of andere moeilijkheden, daar is weer
bw trouwe leidster, die u de helpende hand toe
steekt.
Middels onze reisafdeeling werden reeds
len in de gelegenheid gesteld Brussel en
Tentoonstelling te bezoeken.
En dat het by onze lezers in den smaak valt
om op deze wijze van hun vacantie te genie
ten is bewezen door het feit, dat onze relsafdee-
Ung voor de Brusselsche trips dusdanig werd
overstelpt, dat bijzondere maatregelen moes
ten worden genomen.
inke Tinus had besloten zijn beroep den
rug toe te keeren. Hij had er genoeg vA.
vqor
was
In het Klein Seminarie van de Franciscanen
var. Fontenay sous Bols heeft dezer dagen een
ontroerende plechtigheid plaats gehad.
Pater Joannes Mohammed Ben Abd El Jalll,
<he acht j«ar geleden van den Islam overging
tot de Katholieke Kerk en kort nadien in de
orde der Franciscanen is getreden, celebreerde
zijn eerste plechtige H. Mis.
Zondags tevoren had deze bekeerling de H.
Priesterwijding ontvangen uit de handen van
Kardinaal Liénart. Aartsbisschop van Rjjssel.
De feestpreek werd gehouden door Mgr. Bau-
drillart van het Katholiek Instituut, terw*Ji
Mgr. Vielle, Apostolisch Vicaris van Marokko.
•Is Presbyter Assistens fungeerde. Voor deze
zeldzame plechtigheid bestond buitengewoon
veel belangstelling. In zyn dankwoord herdacht
de Neomist speciaal Maarschalk Lyautey, aan
•Mn hy zyn bekeering te danken had.
Exweto zegt u dus kort en duideiyk,
onze Brusselsche reizen gaan i
Een groot aantal reizen is uitgestippeld.
Zoo groot, dat een ieder er tydens zyn va
cantie een keuze uit kan doen. Exweto betee-
kent het toppunt van vacantlegenot
weinig mogeiyk geld. De kosten zyn
nlern, dat wy ten opzichte van ons vacantie-
budget gerust kunnen zingen, „geen geld
toch geen zorgen”, want alle beslommeringen
die aan een buitenlandsche reis vastzitten, ne-
wen wy voor u op onze schouders. Het eenige
wat wy van u vragen is dat u zich zoo tydlg
mogeiyk opgeeft, uw geld stort en.... op de
door u uitgezóchte dagen uw beste vacantlehu-
meur medebrengt.
Exweto staat aan de spits. U kunt niet be
ter doen, dan de verzorging van uw vacantle-
dagen in handen leggen van Exweto.
Tinus luisterde met gespannen aandacht en
wachtte af wat zy verder zeggen ging.
„lek die gefaar kan zien uit kristal.... met
zeker heitvoor rijksdaalder.”
Tinus smeet opnieuw een ryksdaalder op het
tafeltje, nog een.
„Zeg op. moeder, verder, zeg op! Waar, wat
met die zwarte heer!”
De oude vrouw borg andermaal het geld in
haar reticule, zy
nam de glazen
bol in de beven
de handen en
vervolgde l.„— -
terend:
„lek moet we- j
goed.Is oe geld, viel geld by blonde frouw
met klein lichaamsgebrek?”
Tinus stiet haastig uit:
..Klopt allemaal precies, moeder. Zeg verder
van die zwarte heer!"
De oude vrouw zette den glazen bol voor zich
neer.
Dit ia de oplossing van het geheimzin
nige woord, dat u de laatste dagen in on
ze kolommen is tegengekomen. Exweto
wil niet anders zeggen, dan Excursies-
W ere ld ten toonstelling.
Het jaar 1902 liep ten einde. Delhi kreeg
Soowzt driemaal grooter omtrek door de voor
bereidingen voor de groote Durbar, waarop de
troonsaanvaardlng van den eersten Engelschen
keizer van Indië zou worden geproclameerd.
Naar het Noorden, voorby de historische Rldge
was in enkele weken een geheel nieuw en veel
Prachtiger Delhi verrezen, een Delhi van tien
duizend tenten, en meer dan dertig duizend
myten straten daartusscheneen stad, die men
in zeven of acht uur maar nauweiyks zou
kunnen afloopen.
Dagenlang hadden de zware stappen van
olifanten en paarden weerklonken en zelfs des
nachts was deze monotone muziek met ver-
atomd De kampen der inlandscne vorsten
•aren in nauwkeurige volgorde onderscheiden
y Net komen en gaan dier prinsen pracht-
itewinri, trptoeb. jaloench tot in Idetalgtecteh
23 Juli a.s. waarover nadere mededeellngen vol
gen. Speciaal voor de week van 512 Aug
hebben wy een uitgebreide serie trips op het
programma staan omdat in deze week de v a -
cantie hoogty viert en wy willen de
velen, die dan enkele dagen hun dageiyksche
zorgen vergeten in vacantiegenoegen geheel en
al ten dienste zyn.
Hy kon zich de weelde veroorloven
het vervolg fatsoenlijk te gaan leven. Hy
binnen.
Het werd tyd het veld te ruimen voor
Jongere krachten. Linke Tinus was niet meer
zoo kat-achtig vlug en lenig als vroeger, hy
was ook niet zoo gehaaid in de aanwending
der technische hulpmiddelen van den laatsten
tyd, die de jongens van vandaag als de be
kwaamste ingenieurs voor hun bedryf wisten
uit te bulten.
Het was de groote fout van zyn meeste col
lega's geweest, dat ze van geen ophouden had
den geweten. In den roes van hun mazzel had
den zy uit het oog verloren, dat ze onophou-
delyk, dag en nacht, door de recherche achter
na gezeten werden en byna allen waren ze,
vroeg of laat, tóch geknipt.
Hem hadden ze nooit kunnen vangen. Hy
heette niet voor niets do Linke Tinus. en van
nu af aan zouden ze de kans ook niet meer
krijgen. N«rtt meer.
De laatste bult was binnen. Drie weken ge
leden had hij by den juwelier Wolfson zyn
laatsten slag geslagen, samen met .Manke Jet”.
Een pracht-kraak was het geweest, een mees
terstuk van opzet en uitvoering. Geweldig was
de buit geweest, geld en juweelen, meer, veel
meer dan zy vermoed hadden, het driedubbele
van wat die krantenknullen vermeld hadden.
Het was de kroon op het werk geweest.
En nu, na drie weken, was de politie nog even
ver als by de ontdekking van den Inbraak. Of
dat even een stelletje sukkels was! Hy was hun
weer te slim af geweest, hy, hy, de linke Tinus,
de gehaaidste van de heele bende.
Tinus sprong zyn bed uit en trok z’n kleeren
aan. Vanmiddag om drie uur zou hy Manke
Jet treffen, die den buit verborgen hield en
houden zou tot hun volgend samentreffen, over
een paar dagen, in Brussel. Dkkr zouden zy
den bult deelen. Ieder afzonderiyk zouden ze
in verschillende richtingen de stad verlaten.
Zóó had Tinus het uitgedacht, en het ging er
nog maar om. een en ander voor het laatst met
Manke Jet te gaan overleggen.
Toen Tinus rich aangekleed had, sloeg hy
een blik op de torenklok. Half één. Hy zette
zyn pet op en besloot de stad een eindje in te
gaan. Op de vloermat achter de voordeur zag
hy een klein groen reclamekaartje liggen. Hy
raapte het op en las achteloos:
houden aan de drie grootste inlandsche vorsten
van Indië.
Het Oog van Deccan was elgeniyk de oude
naam van het juweel. Tegenwoordig stond het
meer bekend als het Oog van Goona. Het was
-zoowel beroemd om zyn kleur, zyn grootte als
zyn geschiedenis. Van gekleurde diamanten zyn
de groene het zeldzaamste, én deze steen had
niet alleen ’n vermaarden emeralden glans, naar
bovendien een buitengewonen omvang. Hy woog
meer dan driemaal het gewicht van den be
roemden diamant te Dresden erAhay een
onvergeiykeiyke prachtige kleur. Hy had den
vorm van een ovaal met een schitterende
lengte van anderhalve Inch en iets meer dan
een inch breedte. Niemand wist te vertellen
wanneer deze prachtige steen de mynen had
verlaten. Over geheel Indië ging de mare, dat hy
sinds duizenden jaren de trots van zyn oe-
zttters en de begeerte der afgunstige vorsten
was geweest Langs den weg van bedrog, dief
stal, verraad, omkoopery, moord was hy van
hand tot hand gegaan, totdat hy ten laatste
wat riist had gevonden in de schatkamer van
Akbar den Grooten en daar gebleven was tot
den dood van zyn opvolger Aurungzebe.
den val van Akbar's dynastie en de algemeenê
Ineenstorting, die daar het gevolg van was,
verdween het Oog van Deccan. Eerst onder het
veilige en durende herstel der rust onder de
Brltsche bescherming zou hy weer te voorschyn
komen ditmaal als eigendom van den Rajah
van Goona, voorvader van den tegenwoordlgen
Rajah, die thans in het kamp te Delhi ver-
bJeef om déh nieuws» kejjer. door den onder
leken met andere groote juweelen, bleek het.
dat het Oog van Goona, of wat men daar
voor aanzag. opmerkelyk dof was en niet de
minste schittering vertoonde. De Rajah werd
achterdochtig en toen de gelegenheid zich
voordeed, zond hy om zyn juwelier, die het
bedrog onmlddeliyk vaststelde.
Wat beteekende dit alles? Aanvankelyk ver
moedde men. dat er twee dieven geweest waren.
De eerste had den echten steen meegenomen en
door den valschen vervangen, die vervolgens
door den tweeden dief als de echte was ge
stolen. Dit was echter onmogeiyk. daar men nog
den vorigen avond, zooals dit de gewoonte was,
had vastgesteld dat het Oog van Goona zich
in den koffer bevond. Toen waagde men do
veronderstelling, dat ér wellicht twee dieven
geweest waren, die samenwerkten en waar
van de een met den echten steen had weten
te ontsnappen, terwyi de ander door Mehta
Singh werd neergeslagen, voordat hy gelegen
heid had om het valsche exemptaar te „plan
ten". Maar toen kwam plotseling iemand met
oen oplossing aandragen, dte heel wat aan
nemelijker klonk. Kon het Oog van Goona niet
gestolen zyn, voordat de stoet van den Rajab
te Delhi waa aangekomen zoodat het valsche
exemplaar al dien tyd in den koffer had ge
legen? Was de opmerkelyk mindere glans niet
eerst aan het licht gekomen, toen men den
steen in het volle daglicht by de andere juwee
len had vergeleken en geschiedde de controle
niet minder in bet diffuus licht van de tent?
ren liggen velen van onze lezers nog versch In
het geheugen. Het was een massavervoer.
waarby het den deelnemers aan niets ontbrak.
Gezelligheid, prompte service en veel genoegen
werd geboden voor weinig geld. En nu wy aan
de hand van onze jongste ervaringen in de
komende vacantieweken een massa-vervoer ver
wachten naar de Brusselsche hoofdstad hebben
wy besloten om de Brusselsche reizen geheel
op de leest te schoeien van onze onvolprezen
dag excursies.
e tnenschen spreken graag over de dingen
I j van den dag. Actualiteiten, de groote en
A--' kleine politiek, vraagstukken van socialen
en economischen aard, waarover de geleerde
heeren langdurige en dure conferenties houden,
worden door het publiek soms met een hand
omdraaien „opgelost Een ieder heeft er het
zyne van te zeggen en dit draagt er toe by,
dat wy in den hulseiyken en vriendenkring
somtyds een alleraardigste conversatie krij
gen.
Men moet op de hoogte zyn van de dingen
van den dag, want zonder dat zouden wy maar
ai te vaak met den mond vol tanden zitten,
ens onaangenaam in gezelschap voelen en zelf
onaangenaam gezelschap zyn.
Dm alles by te houden komt onze krant ons
te hulp, zy licht ons in en voor, brengt ons al
bet nieuws, houdt ons op de hoogte van de ge
beurtenissen in de verste streken der aarde. De
krant is als een trouwe hulsgenoote onmisbaar
geworden. Zy is onze leidsvrouw en onultputte-
Hjke bron voor onze conversatie over de din
gen van den dag.
wilt spreken over de dingen van den dag?
Wel en wat zegt u dan van de Brusselsche
Wereldtentoonstelling?
Maar u bent toch reeds naar Brussel ge
weest? Een vacantie in 1935 zonder een bezoek
aan de Belgische Hoofdstad en haar grootsche
wereldshow is toch haast ondenkbaar. Vergeet
a niet, dat de Wereldtentoonstelling zeker tot
dc dingen van den dag behoort en.... heusch
u kunt er niet óver meepraten als u niet uit
eigen waarneming kunt getuigen. Wat daar
te zien is, is zoo grootsch en schoon, dat het
met geen pen te beschrijven is en bovendien
Brussel ligt voor ons Nederlanders zoo dici^tby.
dat dit een prachtgelegenheld is om eens met
een Wereldtentoonstelling kennis te maken.
et valt niet te ontkennen, dat de
stratosfeervluclrten de belangstelling
van het groote publiek voor de resul
taten van de bestudeering van onzen damp
kring hebben wakker geroepen.
Tevens hebben zy de aandacht gevestigd
op het voorname hulpmiddel voor het verrich
ten van dit onderzoek: de ballons. Behalve
van bemande ballons, bedient men zich by
het onderzoek van de hoogere luchtlagen van
vliegers en kabelballons en laat men, als het
groote hoogten betreft, hulpvliegers of hulp-
ba lions het grootste deel van het gewicht van
den kabel dragen, door op bepaalde afstanden
zulk een draagballon aan te koppelen. Tot nog
grootere hoogten ongeveer 35.000 M.
dringen de registreerbalions door. Dit zyn
gummiballons, die voorzien zyn van een
was het er over eens, dat men met een zeer
stoutmoedlgen en koelbloedlgen dief te doen bad,
die zyn vak op meesteriyke wyze verstond.
Toch vroeg men zich af. hoe hy, toen hy de
wachten had weten te passeeren, onmlddeliyk
de hand had weten te leggen op het kost
bare juweel of het slot had weten te forceeren
van den koffer, waarin het toch zeker had
gelegen. Het rook naar verraad. Het was zoo
goed als zeker, dat iemand uit het gevolg van
den Rajah diens vertrouwen had beschaamd en
den dief voor geld de noodige inlichtingen nad
gegeven. Dit werd overal onmlddeliyk zonder
twyfel aangenomen. Maar gelukkig was de
samenzwering mislukt en dank zy de waak
zaamheid van Mehta Singh was het juweel
gered. Dat was voldoende. Daar kwam nog by.
dat de groote plechtigheid voor de deur stond,
zoodat men overal de handen vol had. Spoedig
werd er in het kamp niet meer gesoroken over
den aanslag op het Oog van Ooona.
Niet meer gesoroken, dat wil zeggen, tot na
de groote Durbar, of elgeniyk nog tot later
Want niet voordat het geheele programma ven
de schitterende veertien dagen geheel was af
gewikkeld, en de onder-konlng plechtig was
vertrokken, ging door het kamp oen gerucht,
dat spoedig tot een zekerheid aangroeide, en
als zoodanig zelfs werd erkend, de steen, di-.n
men in de handen van den dief had gevon
den. bleek tenslotte slechts een gekleurd kristil
te zyn. Het Oog van Goona waa wel degeiyk
verdwenen I
Toen men oen veronderstelden diamant den
Y£lg«adsn morgen in bet daglicht had verge-
konlng
bieden.
De laatste weken van dit jaar waren de
praalzieke vorsten met al den luister, dien zy
maar wisten ten toon te spreiden het kamp
komen betrekken, totdat de tenten alle bezet
waren. Op een koelen avond werd het een
tonige geluld der geketende olifanten en stam
pende paarden opeens verbroken door het
schrille geschreeuw uit mannenkelen. Als
vuurpijlen schoten de gillen en kreten tegen
den kalman klaren hemel.
Het lawaai «akte echter even spoedig als het
was opgeschoten en enkele minuten later ging
het van mond tot mond door het kamp, dat
een dief de tenten van den Rajah van Ooona
was binnengeslopen en door diens eersten
minister was overhoop gestoken, juist toen hy
wilde ontsnappen, 's Morgens wist men reeds
meer te vertellen. De dief was dood en zyn
zwarte, naakte en van top tot teen geoliede iyk
had men onmlddeliyk harkend. Het was een
beroepsdief uit een familie van inbrekers. Hy
was in de doodsche stilte van den nacht dt
tent binnengeslopen, had zyn misdry f uitste
kend weten te volbrengen en was reeds even
behoedzaam als hy gekomen was. zyn terug
tocht begonnen, toen hy werd ontdekt door
Mehta Singh, den eersten minister, die met
twee slagen van een zwaas—tulwar voorgoed
een einde had gemaakt aar/het misdadig leven,
zyn bult, dien hy trouwens by zich droeg, was
niets anders dan het Oog van Goona)
Dit bericht werd het onderwerp van alle
KSHVekJten over het geheele kamp. Iedereen
toe werd precies aangekondlgd door het
aantal kanonschoten. Oostersche prinsen zyn
verbazend gesteld op dit eeresaluut Het stygt
tot 't getal een ca twintig en onderscheidt
mathematisch hun graden.
Onder het soepele linnen van dit kamp lagen
de schatten der vorsten, van die honderren
koningen. in juweelen. in goud en kostbare
stoffen. Diamanten, emeralden, robynen, paar-
len, in snoeren, in dozynen of in knj'.* verzame
lingen, waarvan elke steen op zich zelf een
wonder was, waren daar bijeengebracht en
vormden een collectie, die nergens ter wet- ld
haar weerga vond. Het zou ontnogeiyk zyn
ergens anders op onzen aafdbol een zoo grooten
schat byeen te brengen. Zelfs de mindere
rajahs, thakores en nawabs hadden voor hun
opschlk vele juweelen van grooten naam en
onuitsprekeiyke waarde meegebracht, die in de
konlnkiyke huizen van Europa alleen reeds een
erfenis van geweldige beteekenis zouden ver
tegenwoordigen.
Niet het minst bekend onder deze pracht
exemplaren was het Oog van Deccan, de
prachtige groene diamant, van den Rajah van
Het oog van Deccan nam waariyk
die kostbare Juweelen een der eerste
plaatsen in, heel wat hooger rang dan de
Rajah zelf onder de vorsten bekleedde. Hy
immers kon slechts aanspraak maken op een
saluut van negen kanonschoten, wwt nem juist
in den zevenden graad plaatste, en door de elf,
dertien, vyttlen, zeventien bn negentien
schotengraden scheidde van den allerhoogston
yaa «ten en twintig ecbptcD, voor be-
graden onder den horizon van een plaats, deze
nog kunnen bereiken. Dit komt overeen met
een hoogte van 60 KM voor de het licht te-
rugkaataende Uchttagen. Erg nauwkeurig te
deze methode^vatuuriyk niet. Hoe troebeler
de bovenste en hoe helderder de onderste
luchtlagen zyn, des te grooter is de hoogte
die men volgens deze berekening vindt.
Andere berekeningen baseeren zich op de
bepaling van de hoogte der z.g. lichtende
nachtwolken. die men vooral na de Krakatau-
uitbarsting waarnam, toen deze vulkaan zyn
fyne stof In de bovenste lagen van onzen
dampkring geslingerd had. Daarby ging men
op geiyke wyze te werk als by de bepaling
van den afstand van een voorwerp op aarde.
Van de uiteinden van een basis *uit, meet
men de hoeken, waaronder het voorwerp
gezien wordt en kan dan zyn afstand be
rekenen. Zoo meette men van verschillende
plaatsen op aarde den hoek, waaronder deze
lichtende nachtwolken gezien werden en be
rekende daarna de hoogte. Men vond hoogten
van meer dan 80 K.M.
Op eenzelfde wyze bepaalde men de hoog
te van het poolllcht, en vond naast geringwre
bedragen, waarden van meer dan 500 K M
Ook het opvlammen van meteoren is tot
dit doel gebruikt. Een gjtivere .grens” van den
dampkring is niet aanwezig. De dampkring
wordt steeds yier, zoo zeer, dat wy ten slotte
geen Invloed meer kunnen waarnemen. Tot
op een hoogte van ongeveer 300 K M
luchtlaag in staat de zonnestralen zóó
verzwakken, dat by maansverduisteringen de
invloed op de sterkte van het door de maan
teruggestraalde licht meetbaar te. De lucht-
schaduw der aarde is dan in staat het maan
licht te verdonkeren.
Uit de verschillende metingen valt ten.
slotte te concludeeren, dat de werkzame
dampkring der aarde een dikte van ongeveer
300 K M. heeft. Dat is evenwel nog slechts
een twintigste deel van de middeliyn onzer
aarde.
Hy smeet het vodje neer en liep de deur uit.
Een paar huizen verder echter bedacht hy zich
en keerde weer terug. Opnieuw raapte hy het
kaartje op en las nauwkeurig het adres.
Allicht nog linker dan op straat slenteren
of in kroegen hangen, dacht hy. Ik heb nog
volle twee uur en wil wel eens weten wat dat
merakel te vertellen heeft.
Hy liep naar het aangegeven adres, zag een
openstaande voordeur en heesch zich een uit
gesleten, half-vergane trap op.
„Hallo!” riep hy naar boven in de richting
van een halfdonker portaal. Er werd een deur
opengetrokken.
„By wie mot u wedze....?”
„By die waarzegster.”
„O, hier. Eén hoog vóór Loop u maar naar
binnen. Ze is thuis, geloof ik.”
Linke Tinus stond in de kamer. Het was er
halfduister. Voor de ramen hingen versleten,
donkerroode pluchen gordynen. Op een kastje
brandde een zwakschynende schemerlamp. Aan
den zolder hing een vogelkooi, waarin een
groene slapende papagaai.
In een hoek tegenover de deur, met den rug
naar het venster, z^ in een hoogen rieten leun
stoel een oude vrouw achter een rond, rood-
bekleed tafeltje, waarop een groote zwarte ka
ter. een bolvormig stuk glas ter grootte van een
mans vuist en twee stellen versleten speelkaar
ten.
De haren der oude vrouw waren spierwit, het
gelaat doorgroefd met ontelbare rimpels, de
handen mager, dor en bevend, de houding ge
bogen, de oogen half gesloten.
Zy sprak fluisterend, slechts nauw verstaan
baar, uiterst langzaam en in gebroken Hol
landsen
„lek voorspel oe het ferleden, het heden en
de toekomst. By voorausbetaloeng."
Tinus deed een greep in zyn gevulde broek
zak. wierp een rijksdaalder op het tafeltje en
ging op een uitgezakten fauteuil tegenover de
oude vrouw zitten. Deze borg het geld in een
reticule aan de leuning van haar stoel, nam
een stel kaarten, schudde ze en legde langzaam
een tiental kaarten geopend voor zich.
Met bevende vingers wees rij één voor één
naar de voor haar liggende figuren en sprak
fluisterend met korte tusschenpoozen
„lek zie in een fremde stadvoor der
reise.... ruiten keuning, harten tien.... geld,
viel geld.... oe is gescheiden man.... harten
frouwoe verkeert met blonde frouw
klaveren.... lek zie klein lichaamsgebrek....
ruiten boer naast ruiten tien.... heer viel geld,
uit fremde stad, by harten frouw.... harten
keunig is oe gelds joppen keunlg, oe
moet daarfoor len acht nemenzwart per
soon.... gefaar by sjoppen keunlg.... links
bovenaan....”
Dit
van
schuitje met zelfreglstreerende Instrumenten.
Neemt de uitwendige luchtdruk af. dan zet de
gasvulling uit en de ballon behoudt zoo ten
naaste by zyn stygkracht. Als tenslotte het
omhulsel uit alkai
als een valsct^rn
langzaam en bereiken ongedeerd den bodem.
Doch de bovengrens van de luchtlaag kan
men zoo niet bereiken. De bepaling van de
dikte van de ons omringende luchtlaag kan
niet langs dezen weg geschieden Men heeft
evenwel reeds sinds lang getracht dit langs
indirecten weg te doen. Reeds in de twaalfde
eeuw werd een poging gedaan de dikte van
den dampkring uit schemeringswaarnemingen
vast te stellen. Sdhemering ontstaat daar
door. dat de luchtdeeltjes- het zonlicht als
kleine, matte spiegels naar de aarde terug
kaatsen. zy zal dientengevolge op een be-
paalde plaats op aarde zóó lang duren, als
er van de reeds onder den horizon staande
zon nog lichtstralen om den ondoorzichtlgen
aardbol heen gespiegeld kunnen worden naar
die bepaalde plaats. Zoo vond men, dat de
zonnestralen, by een stand van de zon 18
