ONS BLAD
Mussolini mobiliseert nog meer
divisies
Vaticaan protesteert tegen
Frick’s verklaringen
I
Ir1
F
II
•W
Sterilisatiewet
onaanvaardbaar
Het
heden
nieuws van
Oss. Rom. geeft een uiteenzetting over de
uitvoering van het Concordaat
met Duitschland
8
II®
ffll
in
VEREENIGDE katholieke pers
DINSDAG 16 JULI 1935
S
F’ B
DERDE RUK SCHENDT
HET CONCORDAAT
30.000 dooden in
China
DE BAROMETER
Mijnexplosie nabij
Dortmund
JOH. LAUWERS
ONS TOE"
„ABESSINIË DWINGT ER
(I-1
De katholieke organizatie*
II,
i
wittchen
Vele Italianen keer en
invalide terug
De onlusten te Belfast
V olkenbondsr aad
23 Juli bijeen
3
De actie tegen de Kath.
Organisaties
Frick’* woorden tegen de
katholieke per*
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Jodenvervolging te
Berlijn
0
P5
XP
X
FAÏCLOr3
ALKMAAR
ELASTIEKEN KOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Hat valt den Italianen
niet mee
Oorzaak der ophitring tegen de
katholieken
Wanneer alt ha na geen *cheid*ge-
recht optreedt
Kerk kan zich niet tot een werk
tuig van den Staat maken ten
aanzien van een wet, die
Zij moet veroordeelen
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Overttroomingen nemen enorme
afmetingen aan
De Duce zou minuten* een veldtlag
willen leveren, om de herin
nering aan Adoea uit te
9
N00RD-H0LL ANDSCH DAGBLAD
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No 237
2-
4
.V
11
Mussolini mobiliseert nog meer divisies.
WU
De onlusten te Belfast.
gewesteljjke
tarwe-
O
lijn de woorden
s
I
ovei
■t*
1.
de,Uk recht en met hun geweten.
Explosie in een rnljn nabij Dortmnnd; 19 «ou
den. 32 gewonden.
Deze verklaring had de geesten sterk verhit
’•oral door het zonderlinge beroep op het Oon-
In Frankrijk zijn vier nieuw* snelle postvliegtuigen in gebruik geno
men, die voor een vlugge vertending van de poet tusschen Parijs en
de andere groote eteden zullen zorgen
Naar aanleiding van de opening van een nieuw kamp der Roemeensche „Landesgar de" in Breaza kwamen ook de koning en
de kroonprins irechts op de foto), naar het kamp en lieten zich de door de kampbewoners toebereide spijzen goed smaken
de temperatuur somtUds 123 graden Fahren
heit In de schaduw bedraagt. Er is seer weinig
water en de manschappen krijgen 3 pinten per
dag om te drinken en om zich te waaacnen. Er
U een installatie gemaakt voor het dlstilleeren
van zeewater doch deze kan nauwelijks in de
vraag voorzien Speciale transportschepen wor
den naar het 300 mill verder gelegen Port Soe
dan gezonden om water te koopen
VATIC A AN PROTESTEERT TEGEN FRICK’S
VERKLARINGEN INZAKE DE STERILISATIE.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
15 Juli:
in tegenaj
Kerk in
Meer dan 3U.MU menschen rjjn reeds b(j de ever-
zuoomingen in China verdrenken
Donderdag aa. begrafenis van de Kwikstaart
slachtoffers. Het ongeluk aan geringen benzine
toevoer ie wijten.
Bedevaart van de Si. Joaepbsgezellen naar het
graf van Kalping te Keulen.
In dezelfde rede te Münster heeft dr. Friek
xieh ook bezig gehouden met de Katholieke
organisaties.
Indien de woorden, die hem door de dag
bladpers der partjj worden teegeachreven
overeenkomen met den tekst, sjjn ook deze
verklaringen onvereenlgbaar met het Rjjks-
concordaat.
blakrjjder bjj Oldebroek onder wielen van
schut gedood.
Stand op Dinsdag 1» uur van. ?«3J
Vorige stand 143.1
PARIJS, 15 Juli (D.N.B.). De secretaris-gene-
raal van den Volkenbond, AvenoL die een be
zoek heeft gebracht aan Londen, la beden te
Parijs aangekomen, waar h|j een ontmoeting
aal hebben met minister Laval. Aan een verte
genwoordiger van de pers deelde hij mede, dat
de Volkenbond op 23 Juli bijeen sal komen, ge
lijk tijdens de laatste sitting is besloten, Indien
niet toch nog een scheidsrechterlijke procedure
tot oplossing van het geschil tusschen Italië
en Abeaalnlë wordt gevolgd. Verdere verklarin
gen weigerde Avenol af te leggen.
ren op het
teneinde de nederlaag, welke
heeft geleden uit te wtsschen.
ROME 16 Juli. (Reuter.) Men verwacht. dat
Mussolini de volgende maand een bezoek zal
brengen aan Lyblë en Eritrea.
van het slot-
betrekking hebben op artikel 32
het verklaart uitdrukkelijk, dat
bedoeld wordt den priesters en den rell-
Tegelijk Is een nieuwe divisie opgericht, welke
Sila II wordt genoemd onder commando van
-generaal Michelis, welke de eerste in Italië zal
vervangen.
De zwarthemden-divisle. welke is gemobili
seerd draagt den naam 1 Februari.
De formaties van de fascistische militie, welke
reeds naar Afrika zijn gezonden, worden hier
nieuw georganiseerd.
Omtrent de mobilisatie van de beide divisies
wordt nader gemeld, dat de divisie 811a is ge
mobiliseerd. welke wordt gecommandeerd door
de generaals Bertini en Ceruttl.
ROME, 15 Juli. (Reuter) Een rijfde divi
sie Infanterie en een vijfde divisie zwart-
bemden zijn gemobiliseerd, alsmede de spe
cialisten van de genie van de lichtingen
1909, 1914 en 1912 en de specialisten van de
luchtvaart.
Vertier to order gegeven onmiddellijk tien
doikbooten te bouwen, welke neg in bet
najaar van stapel moeten loepen.
In een officieel eommnniqué wordt dien
aangaande medegedeeld:
„Het versnelde rhythme van de militaire
maatregelen In Abessinië dwingt ons nieuwe
militaire maatregelen te nemen."
DORTMUND. 15 Juli Hedenmorgen om 11
uur 50 heeft zich in de mün .Adolf von Hxtue-
mann" in Dortmund-Mengede op een diepte
van 740 M in district lil. laag ..Bluecher" door
tot dusverre nog onopgehelderde oorzaak een
explosie voorgedaan. Tien mijnwerkers werden
gedood en 32 gewond.
Het -Is daarom uiterst smartelijk te moeten
vaststellen, dat men. terwijl vooral vrijheid
aan de pers wordt gelaten om die theorieën
te propageeren, die de negatie van het Chris
tendom zijn en op alle mogelijke manieren de
Katholieke Kerk aanvallen, de katholieke pers
zoekt af te schaffen of tot werkloosheid te ver
oordeelen.
De „Daily Telegraph" meldt uit Cairo, dat
tusschen Maart en 1 Juli volgens de statistieken
meer dan 90 000 Itailaansche soldaten het
Suez-kanaal zijn gepasseerd, terwgl deze maand
nog 15 000 zullen passeeren en dat in totaal In
de maand Juli 37 transporten door het kanaal
sullen gaan.
Een groot gedeelte van deus troepen heeft
Maaaawa In Eritrea els bestemming, verrnoe-
delUk sen der heetste havens ter wereld, waar
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f2.85
Dagblad uitgegeven door de
H V Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Mei geïllustreerd Zondagtblad f 0.60 hooger
NANKING, 15 Juli. In het district Tten-
men, provincie Hoepel, hebben de overstroo
mt ngen 30.000 tnenschenlevens geélscht.
Enorme gebieden zijn onder water geloopen
door de overstroomingen der zijrivieren van den
Jangtse-Klang. Oeheele dorpen zijn verwoest;
de verbindingen zijn verbroken
Er is dus geen twijfel, dat de tekst van de
rede van den minister van Blnnenlandsche
Zaken, zooals die door de dagbladen is weer
gegeven onvereenlgbaar is met die voorschrif
ten van dit Concordaat.
heeft r
tot het
Onder den titel „Coneordaats-
kwesties in Duitschland” publiceert
de „Osservatore Romano” heden
avond een principieele uiteenzetting
van bet Vaticaan over de uitvoering
van bet Concordaat in verband met
de jongste verklaringen van minis
ter Frick.
Drama in volkscafe te Amsterdam. Man sehiet
sjjn echtgensote. caféhouder en sichself dood.
Mn vierde persoon gewond.
Oprichting vaa nieuwe
organisatie» verwacht.
De eerste verklaringen betreffen de wet over
de sterilisatie en de houding, die de katholieken
ten aanzien van de toepassing dezer wet aanne-
^n. die zjj onvereenlgbaar achten met T Ood-
Het is niet
noodlg deze verkeringen In hun geheel weer te
•even. z|j zUn reeds bekend door de versprei-
Duidelijker
protocol, die
paragraaf 3;
niet
gieuzen „eenigerlel beperking op te leggen in
het leeren en openlijk verklaren, zooals hun
plicht is var. de leerstellingen en voorschrif
ten der Kerk niet alleen op dogmatisch maar
ook op zedelijk gebied.”
Het erkent dus den plicht, dien de priesters
hebben, om de zedelijke beginselen der Kerk
openlijk te leeren en te verklaren en waar
borgt hun In deze prediking volledige vrijheid.
BERLIJN. 15 Juli. (Havas.) Een nieuwe golf
van antl-semietisine gaat thans over Dult-sch-
land. Bijna dagelijks doen zich Incidenten voor
tusschen nazi's en joden, die dan gewoonljjk
naar een concentratiekamp worden gezonden.
Hedenavond zjjn In het Westen van Berlijn
talrijke joden gemolesteerd. De ruiten van hun
woningen werden stukgeslagen, terwijl velen
werden mishandeld.
Naar vernomen wordt wisselen de kanselarijen
van de verschillende landen nota's over een
basis voor een compromis tot regeling van het
Itallaansch-Ethloplsch conflict.
De Itailaansche regeering vraagt rectificatie
van de grenzen, economische concesslék. den
bouw van een spoorlijn tusschen Eritrea en
Itallaansch Somaliland en de benoeming van
Itailaansche raadslieden bU de regeering van
Ethiopië, overeenkomstig het voorbeeld van de
betrekkingen tusschen Engeland en Egypte. In
verband met het gerucht, dat Italië In kennis
la gesteld met het bijeenroepen van den Vol
kenbondsraad voor 35 Juli, wordt van desbe
treffende zijde te Rome medegedeeld, dat hier
van niets bekend Is.
Tot nu toe la Italië nog niet ultgenoodigd
deel te nemen aan een buitengewone zitting
van den Volkenbondsraad
Bij gevolg, indien staatsorganen
aan de geestelijke overheid, aan de
priesters en de gewone geloovigen
willen beletten, hun overtuiging aan
gaande de zoogenaamde sterilisatie-
wetten te uiten of overeenkomstig
hun geweien te handelen, stellen zij
zich in tegenspraak met de boven
genoemde bepaling van het Con
cordaat.
Dat de vtisoiglug der eeofeasioneele
waarden ep geenerlei wfjM een nedetl, ef
ook maar eea bedreiging voor de natie kan
betoekenen, to in ziehself duidelijk en bet
kan toechtk pijnlijk verbasen, wanneer men
van officieels zijde, In een vorm, die wel
licht weer verzacht, maar zedeljjk onrecht
vaardig en In den grond beleedigend to. de
beschuldiging ziet ondersteund, dat de be-
■Udento de nationale eenheid vernielt; een
beschuldiging. die een demagogische ge
meenplaats geworden to In den mond vaa
de rondtrekkende redena ere van het nieu
we heidendom.
borging van geloof en openlijke belijdenis van
den Katholieken godsdienst, die zonder eenige
beperking In paragraaf eén wordt erkend; en
het Is eveneens duidelijk, dat deze zinsnede niet
-aak kan zijn met het recht, dat de
bovengenoemde slotprotocol uitdruk
kelijk wordt toegekend. ..om de leerstellingen en
beginselen der Kerk niet alleen op dogmatisch
maar ook op aedelijk gebied openlijk te leeren
en te verklaren.”
Hieronder volgt de volledige
tekst van de officieele verklaring.
De heer minister heeft gemeend zich ook te
moeten uitspreken tegen de Katholieke dag
bladpers
HU heeft gezegd: „Heeft het bestaan van de
Katholieke dagbladpers nog beteekenls?
willen noch een Katholieke, noch een Protes-
tantsche, maar enkel een Dultache pers
Het is een teeken van juridische en zedelUke
absurditeit van de Katholieke Kerk te vorderen,
dat zU zich zal moeten maken tot een werk
tuig van den staat ten aanzien van een wet.
die zij moet veroordeelen: is het werkelijk
waar, wat de minister beweert, dat namelijk
dc Katholieke Kerk volgens het Rljksconcor-
daat den plicht heeft, elke wet. ook als die
tegen het Goddelijk recht strijdt als bindend
voor de geloovigen te beschouwen?
Of Is niet veeleer juist het tegendeel waar?
Een van de grondbeginselen van het Concor
daat, waarnaar de staatswetgeving zich uiter
aard moet richten Is de eerste paragraaf van
het boven geciteerde artikel.
Deze waarborgt aan de Katholieken zonder
eenlge beperking: „vrUheid van belijdenis en
van openlijke uitoefening van den Katholieken
godsdienst."
Ook deze verklaringen zijn, afgezien van elke
andere beschouwing, in strUd met het door
het Concordaat gewaarborgde beginsel van
godsdienstvrijheid der Katholieken en dus met
het recht, dat de katholieken hebben om zich
voor t behoud en de uitbreiding van hun ge
loof in bewuste harmonie met hun burgerlijke
plichten te bedienen van alle middelen, die in
d) moderne beschaving onbestreden werktui
gen van elke geestelijke werkzaamheid zijn ge
worden.
Jllng. die de pers er vooral In Duitschland aan
gegeven. Wjj kunnep ons dus beperken
t essentleele punt: .als officieel verte
genwoordiger der Dultache regeering", zoo heeft
heer minister gezegd. ..moet Ik hier verkla-
dat wU niet geneigd zijn een dergelUke
•abotage van de rUkzwetten verder te dulden
ook volgens 't Concordaat heeft de Katholieke
Kerk den plicht de wetten, die allen in den
•toot binden, ook als verplicht te beschouwen
’oor de leden van de Katholieke Kerk
Sedert eenlgen tUd maken de Katholieken In
Duitschland moeilUke uren door voor de ver
dediging van het Katholieke Dogma, de mo
raal en van huif vervreemde rechten. Daar
door is een pijnlijke toestand In het leven ge
roepen. Deze moet ons onverklaarbaar heeten.
wijl hij niet alleen onvereenlgbaar 1» met de
openlUke verklaring, welke de heer Rljkskan-
zelier bU het aanvaarden van de regeering had
gegeven, namelijk om de Katholieke Kerk te
eerbiedigen en de vroeger gesloten Concorda
ten gestand te doen, maar meer nog. wUl hU
een klaarblukelUke tegenstelling is met het op
30 Juli 1933 gesloten concordaat, dat de vroe
gere overeenkomsten vervolledigde en bekrach
tigde en aan de Dultache Katholieken „vrijheid
van belUdenls en van openlUke uitoefening
van den Katholieken godsdienst” waarborgde,
(art. één).
Men dacht daarom, dat de vele voortdurende
en steeds ernstiger storingen, waarvan de
Kerk en de Katholieken In hun vereenigingen.
hun scholen, werken en Instellingen het
slachtoffer zUn, veroorzaakt werden door on
rustige elementen, die weinig acht sloegen op
de richtlUnen der regeering en wel Juist door
die extreme richting, die onder de steeds dui-
delUker blUkende leldln» van den heer Rosen
berg, niet verheelt, dat zU het Christendom In
Diitschland wil uitroeien om er met den ras.
sencultus een waar heldendom te vestigen.
Sommigen oordeelden de regeering te af
zijdig of te toegevend, maar geloofden haar
niet deelachtig In de actie, maar minder nog
■la haar aanstlchtster. Zoo pUnlljk was het
immers te veronderstellen dat men, na twee
Jaar tUds, de vrUwilllge en plechtig gesloten
Mncordaatsverpllchtingen zou kunnen schen
den.
De soldaten hebben ten zeerste van het kli
maat te lijden In de afgeloopen veertien dagen
passeerden meer dan 3000 man. die invalide
naar het moederland terugkeerden, het Suez-
kanaal
Zes soldaten die door zonnesteek getroffen
waren, moesten te Suez aan land worden ge
bracht waar vUf hunner zUn overleden.
cordaat, alsof de HelUge Stoel daarin de ver
plichting op zich genomen had de geloovigen alle
toekomstige staatswetten zonder onderscheid te
doen naleven, ook wanneer deze strUdlg zUn
met het Goddelyk recht en de ChristelUke wet
ten.
Naar men gelooft, verlangt Mussolini, dat
minstens een veldslag plaats heeft In Abes-
slnië, welke naar hU hoopt een schitteren
de overwinning sal brengen aan de Itali-
aansche wapenen, welke In geheel Italië
gevierd zal worden.
Getracht zal worden, dezen slag te leve-
oude slagveld van Adoea.
Italië hier
Ofschoon echter deze verklaring van minister
Frick onder de katholieken en ook onder vele
niet-katholieken de grootste verbazing had ge
wekt. kon men ze nog toeechrUven aan de on
juiste weergave door de pers. Alle twijfel werd
echter weggenomen, door een zonderling com
muniqué van het Deutsche Nachrichten Btiro
dat 10 dezer in de Dultsche bladen verscheen en
waarin te lezen stond: „De minister van Binnen-
landsche Zaken van het Rijk en Pruisen vestigt
er de aandacht op. dat de wet ter verdediging
tegen <fen erfelUk belast nageslacht, die voor al
len geldig is. door eiken Dultschen Katholiek,
ook krachtens het Concordaat, moet geëerbie
digd worden.”
Er blUft dus geen twUfel over. In de volgende
stelling van den minister moet de wet op de
sterilisatie door eiken Dultschen katholiek
worden nageleefd, mede uit kracht van het
Concordaat en uit kracht van het Concordaat
heeft de Katholieke Kerk den plicht, een wet.
die strUdlg is met de leer dierzelfder Kerk en
met het GoddelUk recht, als bindend te be
schouwen voor den staat. Wat te zeggen van
deze theorie?
Marta-awigang la Dea Baneh-
O. a. heeft de minister verklaard: „WU heb
ben In het openbare leven van Duitschland nog
organisaties, die confessioneel oneenigheid onder
het volk brengen, wU nationalisten vorderen de
volledige „ontconfessionallseering" van het
gansche openbare levenik moet ook zeggen
dat de Katholieke beroepsorganisaties, zooals
de gezellenvereeniglngen en ook de confessio
neel jeugdorganisaties niet meer geschikt z^jn
voor onzen tUd.”
Welnu artikel 31 van het RUksconcordaat
waarborgt aan de Katholieke Kerk, dat deze
organisaties ..zullen worden beschermd In hun
instellingen en hun werkzaamheid
Het kan den heer minister dus niet onbe
kend zUn. dat de staat gehouden is. de aan
gegane verplichtingen na te leven.
BELFAST. 15 Juli. (Reuter) Hedenochtend
heerschte In de gelieele stad rust, na drie dagen
van ernstige onlusten.
Het aantal dooden is tot vijf gestegen: een
van de gewonden is In den loop van den nacht
bezweken.
Kipa verneemt uit Belfast, dat In liet Noord-
lersche parlement de nationalistische afge
vaardigde T J. Campbell de regeering aan-
sprakelUk heeft gesteld voor de terreur van
het plebs, dat voortdurend de Katholieken aan
valt De politie doet nletB. De minister van
B Z. en de grootmeester van de Oranje-orde
hebben in het openbaar sympathie betuigd met
de oproermakers. De unionistische meerderheid
verontschuldigde dezen en gzf aan de Noord-
lersche Katholieken de schuld wegens hun
houding bU het jubileum van den Engelachen
koning.
1 De minister van Blnnenlandsche Zaken heeft
zich wellicht willen beroepen op een zinsnede
van paragraaf 3 van artikel één waar gezegd
wordt, dat de Kerk haar eigen zaak vrijelük re
gelt en bestuurt „binnen de algemeen geldende
wetten."
Doéh het ligt voor de hand, dat deze zinsnede
van paragraaf 2 ondergeschikt Is aan de waar-
Tenslotte zal het van nut zUn ter verdere
bevestiging van hetgeen boven is uiteengezet,
den tekst weer te geven van het officieel tus
schen beide hooge contracteerende partuen
overeengekomen communiqué, dat bU gelegen
heid van de uitwisseling der ratificatie van het
RUksconcordaat op 10 September 1933 werd ge
publiceerd en dat dus een formeele verbintenis
van het Dultsche RUk vormt
„Vóór de uitwisseling van de ratificatie heeft
de Heilige Stoel aan de Dultache regeering in
mondelinge en schriftelljke verklaringen een
reeks van punten overgelegd aangaande de in
terpretatie van het Concordaat en de tot nu
toe geschiede toepassing. ZU betreft vooma-
melUk het bestaan, de werkzaamheid en de
bescherming van de Katholieke organisaties
alsook de vrijheid der Dultsche katholieken,
om openlijk ook In de katholieke pers de leer
stellingen en voorschriften van het geloof en
van de katholieke zedenleer uiteen te zetten en
te verklaren.
De RUksregeering heeft aan den Heiligen
Stoel verklaard bereid te zijn om zoo spoedig
mogelUk over bovengenoemde aangelegenheid
te onderhandelen, teneinde te komen tot een
wederzüdsche overeenkomst, die aan de let
ter en den geest van het Concordaat beant
woordt."
Na to echter een feit vóórgekomen, dat
Indien het niet behoorlijk gerectificeerd
«al worden de Katholieken in de gele-
genbeid zal stellen do dingen beel anders
in te zien ea aan te nemen, dat men aan
Ao godadienstaanvallen. die tot nn tee
•en min of meer bedekten vorm hadden,
voortaan het karakter van een officieele
vijandigheid wil geven.
WU doelen hiermede op de openlijke ver
klaringen. welke dr. Frtek, de RUksmi-
“ister van Blnnenlandsche Zaken, te Mün.
•ter op 7 dezer heeft gedaan. Verklaringen
in onmtokenbarm ernsL
H
MO
