Angst
onrust bij
en
onweer
1
f32.50
Wasserij Jorritsma
f52.50
POOHTER'S
SCHAGEN
TELEFOON 3545 (2 lijnen)
Slaapkamer
meublement
Slaapkamer-
Ameublement
HOTEL „LIMBURGIA”
NIEUWESLOOT 55 - TELEF. 2289
ALKMAAR
Mllll|lillll
VACANTIE-REIZEN
OPSCHRIFTEN OP OUDE BOERDERIJEN
2 i 2h pond per «tuk, 40 et. p. pond G. N. MEIJROOS, Laat 123
I
TAPIJT- EN MEUBELHANDEL
5 EN 1O RITTENBOEKJES
HET KAMPEERHUIS
Gemeste Soepkippen Kuikens v.a. 35 ct p. stuk (alles panklaar)
„EEKHOF’
WIELRIJDERS
KLEINE DKW van 199.50?
JAN MOEJES
BUITENLANDSCHE REIZEN
KLEIN MAAR DAPPER
MERKWAARDIGE RIJMEN
L
J. C. MULLER - ZILVERSTR. 8 - ALKMAAR
ZOOLANG ER MENSCHEN
LEVEN
R. SMAAS, Molenstraat C 29, SCHAGEN
koopt U een PRIMA RIJWIEL tegen riterat lage prijzen
Wg leveren U het bette tegen iedere concurrentie
RIJWIELEN, vanaf 17.75
ONS VACANTIE-NUMMER
4
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Tegen „krijg en brant”
BIJ
W eervoor spellingen
Eschdof
Pariën-
eiken
VRAAGT ONZE
RESPECTIEVELIJK F 1.60 EN F 3.20
met inbegrip fooi Chauffeur
VOORMEER 3
TELEF. 3568
ALKMAAR
VERTEGENW. EYS1NK-, BURGER- EN HUMBERRIJWIELEN
LAGE PRIJZEN VRAAGT PRIJSCOURANTEN
K1NDERRIJW1ELEN VOOR ELKEN LEEFTIJD
VANAF 17.50
EERSTE KLASSE REPARATIE-1NRICHTING
Men kent zomertche of warmte-
onweder» en etormonweer
Wat wiet St. Jan?
ZOMER-VACANTIE - NAAR BUITEN
Voor dese ontspanning bevelen wij onze
overheerlijke soorten kleine broodjes aan
BERTUS GOES LUXE-BAKKERIJ
HET JUISTE ADRES
TELEFOOR
3-4-S-2
Speciaal adres van de
MAGNEET -EN MAXWELL WEG EN BAAN RACE-RIJWIELEN
VOOR DE WARME DAGEN
SCHILDER’» beroemde Rozijnenbrood,
Gemberbrood en Tulbanden
Corn. Schilder - Stationsweg 6 - Tel. 2132 - Alkmaar
Uit allee epreeht een eterk geloof
en groot Godsvertrouwen
Logies met prima ontbijt f 1.50
KAMERS MET STROOMEND WATER
PRACHTOBJÈCTEN VOOR GELDBELEGGING
Toen de Bilt er nog nietwat
HEERHUGOWAARD - Telef. 26
DE ZQMER-OPRUIMING
Klein maar Dapper - Max v. d. Horst
BOTERSTRAAT 4 ALKMAAR
1
«Lp
f
21 JULI; Naar de PASSIESPELEN in TEGELKN.
DEKENS
Weer elders vindt men:
1623
1634
In Boerderijnamen door P. Vine. v. WUk vin-
NASSAU
TAX
dan
Te Leende in N. Brabant.
de
KAMP-*
RUG- en
Elders weer vinden wij: „Beter benijd
beklaagd."
Loet haters haten en widers widen.
Wat God ml gunt, dat moeten si liden.
Bankta Barbara, Christi Braut,
Dis Haus sol dlr seljn anvertraut,
Schüts es vor Feur und Brand
Dar su das gantae Vatterland.
Wie roemt op eigen kracht
Bedriegt zich zelf helaas.
Maar wie op anderen steunt,
Is nog veel grooter dwaas.
Op een gevelbalk, die thans te zien la op de
Oudheidkamer te Oldenzaal staat het opschrift;
De dar binlt eln ander sin broedt
de brenket sich blodt en sledt rich dodt.
Mennlch benlt dat he eelt
Als Godt Behaget, et» 1st beter Benidet
Als Beklaghet.
Anno DNI 1588.
Een andere, gedateerd 1634 en afkomstig van
een gesloopt huls te Neede, draagt het opschrift:
WU kennen den boer en den landman als
een stoere kracht vol werklust, vlijt en taaie
volharding. Van dezen wreklust en vlijt spre
ken de namen en rijmpjes, aangebracht op
den gevel hunner hoeven en huizingen.
Maar de boer is méér dan vlijtig. Over het
algemeen toch bezit deze een sterk geloof
en groot Godsvertrouwen, hetgeen ook weer
heel duidelijk blijkt uit de opschriften zijner
boerderij of woning, die hoop en vertrouwen,
moed en godsdienstige berusting verraden.
Iaat nUder* njjden dat Godt
Ons gunt dat moeten sU lijden
Jan Goort van Pelt en Catelljn Pompen.
16 81
Behoede! uns Her voer
Simde und Schendt
Bewart dit Heus voor
Ungeluck und Brant.
Anno
In den meesten
voorspoet be
hoeft men den
Besten reet
Ao 1794.
In de Blsschopstraat stond op *n huls van een
familie van Ochtrop:
In Duitschland verhaalt men nog de le
gende van den H. Johannes, den Evangelist
Deze zou begonnen zUn bet eigenlijke wezen
van den bliksem en het onweder te beschrij
ven, toen een engel hem de pen uit de hand
nam en hem verbood, verder te gaan, om
dat de menschen zoo zij al de verschrikkin-
Die Ter Werelt Goet Gheschlet
Onbenut En Blieft HU Niet.
„Een kring om de maan,
Kan wel vergaan.
Maar een kring om de zon.
Daar schreien vrouw en kinderen cm."
W. P. Got. Hoepe lek.
Allen dan Menschen
Holpe is Klein
Anno A. H.
„t Ongegunde hrdod dat wordt het meest ge
geten”.
PLASSEN, HILVERSUM en T 8PAANDERSWOUD V. 13 30
28—30 JULI: ARNHEM en de VELUWE
n JULI: ROND HET IJSELMEER
HUIGBROUWERSTRAAT 14 TELEFOON 2416
HUIGBROUWERSTRAAT 1 ALKMAAR
Uit voorraad leverbaar:
KAMPEER- en STRANDTENTEN tegen spotprijzen
stroozakken - fietstasschen -
BROODZAKKEN - KAMPBED opvouwbaar
Kampshirts en -broekjes - Primustoestel 0.9 liter, in doos v.a. f 4.25
Be
Rus
na
kin
vatte
NSUll
km 1
rat mi
fotogl
toeft
apron
weklu
tehee
verloo
geheel
«gei
tekort
am de
«erig
«m fl
gen a
faan
band
Dit
poot 1
aal en
(100 <y
verbal
eerbiet
toer w
den w
>4e rot
Jaa
Na
aloc
gast
stel<
M
den
ov«
«a
tot
gaba
tan
QMl
neet
«act
tami
«aai
«nu
and
i
Heerlijk, verfrisschend. Onze GEBAKJES, 5 stuks voor
35 cent, zUn best.
HELDER WASGOED
suttcxiue, aoo zegt f. Vino
t huis bewaren moge tegen
men meermalen uitgedrukt, t
groot bU den ouderwetschen
Er bestonden ook vele middelen om zich togen
den donder en bliksem te beveiligen.
De Hondsdraf, aan Donar gewijd, beschutte
tegen tooverU en donder. De hazelaar die
aooals een vrome legende verhaalt de K
Maagd redde toen zU op haar vlucht naar Egyp
te door een onweer werd overvallen heette
een goede bliksemafleider. Huislook of „donder-
lóok” werd als een afweermiddel van bet al
weer op het dak geteeld. Ook de sleedoorn en
de each beveiligden tegen het inslaan, terwijl
moeraren voor den spiegel gestoken of een
wrangwortel wortel van wilden wingerd
alle voorbehoedmiddelen waren.
„God bevtaer dlnen in- und uthganek van nu
af tot fa der ewlchelt. Anno 1635."
En bU Lubbers te Geesteren staat nog op de
„wiendeur";
Des Her bewart unseren Inganck
Und Utganck van nu an ta der Ewlchelt
Geborvet Amen.
Anno 1598 7 Aprilis.
31—24—28 JULI: Prachttocht naar de LOO6DRECHTSCHE
u. p p f 1.75
V. 8 U. p.p. f3.50
V. 7.30 U. p.p. f5.
21—«3^JULI: Pracht Achtkasteelentocht vla Apeldoorn V. 8 u. p.p. f3 50
-V. 6.00. p.p. f 4.25
Een andere waarschuwing is aangebracht op
een gevel in de Lange Blpgelstraat. Dit rUmpje
waarschuwt tegen overmoed, wanneer alles voor
den wind gaat:
den wU bovendien een menigte merkwaardige
rijmpjes zooals het volgende dat te Opmeer In
NoordHolland op een landhek waarschuwend te
lezen staat:
In Gelderland meent men dat een nieuws
maan op Maandag ruw weer brengt
noemt haar daarom een „wilde maan” Vandaar
dan ook dat het volk beweert: .JSen Maondags-
maone is nog slimmer as ’n kllpse”, terwijl etst
een ander rUmpJe luidt:
nochtans moeten se liden dat bet geacbedL
Anno 1611 den 15 JunU.
M. TCrnls van Ochtere.
Voor de oude volkeren wtes bet onweder Iets
onverklaarbaars. Vandaar dat dit onder ben
angst en ontzetting teweeg bracht. ZU waren
van meenlng, dat de gOden zich rechtstreeks
van den bliksemstraal bedienden, om de arme
stervelingen daardoor te treffen of te vernieti
gen De Romeinen beschouwden alles wat door
den bliksem getroffen was, als door de godheid
in bezit genomen en dus niet bestemd voor men-
schelUk gebruik. Daarom mocht het gat, door
den bliksem In den grond geslagen, niet dicht
gemaakt worden. Men voorzag de opening van
een omheining, zoodat men die plaats niet meer
kon betreden. De lUken van personen, die door den
bliksem waren getroffen, werden op een bUzon-
dere manier behandeld, terwUl inen getroffen
boomen eerst na een bepaald reinigingsoffer
verwUderde. Eenzelfde bUgeloovlge vrees voor
alles wat met den bliksem In aanraking kwam,
bezaten ook de Kaffers en Hottentotten.
BU de Grieken slingerde Zeus den door
Hephaestus gesmeden vernietigenden bliksem
flits met geweldige hand van den Olympus.
De Germanen zagen in Thor of Donar den
God, die over den donder en bliksem gebood.
Thor was bovendien behalve de god van den
donder, ook de god der veldslagen. Dan reed,
volgens bet oude volksgeloof, Thor of Donar in
zjjn met twee bokken bespannen wfegen en wierp
al rijdende zUn bliksemenden, vuurspattenden
strijdhamer naar de Assen, met zooveel donde
rend geweld, dat de aarde er van dreunde. Van
daar dat men In sommige streken nog oude
volksuitdrukkingen hoort, die ons aan deaen
rijdenden bokkenwagen herinneren. In Zweden
heet bet nog heden ten dage als het dondert:
de goede oude Is weer aan het rijden. En als
Thor onder het rUden zoo heette het In den
ouden tUd zijn strUdhamer door de lucht
slingerde, keerde deze niet In zUn hand terug,
en de bliksem, dien hU opwekte, schoot soms
zeven of negen mülen diep in den grond, om
eerst na even zooveel jaren maar dan tot
steen geworden aan de oppervlakte van den
bodem weer te keeren. Men geloofde nJ. dat
aan het einde van dien bliksemstraal ,zich een
steen vormde en deze door den bliksem gevorm
de steen werd door den volksmond de donder
beitel of dondersteen genoemd. HU of zU die
zulk een steen In huls had of bü zich droeg, be
hoefde den bliksem niet te vreeaen, terwUl men
bovendien door den steen gewaarschuwd werd
deze begon dan te sweeten aoodra er een
onweer op komst was.
Dat de afgunst vroeger evengoed als vandaag
heerscht onder de menschen geven de volgende
opschriften die voorkomen op de deur van 'u
oude boerderij te Leende duidelijk te kennen:
Hoe verlicht men'sich in deze twin
tigste eeuw ook al moge gelooven, toch
bekruipt den meeaten menachen bij een
hevig onweer een zekere angst of on
nut. En hoewel onweer een verschijn
sel ia, dat in elk jaargetijde kan voor
komen, zoo is dit toch bij eerste instan
tie de plaag der zomersche da*en.
Immers bij stil, rustig, meel weer ko
men veelal de onweders tot ontwikke
ling. Dese zomersche of warmte-onwe-
ders hebben meestal een locaal karak
ter en verplaatsen zich in de meeste
gevallen slechts langzaam. ~Het storm-
onweder daarentegen trekt in een
breed front met groote snelheid voor
waarts.
HEfLOO - NIEUWE TUINDORP J 218 TELEFOON 2139
Vraagt inlichtingen
Talloos ook waren en zUn nog de volksspreek-
woorden en rijmpjes met betrekking tot bet
weer, sommige wortelend' In het oude volksge
loof en godsdienst, andere berustend op. eeuwen
lange waarneming der natuur.
Zoo zeggen wU nog heden: „Morgenrood
brengt water In de sloot," of: „de avond rood, de
morgen grauw, geeft bU dag het schoond,
blauw”.
Van de maan heet het:
Kent U nog niet de
Vraagt dan direct, zonder verplichting,
inlichtingen en demonstratie en U zult
paf staan over de prestaties van dit
kleine, handige motorrijwiel.
De kleine DKW is vrjj van personele
belasting en kost, naast een zeer gering
benzineverbruik, slechts 2.50 wegen
belasting per 3 maanden.
levering ook aan de handel met de algemene korting
Beleefd aanbevelend:
sJSen moan
Kan niet zonder wind of regen vergaan.*
Als bet vroeg in het voorjaar dondert, hs*
het: „Vroege donder, late honger”, wat sooem
wil zeggen als dat na vroege onweders vaak «ta
koud en onvruchtbaar weer volgt.
In Drente voorspelt men:
Zoo vinden wij nog In de Haarlemmermeer
de opechrlften: „Vreest God en houdt ZUne ge
boden. Eert den Konlng. O mensch, acht UW
God. Komt en gaat In vrede. Elders kunnen wU
weer lezen: „Op hoop van zegen. Niets zonder
Gods zegen. Door Gods zegen dit land verkre
gen.”
Een achtergevel afkomstig van een huis uit
de Llevelderstraat te Groenlo, draagt de inscrip
tie;
Maar niet alleen In ons land, ook in Duitsch
land vinden wU op oude boerenwoningen en
hoeven nog mooie, christelUke spreuken of rij
men.
In verband met de talrUke aanvragen voor Brussel t. g. van de
onderstaande datums thans
WERELDTENTOONSTELLING, zUn
officieel vastgesteld:
23 JULI, 2. 4, 8, 17 en 26 AUGUSTUS: MOOIE 3-DAAGSCHE tochten
naar BRUSSEL, TENTOON8T. en n. d. GROTTEN v. HAN t 21.—
13 AUG. 5-DAAG8CHE REIZEN n. BRUSSEL - Grot V. Han - AR
DENNEN - LUXEMBURG - TRIER - EIFEL enz. Heerlijke va-
cantletocht f42.50
21 JULI, 7 en 38 AUG. TWEE-DAAG8CHE reizen naar Brussel f 15.—
22 JULI, 419 en 25 AUG. Rustige 4-DAAGSCHE tochten n. BRUSSEL
GROT v. HAN en uitstapjes f 26.50
27 JULI (en in September) ZEB-DAAGSCHE PRACHTREIS n. Brus-
sel-Ardennen-Lulk-Elfel enz. n/d RUn, Wiesbaden en bootvaart 150
29 JULI. 4-DAAGSCHE RIJNREIS m/Boottocht, Wiesbaden, enz. f 32.50
LET ER DUS WEL OP. dat de diverse tochten aanvangen op 13, 15, 21,
32, 23, 27 en 29 Juli en op 2, 4, 7, 8, 12, 17. 19, 35. 26 en 28 Augustus
terwijl er In September nog diverse zullen volgen!II 1
In de prijsen «Un HOTELKOSTEN en MAALTIJDEN BEGREPEN, alle
reizen onder DESKUNDIGE LEIDING, ook op de TENTOONSTELLING
TIJDIGE HOTTELBESPREKING in Brussel noodzaakt ons, U dringend
te verzoeken, om ook VROEGTIJDIGE OPGAVE te doen tot deelname
aan een reis!
Voor Uwe gezelschapsrelzen «Un wU speciaal ingericht, prima wagens
en vertrouwd, bekwaam personeel, overal bekend en onze prijzen zUn
zeer billUk.
INLICHTINGEN EN OPGAVE
REISBUREAU HJLB.O., Stationsweg ALKMAAR. Tel. 4334
o b. den REISLEIDER, den Heer TEN BRUGGENCATE, HEILOO
Tel. 4215, e. b. Sigarenmagazijn HARTLAND, HOUTHL, ALKMAAR
H.A.B.O.
3!—24-- 38 31 JULI: SCHIPHOL en T KOPJE V. 1330 u. p. p. f 1.25
„Donder op de kale toeg (twUg>
*t Heele jaar regen genoeg.”
De wind werd door de menschen vta
voortUd vaak voor een levend weten 8eb0’*”
Men sprak van „de wtndhekse”, terwUl de schip
pers hem „broertje” en „ouwe jongen” uuriP
den.
Schrikbarende, angstaanjagende ▼®rsch2'“!£
len waren ook de bloed- en zwavelregens, wn
bloedregen is elgenlUk een neerslag van roo«
insecten of mieren, een zwavelregen van
overvloedige stuifmeel der dennen- en pUnK»"
men, dat in den bloeltUd de lucht vervult
met den regen neervalt. M
Volgens de Bdda rijden 37 walkyrtta door
afi M.1H hteflr rnaMn ztr.h AChlldden, dfUIP
Dezelfde gedachte vinden wU uitgedrukt in
den volgenden tekst, die op een huls in de
Poortstraat te Oldenzaal voorkwam:
Een zeer waar opechrift is wel het volgende
dat men kan lezen op een hek onder Zoeter-
meer:
Wie zUn eigen tuintje wiedt
Ziet het onkruid bU een ander niet.
IN T HEEREN KLEEDINGMAOAZUN
DUURT NOG EVEN
Extra koopjes in flanellen pantalons vanaf 1.98, met
RIEM cadeau. Ook voordeelige aanbiedingen in
ZOMERCO8TUUM8.
Vooral ook de gedachte, zoo zegt P. vine
WUk. dat God
brand, vindt
Brandgevaar was
bouw, hoofdzakelijk uit bout en riet bestaande.
Aan blusschen viel ,büna niet te denken en
brandassuranties waren er nog niet Geen won
der, dat men huiverde by de gedachte aan
brand in huls en have.
Van „krUg en brant” spreken dan ook vete
opschriften zoools de volgende rijmpjes:
1759 H. B. E. L H. cluden (echtlieden) hebben
dit huls gebout dor Godts bant,
God herwar hem en sUn nakomelingen vor krijg
en taant
en dat m staande blijven als de berg Zyoi
zonder wankelen zekx
■r' ,Bw a1
5
de Boechstraat te Zalt-Bommel bet volgende
rijmpje prijkt:
