Zomersch uitgaan in vroeger dagen
KLINKERT
3
Fa. H. W. HOLSMULLER, ALKMAAR
M. PIERSMA
NOORDSCHARWOUDE
DE BESTE
1
HILLE’S
HILLE KWALITEIT
B
'Ki.
1
K
V
A
HET HUIS MET DE LUIFEL
PARFUMERIE-AFDEELING
VACANTIE... FOTOGRAFEEREN
HET HUIS MET DE LUIFEL
De Vacanties
i
i
HOTEL-CAFE-REST. CERES
o
h
ALLE SOORTEN KOFFERS
De vacantie vraagt een goed rijwiel
Ziet en vraagt even bjj ons.
„HUIZE LOL
HET ADRES
T
4
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
IDYLLISCHE GENOEGENS
HEEREN- EN KINDERSALON
HET IS GEEN KUNST
GOEDE FOTO’S
Een zuiver natuurproduct
Onze Inrichting is voor Uw wasch ook
ONS VACANTIE-NUMMER
OUWEHAND S DIERENPARK
t(H
[HET LEDERHUIS
j MIDDEN IN HET PAYGLOP No. 9
ONZE GUSEK-RIJWIELEN
S1MPLEX-RIJWIELEN 37.00
11
£3
ft
Wij hebben onze zaak uitgebfejd
zoodat wij zoowel in onze
i
i
S3
Mefi zong, at en dronk
PAYGLOP 9
ALKMAAR
HUI GBROUWERSTRAAT 5
Mooi Domburg
en
worden in
4'.
naderen
•F
1
1ASI
RHENEN
r
s
o
LAN GE STRAAT 93 - TEL. 2893
ALKMAAR
In bont versierde speelwagens
trok het vroolyk gezelschap
er op uit
derij op technisch volmaakte wijze
gebrand en zijn bij Uw leveran*
cier steeds versch voorradig.
1.25
1.60
0.57
0.49
0.39
0.10
EN SPORT
ABT1KELB4
de diënteele op de geriefelijkste ee
prettigste wijze kennen bedienen
i
r
1
I
t
De Hollandsche eieren, de Holla Aische melk,
het beste meel, maken HILLE'S Beschuit
tot een product van bizondere kwaliteit.
te maken WANNEER U ONS materiaal gebruikt
ONTWIKKELEN EN AFDRUKKEN
Voor Lampions
Zaalversieringen
Vuurwerk
alle soorten
Feestartikelen
Ook voor Kinderpartijen
VLIEGERS
VLIEGMACHINES
Let op het Adres en Telef oonnummer
C. VEER - ZEGLIS 6 - TELEF. 2051
NU OF NOOIT I
t;
HELDERSCHEWEG
r S-
ja VACANTIE - VACANTIE!!
4‘-
TEL. 348S TEL. 3485
KINDERRIJWIELEN, geen Japansche, vanaf 17.75
Ons RECLAME RIJWIEL, met renmaaf, boisdrager,
4-deelige jasbeschenner en electrische lamp 25.75
Eenige prijzen ONDERDEELEN
144 Spaken, nippels en
plaatjes 0.72
1 stel Spatborden, compl. 0.41
Kettingkasten 0.55, 0.64, 0.79
Prima 1.40
Zwart celluloid Stuur 0.79
ALKMAAR
A. J. BRUIN
Jac. Groothuizen
•L
De beste soorten koffie, welke
in Indië en Amerika groeien,
onze moderne bran-
Ir*
Voetlijdert! I
Zorgt dat uw vacantie niet
vergald wordt door een
of meer voeteuvels
Wij hebben alle mogelijke
Dr. SCHOLL’S
artikelen in voorraad en
behandelen uw voeten ge
heel Anti-septisch en
Heulen op de bruggetjes
Sterke magen
Voorwielen vanaf
Achterwielen vanaf
Velgen vanaf
Voornaven
Kettingen vanaf
Bellen vanaf
Onze theemelanges worden met
de grootste zorg samengesteld
en munten uit door fijnen geur
en smaak. Wilt U deze geheel
tot haar recht laten komen, doe
dan vooral minder thee dan van
andere merken noodzakelijk is,
in de theepot.
,^Smelt ploegen”
als in onze
s.- wW
ƒ3548
IS
ter Gouw, in vier stukken.
■HUOTTfl
ZU begon hem te bekeven.;., seg-
VOOR
’R-
en onder dit al;e8 weinig
Dorpstraat in vroeger dagen Amtselveen)
sag
Yl
i4
1
G
Spreetawr gaarne in overleg
met patiënten.
i
i
i
Teunis, waar ge alles
geleerdheid en ga-
Geen auto’s raasden nog over de wegen,
alles was vreedzaam en genoegelijk.
t
Het ..vermakelijk Slooterdijk”, vroeger
een geliefd ontspanningsoord der.
Amsterdammers
Lust u een toertje langs
grazige welen
Bulten aan d’Uyterse
Poort te gaan doen?
Of om een lugtje op
•t water vennepen?
Wilt u naar 't Weeterings
Poortje dan spoën.
En drink er bij Stadlander
Al onder t groen een vaan,
Onderwijl de een en de ander
Loopt naar de' Maliebaan.
Omdat men er den blik liet weiden
langs twee zeeën
Hier t machtig Amsterdam zag
rijzen uit den vliet.
Daar *t Slot van Mulden kan
beöogen in 't verschiet,
En op dien toren, die bij nacht
Zoo schltt'rend vuurde.
Als op een waterburg
Aan ’s werelds uithoek tuurde.
den dag, maar
.t men al heel
HOLLANDS MOOISTE R U F kj f" IJ DEN
NATUUDPARk r W c n t H g^ebbeberg
Ten-
Pad-
Pracht Zelfbinders, Schotoche ruit
10 cent
MANUFACTURENHANDEL
„HAMAD”
PAYGLOP 8 ALKMAAR
FRIESLAND EN
GELEGENHEID
Wie Zeeland bezoekt, mag niet verzuimen
ook Domburg, dè Zeeuwsche badplaats, aan te
doen. Men treft er strand en bosch en ’n goe
de hotel-accommodatie.
WIJ verwijzen hiervoor naar de elders in dit
nummer voorkomende advertentiën van bet
Hotel de l'Europe en Hotel ..Het Schutters
hof”. die zich beide een uitstekende reputatie
hebben weten te verwerven. En terecht I
FABRIEKEN TE ZAANDAM
„Bier, Boter, warme Brootjes
Wijn, allerlei) Servet, op knjjen en op
schootjes”
Huygens klaagt bij zijn speelreizen telkens
over de hooge rekeningen der maaitijden;
geen wonder! iedere waard begreep, dat
zij. die uit spelemeien gingen, hun geld kwijt
wilden wezen en het dus even goed bij hem
als bij anderen konden laten.
Ook le Francq van Berkley was opgetogen
A
waar U vindt een ruime keuze in
Reisnécessalres, grote Badtassen. Reistassen, Linnen
tasjes. Zijtassen, Rugzakken. Veldflessen, ruime
ten. Broodzakken, Kampeerlampen, Boterdcraen,
vindermessen, enz. enz. LET OP HET ADREB:
s
Gezongen werd erveel in de speelwagens.
Wel had men nog niet de „Schlagers” van
film en radio tot zijn beschikking; maar men
nam zijn .Jledeboekjes" mee. Heemskerk liet
het zelfs zijn Haagsche jonkers en jonkvrou
wen doen.
zijn ovrthekend, ALLES eerste kwaliteit
VANUIT FRIESLAND EN NOORDELIJK NOORD-HOLLAND
EERSTE GELEGENHEID VOOR PRIMA CONSUMPTIES.
STOPPLAATS VAN AUTOBUSSEN VOOR ALLE RICHTINGEN.
GEWONE PRIJZEN. RUIME VERGADERZALEN.
SPECIAAL INGERICHT VOOR GROOTE GEZELSCHAPPEN.
Naar
HU1GBR.STRAAT 3 - TEL. 42M
ALKMAAR
Tooneelcostuiuns en Grimage.
De poorten van vele landgoederen en
particuliere terreinen zouden hermetisch
gesloten blijven voor den toerist als er geen
wandelbewtfs van den AJt.WJi. bestond
het buitenleven, en zich verbeelden werkelijk
In een Arkadla verplaatst te zijn. Dan riepen
alle meisjes tegelijk: „O wat is T hier lief!
en Janneef declameerde:
over deze uitstapjes. Hij gaf als zijn oordeel,
dat de ..gezellige en vriendschapvoedende aard
onzer natie” nergens meer in uitblonk dan in
hare „geneigdheid tot spelevaren en rijden.”
Dit gebruik vond zijn oorsprong in een oud
volksverhaal. Heel lang geleden Is het ge
beurd, dat een Haagsche jongeman zijn gelief
de, die door een booze stiefmoeder slecht werd
behandeld, op een schemeravond schaakte en
met haar in een wagen vluchtte. Even voorbij
den Leidschedam in de Veenen gekomen, reed
de voerman, door het duister misleid, een
bruggetje mis en pardoes in de vaart De man
zelf had nog kans gezien tijdig van den bok
te springen en de slimmerik liep ijlings naar
den Dam terug, roepende: „heul, heul!”
(hulp! huipil. Onderwijl echter verdronken
de belde geliefden, die onder den wagen wa.
ren geraakt.
Deze aandoénlijke historie maakte zulk een
indruk, dat het van toen af een gewoonte
werd, op alle bruggetjes „heul, heul!” te
roepen en zijn vrijster te omarmen tot teeken
van blijdschap, dat men er gelukkig óver
kwam. Ook de bruggetjes zelf werden vaak
heulen genoemd.
Nog een liedje op het oud-Amsterdamsche
uitgaansvermaak luidde:
boes, die tot omstreeks 1850 het eigen
aardig voertuig voor speelrjjdera bleven.
En eindelijk kwam de „Jan Plelzier”, die
In de touringcars van vandaag gereïn
carneerd is.
En dan het „heulen”. Dat gebeurde telkens
bli t rijden over ’n bruggetje. Heemskerk weet
dit heel smakelijk te vertellen:
„Dus besig zijnde met singen” de zoo.
even genoemde jonkers en jonkvrouwen na
melijk ,/]uamen sjj te rijden over een brug
getje. waarop Diederlk schielijk beginnende te
roepen: heul! heul! zoo vatte hjj Rosemond
met eenen plotseUJk bij ’t hooft, en haar tus-
schen zijne armen krachtelijk indruckende<,
kustese (hoezeer zU haar ook weerde) dat het
klapte. Zij begon hem te bekijvenseg-
gende: .Wat wangelatlgheyt is dat. Diederlk?
Ik kan u wel verseekeren. dat sulke ongure
vriendelijkheden mij niet aangenaam en zijn;
dies spaart ze vrij voor lemant anders, die
In groote speelwagens trokken de bur.
gelul er in het zomertij op uit. Somtijds
spande men hoepels over den wagen, die
wet groen omvlochten werden. In het
laatst der 17de en de eerste helft
der 18de eeuw zag men speelwagens,
<üe een kap van latwerk hadden, zoodat
»e veel op een trallekast geleken. Over dit
latwerk ging een zeil, dat men bij fraai
weder aan de zijden oprolde. In de tweede
Inlft der 18de eeuw kwamen de klere.
En ten slotte ^was lekker eten een
voorname factor voor het welslagen van
soo*n uitstapje. Men ontbeet aan de eer
ste pleisterplaats met „Boete en suure
room, versch gepluckte kersen, geurige
aerdbesljen, roode graesde boter, oude en
jonge kaes, nleuwbacken broot en knap
pende beschuytjes”
Bij bet middagmaal moest vooral vlsch
worden opgediend: „een groot salmhooft
smaeckelljck overspreyt met groene peter-
seely-bladeren. en een gesoden snoeck.
blaeu van vel en blanck van vlsch met een
dickgewelde boter- en azjjn-soppe over
goten.” De Rljnsche wijn werd er met
ruims teugen bij genoten. En bjj het des
sert: „allerey ooft in porceleyne schotelen
leggende en met groene wljngaertbladen
bedeckt.”
Waarin bestond nu het vermaak van het
spelerijden? Behalve in het rijden zelf, vertelt
In de zestiger jaren van de vorige eeuw was
in deze vorm van uitgaan ai de klad gekomen.
Het zijn allen slechte saaie herinneringen uit
den trekschuitentijd, zegt ter Gouw, maar,
voegt hl) erbij, zij verschaften onzen voorouders
seker ruim zooveel vermaak als onze tljdge.
nooten hun stoomrelzen. zomertheaters en
kongressen.
Wat zal de kroniekschrijver nog eens van
het zomervermaak in onze dagen te vertellen
hebben?
Speciaal adres voer selfreparatears Wjj rallen ook onde Rijwielen In
J. BLOKLAND
LUTTIK OUDORP 3 (bij de Vlotbrug)
Allereerst natuurlijk het genot van het bul-
tenzljn, wat door den stedeling van vroeger
al evenzeer werd gewaardeerd als vandaag
door hen, die in de menschenpakhulzen der
grootstad moeten leven. Wanneer in zoo'n
echt landelijk dorpje werd uitgespannen, dan
konden ze wel vjjf minuten lang dwepen met
Een typisch Zeeuwsch vermaak was ook
bet smelt ploegen” op het strand. De smelt,
zoo vertelt ter Gouw, was een rond vischje
van een vinger af ten hoogste een span lang,
dat zich nabij den zeeoever een half voet diep
in het zand wroet, om er met zijn snuit voed
sel te zoeken. Als men het strand dan om.
ploegde kwam de vlsch vo
schoot zoo snel weer weg,
vlug moest wezen om hem te grijpen.
Om zomers uit te gaan bood geen stad meer
gelegenheid dan Amsterdam, waar de dülzen-
den „ultganers” konden kiezen tusschen Zee
burg, Diemen de Meer met haar Maliebaan,
den Amstel, de Wetering met „Stadlanden”,
den Overtoom, „de Drie Baarsjes”, de Sla
tuintjes, Slooterdjjk, Halfweg en over het U
al de dwpen langs den Waterlandschen Zee
dijk. waaronder Durgerdam het meest In
trek was.
„Het hedendaagsche reizen
heeft dit eigenaardige, dat het
niets eigenaardigs meer heeft. Te
genwoordig weet ieder reeds, eer
hij op reis gaat, al wat hjj zien en
hooren en al wat hem verrassen en
verrukken zal, want alles staat in
de Baedekers; zoodat men eigen
lek, na die gelezen te hebben, even
goed thuis kan blijven.”
Deze wijsheid schreef Jan ter
Gouw in de zestiger jaren der vo
rige eeuw. Wat zou hij wel zeggen,
wanneer hjj vandaag aan den dag
eens de étalages der reisbureaux,
de affiches, brochures, de reispro
gramma s en gidsen onder de
oogen kreeg!
Wit leeft een mensch In zoo’n gehucht
Gelukkig en verheugd,
Bjj bloemengeur en frissche lucht
En landelijke vreugd!
In elke streek van het land was een be
paalde plek by de ultgaanders favoriet. De
Groningers togen bij voogkeur naar Sloch-
teren, de Friezen naar Appelscha. De Haar
lemmers reden met den Zandvoorter speel
wagen (waarvoor een apart liederboekje was
gedrukt) maar het strand of zeilden het
Spaarne op naar de Haarlemmermeer. De
Zaankante rs vergenoegden zich met een
stemmig „bloemen kijken” te Uitgeest. Vanuit
Middelburg reed men met den speelwagen, die
ook weer zijn eigen liederboekje had. naar
Domburg.
In vroeger dagen was dat alles heel anders.
Lees er de Arkadia’s op na, de lieve boekjes,
waarin de heeren Waaetnond, Weetlust. Edel-
hart en Eerrjjk, de dames Zedellef, Geestrijk.
Rozemond, Rozegaard en wie al meer van die
acbtenswaardlge familie, speelreisjes maken
te land of te water en over alles, wat er bij
te pas of niet te pas komt.
Onze eerste Arkadla.schrljver, zoo vertelt
ter Gouw, .was de geestige en schUderachtlge
Joan van Heëtnskerk. een neef van den adml-
isaL Hij kreeg na het lezen van Arkadische
lectuur uit Engeland en Frankrijk, op een
goeden dag lust ook zeig een Arkadla te
schrijven In den vorm van „een speelreisje
uyt den Hage naer Catwljck,” welke in 1637
het Ucht zag. Deze „Batavische Arcadia” viel
seer in den smaak en van toen af spitste elk
bet brein om een Arkadla te maken.
De vorm leende zich om er elk onderwerp
oiet de haren bij te sleepen. De speelrelzigers
mochten onderweg immers praten over alles
wat hun inviel. Heemskerk zelf had reeds het
voorbeeeld gegeven door In zijn reisverhaal
over oudheden, geschiedenis en rechtsgeleerd
heid te spreken, en in zijn voorrede gezegd,
dat zijn navolgers *t „verder konnen uyt-
recken.” Elke Arkadia-schrljver kon dus zijn
boek vullen met alles wat hjj maar wist sa
men te rapen en zoo werd onze Arkadla-Jlt-
teratuur „een Sint
dooreen geworpen vindt:
lanterde, zoetekoek en antiquiteiten, zedepree.
ken en rijmelarij;
moois, maar veel naschrijver!) of saalje ver
sen; w(j zullen er daarom maar niet ver
der over uitweiden,” besluit ter Gouw.
Huygens had beter slag van speelreisjes te
beschrijven dan al de Arkadiërs tezamen. Als
hij ons vertelt, hoe tijj met drie paar ge
trouwde lui en drie jonge juffrouwen een dag
naar Maaslandsluis gaat, „om Schelvis. Ca-
beljau en Sueringh-Schol en Tongh” te eten,
maar er begroet wordt met „de droeve tjj-
dlnge: geen Vis!” en zich behelpen moet .Met
Botjens plat en laf In petercelljnat”. dan
«in wij er bij en deelen in zijn teleurstelling.
Huygens ging niet, als een Arkadlër. met
•en boek onder den arm uit spelemeien; hij
wilde selfs geen geleerden of boekemannen in
«Ijn speelschult of wagen hebben, maar
er veel liever
