Kunst
Hertogenbosch
den dag
<Kdu&Aaal
aan
I
Met twee kameraadjes op avonturehreis
I
I
m
■nu
HET VERDWENEN
ELFTAL
N TROUWE KLANT
BID EN WERK
*8
VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1935
De aardappeleters
iif
I
I
I
Onbekend Canada
h
Groote klok voor vlieg
tuigen
Huwelijksgift aan den
Hertog van Kent
ÏSiljk
|uiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimirm«itinmiiiiHiHmniiiHinNn
De vulpenhouder
van den doode I
i
1.26
Ut
Religieuze kunst
I
zoowel
a
De feesten van IttS
..Oud
3
Het Maria-leven van Albert Servaes
Oude Paramenten
door Arthur Morrison
ie
(Wordt vervoigtix.
L
en.
18.
ite
schouwing verdienen. Twqe van die tentoon
stellingen zijn gewüd aan de rellgleuae kunst.
eenvoudig
als men
eek
fan
..Zoo?’’
•en r-
.Och
(dingen nader beschouwd sullen ver
ier dat wü de andere willen voorbü-
Mbespreklng van een ruime collectie
Zmh Immers beperken.
^ej/kunstnaaldwerk van Hlldegarde
Brom—Fischer. Trude Benning, Ida Elfrinkhof.
Jeanne NUsten, J. H. van Uffelen en Johanna
Wichmann, Is er werk op dit gebied van den
knappen jongen teekenaar en beeldhouwer Wim
NUs. uitgevoerd door J. L. Btrtter. Zjjn koor
kappen, maar speciaal de groote, decoratieve
rouwtapUten, met hun sombere figuren, be-
wijsen, dat hü voor het ontwerpen van bor
duurpatronen een aanleg heeft, dien men bü
een beeldhouwer niet direct zoeken sou.
minder ge-
fleech dan
Een van de weinige blanko gedeelten op do
kaart van Panada, de M.000 vlerk. KM. bergen,
meren en rivieren in het Zuld-WesteUJke ge
deelte van de provincie Yukon, zullen eerlang
Ir kaart worden gebracht.
De ptMtsvervangende minister voor bet mijn
bouw wezen. Dr. Charles Camsell. Is van Ottawa
naar Prince Ruper (Br. Col.) vertrokken. en
daar aal hü opstijgen voor een 16.000 KM.
langen ontdekkingstocht per vliegtuig.
H(j zal over gebieden vliegen, die nog nooit
door blanken zijn bezocht.
■j
hodzon-
het vliegveld en
1 zal
Nietwaar, bent *n trouw lezer van onze ra»
orlek .Omroepers*. U moogt er graag eens In
grasduinen. De zakenman weet van Uw speur-
lust te profiteeren, hij plaatst Zaken-Omroepers,
die onze rubriek Juist zoo veelzijdig doen zijn en
die Uwe regelmatige belangstelling Inderdaao
’notlveeren.
la
nd,
ets
IJ0;
20;
Pa
ssel
rijs
leg.
De sjeik maakte dreigende gebaren tegen
den stuurman, die niets anders deed dan
buigingen maken. Eindelijk begreep hjj dat
de sjeik wilde vechten. Mij ook goed, dacht
de stuurman. Maar eerste Wietje even In
veiligheid brengen.
De aardappeleters van Vincent van Gogh, tentoongesteld op de tentoonstelling Noord-
Brabant te 's Hertogenbosch
wikkelen,
weten op
Clifton."
„En wie is dat?”
„Ah..., ja dien ruit u zeker niet kennen,
want hjj woont niet eens In Southampton. Dat
is een echte rare snuiter, als je nou eens van
verzamelaars praat Ik bedoel, dat hjj echt
zich heelemaal geeft aan zijn zucht tot ver
zamelen. HU is er ala het ware menschen-
schuw van geworden. HU is een kluizenaar,
een echte kluizenaar, mr. Crook. Ik kan u «el
de verzekering geven, dat die nog
makkeluk afstand zal doen van de
mr. Norie. BU hem had u nog kans, dat hij
zich tenslotte met zün goede hart liet over
halen om ze aan den een of anderen gek.
die vreeselUk erg op het bezit van zün fleach
gesteld was, te laten, maar mr. CUfton hecht
zich met de hardnekkigheid van een bloedzuiger
aan alles wat hem eenmaal In handen is ge
komen. HU koopt trouwens altud bü ons en
steeds heel dure dingen, boeken en schilderijen,
bronzen en porcelelnen. Ik kan me echter niet
herinneren, dat hU ooit Iets heeft verkocht
HU heeft nummer #6 ster gekocht, een van de
tlesschen, waar Ik geen kooper voor heb ge
noteerd, maar die Ik In den loop van den dM
toch heb weten thuis te brengvn. Mr. CUfton
betaalt bUna altUd contant."
„En schoot je dat ineens vandaag te binnen?'
vroeg Crook.
Toen bU het huwelük van den Hertog van
Kent onder het publiek het verlangen opkwam
om hem een geschenk te geven, drukte de
Hertog als zUn wensch uit, dat het den vorm
zou hebben vah een gift aan het JJt. Georges
Hospital in Londen, waarvan hij president Is.
Thans mocht de Hertog van Kent een album
ontvangen met de namen van de schenkers,
die een totaal bedrag van 33.582 pd. st. voor
het hospitaal bijeenbrachten.
I
Beste vriend, dis straks de toekomst
En de tijd zich keeren gaan.
Weet g(j wie ddn tn het leven
in de voorste rijen staan?
Zij, die nu volhardend bouwen
Aan hun geestelijk bezit!
In wie trots veel desillusies
Moed en energie nog zit.
Heb vertrouwen: bid en arbeid.
Voorbereidingstijd is 't nd.
God geeft lederen mensch op aarde
Zijn bestemming, óók aan u.
H. P.
wringen de schamele, bUna verdlerhjkte
zwoegers bUeen In hun rust om den naakten
schotel aardappels. Dorheid en verkommering
vervagen de gezichten der afgejakkerde vrouw-
menschen, de mannen hebben geen andere uit.
drukking dan van hongerige beesten. Alle adeL
dien het intellect geeft, is weg. Niets dan een
brute instinctlvltelt teekent zich op de trekken.
Dit zün waarlUk onderdrukten, verworpenen.
bUna stompzinnig geworden in de onbegrepen
tragiek van allen dag.
Het forsche portret van de boerenvrouw toont
méér licht, meer helderheid, m®er menschelUke
energie. Deze drie doeken geven een droever
beeld van Brabant dan de schilderijen der le
vende meesters. Er Is ook sociaal en econo
misch veel veranderd sedert de Industriallsee-
ring. Maar deze herinnering blUft veelzeggend.
De ruiter scheen hem ook opgemerkt te
hebben en zwaaide met een stok naar hem.
Dat was den sjeik te veel. Hij gaf zUn paard
de sporen en vloog op den ander af. Toen
hü vlak bU hem was hield hU zijn paard
met een ruk In en keek den ander strak
aan. Deze was niemand anders dan den
tweede stuurman.
Laat eens kijken: twintig jaren
Schatte ik dien jongen man,
Echt zoo’n energieke kerel,
Eén, die wil en werken kan.
Hoofd 'vol stoere idealen.
Hart vol fleren levensmoed;
H Een karakter: rein en mannelijk.
Blij bij alles wat hij doet.
Drang tot arbeid, lust tot studie,
Een, die graag iets goeds presteert,
Maardoor dézen tijd gedwongen
Thans in ledigheid verkeert.
Uit zicht loose, doode toekomst.
Diep-ontwrichte maatschappij.
Hand en hoofd gereed tot werken.
Doch,er is geen plaats voor myi*
In de gebouwen der R. K. Lycea aan de
Hinthamerstraat Is tot 18 Augustus as. een
tentoonstelling opengesteld van katholieke re
ligieuze kunst, waaraan vele modernen werk
hebben afgestaan, zoodat deze expositie een
breed beeld geeft van den hedendaagschen toe
stand der kerkelUke kunst In Nederland. De
samenstellers hebben echter het origlneele Idee
gehad, de Inzendingen zooveel mogelUk büeen
te brengen In afdeellngen, overeenkomstig de
zeven Sacramenten om daarbü een vergelUklng
te geven tusschen de oude en de nieuwe ker
kelUke kunst.
Deze vergelUklng is buitengewoon leerrijk. Ze
geeft Immers te zien, dat de moderne religieuze
kunst in haar felle oorspronkelijkheid toch heel
wat minder ver af staat van de kerkelUke tra
ditie dan haar lichtvaardige beoordeelaars wel
eens voorgeven. Soms Is de overeenkomst tus
schen oude middeleeuwsche kunstwerken en
hypermodern werk frappant.
BUna alle kunstenaars, op de Bossche ten
toonstelling vertegenwoordigd, werden in ons
blad uitvoerig behandeld, zoodat slechts en
kele Inz - -
den, zo;
Een afsonderlUke zaal Is afgestaan aan het
nieuwe werk van Albert Servaes, een Maria-
leven, geschilderd In zestien doeken, aanslui
tend bU de vroegere groote seriewerken van
denzelfden meester. n.l. den befaamden kruis
weg, thans In het museum voor moderne reli
gieuze kunst te Utrecht en het Boerenleven, dat
verleden jaar te Antwerpen werd tenl
steld.
Dit Marlaleven is fti zijn geheel zeei
een indrukwekkend werk. Men begrUpt, dat het
op de tentoonstelling te ’s Hertogenbosch veler
aandacht wekt en het onderwérp uitmaakt van
allerhande gesprekken. De schilder heeft een
techniek gevolgd, waarbU de schaarsche licht
plekken der zwartbruine doeken op het cen
trum der handeling vallen. De zestien doeken
zUn In waarde ongelljk. Sommige maken een
theatraal effect, dat door de schrille licht-
verdeellng nog onaangenaam benadrukt wordt,
andere daarentegen, b.v. bet sterfbed van Maria,
zijn gesohllderd In een sterk overtuigenden
toon en ontroeren den toeschouwer door den
pakkenden eenvoud, waarmede de dramatiek
van het gebeuren is vastgelegd.
Servaes heeft uit het Vlaamsche expression -
nisme van de na-oorlogsjaren de juiste conse
quenties getrokken. HU is gekomen tot een
sterk expressief realisme, dat met verwaarloo-
zing van onbelangrijke détails onmlddellUk en
vaak scherp het naakte wezen der handeling
uitbeeldt. ZUn dramatisch Marlaleven bewUst
daarenboven, dM hü zich moeite geeft otn zon
der quasl-diepzlnnige symbollseering, de feiten
weer te geven naar hun beteekenls voor het
algemeene leven. In het algemeen is hU In
dezen opzet geslaagd. Waar hU faalde, werd
de dramatiek te tooneelachtlg. de
deel
y'v e polltiedokter rook aan het fleschje
II daarna aan t glas en zei: „Juist, strych-
nlne-verglftlgtng. HU scheen last van z’n
hart te hebben gehad."
-Ja." zei de man,- die een zwart omboord jasje
droeg en de functie van kamerdienaar scheen
te vervullen, „dat is zoo: mUnheer Allpeg had
dlkwUls last en veel pUn van z’n hart. Vanmor
gen had hU weer een aanval. Direct wsuu*-
schuwde Ik den dokter
„Wie U dat?" vroeg de polltiedokter.
-1*. Harris. Die kan echter pas over een uur
OelUktUdig wordt in het Bossche Bisschop-
pelUke Museum aan de Parade een expositie ge
houden van een aantal kostbare oude kerkge
waden, die bU den llturgischen dienst gebrul-
kelUk zUn geweest. De oudste aanwezige para-
ementen dateeren uit de 15e en 16e eeuw, ver
der zUn er gewaden uit de 17e, 18e, en eenlge
Te Leicester loopt op het oogenbllk proef de
grootste klok ter wereld, bestemd voor de nleu-
de Randluchthaven. Deze klok zal
taai, gorden aanggjKMht bb het vliegveld
vanuit vliegtuigen op l(B0 jhRQc, Jpoogte
men gemakkeUJk den tUd.,erop kurman aflezen.
De wUzerplaathééft een mlddellUn van tien
meter, de mlnutenwUser is 5 meter lang, de
uurwijzers bijna vier meter. Op het vliegveld
is reeds een fundeering gelegd, waarop de klok,
die electrisch zal worden aangedreven, zal rus
ten.
,.Ja. in zekeren sin wel. Want toen Ik me
die heele verkooping weer voor den geest
haalde, herinnerde ik me nlotaellng. hoe een
kooper herrie had gekregen «net een kruier,
die zUn fleach wilde rollen in een Japansch
schilderU of een Chlneeech, dat kan ook wel.
Dat zou ik u zoo goed niet meer kunnen zeg
gen en het doet er ook weinig toe. Hoofdzaak
is. dat de kruier de fleach wiioe rollen in zoo*h
Oostersch ding, hoe beet het ook weer, een
ki ka.... Ik weet het niet meer...."
„Kakemono?" 1)
„Ha ja, dat was bet. Ben vies oud ding, heele
maal onder het stof en waarvan de vergulde
boordsels heelemaal vergaan waren. Brui.' van
ouderdom en rook. Maar hu scheen er plelzier
In te hebben en nam het dus mee Nu moet
u weten, dat de kruiers er a^ het ware om
vechten om voor mr. CUfton iets weg te mogen
brengen, omdat hU altUd erg vrlendclUk voor
hen la, als ze zUn zaakjes met de noodlge zorg
behandeten. Maar dcae ongelukkige kere kreeg
een geduchten uitbrander, omdat hU het schil
derstuk zoo maar om de flesch n<^n wilde
ofschoon ik u nogmaals muet ver-
dat hst ding er werkelUk zeer on-
ult zag en de meeste menschen er
geen dubbeltje voor zouden gegeven nebben."
.Dat la be«t mogelljk en toch kan mr.
CUfton een verimzend goeden slag hebben ge
slagen Ik heb op net -og nbHk in mUn koffer
nog zoo’n kakemono en die sou je toch niet
voor honderd pond van me kunnen krijgen.'
„Is dat waar, mUnheer? Nou toen net mU
te binnen schoot, wat Ik u had gezegd, heb ik
er den catalogus op na geslagen. Ik zag dat
mr. CUfton de kakemono had gekocht. Het is
vreemd, dat ik mij dit toen eerst herinnerde,
omdat hu nog al dlkwUb in de saai aanwezig
is. Daar kan elgemuk geen verkooping van eentg
belang plaats vinrfen of hU komt. Maar ja. als
Je de eenlge bediende bent, Is het al leyk. dat
Je je gedachten bU het werk kunt houden. Dan
gaan dergeUjke details je door het hoofd. Maar
de kruier wist onmlddellUk wie het geweest
was. toen ik hem over het geval aansprak."
„Is mr. CUfton een nog al fanatiek verzame
laar van zeldzame wUnen?"
.Neen, dat kan ik niet zeggen Meest boeken,
en allerlei zeldzame voorwerpen uit het Oosten.
Stukken Chlneeech porcelain, bgonsjes en der-
i-elUke dingen, daar la hu gewoon gek op. Ik
ben nog nooit bU hem binnen geweest en Ik
geloof dat er maar weinigen in Southampton
zUn, die het kunnen beweren, maar men zegt,
dat z’n hula van den vloer tot den zolder is
volgeatapeld met dat goed en dat hU nog niet
genoeg heeft. Het meest dingen uit Japan en
China. Daar schUnt hU bUzonder op verkik
kerd te zUn. Over het algemeen begrUpt u wel.
dat wU dergelUke dingen niet alken dag op
verkoojHngen hebben.
Brabant en de schilders
De „Tentoonstelling Noord-Brabant" In het
Centraal Noord-Brabantsch museum, de oude
Sint Jacobskerk, achter het nieuwe kerkgebouw
van wUlen Jan Stuyt, bestaat uit twee afdee-
llngen, welke, op één uitzondering na, werk van
thans levende schilders omvatten. Die uitzon
dering Is Vincent van Oogh, de wereldvermaar
de Brabantsche schilder, geboren te Zundert
in 1883 en overleden te Auvers In I860. De eer
ste afdeellng omvat het werk van Nederland-
sche schilders, voorsoover deze het ontleen
den aan het Brabantsche leven of het Bra-
bantsche landschep. De andere zaal vertoont
doeken van thans levende Brabantsche schil
ders, zooftnede drie Brabantsche werken van
Vincent van Oogh uit de Brabantsche periode
In 1883, toen hU te Nuenen werkzaam was.
Helaas ontbreekt In deze afdeeUng Hendrik
Wlegersma, die geweigerd heeft, werk In te
zenden op grond van meenlngsverschlllen. wel
ke wU hier niet te beoordeelen hebben. Het is
betreurenswaardig, dat hü niet over zekere
gevoeligheden heenstapte.
Twee doeken uit deze tentoonstelling werden
aangekocht voor het Provinciaal Museum. nJ.
de Toren van Oosterhout door Albert Ver
schuren, geboren te Tilburg en een gezicht op
Chardala-M’zab door Is. van Mens, geboren te
Berllcum. In het algemeen kan men zeggen,
dat de schilders van het Brabantsche leven
vooral de Uchte toetsen hebben waargenomen,
bet zonnige landschep, de levensbUje bevolking,
het vriéndelijke en gastvrUe Interieur, de fees-
telUke stoeten, de Intieme oude stadshoekjes,
de stemmige gezinsbeelden, de rustige helde,
landschappen, de sluimerende vennen, de tee-
dere provincial!telt. Een worp naar het groot-
sche is zeldzaam, terwül de tragiek van bet
leven alleen door Van Gogh plastisch Is vast,
gelegd met onwedersprekelUke duidehjkheld.
Merkwaardig mag het vervolgens heeten. dat
onder de Brabantsche schilders de portret
kunstenaars bUzonder talrUk zUn. Hun uitbeel.
ding Is dan meestal rustig, klaar en vertoont'
een neiging naar het doen uitstralen der goed
heid en milde levensaanvaarding bü hun ob
jecten. Zoo het portret van Dr. P. C. de
Brouwer door Jan van Delft, het portret van
Karel AzUnman door Theo van Delft, dat van
Mr. G. Mutsaerts door Theo Swagemakers.
n Den Bosch worden ter gelegenheid van
de prachtige stadsfeesten drie verschillen
de tentoonstellingen gehouden, waarover al
wel het een en ander Is medegedeeld, maar die
tezamen zeer zeker een meer uitvoerige be-
Symons. „Als je de vrouw wat vertelt waar
tenslotte alleen maar geld aan te verdienen
is dan leeft ze heelemaal met je mee. Dan
zwügt ze als het graf, cmdat ze niet graag
zou willen, dM ons de kans zou ontglippen.
En om tegen je buurvrouw te vertelen dat je
man kans heeft gezien sen huis te verkoopen
met een winst van driehonderd gulden
kUk. daar heeft ze geen aardigheid In. D"r zit
geen kopy In een hulstransactie, als Ik eens
met de journalisten mag spreken. Zaken zoolang
het alleen maar zaken blUven. krügt ze altijd
van me te hooren. Dat heeft ae graag, want dan
voelt re, dat ik belang stel In haar oordeel
en Ik heb graag dM de vrouw met me mee
leeft. Maar zaken, die meer geheim dan zaak
sün, zaken waar bet geld maar bUzaak Is.
«naar het geval de hoofdzaak, kUk. dat is voor
een vrouw gevaarlUk goed. Dat scherpt d’r
nieuwsgierigheid en als ze bU iemand anders
komt, zou ze niets liever doen, dan maM ver
tellen, dat d’r man met groote heeren omgaat
en dat groote heeren beter betalen dan Laiyson
en dat het meer in net versland dan in den
werktUd slt om aan geld te komen enzoovoort.
Nee meneer, Ik heb dus maar wUselUk mUn
mond gehouden en ons geheim blUft tusschen
ons belden. Misschien krügt ze het nog wel
eens van me te booten.-als heel de beweging
achter den rug la, maar tot zoolang moet ze
maar geduld oefenen."
„Och, 'misschien M het zoo nog maar h«t
beste." zei Crook, die teveel In het Zuiden was
geweest om onhoffelük tegenover een vrouw te
kunnen zün. „Ik heb je briefje ontvangen.
Voorzichtig pakte hU bet slapende meisje
voor op zUn paard en legde haar op den
grond. De aanbllk van het meisje deed de
woede van den sjeik nog grooter worden.
Daarna beklom de stuurman zün paardje
weer.
Heb Je vanmorgen nog bezoek gehad van dien
Hahn, dien anderen verzamelaar?”
.Dat zou Ik denken.” begon mr. Bymons
heerlijk te grinniken. ,4k geloof dat het een
vreemdeling Is, maar hü spreekt uitstekend
Engelsch. Hü stond me al aan de deur op te
wachten tóen Ik aankwam. HU wilde Inlich
tingen over den verkoop van Tokayer wün op
verleden Donderdag. Het ging natuurlijk over
dezelfde partü. waarvoor u bü me wm geweest.
Ik haalde den beschrüvenden catalogus voor
den dag, wat ik In geweten verplicht was. en
vertelde hem precies wat daarin te lezen stond.
En dat was niet veel, dM weet u ook wel.
En toen vertelde Ik hem dat Ik wellicht nog
enkele büzonderheden over een flesch zou kun
nen verstrekken, die echter niet In het ooek
vermeld stonden, en die Ik dan ook niet krach
tens mün betrekking verplicht was te verstrek
ken. Nou mUnheer. toen begon de comedle pas.
Ik heb nog nooit Iemand zoo heen en weer zien
dansen en smeeken en dreigen en weer smeeken
en ten slotte zien opbieden van tien shilling
tot vüf pond meneer, vüf pond wat Ik u zeg,
om tenslotte het adies van den kooper te weten
te komen.”
„En was hem dat voldoende?"
„Of hem dat voldoende was? Dat sou tk u
moeilijk kunnen zeggen. Want nauwelUks had
hü dbn naam en het adres genoteerd of hü
vloog naar buiten en toen ik achend opstond
en hem aan de deur even nakeek, was hü al
aan den hoek van de straat."
„Nu, ik geloof niet, dat hü daar veel succes
zal hebben. Maar was dat eigenlijk alles, waar
Vincent van Gogh
De drie doeken van vincent van Oogh spreken
van een heel ander Brabant. Het sün de
aardappeleters, de boerlnnekop en de mand
met aardappelen, dateerend uit 1883. HU ver
bluft te Nuenen in die dagen. Zün vader is pas
gestorven. HU leest Zola en Is sterk door diens
romans aangegrepen. „La Terre” is nog niet
verschenen, maar Vincent ziet reeds het som
bere vizioen van de eenwording der boeren met
de aarde, die zU bewerken. Hü heeft definitief
gebroken met Mauve. Aan zün broer Theo
schiüft hü:
„Ik denk, dat ge zien zult wat Ik bedoel aan
het schilderU van de aardappeletersHet
is zeer donker echter en In het wit b.v. is haMt
niet eens wit gebruikt, doch eenvoudig de
neutrale kleur, die ontstaat als men rood,
blauw en geel dooreenmengt, b.v. vermiljoen,
Parüsch blauw en Napels geel. De kleur Is dus
op zichzelf een vrü donker grüs. maar doet wit
in t schilderU. Al de koppen had Ik af en
nog al met veel zorg afgemaakt, maar ik heb
ze grif overgeschllderd zonder genade en de
kleur waar ze nu mee geschilderd zün, Is soo.
wat de kleur van een goed stofflgen aardappel,
|1 ik dM deed,
't zoo Juist gezegd
„Bes paysans
Vüf minuten later zat secretaris Heron weer
met roode wangen op z’n stoel.
„Neemt u me niet kwalUk. heeren.” verzocht
hü. ..maar Ik heb me t vreeselüke geval er»
aangetrokken.
De pohUe-doirter haalde een blanco stukje
papier uit z’n portefeuille.
„Ik zal je wat voorschrijven en dat laat je
direct klaar maken in de apotheek. Daarna ga
Je naar bed.” Hü schudde heftig met z’n vul
penhouder. .Mag ik even je vulpenhouder,
Bonner?, de müne is lse«."
„Neen, Ik heb alleen maar een potlood.
Wacht De detective stond op en nam den
vulpenhouder tusschen de vingers van den doo-
den man. .Dezen kan je wel even gebruiken.”
De dokter on
derzocht de punt.
,Jn orde," zei hü-
„Watwm het
ook weer? O, ja:
twee theelepels
van dit in een
glM.Hé zeg,
WM mankeert jou?"
Detective Bonner had naar den dokter zitten
küken, wm eensklaps opgesprongen, had een
hand op William Heron's schouder gelegd en
■el:
„Je bent met mu nog niet klaar, vriend. Voor-
looplg ben je m’n arrestant."
uit het begin der negentiende eeuw, zoodat
men 'n vluchtig overzicht krügt over de ontwik
keling van de paramentiek. Het oudste werk
Is In ’t algemeen het rükst en ook het zlnrükst
versierd. Zoo ziet men de mystieke voorstelling
van Christus, die de wünpers treedt, uitge
drukt met een verbeeldlngs-weelde en een
colorlet, wier wederga men zoeken moet. De
kasulfels, dalmatleken en koorkappen uit later
tüden zün weeker van decoratie. De stül is
bloemig, met veel krullen en technische knap
heden, soms aandoenlük van kleur, snaar niet
meer zoo simpel en direct sprekend. Eerst het
nieuwste kunstnasddwerk, dat men op de ten
toonstelling Mn de Hinthamerstraat bewon
deren kan, vertoont weer die strakheid van
voorstelling en verdieping van de godvruch
tige fantasie, waarin de oude kunst zulke mees,
terwerken bereikte en waarin de nieuwste
kunst In ieder geval de mogelUkheden voor een
vruchtbare toekomst openstelt.
llchtver-
te opzettelük „Rembrandtlek” en de
te schreeuwend, maar waar hü slaagde,
vond hü ook een harmonie van sfeer en han
deling. die onmlddellUk pakt door haar in
getogenheid en eenvoud.
je mü voor hebt laten komen? Of heb je nog
enkele fleaschen voor me weten ie bemach
tigen?”
„Nee.... niet heelemaal Maar ik heb iemand
te sporen, die, er een heeft; mr.
er een heeft;
1) Een kakemono is een Japsnsche schil
dering op linnen of papier, die op twee
ronde stokken wordt opgerold en vertlkaa' een
den muur hangt met een koord aan den
bovensten stok bevestigd. Vort.
A 17 A D/^MMh ’Q °P dlt blad ■U” •«««▼OIK® d« verzekerlngsvoorwaarden tegen IJ b*J levenslange geheels ongeschiktheid tot werken door 17 MJ een ongeval met OEfï WJ verlies van een hana
/Al el rïDV/llll Li O ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeerlngen 1 verlies van belde armen, beide beenen of beide oogen JT f vV»" doodelijken afloop 1 een voet of een oog
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Crook wilde tot allen prijs vermüden, dat ze
zouden worden afgelulsterd, al' was het maar
door die altüd even onnoozel kükende kinder
meisjes, wasuvan ook hier wel een exemplaar
aanwezig zou zün.
„Het Is heelemaal niet koud. Je sou zelfs
jeggen dat het eerder warm Is vanavond,”
begon hü.
„Zooals u verkiest, antwoordde Bymons. „Ik
heb er niets op tegen. U begrUpt natuurlUk wel.
dat ik met de vrouw geen woord over dese
dingen heb gesproken. Ze krügt nogal heel wet
“»e te hooren, omdat se self ook In zaken
is groot gebracht, maar Ik vond het toch ver--
standlg om er haar ditmaal geheel bulten te
laten."
behoorde tot die mannen, die het
d P®bb*n over „de" vrouw. Het is een neel
dM «o spoedig herkent.
vroeg Crook. „Dm lükt me Inderdaad
verstandige maatregel t
JK datzaak ait aoo, sir," begon
ongeschild natuurlUk. Terwl
dacht ik er nog aan, dat h<
is van de boeren van Millet:
semblent pelnts avec la terre qulls ensemen-
cent” (ZUn boeren schUnen geschilderd met
den grond, dien ze bezauüen). Een woord, wMr
ik telkens onwillekeurig aan denken moet als
ik se aan het werk zie, bulten zoowel als
binnen."
Dit doek is een genadeloose uitbeelding van
het afstompende pauperisme, waarin het ge
neraliteitsland werd teruggestooten na een
bloeiende cultuurperiode in de vüftlende *n
zestiende eeuw. Het drukt die ellende uit zon
der eenlge poëzie, zonder de minste toegift
■an het Idyllische, dat mep zoo gaarne aan de
Brabantsche samenleving toekent. De muren
„Een zeer slim complot," rapporteerde de
detective aan z’n chef. „Die vrouw, de z». Ma
rietta Giggs is een zuster van Heron. Ze werk
ten te zamen. Heron plaatste advertenties en
zü schreef er op. Allpeg zelt wist van de heele
historie niets af.”
„O Juist” knikte de chef. „En ook die chèque
van 8000 pond wm door hem uitgeschreven.
Maar je zei, dat de oude man een brief aan X
schrUven wm? Dat wm wel heel toevallig juist
op den dag dM de chèque zou worden aange
boden.”
„Och,” zei Bonner, „het wm gemakkelUk/hem
te dooden door een flinke hoeveelheid strych
nine tn z’n thee te doen. Daar de medMjnen
die Allpeg gebruikte zeer scherp en blttez wa
ren. sou hem dien bijsmaak in z’n thee niet op
vallen. Hü scheen op dat oogenbllk in z’n post
zegelalbum gewerkt te hebben. Het album lag
naMt hem. Heron had slechts het album wat
op zü te schuiven en er den door hem zelf ge
schreven brief voor in de plaats te leggen.”
„Alles heel eenvoudig," meende de chef. „Zoo-
iets moest gelukken. Maar waardoor kwam je
tot de ontdekking, dat er misdaad in ’t spel
WM?”
.Door de gebruikelijke kleinigheid, die meest
al over X hoofd gezien wordt," grinnikte de
detective. .De brief, dien de oude man, zooge
naamd. aan *t schrUven was, wm met zwarten
Inkt geschreven. En de vulpenhouder, dien hü
tusschen z’n vingers hield, en dien onze dokter
later gebruikte, wm met rooden inkt gevuld."
Terloops zü in dit verband nog gewezen op
de tentoonstelling van foto’s betreffende de
feesten, in 1885 gehouden, toen Den Bosch
zevenhonderd jaar bestond. Men vindt se bü-
een in een zaaltje van het Biaschoppelük mu.
seum op de Parade. Over de Vin Lanschot-
tentoonstelllng in „Oud ’s Hertogenbosch”
schreven wü reeds uitvoerig, toen wU de sfeer
der Bossche feesten poogden weer te geven in
ons avondblad van Zaterdag 20 Juli jX Zoodat
er alles welgeteld elgenlük vüf tentoonstellin
gen te Hertogenbosch te bezichtigen zün, die
het bezoek ruimschoots loonen en die door hun
onderlinge verscheidenheid, zoomede door het
brengen van een aantal werken, welke men
zelden te zien krügt. aam het geheel der fees-
telükheden een büzondere bekoring geven.
hier wezen. Daarom belde Ik Scotland-Yard op."
„Voor dr. Harris is hier toch niets meer te
doen. Hebt u al Mnteekeningen gemamkt, Bon
ner?”
De detective, tot wlen deze vraag gericht
werd, kuchte, nam z’n amnteekenboekje, ging
zitten en vroeg: „Hoe sün de namen?"
.Jusslep Austin Allpeg.” antwoordde de be
diende.
„Een beroep zal hü wel niet ultgeoefenct heb
ben. U bent dus z’n bediende en kamerdienaar
Hoe heet u?"
„Wllüam Heron, ik wm secretaris van mijn
heer Allpeg.”
„U bent aoowat drie jaar in z'n dienst, la t
niet? I» er nog ander personeel?”
.Neen. lederen morgen komt een vrouw hier
schoonmaken. Deze flat is met volledige be-
dienlng.”
„Vertelt u me eens vrat over u zelf. Komt u
hier zitten, als u wilt,” noodlgde de detective
vriendelük uit. „U ziet wat bleek."
William Heron glimlachte flauwtjes. „Geen
wonder mUnheer. na dien hevigen schok.”
De heeren keken naar het beweglnglooee
lichaam Mn het schrijfbureau. Het wm een
griezelige Mnblik, dien kMlhoofdlgen man
voorover te zien liggen op z'n bureau, terwül z'n
rechterhand nog steeds den vulpenhouder vast
hield.
„Och. müne heeren, er valt niet veel te ver
tellen," hernam de secretaris. „MUnheer Allpeg
gaf me van middag een paar uren vrü«f. Vóór
Ik weg ging, zette ik een glas met thee, waarin
z'n medlcünen gedaan waren, naMt hem neer.
Hü gebruikte altüd thee om den smaak der me
dicijnen weg te krijgen.”
„Eigenaardig, dat hü ook strychnine in z'n
llieê deecf," peinsde de politie-dokter, „maar
gaat u door.”
„Ongeveer om 4 uur kwam Ik terug en klopte
hier op de deur. Geen antwoord Toen ik' nog
eens geklopt had. trad tk binnen Toen ik hem
zag. dacht ift dat hU in slaap gevallen was?”
„En hebt u niets aangeraakt?"
.Niets. Ik telefoneerde direct naar den dok
ter en de politie en wachtte beneden in de hall
uw komst af."
MUnheer Bonner knikte. „U hebt zeker den
brief gelezen, dien hü aan t schrüven wm?"
„Ja. ik had hem gelezen, voor Ik er erg in
had. In gewone omstandigheden....”
,Nu, dat doet niets ter zake. In uw plaats zou
ik dat ook gedaan hebben. Kunt u me ook zeg
gen wat hU bedoelde met de woorden: ,Nu heb
ik alles goed gemaakt?"
De polltiedokter liep door de kamer en keek
op den brief waarop geschreven stond: „Ik ben
het moe, <fe pünen worden steeds erger. Nu heb
Ik alles goed gemaakt en ben aan 't einde. Ik
nam...." Hier eindigde de brief.
„Kunt u mü misschien zeggen, wat hü daar
mede bedoelde, mUnheer Heron?”
„Tot mün spüt niet; misschien is het van
toepassing op z’n privè-zaken.”
„Best niogelük.” meende de detective.
De secretaris stond op en ging naar een kleine
•Uhaaser Wea later kwatw hü term? Mzt'.Mn
map WMTOp het WooW: .Afdoening” gétoffrr-
ifeif stond.-
„Voor u heeren,” sprak hü, ,J»I ‘t wel heel
gewoon klinken. In z’n jeugd schünt mUnheer
Allpeg meer dan één ding gedaan te hebben,
waarover hü later spüt had. Toen z’n zaken
floreerden en hü veel geld verdiende, scheen hü
berouw te krijgen, omdat hü menigeen te kort
had gedaan. Vooral in de laatste jaren heeft
hU getracht zooveel mogelUk alles In ’t reine te
brengen. In dit kleine vertrek," ging William
Herow voort, „zult u al de bescheiden dienaan
gaande vinden. In déze map bevindt zich alles
voor een zaak, die hü eerst gisteren In orde
heeft gemaakt.”
De detective keek de papieren In en de dok
ter las over z’n schouder mee. Er waren kran
tenknipsels In, waarin een zekere Marietta
Giggs verzocht werd hMr adres op te willen
geven onder letter» X. Y. Z. postbox No. 1074.
Daarna volgden een paar brieven onderteekend
door Marietta Giggs, waaraan de copleën van
de antwoorden waren vastgehecht.
„Tikte u deze brieven. mUnheer Heron?”
vroeg detective Bonner.
„Ja, zooals al z'n brieven."
..En aan deze dame werd een chèque Van
5000 pond gezonden als betaling van een vroe
gere schuit?. Een aanrienlük bedrag!”
„Inderdaad, maar het schünt, dat münheer
Allpeg jaren geleden beloofd had hMr te zullen
trouwen en toen spoorloos vertrokken was In
de Uatste Jaren scheen hü zich dat sterk aan
te trekken.”
Detective Bonner sloeg de map dicht. „Alles
Is zoo helder als glM” sprak hü. „Toen hü alles
naar z'n meenlng op de beste manier geregeld
had, maakte hü een einde Mn z’p. leven docr
een flinke dosis strychnine in te nemen. Hief,
pak maar aan.”
„U hebt gelük." antwoordde de secretaris, ter
wül hü de map Mnnam, .maar..., maar Ik
voel me dulaellg worden....”
„Geen wonder,” zei de dokter, ,jde eens of Je
wat brandewün vindt, Bonner.”
de derde toont ons Brabant, zooals de schil
ders het zagen en voorts een aantal doeken
van geboren Brabanters. Dat de kunst zoo
ruim en zoo rük vertegenwoordigd Is op het
feest van de Brabantsche hoofdstad, stemt niet
alleen tot vreugde, mur Is ook een bewüs van
de groote kunstliefde, die er eigen is aan de
bevolking. Werd deze liefde een tüd lang door
de maatschappelüke en economische ellende
van het oude generaliteitsland ingetoomd of
verdrongen, nauwelUks bood het staatsleven
nieuwe levenskansen of ook de kunst bloeide
op en men mag verwachten, dat In de Zuide
lijke provincies binnen ettelüke decennia weer
belangrijke middelpunten van een breed ge
oriënteerd artistiek leven te vinden zullen zün.
De Bossche tentoonstellingen sterken die ver
wachting en dat zü op deze wüze deelnemen
aan de bekrachtiging van het Brabantsche
zelfbewustzün Is niet hun geringste verdienste.
