ONS BLAU
Radiorede
minister Colijn
van
Groote vraag onbeantwoord
Vaticaan zendt nota
aan Berlijn
i
s
L-J
Het nieuws van heden
Godsdiensttwisten
Ierland
I
Over gevaar voor een nieuw conflict tusschen
Kabinet en Kamer kan dr. Colijn
niets zeker zeggen
in
WERKVERRUIMING EN
INDUSTRIALISATIE
Nieuwe rampen in
China
DE BAROMETER
1
JOH. LAUWERS
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Vertrouwen is noodig
Het incident met de
Massa-demonstraties in
Frankrijk
2a
Bedreigingen houden
nog steeds aan
De instorting te
Warschau
Antwoord op verklaringen
van Duitsche autoriteiten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Het Weer iiiiiiiiHiiiiiuiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiii
f
I
„Bremen”
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1935
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20a, ingez. med. 40 g
p. regel; idem op pag. één 55a p.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
•-•'■■
_y
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 253
NOORDHOLLANDSCH D AGBL A
Miimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
imHtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiuiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiuiiMHHiiiiiiiuiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiim
reek"
o
U den
vooreltrichten
Vele katholieken bevinden zich in
beklagenswaardigen toeat and
lamen-
regee-
moeten
eest,
£ld-
Wat staat er meer te doen?
ede-
Kalm afwachten maar
de
er.
Achtentwintig slachtoffers
De instor
Myn Schild endc betrouwen
ZUt OU o God mUn Heer
Op U zoo wil ik bouwen
Verlaat mU nimmermeer!
Industrialisatie
De taak der Regeering
genomen.
I
een
de
Maar ook geldt die raad voor schrikach
tige hypothecaire crediteuren, die, uit angst
voor een ingediend wetsontwerp, waarover
het overleg tusschen Kamer en Regeering
zelfs nog niet begonnen la, hier en daar al
met executies beginnen te dreigen.
Pootoch protest te Danxlg.
Vertrowwelijke sitting van den Volkenbonds
raad; sitting deerde slechte een half «ar-
iog in
soort
Aan dit alles wordt niet te kort gedaan door
de klachten, die er wel eens rfjsen over de uitvoe
ring van de regeeringamaatregelen, dat is van
tweede orde. Als er ernstige fouten zUn of wor-
Ik heb toch gezien, dat de vraag gesteld
wordt: Is het conflict tusschen Kabinet en
Kamer, althans tusschen het Kabinet en één
der Kamerfracties, nu opgelost of niet?
Tegen de noodverordeningen
Stand ep Zaterdag 16 uur vja.: !H1
Vorige stand: 7MJ
onnen
onden
J dien
zijn,
tarult
stand
l niet
*kje.
rken,
leden
0.06,
baar,
eerd
Hoofdzaak is, dat de regeering gedaan heeft,
vat te doen was om een onbelemmerde inzin
king ven de welvaartsbronnen van ons volk uit
te sluiten.
Rust is ook gewenscht waar het geldt aller
lei geruchten over personen, die van de waar
heid even ver verwijderd zijn als de Noordpool
voor-
Naar ik verneem, heeft het VaUeaaa en
kele dagen geleden aan de Duitsche regee
ring een nota gezonden over den uitleg en
de uitvoering van bet Concordaat.
Deze nota zou een antwoord xtjn op de
verklaring, den laatatcn tijd van Duitsche
regeeringzzllde gedaan, alsof de Kerk alleen
het „hiernamaals" nis gebild een hebbsp.
terwUi de aarde salTOen staat toebehoort.
Verdere
dcring.
’orden
8 Duo
i wor-
lat het
ens de
«enten
in ver-
e door
a uit-
waar-
14.000.
er en
gang
lie nog
og geld
oeslag-
an ook
«an de
igeUjks
e aan-
enhei-
ct. per
koop-
dl
st van
Eigen
baten
van M
waren
i door-
tnd. De
instiger
van 10
P bessen
50, res-
ïglnnen
Yellow
Sulker-
en de
1.
geen
t een
1. 2e
aan-
skool,
nunt
ii en
De formateur van een extra-parlementair
kabinet houdt evenwel geen besprekingen met
Kamerfracties. Zou h(j met één dezer fracties
in onderhandellng treden over bepaalde pun
ten. dan zou hij het met alle daarvoor In aan
merking komende fracties, op wier steun hij
hoopt, moeten doen. Deze methode was echter
bU de jongste formatie uitgesloten, omdat ze
reeds beproefd enmislukt was.
Zóó Is de vraag stellig niet juist geformu
leerd. Want dit Kabtpet, dat een nieuw
Kabinet Is. al zitten de vorige ministers er
allen In dit Kabinet heeft geen conflict
met de Kamer of met een der Kamerfracties.
Dat kan zelfs niet want ze hebben elkaar nog
niet ontmoet.
Minister van Economische Za-
onderzoek genomen. Vol
NadrukkelUk wordt er in deze nota op ge
wezen, dat de Kerk geen afstand gedaan heeft,
noch kan doen van haar recht en haar plicht
de zedenwet ook in het openbare leven te doen
gelden en dat de Katholieke actie, hoewel uit
drukkelijk aan alle partijpolitiek onttrokken,
daarom niet onverschillig kan staan ten aan
zien van de politiek als zoodanig, die ook en
zelfs In de eerste plaats het zedelfjk welzijn
van het volk ten doei heeft.
Naar verluidt zal de „Osservatore Romano"
dezer dagen een verklaring in dezen zelfden
zin publiceeren, die bestemd is van de Duitsche
kansels te worden voorgelezen.
De Davis-cup welke door Ingeland it gewonnen, bevatte reedt zooveel namen
van overwinnaar», dat men een voetstuk heeft vervaardigd om er de nieuwe na
men der overwinnaars te kunnen in graveeren
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
noordelijke tot noordoosteljjken wind,
gedeeltelik bewolkt, weinig of geen re
gen, aanvankelijk Iets warmer, later wei
nig verandering in temperatuur.
De eerste aanleiding tot het spreken van een
- ^“Akort woord tot het Nederlandsche volk, aldus
Dr. Colijn, is van geheel persoonlijken aard.
In den loop der laatste dagen zijn mjj zoo over
stelpend veel blijken van belangstelling en me
deleven toegestroomd, dat ik geen anderen uit
weg zag om mijn dankbaarheid daarvoor ken
baar te maken dan door middel van de radio.
De tweede oorzaak voor mjjn spreken ligt In
mjjn wensch om mijnerzijds een woord van
aanmoediging te doen hooren en om aan te
sporen tot ongebroken volharding.
Dat de economische toestand ten onzent, of
schoon steeds nog beter dan in vele andere
landen, slecht te noemen is, dat weten wjj wel.
Het Is volstrekt onnoodlg daarover in den bree-
de uit te weiden. De ommekeer in het interna
tionale ruilverkeer van goederen, die bezig Is
zich te voltrekken, heeft voor alle landen nog
niets dan verarming opgeleverd en de pogingen,
om door nationale maatregelen de verloren
welvaart te herwinnen, hebben overal gefaald
en kunnen ook niet tot resultaat hebben, dat
datgene wat verloren ging, weer in vollen om
vang terugkeert.
BU de vorming van een parlementair Kabi
net ontwerpt de formateur een regeeringspro-
gram, legt dit over aan sommige Kamerfrac
ties in gedachtenwisseling. Komt de formateur
met de fracties tot overeenstemming, dan
heeft hU een redelUke zekerheid, dat zijn
plannen den steun dier fracties zullen ontvan
gen. Zijn Kabinet is dan een Kabinet, dat men
parlementair pleegt te noemen.
en mjjn persoonlijke steun
zoowel als die van het geheele Ka
binet ia hem verzekerd.
den gemaakt, dan moeten die uit den weg wor
den geruimd en zullen ze ook uit den weg
worden geruimd.
PARIJS. 3 Aug. (Reuter) Ook gisteren heb
ben in geheel Frankrijk weer massa-betoogin-
gen tegen de nood-verordenlngen der regeering
plaats gehad. Te ParUs demonstreerden 20 000
arbeiders, te Straatsburg bedroeg het aantal
demonstranten 16 000, te MUhlhausen 10 000. te
Colmar .000, te Brest 10000 en te RUsael 6000.
trachten. Niets werkt schadelUker dan een
aenuwachtige stemming. Er ztfn waarlUk
al genoeg spanningen. Men behoeft ze niet
oni^^dig te vermeerderen.
Die rust betrachte men ook op ander ter
rein.
REDE VAN DEN MINISTER-PRESIDENT,
DR. H. COLIJN VOOR DE MICROFOON
De godsdiensttwisten in Ierland; vete katho
lieken bevinden zteh in beklagenswaardigen
toestandbedreigingen houden aan.
Amerika geeft een antwoord op de Duitsche
proles nota Inzake de ineiden en met de
JBremen”.
Heden vergadert de R. K. Kamerfractie.
Kanaalwerken te Jutphaas stopgezet.
De formateur van een extra-parlementair
Kabinet heeft dus nimmer vooraf zeker
heid dat zUn program instemming vindt bU
de Kamer. HU heeft sleehta Hjn eigen In
zicht tot gids, een Inalcht dat natuurlijk
den Invloed ondergaat van de indrukken
die hU ontvangt uit de besprekingen met
bepaalde personen Zekerheid van steun
heeft hU. zooals ik zooeven zeide, echter
nimmer, dus ook thans niet.
WARSCHAU. 2 Aug (Reuter)
ting van het geboortehuis van Madame Curie
heeft 26 slachtoffers geëischt.
Uit de pulnhoopen heeft men nog slechts
zeven lUken kunnen bergen. Acht personen, van
wie men niets had gehoord, bleken den nacht
elders te hebben doorgebracht
De zwaargewonden worden in de ziekenhuizen
verpleegd.
Een agent van politie, die op het moment van
de instorting voor het huis dienst deed, heeft
gisteren in een vlaag van verstandsverbUstering
de hand aan zichzelf geslagen.
Een vrouw, wier echtgenoot en kinderen bij
de ramp werden gedood, is krankzinnig gewor
den en moest naar een inrichting worden over
gebracht.
Zóó moet men ook de taak van de regeering
zien.
De Regeering van Nederland kan de wereld
niet dwingen om andere wegen in te slaan dan
in de laatste jaren gevolgd werden. ZU kan
slechts trachten zich zoo goed mogelUk te ver
weren tegen de schadelUke gevolgen van maat
regelen door het buitenland genomen. Dat heeft
ze dan ook gedaan.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f 2
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
Daarvoor is voor allen noodig om de tanden
op elkaar te zetten en vastberaden te volhar
den in de taak die ieder onzer van Gods wege
te vervullen kreeg op de hem toegewezen plaats.
En aan die ontembare volharding pare zich
dan het ootmoedig belUden uit ons volkslied:
Profetie over de resultaten laat ik achter
wege, want dit probleem heeft vele zUden. Ik
denk aan de rendabiliteit dier op te richten
industrieën en aan den invloed dien verminde
ring van Invoer hebben kan op onzen yitvoer
nu alle landen en dit in toenemende mate
aansturen op een sluitende handelsbelang,
d wz. dat zU van ons niet meer willen knópen
dan wU van hen koopen. Ik denk ook aan
den Invloed op bestaande industrieën en der-
zelver afzetmogelijkheden Dat alles moet on
derzocht en overwogen worden en een onmid-
dellljk resultaat, zichtbaar In yookende fa-
briikaschoorateenen ia dus niet te verwach.
ten Het denkbeeld zelf verdient echter met
grooten ernst en energie te worden "behandeld
gulden,
LO. be-
andijvie
ZU heeft dat gedaan door een uitgebreid stel-
van contingenteerlngen In het belang der
blnnenlandsche Nijverheid ZU heeft dit gedaan
door krachtigen steun te verieenen aan onzen
•kkerbouw door ook de veehouderU en den
tuinbouw, benevens allerlei andere bronnen van
volkswelvaart de helpende hand toe te steken.
Honderden mlllioenen guldens per jaar moesten
en moeten daarvoor door het Nederlandsche
volk worden opgebracht boven de belastingen,
die het moet opbrengen.
De openbare werken, die men gaat uitvoe
ren moeten natuurlUk nut afwerpen. Maar als
men daaraan vasthoudt dan blUkt wel spoe
dig, dat de keuze niet zoo ruim is als velen
wel meenen. Nederland Is de laatste kwarteeuw
gul geweest met den aanleg van openbare
werken. Vele honderden mlllioenen zUn daar,
voor uitgegeven en zelfs is In de verloopen
drie Jaar nog rond 30 mlllioen per jaar aan
zulke werken besteed, ongeacht wat voor
werkverschaffing uitgegeven is. DaarbU komen
dan de 60 mlllioen voor het werkfonds, die
een jaar geleden toegestaan werden, en die
thans reeds nagenoeg geheel een bestemming
hebben. Zoodra deze 60 mlllioen geheel uit
geput zUn, zullen nieuwe géiden aangevraagd
worden, maar het aantal nuttige werken wordt
natuurlUk daardoor voortdurend kleiner en is
reeds thans niet zoo heel groot meer TerwUl
bovendien ook gelet moet worden op de vraag
of het geld er voor te krUgen Is.
SJANGHAI. 2 Aug (Reuter). Zware wolk
breuken over het Noorden van Kwantoeng
hebben in het grootste deel dezer provincie
enorme overstroomingen veroorzaakt. De steden
Sjing Kuan. Paklang en Ylngeth staan tot tien
meter toe onder water Tusschen Kanton
Ylngteh is het treinverkeer gestagneerd.
Rustig wacht het Kabinet die ontmoeting
met de Kamer af en het vertrouwt, dat
samenwerking mogelUk zal blUken. Anders
had het zUn taak niet aanvaard. Met name
mag worden aangenomen, dat de maatre
gelen tot herstel van ’s Lands financiën op
tUd tot stand zullen komen.
Ik zou nu aan het Nederlandsche volk
den raad willen geven gelUke rust te be-
Maar dit kan en mag niet be tee kenen,
dat wij tegenover deze feiten een houding
van stille berusting* zonder actie zouden
aannemen. Wel moet de mensch berustend
aanvaarden wat Hooger macht ten slotte
over ons levenslot beschikt, maar daarnaast
staat de even gebiedende elzeh, dat wU de
gaven en krachten, ons geschonken, tot bet
uiterste moeten inspannen om dreigende
gevaren voor wat bestaat af te weren en
om nieuwe welvaartemogelUkheden op te
sporen. In het Ora et Labors, in het bid
den en werken ligt de verheven harmonie
tusschen het bestel Gods en de taak van
den mensch
De vraag is nu wat daarenboven kan wor
den gedaan teneinde de welvaart te vergroo-
ten. Aan adviezen daarvoor is geen gebrek.
Conflict Kamer en Kabinet
Men zal dus moeten afwachten wat de ont
moeting tusschen Kamer en Kabinet zal op
leveren.
Twee factoren zUn op het resultaat van die
ontmoeting thans van invloed. De eerste te. dat
er bU de poging van den heer Aalberse is ge
bleken, dat de vorming van een Kabinet op
een gemeenschappelUk program niet mogelUk
te; tusschen de zes groote fracties niet wegens
gemis aan overeenstemmend inzicht, tusschen
de socialisten en Roomsch-Katholleken niet
omdat de laatstgenoemden die combinatie niet
wenseben.
De tweede factor wordt gevormd door het
program waarmee het extra-parlementalre Ka
binet straks op den derden Dinsdag van Sep
tember voor de Kamer verschUnt. Die beide
factoren moeten natuurlUk Invloed oefenen op
de houding die de Kamergroepen tegenover
het Kabinet zullen aannemen.
Dan is er de tweede gedachte:
meerdere industrialisatie.
Dat vraagstuk is door den nieu
wen Minister van
ken in
energie is hu met dien arbeid be
gonnen
WASHINGTON, 3 Aug (Reuter) De Ame-
rlkaanache regeering heeft officieel haar leed
wezen betuigd aan de Duitsche regeering in
verband met de incidenten, die zich eenlge
dagen geleden hebben voorgedaan bU het ver
trek van de ..Bremen" uit New York, waarbU
o.a. de Duitsche vlag werd afgerukt.
In de nota welke dr/onder-mlnteter van Bul-
teniandsche Zaken. Philips, overhandigd heeft
aan den Duitachen zaakgelastigde, staat, dat
de Amerikaansche regeering het betreurt, dat
de Duitsche vlag niet het eerbewijs heeft gehad
waarop zU recht had
Voorts wordt verklaard, dat het Incident in
geen geval te wUten was aan de onachtzaam
heid der Amerikaansche autoriteiten.
Dr, Colyn raadt aan de rust te
bewaren en de spanningen
niet te vergrooten
zoo
niet
mogelUk. Als men zich telkens laat opschrik
ken door allerlei onwaardige verzinsels ot
door ongefundeerde geruchten dan ontbreekt de
hoofdvoorwaarde voor het weerataan van
slagen die ons treffen.
Onze tUd Is een ongemeen moeilUke. En het
nu levend geslacht, dat grootendeels opge
groeid is in dagen van voorspoed en dat nu te
staan komt voor nU pende ‘zorgen en soms nor
erger, kromt zich onder den tegenstand en ziet
vaak geen uitkomst.
Toch bedenke men. dat ons volk heel wat
zwaarder tUden heeft gekend, rampen en te
genspoeden heeft doorstaan waartegenover die
van onzen tUd weer verbleeken.
Koningin Astrid van België heeft op de Wereldtentoonstelling te
Brussel een bezoek gebracht aan de stand van de landbouwschool
van Heyzel
LONDEN. Awg. (Rewter). De Btoacbop
van Down en Connor deelt aan de pers
mede. dat de IMS Katholieke viwchteUw-
gen, die bü de oniuxten te Belfast uit ban
woningen sU*> verdreven, zich in een bU-
sonder beklagenswaardigen toestand be
vinden.
De minister-president, minister
van Koloniën en minister van De
fensie a-i., dr. H. Colijn, heeft Vrij
dagavond naar aanleiding van de
jongste politieke gebeurtenissen
radio-rede gehouden, die over
beide zenders is uitgezonden.
Hoewel dr. Colijn daarbij het
standpunt der regeering tegenover
vraag naar Werkverruiming en
Industrialisatie heeft uiteengezet,
zeide hij op de vraag, of er opnieuw
een conflict zal komen tusschen het
nieuwe Kabinet en de Kamer, geen
antwoord te kunnen geven. Hjj ver
trouwt echter, dat bij de komende
ontmoeting in September
werking mogelijk zal blijken.
I» afwachting van deze ontmoe
ting raadt hij aan de kalmte te blij-
v*n bewaren, en niet door gebrek
aan vertrouwen de taak der
ring noodeloos te verzwaren.
In de „Catholic Times'* wordt betoogd, dat
vooraanstaande Noord-Ierache regeeringsleden
door hun ophitaende redevoeringen tot het
ontstaan der onlusten hebben bUgedragen. Zoo
zou sir Basil Brocke minister van landbouw
o.a. verklaard hebben, dat de Katholieken
erop uit zUn om Ulster geheel en al te ver
nietigen.
HU beveelt den menschen daarom aan geen
Katholieken in hun dienst te nemen, daar
dezen voor 98 procent de regeering vUandlg
gezind zUn. HU zal verdere stappen in deze
richting doen.
Velen hebben al hun haven en goed ver
loren. Verscheidenen zUn invaliden, of hul-
pelooze oude lieden. Wederom anderen zUn
werkloos. Onder hen bevinden zich zelfs oude
frontstrijders met hun gezinnen.
Vele Katholieke meisjes, die vaak de eenlge
koatwlnsters voor groote gezinnen zUn. kunnen
wegens de permanente bedreigingen van hun
godsdienstige tegenstanders, niet naar hun
werkplaatsen terugkeeren.
Al dadelUk op monetair gebied. Is er nu nog
uiet genoeg leergeld betaald met de telkens
weer voorkomende speculatieve vlucht van de
eene geldsoort in de andere? Wat ik dezer
dagen in een Interview met den vertegenwoor
diger van een Fransch orgaan gezegd heb her
baal ik thans nog eens: de Regeering zal onze
muntparltelt tot het uiterste verdedigen. Het
Nederlandsche volk heeft het lot van den gul
den zelf In de hand. Als men rustig blUft ge
beurt er niets, dat die pariteit verstoren kan.
van de Zuidpool. Om slechts een enkel
beeld te noemen: ik zelf zou. zoo wordt rond
verteld 140 hofsteden hebben gekocht en 400
woonhuizen, uit vrees voor devaluatie. Ik heo
nimmer ook maar één enkele hofstede bezeten
en bezit er nog geen. De 400 hulzen
tot 3 worden teruggebracht en die bezit ik al
10 jaar.
DergelUke varhalen en ik noemde er maar
een paar ondermUnen de autoriteit va» de
Regeering en roepen gevoelens op die schade
lijk zUn voor den goeden gang van zaken en
voor het vertrouwen in het lanc.
Zonder rust geen zelfbeheerschlng en
der zelfbeheerschlng is vastberadenheid
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 3 Augustus:
Men zou de vraag in elk geval
zóó móeten formuleeren: bestaat er
gevaar, dat tusschen het nieuwe Ka
binet en de Kamer een gelijksoortig
conflict zal ontstaan als ontstaan is
tijdens het bewind van het vorige
Kabinet?
Op die vraag is met volkomen
zekerheid geen antwoord te geven,
omdat het Kabinet niet parlemen
tair maar extra-parlementair is.
Maar, zoo zal men vragen, kan de regeering
wel de plannen volbrengen die zü zich heeft
voorgesteld? Ook daarover wil Ik iets zeggen,
omdat mU uit de Pers blijkt, dat er over de
positie van het Kabinet eenlge verwarring
hcerscht.
Twee denkbeelden zijn er, die
ernstig onderzoek en zorgvuldige
overweging eiachen. Het zjjn het
verlangen naar uitvoering van meer
Openbare Werken en naar verdere
industrialisatie van ons land.
In beginsel ia hier eigenlijk geen
verschil van meening. Dat verschil
treedt eerst aan den dag als men
toekomt aan de vraag hoever men
daarmee gaan moet.
Wolkbreuken veroorzaken enorme
overstroom ingen
Ook dezen tijd zullen we met Gods hulp door
komen als het volk onderling zich niet verbUt
en vereet; als het leert verstaan, dat tweedracht
een volk verscheurt, dat alleen eendracht sterk
maakt. Niet de eendracht die alle verschil wil
uitwlsschen. maar de eendracht die geboren
wordt uit den wil van allen, zonder onder
scheid van kerkelüke gezindheid of politiek be-
UJoen om het gemeenschappelUk Vaderland
gezamenlUk te stutten.