O
Onbevredigend
de C.H.V.
Het lijdensverhaal
van
Disconto verlaagd
Kabinet en Kamer
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1935
God en de Keizer
BEROUWVOL OSSENAAR
AKKERBOUW CENTRALE
MAAKTE FOUTEN
KANAAL WERKEN STAAN
THANS STIL
Restaurant DORRIUS
I
M
LEEKEPREEKEN
50.000 schade voor
f
de C.H.V.
W erkloozenzorg
De subsidieregeling voor 1936
Poging tot doodslag
Op vrye voeten gesteld
Wat zyn de oorzaken?
arrestatie
GEEN VERDUISTERING
ootste tank een oefening gehouden,
M
MINISTER COL1JN OP DE
GELUIDSFILM
Woesteling hrygt vier jaar
gevangenisstraf
Geloofsbrieven waren te Loon op
Zand niet tijdig ingezonden
HAARLEMMER WILDE FIETS
KOOPEN
GEHEELE GEMEENTERAAD
NIET TOEGELATEN
Alle arbeiders te Jutphaas
Vreeswijk ontslagen
Lydenshistorie
Rentetarief Nederlandsche
Bank met 1 pet. gewijzigd
De houding van de
S.D.A.P.
DE KATH. KAMERFRACTIE
BIJEEN
Een filiaalhouder bekende, by
het onderzoek naar fraudes,
misdaden die hij niet
begaan had!
Dezer dagen te in Engeland met de nieuwste en grootste tanl
welke seer bevredigend verliep
Weer een
Rede bracht geen opheldering
Gemaakte fouten
- f J
i
r
TT
i
k? i.
In den dierentuin van New York heeft men een kontngscobra van het gif beroofd om er een serum uit te maken
LIBRA.
trekkingen. En dan
twrt
en
rta»
waaraan
De behandeling van de O. H. V. te op zich
I
gehouden zekere 3. B?
I
r
KJ V., wonende te Leeuwarden, thans ge
detineerd, werd Donderdag dogr de Rechtbank
te Assen veroordeeld tot vier jaar gevangenis
straf wegens poging tot doodslag
1
I
I
Hierna ving het ondersoek aan. dat een lange
lydenahtetorte te geworden. Klachten kwamen
van alle filiaalhouders, die ondervraagd werden,
dat sQ niet behoorlijk waren behandeld. Be-
wüsen hiervoor heeft men echter niet, daar
tegenover de verklaringen van de filiaalhouders
de ambteeedlge verklaringen van de ambtena
ren staan, dat sU de menscben behoorlijk heb-
KathoUeke
De agenda
van
der
Cwlk.
«hap
»rder
het
rdam
N. Z. Veerbargwel b. b. Bpwi, Amsterdam.
PLATS DU JOUR IN d LA CARTL
De, 'Sociaal-Democratische
Men zal zich herinneren, dat verdachte In
den nacht van 13 op 14 Mei van dit Jaar te
binnengedrongen in een woonschip, dat was
gelegen In het N. W. Kansal te Assen, bewoond
door J. Kuiper en mej van Each Verdachte
heeft de bewoners toen in koelen bloede met
een groot broodmes bewerkt en zoodanig mis
handeld. dat zü in het ziekenhuis te Assen op
genomen moesten worden.
De etech tegen verdachte, die ongunstig be
kend staat, luidde zes jaar gevangenisstraf.
a
Dat de C. H. V. geen voordeel heeft ge
had van de geheele schorsingszaak zal ieder
een duidelijk zün. Integendeel. zü heeft
hierdoor, en vooral door het lange tral-
neeren een verlies geleden, dat gerust op
50.000 mag worden geschateen verlies,
waarvoor zij heelemaal geen verhaal heeft
De gemeente-politle van Oas heeft Vrijdag
wederom een arrestatie verricht. Thans te aan-
In het belang van het
ondersoek kunnen omtrent de betreffende zaak
geen verdere mededeelingen worden gedaan.
De C. H. V. heeft nooit de bedoeling gehad
zich van de berichten niets aan te trekken,
doch achtte het beter met het geven van een
uiteenzetting te wachten, totdat In deze zaak
een uispraak zou zijn gevallen. Zooals bekend
heeft de Tuchtrechtcommlssle eenlgen tijd ge
leden uitspraak gedaan, welke thans in kracht
var gewijsde is gegaan, zoodat de zaak hier
mee achter den rug is.
De heer Cox. voorzitter van de C. H. V. ont
ving de journalisten Donderdagmiddag in Lo
hengrin te Den Bosch Hjj achtte het nuttig
eerst in het kort de positie van de C. H. V. uit
een te zetten. Deze Handetevereenlglng te geen
particuliere onderneming, zooals vaak Is ge
suggereerd, Bjj te een Instelling van den N. C.
B en belast met de behartiging van de belan
gen der boeren bij hun inkoopen
ben behandeld Er te echter een geval, dat spe
ciaal genoemd moet worden. De filiaalhouder te
Lieshout heeft bü zijn verhoor een verklaring
onderteekend, waarin hjj alles toegaf. wat de
controleurs hem ten laste hadden gelegd Bü
het offlcleele onderzoek door de Tuchtrecht
commlssle Is echter gebleken, dat juist Lies
hout een van de filialen is geweest, waar alles
in orde was en waar in het geheel niets aan te
merken was
Doch Juist door deze uitbreiding komt de
beschuldiging van fraude te vervallen, want
eenlge filiaalhouders hadden rogge, die op 3
Sept, was aangegeven, doch nog niet bü hun
was afgelgverd onder de oude regeling gere
kend en ze daarom niet op 3 Sept., doch op 1
Sept, genoteerd. Toch is bjj het onderzoek dit
alles als fraude aangemerkt.
Op verzoek van de filmfabriek „Polygoon" is
de Minister-president, dr. Colljn. bereid geweest
enkele woorden voor de microfoon te spreken
ten behoeve van het Nederlandsche geluldsjour-
naal. Donderdagochtend heeft minister Colljn
In zijn werkkamer ten Departemente van Ko
loniën een korte toespraak gehouden Deae op
name zal van af morgenmiddag in Polygoon»
..Hollandsch Nieuws" In de belangrijkste hea
ters van Nederland vertoond worden.
Naar wij vernemen zijn de werkzaamheden
bü den aanleg van den kanaaltak Vreeswljk-Jut-
phaas stopgezet. Alle arbeiders te Jutphaas
z}jn ontslagen. Alleen de werken aan de brug
worden voortgezet. TV Vreeswijk worden he
den de arbeiders ontslagen, en alleen de wer
ken aan de sluizen worden dan nog voort,
gezet.
In het begin van dit jaar ts er groote ophef
gemaakt over een fraude, die zou hebben plaats
gehad bü de Coöperatieve Handetevereenlglng
van den N C. B In verband met de ultkeering
van den roggesteun aan de boeren zou deze
Handetevereenlglng den staat voor duizenden
guldens hebben benadeeld. Oroote verhalen zijn
erover geschreven, verhalen, die niet altijd even
juist waren en waarvan spoedig bleek, dat ze
overdreven waren, hoewel van de zijde van de
cristeorganen getracht te de schuld van de C.
H. V. zoo groot mogeljjk voor te stellen.
Wat er allemaal achter kan zitten, vraagt men
zich ook af. als men de geschiedenis van de
verzwaarde voorwaarden hoort. Nadat op 13 Fe
bruari het accountantsrapport was uitgebracht
heeft het Dagelljksch Bestuur van de Akker-
bouwoentrale vergaderd op 15 Febr. In der
avond van dezen zelfden dag werd de heer Dea
len, directeur van de Handetevereenlglng. opge
beld door een lid van het Dagelljksch Bestuur
der Akkerbouwcentrale, dat deze had besloten
de schorsing op te heffen; terwijl de tuchtrech
telijke behandeling door schikking In orde ge
maakt zou kunnen worden en de voorzitter der
N. A. O. gemachtigd was de zaak,, af te wer
ken. Het was dus te verwachten, dat de zaak
spoedig een einde zou nemen. In plaats daar
van kwamen de nieuwe verscherpte voorwaar
den. Toen de heer Deelen daarop verwees naar
het telefoongesprek, was de voorzitter van de
Akkerbouwcentrale heftig verontwaardigd, om
dat men dingen had verteld, die niet verteld
hadden mogen worden. De Akkerbouwcentrale
Immers kon niets beslissen zonder andere In
stanties te hooren!1 Wie zijn deze instanties?
Met ingang van heden is het rentetarief
van de Nederlandsche Bank als volgt ge
wijzigd: wisseldisconto verlaagd tot 5 pcL:
promesaendteconto, rente voor beleenlng
van effecten, rente voor beleenlng van
goederen en rente voor voorschotten in re-
kenlng-courant verlaagd tot 5K pet.
reeds zeer ernstig, doch ernstiger wordt het, als
men dit geval gaat beschouwen als een symp
toom van de rechteloosheid, waarmee dergelü-
ke lichamen aan de Crisisinstanties zijn over
geleverd err' als een symtoom van de onseker-
lïeld. die ontstaat door het feit, dat zjj niet
weet, aan wie of aan welke Instantie zü te over
geleverd; door het feit ook, dat gebleken te, dat
de hoogste instantie weer afhankelijk te van an
deren. die niet naar bulten optreden.
Naar wjj van bevoegde zijde vernemen, lag het
aanvankelijk In het voornemen der regeering de
subsldleschaal voor de bijdrage uit het Werk-
loosheldssubsldlefonds, die voor 1938 zal gel -
den. vóór 1 Augustus 1935 ter kennis van de
gemeentebesturen te brengen.
De kabinetscrisis heeft in de uitvoering van
dit plan vertraging gebracht.
Mede In verband met het optreden van een
nieuwen minister van Sociale Zaken zal het
Interdepartementaal overleg over deze aange
legenheid nog wel eenlgen tijd vorderen, soo-
dat de nieuwe regeling wel niet voor September
zal kunnen worden gepubliceerd.
Een bewoner van de Pieter Kieastraat te
Haarlem las een advertentie, waarin een rijwiel
te koop werd aangeboden.
„Top!” dacht hij, „dat te Iets voor mij* Wie
schetst zijn verbazing, toen hij zich aan het
opgegeven adres, een perceel aan de Brouwers-
vaart, vervoegde en het te koop aangeboden
rijwiel zijn eigen, daags tevoren te Bloetnen-
daal ontvreemde flets bleek te zijn
Onmiddellijk deed hjj aangifte hij de politie,
die den verkooper. een 34-jarigen rijwielhande
laar. arresteerde De man beweerde het rijwiel
voor 12 50 te hebben gekocht van een 33-
jarigen man. wonende te Haarlem. Ook daas
werd toen aangehouden. HU beweerde op zün
beurt de flets te hebben gekocht van oen nam
onbekend persoon te Zaandam. Later bleek, dat
deae man nog twee fietsen aan den rijwielhan
delaar had verkocht. Belde mannen zjjn voor
een nader onderzoek tn verzekerde bewaring
gesteld.
De oud-Ossen aar Lamer* die gerulmen tijd
in Amsterdam woonde, en die zichzelf enkele
dagen geleden bü de politie heeft aangegeven,
te. naar wü vernemen, na verhoor door den
Officier van Justitie te Den Bosch, op vrije voe
ten gesteld.
In tegenstelling met berichten In andere bla
den. die van L. een „berucht type” maakten, te
tijdens het verhoor gebleken, dat L. slechte in
verwijderd verband stond met enkele kleine
diefstallen In de omgeving van Oss gepleegd
Mede omdat L. zichzelf geheel vrijwillig te ko
men aanmelden achtte de Officier geen ter
men aanwezig, om L. tn arrest te houden en
heeft hU hem vrijgelaten
De oorzaken van dit alles zijn nyjelijk te ach
terhalen. Zeker, voor een deel wordt deze min
der fraaie gang van zaken verklaard door het
feit, dat de ambtenaren van de Crisisinstantie»
niet voor hun taak berekend zijn. De meenlng
te uitgesproken door de Tuchtcommtesie te Til
burg. die ook twijfelde aan de objectiviteit van
bedoelde ambtenaren Deze ambtenaren rijn
voor een deel voortgekomen uit de kringen van
den vrijen handel en hebben dus uiteraard een
zekere vooringenomenheid tegen de coöperaties,
die hun zwaarste concurrenten zijn.
Daarom heeft men voldoenden grond om aan
te nemen, dat de actie van de crtelsorganen te
gen de Cr-öperatieve Handetevereenlglng min
der legen de handetevereenlglng dan tegen de
coöperatie te gegaan. Dit lijkt de diepste oorzaak
van den minder fraalen keer, dien de lijdensge
schiedenis van de C H V heeft genomen.
Naar aanleiding van het bericht, ate sou uit
een door de gemeente-politle te Kerkrade in
gesteld onderzoek zijn gebleken, dat J. W. O,
vroeger vrijgestelde van de Centrale van Werk
nemers In het Mijnbedrijf, zich hebben schul
dig gemsskt aan verduistering van gelden ten
nadeele van het RUk, deelt het Dagelükach Be
stuur der Centrale ons mede, dat het van mea
ning te. dat geen verduistering heeft plaats
gevonden.
Ook het tralneeren der zaak te geschied >p
een minder fraaie wijze. Zoowel door de ver
schillende crtete-lnstanties ate door den minis
ter was de toezegging gedaan, dat de Tucht-
rechtbehandeling zooveel mogeiyk zou worden
bespoedigd. Het accountantsrapport nu. te ge
dateerd op 13 Februari. 8 Mei, dus büna drie
maanden later, te een klacht aanhangig ge
maakt bjj de Tuchtrechtcommlssle, die deze
klacht een maand later heeft behandeld
tV c-
Op 34 Jan. 1935 werd de O. H. V. geschorst
en op denzelfden dag kreeg men bericht, dat
de schorsing sou worden opgeheven, ate de
C H. V. enkele voorwparden sou aanvaarden.
ZU heeft dit gedaan, doch de schorsing bleef
voortduren en werd niet opgeheven, hoewel de
voorzitter van het dagelljksch bestuur van de
Akkerbouwcentrale dit had toegezegd
^bevredigend! Dat is het epitheton
dat langzamerhand stereotiep begint
te worden voor de verklaringen van
dr. Colljn. Ook dezen keer kunnen wjj geen
ander commentaar vinden. De beschouwin
gen over de wereldcrisis en over wat de
regeering reeds deed zijn oud, de verklarin
gen over de kabinetsformatie laten ons in
het vage. Wij moeten genoegen nemen met_
de mededeeling dat er volgens het inzicht
van den formateur wvel een kans is. dat het
goed zal gaan. En onze vraag: hoe staat het
met de concrete geschilpunten? wordt ge
smoord in de vaderlijke vermaningen:
houdt u rustig, bewaart uw kalmte....
Op gevaar af van door „de Telegraaf” CJS.
weer voor onruststokers te worden uitgekre
ten. herhalen wij onze vraag: hoe staat het
met de vaste lasten? Eén keer lichtte in ons
de hoop op, toen de minister-president in
verband met de industrialisatie het woord
„rendabiliteit” uitsprak. Want Inderdaad:
daarom draaide het geheele conflict. Hoe
denkt de regeering, dit nieuwe kabinet
dr. Colljn legde den nadruk op „nieuw”
over de mogelijkheid, die rendabiliteit te
herstellen?
Die vraag Is onbeantwoord en daarom
moeten wij de radio-rede weer onbevredi
gend noemen. En toch, hoe gaarne zouden
wU eens een andere qualificatie geven. Hoe
zeer hadden wij gehoopt dat dr. Colljn op
de zakelljke geschilpunten met de Katho
lieke fractie zou Ingaan, ook al zou het
dan niet zijn in dien zin dien wij graag
wenschen. Maar het brandende dilemma is
onbesproken gebleven en het eenlge wat wij
wijzer zijn geworden is, dat dr. Colljn géén
400 hulzen bezit.... Poover resultaat van
een veelbelovende rede. Nu wachten wij
maar op den derden Dinsdag van Septem
ber. en daarna.
Tweede Kamer
fractie hield Vrijdag een vergadering ter be
spreking van den politieken toestand.
Zjj stelde met bevreemding vast, dat, nu het
Kabinet-Colün, dat In de Tweede Kamer geen
voldoenden grondslag had overgehouden, vrij
wel onveranderd te teruggekeerd, dit Kabinet
nochtans geen behoefte gevoelt om terstond
voor de volksvertegenwoordiging een regee-
ringsverklaring af te leggen en dat de Minis
ter-President meent te kunnen volstaan met
een radiorede, zoodat het kabinet zich kenne
lijk aan het debat met de volksvertegenwoordi
ging onttrekt.
De fractie overwoog, dat binnenkort ook voor
de regeering de noodzaak zal blUken tot voort-
zcttitig van het parlementaire overleg over on
derscheidene aanhangige wetsontwerpen en dat
aan zoodanig overleg onvermUdeUJk een uit
eenzetting van het door het nieuw opgetreden
Kabinet te voeren beleid dient vooraf te gaan
in velband waarmede zU voor het oogenblik
geen aanleiding ziet het initiatief te nemen
tot het doen bUoenroepen van de Kamer.
Een zoodanig initiatief toch zou. naar haar
oordeel, veeleer op den weg der Katholieke Ka
merfractie liggen, waar immers gebleken te dat
het Kabinet te opgetreden niettegenstaande den
formateur was medegedeeld, dat het vertrouwen
der Katholieke Kamerfractie niet was hersteld.
Uit de uiteenzettingen van den heer Deelen
op een persconferentie te Den Bosch over het
.Joggeschandaal” bü de C H. V bleek nog het
volgende
De lijdensgeschiedenis van de O. H. V. geeft
reden tot het aanvaarden van enkele gevolg-
te de eerste wel deze, dat
de C. H. V. behandeld te op een wijze, die be
neden alle peil te.
De N-AC. verwachtte van de C.H.V. dat ha
rerzijds .publicatie over deze zaak zonder toe
stemming van den minister op geen wijze wordt
bevorderd." Uit het verloop der zaak te voldoen
de duldelUk komen vast te staan, dat de C.
H. V., hangende het onderzoek, rechteloos was
overgeleverd aan de Akkerbouwcentrale. Publi
catie was haar eenlge middel tot verweer en pu
blicatie heeft men haar ónmogelijk willen ma
ken. Deze voorwaarden echter sUn door de Han-
delsvereeniglng niet geaccepteerd.
te dienen op aarde en Hemt eenmaal te aan
schouwen in den Hemel!
I] Er zijn dus geen moeilijkheden, wanneer men
'*e maar niet zelf zoekt. De burgerlUke over
heid, de staatsmacht, zUn belangrijke factoren
in het leven der gemeenschap. ZU hebben een
hooge roeping en een voorname herkomst. Alle
gezag komt van Ood. leerde reeds Paulus. De
burgerlUke macht kan zich dus op God zelf
beroepen. Maar onder één voorwaarde, dat zU
zelf op de eerste plaats begint met God te er
kennen en ZUn wil te volbrengen. Wanneer zU
dit doet, dan ziet zU onmlddellUk de schetdings-
Ujn, welke tusachen het geestelUk en wereldlUk
gezag getrokken 1. God zond zUn Zoon om alle
menachen te verlossen; die Zoon stichtte een
kerk en gaf in Petrus de rechtsmacht over de
zielen aan de ojfvolgers der apostelen. Zóó te
de taak tusschen burgerluk en kerkelUk gezag
scherp verdeeld en geen logisch denkend mensch
kan daartegen iets opwerpen: de burgerlUke
overheid heeft de zorg voor de lichamen harer
onderdanen; rij heeft voor de stoffelUke wel
vaart alle regels te treffen welke zU noodig ach:
om het tUdelUk geluk der burgers te verzekeren.
Daarnaast heeft de kerk de zorg voor de zielen.
Beide machten moeten den menschbrengen tot
zUn einddoel: de staatsmacht Indirect, doordat
de mensch de stoffelUke goederen moet aan
wenden om zUn leven te onderhouden en dat
leven te uitelndelUk bestemd voor een eeuwig
geluk. De kerk direct, doordat zU den menseh
leert om boven de stof uit steeds het oog naar
boven gericht te houden. Wie nu leert dat de
staatsmacht in zich soeverein te. den burger
met lUf en ziel kan opvorderen en het heil van
den staat tot eenlge en hoogste wet kan ver
klaren, die faalt. Immers, alle macht te uit God.
ook de staatsmacilK De volksleider dus, die zich
zelf als de oppers» macht, onafhankelijk van
welke andere macht ook, opwerpt en die beslag
legt op de riel van het kind, die matigt zich
rechten aan. welke hem niet toekomen, die
maakt zichzelf tot God. wat belachelUk is.
Ook voor den modernen mensch is dus het
antwoord op de vraag: te het geoorloofd den
keizer cUns te betalen, gegeven in het antwoord
van Jezus aan de Farizeeén: geef den keizer
wat van den keizer te. dus gehoorzaam aan de
burgerlUke overheid in datgene waarin zU
macht heeft te bevelen; en geef God. wat aan
God toekomt, dat te: luister naar de kerk. In
alles, waarin zU Gods woord verklaart
Naar wU vernemen, sal de
Kamerfractie heden vergaderen,
vermeldt ate eenig punt: Mededeelingen
den voorzitter.
Het kan dan ook niet verwonderen, dat de
eischende ambtenaar van de Tuchtrechtcom
mlssle zijn requisitoir aanving met de woorden,
dat het onderzoek gebrekkig en onjuist Is ge
weest; dat in de toekomst zorg moet worden
gedragen, dat een zoodanig onderzoek zal ge
schieden door menschen, die krachtens hun
virleden meer geëigend zUn voor een objectief
onderzoek en beter in staat zUn een proces
verbaal op te maken De uitspraak van de
Tuchtrechtcommlssle hebben wU reeds gepu
bliceerd Men zal zich herinneren, dat er van
de beschuldigingen niets of bijna niets te over
gebleven; dat het .schandaal" is teruggebracht
tot enkele administratieve onjuistheden, waar
van de O. H. V. nooit voordeel heeft kunnen
behalen; laat staan, dat er bU haar opzet zou
hebben voorgezeten om zich onrechtmatig te
vetrijken door den roggesteun.
De eigenluke historie van 'de schorsing werd
behandeld door den heer Deelen, directeur van
de C. H. V. Deze wees vooreerst op enkele fou
ten, die door Den Haag zUn gemaakt. Rogge te
nooit een handeteartikel geweest. Van oudsher
bleef 90 pct. van de rogge op de boerderij. In
plaats van den steun aan de roggeverbouwers
rechtstreeks aan de boeren te doen toekomen,
heeft men den handel erbU betrokken. Dit was
ftait. omdat men in Den Haag bad moeten
weten, dat de rogge niet vla den handel ging.
Een tweede fout is geweest, dat men bU dezen
steun in' het geheel geen administratie behoef
de te voeren, waardoor het in het begin kon
voorkomen, dat zelfs Belgische rogge hier in
Nederland ter denaturatie werd aangeboden
Hoewel het niet verplichtend was, heeft de C.
H V toch van het begin af een administratie
gevoerd en op de gegevens van deze onverplich
te adtnlnistratie heeft men men later getracht
de C. H. V. te vangen.
Ook bU het eigenlUke verloop der schor
singszaak hebben zich dingen voorgedaan, die
tctaal onbegrUpelük zUn. In de ochtendbladen
van Zondag 2 September 1934 werd aangekon-
digd. dat de roggesteun met 0.50 per 100 K G
zou worden verlaagd met Ingang van 3 Sept.
1934. De offlcleele mededeeling hiervan ge
werd de handelaren eerst op 8 Sept. Het te de
vraag, of de handelaren zich iets hebben aan
te trekken van een bericht in de bladen, zoo
lang zU nog geen offlcleele mededeeling heb
ben ontvangen. Daarom is het van de Neder
landsche Akkerbouw Centrale in ieder geval
fout geweest, dat zU zoo laat methaar mede
deelingen is gekomen BU deze offlcleele mede
deeling was een clausule, dat rogge, die op 3
Sept den handelaren toebehoorde, alsnog on
der de oude regeling zou vallen. Nu is de Juri
dische beteekenls van toebehooren „aanwezig
zUn bU”, zoodat voor de oude regeling alleen
rogge in aanmerking zou komen, die bU de C.
H V of haar filialen aanwezig was en niet de
rogge, dlë wel door de boeren was aangegeven
en genoteerd, doch nog niet was afgeleverd
Later te de term „toebehooren” uitgebreid met
dien verstande, dat ook rogge, die was aange
geven. doch op 3 Sept, nog bU de boeren aan
wezig was. onder de oude regeling zou vallen.
Van deze uitbreiding is nooit offlcleele mede
deeling gedaan. Een tweede verzuim van de
Akkerbouw Centrale.
Gedep Staten van Noord-Brabant hebben
behandeld de bezwaarschriften van A. Snap
haan, J. D. E. van den HbtA’el, P. J. Robben
Aai. en M. J. Snoeren te Loon op Zand tegen
beslissingen van den gemeenteraad van Loon op
Zand betreffende toelating en nlet-toetetlng
van tot lid van den raad benoemden
De raad had elf benoemden als raadslid toe
gelaten en vier niet toegelaten, omdat de ge
loofsbrief niet tijdig was ingezonden.
De nlet-toelatlng van A. Snaphaan. J. D.
E. van den Heuvel, F. J. Robben Aan., en M.
J. Boeren, die de kennlkgevlng. voorgeechre-
ven in art. 14 der gemeentewet, niet hadden
ingezonden .werd gehandhaafd op grond van
het feit, dat hun geloofsbrieven niet tijdig
waren ingezonden
De toelating van de elf overige raadsleden
werd vernietigd omdat zU hun geloofsbrieven
niet tUdlg hadden ingezonden. Er ras nL ge
bleken dat aan geen der benoemden, ook niet
aan de elf door den raad toegelatenen. door den
voorzitter van het Centraal Stembureau bericht
was gegeven van de ontvangst der mededeeling.
bedoeld in art. 15( 3e lid der gemeentewet. De
burgemeester verklaarde, dat dit ontvangstbe-
richt direct door hem was geteekend en afge
geven. doch dat door een onverklaarbare om
standigheid deae berichten voor alle gekoeenen
waren gevoegd bU de stukken, welke voor eiken
gekozene tn een afaonderlUke map worden op
geborgen. Dit stuk hebben de Gedeputeerde Sta
ten thana niet ate een „bericht aan den be
noemde* aanvaard, zoodat geen der onlangs voor
de gemeente Loon op Zand gekozen raadsleden
ia toegelaten.
WU weten hoe Jezus met een enkel woord
deren opzet deed mislukken. Rome had het recht
van aanmunten aan zichzelf gehouden. Dat
hadden de slimmelingen over het hoofd gezien.
Toen Jezus dan ook zelde: laat mü een tlenling
zien, waren zU verloren. „Van wlen te dit het
beeld en het. opschrift?" Het antwoord moest
wel zUn: „van den keizer." Waarop prompt
de verlossende uitspraak volgde: „Geef dan den
keizer, wat den keizer toekomt en aan God,
wat God toekomt.”
Welk een onmeteUJk verschil is er toch tus
schen goddelUke en menschelijke wijsheid. Je
zus loste een schijnbaar onoplosbare vraag In
één zin op; wU. menschen, vechten eeuwen lang,
schrijven bibliotheken vol en disputeer en zonder
ophouden over veel eenvoudiger vraagstulcken.
Daar is b.v. de vraag, welke met het boven
staande verband houdt en er ook voor goed-
willenden geheel mee beantwoord te: moet ik
aan de bwgeriUke overheid gehoorzamen; mag
ik in bepaalde gevallen gehoorzaamheid weige
ren? Heeft mUn vorst, mUn land, het hoogste
burgerlijke gezag, volle recht op mün persoon,
of heb ik nog afzonderlUke rechten,
zU niet mogen raken?
Is het eigenlUk niet dwaas, dat in de twintig
ste eeuw, nadat reeds zoovele geslachten over
deze vraag gedisputeerd hebben, zulk een pro
bleem nu nog gesteld wordt? En toch, juist in
onzen tUd worstelen weer honderdduizenden:
ook van onze geloofsgenooten. met deze moei
lijkheid Honderdduizenden lossen ze zelfs In
verkeerden zin op, wat hun op verlies vafi hiii
zielevrede en van het kostbaarste dat een
mensch heeft. zUn geloof, komt te staan.
In zeer sterke mate zien wU dit drama da-
fcelUks over onze Ooster grenzen zich afspelen.
Dsar zegt een Dultach minister: er mag in
uw ziel geen verdeeldheid zUn. GU kunt niet
tan twee machten tegelUk toebehooren. Wan
neer de overheid u zegt, dat zü het christen
dom beschermt, dan moet ge dat gelooven en
verder naar geen priesters of bisschoppen luis
teren. Ge hebt maar één waarheid te kennen
en (Uarnaar te handelen: ge zUt Dultscher met
een Dultach lichaam en een Dultsche ziel. Al
wat in strUd komt met de wetten en voor
schriften van den Leider van het Dultach?
volk moet valsch en onwaarachtig zUn.
En de mindere góden, de burgemeesters, trek
ken de consequentie uit deze simplistische rede-
neering met een bevel aan alle ambtenaren om
hun kinderen van de bUzondere school weg te
nemen en op de staatsscholen te plaatsen; om
ben verwUderd te houden van chrtsteïuke jeugd,
«wganlsatles enzoovoorts. Terecht, wanneer men
het woord van zulk een minister voor waar aan-
heemt. Wanneer Immers de Staat onfeilbaar en
het hoogste gezag is, wanneer de StaatspartU
eigen scholen en eigen jeugdorganisaties heeft,
eulloi de dienaren dan hun kinderen op secte-
■choien doen en aan sectarische organisaties
toevertrouwen? Wanneer er één leider, één wet,
één land en één volk is, kan dan nog geduld
worden, dat het opgroeiende geslacht, de hoop
van het vaderland, op verschillende msnier en
h«ar verschillende denkrichtingen wordt opge-
voed? Moet heel de jeugd dan niet van jongs
met dezelfde staatsideeën worden doqj-
teofcken? Dat Immers is de eenlge kans om al-
IhAns in een volgend geslacht een eensdenkend
en eenswlllend volk te vormen!
Ziedaar het probleem, de verleiding, de ver-
'hkklng, waarvoor honderdduizenden staan en
•een uitweg weten; waarbU de meesten zich
**ten gaan en wegglUden naar den kant van
**e uiterlUk de sterksten zUn.
toch, de vraag is zoo gemakkelUk op te
'n*lcn ^en kind met den katechlsmus in de
h*hd kan het antwoord geven. Men zegt: aan
•tën leider van het land zUn alle burgers blinde
(choorzaamheid verschuldigd; heel het volk be-
hoort met al zUn vezels aan den Staat. Maar
**t «Un die burgers? Het zUn menschen. En
••t 1» de mensch? Het katechlsmuskind ant-
*°°vdt u prompt: de mensch is een redelUk
“hepael Gods bestaande uit een onsterfelijke
••I «n een sterfelUk lichaam. En waartoe is hU
*>ter in de wereld. in uw land, in uw staat? Het-
■•trte katechlsmuskind antwoordt weer: om Ood
nder de vele twistgesprekken, die Jesus
f 1 met de Sanhettristen. de Farizeeërs en
de Herodianen voerde en- die wU altUd
veer met nieuwe bewondering bü de Evange
listen lezen, is wel het meest verbluffende dat,
waarin ZUn meening over het moeilüke belas-
tlngvraagstuk werd gevraagd. Het was de laat
ste aanval, die aan de gevangenneming vooraf-
ging Op alle punten in openbaar debat gesla
gen, wilden Jezus’ vüanden nog éénmaal be
proeven Hem In sün eigen woorden te vangen.
Zoo zUn de practüken van alle huichelachtige
schijnvromen, die een onschuldige uit den weg
willen ruimen: zU schrikken terug voor openlük
geweld en zoeken zoo lang mogeljjk naar een
sannemelUke beschuldiging. De Sanhedristen
meenden een val gevonden te hebben, waaraan
hun prooi niet kon ontkomen. Om de zaak nog
beter te dpen slagen traden zü ditmaal self niet
op. maar verscholen zich achter spionnen, die
voorwendden gewetensvragen te hebben. ZU
stelden de moeilijke vraag omtrent de geoor
loofdheid van belasting betalen, een vraagstuk
dat bü de toenmalige joden al twintig jaar bran
dende was. Is het een jood, wiens land, wiens
heilig Israël, overweldigd is door de Romeinen,
geoorloofd om aan den landvoogd van die ver
overaars belasting te betalen? Stenige tientallen
jaren tevoren had Judas de Galileeër de vraag
in dezen zin opgelost: belasting betalen betee-
kent gehoorzaamheid betuigen aan de vreemde
lingen, wat zeggen wil gehoorzaamheid weigeren
aan Ood. den eenlgen koning van Israël. De
vrome joden van dien tüd hadden dan ook be
taling geweigerd, wat aanleidlr^ had gegeven
tot revolutie en gevangenneming. Wa» er
zekerder val aan Jezus te stellen? Is het geoor
loofd belasting te betalen? Zei hü /a, dan ver
loochende hü ZUn volk en de rechten van Ood;
rei HU neen, dan spoorde hü aan tot omland
tegen het Romelnsche gezag. Er was ditmaal dus
geen ontkomen aan.
r's
