den dag
uan
te t
Met twee kameraadjes op avonturenreis
j
i
I
Het Ierland der Middellandsche
zee
M
De Missie in onze
Oost
z
het eiland malta
KUNSTZIJDE-INDUSTRIE
HET VERDWENEN
ELFTAL
Mimi
i
I
■1111
o?
ZATERDAG 10 AUGUSTUS 1935
t
Het Vicariaat van Batavia
Rolduc’s jaarboek
Een trouwe trouwring
Eilanden te koop
Ifi
i
-5»
Engelsch of Italiaansch
gebied?
De werkelijke heertchere» op het
eiland wat eindt duizend
jaar de Katholieke Kerk
i
Ill
I Mijn autotochtje
I
L I met Fietje i
*1?
„Stap in,” beval se. „We gaan weer verder*
rommelde
en
weer
Het Xaverius-College te Moentilan
de
vermoord
biggen
er
■t
door Arthur Morrison
alleen
verklaring
Wordt vervolgd)
geloof ten slotte dat net heel wat verstandiger
«1
tijm
Een boerenvrouw, die nabij een boerderij in
den omtrek van Kassei aan het peen-trekken
was, zag opeens een wortel, welke ongewoon dun
was en die een bijaondere gele streep rondom
had. Toen ze de peen wat nader bekeek, ont
dekte zij, dat de gele streep haar trouwring
was, welken zij vjjt jaar geleden had verloren
en dien zjj tot nu toe niet had kunnen terug
vinden.
De wortel was er recht- doorheen gegroeid.
Jongens, fluisterde hij buiten, we moeten
zoo gauw mogelijk terug naar het strand,
naar den kapitein, want die sjeik wil ons
hier houden Een eindje verder lag een ka
meel te slapen en dit bracht den stuurman
op een Idee. Vlug, jongens, daar gaan we
op af! zei hü- Nog eenmaal loerde hij In de
richting van de tent, maar niemand achter
volgde hen.
wel
zijn.”
Die levenswaarheid zou me door de geheele
wilntranaacUe reed» volkomen duidelijk zijn
btj verBes Tan een hand
een Toet of een oog
De uitwerking was enorm! De dikke vrouw
gaf een fil en rolde midden tusschen de
potjes en pannetjes die op den grond ston
den. De sjeik keek erg kwaad en beval, dat
de vrouw niet meer mee mocht doen en
weggevoerd moest worden. Toen sprak
Pletje'z geweten: het was zijn schuld. Hij
vertelde het aan den stuurman en vroeg of
hij het goed wilde maken.
De stuurman stond op en wenkte om stilte.
De kunstzijde-industrie viert dit jaar haar
vijftigjarig bestaan.
Deze industrie neemt vooral in de laatste
ja ren een belangrijke plaats in. Immers bij de
fabriceering van tal van artikelen wordt de
kunstzijde als hulpmiddel gebruikt. Toch da
teert het vele gebruik van kunstzijde-meer van
de na-oorlogsche jaren.
Kunstzijdefabrieken vindt men in Europa
zoowel als In Amerika. Japan is gedurende de
laatste jaren het meest belangrijke land, wat
de fabriceering van kunstzijde betreft. Kunst
zijde is een surrogaat voor natuurzijde, ver
kregen door X mengen van katoen- of hout-
stofcelluloae in dik vloeibare oplossing, welke
door fijne openingen wordt uitgeoerst. Naar de
werkwijzen, waarop men de cellulose oplost,
tmöerscheidt men ten eerste: de nltraatmetho-
Een groote Londensche onderneming biedt In
de dagbladen twee eilanden te koop aan. Zij
zijn gelegen in den Stillen Oceaan. 1600 zee
mijlen van Honoloeloe. Het grootste ran de
twee, Fanningseiland genaamd, heeft oen op
pervlakte van 32 vierkante Kilometer, terwijl
het kleinste, Washlngtoneiland, maar 10 vier
kante kilometer groot Is. Bij den koop zijn te
vens Inbegrepen alle gebouwen en installaties,
die zich op de eilanden bevinden, zooals woon
huizen. kantoren, vervoermiddelen te land en
te water, havenaanleg, telegraafstation enz. Op
Fanningseiland wonen 200 ambtenaren van een
naamlooze vennootschap; het Wash.ngton-
eiland is onbewoond.
De reis van Engeland uit duurt 1maand,
zoowel door het Suezkanaal als via Amerika en
het Panama-kanaal Het klimaat moet er ver
rukkelijk zün; altijd zomer, zonder dat er een
tropische hitte heerscht. Zelfs geen muskieten
en vliegen maken er het leven onaangenaam,
zegt de uitgebreide annonce, waarin evenwel
geen bedrag wordt genoemd, wat deze eilanden
moeten opbrengen.
i
Even keurig verzorgd als altijd verscheen
dezer dagen het vijftiende jaarboek van Rol-
duc. Voor de leerlingen bevat het de gebruike
lijke kronieken van het gebeuren in en om de
oude abdij. Kronieken die steeds getuigen van
'n ruimen blik der schrijvers, voor wie Rolduc
geen met planken dichtgespijkerd stukje we
reld Is. doch een vitaal deel van het land, dat
meeleeft met wat binnen en buiten de gren
zen gebeurt en er op zijn eigen wijze den te
rugslag van ondervindt.
Het kostschoolgezln heeft weer enkele droe
vige verliezen te betreuren. Pieuze „In Memo-
rlams" werden gewijd aan den dood van enke
len zijner dierbaren. Blijde gebeurtenissen had
den er ook plaats: de nieuwe aula werd In ge
bruik genomen.
Interessante bijdragen ook voor oud-Rol-
duclens, die steeds het boek met groote be
langstelling tegemoet zien, leverden Dr. Aiph.
Deumens over den in 1870 overleden student
van Rolduc, Johan van Weede en Dr. Gler-
lichs over ..Het Abtsbrood of Abtspensioen van
Kloosterrade" en „Over den mijnbouw der abdjj
Kloosterrade”. L. C. Michels schrijft een breed
gedicht „Reunlados Liber Unlcus”. Het oprich-
tingsschrljven van het Klein-Semlnarle
Rolduc. indertijd door Mgr. van Bommel uit
gevaardigd, wordt nog eens afgedrukt.
ATT TT A T*> Z*N NT AT TT >C? op dit blad zijn Ingevolge de Terzekerlngsvoorwaarden tegen TT MJ levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door E* 7 CD een omgeval met E* OCA
M 1,1 /A w w TL ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeerlngen iJvFe” verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen l l «JVFa“ doodelljken afloop A MWs
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
den moed niet op
Integendeel, ze
zag er uit, alsof
ze van plan was.
den heelen kostelijken middag te besteden aan
het nieuwe geluid.
Maar ik had een geheel andere opvatting
over genoegens op een mooien zomermiddag. Er
moest iets gedaan worden.
En terwijl de auto met een dertig kilometer
over den weg sukkelde, deed ik iets. Ik boog me
plotseling naar Pietje toe en kuste haar, stevig
en hartelijk.
Met een hevigen schok bleef het vehikel
staan en Fietje keerde zich naar me toe. met
een uitdrukking van wezenlooze verbazing op
haar gezicht.
„Wat was dat?” vroeg ze.
„Het nieuw geluid,” lachte ik vergenoegd.
..Hoorde Je t niet?"
Eeti oogenbllk heerschte er een drukkende
stilte In Fletje's auto. Toen slaakte het Ueve
meisje een zucht.
„t Is natuurlijk erg moeilijk, zoo n nieuw ge
luid den eersten keer al te beoordeelen," aei se
zachtjes.
Nab die flesch niet heeft gekocht om zich te
bedrinken. HU wilde daar winst mee maken.
HU heeft die flesch louter en alleen gekocht
uit speculatie. Maar het is een echte Schot,
vader, en ik vermoed dat hU uit zUn zaakje
meer winst zal weten te maken dan u. Daar,
ik durf wedden, dat u zün flesch terug kunt
hoopen, als hU haar tenminste niet leeds ver
patst heeft.’
„Kind. Daisy, dat is een goede beurt Je bent
toch weer de trots van je vader. We zullen
hem een briefje sturen en probeeren. wat we
met hem kunnen aanvangen.”
Hf) belde om eten kellner.
Duncan Mc Nab, hofmeester van de Rajapur.
was een zeer methodisch mensch en het viel
dan ook niet moeilUk uit te visschen waar hij
zich dien avond bevond. De Rajapur moest
vanwege het defect aan haar schroefinstallatie
nog enkele dagen in dok blUven liggen, voor
dat zU den tocht naar Londen kon voortzet
ten. Mr. Mc Nab had al de passagiers zien
vertrekken, de afrekeningen gemaakt en daar
door gelegenheid gevonden om ook aan wal te
komen en zijn kleine speculatie te wagen. HU
had wel verwacht dat de Tokayer tegen een
matig prijsje van de hand zou gaan Den vol
genden dag had hU echter niet in ledigheid
doorgebracht en hU was druk bezig met het
nazien van zUn rekeningen, toen hü mr Mer
rick's briefje ontving. Hu fronste aanvanke
lijk de wenkbrauwen en toonde zich ernstig
verstoord, dat hU in zün werkzaamheden werd
onderbroken door iemand, die niet langer passa
gier van de Rajapur was en waarmede hU dus
geloof, dat het u heusch niet
moeilUk zal vallen om voor die vUf en twintig
dollar minstens een flesch terug te krUgen Dat
zou den prijs tevens terug brengen tot slechts
vUf honderd per stuk!"
„Wiskundig is hier niets tegen in te bren
gen.” antwoordde haar vader een beetje wei
felend. „maar ik heb zoon idee, dat al die
flesschen voorgoed buiten ons bereik zün ge
raakt.”
„U weet in ieder geval vast en zeker wie de
eerste flesch heeft gekocht op die verkooping.
nietwaar?”
„Ja. natuurlijk Het was de hofmeester van de
Rajapur en ik viel bijna achterover van schrik,
toen ik hoorde, welk bod hij deed.”
„Welnu, vader. Indten u steeds even waak
zaam was in het bestudeeren van karakters als
ik ben. zou het u zijn opgevallen, dat mr,
Pater Van Lith in het hart van de Javanen ge
grift.
Het zaad was ontkiemd. In 1904 werd te
Moentilan de kweekschool gesticht Naast Moen
tilan ontstond de kweekschool voor Javaansche
meisjes van de zusters Franciscanessen van Heit-
huyzen te Men doet. Later volgden de normaal
scholen te Ambawara en te Moentilan. En daar
om heen een zich steeds uitbreidende kring van
lagere scholen voor het Javaansche kind! Het
zwaartepunt van de missie is in de laatste 10
jaar verlegd naar Djokjakarta, waar het aantal
katholieken snel toeneemt. De Missie van Kali-
bawang bloeit, Moenttlans omgeving, welke zoo
lange jaren onvruchtbaar bleef, levert thans een
rijken zielenoogst. Nieuwere, voornamere punten
in het Missiegebied der Paters Jezuïeten kwamen
tot stand in Klaten. Solo. Magetang. Ambawara.
Salaiga en Semarang. De Missie onder de Ja
vanen in het Vicariaat van Batavia staat thans
In vollen bloei. Het vicariaat telt 31.364 Europee-
sche en 20.544 Javaansche katholieken, waarvan
een klein gedeelte Chineezen zijn. Werkzaam zijn
er 103 priesters, 121 broeders en 505 zusters. De
bekroning vormt de algemeene middelbare school
te Batavia, die ook voor de katholieke Javanen
den weg opent naar de hoogeschool. 38.256 leer
lingen ontvangen op 426 missiescholen onder
wijs.
Veel zou men nog kunnen schrijven over de
onschatbare verdiensten, welke de Broeders van
de Onbevlekte Ontvangenis uit Maastricht, de
Zusters Ursullnen en de Zusters Franciscanes
sen zich door hun onmlsbaren steun voor het
Missle-onderwijs verworven hebben Niet minder
verdienstelijk werk verrichtten de zusters Fran
ciscanessen, alsook de Zusters van den H. Caro
lus Borremeus in meerdere ziekenhuizen en po
liklinieken voor inheemschen.
Het Javaansche R.K. Vereenigingsleven werkt
tot verheffing van den inlander De schoonste
vrucht is het steeds stijgende aantal roepingen
tot het priesterschap en tot het kloosterleven.
Het klein-semlnarie te DJokja telt ruim 80 Ja
vanen; het groot-seminarie 38. De Sociëteit van
Jezus telt 9 Javaansche priesters en 10 broeders.
Ook bij de Paters Carmelleten. Paters Francis
canen. Heeren Lazaristen. Missionarissen van
het H. Hart zijn reeds verschillende Javaansche
novicen Ingetreden. Meerdere Broeders- en
Zusterscongregaties tellen reeds Javaansche
leden en te Djokjakarta werd in 1934 een Ja
vaansche Broederscongregatle gesticht ondei
den naam van „Broeders van het Apostolisch
Leven."
en schrijft ons:
Het Vicariaat van Batavia, dat in 1923
nog heel Java omvatte, werd na dien
tijd in verschillende Missiegebieden verdeeld
Een missionaris schreef toen ter tijd: .Zoo het
ooit noodlg was, dat een missie verdeeld werd,
dan moet dit toch zeker en met nadruk gezegd
worden van het Vicariaat van Batavia. Immers
het eiland Java, met zijn dichte bevolking van
meer dan 40 millioen beslaat een oppervlakte
van vier maal Nederland!
Het werk der paters Jezuïeten moest daarbU
voorin erop gericht blijven, den Europeanen, den
katholieken Nederlanders, hulp en steun te ge
ven.
De onmetelijke uitgestrektheid van het terrein
met de bezwaarlijke dienstreizen, die weken en
weken duurden, het gering aantal missionarissen
en daarbij de algemeen heerschende, Indische
geest, die door het 18de-eeuwsche rationalisme
en de hieruit voortvloeiende godsdienstige onver
schilligheid werd beheerscht, de openlijke en
ondergrondsche tegenwerking der vrijmetselarij,
de concurrentie van het protestantisme en in de
latere jaren van het oplevende Mohammedanis
me. benevens nog vele andere ongunstige fac
toren meer, maakten het ónmogelijk het volk, de
Inlanders, te bereiken!
Merkwaardig is de naaste aanleiding tot het
stichten der Java-Missie! Te Ambarawa woonde
een protestantsche zendeling, die daar een kleine
Christengemeente had gesticht. Daar geen be
vrediging meer in vindend, kwam hU In 1894 In
aanraking met den Jezuïet pater KeUzer, die
hem onderrichtte en hem opnam in de Katho
lieke Kerk. Deze gebeurtenis had tot succes,
dat meerdere Javanen zijn voorbeeld volgden en
ook katholiek werden. Nieuwe missionarissen
kwamen te hulp en begonnen zich toe te leggen
op het Javaansch. Maar nu brak de storm los
over de jonge planting (189798). De actie der
Protestanten was zoo hevig, dat de Javanen, nog
slecht onderlegd in hun geloof, verflauwden of
tot de leer van Mohammed overgingen. Er
volgde een tijdperk van stilstand van het missie
werk onder de Javanen van 18991903. Pater
Van Lith,.de vader der Javanen bijgenaamd,
bracht een nieuwe lente 1903’04 In de Javaan
sche Missie. Zijn leus was: éérst het kind, dan
de ouders! En als middel daartoe het onderwijs!
De resultaten hebben uitgewezen, hoe juist Pater
Van Lith had gezien. Pater Engbers S.J., van
1904'18 missie-overste, heeft Pater Van Lith's
werk gesteund en bevorderd; Pater J. Mertens
S.J. heeft als eerste gector van het Canisius-
te college de eerste katholieke, Javaansche onder
wijzers geleid en gevormd. Onuitwischbaar blijft
het aandenken aan Pater J. Mertens SJ. en
„Zonder dat je weet wat er aanmankeert?’'
„Ik wil nog even luisteren. Houd je goed vast;
we zullen een beetje hard rijden, dan hoor ik
t beter.”
Ik bedwong een zucht en klemde me opnieuw
krampachtig vast.
Fietje zat nu met haar hoofd over 't stuur
gebogen en nam niet de minste notitie van mij.
'tWas ondraaglijk.
„Daar heb je 1 weert Maar nu weet ik wat
het is!" juichte Fietje.
We stopten opnieuw
maar -
resultaat.
Ftetje.
zonder resultaat.
auto* Maa'r" ze gaf I autotochtje
i..eisssssssstssstsssstssststtMsesssssasssesteMssstr
Er is in de laatste dagen in de buitenland-
gehe politiek herhaaldelijk over Malta gespro
tten. De Engelschen hebben zich bezorgd ge
maakt en radlo-redevoeringen uit Rome heb
ben brutaal verkondigd, dat Malta eigenlijk
Italiaansch gebied was. Het is een moeilijk
probleem met dit eiland in de Middellandsche
Zee.
Men spreekt van een eiland Malta, maar
het zijn er drie, namelük Malta. Gozo en Co-
mlno, met rond 23.000 inwoners, waaronder
Slechts 10.000 Engelschen. Men spreekt van
een probleem Malta, maar het zijn er eigen
lijk drie: een Engelsch, een Italiaansch en een
katholiek.
Wanneer men zich van een politieke verge
lijking zou mogen bedienen, kon men zeggen:
Malta is het Ierland van de Middellandsche
Zee. En net als over Ierland zwijgt ook de
Engelsche pers over Malta. Slechts de Ita-
Uaansche jeugd schreeuwt zijn wenschen uit
voor de verlichte ramen van het ambassade
gebouw: „Malta! Malta!”.... En het is alsof
de schaduw van Mussolini over de geestdrif
tige demonstranten ligt.
In het Vatlcaan luistert men met belang
stelling. en in het Foreign Office te Londen
persen zich de lippen dicht op elkaar. Er be
staat voor Engeland geen probleem Malta. En
er zal er geen bestaan, zoo lang de Engelsche
vloot nog Intact is.
Wie heeft Malta voor het Christendom ge
wonnen? Niemand minder dan de apostel
Paulus. In het jaar 56 na Christus deed een
schipbreuk hem op het eiland landen. Zijn
geestdriftige woorden misten hun uitwerking
niet op de zielen der bevolking. De meeste
Mollezers lieten zich doopen. Later vemle.
tigden de Arabieren het Christendom weer.
Daarna kwamen de Noormannen. In het jaar
1C90 werd het bij het koninkrijk Sicilië ge
voegd. In het Jaar 1530 zocht de Johanniter
Orde hier bescherming tegen de Turken. Op
zijn tocht naar Egypte veroverde Bonaparte
het eiland, maar het bleef niet in zijn bezit.
Dc Engelschen namen hun kans waar, zü wer
den als de bevrijders van een zwaar juk toe
gejuicht. En sinds dien tijd zijn de eilanden
Engelsch gebleven. Maar Engeland wenschte
niet de liefde van de bevolking, het wilde de
macht. De Maltezer voelt slechts voor het
religieuze tdeaal. De werkelijke heerscheres op
het eiland was sinds duizend jaar de Katho
lieke Kerk, haar bisschoppen hadden zeggen
schap over mannen en vrouwen. Vocht men
om politieke dingen geestdriftig, om religieuze
zaken streed men met hartstocht.
Het jonge koninkrijk Italië heeft nooit van
het eiland Malta afgezien. Het speelt politiek
geen rol, of men daarbij met misverstanden
te doen heeft. De bevolking van het eiland
de 10.000 Engelschen niet medegerekend is
van Phoenicisch-Slciliaanschen oorsprong,
waarbij later een flinke hoeveelheid Arabisch
bloed is gekomen. De volkstaal van de Mal
tezers is een allegaartje van Arabisch en Ita
liaansch, waarbij het Arabische element over-
heerscht. De Maltezer kan zich derhalve veel
gemakkelijker met een Arabier onderhouden
dan met een Italiaan. Maar het dialect geeft
den doorslag niet. Veel gewichtiger is de vraag:
welke taal der groote mogendheden wordt op
de eilanden gesproken? Als ambtstaal komt
natuurlijk slechts het Engelsch in aanmerking,
maar reeds op school en in het parlement
spreekt men Engelsch en Italiaansch. In de
rechtszaal is Italiaansch de offlcleele taal. En
Italiaansch is de gezindheid van de meeste
Maltezers.
Men zal zich nu afvragen: Waarom het „Ier
land der Middellandsche zee”? Het antwoord
geeft de geschiedenis. Nog heden leeft het Ka
tholicisme niet slechts in de harten. De groot
ste grondbezitter in het lahd is de clerus lede
ren avond gaat overliet land een vloed van
tonen, de klota^n/Van honderden Maltezer
kerken zingÉn hun lied over de rotsen van
het land. Dit klokgelui behoort tot het wezen
van het eiland. Maar tusschen de rotsen ligt
het beton der kazematten. Het Engelsche gar.
nizoen is in de vestingen, onaantastbaar hoog
boven de stad. Voor de Italiaansche vliegers.
geworden." zei mr. Merrick, „tndien Ik haar
met vroeger had ervaren
„O Juist! En wat zoudt u wel voor die flesch
willen betalen? Het is een reuzengroote flesch.”
„Net zoo groot als de andere, natuurlijk.
Je hebt er zelf negen shilling voor betaald
Het lijkt mij dus het invest zakelük, indien je
zelf vertelt wat je eivoor hbben wil."
„Nu ja. ik heb aan boord hooren vertellen
dat u tweehonderd pond voor de twaalf fles
schen heeft betaald De flesch die u leegge
dronken heeft zou dus op honderdvijfenr>egentig
pond komen. Zooveel zal ik er u in ieder geval
niet voor vragen.’
..Dat lijkt me ook het verstandigst, hof
meester." zei mr Merrick erg plechtig, „ah je
de flesch tenminste niet zeker bij je wit
houden"
Nee. het zag er niet naar uit. dat mr Mc.
Nab de flesch wilde aanspreken voor eigen ge
bruik. Zoo welvarend zag hij er heusch niet uit
Het ^werd den eventueelen kooper
duidelfflk dat de eventueele verkooper hem doo’-
deze wijze van redeneeren aan het verstand
had willen brengen, dat eenhonderdvijfen-
negentig pond in leder geval de prijs was, die
mr Merrick voor e*n flesch had betaald. Hij
toonde echter door dit voorbeeld den kooplust
van zgn ondervrager al te hoog aan te slaan.
En zijn waardeertng van mr. Merrick's over
dreven lust tot Tokayer zakte met elk woord,
waarmede mr Merrick hem van repliek diende.
nftro-celluloee; ten tweede: de aeetaatmethode.
Deze berust op de inwerking van een uit azijn
zuur verkregen product op cellulose. En ten
derde: de koperoxyde-ammoniakmethode. vol
gens Pauly, waarbij cellulose wordt opgelost In
knperoxvde-ammoniak Ook de bereiding van
V.scosezUde neemt bii de - verwerking van
kunstzijde een belangrijke plaats in.
Bij de behandeling van kunstzijde wordt cel
lulose behandeld met loog en zwavelkoolstof,
waardoor een slijmachtige vloeistof ontstaat,
welke eenige dagen moet blijven staan, z.g.
rijpen", alvorens te worden verwerkt. De ver
schillende soorten van kunstzijde onderschei
den zich door den sterken glans.
De vervaardiging van kunstzijde geschiedt
in den laatsten tijd op vaak kunstzinnige wjjse.
doch tot heden toe is men er toch niet in ge
slaagd de natuurzijde, de zuivere zijde, te
evenaren. Toch is in sommige gevallen de aan
wending van kunstzijde van een grooter nut
dan die van de natuurzijde, daar de kunstzijde
over het algemeen veel sterker la Hoe groot
de kunstzijde-industrie over de geheele wereld
is. blijkt wel uit het feit, dat in het vorig jaar
rond 300 000 ton werd geproduceerd De kurvst-
zijde-lndustrle heeft daarmee het katoenmono-
polle gebroken.
De kunstzijde-industrie in Europa geeft aan
duizenden menschen werk en heeft vele landen
onafhankelijk gemaakt van het katoehleverend
Amerika. Meer nog: door de kunstzijde werden
der. schoonheidszin der menschen nieuwe ge
bieden geopend Wat de natuurzijde niet ver
mocht. daarbjj is de kunstzijde ter hulp ge
komen.
De invoering van dc kunstzijde in 1885 bracht
vooral een grooien ommekeer in de vrouwen
mode. welke toentertijd afhankelijk was van
katoen, zuivere zijde of wollen stoffen. Het be
langrijkst deel van de jaarlüksche kunstzjjde-
pioductle is ook thans nog voor de vrouwen.
De kunstzijde heeft zich in de klcedlcig der
mannen wel niet zulk een belangrijke plaats
weten te verschaffen als bij de mode der vrou
wen. doch de verwerking van kunstzijde bij
hcerenkleeding is toch groot genoeg om te wor-
der vermeld Immers zij wordt gebezigd bij het
vervaardigen van hemden, overhemden, kou
sen. sokken, enz.
Tenslotte moet nog worden vermeld, dat de
kunstzijde ook op het gebied der luchtvaart een
niet te onderschatten plaats inneemt, zooals
bi bU de fabriceering van parachutes, vleu-
geldek. pilotenkleedlng. enz. En het is ook hier
weer Japan, de concurrent van bijna alle lan
den. die zich toelegt op de massa-productie van
porachutes, vervaardigd uit een bepaald soort
Japansche kunstzijde.
niets meer had uit te staan Toen schoot het
hem echter nog juist bijtijds te binnen, dat
mr Merrick wellicht berouw had gekregen over
zijn haastigen verkoop en een der verloren
gegane flesschen wilde terug koopen. Deze
veronderstelling was inderdaad zeer juist, zoo
als we hebben gezien. De eerste uren na de
verkooping was de simpele ziel van den een-
voudigen Mc Nab ernstig gekweld geworiten
door de angst, dat hij zjjn geld roekeloos aan
die groote flesch Tokayer had versmeten Negen
stallingen waren zoo maar afgenomen van zijn
met moeite vergaarde spaarduiten Wanneer
zouden die ooit hun rente opbrengen? Hij
kreeg een vaag vermoeden, dat hU kon wach
ten tot hij een ons woog, eer hij ooit zijn
dierbare duiten In den voordeeligen verkoop van
deze uitzonderlijke flesch verdisconteerd zou
zien Maar zoodra hij het briefje nog erna had
doorgelezen nam hU zijn hoed, perste zijn lip
pen op elkander en stevende op het hotel af.
„O juist." riep Mc Nab achterdochtig uit,
toen hU aandachtlg mr. Merrick's
voor zijn briefje had aangehoord
De hofmeester sprak als Iemand, bij wien men
een aanslag op zijn dierbaarste bezittingen kom'
doen. De uitnoodlging om die flesch Tokayer
van hem terug te koopen. scheen hem te tref
fen als een wederrechtelijke poging om zich van
zjjn onvervreemdbaar bezit meester te maken.
„O juist, zit de zaak zoo. U weet natuurlijk
dat koopen en verkoopen twee dingen
vreemdelingen zit. Het is nog minder prettig,
als een van die kennissen een buitengewoon
sympathiek, welbespraakt en hoffelijk Jong-
mensch Is.... en Harvey Crook wis hoffelUk.
welbespraakt en uiterst ontwikkeld. Tegen
woordig Is vijf en dertig verbazend Jong.
voor een man. Maar dat deed er natuurlijk niets
toe. Wat zou het?
Mr Merrick maakte van tijd tot tijd enkele
opmerkingen over de gedachten die hem bez.g
hielden. Daisy maakte geen toespelingen cp
de hare. De kellner bracht koffie en mr. Mer
rick stak een sigaar op
„Tsja, Daisy,” nel hij. „ik zal het vandaag
zonder mijn glas Tokayer moeten doen.”
„Begint u al spijt te krijgen van uw specu
latie. vader?" vroeg de dochter. Valt het u niet
op. dat de hatelijke benamingen als paps, plepa
of ouwe bU dit erg moderne kind geen ge
boorterecht hadden kunnen verkrijgen? Dit
kwam door haar zuiveren kijk op het leven.
ZU had zin voor humor, docji voelde er niets
voor zichzelf en haar vader belachelijk te
maken.
„Och," antwoordde haar vader. ,,lk geloof
niet. dat er een handelsman gevonden zal
worden, die buitengewoon tevreden Is met een
speculatie waarbij hij negenendertig veertigste
van zUn grondkapltaal verliestals specu
latie tenminste. Maar ik zat er goo een beetje
over te piekeren, dat het toch wel aardig ge
weest sou zijn om één flesch tenminste voor
zooals Mussolini nog kort geleden dreigend op
merkte, echter zeer wel bereikbaar. Voor de
bevolking niet.
Eenige Jaren is het geleden, dat een kerk
strijd de Maltezers tot de grootste opwinding
bracht. Wij behoeven slechts tot het jaar 1930
terug te bladeren, toen ontstemd er een diepe
kloof tusschen de Engelsche regeering en de
curie. Het ging op een dergelUke wijze hard
tegen hard, dat selfs de Engelsche vertegen
woordiger bij het Vaticaan het ongastvrije
Rome verliet. De Maltezer minister-president,
ierd Gerald Strickland, liet zich door de ka
tholieke bisschoppen niet de wet voorschrij
ven. Wat was er gebeurd? Toen een Italiaansch
prelaat een Maltezer monnik naar Sicilië ver
bande, weigerde de regeering een uitreisvisum
Men verklaarde, dat geen buitenlander, al be
kleedde hij nog zoo'n hoogen kerkelijken post,
een geboren Maltezer naar een ander land
kon uitwijzen. De bisschoppen protesteerden,
hun herderlUke brieven 'werden van de kan
sels voorgelezen en de achter de regeering
staande bladen werden in den ban gedaan.
Het kwam tot opstootjes, waarbij langzamer
hand scherpe in plaats van losse patronen In
de Engelsche machinegeweren werden gescho
ven. in dien tUd volgde Italië met groote
spanning de gebeurtenissen op het eiland. Wij
willen de katholieke confessie verdedigen, rie
pen de bisschoppen. Wij willen de Italiaan
sche taal voor de Maltezer jeugd behouden,
donderden de fascistische senatoren. Ten slotte
bleef echter, van enkele Engelsche concessies
afgezien, alles bij het oude. Men verdroeg el
kaar weer. Maar het probleem Malta bleef en
de naam van het eiland ligt op de lippen
van de Italiaansche jeugd. De plannen der
Engelsche verdedigingswerken rusten, zeer
nauwkeurig bestudeerd, in de brandkasten van
het Italiaansche ministerie van oorlog. De Mal
tezers volgen met brandende oogen teder cou
rantenbericht, dat over het Abesslnlsche con
flict handelt. ZU luisteren naar elk gerucht.
Nog is Malta geen probleem van internationaal
belang. Maar het zal dit wellicht spoedig
worden.
HU begon te vertellen dat Pietje genade
veracht voor de vrouw, want het was zUn
schuld geweest. H U had in haar teen ge
knepen. Ze verstonden natuurlUk niets van
zUn woorden maar vonden zUn gebaren zóó
mooi, dat ze hevig applaudiseerden en
schreeuwden. Toen wenkte hU Pietje en
Wietje en wilde heengaan. De sjeik wilde
er niets van weten, maar de stuurman
stoorde er zich niet aan.
voor ons zelf hadden gehouden. Ze zouden in
ieder geval uistekend te pas gekomen zijn als
geschenken. Een flesch hier en een flesch daar,
vooral als ik dan zoo terloops den prUs even
liet hooren. Maar afgezien daarvan, wil ik toch
gaarne bekennen, dat ik heel graag minstens
een flesch voor me zelf zou hebben behouden.
,,Wel vader." antwoordde Daisy en er kwam
een schalksche glans in haar oogen, „dan zou
het misschien niet zooveel verschil uitmakvn
of u negenendertig of veertig veertigste van
die duizend dollars liet vallen?"
„Nee, veel maakt dat niet uit. Ben flesch wijn
kost me nu negenhonderd vUf en zeventig
dollar en dan duizend. Dat is niet zoo’n groot
verschil Maar waarom?"
„Omdat ik
■w y u gaan we eens hard rijden." zei Fietje.
r\| Ik verbleekte. De laatste 10 kilometer
had ik al zitten verbleeken, want die
had ze met ruim 70 K.M. per uur afgelegd.
„Spaar me," smeekte ik.
„Waarom?” vroeg Fietje.
„Ik ben te jong om een doodelijk ongeluk te
krUgen.”
Ze bekeek me critlsch.
Ik vind anders, dat Je den laatsten tUd erg
aftakelt.meende ze brutaal. „Nu, wees maar
niet bang. Zoo'n vaart zal 't niet loopen. 't Is
zoo veilig als wat."
Met Jou aan 't stuur is niets veilig."
Fietje keek wraakzuchtig in m'n richting
..Dat zal ik je inpeperenstraks." zei ze.
Zoolang behoefde ze niet eens te wachten.
Toen het oude voertuig schuddend en bonzend
van den eenen in den anderen kuil danste,
klemde ik me in een soort geestverbUstering
aan de wanden vast.
Fietje!” riep ik.
Ze nam een hand van het stuur en zocht in
haar zak naar een sigaret.
„Wat is er?" vroeg ze kalm.
„Stop!" schreeuwde ik; „ik heb er spijt van!
Kolossaal! Ik vergeef 't je. Ik vergeef iedereen!
Als je maar stopt!"
Ze bracht den auto tot stilstand, zoodat we
ons zelf weer verstaanbaar konden maken,
want Fietje's auto behoort niet tot dat soort
dat geruischloos over den weg glUdt. Integen
deel, als Fietje stuurt, kon men het op kilo
meters afstands hooren.
„Hoorde Je ook Iets?” vroeg ze.
„Zei J dan, dat Je Iets hoorde?" vroeg ik.
.Ja.... een vreemd, nieuw geluid. Luister.”
Ik spitste m'n ooren.
..Neen,” zei ik; „t is niet mogelUk."
„Wat niet?"
„Dat er nog een geluld bU gekomen is. HU
maakt ze al allemaal...."
„Onzin," meende Fietje. ,,'t Is heusch een
goed wagentje. Luister nog eens. Daar. Hoor je
t niet?”.
Ik luisterde opnieuw.
„Bedoel je soms dat geluid, net of ze een stuk
of wat boren op een steenen muur probeeren.”
„Neen." verzekerde Fietje, „dat niet; dat
ken ik."
„Dan dat andere, net of ze met een zaag een
gaspUp doorzagen?"
.Neen, ook niet. Dat zUn de veeren. Dat heb
ben ze altijd gedaan."
„Dat dan, net of
worden?"
„De uitlaat,” zei Fietje kort.
„Nu. dan geef ik 't op.”
„Je bent doof, geloof ik."
„Verdoofd, bedoel je."
„In ieder geval ga ik stoppen en kUken, of ik
't vinden kan.”
„Ik slaakte een zucht van verlichting. „Dat
is lief van je.”
Opnieuw stonden we stil.
„Ik vind 't net een geluid, of er iets geknapt
is,” zei Fietje. Wat denk JU?”
„Heb Je d>* wielen gecontroleerd de volgens Chardonnet. voor de vorming van
Als je met alle geweld onwijs wilt doen." -*•--*- -■ -
klonk het verontwaardigd. Met stapte ze den
'vagen uit.
Fietje is een mooi meisje, en- 't is heel aan
genaam, naar haar te kUken Maar ze Jieeft
één eigenaardigheid. Als ik zeg. dat ze auto-
reparatrice had moeten worden, zeg ik de waar
heid. Haar hart zit in de gereedschapskist, en
ze schijnt geen flauw begrip te hebben, waar
voor er jonge mannen op de wereld zUn. Ik
vind dat van mUn standpunt, een betreurene-
waardige eigenschap voor een mooi. Jong
meisje.
„Hou eens vast,” commandeerde Fietje.
„Graag." zei ik. „Ik wist niet...."
„Niet mijn hand, idioot. Dit...."
„O. pardon, 't Is Jammer
„Dit" was een smerig ijzeren voorwerp, en
geen mensch zal 't me kwalUk nemen, dat ik
liever Fietje s hand vastgehouden had.
„Niets gebroken." constateerde Fietje. „En
contact is ook in orde." "s
„Daar ben ik blij om.
.Denk je dat 't erg zou geweest zün?"
„Dat ligt er aan. welk contact je bedoelt.”
Fietje verwaardigde zich met hierop te ant
woorden en klom weer in den auto.
Dat had natuurlijk ook wel zün moel-
Ujkheden meegebracht Een -groote kist
met elf dubbele flesschen wUn draag ie
biet zoo maar in Je hand de wereld door. Ze
zouden voortdurend In duizend angsten hebben
gezeten of het kostelüke goed tüdens den
zotten ren, dien hü en zün dochter om de
wereld aan het maken waren geen schade zou
oploopen. En voordat ze in Amerika waren
teruggekomen zouden de flesschen natuurlijk
•tuk voor stuk gebroken zlln.
Toch wenschte hü telkens met grooter hevig
heid. dat hü zich niet van die flesschen had
ontdaan. Eén flesch zou hü toch op zün minst
gaarne mee naar huls hebben genomen. Al
Was het alleen maar als aandenken aan dez>
•onderlinge transactie.
Ook Daisy was iets minder levenslustig dan
•ewoonlük Het Is ook niet prettig om ineens
•1 de kennissen te verlieaen, die je een maand-
"ng tn de napwe begrenzing van een schip ons self te hebben. bU wüze van curiositeit Ik
hebt weten te maken en weer te vervallen In I geloof ten slotte dat net heel wat verstandiger
dat ellendige hotelleven, warn: je altüd tusschen geweest sou zün. Indten wü heel het part Ut je
