Katoenindustrie Ned. Indië I I Steun voor de zeescheepvaart Steun aan onze zeehavens Tweevoudig moederschap IJ 7ij crênw in RUMOER BLIJFT IN AMSTERDAM VESTfGINGSONDERZOEK GEREED BRANDKAST MOET HET ONTGELDEN ONVOLDOENDE HULP LEEKEPREEKEN Drie N.S.B.ers gewond Meening der Eerste Kamer Proefbedrijf op Java wordt voorbereid Een Rétumé-rapport van de Textielcommittie it thant vertekenen Verlaging der loodtgelden alleen onvoldoende Inbrekert werken met dynamiet in een Woerdentche fabriek Het gebeurde met den K. H. L. Een proefbedrijf f Opgeblazen Een tpoor? iW t r r De tweede „Statendam” Beschermt tegen zon en weersuwtoeden HONDERD MEIER BOVEN DEN WATERSPIEGEL hand en mee» menschel ijk is: tegemoet gepubliceerde cijfers goederenvervoer en Mochten Verscheidene leden traden in beschouwingen omtrent het gebeurde met den Koninklijken Hollandschen Lloyd. Vrijdagavond colporteerde de N. S. B. weer op de Marnlxstraat bij de Westerstraat, Wiltem- straat en Raampoort. Nauwelijks waren de colporteurs daar ge arriveerd of uit de Jordaan kwam een groot aantal communisten opzetten, die zich in de nabijheid der colporteurs posteerden. Er werd druk gevent met antl-fascistische lectuur en het duurde niet lang of er ontstond een groote volksoploop. zü de onderhavige voorstellen minder doeltref fend. Zij bepleitten bevordering van Overheidswege van den aanbouw van schepen, mede ter ver meerdering van de werkgelegenheid. er een vergelijkende het uiteindelijk ge- i op te treden: op korten termijn worden. Enkele leden waren van oordeel, dat steun- verleening van Overheidswege aan de scheeps vaart niet het gewenschte resultaat zal hebben. In het algemeen waren zü tegenstanders er van. Op verschillende motieven komt de com missie dan tot het advies om tot vestiging van een proefbedrijf over te gaan. De Comnilssle-Menko heeft gemeend zoo veel mogelijk alle direct en indirect belang hebbenden bü den afzet van weefsels bij haar plan te moeten interesseeren. Dan toch loopt men. afgezien van den invloed ten goede door het Nedertonc^ch-Indteche gou vernement uit te oefenen, de minste kans op onafhankelijke vestigingen en daarmede op de economteclie fout, die men hier ver mijden wil Een groot aantal bmnenland- sctie wevers en spinners hebben aan de tot standkoming van het plan medegewerkt. Een belangrijk percentage vai^ het door de industrie gefourneerde kapttaal-gedeelte is afkomstig van typische home-market onder nemingen. die zoo goed als met naar Indie exporteerden Het aantal deelnemers uit de Nedcrlandsche kantoenindustrie bedraagt 30. Men heeft zich bü dit onderzoek en nu bij de uitwerking der plannen geheel gesteld op de basis van het industrialisatie-memorandum van wat de katoenindustrie be- I Prof. WisselUik later grotendeel, gepubliceerd Blijkens het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over het wetsontwerp tot wijziging der wet. houdende bepalingen op den loodsdienst voor zeeschepen, juichten vele leden de indie ning van dit wetsontwerp ten zeerste toe. in de Economische Statistische Berichten en het Economisch Weekblad voor Nederlandsch-Indië (Mei 1933), onder den titel „Het vraagstuk der katoenindustrie in Nederlandsch-Indië.” De conclusie van dit memorandum was, dat wilde men geen noodelooze risico's loopen en aan de andere zijde, bij slagen, het tempo der in- dustrieele ontwikkeling niet noodeloos vertraging hebben, de vestiging In drie phasen moest ge schieden, waarvan een betrekkelijk klein proefbe drijf de eerste was. De kosten van dit kleine proefbedrijf beliepen echter toch reeds ongeveer f 500 000. Verscheidene andere leden, die instemming met de onderhavige voordracht deelende, be treurden niettemin, dat niet eerder geheel afgezien van de devaluatie in België tot een verlaging van de loodsgelden als welke thans wordt voorgesteld, was overgegaan. Was derhalve de bereidheid, zijn stem aan dit wetsontwerp te geven, algemeen, even al gemeen was de overtuiging, dat onze zeehavens m veel hoogere mate dan haar thans wordt geboden, steun van Overheidswege behoeven, ten einde zich in den strijd met concurreerende havens buitenslands te handhaven. Benige reederjjen worden gesteund, doch dit maakt hare jxwitic tegenover buitenlandsche ondernemingen nog niet krachtig genoeg. Alle met Nederland concurreerende landen hebben vele moderne schepen in dc vaart gebracht. In dien Nederland niet volgt, dreigt het hopeloos ten achter te geraken en zal het ondervinden, dat Duitschland het voor een belangrijk deel in de vaart op Nederlandsch-Indië verdringt. Ook wat betreft de vaart op Noord- en Zuid- Amerika bestaat dit gevaar. De Overheid zal dus. betoogden de leden, hier aan 't woord, de maatschappijen, die deze vaart onderhouden, niet in den steek mogen laten, zoowel ter wille van het personeel als van de talrijke bedrijven, die er bij betrokken zijn. Ook het behoud van de passagiersvaart én op Noord- én op Zuid- Amerika achtten zü van groot gewicht. De be dragen, aan steun van deze bedrijven ten koste gelegd, kunnen, dus verklaarden zij, niet als verlies worden beschouwd. Immers. Rijk en gemeenten ontvangen belangrijke bedragen te rug uit belastingen, havengelden, enz. Vrijdagnacht heeft een aantal bandieten een zeldzaam brutaal stukje uitgehaald, door in Woerden een brandkast van de fa briek „Excelsior” met dynamiet te laten springen en er daarna met een bult van ca. ƒ500 en wat postzegels van door te gaan. Over het dak wisten de inbrekers een raampje te bereiken, dat zü openmaakten. Met een dommekracht wisten zjj de brandkast van den muur weg te krijgen. Daarna wurmden zfj hun dynamietpatroon in de brandkast. Over de kast wierpen de Inbrekers toen een paar lagen nat katoen, opdat de slag van de ontploffing ge dempt zou worden en de stukken niet al te erg in het rond zouden vliegen Daarop staken zij dc lont aan. De ontploffing van de dynamietpatroon had een sterk vernielende uitwerking op de brand kast. De bovenkant vloog eraf en de achter kant werd eveneens vernield. De bult lag voor het grijpen. De natte katoen belette Inderdaad, dat de ontploffing ver gehoord werd. Hoewel het dus alleen om dit proefbedrijf ging, heeft de Conimissie-Menko bü dit onderzoek de vestigingsvoorwaarden beoordeeld naar den. bij een eventueel slagen der industrialisatie, ult- eindalljk te bereiken toestand. In het kort gezegd beteekent dit (derde phase) een volgroeide ka toenindustrie met ongeveer 300 000 spindels, on geveer 10.000 weefgetouwen en eenlge groote flnlshlng-bedrüven. Bi) dit zeer moeilijke onderzoek, waarbij zoo wel in Nederl.-Indië als in Nederland proe ven moesten worden genomen, meende de com missie geen risico's te mogen nemen. Het in der de phase te investeeren bedrag is n.l. zeer groot waarschijnlijk ineer dan 30 millioen gulden om niet tc spreken van dc groote sociale ver antwoordelijkheid vooral tegenover de inheem- sche arbeidskrachten. Een in derde phase mis lukte vestiging beteekent zoo goed als zeker een totale economische en jtociale ontwrichting van het betreffende district. Per slot van rekening is dit vraagstuk, hoe wel moeilijk, niet onoplosbaar gebleken Ook de overige technische moeilijkheden. die zich bij een vestiging van textielbedrijven in de tropen voordoen, wilden de commissie niet onoverko melijk voorkomen, noch zuiver technisch be schouwd. noch wat den Invloed op den kostprijs aangaat De arbelds-effictency op Java blijft echter een vrij onberekenbare factor. Volgens de on- derteekenaars laat deze factor reeds nu niet veel reden tot optimisme als men een vergeld-, kende kostenraming opmaakt voor Japan en Nederlandsch-Indië De loondalingen der laat ste jaren in Japan, gepaard aan een nog steeds stijgende arbelds-efficlency. hebben sedert 1931 het gehoele aspect in ongunstlgen zin bein- Aangedrongen werd op tijdige Invoering van Rjjnvaartpremles ook hier te lande. Enkele le den spraken den wensch uit, dat het zoowel aar. de gemeente Rotterdam, als aan Amster dam mogeljjk worde gemaakt, de haven- en kadegelden, alsmede de huren van kadeterrel- nen dusdanig te verlagen, dat die meer in over eenstemming worden gebracht met de haven rechten in de naburige landen. Met name betreurden zij. dat gedurende zoo vele jaren subsidies aan den Koninklijken Hol landschen Lloyd waren verstrekt. Deze leden hadden de overtuiging, dat devaluatie van den gulden de eenlge mogelijkheid biedt om de Ne- derlandsche scheepvaart weder in staat te stel len, met die van het buitenland te kunnen con- curreeren. Wenschte de Rcgeerlng dien weg vooralsnog niet in te slaan, dan zullen thans ingrijpender maatregelen noodtg zijn dan bij dit wetsontwerp worden voorgesteld. De leden, hier aan het woord, drongen daarop met klem aan. omdat de Regeerlr.g nog onlangs de mo gelijkheid van devaluatie met beslistheid heeft afgewezen. Weder andere leden verklaarden in te stem men met het betoog, hetwelk het lid van de Tweede Kamer, de heer Brautigam. over dit wetsontwerp heeft gehouden. Zij hadden deh Indruk, dat de ontworpen regeling, tndien ten uitvoer gelegd, slechts zal kunnen strekken tot dekking van geleden verliezen. Deswege achtten wel zeer weinig is in vergelijking met wat in Frankrijk, Italië en in Oroot-Brittannlë ge schiedt, alwaar uiterst aanzienlijke subsidies worden verstrekt. Ook betreurden deae leden, dat dit ontwerp van wet niet eerder was Inge diend. ZU brachten in herinnering, dat de Ne- derlandsche Reedersvereenlglng reeds meer dan een jaar geleden laatstelük op den ernst van den toestand in de betrokken bedrUven had ge wezen. In het algemeen trokken zü in twijfel, of ten onzent wel voldoende hulp wordt geboden aan het kwUnende scheepvaartbedrijf. Een foto genomen tijdens een van onze, drie-daagsche Exweto-trips, op de Citadel van Dinant. Deelnemers aan onze Exweto-reizen kunnen mededingen aan onze speciale Exweto-foto-prijsvraag. Deze foto werd ingezonden door N. Rouwendaal te Krommenie Deze leden nu stelden de vraag, of dergelijke samensmelting van middelen met kennis en goedkeuring van de rechtstreeks belangheb benden wordt toegepast, zoodot dezen en de voor hen optredende organisaties bekend zijn met het feit, dat het wel of wee van de em ployés, niet enkel wat nunne tegenwoordige positie betreft, doch ook wat hunne rechten uit het verleden aangaat, ten nauwste bij dat van de onderneming in haren ganschen omvang betrokken is. Dat de Minister van Economische Zaken zij nen ambtgenoot van Sociale Zaken heeft ver zocht, „deze aangelegenheid eer» onder de oogen te willen zien”, werd met belangstelling vernomen. Intusschen sprak men de hoop uit, dat dit „onder de oogen zien-’ niet tot eene vluchtige kennisneming sou leiden, doch dat de onderhavige aangelegenheid tot een onder werp van ernstige studie zou worden gemaakt. Weer andere leden verklaarden met name hunne Instemming met deze laatste opmerking. Waar recht op pensioen huns inziens moet worden beschouwd als uitgesteld loon, achtten zij voorzieningen gewenscht ter verzekering van dc instandhouding van de pensioenfond sen. Sommige leden waren van oordeel, dat de offers, welke het Rijk zich zal moeten getroos ten tot instandhouding van de havens van Am sterdam en Rotterdam, zouden kunnen worden opgebracht door Intrekking van de wet tot den aanleg van een kanaalverbindlng tusschen Am sterdam en den Run. Van onderhandellngen met Antwerpen stelden zU zich weinig resul taat voor na de mislukking der besprekingen tusschen Nederland en België in 1933 ZU be pleitten bescherming op gelUken voet van Am sterdam en Rotteidam. hetgeen zü te nood zakelijker aehtten. nu als gevolg van het over leg, tusschen die beide steden gevoerd, volledige overeenstemming is verkregen omtrent de regeling van de havengelden. BU wijziging tn den status van Rotterdam zal, dus «werd be toogd, dienovereenkomstig verandering, wat be treft de andere havens, dienen te worden aan gebracht. treft, groote economische fouten gemaakt, ten eerste door het scheppen van een teveel aan productie-capacitelt en ten tweede door een ge brek aan samenwerking hetgeen zich uitte in een destructieve onderlinge concurrentie en niet bereiken der voor de industrie-als-geheel-be schouwd grootst mogelUke efficiency en daar mede der laagst mogelUke productiekosten. De eerste, technische fout kon alleen verme den worden door een zeer grondig vestlglngs- onderzoek. De tweede, economische fout, moet van de zUde der ondernemers eener industrie voorkomen worden door te zorgen voor een breede collectieve basis hoewel in laatste in stantie alleen maatregelen der Nederlandsch- Indische regeering en o.a. een doelmatige han- teering der BedrUfsreglementeertngs-Ordon- nantic een ongewenschten loop van zaken kun nen verhinderen. Deze inbraak is, naar ..Het Volk” meldt. blUkbaar een grootsch opgezette onderneming van Amsterdamsche Inbrekers, die over erva ring en middelen beschikken. ZU hebben de omgeving van de fabriek en de mogelUkheden op zorgvuldige wüze bespionneerd. zoodat zü wisten, dat zü hun luidruchtige werk konden verrichten, zonder al te veel gevaar te loopen ontdekt te worden. Ook de manier, waarop zü in de fabriek konden binnendringen, moeten zU tevoren nauwkeurig onderzocht hebben. Er zijn overigens aanwUzlngen voor het vermoe den. dat de inbraak reeds maandenlang voor bereid is. - De inbrekers zUn met een auto uit de rich ting Amsterdam gekomen. De dieven hebben vingerafdrukken en voet- aforukken achtergelaten. De zaak wordt op het oogenblik door twee Amsterdamsche rechercheurs onderzocht, die bezig zUn te po gen uit te zoeken, welk ontploffingsmiddel ge bruikt is en welke waarde aan de vingerafdruk ken kan worden toegekend. Inmiddels heeft de jx>lltie alle hoop tamelUk spoedig de hand te kunnen leggen op de in brekers. wu vernemen, dat de N. 8. Ber. die door messteken gewond ia, in het Binnengasthuis UI verbonden. De wond bleek aeer ernstig. De an dere twee zijn eveneens door den O-G. en G.iX geholpen en konden naar huis terugkeeren De politie bleef in de omgeving sterk surveil- leeren en dreef later nog herhaaldeiijk samen- BU de Rotterdammerbrug werd een tweetal andere N. 8 B.ers door 'n groep tegenstanders besprongen en kregen met een zwaar voorwerp een aantal slagen op het hoofd, zoodat er ga pende wonden ontstonden. De polltie van het bureau Raampoort was spoedig met een aantal motoren onder bevel van inspecteur Harrebomee uitgerukt en char geerde met sabel en gummistok. Om erger incidenten te voorkomen werd hier het verder colporteeren Verboden. Uit de Jordaan kwam veel publiek opzetten, dat herhaaldelUk door de politie moest ver spreid worden. Tegen half tien schooide men weer samen tegenover het bureau Raampoort en werden spreekkoren gezegd. Eenige malen werd hier het publiek verspreid, doch op de brug van de Bloemgracht bleef veel publiek verzameld uit welks kring plotseling met steenen tn de rich ting van de politiemannen gegooid werd. Hierop ging de politie gebruik maken van de vuurwapenen en ontruimde zü opnieuw de omliggende straten. Ongeveer tien uur verzamelden zich hier de colporteurs en werden onder geleide van do politie naar het krlnghute aan de Maarten itarpertosoon Trompstraat terug gebracht. sprekingen. met het oog op de noodeakehjkheld van het zoo spoedig mogelpk in de vaart bren gen van het nieuwe schip, weldra tot een gunstig resultaat zouden lelden. Uit de door de Holland-Amerika LUn blUkt, dat er Inderdaad eene belangrUke toe neming van passagiers- tusschen Nederland en de Vereenigde Staten van Amerika te verwachten is, zoodra het nieu we schip zal zUn voltooid en dat de resultaten van dit vervoer een behoorlüke rendabiliteit zullen waarborgen. Ten slotte werd de vraag gesteld, of Inder daad geluk verluidt bü den bouw van het genoemde schip eene tot dusverre ongebruike- lUke verdeeling van arbeid over de verschil lende scheepswerven toepassing zal vinden. Wat de Indische banken, importeurs- en scheepvaartkrtngen betreft, ook hier nemen alle belangrUke lichamen deel. De belangstel ling was hier groot en hoewel enkele onderne mingen ook hier belangen-tegenstellingen meenden te zien en deze eerst overbrugd moes ten worden, verliepen de onderhandellngen naar wensch Naast de groote banken nemen seven Importhulzen deel. terwUl ook de Ko- ninklUke Paketvaart Maatschappij, de Stoom vaart Mü. „Nederland" en de Rotterdamache IJoyd tot de aanstaande aandeellkouders be boeren Men zal nu zooveel mogelUk voortgang ma ken met de voorbereiding van het proefbedrUf Omtrent de plaats van vestiging werden nog geen mededeellngen verstrekt. WaarachifnlUk zullen hieromtrent binnenkort nadere berichten volgen. digheid van de demagogen en door onze afzij digheid het christelUk sentiment door socia listische mystiek vervangen. Gelukkig nog maar ten deele, dank zU de phalanx, die het inzag en op het woord van den Paus, de netten uitwierp. De ondervinding heeft ons geleerd. ZU toont aan, dat, wanneer wU in de sociale zaken wei geren de richtlijnen van de Kerk te volgen, dit beteekent een rennen naar een catastrophe; 'n verergeren van het geestelijke gevaar, waarin de zielen omkomen. Dit talmen, dit weigeren om mee te werken aan een sociale verbetering men zou een Dante moeten zün, om er het stempel van mis die niet op een of andere wüze blUk moet ge- danigheid op te drukken. Het is de gelden, die zouden vrUkomen als gevolg van de door hen bepleite intrekking van de genoemde wet. niet toereikend zUn ter bekostiging van de gekozen hulpmiddelen, dan drongen deze leden er op aan, de benoodigde sommen desnoods door belastlngverhooglng In te vorderen. Hulpverleening toch zou huns in ziens niet alleen vermindering van de werk loosheid. doch ook welvaartsvermeerdering te weeg brengen, welke beide resultaten het daar voor te brengen offer alleszins billUken. Sommige leden zouden gaarne nader worden ingellcht omtrent den stand der onderhande llngen over den bouw van de tweede ..Staten dam’. Deze hebben dus betoogden zü. reeds al te geruimen tUd in beslag genomen ZU spra ken dan ook de hoop uit. dat bedoelde be- Aangedrongen werd op het betrachten van zoo groot moge lijken spoed bU het onderzoek naar de quaestle der RUnvaartpremles, en de practische strekking daarvan. Intusschen zullen de bestaande moeilük- heden niet ten volle zUn opgelost. Indien de bepleite maatregelen zouden worden Ingevoerd. Veeleer is te verwachten, dat zich telkens nieu we bezwaren zullen voordoen, hatgeen voort durende waakzaamheid en de toepassing van veelvuldige concrete voorzieningen geboden maakt. Zoo zet zich de opleving van het ver keer naar Belgische havens in versmld tempo voort, hetwelk de vraag, hoe het verlorene te herwinnen, tot een bijna onoplosbare maakt, te meer daar de loonen en belastingen in Ne derland toch hooger blUven dan die tn België en Duitschland en mitsdien de voorwaarden onder dewelke ten onzent en in de havens der naburige landen diensten worden verricht, nog allerminst dezelfde zullen 4Jn, Indien dit wets ontwerp tot wet zal zUn verheven. De leden, hier aan het woord, bedoelen aller- Veraebenen Is een zgn. „Resumé-Rapporl van de C ommissie-Menko, officieel genaamd De Teztielcommtasie, omtrent het door haar op Java verrichte veatigingsonderzoek voor een lextiellndaotrie Het eigenlijke rapport, hetnitgehreide zoogenaamde Beia-rapport der commissie, voornamelijk veraameid door Prof. Wisoelink en uitgewerkt op het Econo misch Instituut voor de Textielindustrie aan de Nederlandse he Handels-Hoogeschool, kan om voor de hand liggende redenen niet wor den gepubliceerd. Het ondersoek en de voorbereidingen tot een proefbedrijf voor de textielindustrie in Neder- landsch-Indië hebben langer geduurd, dan ver wacht was. In het kort kah men den tongeren duur terug voeren op het streven om twee be langrUke fouten, elders geinai^J, in Indië niet te herhalen. In Amerika heeft men bU de vestiging van een katoenindustrie in het Zuiden zich ettelUke ma len technisch vastgewerkt door een onvoldoend vestigingaonderzoek. De politie van het bureau Raampoort had reeds enkele posten uitgezet, doch de survell- leerende agenten vroegen al spoedig aan het bureau om versterking, daar de tegenstanders tegenover de N. 8. B.ers een zeer dreigende houding aannaepen. Ongeveer half negen werd een groepje N. 8. B ers door communisten bU de Westerstraat aangevallen. Men dreef hen in de richting van de Wlllemstraat en daar raakte men eveneens met een andere groep slaags. De colporteurs werden besprongen en men rukte hun de lec tuur uit de handen en verscheurde deze. Over en weer werd het een kloppartU en plotseling bemerkte een N. 8. B.er, dat hU een tweetal messteken in zUn wang had bekomen. Men bracht hem naar het posthuis aan de Westerstraat. uiteindelUk een zonde tegen de liefde, de liefde van Chris tus. die alleen volledig is. wanneer men met het hoofd ook de leden omhelst: „Wat gU aan den minste der mUnen zult doen, zult gU aan Mü gedaan Jiebben.” Aan Wem Zelf.Dunkt u niet, dat aan Hem en aan ons zelf dat sociale werk waardiger is. hetwelk zich niet tevreden stelt met Hem eer aalmoes te geven, maar dat zich inspant om het leven minder hard en mee» menschel Uk te maken? Wanneer de Katholieke vrouwen den Chris tus leerden zien onder de gedaanten van de onterfden, hoe zou de sociale actie noodzake- lüker schünen, hoe zou zü een behoefte des harten worden! ,J3e rechtvaardigheid,” heeft Sully-Prudhom- me gezegd, „is de liefde in het licht.” Vrouwen hebben in zich de rUkste bron van menschelüke teederheid. Katholieke vrouwen dragen in zich de on eindige Liefde en het Licht. Wie meer dan zU hebben dan de zending om in onze samenleving de rechtvaardigheid weer te herstellen? LIBRA. vloed. Alleen een arbeidsproef gedurende eenige Jaren In een proefbedrüf. kan omtrent de ar- beids-efficiency van den Javaan voldoende ge gevens verschaffen kostprijsberekening om voor dachte grootbedrüf op te kunnen baseeren. e roeping van de vrouw is het moeder- I 1 schap. Op dezen regel is geen uitzon- dermg, wanneer men hem maar neemt in den vollen zin des woords. Naar het lichaam of naar den geest, in de gewone orde van het leven of door uitverkiezing, er is geen vrouw. 2 0-35-60 cë. In 1932 Werd in verband hiermede opgericht de „Combinatie van Nedertondsche Textielfa brieken tot eventueele vestiging van katoen- fabrieken in Nederlandach-Indië” waarvan deel uitmaakten dc volgende ondernemingen; H P Oelderman en Zonen N V. Oldenzaal; N J. Menko NV. Enschede. NV. P F. van Vlis- slngen en Co/s Katoenfabrleken, Helmond; Kon Weefgoederenfabriek v.h. C. T. Stork en Co. N.V. Hengelo (O.) De combinatie ging voor eigen rekening eerst het vestigingaonderzoek verrichten. Hiertoe zond zU in overleg met het Ministerie van Koloniën een commissie van vier leden uit bestaande uU. de heeren Slgm. Menko NJzn.. voorzitter; H. Ekker. P. Fentener van Vltosingen Pzn., en Prof. Dr. J. Wissellnk Deae commissie, offi cieel de texttelcommtosie genoemd, docli tn de industrie beter bekend als de Commtosle-Menko, vertoefde van einde Mei tot einde Juli 1934 op Java. Einde 1933 bezocht bovendien de heer Joan Geldermand. die het Rësumé-Rapport mede onderteekent, Java. ven van moedertUkheld. Vrouwen, die nooit zü het dan te vergeefs dit moederlük gevoel in zich hebben ontwaard, z(jn diep te beklagen; het zün abnormale wezens of brute egoïsten. Moeder! De vrouw moet het niet zün als de dieren: voor enkele uren of enkele jaren. Haar functie van het moederschap strekt zich verder uit dan tot de kinderen en het gezin, omdat zü niet enkel een lichaam ter wereld brengt voor den tüd, maar een ziel voor de eeuwigheid. Haar moederschap stelt haar büna onbegrensde elschen, als het doel zelf, waartoe het kihd geroepen is. Zü moet vooruitzien, wat er met het vogeltje bulten het nest gebeuren zal. De mensch is voor het gezelschapsleven ge schapen en is dus een sociaal wezen. De maat- schappü. waarin hü zal leven, zal hem be ïnvloeden. In welken zin? Een samenleving in wanorde zal hem min of meer uit zün even wicht slaan, al naarmate de kracht van zün weerstand zal zijn. Welke edelaardige moeder zal toelaten, dat de haren de kans loopen van misschien onherstelbare afdwalingen, de kans, in ieder geval, van in ellende en smart te wor den ondergedompeld, wat onvermüdelük is in een sociale orde, waarvan de naam zelf leugenaar? ï>e vrouw moet haar moederschap vervolma ken door aan haar kinderen een samenleving te bereiden, hunner waardig, een samenleving, in staat hen te helpen tot hun bovennatuurlijk doel te geraken, in plaats van hen ten gronde te richten. Het is onduldbaar, dat de rniat- schappü georganiseerd of liever gedesorgani seerd is op dusdanige manier, dat het voor be paalde wezens onmogelük is, of althans buiten gewone heldhaftigheid vereischt, om hun men schelüke en christelüke bestemming te berei ken; onduldbaar en toch is de werkelükbeld niet anders De moeders kunnen zich daarbü niet neerleggen! Geschapen voor het gezin, hebben zü recht van toezicht en ingrijpen overal, waar de be langen van het gezin op het spel staan: bü de school, bü de kazerne, bü de fabriek, bü de stembus, bü de grens, overal waar het kind morgen of later heen zal gaan. Het complete moederschap, of wel het moe derschap, dat zich uitstrekt tot de zwakken, de lüdenden, tot de groote kinderen, welke de menschen zün, het geeft aan de vrouwen het recht, ja het verplicht haar om zich met het herstel der maatschappij bezig te houden. De vrouw van heden is aan zichzelf verplicht te dienen; zonder dat, verzaakt zü aan haar roeping van moeder door de plichten van het moederschap te verwaartoozen Wanneer zulk een vrouw katholiek is pleegt zü tegelükertüd verraad aan haar roeping als gedoopte. Het doopsel toch is niet alleen de ver wekker en de aanduiding van het kindschap Gods. Het maakt ons één van lichaam met Christus en verbindt ons met al de leden van Zün mystiek lichaam. Daarom kunnen de christen en de chirstin niet meer, zonder zichzelf te verlagen, het woord van Kaïn uitspreken: „Ben ik dan de bewaker müns broeders?" Allen, mannen en vrouwen, wü moeten elkanders lasten dragen. Op een ieder rust een stuk verantwoordelükheid in het algemeen heil; want leder voorrecht is be zwaard met een plicht; bovenal moet tedere ziel, bü den Verlosser ingelüfd, meewerken aan de Verlossing. Geen christen kan. zonder aan de rechtvaar digheid te kort te doen, in deze taak falen. En deze bemoeienis omvat ook het sociale werk, omdat de orde of de wanorde in de samenle ving vergemakkelükt of belemmert den opgang der menschheid tot God. Het bovennatuurlük leven zal aan de massa, aan de scharen, waarmee Christus medelijden had. gemakkelüker vallen, wanneer men. vol gens een zinrijk woord, „de economische wereld in het Rük Gods heeft doen terugkeeren.” Den tweeden titel, waarom onze vrouwen aan sociale actie moeten doen, hebben zü met de Roomsche wnannen gemeen: omdat wü katho liek zün, Rebben wü het Licht. Het sociale her stel zal er niet zoekend en tastend komen. In het donker kan men wel afbreken maar niet opbouwen. Wü nu, wü hebben het Evangelie, wü hebben het woord van de Pausen; wü heb ben een geloofsteer. Wanneer wü ons onttrek ken, zün wü dieven van het licht en hetzelfde verwüt waard als ten tüde van hongersnood de dieven van het koren. Want de menigte leeft biet van brood alleen; het woord Gods, over gebracht door dc lippen van hen, die broeders in Christus zün en voor de practük in wetten en zeden vastgelegd, blüft voor die menigte noodzakelük. Indien wü het verwijt van een Fransch schrij ver verdienen: „GU. die ziet, wat doet gü met het licht? Gü die weet, wat doet gü met uw Wetenschap"; Indien wü voor onze traagheid al Wrootachuldlgingen weten te vinden, toch heb- **n wü tegen de Waarheid gezondigd door haar in ons te verstikken. Wü zondigen ook tegen de gehoorzaamheid. Want de Kerk heeft ons door dringende verma- <m- aociale gebeurtenissen voorschriften sprak ♦an een verschrikkelijke verwaarloozlng van de lessen van Leo XIII. Men heeft niet weten *e gehoorzamen, deels uit traagheid, deels uit ■icht tot verzet. De sociale beweging heeft •tch over de geheele wereld gerekend ten deele Bonder ons en tegen ons voltrokken. In de harten van het volk te door de han- mlnst het pleit te voeren voor een permanent verleenen van RUnvaartpremles en een voortaan duurzaam vertogen der havengelden met be hulp van 's Rüks middelen. Zün de Nederland- sche havens wederom in staat met buitenland sche te concurreeren, dan mag redelükerwüze worden aangenomen, dat de partüen te dezer zake, te weten de besturen der betrokken ha vensteden. tot onderling overleg bereid zullen zijn, ten einde tot een geineenschappelUke re geling te komen. Het belang dier havens kan moeilük gediend sün met telkens herhaalde verhooglng van de RUnvaartpremles en ver laging der gemeentelUke heffingen. Een en ander toch zou toch uitsluitend ten voordeele van de afladers komen, hetgeen nlmmA in de bedoeling heeft gelegen. Vete moellükheden zün, dus werd betoogd, in 't verleden overwonnen en gehoopt mag wor den. dat men ze ook in de toekomst zonder hulp var. Overheidswege te boven zal komen. De laat ste zal evenwel niet kunnen uitblüven. waar het geldt zich te weer stellen tegen kunst matige bevoorrechting. Wordt dan niet ten spoedigste hulp verleend, dan verwachtten de leden, hier aan het woord, dat de nadeelige ge volgen dier nalatigheid duurzaam op handel en Industrie zouden blijven drukken. Deze leden zouden gaarne vernemen, of de Regeering bereid is, te dezer zake handelend zoo ja. of haar voorstellen dan gezien kunnen ningen van de laatste Pausen en nog zeer langs door den mond van Pius XI de actie voorgeschreven. En de hebben de juistheid van hun maar al te goed aangetoond. Marltaln Vele leden, die met in allen deele met de hier voren gegeven voorstelling van zaken kon den instemmen, meenden te weten, dat ver menging van de middelen bestemd voor pen sioenen en andere doeleinden, met name op Scheepvaartgebied, niet enkel bü den Konink- lüken Hollandschen Lioyd, doch ook bü tal van andere ondernemingen pleegt te geschieden. Volgens het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over bet ontwerp van wet tot wüziging en verhooglng van het tiende hoofdstuk der RÜksbegrooting voor het dienstjaar 1935 (Ren- telooze voorschotten ten behoeve van de zee scheepvaart). spraken verscheidene leden hun ne instemming met doel en strekking van de onderhavige voordracht uit, al verklaarden zü tevens, dat hetgeen in ons land van Rükswege Enkelen hunner betreurden, dat de Regee ring niet heeft bevorderd, dat de ter beschik king gekomen assuranttegelden zouden worden gebezigd, om den dienst voort te zetten. Zü achtten het eene fout, dat men na a&n- vankehjk de genoemde maatschappij te hebben gesteund, haar nu teniet laat gaan, te meer daar het gevolg van de liquidatie oa. is. dat tal van personen hun pensioen zullen verlie zen. De Regeering had, dus betoogden de le den. hier aan het woord, kunnen weten dat, indten zü de drie millioen gulden uit het Pen sioenfonds voor zich behield, dat fonds geheel was uitgeput. Deze leden achtten die hou ding zeer laakbaar en spraken de hoop uit. dat alsnog zou worden getracht^ de getroffen maatschappü in stand te houden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1935 | | pagina 19