ONS BLAD
Rijksdag neemt drie
nieuwe
wetten aan
De oorlog niet te vermijden
-it’ "’fc-
Italië uit den Volkenbond?
I
Het nieuws van heden
compromis is uitgesloten
Genève
Aan iedere bedreiging kan Italië
weerstand bieden
Met den meesten nadruk verklaart Mussolini,
dat na de reusachtige offers een
De werkloosheid
in Amerika
r
r
Crediet van 4 milliard
beschikbaar
DE ZOMERTIJD EINDIGT
in
Het vonnis van rechter
Brodsky
Douane-maatregel
DE BAROMETER
rt
Rede van Adolf Hitler
Is Laval's oproep tot een ver
zoeningsgezinde houding
tevergeefsch
Engeland blijft
koelbloedig
De ministerraad overwoog verder de mogelijkheid
van een eventueel uittreden van Italië uit den Volkenbond.
VERSCHERPTE ACTIE
TEGEN DE JODEN
Nagaoka lid van het hit.
Hof van Justitie
Blinde passagiers
levend verbrand
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Rickett’s olie-concessie
VfcREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 16 SEPTEMBER 193S
ROME, 14 Sept. (Havas). In den heden gehoud
ministerraad heeft Mussolini rapport uitgebracht over
de militaire en politieke situatie. De Duce gaf een uit
eenzetting van Italië’s standpunt met betrekking tot de
rede van Samuel Hoare en Laval, waarbij hij hulde bracht
aan de hartelijke woorden van den Franschen premier
voor Italië.
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 290
r
r
len
r
Kleine Entente steunt Genève
7*
(Zie vervolg laatste nieuws)
3.
4
■■1
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
.12.-
12.85
Dagblad uitgegeven door de
)s| V. Drukkerij Do Spaameitad - Haarlem
„Standard Vacuum OU Cy.” heeft
er niets mee te maken
I
Hull betuigt zyn leedwezen aan
den Duitschen zaakgelastigde
90 pCt. van 3.500.000 werkloozen
binnen 4 maanden aan *t werk
ADVERTENTIEPRIJZBM
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
By ontsporing van 3 tankwagens
van een goederentrein
Huwelijken tusschen joden en
Duitschers verboden;
zwart-wit-roode vlag
is af geschaft
Felle critie^tSp" Genève
door Italiaansche pers
Mussolini
0
Per
geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
ver-
tn het tweede kwartaal vaa
i
e»
van
X2
gen en van
I
l
Stand op Maandag aar vjna: 71»
Vartga stand: 7SM
Argentijnsch sthleei vestigt tw®e nieuwe we
reldrecord. op den langen afstand.
Nieuw Nederlandsch swemreeord op 4e 4 maal
204 meter estafette.
Nieuw wereldrecord op de SM meter vrije
O O
Rooeevelt wil M pct. ran de S% mUHoen werfc-
looaen binnen vier meenden aan t werk stellen.
Ipe der coJ-
1 den Vol-
GENEVE. 14 Sept. (Reuter) De Volkenbonds
vergadering heeft met 35 van de 51 stemmen
den voormallgen Jaoanschen ambassadeur te
Parijs, Nagaoka, tot lid van het Permanente
Hof van Internationale Justitie in Den Haag
als opvolger vap wijlen Adataji, gekoaen.
'Zal Italië nit den Valbeek mid iredenT ItaMaan-
aebe ministerraad Mjeen.
Rttksdagsitting te Neurenberg; drie uieewa wei.
len algekondigd; Rede van Rtjkskaneelier Hit
ler.
De uitslag van onze Ezwete foto pei>«isag.
Voetbalcompetitie van den K. N. V. B. begon
nen. Verschillende verrassende uitslagen.
NEW YORK, 14 Sept. (A.N.P.) President
Rooeevelt heeft te Hyde Park gisteren be
kaaid gemaakt, dat een groot offensief van
vier maanden In het geheele land aal wor
den ingeaet met het doel te trachten in
dien tijd negentig procent van de 3% mu
lleen werklooeen aan het werk te stellen.
Aantal blinde passagiers te Monroe (Lnaiaiana)
bij ontsporing van goederentrein verbrand.
De Zomertijd eindigt ep October.
Kentering in de Tilburgscbe staking?
H. M. de Koningin komt op 24 September as.
naar Amsterdam.
O
Koninklijk beaoek aan het museum Boymans
te Rotterdam.
Het bedrtjfsk
dH Jaar.
Zeven geheime ra itiominders In beslag genomen.
De b(j de inbraak te Krimpen aan de Lek ge
stolen brandkast In een sloot teruggevonden.
Contingentceringan vei msit omst met Frankrijk
tot 31 December verlengd.
Oproep van bet Nationaal Crkdaooanité voor da
an. insamettngsweek.
Totdat
worden
de
NEW YORK, 14 Sept. (Reuter.) Bij het ver
nemen van bet bericht, dat Rlckett binnenkort
naar de Vereenlgde Staten zal komen, heeft
George Walden, president van de Standard Va
cuum Oil Company verklaard, dat zijn maat
schappij definitief heeft afgedaan met de Abea-
sinlache concessie. Zijn maatschappij is geen
deelgenoot In eenlg accoord, dat Rlckett met
de AhBMlninc.be regeerlng kan hebben gesloten.
Daarbij zal men zich baseeren op de plannen,
ontworpen door Harry Hopkins tot uitvoering
van werken tegen lage kosten, die bestreden
zullen worden uit het crediet van ruim 4 mil
liard, dat door het Congres goedgekeurd is.
President Rooeevelt verwacht, dat tegen het
voorjaar van 193B het werkverschafflngspro-
gram van minister Ickes voldoende gevorderd
zal zfjn om nog verdere aanvallen op de werk
loosheid te kunnen richten. De voornaamste
aandacht van Rooeevelt Is thans gericht op het
aan het werk stellen van de werklooeen, ten
behoeve waarvan hij in de maanden December,
Januari, Februari en Maart het grootste ge
deelte van bovengenoemd enorm crediet beste
den zal.
Vervolgens Is het woord aan den Leider en
RUkskanseiler Adolf Hitler, die de volgende re
de uitspreekt:
Vervolgens was de Joegoslavische vertegen
woordiger Poerltsj aan het woord, die namens
de Kleine Entente zijn blijdschap uitsprak dat
de werkelijke grondslag van de collectieve vei
ligheid te Genève zoo duidelijk uitgewerkt is,
en dat men zich ervan rekenschap heeft ge
geven, dat deze grondslag voor de heele po
litiek van Europa den toon aangeeft.
zou meer dan één betreurenswaar-
dige moeilijkheid hebben uit den
weg geruimd.
critlek,
op
geïllustreerd
communiqué
Litwinow en de Kleine Entente neggen den
Volkenbond hun steun toe Hj do handhaving
van bet Volkenbondspact.
Nagaoka Is benoemd tot Hd van het Intern.
Bof van Justitie.
5S NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
In verband hiermee heeft de minister
raad de kwestie onderzocht, in welke ge-
v»Uen het langer Ud blijven van Italië
vaa den Volkenbond ónmogelijk sou wer-
La vals oproep tot *n verzoeningsgezinde houding
In Rome weerklank zou vinden.
Met-4te gedachte verdubbelde de commissi*
van Vijf dan ook haar activiteit en zij was dao
ook juist aan het werk toen de tijding uit Rome
binnenkwam.
Ook was tegen het einde van den dag de pu
blicatie aangekondigd van een Ethiopisch me
morandum In antwoord op het Italiaansche.
Het spreekt van zelf, dat, Indian Mussolini zou
breken met den Volkenbond, deze houding erns-
tigen terugslag zou hebben op' "de ontwikke
ling van de onderhandellngen, welke thans
gaande zijn.
NEURENBERG 15 Sept. Reeds een uur
voor den aanvang van de Rtjksdagzit-
ting kwamen de eerste rijksdagafge
vaardigden in do zittingszaal aan. De
beperkte ruimte, die voor genoodigden
uitgespaard was, was tot de laatste plaats
bezet. Even over half negen arriveerde
het corps diplomatique, terwijl geleide -
In de Zondagavond gehouden zit
ting van den Rijksdag heeft Goering
na de rede van Rjjkskanselier Adolf
Hitler een drietal wetten voorgele
zen, die zonder stemming werden
goedgekeurd. De eerste wet heeft
ten doel dé bescherming van het
Duitsche bloed en de Duitsche eer.
Huwelijken tusschen Joden en on
derdanen van Duitsch of aanverwant
bloed zjjn verboden. Huwelijken, die
niettemin gesloten worden zjjn on
geldig, ook wanneer zij, ter ontdui
king van deze wet in het buitenland
gesloten zijn.
ROME, 14 Sept. (D.N.R.) De Italiaan
sche ministerraad is door Mussolini tegen
Woensdag as. wederom bijeengeroepen,
waarin, naar men veronderstelt, verschil
lende besluiten inzake de te Bolzano be
sproken economische maatregelen in ver
band met een eventueden oorlog, sullen
worden genomen.
WASHINGTON 14 Sept. (D. N. B.) Staatsse
cretaris Huil heeft den Duitschen zaakgelastig
de Dr. Rudolph Leitner het leedwezen der Ame
rikaansche regeerlng over het vonnis van rech
ter Brodsky Inzake het Bremen-incident be
tuigd.
De staatssecretaris voegde hieraan toe, dat
Brodsky’s verklaringen grens rins de officieel®
houding der Amerikaansche regeerlng verte
genwoordigen. a
De minister van Binnenlandaehe Zaken
heeft in een circulaire aan ds gemeente
besturen er nader de aandacht op gev
dat dtt Mar de ssmsriyd «al «tndfgei
October, dee voormiddag» te drie nar.
den
de
Italiaansch-Abeseinisohe kwestie na
<le reusachtige inspanning en offers,
éie Italië op zich genomen heeft en
de onweerlegbare bewijsvoering van
•>«t door Italië aan Genève ter hand
rwtelde memorandum, geen eompro-
“^oplosslngen toelaat.
Wanneer wij van de zijde van Italië een
verklaring hadden, goed gefundeerd, over da
den van agressie door Abesslnië op zijn grond
gebied bedreven. Welke zouden vallen onder
een door den Volkenbond aangenomen definitie
van den aanvaller, dan ben ik er van over
tuigd. dat de vertegenwoordiger van Italië niet
alleen van den Volkenbond volle rechtvaardi
ging zou hebben gekregen, doch tevens, dat hU
zich zou hebben kunnen overtuigen van de
groote sympathie, die het Italiaansche volk bij
ons geniet.
Ujk ook de regeeringsbanken beset raak
ten. Klokslag negen uur, terwijl allen
zich van hun zetels verheffen, komt Hit
ler binnen, vergezeld door zijn plaats
vervanger, Rijksminister Hess, en den
Rijksdagpresident, Minister Goering,
Met opgeheven arm wordt Hitler be
groet. Goering verklaart onmiddellijk
de zitting geopend.
De Grieksche minister van Bultenlandsche
zaken Maxitnos constateerde dat de Balkan
entente, die thans in haar tweede levensjaar
is, de groote politieke doeleinden slechts in
het kader van den Volkenbond kon bereiken.
De afgevaardigde Munders verklaarde, dat
de Baltlsche Staten den laatsten tijd bezorgd
waren geweest dat de Volkenbond de richt
lijnen van het handvest niet onvoorwaardelijk
volgden. Ook scheen hun het systeem van de
collectieve veiligheid niet voldoende uitge
bouwd. De Baltlsche Staten hadden daarom
besloten zich, ter verhooging van bun veilig
heid, in de Baltlsche Entente te vereenlgen. Zij
zouden echter den Volkenbond blijven steunen.
GENèVE, 14 Sept. (Reuter). In
de openbare bijeenkomst van de
Volkenbondsvergadering heeft he
den Litwinow bet woord gevoerd.
Allereerst sprak hjj den wensch
uit, dat men de definitie van den
aanvaller, zooals deze door de
Sowjet-regeering is voorgesteld,
nader zou onderzoeken. De erken
ning van deze definitie, zeide hij.
zich in het bijzonder tot den verte
genwoordiger van Italië wendend.
Hjj voelt zich verplicht, met
«eesten nadruk te verklaren, dat
kwestie
De
pers
wordt
het
waarin
morgen heeft onderzocht Jn welke gevallen het
voor Italië ónmogelijk zou worden langer lid
van den Volkenbond te blijven.’'
Deze zin beteekent. dat, Indien de Volken
bond dezen of genen maatregel neemt. Italië
zich gedwongen zal zien hem te verlaten.
Sprekende over het Itallaansch-Abessinisch
conflict selde Litwinow: Voor ons gaat het
slechts om de verdediging van het Volken
bondspact als vredesmlddel. De staat, dien ik
vertegenwoordig, zal zich niet laten overtref
fen in de loyale uitvoering der verplichtingen,
welke hjj op zich heeft genomen.
De rede van Hoare was een goed voorteeken
voor de toekomst van den Volkenbond. De tot
uiting gebrachte trouw aan het Volkenbonds
pact moest in de practUk aldus haar uitdruk
king vinden, dat het pact tegen alle aan
vallen, welke ook hun oorsprong en hun doel
mogen zijn, toegepast wordt. D» Sovjet-Unie
aal Ingeval het Itallaansch-Abesainlscb ge
schil voor den Raad of de Vergadering komt,
onpartijdig, magr ook moedig haar oordeel
vellen.
Ofschoon men gedurende langen tijd in de
verklaringen en voorbereidingen van Italië een
zekere diplomatieke intimidatie zag. is dit
thans niet meer het geval en men beschouwt
de opening der vijandelijkheden als onvermij
delijk.
De steun evenwel aan het pr^cip.
lectieve veiligheid in het kader Win
kenbond. door Samuel Hoare en Laval te Ge
nève beloofd, maakt dat men de situatie met
de grootste koelbloedigheid kan beschouwen.
De Engelsche avondbladen hechten aan het
communiqué van den Itallaanschen minister
raad de grootste t>eteekenls en maken de be
richten dienaangaande met groote koppen op.
De opschriften lulden: Mussolini's ernstige
woorden"! „Mussolini antwoordt den Volken
bond"; „Geen compromis tn Abesslnië”; „Italië
hoont den Volkenbond”; „Italië overweegt den
Volkenbond te verlaten.”
GENEVE, 14 Sept. (Havas) De speciale cor
respondent van Havas deelt mede, dat de tijding,
dat de Italiaansche ministerraad in zijn bijeen
komst van Zaterdagmiddag overwogen zou heb
ben zich eventueel uit den Volkenbond terug te
trekken, te Genève bekend werd bij het begin
van de Volkenbondsvergadering van Zaterdag
middag.
Zij veroorzaakte daar vanzelfsprekend groote
opwinding.
Na de rede van Laval had zien in Volken-
bondskrlngen een gevoel van ontspanning ge
openbaard ep-4nen geloofde er algemeen, dat
Omtrent de zitting van den mlnlsterraar
meldt het D. N. B. nog het volgende:
In bet politieke gedeelte van zijn exposé be-
iprak Mussolini de instelling van de Com
missie van Vijf en de redevoeringen van La
val en Hoare. Mussolini verklaarde, dat de re
devoeringen in verband met de positie van
Ingeland en Frankrijk tot het Volkenbonds
pact onder de gegeven omstandigheden niet
anders hadden kunnen uitvallen. ZQ konden
derhalve door de verantwoordelijke kringen in
Italië en de breede massa van het Italiaansche
volk kalm worden opgenomen en zijn ook met
de grootste kalmte opgenomen.
De ministerraad neemt echter met voldoe
ning kennis van de hartelijke woorden, die
minister-president Laval In zijn rede aan de
Itallaansch-Fransche besprekingen van Ja-
nuari JX en de hierdoor bezegelde vriendschap,
irwljd heeft, een vriendschap, die Italië wil
ontwikkelen en versterken niet slechts in
bet bslang der beide landen, maar ook in het
belang van de Europeesche samenwerking, die
“iet door een conflict van kolonlsüed aard of
“ooe gebruik van sancties vernield kan wor-
De Rijksdagpresident geeft het eerst het
woord aan Rijksminister Dr. Frick, in diens kwa
liteit van voorzitter der nationaal-socialistische
Rilksdagfractle. Dr. Frick wijst erop, dat het
bestaande Reglement van Orde van den Rijks
dag nog stamt uit den tijd van het oude sys
teem, en dat het tijd wordt, ook hier het lel-
ders-princlpe In te voeren.
De nationaal-socialistische fractie stelt
daarom voor, dat het Reglement van Orde van
den Rijksdag bulten werking treedt,
een nieuw Reglement van Orde zal
uitgevaardigd heeft de Rijksdagpresident
leiding naar eigen inzicht. Dtt voorstel wordt
met algemeene stemmen aangenomen.
MONROE (LOUISIANA), 14 Sept.
(Reuter.) Bij de ontsporing van een goe
derentrein geraakten drie tankwagens met
ruwe olie tn brand. Onder de overblijfselen
van de wagens werden tot nu toe de lijken
van vijf rondtrekkende werklieden gevon
den, die als Minde passagiers meegereden
waren
LONDEN, 14 Sept. (Havas).
Het communiqué van den Italiaan-
schen ministerraad is te Londen met
de grootste kalmte en zonder
rassing ontvangen. Ofschoon men
oprecht de pogingen van de Com
missie van Vijf om ontapanning in
de situatie te brengen steunt, heeft
men toch steeds sceptisch gestaan
tegenover haar resultaten.
WASHINGTON, 14 Sept. (Reuter.) Naar
aanleiding van de Amerikaansche douane-
maatregelen tegen Dultschland, welke 15 Oc
tober van kracht zullen worden, heeft de mi- r
nlster van Bultenlandsche Zaken Huil o. a. ver
klaard:
„De intrekking van de aan Dultschland toe-
gestane voorkeursrechten moet niet beschouwd
worden als een uiting eener politiek van repres-
sallles tegen een land, dat weigert de Veree
nlgde Staten op voet van gelijkheid te behan
delen, doch Integendeel als een aan Dultach-
land geboden gelegenheid om zijn huidige po
litiek te wijzigen.
De twfeede wet, de Rijksburgerwet
verklaart, dat Rijksburger slechts de
staatsburger is van Duitsch of aan
verwant bloed, die door zyn gedrag
bewijst, dat hij bereid en geschikt is
om getrouw het Duitsche volk en
het Ryk te dienen. Het Rijksburger-
recht wordt verkregen door verlee-
ning van den Rijksburgerbrief. De
Rijksburger is de eenige drager van
het volle politieke recht volgens de
wetteljjke maatregelen.
De derde wet heeft betrekking op
de Rjjksvlag en luidt: De Rjjkskleu-
ren zjjn zwart-wit-rood. De Rijke
en nationale vlag is de hakenkruis
vlag. Zjj is tevens de handelsvlag.
De Leider en Rjjkskanselier bepaalt
den vorm van de Rjjksoorlogsvlag-
de Rjjksdienst vlaggen.
Bij een mijnexplosie te Barnsley (Yorkshire) kwamen vijftien mijnwerkers om
het leven, terwijl er negen werden gewond
De ministerraad beeft verder vastgesteld,
A*t alle antl-fascisUsche krachten zich mo-
“*nteel cm de Italiaansche kwestie concen-
tneren.
voorbereidingen in Oost Afrika worden
den meesten spoed uitgevoerd om Italië
de grootere strijdkrachten van Abeesl-
die reeds gemobiliseerd zijn, te beveiligen.
Maar aanleiding van de merkbare onrust
>n kringen van politieke vluchtelingen
beenebt,
<t)n ter verdediging der Itallaaneche
“knie Lffbië versterkingen in aantocht.
de hand van statistisch materiaa'
beeft Mussolini gezien, dat de sterkte van
bet Italiaansche leger te land, ter zm ee>
de lucht zoo groot la, dat op elke ba-
■b*Wlng van gelke zijde ijj ook moge ko-
Beantwoord kan worden.
felle critlek, die de Italiaansche
heden op den Volkenbond richt,
door da passage in
van den ministerraad,
gezegd wordt, dat de raad van-
Volgens getuigenis van geredde arbeider*
zouden zich op de tankwagens nog 30 A 40
blinde t>assaglers hebben bevonden, die waar
schijnlijk ook in de vlammen zijn omgekomen.
Vijf gewonden werden naar het ziekenhuis
gebracht.
Twee doctoren hebben met een zakmes een
been van een arbeider, die tusschen de over
blijfselen beklemd zat, geamputeerd.
Afgevaardigden, mannen van den Duitschen
Rijksdag.
Namens de Duitsche Rijksregeering heb ik
den Rijksdagpresident, partijgenoot Goering,
verzocht, heden den Duitschen Rijksdag bijeen
te roepen In een sitting te Neurenberg. De
plaats werd gekosen, omdat zij door de natio-
naal-aocialistische beweging in nauw verband
staat met de u heden voor te leggen wetten, de
tijd, omdat zich verreweg het grootste deel
der afgevaardigden als partijgenooten nog te
Neurenberg bevindt.
rit