ONS BLAD
van
De oorlogsvoorbereidingen
Raad benoemt een Commissie
Dertien
Spanning in Memel
Het nieuws van heden
ENGELANDS POLITIEK
IN EUROPA
ONGEREGELDHEDEN TE
HARRAR
DE BAROMETER
OOK DE COMMISSIE VAN
VIJF BLIJFT
Nu de regentijd
voorbij is
JOH. LAUWERS
!c, p<x\\v\\\w i iim n
i
i-1
Ja
n-
Verzoek van Litausche
regeering
Schacht’s bezoek aan
Londen
Schildpad van 6OOK.G.
gevangen
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 193S
Chineesch Turkestan
communistisch
In Japan weder groote
overstroomingen
Militaire bedrijvigheid
in Lybië
Opnieuw geweldige schade in de
omgeving van Tokio
Nieuwe leeningen
7?
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Buitengewone levering van
stookolie voor Japan
De Italianen niet aan
wezig
Eden verzet zich tegen ongepast
uitatel en zegt dat Engeland
zijn houding onverzwakt
handhaaft
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20a, ingez. med. 40 g
p. regel; idem op peg. één 55a p.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Laval aan het woord
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WVXWMUUIIIUIW,
I
2
l
ii
DIT NUMMER BESTAAT UIT
T2 BLADZIJDEN
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 300
NOORD-HOUANDSCH DAGBLAD
na
lot.
ot-
ot-
dd.
N
di
im
it
to
1
aan
aan
leening
Engeland
men.
Krachtige Ruaaiache tegenapraak
op Vrijdag M Mr Vja.: 7ggj
X
X
Dese procedure beeft ook nog een voordeel,
•mrop onze voorzitter zeer terecht de aan-
Voordat de Raadszitting verdaagd werd, deel
de de voorzitter mede, dat de voorstellen met
algemeene stemmen aangenomen waren.
Beachermingamaatregelen in de
provincie Kenya
Spoedig rapport der
commiaaie?
Zesduizend kisten rubber werden te Londen een prooi der vlammen bij een pakhuisbrand, welke de grootste geacht wordt,
die ooit in het district Wapping aan de Theems heeft gewoed. Bijna driehonderd brandweerlieden en veertig brandspuiten
waren noodig om het vuur te bedwingen
Abeaainiache vliegera druk aan
het oefenen
Litauache acteurs te Memel
geateenigd
tueele
ken.
m*
X
tod
at.
'Ii.
n
ADDIS ABEBA, 26 Sept. (Reuter). In de
provincie Harrar hebben een aantel onlusten
tegen vreemdelingen plaat* gehad.
De autoriteiten waren niet b(J machte de
vreemdelingen voldoende te beschermen,
niettegenstaande den goeden wil van den Ne
gus, die seer goed weet hoe groot zijn ver
antwoordelijkheid ia.
Italië
C Het is
rVolkenbond
geschil,
Naar van welingelichte zijde wordt vernomen
heeft de Japansche marine een aantal Japan
ache tankschepen gecharterd voor het vervoer
van drie mlllioen barrels stookolie uit California
naar de depots van de Japansche vloot.
Deze olie moet voor 1 Januari verscheept zijn
en heeft geen betrekking op de gewone levering
van CalUornjache stookolie aan do Japansche
marine.
Duitachland
De Mdsartf Je-prijs
winnaar
Hiertegen zullen de Koninklijke Afrikaansche
Tirailleurs op moeten treden.
Men is van meenlng, dat hierbij vliegtuigen
van groot nut zullen zijn voor verkennen en door
hun groote beweeglijkheid.
LONDEN, 26 Sept. (Reuter). Het Brit-
sehe antwoord op de vraag der FVansche
regeering, welke houding Engeland zal aan
nemen in geval van een niet geprovoeeer-
den aanval In Europa, is hedenmiddag ia
het ministerie van bnitenlandeche zaken
aan den Franachen ambassadeur overhan
digd.
De tekst van dit antwoord, omvattende
ongeveer 660 a 700 woorden, zal in het be
gin van de volgende week worden gepubli
ceerd.
niet worden gebluscht.
In den loop van den ochtend zijn de drie bo
venste verdiepingen van het pakhuis, waarin
de brand Is uitgebroken. Ingestort.
Twee vrachtschepen, welke voor het pakhuis
lagen, en door de uitstroomende brandende
rubber vlam hadden gevat, zijn tot de water
lijn uitgebrand.
Nadat de voorzitter van de Commissie van
Vijf, De Madariaga, het rapport der Commis
sie had voorgelezen, verklaarde Hawarlate, dat
zijn regeering met de meeste aandacht ieder
voorstel van den Volkenbondsraad zou over
wegen. De voorzitter van den Volkenbonds
raad. Oulnazu. stelde daarop voor de Commls-
sle van vijf in het leven te houden opdat zij
voorstellen zou kunnen doen op ieder oogen-
blik waarop haar dit zou worden verzocht.
Verder drong Oulnazu er op aan, dat alle po
gingen om alsnog een verzoening tot stand te
brengen, zouden worden voortgezet. De stel
lingen van de beide partijen zijn thans bekend.
..Daarom stel ik voor, dat de Raad onmid
dellijk stappen doet om zijn rapport op te
stellen volgens art. 15, paragraaf 4 van het
handvest. De Volkenbondsraad moet ais com
missie. uiteraard zonder de Italiaansche en
Abesslnlsche gedelegeerden, met die taak be
last worden.” Tevens stelde Guinazu voor de
zitting van den Volkenbondsraad niet te slui
ten. maar den Raad bijeen te houden, totdat
het rapport zal zijn opgesteld.
ADDIS ABEBA, 26 Sept. (Reuter.) De ge
ruchten over een algemeene mobilisatie in
Abessjnië vinden hun oorsprong in een
sterke troepenbeweging in de grensgebieden.
Er is hier sprake van troepenbewegingen,
welke reeds vroeger zijn bevolen, doch wel
ke tengevolge van den regentijd niet kon
den worden uitgevoerd.
Indien werkelijk gemobiliseerd wordt, dan
verwacht men in Abesslnlsche kringen, dat
1.075.000 man onder de wapenen zullen ko-
Donderdag Is de Abesslnlsche luchtmacht met
haar oefeningen begonnen. Het landingsterrein
voor kleine vliegtuigen is drooggekotnen en ge
regeld worden thans oefenvluchten gemaakt.
De Zweedsche adviseur van den Negus, ge
neraal Virgin, zal Zaterdag Addis Abeba ver
laten om naar zijn land terug te keeren In
verband met zijn gezondheid.
De brandweer is tot de conclusie gekomen,
dat de brand met water niet te blusschen is
en derhalve zijn schuimblusch-apparaten e.d.
gerequlreerd.
Bij de blusschlng zijn enkele brandweerlieden
gewond door een ontploffing, welke In het
brandende pakhuis heeft plaats gehad, terwijl
de ruiten van vele huizen In de omgeving zijn
gesprongen.
De schade wordt geschat op ruim een mH-
Uoen pond sterling.
Vervolgens voerde nog de Russische Volks
commissaris van bultenlandsche zaken, Litwl-
now, het woord. HU zeide, dat er geen twUfe!
aan kon bestaan, welke maatregelen de Sow-
Jet-regeering zou nemen, wanneer het oogen-
bllk kwam, om den vrede In Afrika en andere
deelen van de wereld te waarborgen.
De Deensche gedelegeerde, dr. Muench, sloot
zich bU de vorige sprekers aan. zeggende, dat
hU ervan overtuigd was, dat de Volkenbonds
raad In staat zou zijn de beste middelen aan
te geven voor de handhaving van den vrede,
zoowel als van de principes van den Volken
bond.
De „Daily Mail” meldt uit Mersamatroe in
het Noorden van Egypte, dat een aldaar uit Tu
nis gearriveerde betrouwbare Europeeache zegs
man mededeellngen gedaan heeft over den toe
stand in de Noord-Afrikaansche bezittingen van
Italië.
HU vertelde, dat In Lybië een levendige mili
taire bedrUvigheld geconstateerd kan worden.
veüngen In korten t(jd men spreekt van
5 tot 10 dagen zal uitwerken.
in worden Zondag auto-rennen ge-
I vobr den
KOWNO. 20 Sept. (Reuter). De Litausche
regeering heeft aan de hier geaccrediteerde
vertegeuweegdigun van Engeland. Frank
rijk en Italië verzocht. Zondag naar Me
mel te gaan, om daar toezicht uit te oefe
nen op de verkiezingen, voor het geval
zich ongeregeldheden mochten voordoen.
Dit i« de taak, die wU op ons moeten
kernen met allen ernst en aandacht waar
toe wU tn staat zjjn, maar ook zonder on
gepast uitstel.
NAPELS, 25 Sept. (Reuter). In de Golf van
Pollcastro hebben visschers een reuzen schildpad
uit de tropische zeeën gevangen.
Het dier woog 600 kilogram en was twee meter
lang. Het is misschien wel tweehonderd jaar
oud.
Men heeft het overgebracht naar het Zoolo
gisch Instituut te Napels.
Uit Malta wordt gemeld, dat Zaterdag vele
familieleden van de Brltsche militairen aldaar,
naar Engeland zullen terugkeeren, aan boord
van bet troepentransportschip „Neuralla.?
In alle regeerlngs-gebouwen, scholen, clubs
enz. van Malta zUn thans gas- en bomvrije
schuilplaatsen gebouwd.
GENEVE, 26 Sept (A.N.P.) De belang
rijkste gedelegeerden te Genève, in de eerste
plaats Lava! en Eden, sullen morgen uit
Genève vertrekken om in het begin van de
volgende week terug te keeren. Verwacht
wordt, dat de raadscommissie haar aanbe-
GENèVE, 26 Sept. Zooals wij
reeds in een deel onzer vorige op
lage meldden, heeft de Volleen
bondsraad hedenmorgen in een ge
heime zitting besloten een Commis
sie van Dertien in te stellen, bestaan
de uit alle raadsleden, behalve
Italië, welke den rapport zal opstel
len over den toestand in Oost-
Afrika. De Commissie van Vijf zal
blijven bestaan, opdat de verzoe
ningspogingen op grond van par. 3
van art. 1 5 van het handvest kun
nen worden voortgezet.
Na afloop van deze bijeenkomst
met gesloten deuren, werd de open
bare vergadering geopend, waarop
alle leden tegenwoordig waren, be
halve Italië.
dacht gevestigd heeft. Zoolang de Volkenbonds-
raad bezig is met het opstellen van zUn rap
port en zUn aanbevelingen, kan de verzoenings
commissie haar taak voortzetten en het is dul-
dehjk, dat geen gelegenheid voor een verzoe
ning binnen het kader van de bepalingen van
het handvest moet worden voorbUgegaan. Ter
wijl de werkzaamheden van het opstellen van
het rapport voortgaan, zullen de regeerlngen
de gelegenheid hebben te overwegen of en zoo
ja hoe, nog Iets verder gegaan kan worden
voor het beschermen en handhaven van den
vrede.
KOWNO, 26 Sept. (ANP.) De stad Memel
zal deze week geen voorstellingen In den
schouwburg zien. De acteurs en actrices van
den Lltauschen Staatsschouwburg werden n.l.
bU hun eerste optreden door een groep jonge
lieden met luid geschreeuw begroet, waarbU
vooral geroepen werd „wacht maar tot Hitler
komt,”' terwijl voorts een regen van steenen
op het tooneel geworpen werd. Verdere voor
stellingen van het gezelschap zUn In verband
hiermede uitgebleven. De directeur van den
schouwburg heeft daarop verlof gevraagd 70
tooneelspelers uit BerlUn te mogen doen op
treden. De Litausche autoriteiten hebben
daarop afwUzend beschikt. De burgemeester
van Memel, een Dultscher heeft In verband
hiermede den schouwburg deze week gesloten,
als motief opgevende, dat herstelwerkzaamhe
den verricht moeten worden.
EYDTKUHNEN (Oost-Prulsen)26 Sept.
Volgens uit Lltauen ontvangen berichten ne
men, aldus meldt DJfi„ de boerenonlusten al
daar steeds scherper vormen aan. Opnieuw
hebben zich In het Zuiden en In de omgeving
van Kowno botsingen voorgedaan
Het Litausche agentschap Elta spreekt bo
venstaande berichten echter tegen. Het gaat
zoo wordt verzekerd slechts om plaatselUke
relletjes.
ROME, 36 Sept. (A.N.P.) In politieke
kringen wordt er ten aanzien van het heden
door den Volkenbondsraad genomen besluit de
De Fransche premier en minister van bulten
landsche zaken, Laval, sloot zich bU de woor
den van Eden aan. HU zeide: „Frankrijk zal
zich houden aan de verplichtingen van het
Volkenbondshandvest. De Volkenbondsraad zal
thans volgaps het handvest optreden en zUn
aanbevelingen formuleeren. Ik ben het op dit
punt eens met den vertegenwoordiger van
Oroot Brittannlë. De raad zal deze taak ten
uitvoer leggen naar de letter en naar den geest
van het handvest en zal, daar ben ik zeker van,
na de omstandigheden van het geschil bestu
deerd te hebben, de maatregelen aangeven, die
hU bet billljkst zal oordeelen.”
De Brltsche scheepvaart-maatschappUen, welke
op Oost-Azlë en Afrika varen, zullen vermoede-
lUk binnenkort een overeenkomst sluiten in het
vervolg via de Kaap te varen, In plaats van
door het Suez-kanaal.
Volgens de „Daily Telegraph” ia de reden
hiervan, de hooge kosten van de verzekerings
premies’ in verband met het oorlogsgevaar.
Dit Nairobi wordt bericht, dat hier Woensdag
middag vUf bombardementsvliegtuigen en vier
transportvliegtuigen zUn geland, komend uit
Egypte.
ZU hebben tot taak aan de noordgrens te pa-
troullleeren; In geval van een oorlog tusschen
Italië en Abessinlë wenscht de regeering van
Kenya, dat geen incidenten plaats hebben tus
schen nomadenstammen in Kenya en de veie
vluchtelingen, die ongetwUfeld zullen zoeken
naar de verspreid liggende bronnen en weiden.
De regeering van Kenya heeft de haar ten
dienste stJhnde krijgsmacht nieuw over het land
verdeeld en de posten in het oosten versterkt,
De politie zal zooveel mogelUk trachten de
vluchtelingen te overreden naar hun land terug
te keeren en tegelUk moet zU rekening houden
met overvallen van georganiseerde rooverben-
den.
Zooals bekend hebben de PrincelUn en de
Sllverllne welke uit Singapore vertrekken, en de
Java-New-York line reeds dergelijke besluiten
genomen.
Bon.
t. r.
i da
M«-
we-
Ala-
nm
d «o
«er
>«br.
oen-
xxn.
mk..
echt-
tens.
reis:
UMM
Er verluidde. dat de Italianen geweigerd
hadden de zitting bU te wonen op grond van
bun bekende stelling, dat zU niet mgt
Abessinlë op gelUken voet behandeld kun
nen worden. De Abesslnlsche gedelegeerde.
Tecle Hawarlate was vergezeld van den ju-
ridischen adviseur voor Abessinlë, Prof. Jèze.
Vertegenwoordigers van Engeland,
Frankryk en Italië by de ver
kiezingen tegenwoordig?
Dit is een verplichting, die wU als leden van
den Volkenbond niet over het hoofd mogen
alen. Ik wil eindigen met een enkel woord over
verdere perspectieven van het geschil. De poli
tiek der Engelsche regeering In dit opzicht is
kortelings en gezaghebbend uiteengezet. Ik be
hoef derhalve alleen toe te voegen, dat de En
gelsche regeering op energieke wUze vastbeslo
ten is aan die politiek vast te houden.
TOKIO, 26 Sept. (Reuter) Extra edities van
de dagbladen maken melding van geweldige
schade, welke wederom door overstroomingen
in de omgeving van de Japansche hoofdstad is
aangericht. Het verkeer op de voornaamste 1U--.
nen tusschen Tokio en Niigata en Sendai moest
stopgezet worden, zoodat duizenden reizigers
opgehouden worden. Het zpoorwegknooppunt
Takasakl. dat 60.000 Inwoners telt en ten
Noord-westen van Tokio Is gelegen, staat vol
komen onder water.
Vermijding van het
Suez-kanaal
In Fransch Tunis Is iets dergelUks niet te
zien. Lybië echter vormt een groot troepen
kamp. Bengasi schUnt het voornaamste steun
punt te zUn van een aanzlenlUke luchtstrtjd-
macht. In Tobroek, waarvan de Italianen een
vlootsteunpunt gemaakt hebben bevinden zich
volgens zUn zeggen een kruiser, drie destroyers,
twee duikbooten, drie vUegbooten en een groot
transportschip, dat blanke soldaten aan land
heeft gezet. Ulterlük is de bevolking volkomen
rustig. Er heerscht evenwel tengevolge van de
militaire activiteit een zeer gespannen stemming.
De Engelsche Minister voor Volkenbonds-
sangelegenheden. Eden, die vervolgens het
woord voerde, sprak over zün teleurstelling, dat
ondanks de oprechtheid van de In het werk
gestelde pogingen geen oplossing bereikt was.
HU bracht In herinnering, dat hU op 4 Sept,
de opvatting tot uiting had gebracht, dat de
machinerie van den Volkenbond In werking
moet worden gesteld en hU stelde thans voor
srtlkel 15, paragraaf 4 te benutten als een mid
del om het probleem op te lossen.
TOKIO. 26 Sept. (A. N. P.) iDe overstroo
mingen van de Tone en haar lürivieren zUn
zoo ernstig als in de laatste 25 jaar niet ia
voorgekomen. De treinverbindingen in Oost-
Japan sUn verbroken. In de districten Ooemma.
Yamamasjl en Saltonla zijn de rivieren door
enorme regens, gepaard gaande met een tai
foen, bulten haar oevers getreden.
In Ooemma zijn 47 menachen om bet leven
gekomen; dertig personen worden vermist, ter-
wUl 160 bruggen zün weggespoeid en 70 hul
zen verwoest. Meer dan 1000 huizen staan
hier onder water.
Tien soldaten, die bU het reddingswerk be
hulpzaam waren, werden door het water mee-
gesleurd; drie hunner konden worden gered,
de andere kwamen om het leven. Troepen sUn
ontboden om deel te nemen aan het reddlngs-
IX3NDEN, 26 Sept. (Reuter). In verband met
het aangekondlgde bezoek van Schacht
Londen gaan weer geruchten over nieuwe lee
ningen aan Duitschland. Na het mislukken van
de vorige officieuze besprekingen acht men
het in de City waarschUnlUk. dat alle even-
besprekii^en gedoemd zUn te misluk-
Het schUnt, dat het ministerie van Finan
ciën thans minder dan ooit geneigd is een
bultenlandsche leening in Engeland toe te
staan.
Dit wordt bevestigd door de weigering van de
regeering om een leening van de Stad Kaap
stad groot 500.000 pond sterling In Londen uit
te geven, in verband met den internationalen
toestand.
MOSKOU, 26 Sept. (A. N. P.) Het Tass-
agentschap publiceert een bericht, waarin ge
zegd wordt, dat het agentschap volmacht beeft
gekregen te verklaren, dat volgens welinge
lichte Moskousche kringen het bericht van het
offlcleele Japansche agentschap Sjlmboen Ren
go van 24 September JJ., betreffende een te
verwachten uitroepen van 'n Sowjet-Republiek
in de Chineesche provincie Slngkiang en in-
■Uvlng van deze provincie bU Sowjet-Rusland,
een provooeerende leugen is, die volkomen uil
de lucht gegrepen is. t
Bevoegde kringen zien In het feit, dat deze
verzinsels verspreid worden door het offlcleele
agentschap Sjlmboen Rengo een bewijs, dat de
meest extreme en avontuurlUke elementen van
bet Japansche leger door de gebeurtenissen
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Par kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar 12.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarneitad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Verklaring van Eden
Brit ach antwoord op Franache
informatie overhandigd
nadruk op gelegd, dat dit besluit zonder mede
werking van Italië Is tot stand gekomen.
De „Glornale d’Italia” verklaart,
volledige vrijheid van handelen bel
niet mogelUk In het kader van den
de oplossing te vinden voor een geschil, dat
naar zUn aard de grenzen van den Volkenbond
overschrUdt. aldus het blad. Dat Italië zich
verre houdt van de vergadering is *n logisch ge
volg van het duldelUke standpunt dat de Itall-
aansche regeering op 4 September te Genève
met haar memorandum en haar verklaringen
heeft uiteengezet. Wat na den 4den September
is gesproken en geschied, gaat Italië niet aan.
Italië erkent niet de stelling, dat de Volken
bond zoonoodlg in het Abessinisch—Itallaan-
sche conflict de in acht neming van zUn be
sluit moet afdwingen. Ook Japan heeft inder-
tUd die stelling niet erkend, zonder dat de Vol
kenbond daarna iets heeft ondernomen of dat
een vUandelUke handeling van een der mogend
heden heeft plaats gehad.
Voor Italië is het in het geheel nog niet be
wezen. dat de door den Volkenbond ingeslagen
weg de eenige Is. waarin het statuut voorziet.
Tot dusverre, aldus vervolgt het blad, heeft
men er te Oenève slechts naar gestreefd. Italië
bU voorbaat in de positie van den zoogenaam-
den aanvaller te dringen, opdat een collectieve
actie in den vorm van sancties tegen Italië ge
rechtvaardigd kan worden. Italië moet zoo wor
den afgehouden van Abessinlë. dat gereserveerd
moet blüven voor de belangen van anderen.
*o
Brltsche antwoord op de Fraaoche infomartte
inzake Engeland» politiek la Earopa overtMUi-
digd.
Twee wrakken waargenomen In de Weoter-
Eemo.
Tegen het gewezen hoofd van den dienst der
stewnverteenlng te Hitlegom wegens malveron-
tles vter innanden gfëiacht.
Jhr. de Geer over de Juli-crisi» en het mnnt-
vraagstnk. a
Ongeregeldheden te Harrar; eorlogzioorbe1
reidingen op Malta, ia Lyteë en Kenya.
Voikenbondsraad benoemt een Commissie ma
Dertien; ook de Commissie van Vijf blijft be
staan.