Het Jodenvraagstuk na het
Congres
Neurenberg
van
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
D
H
Het jaarlijksch koninklijk bezoek aan
EEN MEER DRAAGLIJKE
VERHOUDING?
Biljartfabriek „Monarch
Fa. J. Elsenburg - Amsterdam
N.Z. Voorburgwal 177 - Telefoon 37689
Specialiteit in belastingvrije Tafelbiljarts
vanaf f 37,50
NUTRICIA-
KINDERMEEL
deskundig samengesteld
nairan inslag
ANNEX CHEMISCHE WASSCHERIJ
BOEK. EN BLAD
RETRAITEN
Met uesf liefde en zorg behandelt get meisje de druiven, gekweekt in een broeikas
Opleving van het
Zionisme
Aan bekomen verwondingen
overleden
De K. L. M.-tarief«verlaging
■VECHT
4
^«hOR5T-ocr
reLer -u
‘3
g
£*4GEM^.
door Nfklaus
B Wolters.
Viteluifing dar Joden van hat bur
gerrecht is een novum, is een
daad mat revolution-
Da Thabor, Rotterdam
vaardek-
-
IAvanVALKENBURGS
K LEVERTRAAN
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1915 I
OW
k
MARIETTE SERLft
SPRAAK- EN BTEMVERBETERING
„Leeltike spraak: ’n groote handicap"
A dam Roelof Hartpl. 4 - TeL 90001
lat. Recherche- en Inf. Bureau „Homum”
(Oud PoUtle-Oomm.) Amstel 8 b/d Munt. A'dsa
Behandeling alle Rechtszaken. Advies 1-—
Regeling Huwelijksvoorwaarden. Doeltreffende
ACTEN op elk gebied. - Vaork. faillissementen.
waarin
de
(Bijzondere correspondentie uit Berlijn)
op Vn
de' Zionistische
Palestina-
en
reoretelliagen veer aDe ftativttaiten
GOOCHELAAR, BUIKSPREKER
POPPENTHEATER
Middenweg M, A’dam-O„ TeL «H«l
Het bericht van den Staten September betref,
fende de as. tariefsverlagingen b|j de KLM op
de Zeelandljjn en den dienst op Kopenhagen en
Malmö, behoeft eenlge verbetering. De tarieven
worden namelijk niet den laten October ver.
laagd. doch den «den, dus met ingang van den
wlnterdienst.
probleem, tengevolge van de Dultache wetge
ving, weer dringender aan de orde van den dag
komen.
„SVIZZZBOf"
Bolt. Uitg: J.
Groningen.
Een jongensleven, met proteete ntech christa-
lljken Inslag. en uitgegeven met de bedoeling te
De heer Nieuwenhuis, die Woensdagavond te
OUt tuaschen de veerpont en een wagen be
kneld raakte, is in het ziekenhuis te Deventer
aan de bekomen verwondingen besweken.
en belangrijke episode van de geschie
denis der Joden In Dultschland is ten
einde. In den loop van de negentiende
eeuw, in het Hberaal-geesteUJke en -politieke
proces, veelvuldig als „emancipatie" betiteld
werd de Jood tot vollen burger van den staat
waarin hjj leefde, vonder onderscheid van de
overige burgers, met wie hjj gelijke en evenveel
rechten en plichten deelde. Door de afkondi
ging van de wet op het staatsburgerschap,
welke in de Rljksdagzittlng te Neurenberg
geschiedde, is aan dit tijdperk een einde ge
komen. Een onderscheid wordt gemaakt tus-
sehen de staataonderdanen en da Rjjkaburgers.
weitas laatste kwaliteit niet meer door geboorte
verkregen wordt, maar verleend wordt aan den
menech van Dultsch bloed. Een Jood kan dus
niet in het bedt komen van de nieuw gescha
pen waardigheid van Rjjksburger.
..AN IT RA’S DANS-, door Fannie
Hurst. Uitg.: H P. Leopold s
Uitg. MIJ. ‘s Gravenhage.
Het is een vreemd milieu dat Fannie Hurst
in dit boek beschrijft. *n Geniaal piano-virtuoos
die om sjjn kunst zoo ontzien wordt dat bet
heels huishouden hopeloos in de rear sou loopen
als daar niet Anltra was, het frêle weaentje, dat
alle sorgen weglacht en met haar komische Imi
taties voortdurend een sfeer van vreugde om
zich heen schept.
Bleef bet tuaschen desa twee figuren beperkt,
bet boek sou te aanvaarden sjjn, bjj de neven
figuren echter treedt het sexueels en sensueel*
soodanlg op den voorgrond en dit wordt door
de schrijfster zoo realistisch-rauw en met een
seker welbehagen ultgeotaid. dat wij bet werk
als contrabande moeten afwijzen
Ten vierde behoort een geordende emigratie
der Joden, vooral van de Joodsche jeugd, door
de bevoegde instanties bevorderd te worden.
Dat er in althans drie van de vier punten
samenwerking tuaschen de nlet-llberale Jood
sche leiders en de leiding van den nationaal-
dienen tot schoollectuur in christelijke onder
wijsinrichtingen. Een strijdlustige natuur heeft
plaatst in een „moderne" omgeving. Van huis
weggeloopen. komt hjj tenslotte bjj den 1**°*
aanachen tunnelbouw voor den Jungfrau-spoor-
weg, doorstaat smaad, stekte en staking met een
bllj-eindlgende verzoening. Dit leven in do
bergen heeft sjjn bijzondere bekoring, en voor
het gestelde doel ia het boekje aanbevelens-
w aardig.
soclallstischen staat zal bestaan, Is een moge
lijkheid, waarop verschillende verschijnselen
schijnen te wijzen. Hoewel "het er overigens bi]
de nat. socialistische leiding wel niet zoo zeer
op aan zal komen, of de verhouding tuaschen
het Dultsche volk en de Joodsche minderheid
draaglijk la voor deze laatste.
DU laatste blijkt uit maatregelen, die nog in
de maak zijn, om den Joden de deelname aan
het vrije economische leven (punt 3)
zachtst gezegd, bezwaarlijk te maken.
Onzerzijds kunnen wij niets anders dan me
mel
maakt aan het liberale tijdvak,
liberale Jood thuis was.
Wjj spreken in deze beschouwing niet over
het christelijke standpunt Inzake de Jodenwet
geving. Alleen zjj opgemerkt, dat voor de Kerk,
die met de nationaal-socialistische praktijk van
het rassenbeginsel niet mede kon gaan, een
huwelljksbeperking van den tot het Christen
dom bekeerden Jood niet kan aanvaarden.
Maar dat is, geloof ik. canonisch recht.
e Joden in Dultschland wenschen in
groote meerderheid niets anders dan een
draaglijke verhouding tot hun Dultache
omgeving. Zü wenschen dit omwille van hen
zelf, maar zjj willen ook niet, dat het Joden
vraagstuk conflictstof wordt tuaschen Dultsch
land en de wereld daarbuiten.
Deze groote meerderheid meent, dat die
draaglijke verhouding op grond van vier pun
ten tot stand kan komen.
Ten eerste moet een diffonnatife van de
Joden achterwege blijven, overeenkomstig de
stelling, dat rassenscheiding minderwaardig
heid van vreemde rassen beteekent. Een hetze
als gevoerd wordt door „Der Stürmer", welke
het Joodsche volk zonder meer als een moor
denaarsvolk betitelt, zou achterwege moeten
blijven.
Ten tweede moet voor de Joden de mogelijk
heid blijven bestaan om zich in het vrije econo
mische leven te blijven bewegen, teneinde in
hun levensonderhoud te kunnen voorzien.
Ten derde moeten de Joden hun eigen cul-
tuurspheer mogen hebben, in het bijzonder op
het gebied van het schoolwezen en moeten zij
de mogelijkheid bezitten de cultureele en ethi
sche waarden van het Jodendom te verzorgen
en de nieuwe generatie voor haar toekomstig J
leven te vormen, in het bijzonder door een I
doelmatige omstelling in de beroepen en voor- 1
bereiding op de emigratie. ..d„...Ml.h.d.n
- - - delUden hebben met de wederwaardigheden
van dit eens door Jahweh uitverkoren, thans
vaderlandloose volk, welks in Dultschland le
vend deel tot een bestaan van ultgestootenen
veroordeeld is.
I Hoogstwaarschijnlijk zal ook het
et spreekt vanzelf, dat de rassenwetgeving
van Neurenberg de levensgrondslagen
van het Jodendom in Dultschland heeft
getroffen en in alle Joodsche gemoederen een
hevige, innerlijke beroering beeft teweegge
bracht. De Joodsche leiders zelve echter doen
tot hun ras- en geloofsgenooten een oproep tot 1
bezonnenheid en zelfinkeer, dat doen met
name zjj, die sympathlseeren met het Zionisme. 1
En deze zelfinkeer leert hun de waarlijk 1
bittere les. dat de Joden In alle landen ten
slotte slechts objecten der wetgeving zijn. Hoe
hun positie in dien staat zal zijn, bepalen niet 1
zljzelve, maar degenen, die in den staat regee- 1
ren. 1
De erkenning van dit feit was 40 jaar geleden 1
ook een der essentleelste drljfveeren voor die
moderne beweging onder de Joden, die ernaar
streeft, het Jodendom een nieuwen bestaans-
vorm te geven, waarin de Jood weer subject
der geschiedenis wordt en overeenkomstig zijn
eigen aard kan leven. Dat is de diepere zin van
het streven naar de stichting van een Joodsch
vaderland in Palestina
De Zionistische leiders in Dultschland wek-
ken hun volgelingen dan ook op, de wetgeving
van Neurenberg niet politiek te zien. maar
realistisch en historischals een gebeurtenis
van enorme draagwijdte, waaruit de Joden
lessen moeten putten aangaande den bljsonde-
ren aard van het Joodsch bestaan en over de
positie van het Joodsche volk onder de andere
volken.
Voor de' Zionistische en ook de orthodoxe
(geloovlge) Joden is de wet op de gemengde i
huwelijken eigenlijk slechts inaooverre hard en i
onaannemelijk als de Dultsche Joden erin be
stempeld worden tot een minderwaardige 1
minderheid. In de wet worden Immers slechts
verboden huwelijk en geslachtelijk verkeer
tuaschen staataonderdanen van Ariachen bloede
en Joden. Huwelijk en geslachteiljk verkeer
tuaschen staataonderdanen van Arlschen bloede
met b.v. negers, worden er niet in verboden en
strafbaar gesteld.
Overigens zijn Zionisten en orthodoxe, ge
loovlge Joden altijd even straffe tegenstanders
van de gemengde huwelijken geweest als thans
de nationaal-socialisten. De wet op de ge
mengde huwelijken treft vooral den liberalen
jood, die in Dultschland een veelvuldige ver
schijning was. zoo veelvuldig, dat daardoor vele
menschen uit de Joodsche gemeenschap ver
dwenen en het Jodendom in Dultschland in
gevaar kwam te verdwljrum. De liberale Jood,
die Westersche cultuur geabsorbeerd had en
door de Westerache cultuur geabsorbeerd was,
was uitermate geneigd tot het aangaan van een
gemengd huwelijk. Zoo verdween ook het
Jodenvraagstuk eenlge eeuwen terug uit de
Spaansche maatschappij. Zjj. die niet emigreer
den losten zich daar door gemengde huwelijken
in de Inheemsche bevolking op. Vandaar dan
ook. dat de Joodsch-bewuste kringen in
Dultschland de laatste tientallen jaren tegen
hst aangaan van gemengde huwelijken heb
ben geijverd. Door de wet op de gemengd*
huwelijken worden dus vooral de liberale Joden
getroffen, daar er een radicaal eind wordt ge-
Zooals zich laat denken heeft de afkondiging
dezer wet de Joden in Dultschland zonder uit
zondering zeer pijnlijk getroffen,
reacties erop ook verscheiden
zelf hadden zich overigens op
lang voorbereid, daar maanden I
dende persoonlijkheden van
reeds hadden aangekoodigd. Het is slechts een
eonsequentle van het princiep van den rassen
staat, dat reeds in vroegere wettej^fbt uit
drukking kwam, oa. in de wet <s^oen eige
nzoenen militairen dienstplicht en op den alge-
meenen arbeldsdlenetplicht, waarbij de Joden
op deze twee beslissende terreinen van staats
burgerlijke activiteit werden uitgesloten. Dit
grondwettelijk princiep is een volstrekt novum
In de grondwet-geechledenla, het heeft een
waarlijk revolutionnalran Inslag.
al zjjn de
De Joden
i deze wet
tevoren lel
den staat haar
„HST HUIS AAN DE HAVEN”,
door Adri van Witeenburg.
Uitg.: H. Meulenhoft. A’dgflt.
Een ouderwetsch jongensboek, ja maar dan
in den goeden zin. d wz. een waar spanning in
zit, waarin avonturen te beleven zijn
De stijl la hier en daar wat hoogdravend; wij
vermoeden echter dat de schrijver dit met opsel
gedaan heeft om de sfeer van geheimzinnigheid
wat aan te dikken en dat is hem dan gelukt
Hier en daar is hjj wat te simpel in zijn °nder-
brekingen die de spanning moeten verhoogen.
25oo schenkt mevrouw Hermans wel wat erg ve«
kopjes thee. Dit neemt echter niet weg. datv
een spannend boek gebleven ia waar onze jon
gens seker gretig naar sullen grijpen.
14— IS Oct. Dames.
1«—22 Oct. Meisjes.
2326 Oct. Gehuwden.
37—30 Oct. Meisjes.
4— 1 Nov. Leerlingen Mulo-BchooL
1114 Nov. Ongeh. dames
13—31 Nov. Meisjes
33—33 Nov. Meisjes
30— 3 Dec. Jonge Tertiarissen
a a deeln
3—13 Dec Verloofde meisjes.
13—13 Dec. Kloosterroepingen ta voor baar m
meer godsdienstig willen ie»«“-
33—33 Deo. Ongeh. dames.
33—31 Doe. Meisjes
3— 3 Jan. Gehuwden.
13—13 Jan. llelajea
30—33 Jan. Gehuwden.
terecht genoemd de
Nederlandsche champagne
Eén van het beroemde
Nederlandsche zestal van
WOLDRING 8. IDEMA N V
F 2'
I
FOTOREPORTAGE
■El
