ONS BLAD
het Duitsche
Oproep
van
episcopaat
Staat de oorlog op het punt
uit te breken?
J
Het nieuws van heden
De régeeringsvorm
De Italiaansche strijdkrachten ontwikkelen
een groote bedrijvigheid
De Engelsche
informatie
in Griekenland
Vreemdelingen verlaten Addis-Abeba
i
AAN DE KATHOLIEKE
ORGANISATIES
DE BAROMETER
DE MOBILISATIE IN
ABESSINIË
STABILISATIE THANS
ONMOGELIJK
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE katholieke pers
de noordelijke grens van
Maatregelen van Italië
Goemboes weer thuis
BOSCHBRAND OP BALl
Woorden van hulde aan
de leiders
Het tentenkamp der Italiaansche troepen aan
Abessinië
De aard der sanctie-
maatregelen
Russische beschouwing over zyn
bedoelingen
Het congres der Internationale
Parlementaire Handelsconfe-
rentie te Londen geopend
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Stijgende spanning en
groeiende kansen
>e-
h-
M.
1a-
Aanleiding is de leemte in artikel
16 van het Volkenbondsstatuut
Verklaring van minister
Chamberlain
»ort
van
63.
don
I
De weigering van Genève om
waarnemers te zenden heeft
Abessinië niet verrast
Bij geisoleerden aanval
directe bijstand
Vijf Italianen van Malta
verbannen
f 2-
1X85
IJ^arom de verkiezingen in het Memelgebied ook een tweeden stemdag noodzake-
‘vk maakten, toont deze foto, welke genomen werd tegen het sluitingsuur op den
stemdag te Pogegen, en de massa laat eten, welke na ruim t uren wachten
aoa steeds niet aan de beurt van stemmen was
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20a, ingez. med. 40 a
p. régel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
TA’*' M
„Wy beschouwen de Katholieke
jeugdorganisaties als een zeer
byzonderen zegen voor de
huidige maatschappij”
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 2
t>
t
soa
tot
O O
Somali-land
een
1
l
de
Is
Is
van
kan
Goudvoorraad der Ned. Bank in de afgeloopen
week met bö»a ses millioen verminderd.
De actie van de Volkspartij om den konlng
zonder plebisciet op den troon te plaatsen neemt
toe. reed* aljn 130 Kamerleden hiervoor ge
wonnen. terwijl 151 stemmen noodlg aljn.
Zevenhonderd opvarenden van de „Rotterdam"
te Kingston binnengebracht.
Belangrijke vinding in het Philips.laboratorti
op licht gebied.
In de Roode Zee zouden 16 Italiaansche
onderzeeboot» voor anker liggen om, naar
men zegt, te trachten eventueele voorraden
munitie en oorlogsmateriaal, welke door
andere landen naar Abessinië zouden kun
nen worden verzonden, te onderscheppen.
De actie wordt sterk gesteund door vele offi
cieren.
Radio-ultzending van het Nationaal Crisiscomi
té. Rede van Prinses Juliana.
Het aantal werkloosen In de eerste helft van
September met ruim 6366 gestegen.
De geheimzinnige aanslag op een Duitscher ie
Arnhem; vjjf communisten in arrest; een seeds
arrestatie verwacht.
Minister Goemboes weer in Boedapest terugge
keerd; Russisch oordeel over de bedoelingen
van zijn bezoek.
Stabilisatie wordt voor het moment ónmogelijk
geacht door minister Chamberlain op het Con
gres der Internationale Parlementaire Handels-
conferentle.
Actie tot herstel der monarchie in Griekenland
zonder plebisciet schijnt steeds grootere kansen
te krijgen.
ui
X
r
Ds Britech-Fransche samenwerking leidt tot
voortdurends geheime besprekingen te Londen
en Parijs.
ATHENE, 1 Oct. (AJt.F.). De stijgende
spanning en de groriende kansen op ver
dere IncMenten voor 3 November versterkten
de opvatting, dat het mogelijk is dal het
plebisciet niet aal plaats vinden en dat een
restauratie door een nieuwe stemming in ds
Nationale Vergadering tot stand zal wor
den gebracht. Een der oppositieleiders. Mi-
chalakopoeiou, heeft als zijn meenlng te
kennen gegeven, dat een restauratie langs
desen weg tenslotte nog beter sou zijn dan
een plebisciet, dat bloedvergieten met sich
mee sou brengen.
Stond op Woensdag mar 14S.6
Vorige stand 1(13
nde
het
V»,
ra",
teld
m-
en
en
ost,
ets.
Op 10 October aal voor de Amsterdamsehe
rechtbank de strafzaak tegen den directeur en
een commissaris van het Paleis voer Volksvlijt
behandeld worden.
De republikeinsche leiders en organisaties te
Athene en Salonlki hebben een protest Inge
diend tegen het optreden van de autoriteiten
Zondag jj. tijdens de republikeinsche belonging
te Salonlki. Naar schatting waren op deae be
longing ongeveer' 20.000 personen aanwezig. WA
zich kleine, groepen monarchisten bevonden, die
Incidenten van weinig belang veroorzaakten. Op
grond hiervan heeft een afdeeling cavalerie
opdracht gekregen de menigte uiteen te drijven.
De cavalerie voerde vijf charges uit en 35
republikeinen werden door slagen met de platte
zijde van de sabel gewond.
Men veronderstelt, dat de Fransche re-
geering accoord gaat met de Brltsche inter
pretatie, volgens welke Voikenbondsleden
In geval van een dergeljjken aanval elkan
der bijstand moeten verleenen.
om het Duitsche volk en vaderland ook onder
de huidige regeerlng steeds getrouw en offer
vaardig te dienen, zich te onthouden van Iedere
vijandige actie tegen den Staat en van Iedere
politieke inmenging fen vooral door iedere po
ging van toenadering, die door de Communisten
zou gedaan worden met alle beslistheid te ver.
werpen. Daarmede zijn naar onze meenlng de
voorwaarden vervuld die In het Rljksconcordaat
aan de katholieke organisaties de bescherming
van den Staat waarborgen.
Wij beschouwen het optreden en de activiteit
van onze katholieke organisaties als een waar-
debol stuk katholiek leekenapostolaat. waardoor
zij geheel volgens de wenschen en de richtlijnen
van onzen Heiligen Vader den Paus een dienst
bewijzen aan de Heilige Kerk.
Indien de Volkenbond tot sanctiemast.
regelen besluit, zouden deze op twee prin
cipes berpsten:
L Ieder land zal er aan moeten deelnemen;
2. De sanctiemaairegelen mogen niet wor
den teniet gedaan door de handelwijze van
Staten, welke geen lid zijn van den Vol
kenbond, sooals bijv, de Vcreenigde Stoten
en Duitschland. Dit laatste sou In het bi-
sonder van belang zijn, zoodra tot econo
mische represaillemaatregelen sou worden
besloten.
wind
oppervlakte
nerie den oorlog zoo spoedig mogelijk te doen
eindigen.
Groot Brittannlë is evenwel niet van zins
eenlge aparte actie te ondernemen buiten den
Volkenbond.
Dagblad uitgegeven door de
De correspondent verklaart, dat de toestand
te Genève zoodanig Is, dat men niet kan ver.
wachten, dat een wonder zal gebeuren.
Men kan niet meer hopen, dat het uitbreken
van een oorlog zal worden verhinderd, doch
men kan er zeker van zijn, dat de Brltsche
regeerlng alles zal doen wat in haar vermogen
is om met de hulp van de Volkenbondsmachi-
LONDEN, 1 October (ANP) Heden Is alhier
het 20ste congres van de Internationale Parle
mentaire Handelsconferentle geopend. De Ne-
derlandsche delegatie op deze conferentie be
staat uit de heeren Mr. W. M. van Lanschot,
Mr. Dr. van RUckevorsel en J. Oudegeest. De
Engelsche minister van financiën, Neville
Chamberlain, heeft In zijn hedenmorgen tot de
conferentie gerichte toespraak verklaard, dat
hij hoopte, dat men tenslotte er In slagen zou
den gouden standaard te herstellen. De minis,
ter Is echter van meenlng. dat onder de hui
dige omstandigheden ook de meest expertmen.
teele poging tot Invoering van stabilisatie vol
slagen ondenkbaar Is.
De ^Abessinische •minister van buitènlandsche
zaken heeft den Consul van Ethiopië te As
mara (Eritrea) getelegrafeerd, dat hij naar
zijn land terug moet keeren.
Te Addis Abeba uit Tigre aangekomen rei
zigers melden, dat 50 afdeellngen Eritreesche
inboorlingen naar Abessinlsch gebied zijn ge.
deserteerd met medeneming van 50 geweren,
groote voorraden munitie en acht machine,
geweren.
LA VALE1TA (Malta), 1 Oct. (Reuter). De
autoriteiten hebben vijf Italianen van het
eiland verbannen, wegens hun antl-Brltsche
activiteit. Het zjjn de secretaris vgn de Ita-
llaansche fascisten op Malta, Fusco, die een
vooraanstaande betrekking bekleedt aan het
filiaal der Bank van Rome en met een Maltee-
sche vrouw getrouwd is; de dirigent van het
Philharmonisch orkest van Lu Valetta, Cava
liers Bottl, die eveneens met een Malteesche
gehuwd is; de belde aoons van den commen-
dator Mazzone, een vooraanstaand Italiaanse!)
zakenman op Malta, die thans in Italië ver
toeft en zelf niet terug mag keeren
De weigering van Genève om waarnemers
te zenden, heeft hier teleurgesteld, maar
tüet verrast. Men is van meenlng, dat de
commissie toch niet meer op tijd zou
komen, aangezien de oorlog op het punt
staat uit te breken.
GENèVE. I October. (A. N. P.).
Ook hier zijn berichten ontvangen
volgen» welke Italiaansche troepen
de Abessinische grens zouden heb
ben overschreden. Er is geen enkele
officieele bevestiging van te ver
krijgen. Trouwens, ook de Volken
bond heeft hieromtrent geen vol
strekt betrouwbare berichten
zijn beschikking.
Militaire kringen verklaren dat de regentijd,
welke nu reeds acht dagen langer duurt dan
tewoonljjk het geval Is, wel geen verandering
zal brengen In de militaire besluiten van Italië,
daar de provincies Ogaden, Danakll en West.
Ugre weliswaar nog van den regen te lijden
hebben, doch de bodem het regenwater direct
absorbeert.
In de Abessinische hoogvlakte tot Gondar
toe, regent het nog steeds. De Abessinische
troepenbewegingen schijnen hier nog weinig te
beter kenen.
Vslgens de Abessinische kringen zouden
de Italianen tusechen 5 en 16 October tot
ten aanval •vergaan, waarbij men als eer-
Een wgord van warme hulde en hartelUke
bemoediging richten wij ook tot de leiders van
onze katholieke organisaties en vereenlginfeen,
zoowel tot leeken als tot priesters. Zij hebben
bij al hun overmatigen arbeid en zorgen ook
nog miskenning, harrfè offers en groot leed
moeten dragen. Zij mogen ervan overtuigd zijn,
dat de Duitsche Bisschoppen hun werken,
strijden en lilden met bijzonder hartelUke
deelneming volgen. Mogen zjj volharden In hun
trouw jegens Kerk en Staat, in hun onbaat
zuchtige overgave aan hun heilige en moeilijke
opdracht, om hun vereeniglngen te lelden en
hun leden moed en vertrouwen In te spreken,
ontvangen van de bestuursleden der katholieke I Daaartoe verleenen wij van harte onsen Bl*-
onganlaatlM, waarin *U zich bereid verklaarden I schoppelUken Zegen.
De Giornale d'Italia schrijft aangaande de En-
gelsch-Fransche samenwerking bjj een vloot-
blokkade In de Mlddellandsche Zee, dat uit de
tot Frankrijk gerichte vraag slechts blijkt, dat
de concentratie der Engelsche vlootstrljdkrach-
ten In de Mlddellandsche Zee verband houdt
met blokkade.plannen.
De blokkade zou evenwel een maatregel van
den Volkenbond moeten zijn, die een dergelijk
besluit nog in het geheel niet heeft genomen.
Engeland, aldus besluit het blad, heeft dus op
eigen Initiatief maatregelen jegens Italië ge
nomen. aleer een gemeenschappelijk besluit
tegenover Italië was genomen.
Nederlandache reserve-officier in Duitschland
gearresteerd, verdacht van steunverleeuing aan
illegale communistische partij.
De oorlogsdreiging steeds directer; afkondiging
der algemeene mobilisatie In Abessinië seer
spoedig verwacht; Italiaansche verscherpte
maatregelen.
Op de conferentie zijn omstreeks 250 gede
legeerden uit 31 landen aanwezig; zU zal tot
Vrijdag as. duren.
In de openingszittlng Is nog een welkomst
boodschap van den Konlng voorgelezen, lui
dende: „Op dit oogenbllk, nu er teekenen zijn
van een herstel uit de economische crisis Is
deze bijeenkomst van bijzonder belang. Zij
legt den nadruk op het feit, dat voorspoed niet
kan worden gevonden In isolatie, maar alleen
door samenwerking en dat het voordeel
ieder afzonderlijk land alleen gevonden
worden In het welzijn van allen."
BgS NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD
BERLIJN, 1 Oct. (Reuter). Goemboes heeft
hedenmiddag Berlijn per vliegtuig verlaten, een
adjudant van Goering vergezelt hem tot Boeda
pest. Bij zijn vertrek werd hij uitgeleide gedaan
door minister van Neurath, terwijl een com
pagnie SS. de eerewacht had betrokken.
Te ruim 5 uur kwam Goemboes te Boedapest
aan en bracht Horthy In het kabinet verslag
uit over zijn Berlijnsche besprekingen.
In politieke kringen verluidt, dat Goemboes
nog in October de Italiaansche regeerlng een
bezoek zal brengen.
ij V Drukkerij De Spaarneitad - Haarlem
gdhuitrserè Zondagsblad f 0.60 hooger
WU beschouwen de Katholieke Jeugdorgani
saties als een zeer bijzonderen zegen voer onze
huidige maatschappij. ZU willen onze katholieke
jeugd verankeren In een sterk, heldhaftig,
dlepwortelend en levendig geloof er\ ta reine
christelijke zeden Wat zou thans meer nood-
zakeljjk zijn nu de stormen over ons vaderland
gieren, nu de brandfakkel van den geloofsstrijd
onder het Duitsche volk wordt gezwaaid, nu het
christelijk geloof en de katholieke kerk op de
felst mogelUke wijze bestreden worden en ver
smaad. nu nieuwe stichters van godsdiensten
optreden, die aan het bultsche volk een gods
dienst zouden willen opdringen, zonder per
soonlijken God, zonder openbaring, zonder son
de, zonder verlossing en Verlosser, sonder een
eeuwig einddoel en een eeuwig leven?
Met diepe smart en innige deelneming zUn wU
vervuld jegens zoovele leden, bestuursleden en
voorzitters van vereeniglngen en organisaties
die aan zware beproevingen zUn blootgesteld en
die groote offers moesten brengen. Zooals onze
katholieke vereeniglngen In Ujden van nood en
beproeving hun Kerk en hun Bisschoppen niet
verlaten hebben, zoo mogen zU ervan overtuigd
zUn, dat ook hun Bisschoppen hen niet tullen
verlaten, maar veeleer allee zullen doen om het
voortbestaan en den zegenrijken arbeid van de
katholieke organisaties die in 1 Rljksconcordaat
gewaarborgd Is, voor hen te verzekeren Met
vreugde hebben wU de plechtige verklaring
MOSKOU, 1 Oct. .(A NJ».). De „Prawda” pu
bliceert een beschouwing over het bezoek aan
BerlUn van den Hongaarschen premier Goem
boes. Het blad wijst op het feit, dat de Dultsch-
Poolsch-Hongaarsche ondcrhandellngen op ini
tiatief van Duitschland begonnen zUn aan den
vooravond van den aanvang der oorlogsopera-
ties in Oost-Afrlka. hetgeen het doel der be
sprekingen verklaart. Het Duitsche Imperialis
me hoopt, dat het, terwijl Italië in Abessinië
gebonden Is. gelukken zal zich In Mldden-
Europa vast te zetten, waarbij de omstandig
heid uitgebuit moet worden, dat ook de aan
dacht van Engeland op Oost-Afrlka geconcen
treerd zal zijn. Dit beteekent vooral een beslis
sing in de OostenrUksche kwestie, tot welk doel
een zoodanige groepeerlng van krachten in het
leven moet worden geroepen, dat deze de kleine
Entente en In het bijzonder Tsjecho-SlowakUe
in toom zal kunnen houden. Juist daarover
wordt thans In Berlijn gesproken. Naar het
schUnt moet het totstandijpengen van een
Duitsch-Pooisch-Hongaarsch blok het uitgangs
punt vormen voor een vernietiging van de kleine
Entente. Onafhankelijk van het feit, hoever men
zou kunnen meenen, dat de doeleinden, die na
gestreefd werden gedurende de jachtrels van
Goemboes naar Berlijn, bereikt kunnen worden,
herinneren de Dultsch-Poolsch-Hongaarsehe be
sprekingen er opnieuw aan. dat de fascistische
krachten, die trachten den Europeeechen vrede
te verstoren en een nieuw militair blok In het
leven te roepen, ten behoeve van een nieuwe
verdeellng van Europa actief zijn.
Ten aanzien van het Fransche antwoord
op de Brltsche Informatie verkeert men te
Londen geenszins In twijfel. Er zal evenwel
eenlg uitstel jnede gemoeid zijn, daar Laval
zün collega’s uit het kabinet raadplegen.
Behandeling van het Bezulnigingsontwerp door
de Tweede Kamer voortgezet; motle-v. d. Tem
pel Inzake salarisverlaging verworpen.
Plechtige bijzetting van bet stoffelijk overschot
van Mgr. Mutaaers z. g, te Venlo.
De Amerikaansche arts. Dr. Hockmann, de
onder-dlrecteur van den gezondheidsdienst, is
vertrokken naar Diredaoua met een aantal
ziekenverplegers en materiaal, bestemd voor het
Zuid.OostelUk deel van de provincie Ogaden,
alwaar de aanval vanuit Itallaansch Somali
land te verwachten is.
Reuters diplomatieke medewerker deelt hier,
omtrent mede: deze Informatie is geen han-
delszaak. Deze kwestie houdt verband met het
feit, dat In artikel 16 van het Volkenbond»,
statuut een leemte Is geconstateerd.
Sub 3 van genoemd artikel verplicht alle
leden in geval van een geisoleerden aanval
aaneengesloten te staan, zoodra de Volkenbond
besloten heeft tot een gemeenschappelUk op
treden.
Daarbij wordt evenwel geen enkele aanwU-
zlng gegeven voor den tusschentUd, vóór de be
slissing zal zijn genomen.
LONDEN, 2 Oct. (ANP) Reuter bevestigt
de berichten volgens welke de Brltsche
regeerlng bU de Fransche regeerlng
hebben geïnformeerd naar haar houding in
geval van een plotselingen aanval der
Italiaansche vloot op de Brltsche.
Te Addis Abeba is een Zwltsersch reserve-
officier aangekomen en verscheidene andere
Zwitsers worden weldra verwacht. Evenals de
onlangs aangekomen Belgen zullen zij belast
worden met de organisatie der politie, vooral
ter bescherming van de vreemdelingen en met
verschillende andere technische werkzaam,
heden.
Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat
sedert eenlge dagen hulpschepen van de Ita
liaansche oorlogsvloot patrouilleeren In de
Grteksche wateren bü Kreta en hier diepte
metingen verrichten.
De stad Jjjiga is voor vreemdelingen gesloten.
Aan de kust van Fransch Somall-land ten
Noorden van de haven Djibouti, zouden twee
geheimzinnige schepen gezien zUn, die geen
vlag voerdeii.
Men gelooft, dat deze vaartuigen eenlge dui
zenden mitrailleurs aan boord hebben en uit
hun bewegingen valt op te maken, dat zij het
gunstigste oogenbllk afwachten, om de smok
kelwaar te ontschepen.
De Zweedsche generaal Virgin, de technische
raadgever van den minister van buitenlandsche
zaken, en commandant Cigll, de Fransche gou
verneur van Prins Makonnen, den jongsten
zoon van den Negus, hebben beiden de hoofd
stad voor goed verlaten, de eerste om gezond
heidsredenen en de tweede om persoonlijke
redenen.
Voor hun vertrek heeft de Negus hen gede
coreerd en hun persoonlijk eenlge geschenken
overhandigd.
DEN PASAR, 1 October. (Aneta) In
bosch-reserve van den Goenoeng Agoeng
brand ontstaan; door den sterken
deze brand uitgebreid over een
van tweeduizend hectare.
•w—e Duitsche Bisschoppen hebben in Fulda
I 1 een gezamenlijk schrijven opgesteld dat
aan alle katholieke vereeniglngen en or
ganisaties is toegezonden en dat wij belangrijk
genoeg achten om het hieronder volledig te
laten volgen.
Het Duitsche Episcopaat, in vergadering te
Fulda bUeen, Is met hartelUke liefde en herder-
lUke zorg varvuld jegens de katholieke vereenl-
gingen en organisaties, die thans uitermate in
het nauw gedreven zijn, doch die ook In deaen
storm en beproeving trouw en standvastig zUn
gebleven.
««S i
•to actie het bombardement verwacht van
de spoorlUn en de radiostations van Harrar
en Addis Abeba.
Uit betrouwbare bron verluidt, dat de
keizer onderhandellngen voert over een
bondgenootschap met de regeerlng van
Yemen. Een bevestiging van dit bericht is
evenwel nog niet ontvangen.
ADDIS ABEBA, I Oct. (Reuter)
Volgens een niet bevestigd gerucht,
zou de algemeene mobilisatie heden
avond worden afgekondigd.
Het nieuws zal verspreid worden
door middel van vuren die op de
toppen der bergen ontstoken wor
den.
Gezaghebbende kringen deelen
mede, dat de proclamatie der mobi
lisatie op bevel van den Negus een
plechtig karakter moet dragen, en
gepaard moet gaan met een gods
dienstoefening en een redevoering
in aanwezigheid van de journalis
ten en cineasten.
In het gebouw van de Italiaansche Legatie
gaat men voort met het treffen van toebereid
selen voor de komende vUandelUkheden.
Men heeft de meubelen, de auto’s en de
paarden verkocht en het Abessinische perso
neel ontslagen. BUna alle In Abessinië wonen
de Italianen zUn nu- vertrokken. Vier van de
zes Italiaansche Consuls hebben hun post ver
laten.
De Consul te Harrar beeft bevel gekregen
om te vertrekken en die te Adoea blUft op zUn
post wegens de nabUheid van de grens.
Minister Chamberlain
