de Poort r Ondernemersovereenkomsten STARK’s Vo orl IX Afweermiddel tegen mosterdgas ra ALKMAARSCHE JONGEN DE UITVINDER DE WINKELIERS TEGEN ZICHZELF BESCHERMD FINANCIËELE TOESTAND DER GEMEENTEN COMMISSIE ECON. RAAD GEÏNSTALLEERD 4 ZATERDAG 12 OCTOBER 1935 LEEKEPREEKEN idei ikt is 1142 Geen crisis-maatregel Proeven zyn bevredigend n B T eg en verstarring ir I Groenten in blik Stichting zal worden opgeheven I Het benzine-uitvoer- verbod Arbeidende aan nieuwe uitvinding Zyn geheimzinnige proeven tydens zyn jeugd werden door de huis- genooten niet altyd op hoogen prys gesteld Gedurende de laatste vier jaar veel ongunstiger geworden Waartoe belangrijke aankoopen van benzine? De nieuwe electriache treinen Schaarschte, doch niet wegens hamsteren tand pasta Restaurant DORRIUS X. Voorburgwal b. h. Spai, Amsterdam. FLATS DU JOUR SN A LA CARTS M Centr. Rogge Organi satie P roeven met springbommen Wat de wet op uitverkoopen en opruimingen in hoofdzaak beoogt De tijdsduur Ordening in den geest dezer wet bedoelt meer dan bescherming van ondernemer en arbeider: er zyn ook consumenten •S en grootbedrijf ,^én man” Stille jongen LIBRA Straffen Het a van „balansopruiming”, en zich afgeloopen •ging Jan naar de H.BJB. In dien tijd waa Ik. Voor wat betreft de verbindendverklaring la het mogelük. dat de overeenkomst zelve reeds zoodanig met waarborgen Is omkleed, welke de werking er van binnen de daaraan te stellen grenzen houden, dat slechts weinig bij alge meenen maatregel van bestuur te regelen blijft. bestaande uit hier te lande verkrijgbare grond stoffen. Maar in zijn jongensjaren deed Jan Hackman zich al ala een uitvinder kennen. Na zijn lagere schooljaren bij de Broeders Toen wij hoorden, dat een der uitvinders van hei afweermiddel tegen mosterdgas, waarover de bladen dezer dagen berichten brachten, een Alkmaarsche jongen geweest la, gingen wij er op uit, om van zijn familie of vrienden nadere bijzonderheden over den uitvinder te weten te romen voor Ve» in de vergunning vermelde tijdstip van den aanvang dier opruiming. De mogelijkheid van verlenging voor een opruiming wordt In de wet niet vermeld. De vierde partij van den wedstrijd om het wereldkampioenschap schaken tusschen dr. Ruwe en dr. Alfechin is Donderdag in de Wittebrug te Den Haag aangevangen. Prof- v. d. Bilt verrichtte den eersten zet Ordening, die ook deze wet beoogt, wil naar mijn meenlng niet zeggen het bedrijfsleven ver ankeren aan den steiger vin de haven der ..beatl poasedentes”. Ordening In den zin van deae wet moet voortkomen uit het bedrijfsleven zelve, en kan slechts dan verbindend worden verklaard. Indien ze voor de economische verhoudingen in den er bij betrokken bedrijfstak overwegende beteekenla heeft of kan hebben, en het alge meen belang de verbindendverklaring eischt. In het algemeen moge gezegd zijn, dat in den algemeenen maatregel van bestuur zoo noodlg bepalingen zullen worden opge- nosnen, welke een verstarring van het be- drijfsteven beoogen tegen te gaan. Voorzie ningen moeten worden getroffen, teneinde het toetreden van nieuwe bedrijfsgenooten en de reeds bestaande outsiders tot de or ganisatie der bedrijfsgenooten te vergemak kelijken. Wat betreft on verbindend verklaring, zul len overwegende bepalingen in den alge meenen maatregel van bestuur worden op genomen, welke beoogen te verhinderen, dat de onverbindendverklaring een ongebreidel- den concurrentiestrijd tusschen de bedrijfs genooten aal ontketenen. baar gsnover in en te van meisje en de katholieke huls- De proeven met de springbommen waren ge- vaarlijker; buiten de stad in een land lieten we eens een tamelijk zware bom ontploffen, zoodat het vee op den loop ging en de kippen en eenden een helsch spektakel maakten, soo- dar de boeren ons achterna kwamen, zonder ons echter te pakken te krijgen. Op een ande ren keer liet Jan een kleine bom met behulp van een vlieger en voorzien van een branden de lont de lucht in; het was op een donkeren avond. Het duurde lang voor de lont opgebrand was en juist hadden we de hoop opgegeven dat het ding nog sou afgaan, toen de bom met een hevlgen knal en met een fel licht uiteen spatte. HU had ook een gasmasker en heeft met be hulp daarvan In zün eentje eens een huls ont smet, dat vol wandluizen zat. Met een wind buks hU had allerlei schietvoorwerpen op zün kamer kon hü van de eene straat over een blok hulzen in een andere straat pre- die zich nooit op den ZUn geheimzinnige proe- Oezien het raadselachtlge, dat bet gisteren plotseling uitgevaardigde benzlne-ultvoerverbod omhult, hebben wU er in Den Haag nog eens nader naar geïnformeerd, wat toch wel de ra den kan zijn van het aoo onverwacht ingrijpen der regeertng. Men gaf ons nogmaals de verzekering, dat dit uitvoerverbod geen verband hield met de Ita- llaansch-Abessinlache gebeurtenissen en uit sluitend toegeschreven moet warden aan zeer groote aankoopen van benzine hier te lande, waardoor een tekort zou kunnen ontstaan. Op onze vraag, waartoe deae belangrijke aan koopen dan wel moesten dienen, kregen wU twee veronderstellingen te vernemen. Volgens onsen zegsman was het aeer wel mo- geUjk, dat Nederlanders groote voorraden ben zine aankochten, speculeerend op of uit vrees voor devaluatie van den gulden; en vervol gens kon het vermoeden bestaan, dat door Oos ten rij ksche en Hongaanche importeurs groote voorraden werden Ingeslagen om deae <nu Oos tenrijk en Hongarije toch verklaard hebben, aan geen sancties tegen Italië te sullen mede werken) naar Italië door te zenden. Ordening te den geest van deae wet be deelt meer dan bescherming van ondernemer en artidder, er zfjn ook consumenten, hier op dient vooral bü het maken van prijsaf spraken gelet te worden. De uit oprechte overtuiging gebaren drang naar samenwer- king en eenheid te het bedrijfsleven is alleen dan gesend als de gemaakte afspraken ten bate van de algeheele velkahuisheuding zijn. Deze wet zaag niet als een crisls-maat. regel worden beschouwd; het zijn dus niet de erMeomstandlgheden. doch een steeds toenemend streven naar samenwerking on der de bedrijfsgenooten, vooral ook als gevolg van de wijzigingen, welke zich ten aanzien van de structuur van ons econo misch leven voltrekken, dat aan de wet ten grondslag ligt. De taak der overheid ligt eenerzijds in bet bevorderen van dit streven. Indien daardoor aan ongesonde concurrentie.toe. standen een einde wordt gemaakt, ander- sijds in het beperken hiervan, indien tot schade van het algemeen belang, samen werkende bedrijfsgenooten hun machts positie misbruiken voor monopolievorming. Ofschoon doel der productie, Is de mensch door zün werk In de productie hiermede tevens ten nauwste verbonden. Deze wet die tot doel stelling heeft de economische verhoudingen in het bedrUfsleven te regelen gaat echter in haar gevolgen verder, zoo kan zü bü een goede toe passing ook het sociaal belang dienen. De rede van den minister werd beantwoord door den voorzitter der commissie, prof. dr. Lleftlnck. HU had thuis n.l. een groot aantal kolven en flesschen, waarmede hü proeven nam met vloeistoffen en springstoffen; hü had dan al- Hjo een rood en opgewonden gezicht, want het was een gevaarlijk karweitje. ZUn moeder wilde er daarom ook niets van weten en was niets op die gehelmdoenerU gesteld. Een. onder de aanduiding ..uitverkoop' aan- gekondlgde verkoop mag slechts worden ge houden gedurende ten hoogste 3 maan de n na het In de vergunning vermelde tUdstip van aanvang van den verkoop. In bijzondere gevallen kan de Kamer dezen termün met hoogstens 3 maanden verlengen. Een opruiming mag slechts worden gehou- na het b» Eenheid geen macht aan het bedrijfsleven, vooral als het geldt den internationalen concur rentiestrijd, deze macht moge echter nooit worden misbruikt ten opzichte van den vader- landschen consument, zU rlchte zich op techni- schen vooruitgang en economische versteviging. Naarmate door steeds verder indringen van de toegepaste natuurwetenschap In het bedrijfs leven dit meer en meer gemechaniseerd wordt, wordt het bedrijf meer kapitaal Intensief en de exploitatie voor een steeds grooter deel der be drijven in hoogere mate door de vaste lasten be- heerscht, het bedrijf wordt hierdoor minder elastisch, om deze redenen is een door ordening verkregen, productie-stabilltelt van niet te on- derschatten beteekenla Van de beslissingen van de Kamer van Koop handel kan de aanvrager binnen 3 wezen na dagteekenlng der beslissing, in beroep komen bü den Minister van Handel, NUverheld en Scheepvaart, door Indiening van een, met re denen Omkleed beroepschrift. Nog Is bepaald, dat verkoopen, welke verband houden met jaars- of selzoenswlssellng, uit sluitend gehouden mogen worden tusschen 1 Januari en 1 Februari en tusschen 15 Juli en 15 Augustus. BU algemeenen maatregel van bestuur kan de Kroon aan één of meer groepen van winkel neringen een ander tUdvak aanwUzen. waarbinnen een uitverkoop of opruiming als hlerbovenbedoeld, mag worden gehouden. aan den economlschen; waar zulks niet het ge val was, grijpe de overheid wetgevend in, aldus toonend dat hare roeping een hoogere is dan die van den „état gendarme” alléén. Daar bü sommigen misverstand heerscht over de strafbepalingen In deze wet, zü er op gewe zen, dat als mlsdrUf alléén wordt beschouwd bet schenden van het ambtsgeheim door hen, die uit hoofde van hun ambt of beroep. bü de uitvoering van deze wet betrokken zün. De genen. die de wettelüke bepalingen overtreden, maken zich schuldig aan eenvoudige overtre ding en kunnen gestraft worden met hechte nis van ten hoogste 2 weken of geldboete van ten hoogste ƒ500. j bloemen schreef een vrouw van rijpe ervaring - zoo juist zUn het zoogenaamde ideale meisje toegeworpen, dat men te lang voor den man en voor niets anders dan voor den man opvoedde. Dit was een fout in de redelijke orde D6ó kwam ondertusschen bet meisje tot het huwelUk, uitgerust voor haar rol van zelfver loochening voor het leven in dienst van anderen, wat de roeping van echtgenoote en moeder ver onderstelt. Goede tradities en vooral een stevige, gods dienstige ondergrond en ook die onverwoestba re energie, welke een ongekreukte maagdelUk- heid geeft, die alle te zamen brachten een pre tentielooss jongevrouw tot een hulselüke» haard, eene die alle krachten der liefde den eenen uitverkorene had verzameld, klaarbaar, dat haar geest er een was van weer stand en handhaving. ZU werd de grondlegster van de vele groote en degelUke gezinnen, welke onze katholieke gemeenschap gevormd hebben. Hoe staat daarnaast nu het meisje van van daag, de echtgenoote van morgen? - Hierover een volgenden keer. Het komt herhaaldelUk voor, dat een In het algemeen belang gewenschte samenwerking tusschen de bedrijfsgenooten verijdeld wordt, door het tegenstribbelen van enkele onderne mers, die niet bereid zUn zich aan een. door een groote meerderheid van bedrijfsgenooten voorgestelde regeling te onderwerpen. De wet staat echter toe, zooals mr. Geseling bet aoo juist uitdrukte, een overeenkomst verbindend te verklaren, ook voor wie er geen partU bü zUn. en voor wie er ook niet vrijwillig partij bü willen worden. De bü algemeenen maatregel van bestuur algemeen verbindend verklaarde ondernemers-overeenkomsten gelden dan ook voor alle bedrijfsgenooten tegenover ieder, die bU de nakoming een redelük belang heeft. An derzijds geeft de wet de bevoegdheid overeen komsten, welke het algemeen belang schaden en tot ongewenschte monopolievorming aanlei ding geven te doorbreken. Richtsnoer is dus ook hier weer het algemeen belang. In welke mate de flnancleele toestand van een groot aantal gemeenten ongunstiger is ge worden, kan worden afgeleid uit enkele gege. vens betreffende de gemeentefondsbelasting, die zün opgenomen in de negende aflevering van het Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In deze aflevering wordt voor de belasting jaren 1931/1932 tot en met 1935/1936 een over, zicht gegeven van de aantallen gemeenten, die zich voor genoemde belasting in een der drie klassen hebben gerangschikt, en van de aan. tallen opcenten, die de gemeenten op deze be lasting heffen. Thans te hU bU de Bataafsche, waar hü ook aan een uitvinding werkt, n.l. bet zoeken van de stof In de benzine, die het schokken van den motor veroorzaakt; reeds lang wordt, ook onder leiding van prof. Wibaut, naar deze stof In de benzine gezocht. HU maakte van alles; buskruit, zuren, vloei stoffen, traangas, stink- en springbommen en meermalen namen we proeven. Op de Zaterdagavondmarkt vermaakten we ons er mede stinkbommen, die hU thuis ge maakt had, te laten werken, zoodat een markt koopman soms al zUn rijkers weg zag gaan en we allerlei vermakelUke opmerkingen moes ten hooren over de verdachte lucht die er hing. Ook In de stationswachtkamer en in zalen werd wel eens een stink- of traangasfleschje geledigd. Een vriend van Jam ging eens met een klein fleschje naar een feestavond toe en het een meisje eens ruiken, onder voorwendsel dat het parfum was; het arme kind kreeg er een flauwte van en de zaal moest gespuid wor den. Het werd soms zoo erg, dat de politie op zoek naar de daders ging, maar nooit raakten we er bü. verbindend verklaren van onderne- mersovereenkomsten. De Minister hield bü deze gele genheid een rede, waaraan het vol gende is ontleend: Hardnekkig loepen geruchten, dat de groen ten In blik schaarsch worden. Vanzelfsprekend wordt dit In verband gebracht met de hamster- manie, die In verband met den internationalen polltleken toestand over ons land te uitgebroken. WU hebben te bevoegder plaatse naar een en ander geïnformeerd en ons bleek, dat Inderdaad de geruchten over de schaarschte juist waren, doch dat men de oorzaak ten onrechte zoekt In het hamsteren. De zaak ligt zoo; In tegenstelling tot den voorjaarsoogst, die zeer goed was. wordt de najaarzoogst slecht De kool Savoye kool, witte kool en dergelljke mislukt. Snljboonen dito. Met het gevolg dat de prijzen van de versche groenten stUgen. Sterk stUgen zelfs. Daar nu de groenten, die in de blikken liggen er- werkt, nog voorjaarsgroenten uit den goed- koopen rijd dus zUn, dus nog laag in prUs kunnen blUven. wendt het publiek zich tot da busjes inplaats van tot de versche groenten. Het blUft alleen de vraag of dit verschil lang zal aanhouden. Want ook de conservenfabrieken moeten groenten koopen Vorige week schreven we. naar aanleiding van een proefrit, dien we meemaakten op het baanvak AmsterdamZandvoort over het nieu we electrlsche stroomlUn-materiaal der Ned. Spoorwegen, waarvan reeds treinen rijden op de lUnen Rotterdam naar Hoek van Holland. Zooals men weet kan hiermee een snelheid van 150 tot 160 KM. behaald worden. Echter ligt het niet In de bedoeling met deze snelheid te rUden, daar er een bepaling bestaat. waarbU nooit sneller uitgezonderd bU proefritten dan 100 KM. gereden mag worden. Ook met stoomtreinen te het wel mo- gelUk sneller dan 100 K.M. te rijden. De proeven, die met het nieuwe materiaal genomen warden, zfln echter belangrijk om dat het zaak te 1>U verdere doorvoering van electrificatie der Spoorwegen met modern» wagens voor den dag te komen. De rutmte m 7 de stroomlUnwagens te echter nog te beperkt dan dat zU ook op drukke lUnen gebruikt zou den kunnen worden. In de toekomst sou men echter eventueel grootere wagens kunnen bouwen. Van ir. W. Hupkes. den chef van den be trokken dienst, vernamen we, dat de proeven aeer bevredigend zUn. Zoo is het aantal gemeenten, dat geen op. centen op de gemeentefondsbelasting heft 1931/1932 tot 1935/1936 gedaald van 317 tot 32. terwUl het aantal gemeenten met het maximum aantal opcenten, dat rechtstreeks mag worden geheven (100 voor de jaren tot en met 1934/ 1935 en 75 voor 1935/1936) is gestegen van 30 tot 625. Verder blUken 180 gemeenten, die voor 1931/1932 In de eerste klasse waren ge rangschikt en 197 gemeenten, die In de tweede klasse waren gerangschikt In een der volgende jaren naar een lagere klasse te zUn overgegaan Hat, aantal gemeenten der derde klasse ver. meerderde hierdoor van 1931/1932 tot 1935 1931 met 363. Opgemerkt zfl, dat dóór deze veran. derlng van klasse onder overigens gelUke om standigheden een grooter aantal personen In de gemeentefondsbelasting valt, waardoor een hoogere belastingopbrengst wordt verkregen. Allereerst spraken wU met den heer J. Bruin, oie vanaf de lagere schooljaren, totdat zUn vriend naar de Amsterdamsche Unlversitelt ging, zeer bevriend met dn. Hackman geweest te HU verwonderde er zich niets over, dat zUn mend deze opzienbarende uitvinding gedaan cad. HU wist, dat Jan Hackman die eerste luitenant te geweest, aan de Hembrug met proeven bezig was, al wist hU niet precies, dat hU reeds jaren lang gezocht had naar een middel, dat de gevaarlUke werking van het mosterdgas kon te niet doen en thans opdracht had gekregen deze afweerstof samen te stellen. Nu de wet op het uitverkoopen en oprui men in het winkelbedrijf as. Dinsdag In werking zal treden, zullen tal van winke liers gaarne eenlge artikelen nader zien toegelicht, opdat zU nauwkeurig weten, wASraan zU zich in de toekomst te hou den hebben. Ook In een organische volkshuishou ding dient gewaakt te worden voor be houd van de persoonlUke zelfstandigheid. Hoe vaak ontleende de zon der sociale wet geving haar licht en glans aan het goed ge leide grootbedrijf. Ben hoog sociaal niveau te op den duur ondenkbaar in een econo misch mosros. Gedachtig aan de femmes savantes van Molière, <*en gedurende ten hoogste één maand vai men er van overtuigd, dat de mannen er niet van hielden een geleerde vrouw te trouwen. De moeders hielden voorts haar dochters In <*e meest absolute onwetendheid omtrent de feiten van het huwelUksleven. De kennis hler- 'an bracht, meende men, om met de Men taugé te spreken ,,meer bekoringen, meer zwakheden, >n«er gevaren” mee. Feit is, dat goed be schermd door de toenmalige levensgewoonten, de maagdelUke zielen In ongerepte schoonheid op- Poeiden. Deze blankheid had haar bekoring en heilzamen invloed. Dank zU de strenge keuze 'an lectuur, behield de verbeelding haar rein heid, het gemoed zUn oorspronkeiUke frisch- heid, wanneer althans de moeder de kunst ver- rtond om, bU het nu en dan beantwoorden van «ielicate vragen, geen geheime nieuwsgierigheid °P te wekken. In overdrijving ging de Uver zelfs teóver om de onwetendheid tot den avond voor het huwelUk te verlengen, aldus de jongevrouw hringend tot een belofte om plichten te vervul- tei, welke zU niet kende. Geheel gescheiden van de mannen was er voor 1 jonge meisje niets om zich tegen te bescher- Men beveiligde haar van alle kanten. 1 Tas duldelUk, dat dit eenlgszlns gekunstelde 'e- ”n. eenerzUds sommige kwade dingen tegen hield maar weer andere te voorschUn riep: noe8ri)Pe temperamenten sprongen uit den hand of vervielen In het andere uiterste. Maar h* «eksen, aldus van elkaar gescheiden, wekten ®ter aantrekkingskracht en betoovering voor de bekoring van de verboden vrucht -® de betoovering van zinsbedrog. Het huwelUk won er door aan aantrekkelUkheld. De magne- ibehe kracht van het onbekende kwam den Mtuurdrang te hulp. Het huwelUk was toen het doel, het eenlge h°el, waarop men de jonge meisjes africhtte. *hhans men plaatste ze voor bet dilemma: het huwelUk of het klooster. Daarbuiten waren al- verlatenen en levenswrakken Vandaar de vrUsters”, de zure vrUgezelllnnen; van- A® valsche religleuse roepingen, vandaar de hWelUken uit wanhoop! Een late invloed van kWweeau deed het meisje voor den man op- Sophie voor Emile als voor haar *te bestemming, een soort aardsche vervan- van de eeuwige zaligheld I Bulten den man y?** leven geen waarde. Dit deed het aan- huwelUkscandldaten toenemen, maar onder- #rukte teeelUk.rtHH mi z»sij--r-L«144L baMn rigUAft I Art. 1 der wt bepaalt, dat het verboden is, in het winkelbedrijf een verkoop aan te kon digen onder de aanduiding „uitverkoop” of „op ruiming”, zonder daartoe van de Kamer van Koophandel en Fabrieken vergunning verkre gen te hebben. Maar daarop leert art. 2 al da delijk. dat dit voorschrift niet van toepassing Is op de aankondiging van verkoopen, in ver band met jaars- of seizoenwlssellng. Dat wil dus zeggen, dat de jaarlljksche, halfjaarhlk- sche en andere seizoenopruimtngen gehouden mogen worden, zónder dat de Kamer van Koophandel daarin gemengd wordt Echter dient degene, die een dergelUke opruiming wli aankondigen, er rekening mede te houden, dat geen andere aanduiding gebezigd mag worden, don één der 5 volgende: „jaarlUksche oprui ming”. „half-jaarlUksche opruiming”, .seizoen- opruiming”, ..balansopruiming”, „inventaris opruiming” Mocht men den kooplust willen trachten te stlmuleeren door bUvoeglngen als: „Dit is Uw laatste kans” of „Grüpt deze gelegenheid aan", dan is dat voortaan verboden. Voor alle Andere opruimingen of uitverkoopen dient men een vergunning aan te vragen oU de Kamer van Koophandel, en moet daarbu op geven: de reden van den verkoop, het tU^stlp van aanvang van den verkoop, benevens de lo- ealitelt, waar de verkoop zal gehouden worden. Voorts moet bU de aanvrage een opgave worden cvergelegd van de soort der goederen, welke tn den verkoop betrokken zullen zUn. Van de Kamer van Koophandel ontvangt de winkelier dan een schriftelUk bewUs. dat ge durende één week nA den dag van ontvangst daarvan, aan den Ingang (of aan een aer in gangen) van de locallteit, waar de verköon zal worden gehouden, opgehangen Is en blUft Van buiten af moet van dit bewUs gemakkeluk ken nis genomen kunnen worden. Indivldueele krachten, aoo sterk werkzaam tn den echten ondernemer, hebben vele grootbe drijven doen ontstaan, waarvan wording en op komst met gouden letters in de annalen der technische en economisch» geschiedenis zUn neergeechreven. Aan het ontstaan en bet wezen van het grootbedrijf is dan ook altUd nauw verbonden de naam van „één man" van den stichter of leider. Men behoeft ook-in ons land slechts om zich heen te zien om dit stuk ge schiedenis levend voor oogen te hebben. Aan de beteekenla van bet persoonlUke element mag naar mUn meenlng de gebondenheid niet tor nen. Goede ordening zU een gereeds voedings bodem voor bet Immers onmisbare particuliere Initiatief. De menschelUke vrUheld, en dus ook die van den ondernemer moet worden geëerbie digd voorzoover bet algemeen belang zulks toe laat, en slechte dan worden beperkt als hst algemeen belang dit werkelUk eischt. De Minister van Landbouw en VlsscherU heeft bepaald, dat de Stichting Centrale Rogge Organisatie opgeheven zal worden en dat het liquidatiesaldo zal worden gestort In het Land. bouw-Crisisfonds. rijn vrienden zich vermaken met de woede der gestoorde bewoners. Niet zelden ook gingen ze naar de lucht brug, welke naar de perrons voor oe trams naar Bergen en Egmond leidde, om daar hun traangas te verspreiden en lachend konden zü dan toezien, hoe de vele reizigers met zakooeken hun hullende oogen beschermden tegen het traangas. Het goed was echter onschadelUk, want, al was Jan een echte kwajongen, roeke loos was hU niet en zUrT springbommen liet hU niet ontploffen, zonder de noodlge veilig heidsmaatregelen te hebben genomen. Op school haalde hU zUn kwajongensstreken niet uit; hU kon heel best leeren en blonk vooral uit In de scheikunde. Vooral daarom verheugde zUn vriend over het succes van zUn schoolmakker, omdat deze iets uitgevonden had, oat de verschrik kingen van een gasoorlog kon afweren en niet nog verergeren. u onze beschouwingen over de plaats van de hedendaagsche vrouw in onze samenle ving. sou ook een uiteenzetting passen over taak als burgeres, over haar houding te- t bet vaderland, tégenover het interna- Jlonsle leven. In het bUzonder tegenover de propaganda voor den vrede; haar plaats bU het mastschappelUk werk, in de sociale organisatie» en de werken van christelUkc liefdadigheid. WU sullen echter onze stof niet zóó zeer uit- Uriden, te meer niet, omdat deze onderwerpen roer bet meerendeel indirect bU onze volgende l>esebouwingen te pas komen. WU willen liever nog enkele artikelen wUden de bUzondere moellUkheden. waarmee onlen tüd de Jonge vrouw vóór het huwelUk dc echtgenoote en moeder In het huwelUk tampen hebben; aan de vraag voorts wat bet katholieke houw en ook van de ongehuwde vrouw wordt roreischt in de laatste pauselijke encyclieken ever bet huwelUk, de opvoeding en de social» verhoudingen. Zetten wU voor vandaag het jonge meisje van heden naast dat van vUfttg jaar geleden. Waarover droomen onze Jonge mpisjes? vraagt Marguérite Perroy In haar laatste boekje. En zj1 tntwoordt: men beweert, dat zU niet meer droo- mea.... Ik geloof er niets van! Haar droomen rUn verhuisd, ziedaar alles, zooals de zwafuwrn tn den herfst. Het is van weinig belang hun vlucht na te gaan. Men verzekert, dat zU de betooverde boorden, het beloof dé land van weleer, bet huwelUk, hebben ontvlucht, tou heel erg zUn, wanneer dat waar was. Het is zeker, dat het Jonge meisje van tegen woordig tegenover het huwelUk een ongewone houding, soms zelfs een pose aanneemt. Dit la «ter, dat de vrouwen van middelbaren leeftUd nn thans in haar jeugd veel dichter bü het jonge meisje uit den tüd onzer grootmoeders ■tonden, dan de zestien- en achttienjarigen van thans bü de jeugd van hkkr moeders. Welke waren de karaktereigenschappen van bet joügemelsje der vorige eeuw, voordat de geschiedenis haar grooten draai maakte? Voor eerst aanvaardde zü min of meer als vanzelf sprekend een straffe huiselüke discipline Een wel opgevoed meisje ging niet aLeen uit, noch cn straat noch In het gezelschapsleven. De moe- derlUke voogdü verliet haar nooit Het huwelUk bracht een overgang van macht mee. dat was alles. Men koos niet zelfstandig zün kleeren; noch zün relaties noch zün boeken De droo- merüen; welke toen zoo algemeen "»n de Jeugd verweten werden, waren een reactie tegen dezen roortdurenden dwang. Men ontsnapte door den eenig tnogelüken uitweg die vrü was. de ge dachte. Bet huwelUk scheen ook een uttfrangspoort. de eenlge omdat vele ouders de juiste onaf hankelijkheid van haar dochters, die haar le ven aan den hulselüken haard sleten, niet duldden. Trouwen beteekende weliswaar een meester hebben, maar een die niet altüd aanwezig was, zooals de moeder; het was meesteres zün in eigen huis; alleen uitgaan; In één woord, een zekere vrijheid genieten. Vandaar zooveel hu welijken zonder roeping, maar ook een alge- meene neiging naar de gemeenschappelüke be- stemming Wanneer de moeder tact bezat, wanneer zü haar dochter aan een gecontroleerde vrüheld. aan een bewaking, berustend op vertrouwen, wist te wennen, met de overtuiging dat het ging om haar bescherming en niet uit tyrannle, dan verdwenen de nadeelen. Dan bereidde het meisje zich zonder dwaas ongeduld en zonder onvoorzichtigheid op haar toekomstige taat voor. Haar kennis bleef beperkt en bescheiden. De 'roes om onder de blauwkousen gerekend te worden belette haar, haar kunde uit te stallen. De Minister van Handel, N|jver heid en Scheepvaart, prof. dr. ir. Gelissen heeft Vrijdagmiddag op zün Departement geïnstalleerd de vaste Commissie v0iï den Economi- achen Raad ex artikel 8 van de wet op het algemeen verbindend en on- Het was zün moeder reeds lang bekend, dat haar zoon naar het afweermiddel tegen mosterdgas aan het zoeken was en zoowel zü als haar andere zoon, verheugden zich «rover, dat prof. Wibaut de eer ran de uitvinding voor het grootste gedeelte aan Jan liet. Ongeveer drie weken was de soon-ultvlnder getrouwd, hü woont thans te Castricum. Daar rün werkzaamheden voor de uitvinding hem ten voile in beslag namen, kon hü >ün studie voor zijn doctoraal niet voortaetten. HU is ech- Ook met zün moeder en zün broer hebben wU In hun bescheiden woning aan de Krelage- straat een onderhoud gehad, waarin de verhalen van den jeugdvriend werden bevestigd. Jan werd te Hoorn geboren 15 Juni 1905; toen hü 4 jaar oud was. vertrok het gezin naar Alk maar, waar hü dus het grootste deel van zün jeugd gealeten heeft. Hü was een stille, ietwat zenuwachtige jongen, voorgrond plaatste. ven werden door de huisgenooten niet altüd op hoogen prüs gesteld, omdat hü met zün traangas een verblüf in de kamer wel eens on- mogelük maakte. Na de unlverslteit afgeloopen te hebben, werd hü te werk gesteld aan de Hembrug, waar hü eenlge jaren aan zün uitvinding werkte. Minister Gelissen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1935 | | pagina 15