ONS BLAD
van
Jeanne Batten
vermist
Proces tegen Bisschop
Meissen begonnen
De verkiezingen in
Engeland
4.
Het nieuws van heden
De onlusten in
Egypte
OOK ZIJN BROEDER
VERHOORD
TOCH EEN GUERILLA BIJ
MAKALLE?
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
HET ARTIKEL VAN DE
CIVILTA CATHOLICA”
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
uoZ-
Het Abesainische succes
in Ogaden
Ontvangst te Parys
Een millioen Mark in
ag genomen
4
De Tanger-kwestie
KCf I
KVXXXWWUIIIi
Behandeling uitgesteld
tot Zaterdagmorgen
De onafhankelijkheid
der Philippijnen
De reis van den koning
Van Griekenland
Demonstraties te Parys
tegen professor Jeze
De eer et e resultaten van de stem
ming ever leden voor hei
Lagerhuis
Fransche Bank verhoogt
haar disconto
Houding der regeering
te Londen ongewijzigd
De universiteit officieel gesloten
tot 23 November; regeering
is den toestand meester
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Amsterdamsche advocaat
verschijnt in de zaal
Zoeken naar Kingsford
Smith gestaakt
f 2-
12.85
de
Nadat zy een geslaagde solo-vlucht
over de Oceaan had gemaakt
Amsterdamsch advocaat, hande
lend uit idealistische motieven,
legt belangrijke ver
klaringen cd
U
Een Italiaansche colonne zou
komen vernietigd zyn
beschuldiging van
d eviezensmokkelary
Nu de Italiaansche troepen zoo snel uit het Zuiden- oprukken, maken de Abessiniérs
zich gereed om weerstand te bieden. De cijfers in ons kaartje geven een overzicht
van de troepensituaties: 1. Ras Getatsjoe met 60.000 man; 2. Ras Nasiboe met
150.000 man; 3. Dedsjasmatsj Ambo met 40.000 man; 4. Hapte Michael en Ras
Desta met tezamen ongeveer 40.000; 5. een reserve van 30.000 man; 6. het Ita
liaansche leger onder leiding van generaal Graziani, sterkte onbekend
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1938
De middagzitting
’ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55c p.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annoncas Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
V K' i
fGSSr^
--
«o
1
4
O o
Italiaansch-Abessinisch
con-
van
<n
1
Het 45ste legerberlcht luidt:
De aangeklaagde vlcaris-generaal, prot. dr.
3
14
16S
8
78
Askari s dragen een gewonden kameraad naar een veldlazaret om zijn wonden te
laten verzorgen
Var. de politie werden de Engelsche officier
en een Ekigelsche sergeant zwaar gewond.
Het totaal aantal doóden, met inbegrip van
de vanmorgen vroeg doodgeschoten nationalis
ten, bedraagt 7, dat der gewonden 147, waar
van meer dan de helft politiebeambten.
Volgens de laatste offlcieele berichten uit
Kalro hebben de autoriteiten aldaar den
toestand in de hand.
BERLIJN, 14 Nov. Voor de speciale
kamer voor deviezenkwesties van het
Berlijnsche Landsgerecht is vanmorgen
het proces begonnen tegen den bisschop
van Meissen, mgr. Peter Legge.
WASHINGTON, 14 Nov. (Reuter). Roosevelt
heeft een proclamatie onderteekend, waarbij 't
Gemeenebest van de Philippijnen wordt Inge
steld onder een constitutloneele regeering.
Dit is de eerste stap in de richting van vol
ledige onafhankelijkheid, welke na 10 jaai zal
Hij verklaarde, dat hij aan de hand der boe
ken een onderzoek had Ingesteld bij de Unl
versumbank te Amsterdam en tot de conclusie
is gekomen, dat alle opdrachten tot het terug-
koopen der obligaties reeds zijn verstrekt vóór
16 October 1934, den eersten dag, waarop de
viezenovertredingen onder de wet op het volks-
verraad vielen. De aanklacht, door Kaltenbach
ingediend op grond van een door Dr. Soppa
verstrekte blanco-volmacht, acht Mr. Vorst
man derhalve nietig.
KEULEN, 14 Nov. (DNB) Het vermogen van
den Joodschen fabrikant Emanuel Mendel te
Bom. dat ruim een millioen Mark bedraagt, is
In beslag genomen, daar Mendel onder beschul
diging staat voor een gelijk bedrag deviezen
gesmokkeld te hebben. Hijzelf schijnt zich aan
arrestatie te hebben onttrokken door een over
haaste vlucht naar Nederland.
Het feit, dat de Wafd in de oppositie is
gegaan, schijnt geen wijziging noodkg te
maken in de bonding van de regeering te
Londen, die den minister-president, Tewflk
Nessim Pasja, sal Mtfven steenen.
Onze Romelnsche correspondent seint ons «LA.
13 November:
Na den bisschop van Meissen werd zijn
broer. Dr. Theodor Legge, verhoord.
Deviezen-proces tegen Mgr. Legge, den Bis
schop van Meissen te Berlijn begonnen.
üerniewwde kleinere ontasien in Egypte;
snherziteit effMeei gestoten tot Nov.; Lms-
densche regeering aal baar bonding nM wü-
Een Katholiek werkkamp ep ^De Heoge Vo-
Inwe”.
Eenig opsien wordt dan gewekt door bet
verschenen van een Amsterdamsch advo
caat, Mr. Vorstman, in de zaal. Mr. Vorst
man had zich tot de verdediging gewend
en verklaard, dat hij belangrijke mededee-
lingen over de obligatiekwestie ken doen.
Op voorstel der verdediging werd hij daar
op ah getuige gehoord.
KAIRO, 14 Nov. (Renter) Vanmorgen te
het in de stad betrekheHJk rastig gebleven.
De studenten hebben voor het meerendeol
de colleges weder beaaeht, met uitzonde
ring van die der kunstacademie
rechtskundige faculteit.
ADDIS ABEBA. 14 Nov. (Reuter) De ge
vechten In de omgeving van Makalle ont
aarden hoe langer hoe meer in gevechten
twaschen alleenstaande groepen. die de
Itahanpn niet In gesloten linie aanvallen.
Nog na de afkondiging van de wet op het
volksverraad had de bisschop hem gerustgesteld
met de verklaring, dat alles legaal was verloo-
pen en dat er bovendien amnestie bestond. HU
had het niet gewaagd te twijfelen aan de woor
den van een bisschop.
niet direct een betrouwbaren indruk, aldus de
vicaris. Hij was er zeer voldaan over geweest,
dat de Bonlfaclusvereeniglng het bisdom een
leening van 100.000 RM had aangeboden. HU
verklaarde, toen niet geweten te hebben, dat
dit geld naar Holland werd gebracht vopr het
opkoopen der obligaties.
LONDEN, IS Nov. (Renter). BU het stel
ten van de telling, hedenmorgen om 5 uur,
was de stand der partijen ah volgt:
Een wild handgemeen ontstond, waarbij de
politie zich genoodzaakt zag, van de vuurwa
penen gebruik te maken. De menigte trok te
rug, met medeneming van haar dooden en ge
wonden. Vier studenten zouden bü de botsing
gedood en 6 zwaar gewond zijn.
Stand op Vrijdag 9 uur vja,: 78M
Vorigs stand: MM
PARUS, 14 Nov. (Reuter). Koning George
van Griekenland is te 17.43 uit Londen hier
aangekomen. Hjj werd begroet door vertegen
woordigers van de Fransche regeering en den
president van de republiek, en een menigte
anderen.
De Koning werd luide toegejuicht.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Dagblad uitgegeven door
N.V. Drukkerij De Spaamettad - Haarlet»
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De „Civiltk Catholica" publiceert, in het de
ser dagen verschijnend nummer, een artikel
over de propaganda van het bolsjewisme, waar-
bU de redactie een noot maakt, welke zich ook
bezig houdt met het onlangs verschenen, en in
de bultenlandsche pers met veel opbef weer
gegeven artikel over dan wereldvrede, in vgr-
Reuter meldt, dat miss Jean Batten, die
SCO juist een record vestigde met baar solo
vlucht over den oceaan, h vermist. Op weg
naar Rio de Janeiro werden vanaf 16.16
geen berichten meer betreffende haar op
gevangen. Men vermoedt, dat ztj Rio de
Janeiro niet meer heeft kunnen bereiken
en gedaald nab(j Caravellas of Campos.
Een militair vliegtuig is onmMdellljk op
gestegen om haar op te sporen, doch tot nu
toe zonder resultaat.
..Het eerste legercorps zet tezamen met het
Danka llcorpo de zuivering voort langs het Oosten
van de hoogv’akte van Tlgre. Het inlandacbe
legercorps vervolgt de actie om Gheralta te be
zetten. In de gevechten, waarvan reeds melding
is gemaakt leed de vijand zware verliezen: aan
anze zijde vielen een officier en twee gegradu
eerde inlanders.
Het tweede legercorps zet den opmarsch in de
richting van Takaze voort. Somali’s van de
kolonne Malettl achtervolgden den vUand tot aan
den bovenloop van de Jaf. De vijand moest
terugtrekken en liet behalve 300 dooden. waar
onder een nog niet herkend Europeaan, mitrail
leurs, geweren, vrachtauto’s en munitie achter.
Aan onze zijde vielen een officier, een onder-
.»fficier en 15 Dubats; verder werden een offi
cie: twee onderofficieren en 60 Dubats gewond.
Onze troepen zijn doende het gebied Gabre
Darre ten Noorden van Gorahal te zuiveren.”
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
De obligatie^ van Nederlandsche kloosters
moesten worden opgekocht, terwijl het bisdom
bU de Unlversumbank te Munster een overeen
komstig bedrag moest deponeeren. Na de op
heffing van de deviezen wetgeving zou dan de
verrekening met het buitenland volgen. Midden
December 1933, aldus verklaarde Dr. Theodor
Legge verder, heeft hü zjjn broer, die toen
zeer ziek was, te Bautzen bezocht. Om hem een
genoegen te doen had hij hem verteld, dat er
een mogelijkheid bestond om de Nederlandsche
schuld te delgen. De bisschop, die van flnan-
cieele zaken weinig verstand had, verklaarde
zich met den voorgestellen weg accoord, In-
In den middag trachtten wederom eenlge
duizenden studenten, die zich eerst in de na
bijheid der universiteit verzameld hadden, de
stad binnen te trekken. Zü waren voornemens
alle studenten en wihnMwen die zich nog niet
bU de staking hadden aangesloten, uit de scho
len te halen. De stoet bewoog zich in de rich
ting van de Abbasbrug, die over den NU1 naar
de stad leidt, waarbij uit de menigte voort
durend kreten als ..Leve Egypte”, „Leve dB
Vrijheid’’, „Weg met Engeland” en „Weg met
den verrader Hoare” klanken
Onderweg wapenden de betoogers zich met
stokken en groote steenen. BU de Abbas-bnig
gekomen stiet de optocht op de polltle-afzet-
tlng, die onder leiding van een Engelschen-
politie-officier stond.
Een Abesslnlsche patrouille zou gisteravond
een aanval hebben gedaan op een achterwaart
se he verbindings linie der Italianen naar Makalle
en een Italiaansche colonne volkomen vernietigd
bet ben.
worden verleend, Indien de autonome regeering
slaagt.
Morgen aal de nieuwe regeering formeel wor
den ingewijd door den minister van oorlog,
Dern.
Roosevelt heeft telegrafisch Manuel Quezon,
den eersten president van het nieuwe gemeene
best gelukgewenscht.
Wetsontwerp togen te snelle uitbreiding der
meehanisaUe In de sigarenindustrie Is g<*eed-
gekoanen. K
Nederlandsche autodief to Antwerpen «zag*
Na de pauze werden de protocollen van het
gerecht te Paderborn over het verhoor van de
mede-beklaagde, Auguste Klein, voorgelezen.
Daaruit bleek, dat deze uit het gedrag van
Dr. Legge in de ieenlngskwestie den Indruk
had gekregen, dat er iets niet in orde was. Toen
douane-ambtenaren een huiszoeking bü Dr.
Legge te Paderborn verrichtten, geloofde zü.
dat ook hu bü de kwestie betrokken was. Zü
wilde hem voor verdere onaangenaamheden
sparen en vernietigde daarom de boeken, waar
in de zaken met de Unlversumbank waren op-
geteekend. Ook een brief, dien zU bezwarend
achtte, werd ongeopend verbrand.
Conservatieven.
Oppositie-Llberalein (Samuel)-
Oppositie Labour (tacl. Onafhankelijke
Labeur).
Nationaal-Labour (Mac Donald).
Nationale Liberalen (Simon).
Onafhankelijke Liberalen (Lloyd George).
Onafhankelijke (tot geen enkele partij).
Het openbaar ministerie stelde zich op het
tegenovergestelde standpunt en was van mee-
ning, dat op bet oogenblik van de Indiening
der aanklacht een deel der effecten „op voor
schot” gekocht waren, dvr dat zij tegen een
lateren termijn zouden wordengeleverd.
LONDEN, 14 Nov. (A. N. P.) De bombar
dementsvliegtuigen 'van de Royal Air Force,
die hebben deelgenomen aan de opsporlngs-
poglngen voor de vliegers Kingsford Smith en
Pethybridge, zün naar Singapore teruggekeerd
en verwacht wordt, dat de beide vllegbooten,
4tie nog aan het zoeken zUn, morgen zullen
terugkeeren. Het onderzoek wordt dan nog
slechts voortgezet door een Australisch ver
keersvliegtuig.
De Fransche Bank beeft hm disconto van 3
tot 4 pet. verhoogd.
In een Schermutseling met de politie
hedenochtend zUn 21 studenten gewond.
De universiteit is officieel gesloten tot 33
November.
Het openbaar ministerie wraakte den ge
tuige, omdat het hem niet objectief achtte,
doch de rechtbank meende, dat voor deze
verdenking geen grond bestond en be-
eedigde den getuige. Het was de recht
bank intusschen niet duidelijk, op grond
van welke opdracht mr. Vorstman naar
Berhjn was gekomen. HUzelf verklaarde,
als katholiek uit zuiver idealistische motie
ven te hebben gehandeld.
HU verklaarde, dat Dr. Hofius hem bü een
bezoek te Paderborn heeft gevraagd, of hU
belang had bü de aflossing der Nederlandsche
leening van het bisdom Meissen. HU beeft
daarop bevestigend geantwoord, maar er te
vens op gewezen, dat het opkoopen der obli
gaties met exportbonds te onvoordeellg was
en dat een andere legale wijze nog niet in
aanmerking kwam. Hofius heeft toen gezegd,
dat er wel een legale manier was.
dien men legaal te werk zou gaan. Door in
zamelingen heeft het bisdom toen allereerst
40.000 RM opgebracht, die Dr. Legge naar
Hofius opzond. Later Is daar een bedrag van
100.000 RM uit een te Paderborn geplaatste
leening bUgekomen.
Tenslotte stelde de verdediging voor, een
bankdeskundige te doen hooAn"ln de verdere
behandeling. De behandeling werd daarna ver
daagd tot Zaterdagmorgen.
Bü zijn verhoor verklaarde de Bisschop. dat
bü niets wist van de détails der economische
omstandigheden van zün bisdom. Dit wasem
aangelegenheid, die den Vlcaris-generaal aan
ging.
Voorzitter: Naar verluidt moet zich den
flnancieelen nood van Uw bisdom zeer ter har
te hebben genomen. Wanneer beeft U zich op
de hoogte laten stellen over de leening in
Nederland en door wien?
De Bisschon: Door den Vlcaris-generaal
Voorzitter: Hoe hoog was het bedrag der
leening.
De Bisschop: Dat weet ik niet.
Voorzitter: Meent U te kunnen aantoonen,
dat wü souden gelooven, dat U dit niet wist.
De Bisschop: Münheer de president, ik kan
het niet anders zeggen.
Voorzitter: Wat zou U dan wel weten? Is U
bekend, dat de leening vlugger zou woraen
gedelgd?
De Bisschop: Wü hebben herhaaldelük ge
probeerd. iets van de Nederlandsche leening at
te krügen. Wü wilden in Nederland ob'igatles
afkoopen met geld, dat ons ter beschikking was
gesteld. Voor zoover mü bekend is, heboen
onderhandelingen met het deviezenbureau in
Dresden plaats gehad. Wü mochten obligaties
koopen.
Voorzitter: Welke rol heeft Uw broeder ge
speeld?
De Bisschop: Mün broeder heeft mü medege
deeld. dat men de leening langs legaten weg
kon delgen. In Holland was een kerkelük in
stituut. hetwelk de laag stagende leenlngen kon
opkoopen, om aldus ons arm bisdom ie hel
pen. Dit instituut werkte samen met de Mün-
stersche bank. Ik heb er nooit aan gedacht, dat
het geld over de grenzen zou gaan.
Voorzitter: Wanneer hoorde U den naam van
Dr. Hofius?
De Bisschop; Voor ’t eerst tüdens de devie
zenprocessen.
Voorzitter: Hoeveel is in Duitschland vast-
gezet en voor hoeveel zün er obligaties ge
kocht
De Bisschop: Wü hadden 100.000 M. gekre
gen van den „Schutzengelverein” in Pader
born. Daarmede zou de bank werken.
In het verdere verloop legde de Bisschop den
nadruk er op, dat hü zich voor financieele
dingen niet had geïnteresseerd.
Dr. Legge zeide verder, dat hü soms arg
waan jegens Hofius had gevoeld. Hofius heeft
zün bedenkingen echter altüd uit den weg
kunnen ruimen. Eens had Hofius hem mede
gedeeld. dat hjj voor bet bisdom een guldens-
rekening in Nederland had geopend. Dr. Legge
was zeer verontwaardigd geweest over dit
eigenmachtige en illegale optreden. Maar hü
kon niets meer doen, want de zaak was reeds
geregeld. Hü hield dit alles voor zün broer
verborgen, zoodat deze aan een legaal optre
den bleef gelooven. Zoo liet Dr. Legge de zaak
op zün beloop en er werden steeds meer obli
gaties opgekocht.
I Uit Asmara wordt gemeld, dat de suiverings-
Lacue in de omgeving V«n Makalle niet van yeei
betcekenls schijnt te rijn en alleen tan doel heeft
de verspreide vüandelüke afdeellngen. welke
hinderlagen hebben betrokken naar het Zuiden
te oi ven. Deze actie is evenwel nooczakelük
om oen opmarsch ongehinderd te kunnen
voortzetten
Ir Ethiopische kringen wordt het feit, dat in
het 44ste legerberlcht alleen sprake is van bet
Tlgie-front, een bevestiging geacht van de reeds
gcii.elóe Abesslnlsche successen in Ogaden.
Eer. bericht uit Harrar deelt mede, dat Euro-
peesche kringen en Abesslnlsche autoriteiten
getroffen zün door het Italiaansche radio
bericht. dat de Italianen, na het misbruik dat
van het Roode-Kruisteeken is gemaakt, zich
bet recht voorbehouden Harrar zoo noodlg te
bombardeer en.
Men wüst er hier op, dat het Roode Kruis
slechts voorkomt op de Fransche en Zweedsche
ziekenhuizen, op de leprozerieën en op bet
paleis van den hertog van Harrar. dat definitief
tertemd is voor het Egyptische Roode Kruis.
De Oppositle-Labour won veertig zetels. De
Conservatieven wonnen drie zetels. De Con
servatieven verloren 31 zetels. De OpposiUe-
Labbnr verloor drie zetels.
De winst van de oppositie-partijen bedraagt
veertig setete, de winst van de rageerlngik
partjjen bedraagt zes aetels.
In de Juridische faculteit van de universiteit
van Parüs hebben Donderdagochtend luidruch
tige demonstraties plaats gehad tegen professor
Jete, die Abessinië vertegenwoordigde te Genève.
De Italiaansche studenten maakten hem on-
mogrlük zün college over openbaar recht te
nouden; met trommen, ketels en andet la waal-
materiaal werd hem het spreken onmogelük
gemankt.
Tenslotte werd de zaal ontruimd en zetten de
studenten de demonstratie bulten voort.
De politie greep daarop in om ongeregeldheden
Soppa, zette uiteen, hoe de financleele toestand
van het bisdom steeds slechter werd, zoodat
weldra niet meer aan het terugkoopen van
obligaties kon worden gedacht.
De autoriteiten wilden daartoe tenalotte ook
geen toestemming meer geven en verwezen het
bisdom naar het middel der exportbonds. Aan
deze gedachte verklaarde de vicaris tot bet
laatste te hebben vastgehouden. Door den se
cretaris van een bevriende katholieke vereenl-
ging te Paderborn werd hem medegedeeld, dat
alleen Hofius kon helpen. Hofius zou een
soort wonderman zün, die alles tot stand
bracht zonder de wetten te overtreden. In den
persoonlüken omgang maakte hü overigens
band met het
filet.
Dit artikel, dat, zooals men zich herinnert,
een bespreking was van een Engelsch boek,
werd o.m. door „United Press" voorgesteld als
mln of meer door den Paus geïnspireerd. De
redactie van het Jezuleten-tüdachrlft verklaart
nu, dat In de bespreking, In het vorig nummer
verschenen, slechts de persoo.ilüke me^nln; en
beschouwing van den schrlivet mag worden
gezocht.
De beweringen van sommige journalisten,
aldus de „Civiltk Catholica”, die de genoem
de bespreking voorstellen als de offlcieele en
officieuze uiting van een Pauselüke gedachte,
zün dan ook volkomen gefantaseerd.
MADRID, 14 Nov. (Reuter.) ..El Debate"
meldt uit Parüs, dat tusschen Frankrijk en
Spanje gisteravond overeenstemming ia be
reikt inzake de Tanger-kwestie. Spanje zal
voor de komende 13-jarige periode den be
stuurder van de Tanger-zóne alsmede een on
derdirecteur bü het douanewezen aanstellen.
Ook de religieuze jurisdictie in de interna
tionale zóne zal onder Spanje komen. Voorts
zou er sprake van zün, dat Spanje nog een
setel meer In de wetgevende vergadering krijgt.
LONDEN, 14 November (Reuter) De 25-
Jarige Nieuw Zeelandscbe pilote Jean Batten,
die Woensdagochtend te 530 uur uit Thlès bü
Dakar in West-Afrika startte voor een solo
vlucht over de Zuidelüke route van den At-
lantischen Oceaan, is te 2.45 uur Oosteltjken
standaardtüd of 14 uur en 18 minuten na haar
vertrek uit Dakar te Port Natal in Bra
zilië gelahd. Het record van den Spanjaard
Combo voor een solovlucht over de Zuidelüke
route van den Atlantischen Oceaan heeft zü
met 3 uur en een kwartier verbeterd. Jean
Batten zet hedenmorgen haar tocht voort naar
Rio de Janeiro.
ICH 1
riAULAHO
