Verschil
van
stand
Minister Slingenberg verdedigt
zijn eerste begrooting
Ir
I
KARAKORUM-REIZIGERS
ONDERSCHEIDEN
VELE VRAAGSTUKKEN
AAN DE ORDE
Kerkelijk leven
DE VERDEDIGING VAN
NED.-INDIË
Restaurant DORRIUS
N. Z. Veerbwrgwal b. h. •pssi, Amsterdam.
RLATS DU JOUR IN LÓ CARTI
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1935
TWEEDE KAMER
LEEKEPREEKEN
Probleem der werkloosheid
Arbeid van man en
vrouw
Nieuwe industrie te
Gouda
dan
100 jaar in ons land
ZUSTERS URSULINEN
400-jarig bestaan wordt gevierd
Prof. Dr. E. GORTER
Benoemd tot hoogleeraar te Gent
Pensioenfonds K.H.L.
-/
ao
BENOEMINGEN
Doe Uw St. Nicolaas-inkoopen reeds nu en in de ochtenduren
Het verhoor van de directeuren
BOEKDRUKKERSBEDRIJF
MILITAIRE VERLOVEN
Waf Miinhardt maakt Is goed
Het allesbeheerschend probleem
is de werkloosheid, waarop
alle krachten geconcen
treerd moeten worden
Maritieme defensiemiddilen zyn
onvoldoende, zegt vice-admi-
raal jhr. G. L. Schorer
KRIJGT OOK DORDRECHT
ZIJN TUNNEL?
DE REDEMPTORISTEN TE
WITTEM
Nederlandsche belangen
in België
Verzekeringmij.
„Patria"
Een audiëntie by den Belgischen
minister van Econ. Zaken
Werkgelegenheid voor meer
tweehonderd personen
H
f
Goed zóó,
maak „lo«” die verkoudheid
Welverdiende hulde voor dr. Visser
en zyn echtgenoote
Priesters van het H. Hart
-
Den Haag, 23 November 1935.
en ver-
mededeeling
dit
zusters
intifi-
as
cbt-
IxLBRA
onze eerstgenoemde Indeellng hebben
totale
Alle belangrijke wegen loopen er floor heen;
iet
zeker verzocht den heer Vink
een nota te belichamen. HU
Te Utrecht sprak Donderdagavond in het Geo
grafisch Instituut der RUks-Universltelt voor de
Utrechtsche Indologen-Vereenlging en de Ver-
eeniging Utrechtsche Geografische Studenten Z.
Exc. Vlce-Admlraal Jhr. G L. Schorer over de
„Strategische, positie van Nederl.-Indië in den
Pacific”.
In een Vrijdagavond In het Koloniaal Insti
tuut te Amsterdam gehouden bijeenkomst van
het Kon. Ned. Aardrijkskundig Genootschap,
waarin dr. Ph. O. Visser een lezing hield over
zjjn
heeft
Een dezer dagen vergaderde de Federatie der
Werkgeversorganisaties In het Boekdrukkers-
bedrijf onder voorzitterschap van den heer S
S. Korthuls.
In Januari a s. Is het 100 jaar geleden dat de
eerste Paters Redemptoristen zich In ons land
vestigden In het oud-klooster der Capucjjnen te
Wlttem. De Redemptoristen kwamen onder lei
ding van Pater Deschamp. later kardinaalaarts
bisschop van Mechelen. Zooals men weet is kar
dinaal van Rossum in het klooster begraven.
Het eeuwfeest zal op feestelijke doch beschei
den wijze worden gevierd.
Iden
zich
ifke
x>ge
•eda
tus-
ing-
iten
ste-
laag
um-
olgw
nog
toe-
sgen
een
>rdt,
cces
ge-
i de
iven
op
te
elQk
nen.
SV.
sen,
laag
oen.
om
bet
iver
niet
ond
I in
ina.
ices
•Jub
slo-
oei-
k.V.
ien.
no
ren
lat.
De Minister echter acht al heel wat bereikt,
indien hij erin slaagt, hetgeen op sociaal ge
bied momenteel bestaat, ongerept door dezen
moeilijken tijd heen te brengen.
Njuiat de Kamer gisteren In uitzonderlijk
korten tijd de Justitlebegrootlng had afge
handeld een van die behandeling restee-
rende motle-Sneevllet, vragende een onder
zoek door een Kamercommissie van „evan-
genistoestanden, werd heden met 82 tegen
3 stemmen verworpen zette zij zich van
daag aan hoofdstuk XII, de begrooting van
Sociale Zaken.
De Algemeene Beschouwingen leverden wei
nig op. De katholieke afgevaardigde STEIN-
MEjrz vond, dat Minister Slingenberg eigen
lijk maar magere plannen koestert.
Naar wij vernemen, is prof. dr. E. Gorter,
hoogleeraar In de klnder-geneeskunde aan de
Leidsche Unïversltelt, In gelijke functie be
noemd tot hoogleeraar aan de Unïversltelt te
Gent.
Verkorting van de werkweek brengt een be
langrijke verzwaring van de lasten op het be
drijf, zelfs indien het weekloon evenredig ver
laagd wordt. De poging, om In sommige bedrij
ven dit middel toe te passen langs vrij willigen
weg, Is mislukt. Misschien kan de Overheid een
zeker overbrugglngsbedrag ter beschikking stel
len, om het gemakkeljjker te maken, dat bij de
40-urige week ook een lager loon geaccepteerd
wordt. Bereidheid tot dit laatste zou volgens
den heer Kuiper bij de arbeiden thans wel aan
wezig zijn. De Minister zegde daarom nieuwe
overweging van dit vraagstuk toe.
400-jarig
i beslag
De afdeeling .Arbeid” bracht weer een lan
ge reeks van sprekers, die tal van ontwerpen
ter sprake brachten. Van katholieke zijde be
pleitten de heerén LOERAKKER en VAN DER
PUTT eensgezind de algemeen verbondverkla-
rlng van bedrijfsregelingen terzake van kln-
dertoeslagfondsen en pensioenfondsen en be
sprak de heer KUIPER maatregelen, die te
nemen zijn tegen het euvel der werkloosheid
Monetaire maatregelen, aldus deze afgevaar
digde, richten blijkens de ervaringen in België
en Tsjecho-Slovakije na eenigszins langeren
duur niet veel uit. En het gering effect, dat
tengevolge van de overal ter wereld nage
streefde autarkie economische maatregelen heb
ben, blijkt wel daaruit, dat zelfs het zeer groot-
scheepsche Plan van den Arbeid der SJDA_P.
nog honderdduizenden werk loosen overlaat. De
heer Kuiper beperkte daarom zijn pleidooi tot
z-
afaonderlijke groepen en grensgevallen,
men, bjj welke indeellng ook, geen weg
weet.
Met
wij slechts willen aangeven, dat er een overdui
delijke afteekening van standen In de maat
schappij bestaat, dat het dus dwaas is deze te
willen negeeren. Niemand Immers denkt er aan
den eisch te stellen, dat geestelijken en leeken
op gelijken voet moeten verkeeren; dat officie
ren en broodbezorgers, dat matrozen en pro
fessoren in het voortdurend maatschappelijk
verkeer op elkaar zijn aangewezen. Het stands
verschil is dus een feit; moeten het aan
vaarden en er juiste conclusies uit trekken.
Tusschen de lijnen van deae maatschappe
lijke standen vormen zich de klassen in het
gezelschapsleven en wordt de pijnlijke vraag
opgelost: is hij of zij van mijn stand?
De groote fout nu welke gewoonlijk bij over
peinzingen van het onderwetp wordt begaan is,
dat men hierbij bijna uitsluitend den „stand”
naar geldelijk Bezit afweegt. De vloek van onze
samenleving is en Is altijd geweest, dat er
zoovelen zijn, die zich door het bezit van geld
en goederen verre boven nlet-bezlttera verhe
ven achten; dat zij, omdat zij zich in de wereld
een betere woning en betere kleeren dan an
deren kunnen aanschaffen, omdat zij dure
plaatsen bjj openbare vermakelijkheden kun
nen betalen, omdat zjj kostbare maaltijden
kunnen aanrichten enzoovoorts, een ander, een
beter, een verhevener soort menschen wanen
te zijn dan zij, die dit alles niet kunnen doen.
Dit wekt, en terecht, ontstemming en wrevel
Niemand Immers heeft het recht zich beter
of meer dan een ander te achten; de waarde
van den mensch kan GOD alleen beoordeelen
Zou die wban nog eenigszins vergeeflijk zijn
bU kunstenaar» en geleerden, het is een co
in de laatste veertig jaren heeft de toestaph
in Oost-Azië zich steegs meer en meer gMknzjgd
vooral tengevolge van de snelle ontwikkeilflT^an
Japan Het snel aangroeien van de bevolking van
dit rijk bracht het moeilijke vraagstuk naar
voren, op welke wijze in nieuwe middelen van
bestaan moest worden voorzien. Voor de uit
breiding van de industrie heeft Japan grond
stoffen en afzetgebieden noodtg.
Het zich zoo snel ontwikkelende land wenschte
zijn plaats onder de zon en trachtte deze te her
krijgen als het kon goedschiks, maar zoo noodig
kwaadschiks.
Hierdoor is Japan eigenlijk de domlneerende
factor geworden in alle strategische paclfic-pro-
blemen. Het bewees zijn kracht in den Russlsch-
Japanschen oorlog in 1906, in den wereldoorlog,
en toonde door zijn optreden in China niet voor
geweld terug te schrikken.
Engeland heeft deze ontwikkeling reeds vroeg
begrepen en zich ertegen gewapend door den
aanleg van een sterke vlootbasis te Singapore. De
Vereenlgde Staten van Amerika hebben een ster
ke vlootbasls op de Hawall-eilanden en hier
strekt zich op den doorgangsweg tusschen Oost-
Azlë en tusschen Australië en het Westen de
Nederlandsch-Indische Archipel uit.
Ds. Kersten deed zijn zooveelste poging, om
den „afgod van i de soelale verzekering” omver
te gooien, maar had ook bij den nieuwen be
windsman natuisijjk een échec. Minister SUn-
genberg legde hem de nuchtere Taag voor,
welke voorziening in veler nood hij daarvoor
dan in de plaats; wilde stellen. De heer Kersten
zweeg.
B. en W. van Dordrecht hebben aan den ge
meenteraad medegedeeld, dat de regeerlng op
voorstel van het bestuur van het Werkfonds aan
de gemeente een voorschot van ten hoogste
f 599.000— heeft verleend voor den bouw van
een tunnel ter vervanging van den spoorweg
overgang bU den KrispUnscheweg. De
bouwkosten zullen f 634.000 bedragen.
De minister van Sociale Zaken heeft een sub
sidie toegezegd.
Dam po dampen diep inademen; neus,
keel en borst 's-morgens en 's-evonds
flink diep inwrijven met dampo-bal-
sem. Maakt e'lke verkoudheid „los".
Doos 30 cent Pot 50 cent
Een princtpieele verandering in de verhouding
tusschen den arbeid van man en vrouw ligt niet
in het voornemen van den Minister.
Mevrouw de Vries—Bruins had hem niet aan
het program zijner partij behoeven te herinne
ren. Het Ingediende voorontwerp heeft vol
strekt die strekking niet. Het beoogt slechts een
verplaatsing van den vrouwenarbeid. Een meis
je yan 14, 15 of 16 Jaar moet van de fabriek
naar het werk In huls, opdat het op den duur
buitenlandsche arbeidskrachten vervangen kan.
Wat de internationale arbeidsconventles be
treft. waarover de liberaal Van Kempen op
nieuw nogal geringschattend had gesproken
in tegenstelling met den vrijzinnlg-democraat
Mr. Joekes blijft de Regeerlng voorzichtig
heid betrachten. Die conventies bevatten ten
slotte slechts aanbevelingen en richtsnoeren en
het Is het nationaal belang, dat beslist over
de vraag, of de nationale wetgeving aan die
conventies moet worden aangepast. In dit ver
band antwoordde de Minister den sociaal
democraat Dr. Van der Tempel, dat hij zal
nagaan, of de door dezen afgevaardigde opge-
somde conventies alsnog voor ratificatie in aan
merking komen.
De Bedrjjfsradenwet, aldus Minister Slingen
berg, heeft Inderdaad nog niet het resultaat ge
had, dat veRn ervan gehoopt hadden. Men zij
echter niet te pessimistisch. Het Departement
gaat hier voortdurend stlmuleerend te werk en
bet Instituut verkeert nog in de periode van
groei, waarin men niet overhaast te werk kan
gaan door reeds thans verordenende bevoegd
heid aan den bedrijfsraad te verleenen.
Dinsdag as. zet de Kamer de beraadslagin
gen over de begrooting van Sociale Zaken
voort.
maatregelen ter betere en meer sociale verdee-
ling van de beschikbare werkgelegenheid.
Laat in den middag heeft Minister 8LIN-
GENBÈRG kort en zakelijk zijn meenlng over
de aangeroerde punten ontvouwd.
Verdere uitbreiding van de sociale wetgeving
is natuurlijk ook een wensch van den Minister
zelf, doch de omstandigheden leggen hem nu
eenmaal een rem aan. Daarop stuit b.v. af d»
door den sociaal-democraat Drop gevraagde in
voering van de gewijzigde Stuwadoorswet, wel
ke een ramp voor het scheepvaartbedrijf sou
zijn
vanuit Singapore kan een Engelsche vloot het
beheerschen. de kalme zee en de kusten met hun
baaien zijn bij uitstek geschikt voor een zeeoor
log en het land bevat alle grondstoffe^Mraaraan
een oorlogsvloot en waaraan Japan behoefte
heeft.
Een oorlog van Japan met Rusland zal te
land, een oorlog met de U S A. of met Engeland
ter zee gevoerd worden.
Hoe de hier veronderstelde zeeoorlog gevoerd
zal worden, is natuurlijk niet bekend, maar dat
Ned.-Indië er veel kans In loopt op schending
zijner neutraliteit is wel zeker, zoowel door zijn
rijkdom aan grondstoffen, die in den oorlog noo
dig zullen zijn, als door zjjn ligging en zijn over
vloed van eilanden, die gemakkelijk als steun
punten voor den handelsoorlog, of voor andere
operaties zijn in te richten.
Het gebeurde met het pensioenfonds van
den Koninklijken Holiandschen Lloyd moet
ongetwijfeld tot preventieve maatregelen
voor de toekomst leiden. Het vraagstuk ia
evenwel moeilijk. Niettemin zegde de Mi
nister spoed toe bij het zoeken naar een
oplossing.
Militairen, aan wie ter gelegenheid van het
Kerstfeest en/of den Nieuwjaarsdag, verlof of
bewegingsvrijheid wordt verleend, hetwelk zou
eindigen onderscheidenlijk op Donderdag 36
December 1935 en op Woensdag 1 Januari 1936,
kan worden vergund terug te keeren per eer
ste reisgelegenheid oo Vrijdag 37 December 1935.
onderscheidenlijk op Donderdag 2 Januari
1936.
De Hoogeerw. Provinciaal der Priesters van
het H. Hart van Jezus heeft benoemd: tot
Rector van het Juvenaat te Bergen op Zoom
den Zeereerw. Pater Dr. H. DorresteUn 8.CJ;
tot leeraar aan hetzelfde Juvenaat den Zeer
eerw. Pater Drs. J. Manders B.CJ.; tot Pro
fessor in de Dogmatische Theologie aan bet
Groot-Semlnarle te Liesbosch; den Zeereerw.
Pater A. Puts B.CJ.; voor de Missie van
Congo: de Zeereerw. Paters L. Jeukens en L.
Steegh 8.CJ.; en voor de Missie van Zuld-
Sumatra: den Zeereerw. Pater A. Gebblng
8.CJ.
De Straat Malakka wordt afgesloten door het
Brltsche Singapore; de zeestraten in Ned.-Iriffië
zijn open voor iedereen.
De vloot in Nederl.-Indië Is dus op de eerste
plaats noodig om onze neutraliteit te handha
ven. Dit is de marine dan ook gedurende den
wereldoorlog geheel gelukt. Het kan nooit de
bedoeling zijn de vloot in haar geheel te laten
optreden tegen de scheepsmacht van een jler
groote zeemogendheden. Toch mag onze vloot
in Ned.-Indië, eventueel versterkt vanuit Ne
derland, geen quantlté négligeable zijn. Haar
sterkte moet echter zoodanig zijn, dat de voor-
deelen, verkregen door een eventueele neutrall-
teltsschending, veranderen in nadeelen, wan
neer onze vloot zich bij een der partijen aan
sluit. De sterkte die hiervoor uit strategische en
tactische overwegingen noodig is. is door de re-
geerlng. vastgesteld. Een bouwprogram is opge
steld. maar door de tijdsomstandigheden niet ten
uitvoer gebracht.
Hierdoor is onze vlootsterkte in Indië onvol
doende en is ons rustig bezit van dat uitgestrek
te rUk niet verzekerd. Alleen een ruimer marine
budget zal dit bezit kunnen bestendigen.
De toestand in Oost-Azië is zoodanig, dat ver
sterking van onze marine voor Indië een levens
belang is, waarvoor zoonoodlg andere belangen
moeten wijken.
Aan den heer Kuiper gaf de Minister
toe, dat de werkloosheid het allesbeheer
schend probleem is. Daarop zal alle kracht
geconcentreerd moeten worden. Over de
concrete middelen, om dit doel te bereiken,
is echter verschil van meenlng mogelljk.
Onder voorzitterschap van den heer J. B.
Vink, heeft de Nederlandsche K. v. K. In
België te Brussel een druk bezochte buitenge
wone ledenvergadering gehouden, waarop de
voorzitter gesproken heeft over „Nederland
sche belangen in het gedrang,” een rede naar
aanleiding van de jongste Belgische Konink
lijke besluiten.
Hierdoor worden Nederlandsche producten,
Nederlandsche grondstoffen, Nederlandsche ar
beiders en Nederlandschkapltaal geweerd, wan
neer het betreft levering aan openbare Iris tel
lingen in België.
Naar aanleiding hiervan heeft, volgens de
Telegraaf, de heer Vink een audiëntie gehad
bij den minister van Economische Zaken. Van
Isacker. De voorzitter van de Nederlandsche
Kamer van Koophandel in België zette de be
swaren uiteen, welke tegen het volmachtbe-
slult van 1 October In Nederlandsche handels-
kringen in België zjjn gerezen.
Minister Van
deze bezwaren
verklaarde voorts, dat het niet in de bedoe-
bng van de Belgische regiering ligt, rechtma
tige Nederlandsche belangen te schaden en
zeide ten slotte, dat de nota van de Neder
landsche Kamer van Koophandel in België
met welwillendheid zal worden onderzocht
Zondagsarbeid wordt ook door den Minister
niet bewonderd, al gaat hij niet zoover als ds.
Kersten. Ook de verdere beperking van den
kinderarbeid zal zijn aandacht hebben. Het
vraagstuk van den arbeidstijd van chauffeurs
Is reeds in zóóver gevorderd stadium van voor
bereiding, dat het eigenlijk verwonderlijk is, dat
dit nog niet publiek is geworden. Klachten over
de kwade gevolgen van het werken aan den
loopenden band zullen worden onderzocht.
De verder toepasselijkverklaring van de Ar
beidswet op andere bedrijven wordt weder door
de tijdsomstandigheden vertraagd. Dit geldt
zoowel voor het kantoor- als voor het hotel- en
restaurantbedrijf.
In verband met de handhaving van de Ar
beidswet moet men niet te spoedig over ver-
leening van overwerkvergunningen klagen. Ge-
woonlijk is daartoe een behoorlijke reden, b.v.
het behoud van werkgelegenheid, die anders
misschien te loor zou gaan.
Wat de collectieve arbeidsovereenkomsten be
treft, heeft Minister Slingenberg verklaard, dat
algemeen verbindendverklaring in dezen tijd
economisch niet mogelljk Is. Verbindendverkla
ring van partieele regelingen is niet gemakke-
Hjk, maar wordt niet A priori afgewezen.
De drukkerspatroons uit alle deelen des lands
waren in groeten getale opgekomen.
De voorzitter heeft In «ijn openingswoord den
beklemmenden nood in dezen bedrijfstak naar
voren gebracht. Er is toenemend werkgebrek,
stijgende werkloosheid. Verschillende sociale
usances, die In den loop van twintig jaren een
zegen voor het bedrijf zijn gebleken, komen
thans In het gedrang door den nood der tijden.
Iedere patroon Immers, die zich niet aan ale
usances wenscht te storen, is vrij ze niet in
acht te nemen. Daardoor moet op den duur deze
in het maatschappelijk leven gegroeide orde
ning vernietigd wotden, tenzij de regeerlng die
usances algemeen verblndena wil verklaren.
Deze regeeringssteun, uitsluitend aanvullend en
zich beperkend tot hulp aan hetgeen In den
loop der jaren is gegroeid, ia zeker verre te er-
klesen boven een direct overheidsingrijpen, dat
in de toekomst noodig zou worden, wanneer
men eerst oe gegroeide ordening sou laten on
dergaan. Tot dusverre had echter de typografi
sche bedrijfsraad geen werk van beteekenis
gehad.
Vervolgens werd in deze vergadering een
voorstel gedaan tot instelling van een Sanee-
ringsfonds. Het hoofdbestuur zal zich te dezer
zake nader verstaan met de leveranclenbonden.
Het gemeentebestuur van Gouda heeft een
aanvrage ontvangen van Ir. VerfUrden uit
Winterswijk voor huur van 10.240 m2 ge
meentegrond aan de Nieuwe Vaart (rf. L de
verbinding tusschen Holiandschen IJsel en
Gouwe, den waterweg RotterdamGouda
Amsterdam) om daar op te vestigen een nieu
we industrie „Navlletra” (Nationale Vliegtuig
en Transport werktuig Industrie).
De nieuw gestichte firma, die een kapitaal
van zeven ton achter zich heeft stelt zich ten
doel de vervaardiging van verplaatsbare, ver
stelbare transporteurs voor het bouwbedrijf,
brandladders. uitkijktorens en schaartorens,
transportwerktulgen, welke hier te lande nog
niet worden vervaardigd en sportvllegtuigen
(klein vliegtuigbouw).
BU de nieuw te vestigen industrie zullen vol
gens
halve ingenieurs, teekenaars en
nlsch personeel,
den arbeid vinden.
B. en W. van Gouda advlseeren den Raad
de gevraagde terreinen te verhuren voor f 450
per Jaar voor den tUd van vUf jaren en vUf
optie-jaren en het recht van koop tegen ze
ventig cent per vlerk, meter.
ste expeditie naar den Karakorum,
minister van Onderwüs, Kunsten en
Wetenschappen, prof. dr. J. R Slotemaker de
Bruine, medegedeeld, dat het HM. de Konin
gin behaagd heeft dr. Ph. C. Visser te benoe
men tot ridder in de Orde van den Neder-
landschen Leeuw en zijn echtgenoote, mevr.
VisserHooft, tot officier In de Orde van
Oranje-Nassau.
vergeeflijke dwaasheid, wanneer, die meerder-
heidsdunk zich baseert louter en alleen op het
bezit van meer geld. Ons geslacht, dat den tijd
van de oorlogsMnsten en daarna de economi
sche malaise heeft meegemaakt, dat de wissel
valligheid van de fortuin in alle grilligheid
heeft gezien, moest eindelijk geleerd hebben
aan dien standswaan, gegrond op een trommel
bankbllletten of effecten, te verzaken. Maar
bet is te vreezen, dat het goud altijd zUn ver
derfelijke rol zal blijven spelen.
Geld moet, wanneer het over standsverschil
gaat, slechts als een zeer bUkomstige factoi
worden beschouwd. WU moeten het verschil veel
meer zoeken In opvoeding, milieu, geestelUke
gesteldheid, natuurlijken aanleg. De naasten
liefde verplicht tot verdraagzaamheid, hulp
vaardigheid, voorkomendheid, zoo noodig en
mogelUk tot steun en hulp In het algemeen en
in zooverre de andere partU zulks niet Ónmo
gelijk maakt. Maar de naastenliefde verplicht
niet tot vriendschap en intlemen omgang. Een
leder is verp&cht zijn naaste ongemoeid te
laten en, wanneer deze In nood verkeert, hem
te helpen. Maar in de keuze van zUn vrienden
is iedereen vrij- Welnu, het ligt In de natuur
van den mensch en het is, bU de eenmaal be
staande orde goed, dat voor het gezelschap
pelijk leven zU zich vereenlgen, die op elkander
zUn afgestemd. Op deze wijze splitsen zich de
standen.
Het beroep, dat zulk een voornamen invloed
op den mensch uitoefent, is de groote zeef,
welke de voornaamste schifting maakt. Vanzelf
sprekend zullen beroepsgenooten, ook bulten
hun dagelijksch werk, g^emakkeUJk tot Intlemen
omgang geraken: zU hebben dezelfde belangen,
hebben dezelfde opleiding genoten, denken over
teel veel zaken gelijk. ZU staan dicht bU elkaar,
ook In uiterlijken welstand en ziedaar den bU-
komstigen factor van ’t geld, die In dit verband
een woordje meespreekt. In de vrije beroepen
zullen kunstzlnnigen, betrokkenen bU het on
derwijs, wetenschapbeoefenaars, zakenmen-
schen, zich meer tot elkaar voelen aangetrok
ken. Zoo moeten zich de standen vormen, zoo
als wU ze in het gezelschappelUk verkeer ken
nen en zoo Is het goed. De scheidlngslUn wordt
dus door opvoeding, omgeving en aanleg ge
trokken. De adelstand speelt hlerbU vanzelf
een rol, maar het mag geen hoofdrol zUn. Het
gezelschapsleven, dat zich uitsluitend naar
geldbezit splitst, wordt onnatuurUJk, gekunsteld
en onvruchtbaar. De beschaving is het meest
gediend met geestelUk contact van geUJkgezln-
den. Uitsluitende splitsing naar ulterljjkén
welstand voert tot dorheid en snobisme.
Men doet echter ^erkeerd te meenen. dat het
samentrekken van standgenooten naar den uit
sluitenden maatstaf van maatschappelUken
welstand alleen een kwaal van de beter gesi
tueerden zou zUn. Misschien is afwegen van
den .stand” volgens ulterlUk welvaren bU de
middenstanders en kleine burgers nog meer in
zwang dan bU de rijken. En toch zou onze
samenleving ontzaglUk winnen, wanneer bU de
vorming van de zoogenaamde „standen” In het
gezelschappelUk leven meer op geestelUke ver
wantschap dan op stoffelijk bezit werd gelet.
De door ons boven aangegeven groote schelde
nnen zullen altUd geldend zUn. Maar daar-
tusschen liggen ontelbaar vele variaties. Wan
neer godsdienstbeleving en religieuze opvatting,
gesteldheid van geest en gemoed meer dan
uiteriUke welstand den doorslag gaven bU de
vraag: „is deze of gene van mUn stand?”, dan
zouden de verschillende groepen in het gezel
schapsleven bevruchtend en verheffend op el
kaar Inwerken; dan zouden de „standen” in
plaats van elkaar te benUden en de oogen uit
te steken zegenrUk zUn voor de geheele samen
leving.
oen wU onze reeks beschouwingen over
de vrouw en het hedendaagsche leven
begonnen, hadden wU nog verscheidene
opmerkingen van trouwe lezers dezer rubriek
ter beantwoording liggen. Tegenover één heb
ben wU nog de belofte in te lossen, dat wU
onze meenlng over het zoogenaamde stands
verschil zouden zeggen.
Het onderwerp ziet er op het eerste gezicht
nog al delicaat uit. Vooral in onzen democratl-
achen tUd praat men daar liever niet over. Scherp
omlUnde ideeën hoort men daarover zelden.
Verschil van stand ontkennen gaat niet aan:
dat zou tegen alle evidentie ingaan. Verschil
van stand erkennen valt menigeen blUkbaar
rnoellUk, ook al Is hU geen communist of idea
list. Er leeft in breede kringen, ook onder chris
tenen een meenlng en ze Is heel bUzonder
van dezen tUd dat er geen verschil van
stand moest bestaan. Alle menschen zUn voor
God geluk; in den dood zijn we allemaal het
zelfde, waarom kunnen wij het in het leven ook
niet zUn? De romantiek in boek en film draagt
bet hare tot deze mentaliteit bU. Men leest en
ziet hartroerende verhalen van miliionnairs
die met een arme typiste trouwen; van chauf
feurs en huisknechten die met de dochter van
een graaf of baron gelukkig worden; men ziet
in zUn omgeving uit het zg. standsverschil
Allerlei ellende voortkomen: harten die gebro
ken worden, zielen die zich gekrenkt
nederd voelen, jaloezie die oplaait, haat, die
tot misdaad komt, leven boven zUn stand, wat
eerzame mannen in de gevangenis brengt.
Waarom zoo vraagt men al die narig
heid? Wanneer wU tot een gelUkschakellng der
standen katernen, zou er een groote steen des
aanstoots en een brem van verdriet minder zUn
in deze toch al zoo trieste wereld.
Al deze overwegingen bewüzen slechts, dat de
oude geest der Fransche revolutie nog steeds
rondwaart en onder de nieuwe geestesstroo-
ming van het nationaal socialisme, welke be
weert de democratie te bestrijden, eer toe- dan
afneemt.
Het eigenaardige is dat, wanneer men een
heftlgen bestrUder van standsverschil spreek’,
en men hem vraagt: maar wat verstaat gU
onder stand, hU u meestal geen scherp gefor
muleerd antwoord zal kunnen geven. Voor de
meeste menschen is „stand” verbonden aan de
begrippen uiterlUk vertoon en geld; Iemand
van „eersten stand" wekt dadelUk de voorstel
ling van een groot huis en veel statie; Iemand
van „lageren stand” moet noodzakelUk arm en
slecht behuisd zjjn. Uit die wanbegrippen komt
meerendeels de ontevredenheid over het zoo
genaamde standsverschil voort. Gaat men deze
ontevredenheid ontleden, dan komt men ge-
woonlijk tot de conclusie, dat zU haar oorzaak
vindt In het brutaal en hoogmoedig optreden
van Iemand, die op grond van zUn geldbezit of
maatschappelUk machtige positie meent een
armeren en afhankelUken evenmensch te mo
gen onderdrukken, beleedigen of benadeelen.
Laten wU eens trachten het begrip .stand"
in den maatschappelUken en gezelschappelU-
ken zin te ontleden.
WU vinden dan In den top den geestelUken
stand en de magistratuur. Op de tweede plaats
komen zU, die door geestesarbeid In hun
levensonderhoud voorzien en op de derde plaats
zU. die in handel of nUverheld werkzaam zUn.
Men kan ook andere verdeellngen maken en
spreken van middenstand, InteUectueelen
stand, boeren-, werkgevers- en arbeidersstand.
Maar bU zulk een Indeellng let men teveel op
het beroep alleen. BU de eerste indeellng ziet
men drie duidelük omschreven maatschappe-
hjke klassen: de geestelUke en wereldlUke ge
zagsdragers; de verzorgers van onderwUs, kun
sten en wetenschappen en de verzorgers van de
materleele behoeften. Men kan dan deze drie
klassen weer In groepen indeelen en spreken
van de hoogere en lagere geestelUkheld. van
magistraten en ambtenaren; van bedienaren
van booger en lager onderwUs en van de groo
te en kleine kunst; van groote en kleine werk
gevers, van fabrleks- en landarbeiders enz. Hoe
men het ook keert en wendt, er blUven altijd
waar
mee
25 November ia is voor de Eerw. Zusters Ur-
sulinen. gevestigd te Halfweg. Plein 14 In bet
Xaveriusklooster, van bUsondere beteekenls.
De zusters herdenken dien dag het 400-Jarig
bestaan van haar orde. TegelUker tUd wordt
herdacht het 75-Jarlg bestaan van het Moeder
huis te Weltevreden, Postweg 3 (Batavia) Ned.-
Indië.
De feestelUke herdenking van het
bestaan zal in Ned.-Indië een week In
nemen; terwUI deze in Halfweg beperkt blUft
tot 3 dagen, n.l. van as. Zondag tot en met
Dinsdag.
Zondag 24 November vieren de
dubbele feest in intlemen kring.
Maandag 25 November Is de kerkelUke her
denking. 's Morgens om 9 uur zal In de klooster
kapel een plechtige Hoogmis worden opgedra
gen. ’s Middags om 5 uur zal 2. D. H. Mgr M. ,a
P. J. Möllmann. Vlcarls-Generaal een pontifi
caal lof celebreeren.
Dinsdag 36 November is het de dag voor de
aan de zorgen van de zusters toevertrouwde
jeugd. De kleintjes van de Fröbelschool zullen
's morgens op hun wyze deelnemen aan de
feestviering en ‘s avonds wordt de dag beslo
ten met de opvoering van een tooneelspel .J3t.
Caecilia" door de melsjes-leerllngen van de Vak-
naaischool.
In 1936 zal het 25 Jaar geleden zUn dat de
kloostergemeenschap te Halfweg werd gesticht.
van den ondernemer be-
ander tech-
een tweehonderdtal werklie-
In verband met de invrijheidstelling van -ie
beide verdachten H. en L.. resp. hoofd-directeur
en directeur van de Patria-Verzekeringmaat-
schappU te Rotterdam, die verdacht worden
van bedrieglUke bankbreuk, vernemen wU na
der, dat, hoewel de verdachten ui", de voorloo-
plge hechtenis zUn ontslagen, het justitioneel
onderzoek In deze /»eer Ingewikkelde zaak met
kracht wordt voortgezet.
Verdachten hebben bU hun verhoor medege
deeld. de dupe te zijn geworden van een groep,
die 176 van de 200 aandeelen hebben overge
nomen. HierbU zou de voorwaarde zUn gesteld,
dat de Engelschen een bedrag van ƒ90 000
zouden storten ter dekking van de schade, welke
de crediteuren door deze transactie zouden 1U-
den.
ZU zouden toen van een zeer goed bekend
staanden notaris te Antwerpen een verklaring
hebben ontvangen, dat hjj dit bedrag aan de
Patria zou afdragen tegen een kwitantie getee-
kend door den directeur H. en een nieuw te
benoemen presldent-commissaris. De Patria zou
hiermede accoord zUn gegaan. Doch onmiddel-
lUk na de transactie werd een vriend van de
Engelsche groep tot commissaris gekozen en
deze weigerde de kwitantie voor den notaris te
onderteekenen
Intusschen had de Engelsche groep 40.000.
van de oude aandeelhouders ontvangen, bene
vens ƒ11 000-van de Patria.
Bovendien zou de Patria de vordering tot
volstorting tegen de oude aandeelhouders kwUt
zUn. Daartegenover bezat zU waardeloos
pakket A.M I -aandeelen.
De justitie gaat thans na In hoeverre deae
mededeellngen op waarheid berusten.
Naar wU vAorts vernemen is het bedrag, dat
de verdachten in het vooruitzicht hebben ge
steld te betalen aan de crediteuren f 150.000.
groot. ZU hebben echter nog niet de beschik
king over het geld, hetgeen .de rechtbank heeft
doen besluiten de aanvrage van het faillisse
ment thans veertien dagen aan te houden.
Vrijdagmorgen bevond’ verdachte C. L. zich
nog steeds op het hoofdbureau van politie ter
beschikking van den vreemdelingendienst. HU
sou hedenmiddag worden verhoord.
In leder geval zal voor pensioenregelingen
een voorontwerp bU den Hoogeo Raad van
Arbeid worden Ingediend, geluk voor de Kln-
dertoeslagregellngen reeds Is geschied.
