Grondslagen
den steun
van
Ei
5T-
rw
Heilsverwachting
den bruggenbouw
Financiering
van
7;,'.
Kerkelijk leven
MINISTER SLINGENBERG
AAN HET WOORD
DE MEENING VAN DE
TWEEDE KAMER
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1935
LEEKEPREEKEN
een
TWEEDE KAMER
Landbouw
Pastoor J. van Vlokhoven
Prof. Visacher uit de
Gouden kloosterfeest
A.R.-partij
Naar de missie
G evoelskwestie
Jac. J. Ruygrok overleden
W erkverschaffing
Brug bij IJselmonde
DE EERSTE KAMER EN GRAAF
DE MARCHANT
Geen wijziging in den
gezinsaftrek
Ook voor de Papoea’» van Nieuw Guinea is het houden van zeilwedstrijden
sportief genoegen
De ziekte van Mgr.
Jansen
Zijn uittreden uit de Tweede
Kamer te wachten?
Elke gelegenheid voor werkver
ruiming moet worden aan
gegrepen
o**1
Beginsel losgelaten
Afgewezen
Ernstige bedenkingen tegen ver-
hooging van de benzine-
belasting
Jk>VZ/
Er is een crisis van godsdienstig denken.
f
I
s
X
mi
te
zooals
Ook wat de werkverschaffing betreft.
op.
1
te.
Hieraan wordt het volgende ontleend:
rucht, dat Prof. Vtescher dezer dagen or.ulag
zal nemen ate lid van de Tweede Kamer neemt
vaster vormen aan.
Verscheidene andere leden waardeerden In dit
ontwerp, dat het den druk op het motorverkeer,
die, naar de meening van de regeering, nood-
zakelük te om het gestelde doel te «reiken, op
het geheele verkeer doet rusten.
wegverkeer worden gevonden door de amortl-
satletermljnen te verlengen.
De
de
De weleerw. heer J. van Vlokhoven, die reeds
vijf en dertig jaren pastoor der parochie St.
Matrinus te Tongelee te. bereikte Vrijdag den
leeftjjo van tachtig jaar.
tuiging
worden!
den
en
de
liet
Het ligt geenszins In de bedoeling, de
steunverleening In naturn stap te zetten
of in te krimpen.
Of
wil
De Eerw. Zuster Bathllde van de Congrega
tie der Franciscanessen vierde in bet klooster
„Overbunde” te Bunde haar gouden klooster
feest. De 77-jarige jubilaresse is nog kras en
is nog steeds de Ijverige organtete.
mist
de
Verschenen te het Voorloopig Verslag der
Tweeds Kamer over het wetsontwerp tot
financiering van den versnelden bruggen
bouw door verhooglng der tijdelijke hef
fing van bet bijzonder Invoerrecht op ben
zine.
In 1941 zal de toestand zijn bereikt, dat onze
groote waterwegen practlsch geen beletsel meer
zullen vormen voor het doorgaand wegverkeer.
Verscheidene leden kwamen na een flnan-
cieele beschouwing tot de volgende tweeledige
slotsom:
Het strekte vrij algemeen tot voldoening,
dat bet voornemen tot tolheffing door de
regeering te losgelaten, zü het dan onder
het voorbehoud dat de thans voorgestelde
verhooglng van de benzinebelastlng door
de Kamer zal moeten worden aanvaard.
Tot loonsverlaging wordt ook hier slechts
overgegaan, als de verhouding tot de loonen
in bet particuliere bedrijf in gevaar komt.
Overigens wordt hierover voortdurend overleg
gepleegd met de vakcentrales.
Wat voor de kleine boeren zal worden gedaan
de roggeprjjs werd reeds van ƒ7 op ƒ8 ge
bracht heeft de minister nog niet beslist.
De landarbeiders hebben zijn belangstelling.
De tewerkstelling In eigen bedrijf van kleine
boertjes wordt met Sociale Zaken bekeken.
Deze en nog tal van andere onderdeelen van
zün beleid heeft de minister In een uiteraard
nogal brokkelig betoog besproken. Zooals gezegd,
nieuwe gedachten bracht de rede niet. Daar
voor te de minister trouwens nog te kort als
leider van dit departement werkzaam.
In de afdeellng „Vtescherüen" te de Kamer
blijven steken. Daarover sprak vandaag alleen
generaal DUYMAER VAN TWIST.
Gaarne zouden dese leden vernemen, of de
regeering een regeling mogelijk acht, waar
bij gebruikers van benzine voor andere doel
einden dan wegverkeer van de heffing zou
den worden vrijgesteld, bijv, door kleuring
van de benzine en waarbij het wegverkeer,
dat olie of benzol als brandstof gebruikt, en
dat thans Is vrijgesteld, mede zou warden
belast.
Sommige leden voegden aan deze bezwaren
toe, dat bet motorisch wegverkeer thans reeds
aan het Verkeersfonds en aan de schatkist meer
betaalt dan noodlg is voor aanleg, onderhoud
en verbetering van het wegennet, de bruggen
inbegrepen.
Naar de meening van sommige andere leden
kan de financiering van den bruggebouw
ook van den s. g. versnelden bruggenbouw
geheel en bevredigend en doelmatig uit de op
brengst van de hertaande belastingen op bet
Naar het „Handelsblad” ter oore komt, zou
dezer dagen het antwoord van de regeering zijn
binnengekomen Inzake de kwestie-Graaf de
Marchant over diens toelating tot de Eerste
Kamer Maar aangezien wel beschouwd de ge
stelde vragen niet of in onvoldoende mate be
antwoord zouden zijn, heeft de commissie van
rapporteurs thans graaf De Marchant et d’An-
sembourg ultgenoodigd om as. Dinsdag in haar
midden te verschijnen, teneinde zijnerzijds nog
eenige inlichtingen te verschaffen, die men
langs den departementalen weg niet heeft kun
nen verkrijgen.
Naast dit beswaar van algemeenen aard staat
het bezwaar van meer bijzonderen aard, dat tal
van bedrijfstakken door dese verhooglng zullen
worden getroffen, terwijl sjj van het bereiken
van het eigenlijke doel deser verhooglng geen
profijt sullen hebben.
Het pljnljjkste is wel, dat de benzinemotoren
voor de binnenscheepvaart en de benzinerütul-
gen van spoor- en tramwegen door dese heffing
zullen moeten bedragen aan de verbetering van
de verkeerswegen hunner grootste concurren
ten.
Eenige leden grondden hun bezwaren tegen
dit ontwerp voornamelijk hierop, dat bij aan
neming daarvan het beginsel, waarop de finan
ciering van het Rljkswegenplan berust, zou wor
den losgelaten. Bij de behandeling van het
wetsontwerp tot invoering eener wegenbelasting
hebben zoowel de Regeering als de Kamer zich
op het standpunt gesteld, dat een wegenbelas
ting en niet een benzinebelastlng de bron moest
zijn, waaruit de benoodlgde gelden zouden moe
ten vloeien.
pacitelt van de Overheid een grens. En ten
vierde moet men zich goed voor oogen
houden, dat de steunverleening niet blijvend
kan zijn en dat iedere kans op een finan
cieel en economisch verantwoorde uitbrei
ding van werkgelegenheid dient te worden
aangegrepen.
Te Arnhem te op 73-jarigen leeftijd overleden
de musicus Jac. J. Ruygrok, componist van
verschillende werken.
Zjjn steunpollUek wordt bepaald door
vier factoren. Primo moet aan de werk
loozen het noodzakelijk levensmlnlmum
worden verstrekt. En dit geschiedt. Want
de gezondheidstoestand der bevolking blijft
steeds beter worden. En al hebben de
werkloozen het ongetwijfeld zeer sober, van
ondervoeding kan niet» worden gesproken.
Ten tweede moet de steun dusdanig zijn,
dat er een prikkel tot arbeid zoeken blijft
bestaan. Ten derde stelt de financleele ca-
Vele leden vestigden er de aandacht op, dat
door dit voorbehoud een geheel zuivere be-
oordeellng van de thans voorgestelde benzlne-
verhooging op haar eigen waarde wordt be
moeilijkt. Bjj vergelijking van het bruggentol-
lenontwerp en het onderhavige gaven deze
leden aan het laatste de voorkeur. Evenwel
wordt hier een bepaalde categorie van be
drijven belast, welke bij het gestelde doel
versnelden bruggenbouw in het geheel geen
of zeer weinig belang heeft, terwijl bjj bet
Z. H. Exc. Mgr. P. Giobbe. apostolisch inter
nuntius te Den Haag, heeft Vrijdagmiddag Mgr.
J. H. O. Jansen, aartsbisschop van Utrecht,
aan diens ziekbed bezocht.
De internuntius, die vergezeld was van zijn
secretaris, te te ongeveer één uur afgestapt
aan het bisschoppelijk paleis, waar de coadju
tor Mgr. dr. J. de Jong en Mgr. Th. Huurde-
man, vicarte-generaal. ter begroeting aanwezig
waren.
Onmiddellijk daarna heeft de internuntius
zich in gezelschap van Mgr. dr. J. de Jong naar
het St. Antoninsgasthute begeven, alwaar Z. H.
Exc. werd opgewacht door den geneesheer-
dlrecteur dr. A. Boekelman.
DEN HAAG, 29 November 1935
Na beraadslagingen, die ondanks de
spreektljd-rantsoeneeiing te lang geduurd
hebben, doordat Minister Sllngenberg het
bij zlin verschillende redevoeringen wel
wat heel erg in de lengte zocht, te de be
groeting van Sociale Zaken heden zonder
hoofdelljke stemming goedgekeurd. Tevoren
hadde Kamer met 50 tegen 18 stemmen
de motle-van Houten-Ars (tot het ver
strekken van een uitkeering ineens aan de
werkloozen) verworpen.
lastenverllch-
waardoor de
Den heer Loerakker heeft de minister op
diens klacht over de rechtszekerheid der te-
werkgestelden geantwoord, dat door hem aan
een andere procedure gedacht wordt. Eerst
komen dan de gevallen bü de Inspectie. En
daarna hebben de organisaties beroep op den
minister.
Het vraagstuk van den loonbeslag te moeilijk,
omdat een goede objectieve norm, in welke ge
vallen die toeslag moet worden gegeverf. vrij
wel niet te vinden te. De Jeugdwerkloozenzorg
heeft 's ministers warme belangstelling. Voor
de beslissing, welke werken in werkverschaf
fing kunnen worden uitgevoerd blijft hij als
criterium handhaven, dat dit geschieden kan.
als die werken, om welke reden ook. anders
niet of niet thans in uitvoering zouden komen.
En de inschakeling van particuliere aan
nemers in dBwerkverschaffing wordt door den
minister niet afgewezen, maar moet voorzichtig
worden bekeken, omdat deze weg tengevolge
van onderlinge afspraken bjj de aanbesteding,
soms blijkt niet de goedkoopste te zün.
andere ontwerp het onmlddellljk verband tus
schen gebruik, belang en lastenopbrengst on
tegenzeglijk aanwezig was. De beswaren tegen
de laatste methode van financiering zjjn echter
zóó ernstig, dat men deze niet zou willen aan
vaarden.
De thans voorgestelde verhooglng van den
lastendruk op het motorisch wegverkeer achtten
deze leden te ernstiger, omdat ''dit verkeer in
den laatsten tijd reeds zeer zware lastenverhoo-
g in gen heeft ondergaan.
Naar wij vernemen, heeft Prof. Ijr. H. Vte-
I scher ontslag genomen als lid van de A. R.
Kiesvereenlging te Zeist. Daarmee houdt hü
dus op lid te zijn van de A. R. Partij. Het ge-
i Op 5 December ajk vertrekken vijf Zusters *1
van het Gezelschap Jezus, Maria, Jocef van uit
het Moederhuis ..Marlënburg" Den Bosch, naar
de missie van Nellore (Br.-Indlë), nJ. Marie
Mauritla teh Have (Harreveld), Sr. Marie Xa-
vera Voet (De Reek), Sr. Marie Theodaretha
«i Sr. Marie Hedwigla Lemmers (Haarlemmer-
liede) en Sr. Marie Irmentrudls Raaymakers
(Boxtel).
Het verzoek van den katholieken afgevaar
digde STEINMETZ om een soepeler regeling
van den aftrek van gezlnslnkomsten. heeft de
Minister moeten afwijzen, omdat een gezin
zooveel mogelijk moet trachten te leven van
hetgeen de arbeid der leden van het gezin op
brengt.
Een andere door velen ge ui te wensch, n.m
het brengen van allerlei categorieën van kleine
zelfstandigen onder de steunregeling, te even
min door den Minister ingewilligd.
De Minister waakt alleen, zooals bjj de door
den heer Steinmetz ter sprake gebrachte
havenarbeiders, dat er geen wanverhouding
intreedt tusschen den steun der werkloozen en
het loon der arbeiders.
De minister, die vooraf den door da. Lovink
gecritteeerden post van ƒ50.000 voor eventueele
personeelsuitbreiding had teruggenomen, had
weinig nieuws te vertellen. Ook hü heeft ver
trouwen. dat een stuk van den agrartechen
export kan behouden blijven en verdedigt op
dien grond het tjjdelljk suppleeren van te lage
prijzen.
Dat de crisiswetgeving tengevolge heeft „ver
trapping van de rechten en vrijheden des volks",
zooals ds. Kersten opnieuw had staan klagen,
moest de staatkundig-gereformeerde klager, al
dus minister Deckers, maar eens met feiten
aantoonen.
De geheele opzet van het landbouwcrisis
apparaat wordt op het oogenbllk bezien door
de commissie-van Loon. Daarover wijdde de
minister dus terecht niet uit. De erteisambte-
-naren worden sober betaald wat ook moet,
want de gelden daarvoor moeten uit het Land-
bouwertetefonds komen hun benoeming en
hun ontslag heeft de minister eenlgen tijd ge
leden aan zich getrokken en voor de goede
uitoefening van die functie overweegt hij de
instelling van een kleine departementale advies
commissie.
Wèl wil hij over deze aangelegenheid In
ernstig overleg treden met zijn ambtgenooten
van de economische departementen. Hetzelfde
geldt voor het tewerkstellen van kleine boertjes
op hun eigen bedrijf. Het naar de werkver
schaffing gaan van deze groep, aldus de Mi
nister. te reeds thans mogelijk.
Het toepassen van de circulaire inzake den
„vrjjeren armslag” voor de liefdadigheid, te een
zaak van gemeentelijke gestie. Of daarbij
kleinzieligheden voorkomen. wil Minister
Sllngenberg nagaan.
Eenige leden meenden, dat het onderhavige
ontwerp nog niet in voldoende mate tegemoet
komt aan de gerechtvaardigde wenschen van
het provinciaal bestuur van Gelderland en
van de gemeentebesturen van Arnhem en Nij
megen.
De groote bedragen, welke deze lichamen
voor de toegangswegen tot de bruggen nabij
de steden hebben toegezegd en reeds ten deele
hebben betaald, werden toegezegd met de be
doeling, dat deze bruggen het eerst zouden wor
den gebouwd en tolvrij zouden zijn.
De eerste voorwaarde te niet vervuld, terwijl
de Inwoners van Gelderland ook volgens dit
ontwerp in de koeten van den versnelden bouw
der bruggen sullen moeten bijdragen. De re
geering overwege ernstig of ten dese nog niet
plooien zijn glad te strijken.
Bespoediging van den aanleg van een nieu
wen weg tusschen Arnhem en Nijmegen zal
veel van de bezwaren van dese gemeenten en
de provincie wegnemen.
Werkverschaffing verdient ook volgens mi
nister Sllngenberg verre de voorkeur boven
steunverleening. De moeilijkheid echter te, dat
de bijkomende kosten (voor materiaal b.v.)
soms niet gedragen kunnen worden door de
instanties, die hiervoor te zorgen hebben.
Vrij laat In den middag heeft een deel van
de door eea zware week met lange avondver
gaderingen vermoeide Kamer zich nog gezet
aan het luisteren naar MINISTER DECKERS’
antwoord op de Donderdagavond en -nacht
over de afdeellng ..Landbouw" van zjjn be
groeting gemaakte opmerkingen.
werkloozen
moeten vergrooten wenscht hij
niet te zien.
Rotterdam bedoeld wordt de op het Rljkswe
genplan staande brug over de Nieuwe Maas bij
IJselmonde, ongeveer een uur gaans van Rot
terdam.
Naar aanleiding van deze vraag vestigden
eenige leden er de aandacht op. dat het ge
meentebestuur van Rotterdam overweegt, in
het westen van deze stad een brug of een tun
nel te maken. Deze plannen kan de gemeente
niet zonder hulp van het Rijk tot stand bren
gen. Daarom zouden zü het juister achten, In-
dlen de regeering van het plan tot het maken
van een brug bjj IJselmonde zou afzien en de
daarvoor uitgetrokken gelden zouden worden
besteed voor den aanleg van een brug of tun
nel in het westen van Rotterdam.
Vele andere leden merkten hiertegenover op,
dat de bouw van de brug bü IJselmonde onaf
hankelijk te van het westelijk brug- of tunnel
plan, aangezien dit In het bijzonder voor het
locale, doch de brug bü IJselmonde In het bij
zonder voor het doorgaande verkeer van belang
stelde Minister Sllngenberg eenige punten
voorop. De keuze van de uit te voeren
werken moet goed verantwoord zijn. Er
moet gezorgd worden, dat zooveel moge
lijk arbeiders op deze wijze werk krijgen,
waardoor een rouleeringssysteem noodza-
keltjk te. En ook hier dient te worden ge
waakt. dat de prikkel tot het zoeken van
gewoon werk in particulieren dienst be
staan blijft.
Er te aan bllkvleesch nog een voorraad tot
Maart en plannen tot uitbreiding van den
voorraad zjjn In overweging. De consumptie
van dit vleesch neemt sterk toe (10 millioen
K.O. in 1934. 15 millioen K.G. in de eerste
acht maanden van 1935). Groenten zijn er
altijd voldoende. Hier schuilen' alleen moei
lijkheden in de wijze van distributie. En aan
margarine is totnogtoe per 4 weken gemiddeld
450.000 K.G. verstrekt.
De tegenstelling, gemaakt tusschen mar
garine en boter, te een gevoelskwestie, aldus
de heer Deckers. De agrariërs vergeten
voortdurend, dat de margartne-lndustrle
aan vele handen werk geeft en tegelijk ook
groote hoeveelheden boter verbruikt.
Evenmin is er sprake van,
de heer Kupers zeide te vreezen,
dat in het volgend voorjaar de
iteunnormen verlaagd worden. De
normen bljjven gehandhaafd.
Van die stellingen uitgaande, heeft Minister
Sllngenberg zich vervolgens verdiept in de
door de talrijke sprekers aangevoerde détails.
Ook vandaag te Minister SLINGENBERG
weer bijzonder lang van stijl geweest. Hij
deelde zijn betoog In tweeën en behandelde
eerste de steunverleening en daarna de werk
verschaffing.
Nimmer misschien waren er zooveel Godzoe
kers ais In dezen tijd, nu het geslacht, voort
gekomen uit de school sonder God en bet gezin
zonder God volaUssen te geworden; nu er tien
duizenden zonder kennis van bijbel en over
levering met een leege ziel rondloopen. onbe
vredigd tegenover een wereld, waarin alleen de
materie een rol speelt. Tegenover die duizenden
zoekers staan er echter meerdere duizendtallen
onverschilligen, godloochenaars en godhaters.
Geen tijd heeft een zóó directe en getolereerde
godlooaenpropaganda gekend als de onze. Wie
een wereldkaart opslaat en een blik werpt op
het terrein waarop ,,Unle van sovjetrepublie
ken” staat gedrukt; wie met één oogopslag dit
gebied süs één zesde van de bewoonde wereld
meet, die huivert bij de gedachte hoe In zulk
een onmeteiyk werelddeel de naam van
Allerhoogste officieel wordt onderdrukt
bespot en met geweld uit de harten van
jeugd wordt gerukt. Mocht althans van
overblijvende deel kunnen worden getuigd:
daar brandt het Godsgeloof helder in de har-
.ten en hoofden van de overige millioenen aard
bewoners! Maar wij weten helaas, dat ook daar
de godsdienstige crisis hetzij in bruut materia
lisme, hetzij in onverschilligheid of Godsver-
achtlng hevig «Gedt.
Bfj dit alles komen de onvrede, de geladenheid
der atmosfeer met oórlogsgeruchten, de heb
zucht en hoogmoed der heerschers en de haat
en wraakgevoelens der volkeren onderling,
waaraan de nijd en afgunst van de afzonder
lijke leden der samenleving moeten worden
toegevoegd, die elkander een plaatsje onder de
zon betwisten.
Dat alles bUeen voedt het onbehagen in de
ziel van den niet oppervlakklgen mensch. Ge
lukkig, wanneer hU met de Kerk den advents
tijd ingaat en op David's roep zUn ziel tot God
verheft met geloof en vertrouwen; wanneer hU
met den koninklijken profeet ondanks alles zUn
heil van zUn Schepper verwacht en vol over
bidden kan: ik zal niet beschaamd
„Laat mijn vijanden mü niet uitla
chen" smeekte David tot zijn Heer. En Iedere
geloovlge christen zegt dit den profeet na. De
waanwijzen, de materialisten, de stofaanbid
ders. de nieuwlichters, de uitvinders van proef-
huwelUken en vrije liefde, de staatsvergoders en
onderdrukkers van de persoonlUkheid. zjj mo
gen de Godzoekers en Godsvereerders, de ne-
derigen en ootmoedlgen van harte belacben: de
geschiedenis van alle eeuwen staat er borg
voor, dat de lachers zelfs In deze wereld reeds
hun smadelijk einde vinden. „Want allen
zingt David tot zijnen en onzen Heer die U
verwachten, zU zullen niet beschaamd wbrden."
LIBRA
1. De verhooglng van de benzinebelastlng te
niet een noodzakelUk en onmisbaar middel voor
den versnelden bruggenbouw. Een financierings
plan zonder deze verhooglng te zeer wel uitvoer
baar
2. De grief, dat benzine, gebruikt voor andere
doeleinden dan het motorische wegverkeer, wordt
bezwaard met een heffing ten bate ‘van den
versnelden bruggenbouw, te niet gegrond. De
voorgestelde belastingverhooglng te immers een
fiscale maatregel, welke een
ting te van bet Verkeersfonds,
RUksbUdrage aan dat fonds wordt verminderd
ten bate van den gewonen dienst der Rjjks-
begrootlng.
Verscheidene leden achtten den opzet van het
ontwerp aannemelUk. De redenen, welke de re
geering er toe geleid hebben uitkeering van een
vast bedrag van 2H millioen aan bet Verkeers
fonds voor te stellen, konden zU blllUken.
Eenige leden achtten het onjuist, dat niet de
volle opbrengst der verhoogde heffing in bet
Verkeersfonds zal worden gestort.
Gevraagd werd of met de te bouwen brug te
eer dan anders trillen dit jaar de sna-
ren van ons gemoed mee wanneer de
-s-v A Kerk den adventstijd opent‘met den
hartekreet van den konlnklUken psalmist: Tot
U Heer heb ik mUn ziel opgeheven: mUn God
op U vertrouw Ik; ik zal niet worden be
schaamd!
WU leven in een naargeestigen tijd: *t te som
ber om ons heen. Dit geslacht heeft veel lij
den doorgemaakt, veel leed gezien, veel kom
mer gedragen. Toch hebben wU den druk nooit
zoo zwaar gevoetd als den laatsten tUd; dit te
bet algemeene oordeel, hetwelk zich niet alleen
in woorden en in sombere gezichten uitspreekt,
maar ook in overal tastbare moedeloosheid, in
stilstand in het zakenleven, in een gebrek aan
energie en initiatief. In tegenstelling met de
donkere jaren, welke wU sinds het uitbreken
van den grooten oorlog doorleefden, te er thans
een bittere berusting bij een volslagen gebrek
aan perspectief. Toen er dooden vielen konden
wU troosten; toen er berichten kwamen van lij
ders en duiders in de loopgraven, konden wU
liefdesgaven sturen; toen er vrouwen en kin
deren vluchtten, konden wU onze hulzen en
beurzen openen; toen de jeugd In de oorlogs
landen verhongerde, konden wU vreemde kin
deren als eigene in onze gezinnen opnemen.
Tegenover veel lUden en ellende konden wjj
daden van naastenliefde stellen. En dan: de
oorlog mocht wreed en langdurig zUn, er zou na
twee, na drie jaren desnoods, een einde aan ko
men.
Het einde kwam en als dollemannen hebben
wU met den vrede gedanst. De weinigen, die
voorspelden, dat op ruïnes geen huizen waren
te bouwen; dat eerst de pulnboopen grondig
en voorzichtig moesten worden opgeruimd en
dat dan eerst geleidelijk aan het herstelwerk
kon worden begonnen, zU werden niet geloofd.
Er werd op zand gebouwd en tien jaar later
stortte heel die revolutiebouw ineen. En nu
leeft heel de wereld al meer dan zes jaren als
In een woestenUde bestaansbronnen drogen
uit; de beschaving zinkt ineen; de jeugd ver
wildert; het nieuw opgekomen geslacht
den zegen van het leven: den arbeid. In
oorlogsjaren heette het: t kan niet lang duren;
nog een weinig geduld en de vrede te weer
daar! In den massamoord en in de uitputting
voelden wU inderdaad het einde naderen. Maar
de economische malaise te als drijfzand: het
eene jaar na het andere probeeren wU vooruit
te komen en zinken al dieper terug.
Troosteloos te voor honderdduizenden het le
ven geworden: krachtige mannen, die hun ar
men slap laten hangen bU gebrek aan werk;
een nieuwe Jeugd, aan wie het leven niets te
bieden heeft. En wat te jeugd sonder uitzicht,
zonder idealen? Wie zal ons verder zeggen
hoeveel er door vrouwenharten geleden wordt,
door moeders, die dageUjks om de tafel een
werkloozen man en werklooze zoons zien zit
ten, morrend tegen de maatschappij, morrend
tegen een schralen pot?
Gelukkig, wie In zulk een tUd het licht van
binnen heeft. Zoolang de lamp van het geloof
brandt kan er geen wanhoop komen, maar
bluft de geestkracht bewaard voor de toch ze
ker komende uitkomst. BUna tastbaar wordt
deze waarheid bU den aanvang van den ad-
ventstUd, waarin de Kerk haar kinderen door
de donkerste dagen van het Jaar heen geleidt
naar het stralende licht van de Kerstkribbe,
naar den voor allen bereikbaren rUkdom van
den Kerstvrede. 1 Is de konlnklUke zanger, de
vurige poëet David, die onze harten aan het
trillen brengt met zUn vier en twintigster.
psalm: tot U, Heer heb Ik mUn ziel verheven,
mUn God, op U vertrouw ik, ik zal niet worden
beschaamd! Welk een kracht te er in dit geloof
begrepen: welk een licht straalt er uit deze
hoop! Het moge dan lUken, alsof er geen uit
zicht te; alsof bU den trlesten einder deze droe
ve wereld ophoudt: het oog van het geloof boort
door de donkere wolken heen en het hart volgt
in geloovend vertrouwen: hoog boven de donke
re wolken moet een lieve Vader wonen!
Niet enkel zU, die de economische ongunst
van deze tUden voelen, moeten steun zoeken
11) een ,,sursum corda”; ook en vooral diege
nen, die gebukt gaan onder het geestelUk Ujden
van dezen tUd. In veel gevallen zelfs gaan ma-
terieele nood en zleledroefheid samen of vloeien
uit elkander voort. Maar ook wie nog den zegen
van dagelUkschen arbeid geniet, w4e nog voor
zich en zjjn gezin kan zorgen, wlen het licha
melijk aan niets ontbreekt, ook hU mist de
ware levensvreugde, welke nog voor weinige
Jaren zün deel was en waarin duizenden zich
met hem verblUdden. De niet oppervlakkige
mensch voelt zich in dit tUdsgewricht onbe-
haaglük: er hangt iets benauwends in de lucht.
Geheel de menschheld maakt een geweldige
geestelijke crisis door en niemand kan zeggen,
hoe de afloop zal zUn. Deze onzekerheid drukt
ter neer, maakt bang en onrustig.
De leidende beginselen ontbreken: op poli
tiek en maatschappelUk terrein staan tiental
len groepen In hopelooze verdeeldheid tegen
over elkaar. Op geen enkel gebied te eenheid
of samenwerking voor een gemeenschappelUk
doel. De crisis, ook de geestelUke, wordt door
niemand ontkend. Maar de oplossing zoekt men
In duizenderlei richting. Er te een crisis van ge
zag: men spreekt eenerzUds van de noodzake-
UJkheid om de jeugd vrU te laten en zich tc
laten uitleven; de meest ongebonden vrijheid te
de leus van tal van voorlichters; anderen zoe
ken het medlcUn in de meest krasse onder
drukking der persoonlUkheid en een concen
tratie van alle gezag, grenzend aan tyrannie.
Tusschen bandelooze vrUheld en slafelUke ge
bondenheid ligt een ganache reeks van leuzen
en elschen.
Er te oen crisis van het huwelijk en er te een
•exueele crisis. Na Adam's val hebben de vlee-
•chelUke hartstochten altUd een zeer grooten
Invloêd In het tnenschelUk leven en in heel de
maatschappU gehad. Maar ontucht was ontucht
en echtbreuk was echtbreuk. Onze samenleving
echter maakt de meest ergerlijke zonden tot
problemen en stelt allerlei theorieën op, om de
zonde tot een willekeurige daad en zelfs tot een
noodzakelUke behoefte te maken.
Behalve natuurlUk de stemmen van den
ChrtetelUk-Democrattechen voorsteller en zUn
katholiek-democrattechen mede-onderteekenaar
verwierf deze motie alleen roode stemmen van
diverse schakeerlng. Minister Sllngenberg had
haar om de financleele consequenties en ook
omdat de werkloozen met Kerstmis een bU-
zondere uitkeering krijgen. onaannemelUk ver
klaard. En al 'sheeren van,Houten’s demagogie
kon niet bewerken, dat hij elders dan In de
SDAP en bU de Unksche radicalen steun
kreeg. De heer van Houten kan thans den
boer weer op met verhalen over de wreedheid
der Kamer. Dat het smUten met geld een
paar dagen geleden wilde zün motie over
Staatspensioen óók al een slordige 15 millioen
uitgeven economische gevolgen heeft, die
ook het leed der werkloozen onvermUdelUk
nu eenmaal
Aan het voorloopig verslag van de Tweede
Kamer, Inzake het wetsontwerp betreffende
den versnelden bruggenbouw, wordt nog het
volgende ontleend: Gevraagd werd, waarom
niet nieuwe bruggen bü Venlo en Roermond,
noch een brug bü Wel over de Maas In het
financieringsplan te opgenomen.
