Grondslagen
den steun
van
ft
Heilsverwachting
den bruggenbouw
Financiering
van
S*
Kerkelijk leven.
DE MEENING VAN DE
TWEEDE KAMER
1
MINISTER SLINGENBERG
AAN HET WOORD
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1935
LEEKEPREEKEN
TWEEDE KAMER
De ziekte van Mgr.
Jansen
Landbouw
Gouden kloosterfeect
Naar de missie
G evoelskwestie
Jac. J. Ruygrok overleden
W erkverschaffing
'4
I
Brug bij IJselmonde
s
*J.
I
I
Geen wijziging in den
gezinsaftrek
Zijn uittreden uit de Tweede
Kamer te wachten?
DE EERSTE KAMER EN GRAAF
DE MARCHANT
ÏATEROar
Si
Elke gelegenheid voor werkver
ruiming moet worden aan
gegrepen
Beginsel losgelaten
Pastoor J. van Vlokhoven
Afgewezen
Ernstige bedenkingen tegen ver-
hooging van de benzine-
belasting
ir ten, J
'b'Gn afr 'toêecajSÜf M
Prof. Vi«®cher\uit de
A.R.-partij
nister Slingenberg
een
w-
>y-
V
LIBRA
zooals
Bi
Ook wat de werkverschaffing betreft.
1
rt
is.
is wel, dat de benzinemotoren
Hieraan wordt het volgende ontleend:
l
yjW1'
*r
de provincie wegnemen.
J.
n
l*i
1
I
Verscheidene andere leden waardeerden In dit
ontwerp, dat het den druk op het motorverkeer,
die, naar de meenlng van de regeerlng nood-
zakeiyk Is om het gestelde doel te lereiken, op
bet geheele verkeer doet rusten.
-hoo-
■was-
haar
een
Te Arnhem Is op 73-Jarigen leeftijd overleden
de musicus Jac J. Ruygrok, componist van
verschillende werken.
Gaarne zouden deze leden vernemen, of de
regeerlng een regeling mogeiyk acht, waar
bij gebruikers van benzine voor andere doel
einden dan wegverkeer van de heffing zou
den worden vrijgesteld, bijv, door kleuring
van de benzine en waarbij het wegverkeer,
dat olie of benzol als brandstof gebruikt, en
dat thans is vrijgesteld, mede sou worden
belast.
werkloozen
wenscht hij nu eenmaal
wegverkeer worden gevonden door de amorti-
satietermynen te veklengen^
Groenten zijn
alleen moel-
Of
wil
dam
zal
taan
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
financiering van den versnelden bruggen
bouw door verhooglng der tijdelijke hef
fing van bet bijzonder Invoerrecht op ben
zine.
den
en
de
het
andere ontwerp het onmlddeliyk verband tus
schen gebruik, belang en lastenopbrengst on
tegenzeglijk aanwezig was. De bezwaren tegen
de laatste methode van financiering zijn echter
zóó ernstig, dat men deze niet zou willen aan
vaarden.
De thans voorgestelde verhooglng van den
lastendruk op bet motorisch wegverkeer achtten
deze leden te ernstiger, omdat dit verkeer in
den laatsten tijd reeds zeer zware lastenverhoo-
gingen heeft ondergaan.
Sommige leden voegden aan deze beswaren
toe, dat bet motorisch wegverkeer thans reeds
aan het Verkeersfonds en aan de schatkist meer
betaalt dan noodlg is voor aanleg, onderhoud
en verbetering van bet wegennet, de bruggen
Inbegrepen.
Naar de meenlng van sommige andere leden
kan de financiering van den bruggebouw
ook van den z. g. versnelden bruggenbouw
geheel en bevredigend en doelmatig uit de op
brengst van de bestaande belastingen op bet
mist
de
het bezwaar vi
van bedrijfstél
worden getrek
van het eigen
profijt zullen l
Het pijnlijks
voor de binnenscheepvaart en de benzlnerytul-
gen van spoor- en tramwegen door deze heffing
zullen moeten bedragen aan de verbetering van
de verkeerswegen hunner grootste concurren
ten.
is in
door
il op
Josch
abin-
Tll-
1 Be
eker.
wed-
Prie-
het
Ijken
leuw
ipek-
:elen,
seker
buit
toer-
;oede
een
Ireda
ar in
as in
i ge-
S
1
De weleerw. heer J. van Vlokhoven, die reeds
vijf en dertig jaren pastoor der parochie St.
Matrinus te Tongelee is, bereikte Vrijdag den
leeftlja van tachtig jaar.
In 1941 zal de toestand zijn bereikt, dat onze
groote waterwegen practlsch geen beletsel meer
zullen vormen voor het doorgaand wegverkeer
Verscheidene leden kwamen na een finan-
cleele beschouwing tot de volgende tweeledige
slotsom
Naar het „Handelsblad” ter oore komt, sou
dezer dagen het antwoord van de regeerlng zijn
binnengekomen Inzake de kwestie-Graaf de
Marchant over diens toelating tot de Eerste
Kamer. Maar aangezien wel beschouwd de ge
stelde vragen niet of in onvoldoende mate be
antwoord zouden zijn, heeft de commissie van
rapporteurs thans graaf De Marchant et d’An-
sembourg uitgenoodlgd om as. Dinsdag In baar
midden te verschijnen, teneinde zijnerzijds nog
eenige Inlichtingen te verschaffen, die men
langs den departementalen weg niet heeft kun
nen verkrijgen.
De Eerw. Zuster Bathilde van de Congrega
tie der Franciscanessen vierde In het kloost*
..Overbunde" te Bunde haar gouden klooster-
feest. De 77-jarige jubilaresse Is nog kras en
is nog steeds de Ijverige organlste.
opnemen,
wij
de
na
Het strekte vrjj algemeen tot voldoening,
dat bet voornemen tot tolheffing door de
regeerlng ts losgelaten, zij het dan onder
bet voorbehoud dat de thans voorgestelde
verhooglng van de benztnebelastlng door
de Kamer zal moeten worden aanvaard.
Naast dit beswaar van algemeenen aard staat
meer bijzonderen aard, dat tal
in door deze verhooglng zullen
i, terwijl zij van het bereiken
te doel dezer verhooglng geen
Tot loonsverlaging wordt ook hier slechts
overgegaan, als de verhouding tot de loonen
in het partlouliere bedrijf in gevaar komt.
Overigens wordt hierover voortdurend overleg
gepleegd'met de vakcentrales.
En de Inschakeling van particuliere aan
nemers In de werkverschaffing wordt door den
minister niet afgewezen, maar moet voorzichtig
worden bekeken, omdat deze weg tengevolge
van onderlinge afspraken bij de aanbesteding,
soms blijkt niet de goedkoopste te zijn.
Eenige leden grondden hun bezwaren tegen
dit ontwerp voornamelijk hierop, dat bij aan
neming daarvan het beginsel, waarop de finan
ciering van het Rljkswegenplan berust, zou wor
den losgelaten. Bij de behandeling van het
wetsontwerp tot Invoering eener wegenbelasting
hebben zoowel de Regeerlng als de Kamer zich
op het standpunt gesteld, dat een wegenbelas
ting en niet een benztnebelastlng de bron moest
zijn, waaruit de benoodigde gelden zouden moe
ten vloeien.
Zijn steunpolltiek wordt bepaald door
vier factoren. Primo moet aan de werk
loozen het noodzakelijk levensmlnimum
worden verstrekt. En dit geschiedt. Want
de gezondheidstoestand der bevolking blijft
steeds beter worden. En al hebben de
werkloozen het ongetwijfeld zeer sober, van
ondervoeding kan niet worden gesproken.
Ten tweede moet de steun dusdanig zijn,
dat er een prikkel tot arbeid zoeken blijft
bestaan. Ten derde stelt de flnancieele ca
paciteit van de Overheid een grens. En ten
vierde moet men zich goed voor oogen
houden, dat de steunverleening niet blijvend
kan zijn en dat iedere kans op een finan
cieel en economisch verantwoorde uitbrei
ding van werkgelegenheid dient te worden
aangegrepen.
Vele leden vestigden er de aandacht op, dat
door dit voorbehoud een geheel zuivere be-
oordeeling van de thans voorgestelde benslne-
verhooglng op haar eigen waarde wordt be
moeilijkt. Bij vergelijking van het bruggentol-
lenontwerp en het onderhavige gaven deze
leden aan het laatste de voorkeur. Evenwel
wordt hier een bepaalde categorie van be
drijven belast, welke bij het gestelde doel
versnelden bruggenbouw in het geheel geen
of zeer weinig belang beeft, terwijl bij bet
Het ligt geenszins in de bedoeling, de
ttewiiverleening in natera stop te zetten
•f in te krimpen.
DEN HAAG, 2» November 1935
Na beraadslagingen, die ondanks de
spreektyd-rantsoeneerlng te lang geduurd
hebben, doordat Minister Slingenberg bet
bjj zijn verschillende redevoeringen wel
wat heel erg In de lengte zocht, Is de be
groeting van Sociale Zaken heden zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd. Tevoren
had de Kamer met 50 tegen 18 stemmen
de motie-van Houten-Ars (tot het ver
strekken van een uitkeerine Ineens aan de
werkloozen) verworpen.
Den heer Loerakker heeft de minister op
diens klacht over de rechtszekerheid der te-
werkgestelden geantwoord, dat door hem aan
een andere procedure gedacht wordt. Eerst
komen dan de gevallen bij de Inspectie. En
daarna hebben de organisaties beroep op den
minister.
Het vraagstuk van den loonbUslag is moeilijk,
omdat een goede objectieve norm. In welke ge
vallen die toeslag moet worden gegeven, vrij
wel niet te vinden is. De jeugdwerkloozenzorg
heeft 's ministers warme belangstelling. Voor
de beslissing, welke werken in werkverschaf
fing kunnen worden uitgevoerd blijft hij als
criterium handhaven, dat dit geschieden kan.
als die werken, om welke reden ook. anders
niet of niet thans In uitvoering zouden komen
lastenverllch-
waardoor de
ror
Op 5 December as. vertrekken vijf Zusters
van het Gezelschap Jezus, Maria, Jozef van uit
het Moederhuis ..Marlënburg” Den Bosch, naar
de missie van Nellore (Br.-Indlë). nJ. Marte
Mauritia ten Have (Harreveld), Sr. Marie Xa-
vera Voet (De Reek), Sr. Marie Theodoretha
en Sr. Marie Hedwigia Lemmers Haarlemmer-
llede) en Sr. Marie Innen trudis Raaymakers
(Boxtel).
Z H. Exc. Mgr. P. Giobbe. apostolisch inter
nuntius te Den Haag, heeft Vrijdagmiddag Mgr.
J. H. G. Jansen, aartsbisschop van Utrecht,
aan diens ziekbed bezocht.
De internuntius, die vergezeld was van zyn
secretaris, is te ongeveer één uur afgestapt
aan het bisschoppelijk paleis, waar de coadju
tor Mgr. dr. J. de Jong en Mgr. Th. Huurde-
man. vicaris-generaal. ter begroeting aanwezig
waren.
Onmlddellljk daarna heeft de Internuntius
zich in gezelschap van Mgr. dr. J. de Jong naar
het St. Antonlusgasthuis begeven, alwaar Z. H.
Exc. werd opgewacht door den geneesheer-
dlrecteur dr. A. Boekelman.
Het verzoek van den katholieken afgevaar
digde STEINMETZ om een soepeler regeling
van den aftrek van gazlnsinkomsten. heeft de
Minister moeten afwijzen, omdat een gezin
zooveel mogelijk moet trachten te leven van
hetgeen de arbeid der leden van het gezin op
brengt.
Een andere door velen geulte wensch, nm.
het brengen van allerlei categorieën van kleine
zelfstandigen onder de steunregeling, is even
min door den Minister ingewilligd.
De minister, die vooraf den door ds. Lovink
gecritlseerden post van 50.000 voor eventueele
personeelsuitbreiding had teruggenomen, had
weinig nieuws te vertellen. Ook hU heeft ver
trouwen. dat een stuk van den agrarischen
export kan behouden blijven en verdedigt op
dien grond het tydeiyk suppleeren van te lage
prijzen.
Dat de cirisiswetgevlng tengevolge heeft „ver
trapping van de rechten en vrijheden des volks”,
zooals ds. Kersten opnieuw had staan klagen,
moest de staatkundlg-gereformeerde klager, al
dus minister Deckers, maar eens met feiten
aantoonen.
De geheele opzet van het landbouwcrisis
apparaat wordt op het qjagenblik bezien door
de commlsste-van Loon. Daarover wijdde de
minister dus terecht niet uit. De crisisambte
naren worden sober betaald wat ook moet
want de gelden daarvoor moeten uit het Land
bouwcrisisfonds komen hun benoeming en
hun ontslag heeft de minister eenigen tijd ge
leden aan zich getrokken en voor de goede
uitoefening van die functie overweegt hij de
instelling van een kleine departementale advies
commissie.
Wat voor de kleine boeren zal worden gedaan
de roggeprys werd reeds van 17 op 8 ge
bracht heeft de minister nog niet beslist.
De landarbeiders hebben zijn belangstelling.
De tewerkstelling in eigen bedrijf van kleine
boertjes wordt met Sociale Zaken bekeken.
Deze en nog tal van andere onderdeelen van
zijn beleid heeft de minister in een uiteraard
nogal brokkelig betoog besproken. Zooals gezegd,
nieuwe gedachten bracht de rede niet. Daar
voor is de minister trouwens nog te kort als
leider van dit departement werkzaam.
In de afdeeling „VisscherUen” is de Kamer
blijven steken. Daarover sprak vandaag alleen
generaal DUYMAER VAN TWIST.
De Minister waakt alleen, zooals bij de door
den heer Steinmetz ter sprake gebrachte
havenarbeiders, dat er geen wanverhouding
intreedt tusschen den steun der werkloosen en
het loon der arbeiders.
Behalve natuurlijk de stemmen van den
ChristelUk-Democratischen voorsteller en zijn
katholiek-democratischen mede-onderteekenaar
verwierf deze motie alleen roode stemmen .van
diverse schakeering. Minister Slingenberg had
haar om de flnancieele consequenties en ook
omdat de werkloozen met Kerstmis een bij
zondere uitkeering krijgen, onaannemelijk ver
klaard. En al ’sheeren van Houten’s demagogie
kon niet bewerken, dat hfj elders dan in de
8DAP en bjj de llnksche radicalen steun
kreeg. De heer van Houten kan thans den
boet weer op met verhalen over de wreedheid
der Kamer. Dat het smijten met geld een
paar dagen geleden wilde zijn motie over
Staatspensioen óók al een slordige 15 millloen
uitgeven economische gevolgen heeft, die
ook het leed der werkloozen onvermijdelijk
moeten vergrooten.
niet te zien.
Werkverschaffing verdient ook volgens ml-
verre de voorkeur boven
steunverleening De moeilijkheid echter is, dat
de bijkomende kosten (voor materiaal b.v.)
soms niet gedragen kunnen worden door de
instanties, die hiervoor te zorgen hebben.
Er is aan blikvleeseh nog eén voorraad tot
Maart en plannen tot uitbreiding van den
voorraad zijn in overweging. De consumptie
van dit vleesch neemt sterk toe (10 millloen
K.G. in 1934. 15 millloen K.G. in de eerste
acht maanden van 1935). Groenten zijn er
altijd voldoende. Hier schuilen
lUkheden in de wijze van distributie. En aan
margarine is totnogtoe per 4 weken gemiddeld
450.000 K.G. verstrekt.
Vrij laat in den middag heeft een deel van
de door een zware week met lange avondver
gaderingen vermoeide Kamer zich nog gezet
aan het luisteren naar MINISTER DECKERS’
antwoord op de Donderdagavond en -nacht
over de afdeeling ..Landbouw” van zijn be-
grootlng gemaakte opmerkingen.
Aan het voorloopig verslag van de Tweede
Inzake het wetsontwerp
De tegenstelling, gemaakt tusschen mar
garine en boter, is een gevoelskwestie, aldus
de heer Deckers. De agrariërs vergeten
voortdurend, dat de margarine-lndustrie
aan
groote hoeveelheden boter verbruikt.
Ook voor de Papoea's van Nieuw Guinea is het houden van zeilwedstrijden
sportief genoegen
stelde Minister Slingenberg eenige punten
voorop. De keuze van de uit te voeren
werken moet goed verantwoord zijn. Er
moet gezorgd worden, dat zooveel moge
lijk arbeiders op deze wijze werk krijgen,
waardoor een rouleerlngssysteem noodza-
keljjk Is. En ook hier dient te worden ge-
waakt, dat de prikkel tot het zoeken van
gewoon werk in particulieren dienst be
staan blijft.
De
de
vele handen werk geeft en tegelijk ook
Van die stellingen uitgaande, heeft Minister
Slingenberg zich vervolgens verdiept in de
door de talrijke sprekers aangevoerde détails.
1. De verhooglng van de benzinebelasting is
niet een noodzakelijk en onmisbaar middel voor
den versnelden bruggenbouw. Een financierings
plan zonder deze verhooglng is zeer wel uitvoer
baar
2. De grief, dat benzine, gebruikt voor andere
doeleinden dan het motorische wegverkeer, wordt
bezwaard met een heffing ten bate van den
versnelden bruggenbouw, is niet gegrond. De
voorgestelfle belastingverhooging is Immers een
fiscale maatregel, welke een
ting is van bet Verkeersfonds,
RUksbljdrage aan dat fonds wordt verminderd
ten (bate van den gewonen dienst der Rljks-
beg rooting.
Verscheidene leden achtten den opeet van het
ontwerp aannemelijk. De redenen, welke de re
geerlng er toe geleid hebben uitkeering van een
vast bedrag van 2H millloen aan het Verkeers
fonds voor te stellen, konden zij billijken.
Eenige leden achtten het onjuist, dat niet de
volle opbrengst der verhoogde heffing in het
Verkeersfonds zal worden gestort.
Gevraagd werd of met de te bouwen brug te
Kamer. Inzake het wetsontwerp betreffende
den versnelden bruggenbouw, wordt nog het
volgende ontleend: Gevraagd werd, waarom
niet nieuwe bruggen bjj Venlo en Roermond,
noch een brug bij Wel over de Maas in het
financieringsplan is opgenomen.
Èenige leden meenden, dat het onderhavige
ontwerp nog niet in voldoende mate tegemoet
komt aan de gerechtvaardigde wenschen van
het provinciaal bestuur van Gelderland en
van de gemeentebesturen van Arnhem en Nij
megen.
De groote bedragen, welke deze lichamen
voor de toegangswegen tot de bruggen nabij
de steden hebben toegezegd en reeds ten deele
hebben betaald, werden toegezegd met de be
doeling. dat deze bruggen het eerst zouden wor
den gebouwd en tolvrij zouden zijn.
De eerste voorwaarde is niet vervuld, terwijl
de inwoners van Gelderland ook volgens dit
ontwerp in de kosten van den versnelden bouw
der bruggen zullen moeten bijdragen. De re
geerlng overwege ernstig of ten deze nog niet
plooien sfjn glad te strijken.
Bespoediging van den aanleg van een nieu
wen weg tusschen Arnhem en Nijmegen zal
veel van de bezwaren van dese gemeenten en
Nimmer misschien waren er zooveel Godzoe
kers ais in dezen tijd, nu het geslacht, voort
gekomen uit de schooi zonder God en het gezin
zonder God volwUssen is geworden; nu er tien
duizenden zonder kennis van bijbel en over
levering met een leege ziel rondloopen, onbe
vredigd tegenover een wereld, waarin alleen de
materie een rol speelt. Tegenover die duizenden
zoekers staan er echter meerdere duizendtallen
onverschilligen, godloochenaars en godhaters.
Geen tijd beeft een zóó directe en getolereerde
godlooeenpropaganda gekend als de onze. Wie
een wereldkaart opslaat en een blik werpt op
het terrein waarop ,,Unle van sovjetrepublie
ken" staat gedrukt; wie met één oogopslag dit
gebied als één zesde van de bewoonde wereld
meet, die huivert bij de gedachte hoe in zulk
een onmetelyk werelddeel de naam van
Allerhoogste officieel wordt onderdrukt
bespot en met geweld uit de harten van
jeugd wordt gerukt. Mocht althans van
overblijvende deel kunnen worden getuigd
daar brandt het Godsgeloof helder in de har
ten en hoofden van de overige mlllioenen aard
bewoners! Maar wl) weten helaas, dat ook daar
de godsdienstige crisis hetzij In bruut materia
lisme. hetzij in onverschilligheid of Gods ver
achting hevig Woedt.
BIJ dit alles komen de onvrede.de geladenheid
der atmosfeer met oorlogsgeruchten, de heb
zucht en hoogmoed der heerschers en de haat
en wraakgevoelens der volkeren onderling
waaraan de nijd en afgunst van de afzonder
lijke leden der samenleving moeten worden
toegevoegd, die elkander een plaatsje onder de
zon betwisten.
Dat alles bijeen voedt het onbehagen in de
ziel van den niet oppervlakkigen mensch. Ge
lukkig, wanneer hl) met de Kerk den advents
tijd ingaat en op David’s roep zijn ziel tot God
verheft met geloof en vertrouwen; wanneer hij
met den koninklijken profeet ondanks alles zijn
heil van zijn Schepper verwacht en vol over
bidden kan: ik zal niet beschaamd
„Laat mijn vijanden mij niet ultla-
Ook vandaag is M.nister SLINGENBERG
weer bijzonder lang van stijl geweest. Hij
deelde zijn betoog in tweeën en behandelde
eerste de steunverleening en daarna de werk
verschaffing.
Evenmin is er sprake van,
de heer Kupers zeide te vreezen,
dat in het volgend voorjaar de
steunnormen verlaagd worden. De
normen blyven gehandhaafd.
-w w- eer dan anders trillen dit jaar de sna-
|^yi ren van ons gemoed mee wanneer de
Kerk den adventstijd opent met den
hartekreet van den koninklijken psalmist: Tot
U Heer heb ik mijn ziel opgeheven: mijn God
op U vertrouw ik; ik zal niet worden be-
schaamd!
wu leven in een naargeestigen tijd: t is som
ber om ons heen. Dit geslacht heeft veel lij
den doorgemaakt, veel leed gezien, veel kom
mer gedragen. Toch hebben wij den druk nooit
zoo zwaar gevoeld als den laatsten tijd; dit is
het algemeene oordeel, hetwelk zich niet alleen
in woorden en in sombere gezichten uitspreekt,
maar ook in overal tastbare moedeloosheid, in
stilstand in het zakenleven, In een gebrek aan
energie en initiatief. In tegenstelling met de
donkere jaren, welke wij sinds het uitbreken
van den grooten oorlog doorleefden, is er thans
een bittere berusting bij een volslagen gebrek
aan perspectief. Toen er dooden vielen konden
wij troosten; toen er berichten kwamen van lij
ders en duiders in de loopgraven, konden wij
liefdesgaven sturen; toen er vrouwen en kin
deren vluchtten, konden wij onze hulzen en
beurzen openen; toen de jeugd in de oorlogs
landen verhongerde, konden wij vreemde kin
deren als eigene in onze gezinnen
Tegenover veel Ujden en ellende kimden
daden van naastenliefde stellen. En dan:
oorlog mocht wreed en langdurig zijn, er zou
twee, na drie jaren desnoods, een einde aan ko
men.
Het einde kwam en als dollemannen hebben
wij met den vrede gedanst. De weinigen, die
voorspelden, dat op ruïnes geen huizen waren
te bouwen; dat eerst de puinhoopen grondig
en voorzichtig moesten worden opgeruimd en
dat dan eerst geleidelijk aan het herstelwerk
kon worden begonnen, zij werden niet geloofd.
Er werd op zand gebouwd en tien Jaar later
stortte heel die revolutiebouw ineen. En nu
leeft heel de wereld al meer dan zes jaren als
in een woestenijde bestaansbronnen drogen
Uit; de beschaving zinkt ineen; de Jeugd ver
wildert; het nieuw opgekomen geslacht
den zegen van het leven: den arbeid. In
oorlogsjaren heette het: t kan niet lang duren
nog een weinig geduld en de vrede is weer
daar! In den massamoord en in de uitputting
voelden wij inderdaad het einde naderen. Maar
de economische malaise is als drijfzand: het
eene Jaar na het andere probeeren wjj vooruit
te komen en zinken al dieper terug.
Troosteloos is voor honderdduizenden het le
ven geworden: krachtige mannen, die hun ar
men slap laten hangen by gebrek aan werk;
een nieuwe jeugd, aan wie het leven niets te
bieden heeft. En wat Is jeugd zonder uitzicht,
zonder idealen? Wie zal ons verder zeggen
hoeveel er door vrouwenharten geleden wordt,
door moeders, die dagelyks om de tafel een
werkloozen man én werklooze zoons zien zit
ten, morrend tegen de maatschappij, morrend
tegen een schralen pot?
Gelukkig, wie in zulk een tyd het licht van
binnen heeft. Zoolang de lamp van het geloof
brandt kan er geen wanhoop komen, maar
blijft de geestkracht bewaard voor de toch ze
ker komende uitkomst. Byna tastbaar jwordt
deze waarheid by den aanvang van den ad
ventstijd, waarin de Kerk haar kinderen door
de donkerste dagen van het Jaar heen geleidt
naar het stralende licht van de Kerstkribbe,
naar den voor allen bereikbaren rijkdom van
den Kerstvrede. 1 Is de konlnkiyke zanger, de
vurige poëet David, die onze harten aan het
trillen brengt met zjjn vier en twlntigsten
psalm: tot U, Heer heb ik myn ziel verheven,
myn God, op U vertrouw ik, ik zal niet worden
beschaamd! Welk een kracht is er in dit geloof
begrepen: welk een licht straalt er uit deze
hoop! Het moge dan lyken, alsof er geen uit
zicht is; alsof by den triesten einder deze droe
ve werekj ophoudt: het oog van het geloof boort
door de donkere wolken heen en het hart volgt
in geloovend vertrouwen: hoog boven de donke
re "wolken moet een lieve Vader wonen!
Niet enkel zy, die de economische ongunst
van deze tyden voelen, moeten steun zoeken
in een .sursum corda”; ook en vooral diege
nen, die gebukt gaan onder het geestelyk Ujden
van dezen tijd. In veel gevallen zelfs gaan ma-
terieele nood en zleledroefheid samen of vloeien
uit elkander voort. Maar ook wie nog den zegen
van dageiykschen arbeid geniet, w4e nog voor
zich en zijn gezin kan zorgen, wien het licha-
meiyk aan niets ontbreekt, ook hjj mist de
ware levensvreugde, welke nog voor weinige
jaren zyn deel was en waarin duizenden zich
met hem verbiydden. De niet oppervlakkige
mensch voelt zich in dit tydsgewricht onbe-
haagiyk: er hangt iets benauwends in de lucht.
Geheel de menschheld maakt een geweldige
geesteiyke crisis door en niemand kan zeggen,
hoe de afloop zal zyn. Deze onzekerheid drukt
ter neer, maakt bang en onrustig.
De leidende beginselen ontbreken: op poli
tiek en maatschappeiyk terrein staan tiental
len groepen In hopelooze verdeeldheid tegen
over elkaar. Op geen enkel gebied is eenheid
of samenwerking voor een gemeenschappeiyk
doel. De crisis, ook de geesteiyke, wordt door
niemand ontkend. Maar de oplossing zoekt men
in duizenderlei richting. Er is een crisis van ge
zag: men spreekt eenerzyds van de noodzake
lijkheid om de Jeugd vrij te laten en zich tc
laten uitleven; de meest ongebonden vrijheid is
de leus van tal van voorlichters; anderen zoe
ken het medicyn in de meest krasse onder
drukking der persooniykheid en een concen
tratie van alle gezag, grenzend aan tyrannie.
Tusschen bandelooze vryheid en slafeiyke ge
bondenheid ligt een ganache reeks van leuzen
en eischen.
Er is een crisis van bet huwelyk en er is een
•exueele crisis. Na Adam’s val hebben de vlee-
•cheiyke hartstochten altijd een zeer grooten
invloed in het menscheiyk leven en in heel de
maatschappy gehad. Maar ontucht was ontucht
en echtbreuk was echtbreuk. Onze samenleving
echter maakt de meest ergeriyke zonden tot
Problemen en stelt allerlei theorieën op, om de
■pnde tot een willekeurige daad en zelfs tot een
boodzakeiyke behoefte te maken.
u een crisis van godsdienstig denken.
Naar wy vernemen, heqft Prof. pr. H. Vis-
scher ontslag genomen als lid van de A. R.
Kiesvereenlging te Zeist. Daarmee houdt ht;
dus op lid te zyn van de A. R. Party. Het ge
rucht, dat Prof. Visscher dezer dagen ontslag
zal nemen als lid van de Tweede Kamer neemt
vaster vormen aan.
tuiging
worden!
chen” smeekte David tot zyn Heer. En iedere
geloovige christen zegt dit den profeet na. De
waanwyzen, de materialisten, de stofaanbid
ders, de nieuwlichters, de uitvinders van proef-
huweiyken en vrije liefde, de staatsvergoders en
onderdrukkers van de persooniykheid. zy mo
gen de Godzoekers en Godsvereerders, de ne-
derigen en ootmoedigen van harte belachen: de
geschiedenis van alle.eeuwen staat er borg
voor, dat de lachers zelfs in deze wereld reeds
hun smadeiyk einde vinden. „Want allen
zingt David tot zynen en onzen Heer die U
verwachten, zy zullen niet Beschaamd xhrden.”
A;
Wél wil hy over deze aangelegenheid in
ernstig overleg treden met zyn ambtgenooten
van de economische departementen. Hetzelfde
geldt voor het tewerkstellen van kleine boertjes
op hun eigen bedryf. Het naar de werkver
schaffing gaan van deze groep, aldus de Mi
nister, is reeds thans mogeiyk.
Het toepassen van de circulaire inzake den
„vrijeren armslag” voor de liefdadigheid, is een
zaak van gemeentelyke gestie. Of daarby
kleinzieligheden voorkomen, wil Minister
Slingenberg nagaan.
Rotterdam bedoeld wordt de op het Rykswe-
genplan staande brug over de Nieuwe Maas by
IJselmonde, ongeveer een uur gaans van Rot
terdam.
Naar aanleiding van deze vraag vestigden
eenige leden er de aandacht op, dat het ge
meentebestuur van Rotterdam overweegt, in
het westen van deze stad een brug of een tun
nel te maken. Deze plannen kan de gemeente
niet zonder hulp van het Ryk tot stand bren
gen. Daarom zouden zy het Juister achten, in
dien de regeerlng van het plan tot het maken
van een brug by IJselmonde zou afzien en de
daarvoor uitgetrokken gelden zouden worden
besteed voor den aanleg van een brug of tun
nel in het westen v^n Rotterdam.
Vele andere leden merkten hiertegenover op,
dat de bouw van de brug by IJselmonde onaf
hankelijk is van: h$t westelyk brug- of tunnel
plan. aangezien dit in het byzonder voor het
locale, doch de brug by IJselmonde in het by
zonder voor het doorgaande verkeer van belang b
v.,? -■
