3ïet w^Aaal
aan
H
Met twee kameraadjes op avonturenreis
den daq
„Hollanderstadt”
tf
Over de Geuzen
EM
100
I
►s?
Ïe|oSPRIJS /00r L0RDE||
«7
Een reclametruc
HET
Nieuwjaarsgraphlek
Gr<
bedrijvigheid
Shakespeare in Amerik
I
1
feè-
DONDERDAG 9 JANUARI 1936
Door mislukking had ze een tegen
overgestelde uitwerking
.,-^W
Een Hollandsche nederzetting aan
de kust van SI eeswijk-Hol
stein «en religieuze
vrijhaven
DOOR FLETCHER
En over Willem
De moord op
Tim Dauncy
I
Duitschland volgt hier
ons voorbeeld
■ij
':?S
l*s
mompelde
de
tSi linkerschouder. Neen, heeren, det
als
t
bet
Tijd
31
TWEEDE HOOFDSTUK
(Wordt vervolgd)
J
Ljr...
mg
i om Vespucci voor de
f. Behalve Jocelyn on
randa.
hafen.
Sede»
•26\i
25
72(4
RO
90
45
45
45
47%
12%
IS
bevel vi
het ge’
Nieuwjaarswensch van H Verstijnen^uit de
map van den N ederlandschen Exlibris- kring
i 4.34
7
»l/<
AH
IdelU-
jpkla-
nvan-
muter.
Blau-
35 kg.
1.00—7.
80 per
Andtj-
»e-
3 cent
4.80—
w kl«t
»O—10.
2.00—
n En-
idem
me de
Zinter-
evoerd
vette
10O. 3
0—13.
biggen
30—80
illngen
Roode
wr 100
Weetl.
Btoot-
5 cent
ppelen
X>1 43
it per
froene
ct.
JiMt^Mln. sheriff, aet ae rustig. „John Croker
met bet hoofd. T Ik ben Signor Vespucci
om u te dienen, mynheer, antwoordde htJ.
maar Ik verwachte, by u alleen to wnrdm tee-
gelaten. mynheer.
De minister knikte.
bi] verliet van een hand,
een voet of een oog
doch de Ameri-
i txin broodnijd
ambte was let
conf eren tie te
Martllier wist niemand hunner lets van den
Italiaan af. De mogelijkheid alleen dat by In
betrekking sou kunnen staan met de vreere-
lyke misdaad, welke beide halfronden met
afschuw had vervuld, wettigde die belangstel
ling. Men kon een speld hooren vallen, toen de
deur geopend werd en de beaoeker binnen
kwam.
Vespucci werd In syn rolstoel voortgereden
Eindelijk werd besloten cm nog een paar
inkoopen te doen. De stuurman sou met de
kinderen buiten wachten, terwijl vader en
moeder In den winkel waren. Ze speelden
een beetje verstoppertje, toen eensklaps
Wtetje hevig schreiend uit een portiek kwam
hollen, op den stuurman af.
W_vtir
Weldra waren re op weg naar de stad,
waar se allen de grootste pret hadden in de
autobus, omdat de stuurman allerlei grapjes
maakte met den chauffeur, die zelf ook wel
(hm een lolletje scheen te houden.
sche Exllbriskrlng zendt ons
map met Kerst- en Nieuw-
toe. uitgevoerd door fieden-
kkunstenaars.
Mqsin de herinnering, dat
exllbriakunst en gele-
**632 heeft geleld tot
het opricbten van een kring van hen, die op
eenlgerlei wijze aan de ontwikkeling van deze
takken van sierkunst wenschen mede te werken.
In den korten tijd van sjjn bestaan beeft de
Nederlandsche Exllbris-Krlng (NE K.) getoond
een Instituut te zijn, dat voor zijn leden veel
vermag te bereiken en thans dan ook noode
sou kunnen worden gemist.
Het doel van den Kring is als volgt omschre
ven: „Bevorderen van de kunst en de studie
van het exlibris en de gelegen heidsgraphlek.
Dienen van het belang van verzamelaars en
ontwerpers''. Gesterkt wordt men door den
steun van ettelijke honderden leden, onder wie
tal van bekende kunstenaars en woonachtig in
Nederland. Nederlandsch-Indli en verscheidene
Europeesche en buiten-Europeesche landen.
Dit Nieuwjaaramapje is dit Jaar al bijzonder
rijk voorzien en er zijn uitstekende namen bij
de ontwerpers en uitvoerden. Wjj noemen John
Buckland Wright, Valentin le Campion, Jo
Spier. H VerstlJnen, Nlc. Bulder. Stefan Mro-'
rewski.W. J. Roeendaal. Charles Eyck en Jeanne
Bieruma-Oosting. Men neigt vooral weer tot de
techniek der houtgravure, die een tydlang ver
waarloosd weiM. maar thans weer door menig
beeldend kunstenaar met toewijding en talent
wordt beoefend.
De banale Kerstwenschen en Nieuwjaars
groeten kunnen verdwijnen, waar zooveel be
kwame en fantasierijke artlsten klaar staan om
het genre smakelijk te beoefenen.
dourstreet, het centrum van bet Londensche
filmbedrijf. HU zeide dat het detachement ge
filmd sou worden in het belang der recrutee-
ringspropaganda.
Deser dagen hield de Letterkundige Afdeellng
van de Katholieke Wetenschappelijke Vereenl-
glng haar wintervergadering te Amsterdam. In
1 de morgenuren werd, onder kundige en bezie
lende leiding van Prof. B. H. Molkenboer een
1 wandeling gemaakt door een gedeelte van Oud-
1 Amsterdam en een bezoek gebracht aan de
Oude Kerk.
Na een gemeenschappeiyken maaltijd ving de
i vergadering aan.
Prof. Dr. J. D. M. Cornelissen hield een voor
dracht, getiteld: De Geuzen.
De Nederlandsche geschledschrUvlng aldus
spreker staat voor het feit, dat zU nog niet
op bevredigende wijze heeft verklaard, hoe en
waarom de edelen van het Compromis den bjj-
naam Geuzen kregen. Slechts in drie punten
stemmen de resultaten der onderzoekers over
een. le. Dat de naam ontstond in den tUd. toen
de edelen hun verzoekschrift te Brussel brach
ten en aanboden. 3e. Dat bet woord de betee-
■leente heeft van*bedelaar,- vagebond; deugnt*.
3e. Dat da naamgeving.«tarnt van Spaansch-
Te Londen Is op 53-jarigen leeftyd een man
overleden die tien jaren geleden een kort
stondige vermaardheid genoot door een mys
tificatie, welke een reclametruc beoogde, doch
door haar mislukking juist een tegenoverge
stelde uitwerking had.
Deze man was Mr. James van Bibber Bryson,
de drager van een dier grillige Hollandsche
namen, welke In Engeland en vooral In Ame
rika maar zelden in ons eigen land voorkomen,
en welke den Indruk maken gefabriceerd te
zijn door een Engelschman of Amerikaan, die
onze taal niet spreekt, maar er wel eens de
klanken van opgevangen heeft.
Mr. van Bibber Bryson, of, gelUk hy kort
heidshalve genoemd werd, Mr. Bryson, was
directeur van het Londensche bureau eener
Amerikaansche fllmondernemlng. Toen In Juni
1925 copleën van een Amerikaansche film In
Engeland aankwamen, overreedde hU een de
tachement van het Koninklijke Garnizoen
Artillerie van het territoriale leger de kokers,
welke de copleën heetten te bevatten, te escor-
teeren van de youthampton-dokken naar War-
e Nederland*
IJ weder haar
daagsche beeldende
Wü brengen nog
de belangstelling voor TH
genheldsgraflek In April
"••«•«•••MMeoeeeameeoeseetsetessgeasesooetoeees;
Copland
ns van
ne 18—
13. Duo
■•—13.
Tederlk
krlllant
Up an
ti oz ij n.
h Hya-
1 8—18
oschry-
Handel
Aange-
Elgen-
0—4.10,
KM kg.
g. kro-
I, idem
i witte
15800
1—7.20.
3.60k’
kg D.
1—2.30,
wtelen
van de film. Eerst in 1931* werd dit verbod
ingetrokken. Ondertusschen hadden de spreek-
films over de heele Unie gezegevierd, en «an-
gezien die van 1935 natuurlek een .Atllle" was,
moest sy grootendeelsopnieuw vervaardigd
worden, ook daar In ander opzicht de tech
niek aanmerkeiyke wUzlglngen ondergaan had.
Toen In 1925 de storm was gaan Uggen. ont
hulde Mr. Bryson dat de copleën van de film
zich In het geheel niet In de geëscorteerde
kokers bevonden hadden. HU had ze veilig In
zUn koffer gepakt.
Wat al te veilig, want bleven er byna zes
Jaar lang!
vt opheldering geraken, ^jereerzt stadie moeten
maken van het Zestlende-eeuwsche. niet slechts
nationale, doch Internationale, proletariaat.
Als tweede spreker trad op Dr. L. G. J. Ver-
beme met het onderwerp:. Sociaal-economische
toestanden in de 19e eeuw: Problemen en
Perspectieven. Spreker begint met te betoogen.
dat in de geschiedbeschouwing der 19e eeuw
aan de sociaal-economische ontwikkeling een
zeer ruime plaats toegemeten dient te worden.
Dan gaat hjj nader In op het regeeringsbeleid
van koning Willem I en toont aan, hoe in dat
beleid de welvaartspolitiek gewoonlUk te een
zijdig als mercantllistisch getypeerd een zoo
belangrijken factor vormt, dat zU in menig op
zicht primair schynt. Met name geldt dit voor
zijn financieel beheer, dat ondergeschikt bleef
aan den positieven opbouw van de nationale wel
vaart. Dit leidde, mede bepaald door andere
factoren van het regeeringsbeleid, tenslotte tot
een confUct met de Staten Generaal. Hierin nu
was uitsluitend de zeer gegoede burgerklasse
vertegenwoordigd, een klasse, die vrijwel afkee-
rlg was van de door den koning begeerde actieve
geldbelegging In eigen bedrijven. Het confUct
tusschen het autoritair gezag de* konlngs en me
dezeggenschap der Staten Generaal vormt een
inleiding op de gebeurtenissen van 1830.
's Konlngs kundige bedrUvlgheld bereikte wel
eenige resultaten, maar de ontwlkkeUng der wel
vaart kreeg niet het tempo, dat syn voortvarend
heid begeerde. Behalve door de scheiding van
1830 Is de traagheid vooral veroorzaakt door bet
feit, dat men met name In het Noorden
de kracht der konlnkiyke initiatieven nauwelUks
begreep. Het bedrijfsleven was nog geheel vroeg-
kapitalistisch, terwyi de arbeidende klasse ver
kommerde In een afzlchtelUk pauperisme. Het
massaal karakter der armoede is den tydgenoot
niet verborgen gebleven; pogingen tot bestrUdlng
ontbraken niet. De welvaartspolitiek der regee-
ring werd gestuwd door de gedachte de schare
ander brood te geven dan dat der bedeellng. Ook
directe middelen ter bestrijding der volksramp
werden beproefd. Maar de uitkomsten bleven
uiterst bescheiden, wyi een goed begrip der
maatschappeiyke verhoudingen niet aanwezig
was.
Vervolgens stelde spreker enkele vragen aan
de orde. Zoo de vraag, of het vinnig achterstel
len der katholieken, behalve aan het anti
papisme „als van ouds”, niet voor een .deel al
thans verklaarbaar Is uit de tegenstelling der
standen. Eveneens, of de traagheid In de etnan-
cipatle der katholieken wellicht ook samenhangt
met sociaal-economische factoren.
Het verder historisch onderzoek naar de ge-
heele maatschappelUke structuur der 19e eeuw
moge voor deze en vele andere vragen een be
vredigend antwoord vinden.
.iW
.gezinde züde en door het spotmotlef werd be-
piaW- Eh dan ft er'ftdg overeenttemmfng In
methode van onderzoek. wUl men de verklaring
heeft gezocht In overdrachtelUken zin en daar
bij op nlet-kathoUeke en katholieke bronnen
zonder onderscheid een beroep deed.
Alleen van Bastelaer is methodisch een stap
verder gegaan door de benaming op te vatten
in letterleken zin. Al kan zUn verklaring, ge
trokken uit de iconografie, niet worden aan
vaard, het door hem aangegeven uitgangspunt
dient bU het verder onderzoek te worden vast
gehouden.
Men sal derhalve, wil men tot een definltie-
et oude vrouwtje stond voor het kleine
raam en tuurde over de ondergordUntjzs
naar den piependen en krakenden auto,
die door het karrespoor op haar erf afkwam.
Het wagentje stopte knarsend voor de deur der
eenvoudige woning.
ZU opende de deur en stapte de stoep af, haar
vriéndelijk gezicht in een vragende ploot.
„Goeden avond. Juffrouw Dauncy,” groette de
magere, verweerde bestuurder, terwyi hy uit
stapte en s*n hoed met een zwaai afnam.
..Hoe gaat het. sheriff?" vroeg de oude Juf
frouw, „heb je geen zin binnen te komen?”
„Heel graag, juffrouw Dauncy,” antwoordde
de aangesprokene, en stapte «<hter baar aan,
het huisje binnen. In de lage, gezellige kamer
stond een spUnter-nieuw. modem radlo-toestel.
„Een nieuwe radio. Juffrouw Dauncy?” vroeg
de beaoeker.
„Ja. sheriff,” glimlachte het vrouwtje. ..En
een prachtige ook. vind Je niet? Die heb ik van
Tim gekregen. MUn Jongen vergeet s'n moeder
niet.”
„Wel, juffrouw Dauncy, het Is juist over Tim
dat ik u spreken moet," zei de sheriff, terwyi hU
s'n grooten hoed zenuwachtig rond draalde.
„Dat dacht ik wel," antwoordde ae kalm; ^r
syn in de laatste dagen al meer menschen hier
geweest in de hoop Tim hier te treffen, al zei
den az het allemaal niet zoo ronduit als u. Ja,
het is zoo, rechercheurs, journalisten en al dat
slag menschAi jaagt al twee Jaar achter hem
aan."
„Maar ik jaag niet achter hem aan.... Dat
wil zeggen.Ik...."
Het vrouwtje leunde voorover op haar stoel.
Jlet wordt tijd, sheriff," zei ze scherp, „dat
se m n Tim nu eens een beetje met rust laten.
Je weet evengoed als Ik, dat Tim niet voor de
helft aansprakeluk is voor alle dingen, waar ae
hem van beschuldigen. Het mag waar syn. dat
hy een bank heeft opgelicht, en misschien nog
een en ander op s'n geweten heeft, maar geeft
dat anderen recht, om van lederen schurken
streek. die in dese omgeving gebeurt, de schuld
maar op hem te werpen?"
„Neen.... natuuriyk niet,”
sheriff.
Juffrouw Dauncy ging rechtop In haar stoel
zitten: „Dat zou ik ook denken. Ik heb gehoord,
dat er een belooning van duizend dollars is uit
geloofd voor dengene. die hem dood of levend
aanbrengt.... en als Tim Dauncy dan zoo
slecht en gemeen is, als wordt beweerd, denk je
dan niet dat er wel iemand dat geld zou wil
len verdienen? Maar Tim is de beste, goedhar-
tigste Jongen, die er bestaat, en geen van de
lui, die hem goed kennen, gpu hem willen ver
raden.”
Even hief de sheriff s'n hand op en schraapte
s'n keel.
„Juffrouw Dauncy.... ik moest het u juist
vertellen..-.. Tim is gisteravond door John
Croker neergeschoten."
Haar gerimpelde hand klemde zich kramp
achtig om de stoelleuning. Ze stond half op en
viel toen weer terug.
„John Croker," stamelde zy. Toen ontspanden
zich haar trekken in een opgeluchten glimlach
„Och kom, sheriff, vertel me nu geen praatjes!
Joon Croker is Tim's beste vriend. Hy heeft
hier dlkwyis gelogeerd. Drie dagen geleden
heeft hy hier nog gegeten, dus hy...."*
De man der wet bestudeerde het verschoten
patroon van 't karpet.
,Eh toch Juffrouw Dauncy,” sprak hy met
door den beambte die even te voren syn kaartje
had binnengebracht. Hy sag de vergaderden met
even veel nieuwsgierigheid aan, als sy het hem
Ss,, rs xs!
ding duidde er op. dat hy zich van eenige
bijzondere misdaad bewust was. of dat hy een
slecht geweten bevat.
om syn beaoeker te begroeten.
Signor Vespucci? vroeg hy. terwyi hy
den man in den rolstoel onderzoekend aan
keek.
De Italiaan maakte een boffeiyke bulging
Dat zullen er heel wat geweest syn, ant
woordde Jocelyn. Twee dagen geleden heeft er
een lyst van genoodlgden in de ochtend- en
de avondbladen gestaan. Dat ik er heen sou
gaan was op villa Flrenza zeker bekend.
Ik meen gerechtigd te syn op de villa
Flrenza een onderzoek te laten Instellen, zei
de minister, zich tot de rechtskundigen en
de vertegenwoordigers van do politie richtend.
Signor Vesnucct zow kunnen worden ultge-
noodigd te zeggen of hU iets van de zaak
en van dien ring weet te verklaren en
Op dat oogenbllk trad een beambte binnen
met een boodschap en een visitekaartje voor
<ten Minister van Binnenlandsche Zaken. HU
zag naar het kaartje en keek dan met ver
wonderd gezicht de kamer rond.
Eigenaardig, zei hy. de man wiens naam
'k zoo Juist noemde. Signor Vespucci la aler
en verlangt dringend, my te spreken Hy zegt
dat het van groot belang te. dat ik hom oogen-
biikkeiyk te woord sta. Laat ons hoeren wat
hy te vertellen heeft.
Zou dat niet een erkenning zUji van onze
nederlaag? merkte een der aanwezige hoeren
op. We zouden kunnen probeeren tyd te winnen,
In onderhandellng kunnen treden.
Och kom! riep de geldkonlng uit.
winnen! Onderhandelen. Nederlaag. Natuur-
lUk hebben wy de^ nederlaag geleden. Probeer
maar een tyd te winnen by of te onderhan
delen met een vtjand. die zijn voet op je nek
gezet heeft en zUn dolk op Je hart! Onmogeiykl
Stel je eens voor, wat die kerels niet doen
kunnen!.Als we sten wat ze gisterenavond met
die ouwe Jongens hebben gedaan, waartoe zUn
ze dan niet In staat? Ze zouden de directeuren
van de Bank van Engeland kunnen dooden;
ze zouden zich kunnen vergrijpen aan Hooger-
en Lagerhuis ze zouden maar laat ik
zwUgen; u kunt zich allen wel voorstellen,
waaraan ik op het oogenbllk denk. Ze beheer-
schen den toestand, die kerels en we zullen
hebben te betalen.
Welken waarborg hebben we, dat ze niet
naderhand met nieuwe elschen sullen komen?
vroeg een ander lid van de conferentie Als
ae ons kunnen laten doen wat we willen, zie ik
geen reden, waarom se hun elschen tot tien
millioen sterling zouden beperken.
De groote financier wuifde met s'n handen
We hebben te betalen, zei hy. We moeten
terstond met die lui in verbinding treden.
Hoe? vroeg de Minister van Binnenland
sche Zaken.
Door middel van de pers, antwoordde de
financier. Er te geen andere weg-
Ate we het publiek vertellen wat we weten,
AT I K? A DANMÉ’C op dit blad zijn Ingevolge de versekerlngsvoorwaarden tegen E* 7^0 - b|J ^’enslange geheele ongeschiktheid tot werken door 17 by een ongeval met 17 9KA
/Al *1 «Ti /ADV/lwlftEj O ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen A verlies van-beide armen, belde beenen of beide oogen VV»“ doodeUjken afloop
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
ontstaat er een paniek in Londen, merkte de
Lord-Kanseller op.
Die paniek te al onderweg, zei de finan
cier. En se sal sterker werden, ate we hieraan
geen einde maken, moet een aankondiging
plaatsen nu dadeiyk.
Dus die kerels, die geheimzinnige onbe
kenden, die niet andere syn dan laffe en
brutale moordenaars, zullen tien millioen gaan
ontvangen en vry uit gaan? vroeg de kanselier
van de schatkist.
De geldmagnaat sphudde ongeduldig het
hoofd.
Maar beseft u dan niet, zei hy, met
eenige scherpte, dat dit oorlog is. Het te oorlog
van een kleine bende tegen de samenleving.
Ze zUn In bet bezit gekomen van een geheim,
waardoor zU de macht hebben op groote schaal
te vernietigen. Daardoor syn wy in hun macht.
Moord, goed maar niet erger dan Könlg-
grata at Sedan, zy syn in een positie om te
zeggen en dat beteekentevol genoeg: „Vae
Vlette!” Laat ons dat niet vergeten.
Ben oogenbllk heerachte er diepe stilte. Ieder
scheen zich bezig te houden met alleronaan-
genaamste gedachten. Toen trok de Minister
van Binnenlandsche Zaken pan en papier naar
zich toe en begon hakstig te schrijven.
Wellicht kunnen wy het beet door de
bladen met hen in verbinding komen, zei tiy
dan. Wat denkt u van het volgende:
De personen die voor kort in verbinding
hebben gestaan met den overleden Eerste
Minister en die hem vorigen Zaterdag een be
paalde mededeeling hebben gedaan, dienen
Niets, antwoordde Jocelyn.
De groote financier gaf zUn ongeduld te
kennen.
Maar dan tasten we geheel in het duister!
riep hy uit. En we weten niet eens hoe we
Met die lui In verbinding moeten treden. Wan
neer denkt u, mr. Chenery, dat de overleden
Premier over de wijze van betaling hoorde?
Ik vermoed, dat hy een mededeeling /an
ben heeft ontvangen na zyn terugkeer van het
tuinfeest by lady Stemwold. antwoordde Jocelyn
ik geloof, dat daaraan zUn noodlottige
«ekte te wyten was. Maar indien hy zulk een
mededeeling heeft ontvangen, moet hy se
onmlddeliuk vernietigd hebben, waftt er te
J*en spoor van te vinden. En mr. Pontifex
kennende zooals ik dat doe, veronderstel ik.
dat hy de instructie in syn geheugen prentte
«n zich dan van het. schrijven of den brief heeft
ontdaan.
In alle geval, reide de groote man weer.
W geld sal moeten worden betaald. Het eerste
Wt er valt te doen, te uit te vinden hoe. wan-
en waar.
i jemanden, onder
ende vrijheeden
Te Londen zou zich een volledig bemande
pantserauto van de 22ste Londensche Pantser
wagen Compagnie der Westminster Dragon
ders by bet detachement voegen, maar op bet
laatste oogenbllk kwam de „Morning Poef er
achter, dat de heele opset van Mr. Bryson een
mystificatie in dienst der reclame was. Het
blad lichtte onmlddelMjk <|en officier, dtehet
voerde over den pantserwagen ln, 'met
ivölf dat, vier «nintkten voor de aankomst
van den stoet uit Southampton, order gZEHMB
werd, dat de wagen naar de kazerne moest
terugkeeren.
De mystificatie verwekte een waren storm, j
want bet duurde eenigen tyd alvorens het
publiek ervan overtuigd wilde zijn, dat de over
heden er ingevlogen waren, en dat het de-
parlement van oorlog geen oogenbllk voor-
nemens geweest was de troepen van ZUne j
Majesteit beschikbaar te stellen voor Ameri- i
kaansche filmpropaganda. Voldoening werd
tenslotte aan het publiek geschonken door
uitvaardiging van een verbod tot opvoering
In de stad sjouwden ze van den eenen win
kel naar den anderen, kochten van allerlei
moois en na afloop trokken ae naar een
moolen speeltuin, waar de kinderen naar
hartelust allerlei spelletjes deden, ze op
heerlijke versnaperingen werden getrak
teerd. kortom zooveel genoten als ze zelf
maar wilden. De stuurman deed met de
kinderen mee, tot groot vermaak van allen.
Een minder gezellig ontbijt, wanneer pan ten de tafelgaaten zijn,
kaansche dompttuse schijnt zulke temperamentvolle uitvallen
gewend te zijn
De twaalf of rijftien aanwezigen keken
nieuwsgierig naar de deur waardoor da ba»
In verband met de moeilijkheden, waaronder
het tooneel in Nederland gebukt gaat, te bet
Interessant te vernemen, dat in de Vereenigde
Staten thans een groote belangstelling bestaat
vobr de drama's van Shakespeare. Deze nieuwe
belangstelling is bovendien byzonder loonend
voor eenige bekende acteurs.
Miss Katherine Cornell b.v. beeft Juist een
toemee achter den rug met ..Romeo en Juliet".
Zy te in 40 steden in het geheel 232 maal op
getreden ate Juliet. Daarvoor heeft sy 24.008
muien moeten reizen, zy heeft hiervoor onge
veer 875.444 dollar ontvangen. In Mn week te
zy In zes verschillende steden opgetreden Miss
Cornell ontving hiervoor 33.000 dollar. In een
stad. Des Moines (Iowa) beeft sy voor Mn
enkele voorstelling, waar 3000 menschen aan
wezig waren, 8075 dollar ontvangen
Miss Cornell zal nu eenige voorstellingen te
New York geven, waarby de Engelscbe acteur}
Maurice Evans en Ralph Richardson rasp, ate
Romeo en Mercutio zullen optreden.
Gladys Copper heeft In Othello en Macbeth
groote triomfen geoogst.
de „Yölklsche Beobachter”, het blad
dat on» gemeenlijk diep ergert door zijn domme
de —«arbeid verdraaiende nationaal-
lociallstische praatjes, troffen wU dezer dagen
„n artikel aan dat voor Hollanders geniet,
barder is. Dit artikel deed mededeellngen over
een ^loUAnderstadt” in Duitschland, aan de
Westkust van SleeswUk-Holsteta, waar Eider
B Treede samenvloeien.
Juffrouw Dauncy keerde tech *re» ueo naar
buiten. Da sheriff volgde haar.
-Wat spyt bet me dat ik u zoo bang gemaakt
bit... mypt heb ik eigenlijk niet Van
het eerste oogenbllk af wist ik immer» wel Mt
John Croker mijn jongen niet had kunnen aer-
moorden.’*
Bfgewt» bleef juffrouw Dauncy in
<te deur staan, totdat s'n auto in de late avond
zon uit het gezicht verdwenen was. Toen atv»»
re Haar binnen. Ben oogenbllk zat as iimihj
?e UchlPlek*en op den vloer te staren,
uan stond re op en wankelde naar de kostbare
radio; haar verjaringsgrecbenlj. Tastend, itef-
kooeend gleden haar oude handen i»rw» het
voorwerp, tot re eensklaps op haar knieën zonk
en in een wild, wanhopig Mükken kwhawt?
Jongen.... bet weg alles
wat ik nog voor je doen kon.”
geen uitdrukking wilde geven, bewaarde
zwygen en schudde het hoofd.
Hoevelen en i wat voor menschen in het
bijzonder, mr. Chenery, wisten dat u tot de
gasten op het diner van mr, Mllman soudt
behooren? vroeg de Minister van Binnenland-
sche Zaken.
muts halen.”
zy verdween in de andere kamer en kwam
terug met een gesteven kapje op. Gedurende
den vyf myi langen stofflgen weg spraken ae
niet. Ze stopten voor het houten politiegebouw-
tje, waar de dorpsbewoners samendrongen. De
sheriff baande zich met de ellebogen een weg
naar de deur, terwyi as hem. met vasten tted.
volgde. Men liet haar in de kamer, waar bet
lichaam onder een laken op een brancard lag.
Juffrouw Dauncy zette haar ouderwetsche bril
op en liep er zonder aarzelen naar toe. De man-
nen trokken zich zwygend op den achtergrond
terug, terwyi zy zich over het lichaam boog en
het nauwkeurig onderzocht In de koele don
kere kamer werd de stilte alleen verbroken
door het zware ademhalen der mannen
Na een poosje richtte het vrouwtje zich op
en keek recht in de oogen, die In gespannen
verwachting op haar gericht waren.
„Sommige van deze kteeren zijn inderdaad
van Tim.” zei re kalm, „maar deze arme stak
ker te myn jongen niet. Tim heeft een moodcr-
Tta niet Unke”ctoou<ler Neen, heeren, dat is
-J» --. maar als dat niet Tim Dauncy ia. wie
te het dan?” vroeg brigadier Parkins aum-
duldig.
Ze haalde dT smalle schouders op .vraag
dat liever aan John Croker. Waarachyniyk
temand dien h|) vermoordde om de belooning te
kunnen ontvangen. Alles wat ik «r van «wen
kan, te, dat het Tim niet te.”
weten dat dienaangaande geen aanteekenlng
Is gevonden en dat de Regcering met den In
houd er van niet bekend Is Bedoelde personen
worden mitsdien verzocht de instructies welke1
zy den overleden Premier hadden doen toe
komen terstond opnieuw toe te renden aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken op sUn
departement.
Uitstekend, reide de financier, het te het
eenige wat er te doen valt.
Ik sal oogenbllkkeiyk een cople hiervan
naar de dagbladen zenden, merkte de Minister
van Binnentendsche Zaken op.
Van de aanwezigen stonden velen op om
heen te gaan.
Wat sal er worden gedaan ten aanzien
van die personen In St John's Wood! vroeg
iemand. Volgens de verklaring van mr Chenery
sehUnen verdachte omstandigheden er oo te
dulden, dat sU met deze zaak in betrekking
staan. De aangelegenheid van den ring
byvoorbeeld geeft te denken.
Myns Inziens geeft lets anders nog veel
meer te denken, rei de Lord Kanselier. Mr.
Chenery heeft ons gezegd, dat hU bet diner
van Mr. Mllman zou meemaken en dat hy op
geheimzinnige wyze bedwelmd werd. Welnu,
naar myn meenlng heeft degene die hem heeft
bedwelmd, zulks gedasn met de bedoeling syn
leven te redden, wel wetend wat er In Hotel
Petronla ging gebeuren. Wie sou dat geweest
kunnen zyn.
Ieder In de kamer keek naar Jocelyn. Deze
die de volledige waarheid niet kende en op dat
oogenbllk aan shn nog slechte vage vermoedens
De Völkischer Beobachter” vertelt, dat deze
•tad door Nederlanders gebouwd en bevolkt
L Het waren Rederlahdsche Remonstranten
die naar Friedrichstadt uitweken. Willem van
den Hove, Heer van Wedde, Westerwold en
Blybam, een familielid van Hugo de Groot,
die sooata men weet, eveneens Armlniaan was,
weid de leider dezer Nederlandsche emigran
ten. Van den Hove onderhandelde met Hertog
rrederik HI van Holstein. Frederik m ver
wachtte van dese Nederlanders veel voor syn
tend HU bewonderde den moed van de emi
granten, wist, dat het goede stedebouwers
waren en dat hun talenten als koopman ook
niet onderschat mochten worden. De Hollan
ders zouden, meende hy, een opleving in zyn
land brengen. En daarom werd hun, by oc
trooi van 17 November 1619, de grootst moge-
Wke vrijheid toegestaan. Het origineel van d'.t
octrooi te in het staatsarchief van Sleeswyk
nog aanwezig.
Het octrooi te in het Nederlandsen geschre
ven en luidt ate volgt:/
WU Frederich van Godes genaden Erve tot
Noorweegen, Hertoch tot Sleeswyk HoteteUn,
Stormaren ende Ditmarschen. Grave tot
Oldenborch ende Delmenhorst eet. doen cont
mits deesen: Also ons verthoont ia door per.
soonen van góden gelove ende quallteyt, datt
veele luUden in Hollandt. die Remonstranten
genaempt werden, woll solden geneUcht syn,
om haar van daer In onsen geblet te begheven
om alhier onder ons geblet te bouwen, haer
huUsllch needer te setten, de vrijhevt haerder
Religie te beleven ende hare negatie ende
nerlnghe te drijven, warftieer deselve by ons
senghenomen ende met eenghe gherequlreerde
vrUheeden vooralen worden. 8o te, dat wU op
derselve voorgeven rUpellk ghelet ende hlerup
p hoort hebbende hat avis van den Luiden van
ou/en Rade bewegt syn geworden te consen
teren ende vergonnen mits deesen aen alle
sodanlghe ate hare woonlnghe sollen willen
nemen om de vrijheyt haerder Godsdienste te
beleven, seeker plaetse van woonlnghe aen de
eUderstroom aen ende rontom de drel sluljsen
rant nieuwe werk oft nieuwe veer. Alwaer sy
sullen mogen stichten ende bouwen een nieu
we stat ende drijven aldaer hare nerlnghe ende
Bigotte sender verlet van
eade met conditiën c-
volckt....**
Zoo verlieten dim, vooral in de jaren 1620
tot 1843, talrtfke Remonstranten Nederland.
Jöë stad van 25 hulzen” werd thans weldra
een echte stad, dank zy den Nederlandschen
ondernemingslust en den steun van den her
tog. Uit dankbaarheid noemden de Hollanders
hun stad, ter eere van den hertog, Friedrich
stadt.
BU de stichting van de stad traden nog op
den voorgrond Dr. Pieter van Dam, een Jurist,
en zUn broeder Willem van Dam, uit Amers
foort; verder Pieter de Graef uit Amsterdam,
«en broer van burgemeester De Graef; Pieter
Trlsteyn, de eerste burgemeester van Frie
drichstadt; elndelük Marcus Gualtherus.
De Hollandsche nederzetting aan de kust
van SleeswUk-Holsteln bleek spoedig fascinee-
rend op andere Nederlanders te werken. Maar
ook uit Zuid- en Middel-Dultschland kwamen
weldra personen, die om des geloofs wille een
knder vaderland opzochten, naar Friedrich
stadt. Er verschenen ook Katholieken, Qua
kers, Doopsgezinden, Poolache broeders (So-
ctanen), en ook Joden waren natuuriyk van
de party. Want Friedrichstadt was een reli
gieuze vrijhaven, om het zoo eens te noemen.
Friedrichstadt wüda ook een wereldhaven
werden. Het sou Hamburg van zUn plaats
verdringen. Zelfs met Abesslnië werden han-
delsverbindingen aangeknoopt. Handetever-
tegenwoordiglngen gingen van Friedrichstadt
uit naar de geheele wereld.
Het stadsbeeld te typisch Nedertandsch. r»t
biykt o*, uit de drie^ foto's, die de „Völkischer
Beobachter” geeft. Zoo zien wy b.v. een afbeel
ding van den „Mittelburgwall”, een typische
Hollandsche gracht. Ook het marktplein heeft
uitsluitend hulzen met de bekende Hollandsche
trapgeveltjes.
De schrijver verwacht, dat de rol van Frie
drichstadt nog niet uitgespeeld te. Immers.
Juist In dit gebied wordt door Duitschland,
ook hter Hollandsch voorbeeld volgend, de oor
log tegen de Noordzee gevoerd, en men hoopt
ar „land van te maken”.
schorre stem, .heeft hy t gedaan. Van morgen
bracht hy om bet lichaam....”
.Maar niet van Tim!” riep het vrouwtje
heftig.
„Gekleed in Tim's Meeren,” klonk het com
ber uit den mond van den bezoeker.
JMt zegt nog niet dat het Hm te, sheriff
Dat zou John niet gedaan hebben. Hy te byna
een familielid van om; geiyk met Tim opge
groeid.”
„Nu, ik moet toegeven, dat we geen abeoiute
zekerheid hebben dat het Tim te. Het schynt
dat Croker een van die moderne patronen heeft
gebruikt. De kogel heeft by het binnendringen
in het achterhoofd slechte een klein gaatje ge
maakt. maar aan den vóórkant niet veel van
het gezicht heel gelaten. Niemand kan dm het
lyk herkennen.... We zouden moeten taftaan
op Croker's woord. Nu dacht Ik, <tat u misschien
relf sou willen méégaan cm te tien oC bet
Tim te.”
Zü schudde het hoofd. „Het kan ntijn jongen
tracht de politie
te bedriegen. Ik
herinner me, dat
hy ate kind al
een leugenachtig
karakter had. Ik
kan me niet voor
stellen. dat er
iemand in staat te, s'n vriend op soo n gemeeoe
manier om te brengen. Maar Ik heb er geen
beswaar tegen, mee te gaan. Ik aal even m*n
