Insluiper in
arrest
Haarlems nieuwe Bisschep zal
het bestuur aanvaarden
Gezagsproblemen
Auto-ongelukken
Wantrouwen bij
de Rijksmunt
I
I
MAANDAG 13 JANUARI
DE PLECHTIGHEID
1
ZATERDAG 11 JANUARI 1936
LEEKEPREEKEN
t
«et
v.
Brutaal optreden
Brand te Nijmegen
Voor het Ambtenaren-
BOTERKNOE1ERIJEN
gerecht
ar
Met den storm gekampt
WIELRIJDER DOODGEREDEN
Proteat van den bwrgemeeater
SCHIP LIEP VOL WATER
SUIKERDIEFSTALLEN
Door de duisternis misleid?
s
Het verloop van de
plechtigheden
Palembang uit de
K.L.M.-route
na ver-
i zich
Nederland ach achip heeft twee
ankera verloren
Ontalagkweatie van een voorman,
die verdacht werd geld uit de
ameltkroea te hebben
gehaald
Vlammen jagen door drie
verdiepingen heen
Vier maanden tegen chauffeur
geëischt
Zy vangt dea morgeAt half elf in de
kathedraal te Haarlem aan
Twee jongena gedood
Na veel moeite ia de politie erin
gealaagd Arnhem van een
plaag te bevryden
3
Straffen van een en anderhalf
jaar geëischt
Beatuurder verdronken, i
geef ache pogingen om
te redden
Regeling
Vroegere verdenking
Oude rykadaalder gevonden
Onderzoek ter plaatae
i
l!
m-
Ml
I
LIBRA
bevond.
werd door de dienstbode
p
wiens
BS
Een felle brand heeft Vrijdagmiddag ge
woed In een woning aan de Grootestraat
te Nijmegen, gelegen In het oude gedeelte
van de stad, dat slechts door het snelle op
treden van de brandweer gered werd van
het dreigende vuur.
De Fransche vloot in de haven van Toulon, gereed voor hel. vertrek naar de
MiddeUandsche zee
Ih den loop van den ochtend is ook het tweede*
'slachtoffertje van de aanrijding te Heerlerheide,
de 10-jarige L. Frölinx uit Heerlerheide, in het
St. Jozefzlekenhute overleden.
was verleend, is het kind naar het dekenhuls
overgebracht.
den
dat
:nde
erd,
leid
roek
Uns
De plechtigheid is ook voor de leeken toe
gankelijk.
De familie Bakker is niet verzekerd; de beide
andere gedupeerde bewoners wel tegen brand-,
doch niet tegen bedrijfsschade.
De politie stelt een onderzoek in. De chauf
feur van den wagen verklaarde, dat hij door
aanraking met de tramrails aan het slingeren
raakte.
Irst.
in-
In
>at-
mooi
ge-
Voor de Rechtbank te Zutphen had zich te
verantwoorden de 27-jarige chauffeur D. W.
uit Enschede, die IS September met zijn vracht
auto op het riji
rijder Slijkhuis
Plotseling deed het gerucht de ronde, dat de
oude mej. J. Teelen, die de derde verdieping
bewoonde, in de vlammen moest zijn omgeko
men. Later kwam de geruststellende mededee-
Vrijdagmorgen te acht uur heeft lij de Brok-
straat te Heerlerheide een verkeersongeluk
plaat^ gehad, waarbij een jongen van dertien
jaar het leven verloor en zijn tienjarig broertje
een zware hersenschudding opliep.
Thans kunnen wjj officieel mededeelen,
dat de Apostolische benoemingsbrieven van
Z. H. Exc. Mgr. 3. P. Hnibers rijn aange
komen.
Maandag 13 Januari zal Mgr. volgens de
regelen van het kerkelijke recht bezit ne
men van den Bisschoppeljjken zetel van
Haarlem.
Vrijdagnacht te ongeveer twaalf uur is de
40-jarige gehuwde handelsreiziger 3. Riet
schoten. afkomstig uit Breda, nibjj de z-gju
keersluis onder de gemeente Mierlo met zjjn
auto te water gereden en Jammerlijk ver
dronken.
Uit de Schelde te Antwerpen la het H)k op
gehaald van den ongeveer 00-Jarigen A Keller
uit Breda.
De man ia vermoedelijk door de duisternis
de fabriekje spreken was.
v. W. ging toen naar L„ wiens ontslag-
kwestie ook dezen middag behandeld werd.
L. was nog niet thuis en zijn vrouw was erg
zenuwachtig.
De president zegt, het nog niet zoo verklaar
baar te vinden, dat van W. naar het huls van
L. ging.
„Heeft u,“ zoo vroeg de president, „aan mevr.
L. niet gezegd, dat het u honderd gulden waard
was, wanneer u L. even kon spreken?**
Van W. antwoordt gezegd te hebben, 'dat
het hem honderd gulden waard was te weten,
wat er aan de hand was. Van W. is dien dag
nog drie keer aan het huls van L. geweest.
Vervolgens werd Dr. van Hekeren, de rijks-
muntmeeater gehoord. Deze verklaarde, dat het
eeigenlijk nooit voorkwam, dat men aan den
smeltkroes zat, voor de boel gesmolten was.
B(j van W. kwam bet herhaaldelUk voor. Van-
'"""i
De Officier van Justitie bij de Haagsche
Rechtbank heeft anderhalf jaar gevangenisstraf
geëischt tegen een gewezen Rjjkszuivelcontro-
leur wegens boterknoeiertjen te Stompwljk. n 1.
het aannemen van giften teneinde iets te doer
of na te latefl in strijd met zijn plicht als amb
tenaar.
,-0' r
De brandweer was Inmiddels met groot ma
teriaal en motorbrandspuit aangerukt en tastte
met eenige stralen het laaiende vuur aan. Na
korten tijd was zij het vuur meester. Het Meek,
dat de woning grootendeels was uitgebrand;
wat door het vuur gespaard bleef, kreeg water
schade. De Inboedels gingen grootendeels ver
loren.
De onderste verdieping wordt bewoond door
den schoenmaker Mulder, die met zjjn knecht
even de werkplaats verliet. Toen zU na korten
tijd terugkeerden, stond de geheele verdieping
in lichter laaie. De wind wakkerde het vuur
aan, dat in een oogenblik van tijd door het ge
heele, drie verdiepingen hooge gebouw Joeg. Op
.de tweede verdieping bevond zich mevrouw
Bakker met enkele kinderen; dezen konden zich
tijdig redden.
Te Waddlnxveen is de politie een dieven
bende op het spoor gekomen, die ten nadeel»
van de coöperatieve verbrulksvereeniging „Qna
Voordeel** een groot aantal balen suiker ge
stolen heeft ter waarde van ruim duizend gul
den. Een bediende had zich met het stelen
belast en met behulp van anderen werd de
Het Nederlandscne s* „Zeehond” is te Sal-
combe binnengekomen, na den geheelen nacht
ter hoogte van Bolthead nabU Salcombe met
oen zwaren storm te hebben geworsteld. De
reddingsboot van Plymouth is den geheelen
nacht in de nabijheid van het schip gebleven.
De boot, die met hout geladen was, en waarvan
de bemanning uit zes personen bestond, heeft
twee ankers verloren, doch verder geen averij
bekomen.
De stuurman van het Nederlandsche sa. „Zee
hond’', J. van Dijk. Is ernstig aan het oog
De „Zeehond” Is uit Groningen afkomstig.
De reddingsboot van Plymouth heeft 16 uur
op zee doorgebracht. De stuurman verklaarde,
dat hU In de 35 Jaar, dat hjj voer, nog nooit
zoo*n nacht had meegemaakt.
Gistermorgen om half vijf was men bU de
N.V. Stuwadoorsmaatschapplj Kruwel In da
Waalhaven te Rotterdam bezig het 1100 ton
metende llchterschip Johan van de firma Vel
denaars Haven- en Transportbedrijf te Rotter
dam te laden met phosphaat.
VermoedellJk dóór verkeerd stuwen van de
lading, is er een scheuring In den scheepsromp
ontstaan, waardoor het schip vol water liep.
OnmlddelHjk heeft men sleepbootasstetentie
gevraagd. Twee pontbooten van de firma De
Graaf en Koelman te Rotterdam zijn er in ge
slaagd het schip drijvende te houden.
OnmlddelHjk Is men begonnen de ingeladen
phosphaat weder te lossen.
Het schip aal dan naar een werf worden gw-
sleept.
Vrijdag heeft de Amhemsche politie een
goede vangst gedaan. Reeds eenigen tijd
maakte een onbekend Indlyidu zich in deze
stad, vooral In de buitenwijken, schuldig aan
insluipingen in keukens van diverse woonhui
zen.
De Officier oefende scherpe critlek uit op den
tak van dienst, die de Justitie ontwetend laat
van zeer ernstige feiten, welke somtijds in de
dagbladen worden gepubliceerd en daardoor
aanleiding geven dat het publiek gdat generall-
seeren en critlek uitoefenen op het gezag, met
name de Overheid en zelfs ook de Justitie.
Tegen den boterhandeiaar C. W. werd, ver
dacht van omkooping. een jaar geëischt.
Uitspraak 23 Januari.
Een personen-auto, bestuurd door den chauf
feur V. uit Sittard, reed met groote snelheid
in de Brokstraat, toen de wagen plotseling In
de tramrails aan het slingeren raakte. 1
De beide zoontjes van de familie Frölinx uit
Heerlerheide, die daar passeerden, werden
door den wagen gegrepen. De oudste werd on
geveer tien meter meegesleurd en was op slag
dood. Zijn tienjarig broertje kreeg een zware
hersenschudding. Nadat geneeskundige hulp
PALEMBANG. 10 Jan. (Aneta). In
laatsten tUd circuleerden hier geruchten,
de uitgaande K. L M.-vliegtuigen In de toe
komst Palembang zouden overslaan. Naar
aanleiding hiervan verzocht het .Palembangsch
Nieuwsblad” nadere Inlichtingen aan het hoofd
van den P. T. T.-dlenst te Bandoeng. Dit blad
publiceerde gisteren een uitvoerig schrijven,
waaruit blijkt, dat er plannen bestaan en een
onderzoek Is ingesteld om Palembang geheel
voor het K. L. M.-verkeer uit te schakelen,
waardoor beantwoording van de luchtpost met
het terugkeerend vliegtuig niet meer moge
lijk zou zijn.
De burgemeester protesteerde telegrafisch
krachtig bU de directie der K. L. M. in Hol
land en riep tevens de hulp in van den di
recteur van Verkeer en Waterstaat.
Verder hebben verschillende particulieren uit
den handel, het olie bedrijf en de cultures xlfh
eveneens tot de K. L. M. gewend of zullen dit
nog doen.
Toen
hij gevisiteerd.
Er werd daarbij medegedeeld, dat dit In ver
band stond met bet verbreken van het «egel.
Er werd niets op hem gevonden.
Denzelfden dag ging van W. naar het huls
van den rijksmuntmeester, waar hl) om een
onderhoud verzocht en hem medegedeeld werd,
dat Dr. van Hekeren den volgenden dag op
zelf heeft men hem dus in de gaten gehou
den. Men heeft getracht hem op heeterdaad
te betrappen en vond het verdacht, dat van
W. Juist kwam rapporteeren, dat het aegel
1. Intocht van den bisschop. Om 10.25 uur
begeeft zich het Kapittel, gevolgd door de
geestelijkheid naar het portaal der Kathedraal,
waar de Bisschop om half elf zal arriveeren,
gekleed tn manteletta, begeleid door den Door-
luchtlgen en Hoogwaardlgen Heer Kapittel
Vikaris Mgr. H. J. M. Taskln.
Gevolgd door den gevormden stoet zal Mgr.
zich begeven naar het H. Sacramentsaltaar,
waar hU In stilte een korte adoratie zal hou
den.
2. Daarna zal de Bisschop neerknielen op *n
bidstoel voor het bisschoppelijk altaar. De ka
nunniken en de overige geestelijken bezetten
hun plaatsen.
3. De Bisschop legt de geloofsbelijdenis af en
den eed van trouw aan den Heiligen Stoet
4. De Apostolische Brief van de bisschops
benoeming wordt aan het Kapittel getoond en
een schrijven van Z. H. den Paus aan de ge-
loovlgen van het bisdom Haarlem, waarin de
bisschopsbenoeming wordt bekend gemaakt,
voorgelezen.
5. De Bisschop begeeft zich naar den troon
en wordt gekleed in mozetta als teeken van zijn
Jurisdictie.
6. Eerbiedsbetuiging van den clerus. De ka
nunniken en eere-kanunnlken maken een diepe
hoofdbuiging; de overige geestelijkheid maakt
een kniebuiging.
7. De kanunniken en eere-kanunnlken gaan
In een halven cirkel voor den troon staan en
de Kapittei-vlkarte houdt een korte toespraak.
8. Een korte toespraak van den Bisschop.
Daarna een plechtige H. MIs. Na de H. MIs zal
Z. H. Exc. de Bisschop In cappa magna de
kathedraal verlaten.
De H. Mis zal ongeveer kwart voor twaalf
Op dat oogenblik zal het bestuur van het
bisdom zoowel voor geestelijke als HJdeHjke
aangelegenheden op den nieuwen Bisschop
overgaan.
De plechtigheid zal geschieden In de kathe
drale kerk St. Bavo te Haarlem en aanvangen
om half elf uur.
Aanwezig zullen zjjn kanunniken en eere-
kanunnlken van het Hoogwaardig Kathedraal
Kapittel in koorgewaad, alsmede de eerwaarde
geestelijkheid van Haarlem en omgeving en
verder alle priesters, die dit sullen wenschen.
Den eerwaarden heeren wordt verzocht zich
In toga en superplie te kleeden.
De kanunniken en eere-kanunnlken nemen
plaats In de kanunnikenbanken', de geestelijk
heid op de bldstoelen in het priesterkoor.
Allen gelieven om kwart over tien uur In de
Kathedraal aanwezig te zijn.
Dan worden de Tertsen gebeden door het
Kapittel.
Iwlelpad te Brummen den wiel-
j had aangereden, tengevolge
waarvan deze was overleden.
De elsch luidde vier maanden gevangenis
straf en één Jaar ontzegging van de bevoegd
heid om motorrijtuigen te besturen.
Vrijdagmiddag werden voor het Ambtenaren
gerecht te Utrecht twee ontslagkwestles van
de Rijksmunt behandeld.
Het Ambtenarengerecht bestond uit Mr. van
Haringen, president, Den Haag; F. C. C.
baron van Tuyll van Serooskerken en den
heer C. M. Vocklng.
Allreerst werd de zaak behandeld van Van
W„ voorheen voorman bU de Rijksmunt, die
i ontslagen was op grond van niet voldoende
vertrouwen.
Als zijn raadsman trad op de heer D. v. d.
Laan, bestuurslid van den bond van personeel
In overheidsdienst.
De tegenpartij was de rijksmuntmeester Dr.
J. van Hekeren, voor wien als raadsman op
trad Mr. B. Wesseling.
De president bracht Van W. onder het oog,
dst er tegen hem in 1J32 al eens verdenking
bestond. HU zou toen een beweging gemaakt
hebben, alsof hU iets uit een Smeltkroes had
gehaald, waarin niet meer gangbare rljksdaal-
ders en guldens werden gedaan.
Van W. zette uiteen, hoe .deze smeltkroes
in elkaar zat en hU er '.ets aan gedaan had,
om het proces goed in zijn werk te doen gaar..
Deze kroes is verzegeld en wanneer men
meent, dat het zilver gesmolten is, dah moest
aan den controleur gevraagd worden den zegel
eraf te halen om te kijken of het m orde is.
Op 7 October 1935 was het zegel verbroken.
Van W. zegt dit geweten te hebben en daar
van direct aan den controleur melding te heb
ben gemaakt.
Het was wel eens meer voorgekomen, ver
telde hij, maar dan was de opzichter er bU en
was er een draadje gesprongen.
Denzelfden dag had een der werklieden een
ouden rijksdaalder gevonden.
Verdachte vertelt door het geval nerveus te
zijn geworden, omdat hij In 1932 ook verdacht
werd en men na dieft tijd hem nooit verklaard
had. dat hij het vAVtouwen weer terug had.
Des middags om 1 uur was van W. zelf naar
zijn cheLgegïan om te zeggen, dat hU het ge
voel had; dat men hem wantrouwde.
Verschillende menschen, die anders om 12
uur weg gingen, bleven In de fabriek en dat
gaf v. W. het gevoel, dat er iets broeide.
W. zegt nog het gevoel gehad te hebben, dat
zijn chef, de. heer B„ een persoonlijke anti
pathie tegen hem had.
De president zegt, dat hem daarvan niets
uit het dossier is gebleken.
W. om 2 uur weg wilde gaan, werd
Twee landbouwers zagen omstreeks half één.
toen zl) langs het Elndhovensche Kanaal fiet
sten, een autokoffer en een reservewiel boven
het water uitsteken. OnmlddeUUk hebben z(j
den nabij wonenden heer Van Mierlo gewaar
schuwd, die met een roeiboot een onderzoek in
stelde. Deze constateerde bjj peiling, dat het
lichaam van den bestuurder met hoofd
en bovenlichaam uit de stukgeslagen achter-
zljrult hing. Ook de voorruit was klaarblijke
lijk met een grooten Engelschen sleutel gefor
ceerd. Alles wees er op, dat de man, die snlj-
wonden aan hoofd en handen had, vreeselUk
geworsteld moet hebben om uit zjjn wagen te
komen.
Toen hjj daarin bijna geslaagd was, begaven
hem zijn krachten.
De oorzaak van het ongeval staat niet vast.
De heer Van Rietschoten had met enkele
zakenvrienden een café te Helmond bezocht. Te
ongeveer half twaalf is hU naar Weert ver
trokken. Blijkens de wegsporen is de wagen
naast de brugleuning met groote snelheid in
het kanaal gereden. De auto, welke uit de
richting Helmond kwgm, stond met de voor
wielen naar Helmond toe, zoodat de wagen
moet zijn omgeslagen, voordat hij in het water
ling, dat mej. T. zich bij familie te Amsterdam
Het stoffelijk cnnerschot is door de mare
chaussee per politie-brancard naar het St. An-
toniusgasthuis te Helmond overgebracht.
y et verhaal, hetwelk de waarheidlieven-le
l—l hlstorischrljver, de evangelist Lucas, ons
X x doet over de reis, die Jezus op twaalfjari
gen leeftijd met Zijn ouders naar Jeruzalem
maakte, plaatst ons op het eerste gezicht voor
een eigenaardige moeilijkheid.
Het goddelijk gezin verbleef te Nazareth en
reisde overeenkomstig de gebruiken van de vro
me joden naar de hoofdstad om er het feest te
vieren. Op de terugreis, terwijl Maria en Jo
seph dachten, dat hun Zoon bij zijn speelmak
kers In de karavaan was, bleef Jezus, zooals
wU weten, in den tempel achter. Nu was bet
een heerachende gewoonte, dat brave en
schrandere jongelingen aan de voeten van de
wetgeleerden gingen zitten, om uit hun mond
wijsheid op te vangen en op bescheiden wijze
vragen over moeilijkheden te stellen. Na drie
dagen zoeken vonden Maria en Joseph ook hun
kind te midden der Schriftgeleerden in den
tempel. Maar In tegenstelling met de andere
knapen, was .hier een leerling, die de meesters
In verbazing en bewondering bracht door zijn
vragen en antwoorden.
Wij kunnen ons de verwondering van het
eenvoudige echtpaar uit Nazareth voorstellen,
toen het zijn kind In twistgesprek met de
leeraren der wet aantrof. Toch was er blijkbaar
één gevoel, dat bjj hen overheerachte n.m. de
smart over het verlies en 0^ vreugde over het
wedervlnden van het kind. Immers, de evange
list laat Maria op de dlsputeerende groep, wel
ke nog In groote bewondering verkeerde over
de wijsheid van een kind, toetreden en de op
merking maken: Mijn zoon, waarom hebt gij
ons dit aangedaan? En het antwoord voigt
prompt: waarom vraagt gij mjj dit? Wist ge
dan niet, dat ik bij de zaken mijns Vaders
moest zijn?
Wü worden bU dit ontroerende verhaal door
vragen overstelpt. Waarom heeft Jezus, die toch
de volmaakte liefde en gehoorzaamheid was.
zijn ouders drie dagen in onrust en verdriet ge
laten? Waarom verontschuldigde HU zich niet,
toen zijn moeder Hem elndelUk terugvond?
Waarom gaf hij zijn ouders integendeel eer een
zacht verwijt?
Het zijn alle vragen, waarop wU slechts kun-
nen antwoorden: het-gedrag van Jezus moet
onberispelijk geweest zUn, ook al hebben wU.
met onze onvolmaakte kennis, daarvoor geen
verklaring, welke ons geheel bevredigt. Wellicht
lag bet In het goddelijk plan even een tip
den sluier op te lichten, welke over de god-
menschelUke persoonlijkheid van den Verlosser
gespreid lag, en den Inwoners van Je
ruzalem een schemering van den dageraad te
geven, die aan het doorbreken was. Misschien
beeft Jezus op deze wUze de aandacht van zijp
ouders zelf op zijn goddelijke zending willen ves
tigen. Er zijn allerlei andere veronderstellin
gen; de zekere uitleg is ons verborgen geble-,
ven. Dit weten wU jvel, dat de evangelist, zijn
verhaal vervolgend, ons mededeelt: en HU ging
met hen terug en kwam In Nazareth en was
hun onderdanig; als om ons met klem
te waarschuwen, de daad van Jezus niet als
een eigenzinnigheid te beschouwen; neen, Hjj
was zUn ouders onderdanig.
Het Evangelieverhaal geeft ons aanleiding om
een voor onzen tijd bijzonder actueel probleem
aan te raken, nro. over het gezag. Het is een
onderwerp, dat gemakkelUk tot opwerpingen cn
gewetensconflicten voert.
Daar is allereerst de tegenstrUdlgheld tus-
schen de christelijke en de niet-christelUke op
vatting van gezag. Alle gezag leert de Kerk,
op het woord van den grooten Apostel komt
van God, terwUl de wereldlingen zeggen: ge
lig berust slechts op een overeenkomst tus-
schen de menschen. Die laatste leer voert tot
de opvatting, dat het gezag steeds toekomt aan
den sterkste. Zooals in de natuur de krachtig
ste organismen overheerschen, zoo zal ook on
der de menschen de sterkste aan de macht
komen. Gezag en macht en recht worden aldus
synoniem!
Wat er bU dergelUke opvattingen van de so
ciale rechtvaardigheid terecht komt, heeft dc
geschiedenis van het oude heidendom ons ge
leerd. Niet veel beter Is de historie der mensch-
heid In den lateren tijd, wanneer de revolutie
de christelijke beginselen over boord werpt,
wanneer valsche philosophen het gezag In ge
zin, in Staat en maatschappij aan menscheluke
overeenkomsten, aan stembusuïtslagen en der-
geljjke gaan ontleenen.
In onzen tijd is een streven merkbaar om
met dit gezag, steunend op den volkswil, te
breken. De massa wordt onmondig en onbe-
voffed verklaard en wij worden ultgenoodlgd In
het andere uiterste van den almachtlgen en
alleen heerschenden leider te vervallen. Helaas
mist ook deze leer het ware beginsel. Die Lei
der Immers wordt niet beschouwd als de ver
tegenwoordiger van het gezag, dat uit God
voortkomt, maar als zijnde zichzelf genoeg, als
onfeilbaar, alleen door het feit, dat hjj tot lei
der Is verklaard. Die menschelljke waan kan
niet anders dan tot wispelturigheid en tot af
hankelijkheid van allerlei onzichtbare en on
controleerbare Invloeden leiden. Daarom dreigt
dit uiterste van" den alléén zallgmakenden lei
der in zijn consequenties nog erger te worden
dan dat der volkssouveretnlteit. Immers bU
dit laatste bestaat altijd de kans, dat het ver
keerde ultzlekt en dat de beste elementen ten
slotte bovendrijven.
Wat in de nieuwe geestesrichting vooral stuit
U de persoonsverheerlijking. Zoolang het chris
telijk beginsel opgeld doet, zoolang men in een
overheidspersoon den drager van het door God
gestelde gezag ziet, kan alle hulde, eerbied en
vereerlng aan zulk een persoon bewezen, nooit
«tuitend zijn. Zelfs tegenover een onwaardige is
die eerbied en gehoorzaamheid te verdedigen,
omdat men gezag en waardigheid los van den
Persoon moet kunnen zien, zooals een leeUJke
vaas prachtige bloemen, een nietswaardige doos
een kostbaar parelsnoer kan bevatten.
Wie echter het beginsel „alle gezag komt uit
God" los laat en in den gezagdrager den per-
•oon zoekt, die vervalt spoedig In een dwaae
Vereerlng. In den Romelnschen vervaltijd kwam
het volk er toe om den keizers goddelijke eer
te bewijzen en de meest tyrannleke behau.’e-
verbroken was.
Op 7 October was spr. ongesteld en thuis.
HU werd opgebeld, dat bet zegel van een kroes
versmolten was en toen hU vroeg, wie de
voorman was, werd van W genoemd. Spr vond
dit zeer vervelend- en gaf toen order de ploeg,
die naar huls ging te doen vlslteeren.
Een der werklieden liet toen een rijksdaal
der van 1874 zien, die hij beweerde gevonden
te hebben. Dat was L.
De zaft is’toen in handen van de recherche
gegeven, doch nooit tot een" oplossing gekomen.
De president vroeg of L. deaen rijksdaalder
uit den smeltkroes gehaald kon hebben, doch
Dr. van Hekeren verklaarde, dat L. onmoge-
4lik in het smelthok geweest kon zUn.
Op een desbetreffende vraag antwoordde Dr.
van Hekeren, dat het zegel alleen uit zichzelf
verbroken kon zjjn In het begin van het
proces.
De zitting werd nu ongeveer een half uur
gesohorst om het Ambtenarengerecht In de
gelegenheid te stellen In de Rijksmunt de wer
king van de smeltkroezen te onderzoeken.
Om 4 uur werd de zitting voortgezet met o
het hooren van de getuigen.
De chef van de fabricatie, de chef van v. W.
verklaarde, dat deze eerst bU hem was komen
vertellen, dat het zegel stuk was. nadat hU
bil de contróle was geweiest. Het was de plicht
van van W. om eerst naar getuige te gaan Er
werden nog ongesmolten rijksdaaldera in den
kroes gevonden.
L. was ook nog zenuwachtig bij getuige ge
komen en had gezegd „u zult het zoo wel vin
den. In zijn broek werd toen een oude rijks
daalder gevonden en hU zei, deze In het la-
vuurhok gevonden te hebben.
„U zult de bewijzen wel vinden, waarnaar
ik zoolang heb gezocht," had h|j nog opge
merkt. „Ze zitten In mijn broek.”
Getuige had L. gezegd, dat hU er verkeerd
aan gedaan had met hem dit niet eerder te
zeggen.
HU h^d er opzettelijk mee gewacht, gaf hij
toen ten antwoord.
„Is het niet mogelUk, dat v. W. den rijks
daalder zelf uit den smeltkroes heeft gehaald?”
vroeg de president.
„Dat Is practisch niet denkbaar”»
De president opperde de mogelijkheid van
gemeen spel.
De president wees getuige op de verklaring
van Van W., dat hU hem zocht.
Getuige antwoordde, dat hU niet zoo bijzon
der groot vertrouwen In Van W. had, omdat
hb hem al eens meerdere malen onder het oog
had moeten brengen, dat hjj niet deed wat des
voormans is.
„Is uw vertrouwen In Van W. geschokt?”
„Ja, absoluut.”
De zenuwachtigheid van Van W. op dien
7den October vond getuige wel erg opvallend.
Vervolgens werd de vroegere hulp-smelter
L. gehoord. HU Was in tljdeltjken dienst aange
steld. Deze getuige verklaarde, dat van W.
opmerkelijk veel alleen In het smelthuis was.
HU had antljiathie tegen hem.
Getuige meende een oogje op Van W. te
moeten houden en toen hU eens onverwacht
het smelt-hok Inkwam, was Van W. zeer ont
daan. Get. vond ook, dat van W. royaler uit
gaven deed en dikwUls Ineens veel geld op
zak had.
De vrouw van L. verklaarde, dat haar man
haar wel eens gezegd had, dat hjj van W. niet
vertrouwde.
Hng te verdragen. Het moderne lelderprinclcpe
voert ook al diezelfde richting uit: de eens op
standige massa te verworden tot een kudde sla
venzielen; aan overheidspersonen ziet men de
meest stuitende hulde brengen. De mensch te
nu eenmaal heel spoedig geneigd in uitersten
te vervallen.
Zelfs bij onzen vrijheldllevenden. eerder op-
standlgen dan gedeeën volksaard kan men van
tüd tot tUd sporen van byzantinisme, van onge
zonde gezagsvergodlng, waarnemen.
Ook wU, katholieken, zijn daaraan niet al
tijd vreemd. Men kan somtijds uitingen van
zoogenaamde gezagsvereering waarnemen, die
voor christenen weinig passend zijn, omdat z'J
teveel naar den personencultus afzakken. Ten
deele valt dit verwUt terug op onze pers, die,
door de moderne sensatiezucht gedreven, nieuw
benoemde gezagdragers In- of gestorven of uit
hun ambt getreden functionarissen uitluidt op
een wUze, die den betrokkenen zelf meer mis
haagt dan bekoort. De meest onbeteekenende
voorvallen uit de Jeugd van een hoogen ambts
drager worden tot heldendaden opgevijzeld
zoo al niet het ontbrekende door een sterke fan
tasie wordt aangevuld. En bjj zjjn dood moe’
mensch en dier treureil en zijn de dagbladnum-
mers te klein om dag aan dag in woord en beeld
de droeve verzuchtingen te bevatten.
In deze overdrijvingen liggen gevaarlijke ele
menten.
BU andersdenkenden wordt ergernis gewekt:
critlgche geesten worden afgestooten en de een
voudige massa wordt onder de suggestie ge
bracht, alsof Inderdaad persoon en gezag één
zUn. BU de slecht onderscheidende menigte zal
daardoor dan te meer een teleurstelling in den
persoon den eerbied voor het gezag schaden
Vooral In een tijd van gevaarlijke personen
cultus en averechtsche gezagsopvattlng als
waarin wU leven, moet de ware christelijke hou
ding tegenover het rioor God gestelde en uit
God voortkomende gezag, zoowel in theorie als
in de practljk, zoo zuiver mogelijk gesteld wor
den. Christus heeft ons het Juiste voorbeeld
gegeven: op de eerste plaats komt God en ZUn
zaak, zelfs al moeten wij daarvoor-verdriet doen
aan wat ons het meest dierbaar is en daar
naast moeten wU aan het wettig gezag onder
danig zUn.
Wanneer hij dan door een mevrouw
dienstbode werd ontdekt, trad hij heel brutaal
op, zei bijvoorbeeld, dat hij loodgieter was en
een kraan moest repareeren of vroeg heel
argeloos: woont soms hier dokter die of die?
Was hu weg. dan was er meestal ook een
portemonnale of geld verdwenen uit een
keukenla.
De politie had de lastige opgaaf om dezen
man te vatten en is er thans na vier k vilt
weken In mogen slagen den dader te vatten
Wanneer de dader werd gesignaleerd In een
huls, werd hu door den schrik meestal niet
gned opgenomen, zoodat er weinig positiefs
omtrent zjjn ulterlUk bekend was en ten
slotte een mengelmoes van signalementen ont
stond. Een groot aantal rechercheurs werd
dagelUks in de morgenuren aan het werk gezet,
rffevendlen doorkruiste men de stad met een
auto, wgjdra bleek, dat de dader alle politle-
menschen kende, want hU sloeg altijd daar
zUn slag, waar toevallig geen polltie was. Deze
omstandigheid maakte de opgaaf heel lastig
en deed allerlei, vermoedens rijzen.
Een duidelijker signalement verkreeg de po
litie, toen een Insluiping werd gepleegd in de
keuken van een huls van een notaris san het
NieUwepleln, waar een bedrag van 6 gulden
werd weggenomen.
De dienstbode liep den dader achterna en
zag, dat de man een overall droeg en een
voorschoot. Inmiddels waren door de politie
een drieduizend circulaires uitgezet om op de
medewerking van het publiek een beroep te
doen. Ook te Wageningen en te Oost er beek'
werden soortgelijke feiten gepleegd In to
taal werd 40 k 50 maal een bedrag weggeno
men. Het hoogste was t 30. Wanneer de man
een weekgeld had. dan hield hlf weer even
op met zUn misdadige practuken. Het publiek
werkte niet erg mee. Op den Paaschberg te
het voorgekomen, dat een mevrouw iemand
beneden hoorde stommelen en het niet
de moeite waard vond om naar beneden
te gaan. De feiten werden steeds des mor
gens voor 12 uur gepleegd. Uit het laatst?
signalement ontstond het vermoeden, dat men
nietmet een -werklosse te doen had, zooals
men aanvankeUjk dacht, doch ihet iemand u:t
het benzine- en petroleumbedrijf, die aan
verschillende adressen geregeld komt en de
situatie goed kent. VqJJens het dienstmetele
van den notaris aan Jïet Nleuweplein had de
man een dom ulterlUk en was hU ongeveer
20 jaar.
Vrijdagmorgen liep er een rechercheur in de
Hom meistraat. Op een gegeven moment zaa
hU een man op een fiets, waarop een
benzine. Het was een jonge vent en hij drosq,,Y
een overall en voorsohoot.
De rechercheur R. leende een fiets van een
voorbijganger en greep den man in de Sweerts
de Landasstraat.
De gevatte man
herkend en legde reeds een gedeeltelUke be
kentente af.
Gebleken te. dat de dader, een zekere R. J.
uit Arnhem, In dienst Is bU den benzine-leve
rancier van de politie en zoodoende alle re
chercheurs kent!
De thans gearresteerde kwam lederen mor
gen op het politiebureau benzine brengen en
kende op deze wijze de rechercheurs.
Eens bracht hh een bezoek aan het woon
huis van den commissaris van politie en nam
daar een portemonnale weg. Een slagersjongen
werd er nog ten onrechte op aangekeken. In
de meeste gevallen werd de dader niet gezien
en ontdekte men alleen, dat de dader was
verdwenen.
Ook te Oosterbeek en Wageningen bracht hjj
benzine rond en pleegde daar Inslulpirgen.
De arrestatie door den rechercheur R. kon
zonder moeite geschieden en mag een
stukje werk van de recherche worden
noemd. Omstreeks' half negen gistermorgen te
de arrestatie geschied. Daar zUn tn verband
met genoemde feiten wel 30 k 40 menschen als
verdacht aan het politiebureau verhoord.
Aanvankelijk waren drie rechercheurs belast
met deze zaak, doch geleidelUk te hun aantal
opgevoerd tot twee en twintig.
De dader zal ter beschikking van den Offi
cier van Justitie worden gesteld.
