Kunstenaarsellende in Parijs
Wat Kikker Karei en Tuimeltje beleefden
1
3
in-
tte
ALLE ABONNÊ’S 2^ F 750.- zs°F 750.- ffijaarïK F 250.-
L
wïAaal uan den daq
Wat is instinct?
I
RW
VOOR LORDEN
DE|OSPRIJS
1
1/
Jen
Zijn eigenschappen
e
it
i
r
Zwaar getroffen gilde
der artisten
De vergeten
parapluie
DE NOOD IS HOOG
GESTEGEN
DOOR FLETCHER
IF
■y
Atoliore, dip door goodo moubolt
on enkele hootbaro stukken oen
misleidenden indruk
maken
ROMANSCHRIJFSTER OM HET
LEVEN GEKOMEN
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERUJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Int. Foto-tentoonatdlling te Praag
«al
laat bedekt met 'éi
Bis-
nemen.
In
n
i
van dit
ant-
Ja, in B hemelsnaam.
met
Het
Ba-
L M
van i
■aker van als dat Ik u hier voor me ate.
n
n
n
i.
e
1
I
I
-g- T et ia voor Hollandsche oogen vaak moei-
I—I lijk de ellende te herkennen, wanneer zij ae
31 "n stad als Parijs ontmoeten. Wie de eischen
niet kent, welke de Parijzenaar aan het leven
stelt, (en die geheel verschillen van de onse).
wie niet weet Welke Andere rol de aankleedlng
en het uiterlük spelen. zoowel van de per-
In de kerk van Gamsborough (Enge
land) wordt lederen Zondagavond na
den dienst ’n klankfilmvoorsteUtng ge
geven, welke de kerkbezoekers kunnen
bewonen. Onze foto laat het film
apparaat in de kerk zien
ri
in
»r
ngin
ïoa-
fl
Lt
erw.
<ün-
»r-
>ot
let
>ns
m-
ir-
en
to
en
lie
an
otj
oe
en
et
en
en
sn
?n
rzs
at
ld
ar
sje
Dl-,
en
iet
re-
de
tad
am
het
x>t-
het
np-
de
sn-
8
Het was geen gewone kikker, dat zag Tim wel en van angst
sloeg hij op de vlucht. Tuimeltje echter keek dit dier eens
vriéndelijk aan en alsof de kikker dat begreep, sprong hij uit
het water en kwam bij Tuimeltje zitten. „Ik, ben kikker Karei,'*
zei de kikvorsch en Ik vind jou wel een aardig ventje. Als je
wilt zal ik jou ons kikkerland eens laten zien. Hoe heet JU ka
boutertje?
begaan,
vergif
deselfde
vermoord word.
■««è-j-
De Engelecbe romanschrijfster Cynthia Stock-
ley is Woensdag dood In haar woning gevon
den. Het te vrijwel zeker, dat zij door kolen
dampvergiftiging om het leven |s gekomen.
Men schudt zijn hoofd over zooveel onder
nemingsgeest en handigheid. Maar de Jonge
generatie kan die eigenschappen gebruiken.
WIJ zagen dezen morgen slechts betrekkelijk
gelukkigen, artisten. die ondersteuning ontvan
gen, al te het niet veel Parijs bergt een veel
grooter aantal, dat niets ontvangt, en ook
deze moeten leven. Sommigen doen het inder
daad. door een dagelUksch wonder naar het
schijnt, anderen zakken langzaam af tot zü
onherkenbaar worden in de massa van ge-
stranden en overtoUigen in de wereldstad.
,MUn naam te Tuimeltje**, zei de kabouter. Ik wil wel met
jou mee. Zeg eens, waar te jullie kikkerland?" Bn naar den
oever van het water springend, antwoordde kikker Karei: „Daar
onder op den bodem van het water, daar ligt een klein paleis
en daar leven wij gelukkig en tvreden. Als Je zin hebt, hou me
dan maar vast, dan zwemmen wü naar beneden.
„De toekomst? Het moet beter worden. Ik
heb een nieuwe vinding gedaan. Zoodra het
publiek weer aan de luxe van ceramiek kan
denken....** Zijn ladh klinkt ons na als wij
het atelier verlaten. En deze man heeft een
zieke vrouw te onderhouden, bovendien een
schoonzuster, ouder dan hü en zonder eenlge
bron van bestaan. Hij ontvangt thans onder
steuning: 280 francs per maand....
Er zijn meer van die ateliers, die door
goede meubels en enkele kostbare stukken een
misleidenden indruk maken. Mijn gids, zelf uit
artistenkringen, verklaart dat: „Voor een artist
te de „ambiance” eenvoudig alles I Verlang niet
van hem, dat hij zijn dozijn kostbare boeken,
zijn paar gobelins of antieke pullen voor een
stuk brood ruilt. Trouwens, ver zou het somme
tje voor zijn spullekens niet reiken
Maar we zien ook andere woningen, die den
naam atelier allang niet meer verdienen en
eerder af geschoten solderhoeken zijn. (De be
woner wjjst op het nauwe dakraam en zegt,
„uitstekend licht om otider te beeldhouwen**).
En vochtige woonruimten in het souterrain,
zonder lucht en zonder licht, een ware hel voor
de gevoelige ziel van een kunstenaar.
of meer
kunstenaars!
Voor den oppervlakklgen kenner van Parijs
zfjn en blijven zij dat lustige volkje, wier extra
vagantie de lichtstad een geheel eigen charme
geeft.
toch, wanneer de economische crisis één
gilde heeft getroffen, dan te het wel het gilde
der artisten. Daarbij hoeft men nog niet eens
te denken aan die eeuwige bohémiens, die
het ook in goede tijden tot niets beters bren
gen dan een zwierige levenswijze. Het Is een
feit, dat de nood al heel wat hooger is ge
stegen en dat erkende kunstenaars honger
lijders van beroep zijn geworden, zelfs schil
ders, wier werk In menig Europeesch museum
hangt.
Maar nog eens, zonder gids komt men daar
zoo niet achter. Vooral de erkende artist
schuwt niets meer dan het openbaar worden
van rijn armoede. Onze leidsman door vele
ateliers van Parijs hij Is er een, die het
naadje van de sok kent, daar hU con
troleur is van de werkloosheidsverzekering
vertelde, hoe herhaaldelijk het voorkomt, dat
artisten met hun familie op straat worden ge
zet, terwijl zü al Jaren en soms maanden werk
loosheidssteun hadden moeten ontvangen Des
te erger: na twaalf maanden vervalt voor leder
De vreemde gravure op het zegel van den
zoo onschuldig ultzlenden ring op de tafel
tusschen hem en Hadley.
Wat denkt u daarvan? vroeg de Ameri
kaan.
Jocelyn gaf de foto terug en schudde het
hoofd.
Ik weet het niet, antwoordde hij. .Het
is wonderlijk men leest als het ware te ds
oogen van een doode de waarheid omtrent een
geheim dat hl) met zich heeft meegenomen.
Juist, zoo is het! bevestigde Hadley. In
dien die Franschman niet zoo handig geweest
was, dien Indruk vast te leggen, zou ik nooit
dit hoogstbelangrUke spoor hebben ontdekt Die
zegelring met die eigenaardige gravure, mr.
Chenery, was het laatste wat mijn broer gaaien
heeft. Blijkbaar werd hü op het moment voor
zijn dood vlak voor of althans heel dicht bü
zijn oogen gehouden.
Jocelyn voelde de geheimzinnigheid
alles.
Bekijk den steen van den ring nu eens
nauwkeurig, mr. Chenery. vervolgde Hadley.
U zult zien dat zich in de eigenaardige gravure
drie kleine ronde puntjes bevinden, omsloten
door wat .diamanten lijken. Kijk nu eens naar
diezelfde punten op de foto waj/xlet U?
De punten op de foto sehlWten open te
zfjn, antwoordde Joqplyn. Ze zijn zwart, bol.
Geef den ring eens hier, zei Hadley en
hü schoof hem aan den middelvinger. Zoo te
bü volkomen ongevaarlijk te kun Je er straf
feloos, over heen bu'gen. Maar kijk zoodra
op de voer aan eten onderkant van den ring
Twee kaboutertjes, Tim en Tuimeltje gingen op een goeien
middag samen vteschen. Ze hadden echter niet één vtechje
kunnen vangen en wilden Juist nam huls gaan, toen Tim plot
seling de meeste moeite had om zijn hengel vast te houden, die
heftig heen en weer ging. „Ik geloof dat er iets in de nabij
heid te” mompelde hij. Nt^iwelijks had hü dit gezegd of er
kwam een groote kikvorsch lachend met zijn kop te voorschijn.
Wit vinden een artist In bed liggen. Zijn
ziekte bestaat in algeheels ondervoeding, toch
hangt werk van hem in hot Luxembourg!
Een andere, een Jonge man nog, laat zich
niet uit het veld slaan door het feit. dat na
zijn eerste tentoonstelling en de prachtige
persbeoordeellngen daarvan geen enkel kooper
meer Is opgedaagd. Hij heeft dertig gulden
ondersteuning per maand; daarmee doet hij
wonderen. Want omdat niemand zijn schilde
rijen koopt, legt hü zich thans op andere din
gen toe. Hjj maakte niet enkel zün eigen meu
bels, hij speelde het zelfs klaar, om van een
lap -goedkoope stof een pak te naaien.
..Hoe Ik dat geleerd heb, waagt u? Ik heb
het niet geleerd, ik heb een oud pak heele-
maal uit elkaar gehaald en nagemaakt. Alleen
de knoopsgaten, weet u. dat te moeilijk."
Ze deed geen moeite tot verdere conversatie,
alleen ds boose blikken van heg meisje, die ze
naar de deur wierp, telkens als deze openging,
wekten haar belangstelling. Den zag as diepe
rimpels in haar voorhoofd komen en hoorde
ae de woorden, die Ely tot zichzelf sprak:
Hü komt niet. Neen, natuurlijk niet, de
„nieuwe” heeft hem Ingepalmd.
Ze boog zich diep over haar bord mot de
dunne boterhammetjes, maar telkens wierp ae
een steetechen blik naar de deur.
Het was gaan regenen en het aantal bezoe
kers van het restaurant nam toe. De deur ging
weer open en de oude dune constateerde, dat
de rimpels in het
"Jocelyn Chenery was aoo verbaasd over deze
rondborstige en eerlijke verklaring, een verkla
ring welke de haast volstrekte overtuigdheid
inhield van wat hü self met schrik ate niet
ónmogelijk had voorgeoteld, dat hij niet dadelijk
antwoordde. -""i
Hadley keek hem met denzelfden rustfgen
ondoorgronde!Ijken glimlach aan en herhaalde
dan: Ja. Pietro Vespucci.
Jocelyn verzamelde zijn gedachtep.
U zei dat u b(j den Minister van Bln-
nenlandache Zaken geweest was? merkte hü
op.
Ja. antwoordde Hadley. Ik ben wel een
uur of langer bü bom geweest, voor Ut naar u
too twain. Ik had een introductie van onsen
ambassadeur. Beiden weten wat ik u verteld
heb.
Ik vraag ma af, set Jocelyn langzaam of
ik dachtik meende....
Ze lachte aehalkach.
—Ik ben bl«. dat je het meende. Herman. En
ik heb je maar in die meening gelaten, omdat
het oen goede manier was, om weer wede te
sluiten.
de Minister u over een en ander heeft Inge
licht.
Dat deed hij, antwoordde Hadley. Onder
de belofte der geheimhouding wat evenwel niet
geldt voor u. daar u ook aanwezig was heeft
hij mü verteld van da tefcwmatorimha confe
rentie welke in den morgen na het geval van
Hotel Petronia door eenlge vooraanstaande man
nen gehouden te.
Dan heeft hü u ook zeker verteld dat Ves
pucci op die conferentie te gekomen.
Natuurlijk, was het antwoord.
Welnu, gelooft u, dat Vespucci, ate hü de
verantwoordelijke persoon was, aoo naar het
departement sou zijn gegaan?
Hadley lachte vroolUk.
Ik vind dat een van de koetelükste staaltjes
van overblufflng waarvan ik ooit gehoord heb,
antwoordde hij. WU aan den anderen kant van
den Oceaan zijn daar ook wel In thuis en we
gaan er wat groot op, maar Ik geloof dat Ves
pucci ons zou slaan. Naar het verslag van uw
Minister van Binnenlandsche Zaken te oor-
deeien en hij schijnt een goed geheugen te
hebben moet bet schitterend geweest sün.
O. Vespucci te een volmaakt tooneelspeler.
Maar gelooft u. dat sün verhaal waar
heid bevat? Ik bedoel zijn verhaal omtrent
zün broer, Marco Vespucci, hernam Jocelyn.
Ik weet, dat bet ia alle opzichten waar
te, behalve wat het geheime vergif betreft ant
woordde Hadley. Ik was in de gelegenheid - Ik
zal u dadelijk zeggen hoe nog niet zoo lang
geleden de geschiedenis van de familie Ves
pucci op m'n gemak te bestudeeren. Ja,
Weet men nu de rupsen aldus te lelden dat
zü een gesloten ring vormen, dan blüven zü
in !het rond loopen, natuurlük zonder het voed
sel te bereiken. Fabre zag dit zeven dagen lang
doorgaan, waarbij de dieren 355 maal rondtrek
ken tot eindelijk enkele rupsen zich uit den
vtcieuzen cirkel wisten te bevrijden. D*.t voor
beeld leert duidelük hoe het Instinct blindelings
te werk gaat, krachtens een aangeboren, on
bewust schema van handelen.
Wel echter maken instincthandellngen een
zekere ontwikkeling door in verband met de
ervaringen die het dier opdoet. Zob pikken
Jonge kuikens eerst evenzeer naar steentjes
als naar het gestrooide voer. Al spoedig echter
loeren zü door de ervaring wat goed, verteer
baar voedsel is en wat niet. Het aangeboren
schema van handelen woedt aldus op doel
matige wijze door de ervaring nader bepaald.
Merkwaardig sün vooral die instincten welke
passen bü een bepaald object, dat zelf daarop
ook weer op harmonische wijze reageert. Hier
onder behoort de veelbesproken .Jremddien-
Uche Zweckmkszigkeit", zooals die voorkomt
bü de verhouding eikenblad-galwesp. Wü zien
in dit geval de wesp sün eieren op het blad
leggen, waarop dit dan door galvormlng aldus
reageert dat de indringer er voordeel van on
dervindt. omdat de eieren In de gallen sich
ongestoord kunnen ontwikkelen. Terwijl nu
in dit geval het voordeel naar alle waarschijn
lijkheid alleen aan den kant der wesp ligt en
de boom slechts nadeel ondervindt, zün er ook
enkele gevallen bekend waarin men geneigd te
te spreken van een „vooropgestelde harmonie.”
Merkwaardig te vooral de samenhang die te
waargenomen in het gedrag der Yucca-
mot, een tropisch vlindertje dat in de nabü-
heid der Yuccabloemen wordt aangetroffen.
Het motje vliegt, na uit de pop te zün gekro
pen, naar een bloem, haalt stuifmeel uit een
der meeldraden en zoekt nu een andere bloem
op. Hier worden eerst in het vruchtbeginsel
enkele eieren gelegd; daarna brengt bet motje
het stuifmeel op den stempel. Door de aldus
optredende bestuiving kunnen de saadknoppen
zich ontwikkelen en vinden tevens de larven
der mot het noodige voedsel. De plant ecEht^r
heeft ook voordeel, want ofschoon een deel
der zaden door de larven wordt opgegeten komt
een ander deel tot rijpheid, wat zonder de mot
niet zou gebeuren. Zoowel Yuccaplant als mot
hebben hier dus voordeel.
Een andere eigenschap van het instinct Is
een zeker aanpassingsvermogen aan verschil
lende omstandigheden. Dit blükt büvoorbeeld
bü den bouw van een splnneweb, waarvan de
vorm zich voegt naar de takjes of andere
voorwerpen waartusschen het is uitgespannen.
Zoo vond men een vierkant web tusschen twee
evenwijdige spülen van een brug, an ook heeft
men jonge spinnen er toe kunnen dwingen om
zuiver ronde netten te maken in een flesch.
Bü den nestbouw der vogels blükt dat deze
dieren, ook wat betreft het gebruikte mate
riaal, op verschillende wüzen te werk kunnen
gaan, en soms zelfs Ijzerdraad daarbij gebrui
ken. Het instinct vertoont dus een zekere elas
ticiteit, een vermogen om de handeling te va-
rleeren in verband met de omstandigheden.
Een laatste groep van büsondere vezechün-
selen vormen de instüfctregulatles. In het al
gemeen te de volgorde,Sraarin de onderdeden
eener instincthandellng elkaar opvolgen, een
zeer bepaalde. Ben voorbeeld van zulk een
vaste volgorde levert het gedrag der zandwesp.
die een nest graaft in tiet zand, dan wegvliegt
en een rups opzoekt, deze verlamt door steken
in bet zenuwstelsel en daarna de prooi naar
het nest sleept. Daar legt de wesp op de rups
een el en sluit de opening van het nest af.
Nu heeft men eens bü het nest van zulk een
zandwesp, .die Juist de opening had afgeslo.
ten. een rups neergelegd die door den steek
van een andere wesp was verlamd. De sand-
wesp wilde wegvliegen, maar zag toen de rups
liggen. Deze waarneming bracht het dier er
toe om volgens het gewone werkprogram
bü het zien dezer prooi het nest te openen.
Toen evenwel zag de wesp de andere rups
daarin liggen en sloot het nest weer af. Dit
openen en sluiten werd nog eenmaal herhaald
en toen vloog het dier, blükbaar wijzer ge
worden, weg.
Hieruit blükt nu dat dé wesp in het bezin
zuiver automatisch te werk ging bü het zien
der prooi, maar dat na eenigen tüd aanpassing
aan de omstandigheden optrad. In andere ge
vallen evenwel ziet men dadelük een doelma
tige regulatie van het werkprogram optreden
die rekening houdt met veranderde omstandig
heden. Zoo vond men bü een wespsoort in de
Kongo dat na beschadiging der broedoellen
deze eerst werden hersteld alvorens er eieren
en voedsel in werden gebracht. Verder is ge
bleken dat zulk een regulatie bü jonge dieren
gemakkelüker optreedt dan bü oude, waarbü
door gewoontevorming de handeling een ze
kere starheid heeft gekregen.. Deze starheid te
dus een secundair, door gewoonte ontstaan
kenmerkj oudere dieren mteden ..conserva
tief 'W
De mogelükheden dezer regulatie zün echter
niet onbeperkt, maar gebonden aan zekere
grenzen. Deze grenzen zün gegeven door een
bepaalde inrichting van het werkprogram, dat
wel tot op zekere hoogte, maar niet onbeperkt
kan worden gevarieerd. Duidelük ziet men dl»
bü den bouw van een splnneweb, waarbij
het weikprogram In den vorm van een bepaal
de figuur als het ware voor ons ultgeteekend
zien. Het dier kan deze figuur varieeren. maar
binnen de grenzen die door *n bepaald „grond
plan” zün aangegeven.
Ten slotte moet er op gewezen worden dat
elke diersoort zün eigen Instincten heeft, al
kunnen deze bü verwante soorten en groepen
ook vee! op elkaar gelüken. Alles büeen geno
men vertoonen de instincten ons dan ook een
rük gevarieerd beeld, zoowel door de veelheid
der handelingen bü één soort als door het ver
schil in gewoonten bü verschillende dieren Het
dierenleven vertoont daardoor een rükdom aan
merkwaardige gewoonten, die het bestudeeren
der dieren in hun eigen omgeving aoo aan-
trekkelük maakt.
Elly!....
Ze nam haar taschje en ging naar da deur.
Hü wilde haar volgen, maar plotseling v!el zün
oog op een parapluie, die onder het tafeltje
lag. Een glimlach gleed over zün gezicht. In
de haast om weg te komen, had ae het ding
vergeten en het zou de .J^ootlDon d' amour**
zün. die hen weer samen bracht. Vlug raapte
hü het voorwerp op en even voor den uitgang
haalde hU haar in.
Elly, zei hü. Je hebt je parapluie laten
liggen.
Verrast keerde zü zich om.
O. z
Ik wil niet, dat je zonder bescherming in
den regen loopt. Hoe kan je aoo doen aün?
Ach. wat beaorgd! antwoordde ae sarcas
tisch. Ze deed een greep naar het regenscherm,
maar hü trok het snel terug. Hü had nu een
wapen in de hand en daar aou hü van profi
teered voor het lunchuurtje voorbü was.
Geef hier, zei ae Mta. Het te mün eigen
dom.
Neen, sprak hü lachend, eerst zal je aM
aanhooren, eerder krijg je je eigendom niet
terug.
Ze aaraelde. toen boog ae het hoofd.
Ate dat de eenige manier te, om mün
parapluie terug te krijgen, -aeg dan dadelük
wat je te neggen heb. maar maak het kort.
Goed, maar niet hier. Laten we aan het
tafeltje gaan zitten.
Ze paf geen antwoord, maar liep naar het
tafeltje en Herman volgde haar. Hü sprak met
vuur en tien minuten later was de vrede her
steld. De vier stalen klemmen van het helder
witte kleedje lagen op den grond. Ze speelde
er aoo graag mee. Langzaam gleed haar blik
naar de draaideur en eensklaps kreng ae op
nieuw een kleur. Herman keek haar angstig
aan.
Wat te er. schat? Waarom kleur je»
Ze stond op en antwoordde zsu-ht:
Laten we gaan, Herman. Daar komt een
dame aan, die even voordat Jü kwam, aan dit
tafeltje heeft geesten. Ze denkt, dat ik doof
en zenuwpatiënte ben, omdat ik haar geen
antwoord c*f. Neen laat die parapluie maar
staan. Die te niet van mü- De juffrouw heeft
het ding vergeten en nu komt ae erom.
Niet van jou? stotterde de jongeman. En
btJ verÜM van een hand,
een voet of een oog
soon als van de woning wie zich tenslotte
btnnen het kader der Internationale hotel- en
ultgaanswereld heeft gehouden, vergist sich
zoo poed als zeker in de taxatie van den ver
armden PariJzenaar, en het te hem bepaald
onmogelük de nuance te zien tusschen be
scheiden en behoeftig.
Wanneer dat nu al geldt voor het Parijsche
volk in het algemeen, hoeveel te meer dan
nog voor die bijzondere klasse, die haar normen
mln of meer naar eigen believen trekt: de
De vereenlging van beeldende kunstenaars
.Manes'' te Praag, organiseert van 29 Februari
tot 19 April een internationale tentoonstelling
voor moderne fotografie.
De vereenlging heeft een Hollandsche com
missie gevormd, bestaande uit de hoeren: G.
Klljan, Paul Schuytema en Plet Zwart; om een
Hollandsche inzending te organteeeren, welke
inzending als geheel zal worden tentoonge
steld.
Zü noodigen daarom de Nederlandsche foto
grafen uit, voor deze tentoonstelling te willen
inaenden aan het adres van den heer Paul
Schuytema. Mauritsweg 43b, Rotterdam.
wordt gedrukt gaan deze twee gaatjes open en
daaruit ontsnapt dan het doodelüke vluchtige
vergif, dat het geheim te van dese moorde
naars. Niet alle moortten zün met deze ringen
mr. Chenery, maar het'ontastbare
was steeds hetaelfde. Dit is wellicht
ring geweest waarmee mün broer
Hadley, in Gods naam, wlen verdenkt u,
riep Jocelyn. Wie wie?
Hadley glimlachte kalm.
Ik verdenk antwoordde hü. Signor Pietro
Vespucci.
!d van Elly onrust
barend diep werden.y Bovendien werd haar IV-
roods kleur, waarvan as
de oorzaak niet begreep. Ze zag. dat het kopje,
dat Elly juist naar haar mond bracht, bijna
uit de bevende vingers viel.
Ach. zuchtte ze medelüdend. Hardhoorig
en nog aenuwpatitate bovendien. Ongelukkig
kind.
Ze stond op en met een vriéndelijk hoofd
knikje verliet ze het tafeltje.
Herman Venema was Iets later dan anders,
omdat hü de stenotypiste nog enkele Instruc
ties voor den middag moest geven, maar toen
was hü zoo vlug
mogelük naar j
den overkant
gekomen. On
gevraagd liet hü
slch<op den stoel,
die de oude dame
zooeven verlaten
had neervallen en fluisterde:
Elly. Ik moet je iets zeggen, nu dadelük.
Ze gaf geen antwoord maar schonk al haar
aandacht aan het ontbüt, diep over het bord
gebogen, opdat de kleur op haar gezicht de pe-
moedsaandoenlng niet verraden aou.
Dly, herhaalde hü met nadruk, maar ae
deed alsof hü er niet was. Hü legde zün hand
op haar arm. Ze schudde hem ruw van zich af.
Laat dat, münheer. agj ae boos, acnder
hem aan te zien.
Elly. wees niet boos. *t Is een vergissing
van je.
Vergissing of niet, beet ae hem toe. ik
wensch niet door u aangesproken te worden,
münheer. Bi.... buiten kantoortijd natuurlük.
*t Is uit voor altüd.
puccl was dien avond dat Krasalar zün proeven
deed, zag u toen niat den merkwaardlaen
diamant, gevat in platina, dten Peplta aan haar
hals droeg?
Ja ik herinner hem mü heel goed,
antwoordde Jocelyn. Ik was getroffen door zün
floed en zün schittering en door iets ik
weet niet wat het te, want ik ben geen deskun
dige dat mü deed denken dat hü veraohilde
van de diamanten die ik ooit gaaien heb.
Ik feliciteer u met uw opmerkingsgave,
zei Hadley glimlachend. U had goed gesien
Er bestaan zoo slechte drie diamanten op de
wereld, mr. Chenery. Een er van te in mün
beztt, de tweede heeft mün zuster en de derde
te die welken slgnorina Vesnucd dien avond
n Die Naturwissenschaften troffen wü een
tweetal büdragen aan van Bierens de Haan
uit Amsterdam over het dierlük instinct,
waarin belangwekkende resultaten van het on
derzoek op dit gebied worden besproken. Het
instinct wordt door den auteur een „oerphae-
nomeen van (het dierlük leven" genoemd omdat
het een groep van opvallende levensuitingen
omvat die door ons wel kunnen worden be
schreven maar zich niet nader laten verkla
ren, evenmin als men ontstaan en bloeien van
een bloem verklaren kan.
Het gaat in dit geval om een reeks van op
eenvolgende (handelingen van het dier, die door
bepaalde zintuigwaarnemingen worden opge
wekt en op een bepaald doel zün gericht.
Men denke In dit verband aan den nestbouw
der vogels.
Deze vindt plaats volgens een aangeboren
drang, want de vogels doen dit van nature,
zonder dat ze dit behoeven te leeren. Als de
tüd van den nestbouw eenmaal is aangebrokeif
voert een lijster büvoorbeeld een reeks van in
gewikkelde handelingen uit, zoekt grassprieten
en veertjes en vlecht deze te zaJhen tot het
bekende, kunstvol gebouwde nest.
arbeider, die niets van zich heeftlaten hooren, Het duidelük dat alle handelingen hier
gericht zün op een bepaald te bereiken resul
taat; anderzüds echter moeten we uit het ge
drag der dieren opmaken dat geen kennis van
het te bereiken doel en de te gebruiken mid
delen van te voren aanwezig is. Hierop Immers
wüst het stereotype karakter der handelingen
die tot den nestbouw voeren. Men mag dus de
instincthandellngen niet al te zeer van men-
schelük standpunt beoordeelen, ook al lükt
het ons vaak of de dieren „verstand" toonen
te bezitten. Het ontbreken daarvan blükt ech
ter duidelük uit de onmacht der dieren om in
sommige abnormale omstandigheden een be
paalde handeling tot een goed einde te voeren.
Dit blükt vooral uit proeven van den be
kenden Franschen insectenkenner Fabte. Deze
experimenteerde met zoogenaamde processie-
rupsen, die hun voedsel gaan zoeken in een
lange rü, waarbü de dieren elkaar aanraken
om het onderling verband niet te verliezen.
Marco Vespucci woonde op een kasteel in de
nabüheid van Parijs, hü was inderdaad rijk
en getrouwd met aan Bpaansch meisje, dat
gelijk met hem bü een spoorwegongeluk op de
lün Parijs—Rouaan omkwam. Peplta Is hun
eenlg kind en hun erfgename Peplta te beei
rijk. Ja. bet relaas van Pietro Vespucci over
sün familie te Juist. Of hü het echter was of
Marco die dat verschrtkXelük vergif ontdekte,
weet alleen de hemel. Maar ik heb mün vaste
overtuiging, mr. Chenery. voor*wat betreft de
vraag wie er den laateten tüd gebruik van heeft
gemaakt.
Jocelyn overschouwde nog eens het geheel
en woog de fatten om te trachten er wüs uit te
worden. Hü was er zich van bewust, dat hü
verdenking gehad had op Vespucci sinds hel
geval-Rederdale, maar hü wist dat die verden-
IMng slechts steunde op vermoedens. Had wel
licht de Amerikaan zich laten leiden door wat
ook enkel vermoedens waren?
Ik veronderstel dat u voor uw meening,
dat Vespucei de schuldige te, nog een andere
reden hebt dan u mü verteld hebt, merkte hü
plotaaling op.
Hadley's dunne lippen trokken stoh samen
en zün gelaat vertoonde weer den grimmlgen
Ja. antwoordde hü kortaf.
Ben goede reden? vroeg Jocelyn weer.
Een heel goeds reden, was het antwoord.
Hadley boog zich over het kleed waarop "lun
stoelen geplaatst waren en klopte Jocelyn op
de knie. Mr. Chenery, eei hü dan. den nadruk
leggende op haast ieder «oord, toen u bü Ves-
40
Die Fransche. mr. Chenery, merkte hü
op. terwül hü tusschen de panieren zocht
waarmee de portefeuille gevuld was, zün soms
buitengewoon pienter en bü de hand, vooral als
het om een misdaad gaat. Het Bertlllon
systeem en de beste detectlven koenen uit hun
land, onze methoden om misdaden te ontdek
ken aün over het algemeen aoo doeltreffend
niet als de hunne. Welnu, toen mün broer ge
vonden werd dood zooals ik zeg kreeg
iemand de lumineuze gedachte, dat waar hü
Stellig nog slechts enkele minuten dood was.
de Indruk van wat hü het laatst zag door het
netvlies van zün oogen kon zün vast gehoudén:
een sterke camera werd oogenbljkkelük ge
haald en aangewend. En dit mr. Chenery was
het resultaat.
Meer en meer verwonderd over »r*t hü
hoorde nam Jooelyn een foto, welke Hadley
hem overhandigde en sloeg het doorschünende
papier dat ze beschermde terug.
Goede Godl zei hü Hoe te het mogelük?
In sün handen hield hü een vergrootlng van
het menschelük oog op welks netvlies duidelük
uitgestippeld Stond.... ja, in W hemelsnaam.
Vat was dat?
erman Venema sloeg met een klap
het journaal dicht. Het wilde niet
vlotten met het werk. Telkens ver
giste hü zich in de verschillende posten.
In het begin dacht hü x dat het kwam
door oververmoeidheid van de laatste dagen,
maar langzamerhand moest hü zichzelf beken
nen. dat de oorzaak een andere was. Hü had
dien morgen woordenwisseling met zün meisje
gehad. Juffrouw Elly Veltkamp en hü waren
op hetzelfde kantoor werkzaam en in het jaar.
dat achter hen IjlgThadden zü elkaar leeren
kennen en.... liefhebben. Het gevolg ervan
was. dat zü nu reeds ruim drie maanden offi
cieel verloofd waren. Geen enkel wolkje had tot
dusverre hun geluk verduisterd tot op een dag
de „nieuws” kwsm. f
Herman had de nieuwe stenotypiste In de
helmen van het kantoor moeten inwüden en
hü deed het. zooals een Jongeman, die eeiyjbe-
hoorlüke opvoeding genoten heeft, tegenover-
dames verplicht is.
In het begin schonk Ely niet veel aandacht
aan hen. maar na den eersten dag ging ze wat
scherper toezien Het kwam haar voor, dat
Herman overdreven vriendelük en beleefd te
genover de „nieuwe” eras en dat wekte haar
üverzucht op Ze bespiedde het tweetal in al
hun bewegingen en het slot was. dat ze ervan
overtuigd was. dat Herman meer voor de steno
typiste voelde dan voor haar. Ze voelde zich
verwaarloosd, veronachtzaamd door hem. De
Jaloezie striemde haar hart en elndelük kon ae
haar opgekropta senuwen niet langer in be
dwang houden Ze had het hem gezegd, op een
manier, waarvan ae zelf schrok. Ze beschuldig
de hem van ontrouw. Hü voelde niets vóórhaar;
had nooit werkelük van haar gehouden. Hü
had met haar gespeeld ate tüdverdrüt. Alle ar
gumenten die zü maar bedenken kon wierp ae
hem met scherpe stem voor sün voeten. Het
einde was. dat de verloving door haar verbro
ken werd.
De jongeman stond verslagen. HÜ had er
geen oogenbllk aan gedacht, Elly te verwaar-
loosen Wat hü gedaan had, was niets meer dan
zün plicht als chef van het kantoor. Natuurlük
probeerde hü haar van haar dwaling te ge
nesen. maar de jaloezie had al aooseer op het
hartje van het Jonge meisje gewerkt, dat ze er
niets van hooren wilde. Het was uit en het
Neef uit. Een prop kwam In haar keel, als zü
aan het onderhoud van dien morgen dacht en
even kwam een gevoel van spüt in haar op. dat
ae het zoo bruut had afgemaakt. Ze wist het,
ae kon toch elgenlük niet bulten hem. Zé hield
dolveel van Herman, maar ae «rilde het niet
laten blüken. En nu was het uit, voor altüd.
Ook het geaamenlüke lunchuurtje in het
restaurant aan den overkant behoorde tot het
verleden. Ate hü het wagen aou. aan "haar tafel
tje plaats te nemen, dan, Ja dan. liep ae weg,
zonder hem een blik waardig te keuren. Ze
zou net doen of hü lucht was. dan sou hü ook
eens voelen, wat het zeggen wil, veronacht
zaamd te worden.
Ze dacht er zelfs even aan, haar ontslag te
....dan aou ze hem ook gedurende
kantoortüd niet meer zien en dat tras.... Het
maakte haar gek van Jaloezie. Ze peinsde er
nog over toen zü 's middags ate altüd aan het
marmeren tafeltje zat. Het tafeltje in den hoek,
waar nooit iemand hen stoorde, waar zü ate
tortelduifjes altüd plannen voor de toekomst
smeedden. Het tafeltje met bet helder witte
kleedje, in de hoeken vastgehouden door stalen
klemmen, waar ae altüd aoo graag* mee speelde
Vandaag had zich echter, alsof het noodlot
het zoo wilde, een Indringster Mn het tafeltje
neergezet en het was of haar boosheid nog toe
nam. toen zü zich tegenover de oude dame
neerzette Ze antwoordde zelfs niet op de
vriendelüke woorden van haar tafelgenoote.
Slecht weer vandaag, Juffrouw, zei ae.
Elly deed alsof ze de woorden niet hoorde,
ook toen de dame haar woorden herhaalde. Ze
ging naar het buffet en kwam even daarna
terug met een kom dampende thee. De juffrouw
keek haar meewarig aan en mompelde:
Ach, aoo jong nog en dan al hardhoorend.
dus ook voor den artist, het recht op deze
ondersteuning.
Met genoemden gids gingen wü er een mor
gen op uit. van het eene atelier in het andere.
Sommige waren nog in goede buurten ge
legen. enkele tamelük luxueus gemeubeld, en
steeds aocht men er de sporen van kraaien
nood.
„Zeker", was de opmerking van mün leids
man. toen wü stonden in een ruim atelier in
de Rue de Broca, „de artist, die hier woont
is een van de grootste plateelwerkers van
desen tüd, zün werk ontbreekt in geen enkele
goede collectie.- De man lüdt honger, maar hü
zou het geen enkelen onlngewüde willen toe
geven.” Daar komt hü, een ongebogen grijs
aard, nog vol levenskracht en van een opti
misme. dat zich aan ons meedeelt. Hü vertelt
van zün werk, in den verleden tüd helaas,
want zün oven staat nu koud in den kelder.
Enkele bakken met aarde en klei zün er, vol
vingerafdrukken van den meester. Hü heeft
nJ. steeds zün mengsel zelf samengesteld, hü
war stee K sün elpen srbcll» en pottenbakker
En zelfs meer dan een kunstenaar en hand
werksman was hü. want hü deed ook onder-
soeklngen op technisch gebied. Een klein labo
ratorium heeft hü in sün atelier, uiterst be
langrijk voor iemand, die het vak verstaat en
nog curieus genoeg voor een leek.
Jocelyn kon een uiting van ongeloovlgheld
niet onderdrukken.
Dat aou u moeilijk kunnen besweren
aei hü-
Besweren? Ik kan het bewüsen! ant
woordde Hadley met klem. Die diamant werd
miJn hfoef «o ik ben daar aoo
Had u hem mtee Peplta al vroegeer alen
dragen? vroeg Jocelyn
JK gaf Hadley ten antwoord. 1 was
daarom dat |k Villa Firenaa begon te beaoeken
Meer kan aal ik u vertellen neen mr
Chenery, met toestemming ril Ik u aDae
zeggen. Daarvoor ben Ik hier, want u kunt me
helpen.
CWordt vervolgd.)