uan
Wat Kikker Karel en Tuimeltje beleefden
«ii
Aaq
H
F 250.-
F 750.-
F 750.-
l!
NEDERLANDSCHE BOEKEN
LIEFDE
EN EER
miutariseering
-a
Een statistiek
Mechtild de Begijn
I
85
n
□OOR M. E. FRANCIS
Lekkerbekken te Tokio
teleurgesteld
Het bankbiljet van I
vijftig dollars
I
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN U1TERL1JK. DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
f
machtig
Te veel tydechriften?
met
9
Dear is nJ. besloten
OP
HOOFDSTUK X
-S'
4
Daar begon het glijden opnieuw. Gelukkig hadden ae nog
niemand ontmoet en konden aoo nog gerust een tijdje doorgaan.
Maar plotseling gebeurde er Iets. In de verte hadden ze de huis
houdster gezien, Ze wilden direct omkeeren. doch hun vaart was
zoo groot, dat ae niet eens meer konden remmen en tot hun
schrik gleden ae holder-de-bolder een groote lange trap af.
eerlang by Herder en Co. te Freiburg een Dult-
sche vertaling het licht zien De uitgever van
het oorspronkelijk Nederlandsche werk la de
NV. Paul Brand’s Uitgeversbedrijf te Hilver
sum.
natuurlijk maar al te goed, dat hij
ars in bankpapier by zich had en
le zeggen gaf hy deze aan de jonge
kk het groene biljet van S0 dollar
De eigenaar van een restaurant te Tokio hed
met een autobus-onderneming de overeenkomst
gesloten, dat de bevoorrechten, die in «yn eta
blissement mochten deelnemen aan een eet-
wedstrijd door de vervoermaatschappij gratis
van huis zouden worden gehaald en na af
loop zouden worden thuisgebracht.
Als prijzen had de ondernemende restaura
teur voorts nog een bonboekje beschikbaar ge
steld voor een seker aantal graUs-maaltydeu
terwijl de autobuemaatschappi) de genoodlgden
dan weer franco huis zou afleveren.
De zaak is evenwel niet doorgegaan. Niet dat
er geen of te weinig liefhebbers (en honger! -
gen> waren, m^ar de politie was er tegen.
De restaurateur vroeg de politie, wat er voor
beswaar tegen bestond. Zijns inziens bestond
er geen enkele wet. welke hel genieten van een
copieus maal in den weg sou staan.
Inderdaad, aldus de politie, er bestaat geen
wet, doch aangezien een dergelijke wet sou
moeten bestaan, zijn wij er tegen.
De politie voerde n.l. als bezwaren aan. dat
burgers, die wat «rilden „winnen” zich bloot
stelden aan het overladen van hun maag, bo
vendien achtte men gevaar aanwezig voor het
verstoren van de openbare orde, terwijl de
politie ten slotte aanvoerde, dat dergelijke wed
strijden goklust in de hand zouden werken.
Menig gegadigde is dus een lekker hapje den
neus voorbijgegaan.
...4073
1444
554
47
minder dan fS.
van ƒ3— tot ƒ4
- boven 4^
zonder PriJ»
Op hun teentjes slopen de kikkers en Tuimelt Je het paleis door
tot ae gekomen waren aan een hokje, waar een groote doos met
zeep stond. „Laten we gaan glijden”, stelde Tulmeltje voor, „we
binden ieder een stuk zeep onder onze schoenen en dan zul je
eens zien, hoe heerlijk we vooruit schieten." Nou. dat was
gezellig, vonden ze allemaal en «e gingen maar meteen zitten
en bonden elk een dik stuk aeep onder hun schoenen.
i dag gin,
binnen, r
i*n gellefk
bt van 50
it, want
Jd werd
hg dol
er
„Ik
en
reukelde briefjes uit. ’twee
een dollar, plus wat zUv«
laatste geld dat hjj veri
den op!" van een dellcal
s avonds van een partijtje
Den volgenden dag ging Roger terug naar
Beckford en al spoedig had hy het er zoo druk,
dat hl) nauwelijks tijd had om zich eenzaam
te voelen, hoewel er ook dagen waren, waarop
hij zijn grootmoeder smartelijk miste.
Toen oma’s krachten zoo plotseling afnamen,
wanen de zaken binnen en buitenshuis ietwat
verwaarloosd, want iedereen was er zoo aan
gewend, door haar nagezien en gecontroleerd
te worden, dat er vanzelf een zekere traagheid
was binnengeslopen, toen de oude dame er zelf
niet meer zoo goed de band aan kon houden.
De statistiek weerspiegelt in zooverre de hui
dige tijdsomstandigheden, dat na de categorie
der schoolboeken en der romans de boeken
omtrent godsdienst en kerkgeschiedenis (totaal
450. waaronder 78 vertaalde), de boeken over
en regenachtige dag had altijd een de-
prtmeerenden invloed op Jack Rogers.
Reeds tweemaal had hy t aan die weers-
Idheid te wyten, dat hy in s’n ondeme-
1 faalde. De laatste maal had het hem twee
i van s’n vrijheid in de gevangenis gekost
bet kleine vuile raam van s’n somtjfre.
Ige woning, keek Jack naar de zware, grijze
en. De regen stroomde omlaag. Hy stak
tanden in z'n aakkbn en haalde er drie
van tien en een
ergeld. Het was
leden week met
bU verlies van een hand,
een voet of een oog
Netjes gingen ze achter elkaar staan. Kikker Karei en Tui
meltje kwamen heelemaal achteraan. Tulmeltje commandeerde:
„Eén. twee, tjoep”, en daar gingen ze hoor. Ze reden hoe langer
hoe harder en schreeuwden het uit van pleister. Een der kikkers
wilde met alle geweld naar boven en zoo gingen ze dan naar de
eerste verdieping.
Naar wij vernemen, aal van de bekende levens
geschiedenis van de mystieke Mechtild van
Maagdenburg, door Pater Molenaar MBO be-
Hoe het ongelukkige
hoertje sick tegenover al
die instrumenten gevoelt,
op *t moment dat h(j rijn
rijbewtis-exsmen moet af
leggen. (Ric A Rsc).
Hoger haalde diep adem en dan schoot hem
J>et een gevoel van verlichting te binnen, dat
f ny zich niet bang behoefde te maken voor het
Mele kantoorleven, want dat hy het voorstel van
rijn oom niet kon aanvaarden.
•Maar Ik heb myn woord gegeven,” zei hy
„En dat is voor my evengoed als een eed.
Ik sou er myn levenswerk van maken Beck-
foid te besturen, zooals grootvader en de anderen
v°ör my. Daar kan Ik niet af. Ik dank u heel
trg voor uw aanbod, neef Sam en nu kunt u
er gerust over «yn. Er is geen sprake meer van
’"rechtvaardigheid, want u heeft aangeboden
om alles goed te maken. Ik zal het best stellen
op Beckford, vooral nu ik het geld van tante
Martha heb. Ik heb een heeleboel plannen,"
J11* hy verder, ,Jk zal het huls kunnen op
knappen en land terug koopen. Het Is twee
honderd vyftlg morgen, dus niet zoo’n heel
beetje, neef Sam."
Sam keek aandachtig naar het flinke, jonge
«zacht, de heldere oogen, den vastberaden mond
«n nam dan met een zucht zyn pUp weer op.
geef bet op, Roger. Ben eigenzinnig
set hy. Jk ben niet veranderd, maar
ik pas nieuwe methoden toe, waar dit mogeiyk
is. Dat zou grootvader ook gedaan hebben, als
hy het geweten had. Er was een tyd. Abel, dat
de menschen dachten, dat de wereld plat was
en de son er omheen draaide. Toen sagen ae in.
dat het anders was. Als er eenmaal iets ont
dekt is, is het dwaas om er geen gebruik van
te maken en Ik verdien hier nog aardig wat
aan.”
besluit sprake is van de zorg voor de gezond
heid van het ras en den volksgroei hetgeen
ietwat naar Dultsche rassenzorg klinkt
Ugt de voornaamste beteekenls van dit zak
boekje. dat den Italiaan voortaan op «yn le
vensweg zal begeleiden, ongetwyfeld in den
staat van dienst en de militaire kwaliteiten,
die daarin worden geboekstaafd. En daar dit
boekje ook by de sollicitaties moet worden
overgelegd en met de daarin vervatte gege
vens rekening gehouden moet worden by de
tewerkstelling, worden aldus de soldateske
rangcyfers van het Individu ook in het bur-
geriyke leven beslissend.
Aldus verweaeniykt de fascistische staat de
leuse van den burger-aoldaat. Maar bet Is
duidelijk, dat deze leuse in den hedendaag-
schen staat een geheel andere beteekenls heeft
dan in de oude Romelnsche republiek. De
wapenhandel was in den ouden tyd een een
voudig handwerk, dat de burger, als de nood
het gebood, ter hand nam om na afloop van
den krUg weer tot zyn burgeriyke leven en
«yn burgeriyk werk terug te keeren. En ook
voor den staat was de oorlog slechts een nood
lottig Intermezzo in «yn op vrede gericht be
staan. De moderne oorlog echter eischt den
geheelen mensch en den geheelen staat. '45è
opvoeding van het kind wordt er op gericht,
om hem niet tot een vreedzaam medeburger,
maar tot een bekwaam soldaat te maken. De
idf hooi bereidt vóór voor de kazerne. De econo
mie dient de strategie. De cultuur self dient
de weerbaarheid.
De oude leuze van den burger-aoldaat be-
teekende, dat de soldaat eigenlyk een burger
was. Nu beteekent zy echter, dot het leger In
den modernen zin, dJ. het op den oorlog ge
specialiseerde deel van het volk, het heele volk
gaat omvatten. In plaats van een voorbljgaan-
de kramp, die de natie met lange tusschen-
poozen overvalt, is de oorlog een voortdurende
spanning geworden, het normale bestaan van
den staat.
De volledige mllltarlseering van de Tta!i««n-
sche natie vindt echter en dit is van be
lang een psychologisch tegenwicht in het
grondlg-lndividuallstlsche. familiaire en huise
lijke karakter van het Italiaansche volk, zoo-
dat de geest van kazerne en exercltieplein, die
„O. neen. Betty, vast niet.”
„Jawel. Vroeger vertelde je me veel meer. We
waren heel dikke vrienden. Waarom kunnen we
dat nu niet «yn.... echt vrienden? Ik vind het
erg, dat je het paps verteld hebt en my niet."
„Ik moest het hem wel zeggen." verdedigde
hy zich. ,Jk moest het hem uitleggen. Ik
denk. Betty, dat het vanzelf komt, als je ouder
wordt, word je ook eenzelviger."
„Laten we den ouden tijd niet heel en al
verliezen. Roger.” pleitte Betty. ..Laat me niet
voelen, dat jy een nieuw leven begint en ik er
buiten sta. Ik wil niet achter biyven.”
Roger was vermurwd.
„Goed, we zyn kameraden, van nu af.”
„En we zullen elkaar helpen." zei Betty.
zal myn best voor je doen, heusch, altyd
^tya-
Zy lachten, toen zy elkaar de hand er
gaven, maar zy meenden het echt.
en verdwenen e
Voor de eerste
hem geluk gebrachk
eerlijke manier geld
paald iets nieuws in
Hy stapte een sig
een doosje sigaretten en 1
kamer, waar hy den da
lesend doorbracht. Den vc
weer denaelftlen sigaren1
nog een pakje sigaretten van\z
merk en wisselde daarbij bet blije
lara. Men gaf hem direct de slgi
het duurde vry lang eer de wink
wisselgeld uit de huiskamer kwam
fin. dacht Jack ik heb den tyd.
Na een minuut of vier kwam de winkelier met
een rood gezicht, weer In den «rinkel.
„Er zyn vandaag al zooveel menschen ge
weest," excuseerde hy zich, „die groot geld ga
ven, dat ik amper wisselgeld genoeg had."
Op dat oogenbllk werd de winkeldeur met een
forschen duw geopend en traden twee agenten
binnen, die Jack bevalen te biyven staan «mar
hy stond en zich niet te verroeren.
De winkelier wischte zich het zweet van z'n
voorhoofd en aei: „Meve hemel, ik dacht dat u
nooit komen sou.”
„We zyn er drie minuten nadat u het bureau
opbelde," antwoordde een der agenten, terwyi
de andere z'n oogen niet van Jack Rogers af
wendde Deze stond geheel uit t veld geslagen
door den keer dien de zaken genomen hadden,
de tnannen aan te staren.
..Direct toen ik dat bankbiljet zag,"'hernam
de sigarenwinkelier, „wist ik dat 't vatech was.
omdat het er precies uitsag als het biljet, dat
ik laatst in handen had. Ik was al bang dat
Ik hem niet zoolang vaat sou kunnen houden.
„We dachten al lang dat er een man' achter
zat," set een der politiemannen, „ondanks het
feit, dat al die andere biljetten door een meisje
zyn aangeboden."
„Ik kan u daarvan verklaring en uitleg ge
ven," riep Jack bevend van woede en opwin
ding. .Een meisje gaf het my en.'...'
.Debiteer dit verhaaltje maar voor den rech
ter, jongeman.” onderbrak hem de agent, die
hef woord gevoerd had. ,Dte is misschien Ucht-
gelooviger dan ik. Ik ken je trouwens heel goed.
Jack Rogers: dat is niet je eerste misdryf. Kom.
vooruit!”
Bulten wiel de regen met stroomen neer
dt Rogers slaakte een diepen zu
lacht er weer aan. dat het hoog
nieuwen slag te slaan, vyf en t»
n New-York is niet veel; het leven'te
Maar deas regenachtige dag leek n
minst geschikt voor een nieuwen slag,
titer, regen of geen regen, hy moest i
erk. Aan hét .handen op!"-systeem gaf
ie voorkeur boven elke andere manier van
s. Het was gemakkelyk en vlug en elachte
te veel van s’n zenuwen
ar hy nu moest besulnigen, prefereerde hy
aoo goedkoop mogeiyke kamer boven het
sparen op z’n kleeren. Als hy goed gekleed
was, trok hy minder de aandacht van hen
met «rie hy in h onaangenaam contact «rensch-
te te komen.
Zooals geaegd, hy moest aan t werk. Hy be
sloot de „Underground" te nemen en dan eens
In t hartje van de stad rond te kijken Op t
perron gekomen, leunde hy nonchalant tegen
het hek waar de reizigers binnen kwamen. Het
«ras er niet druk. Benige heeren en een jong,
buitengewoon knap meisje, waren de eenlge
reizigers.
Het meisje keek eerst onverschillig rond, cm
daarna haar blik op de gestalte van Jack Ro
gers te vestigen, die nog steeds tegen het af
sluithek leunde. Diens goed zittende, moderne
kleeren. z’n beschaafd voorkomen, gaven hem
het aanzien van iemand, die gewoon is in een
nette omgeving te verkeeren. Als zoodanig be-
schouwde hem dan ook het jonge meisje; ze
liep eenlge schreden naar hem toe en trachtte
s’n aandacht te trekken; maar het voorwerp
harer attentie staarde onverschillig voor zich uit
Ze gaf het echter niet op en paste daarom
een truc toe. die tien tegen één kans van sla
gen had. Eensklaps fladderde er iets groenach
tigs voor de oogen van Jack en «raaide over het
perron. Oogenbllkkeiyk «rist Jack dat hy zich
niet vergist had in dat stukje groen papier. Hy
was er zeker van dat de ondergrond geel «ras.
Z’n scherpe oogen en z’n geoefende blik zeiden
hem dat het niet meer of minder was dan een
vyftlg dollar-biljet. Juist, daar lag het!
„Och!” rien een hooge meisjesstem verschrikt.
Jack Rogers keek naar de slanke jonge vrouw.
Haar handtaschje was open en het had allen
schyn dat het biljet op de een of andere wyse
aan haar vingers «ras ontglipt.
•Voor geld had Jack alles over; juist vandaag,
nu hy er op uit was het op zyn manier in s’n
bezit te krijgen.
Snel rende hy op het bankbiljet af. dat op
de spoorbaan gewaaid was. Hy sprong op de
rails, greep het en «ras in een seconde weer
op t perron terug. Hy keek niet op of om en
zag dus ook niet dat de eigenares met uitge-
strekte hand gereed stond om het van hem
aan te nemen. Maar dit lag volstrekt niet in
.Jack’s voornemen. Vlug begaf hy zich tusschen
de menigte en liep regelrecht de trap van het
perron op, die naar de straat leidde. Toen hy
eensklaps een hand op s’n arm voelde, keek hy
onwillig en onaangenaam verrast op.
„O mynheer.... dat biljet was van my!"
De stem klonk aenuwachtig en luid. Ver
scheidene voorbijgangers keken om en bleven
nieuwsgierig staan.
“jack Rogers had metéén oogopslag dé situa
tie opgenomen en doorzien. Hy en de jonge
dame waren al spoedig omringd door een troepje
mensch moet je zyn gang laten gaan. Maar als
je er laten nog eens anders over denkt moet
je je niet schamen by my terug te komen.”
„Dank u, neef Sam." zei Roger-' „Maar dat
zal wel niet gebeuren.” V
Later op den dag vertelde Sam aan Betty,
wat er gebeurd was en dat hy niets voor den
jongen kon doen. Hy voegde er by, dat hy hem
een beetje dwaas vond.
..En toch is hy een flinke vent,” eindigde
hy.
,JHi heeft my nooit iets gezegd van die be
lofte aan grootmoeder,” klaagde Betty be
leed igd.
Toen «y haar neef tegen kwam, verweet zy
hem dat gebrek aan vertrouwen.
„Paps beeft me verteld, wat er gebeurd is,”
zelde «y. „Natuuriyk moet je doen wat je
denkt, dat recht en eeriyk is. Al heb ik dat
gisteren gezegd, toch ben ik een beetje tibtsch
op je, dat je voor je principes uitkomt. Maar
Je hadt my toch wel kunnen vertellen van die
belofte aan je om». Paps «iet niet in, dat het
een verschil mokt.”
„Ik ban biy. dat jy het wel inziet. Betty.”
Hy «ras op weg naar de rivier geweest, een
hengel over zyn schouder en Betty liep met
hem mee,
„Weet je nog den eersten dag, dat je kwam
en ging visachen en terugkwam, omdat Je het
my beloofd had?” vroeg gij.
Hij knikte glimlachend.
^Je bent nog precies deaelfde Roger van
toen.” ging zy voort. .Je bent alleen maar ver
anderd tegenover my.' -«
sociale wetenschappen, economie, geldwezen en
politiek (totaal 384, waaronder slechts 16 ver
taalde) de grootste belangstelling genieten.
Opvallend is, dat van de godsdienstige boek
werken het aantal brochures van minder dan
33 bladzyden het grootst biykt. Er verschenen
op dit gebied 111 boeken van aoo gerlngen om
vang. Van de economische, politieke en finan-
cieele werken zyn er 95 in brochure-vorm.
Na deze werken volgen in onze „eeuw van het
kind" de 377 kinderboeken, die het hoogste
percentage herdrukken hebben n. L 358
Dan komen de rechts-, en staatswe
tenschappen met 335 boeken in 1935, de
eerste categorie, waarvan gemiddeld minder
dan 1 boek per dag verscheen.
vader ook nog iets
heel plotseling."
Jane roerde bedachtzaam haar thee om.
„Nee, het was al vóór dien tyd,” zelde zy.
..Het was in de dagen van myn oudoom, dat er
Iets gebeurd is en het land boven den Noord-
Heuvel verkocht is en toen is Je grootmoeder
meteen van school thuis gekomen." Zy nam een
slokje en ging zachtjes verder: ,Jk heb' «ome
gedacht, dat het iets te maken had met Willem
Beek, den broer, van je omaTNoch je groot-
A T T TW A n/^ATlVTr’JC °P dtt Wad BÜ® ingevolge de vergekeringsvoorwaarden tegen levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door |d' 7^0 een on8eval met
r*. J|b I r« O ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeerlngen M O\Ze verlies van belde armen, belde beenen of bfide oogen A f Wv/e doodelijken afloop
„O, als Je dat maar doet." bromde Abel. „Ik
ben nooit op school geweest maar ik weet toch
heel goed, dat de zon om de aarde draalt, ik
heb het zelf gezien
Binnen werd hard geschrobd en geboend. De
algemeene vernleuwingswoede had ook nicht
Jane aangestoken en ze had zich tot taak ge
steld, het heele huis van zolder tot kelder
schoon te maken.
„Ik was heel precies en toch kon .ik het je
grootmoeder nooit naar den zin maken." sslzy
tegen Roger. „En de laatste maanden vóór zy
stierf, was zy onrustig en kon zy niet goed
hebben, dat Molly en ik met onze emmers en
dweilen rond liepen. Nou, Roger, ik zal het nu
eens fijn opknappen. Al zyn we achteruit ge
gaan in de wereld, toch moeten we ons huis
in eere houden."
zy zaten tegenover elkaar thee te drinken
en Roger keek onverwachts op.
„Vertel me eens, nicht Jane, hoe is het toch
gekomen, dat de Becks zoo achteruit geboerd
zyn? Dat kwam toch niet alleen door den
godsdienst? Er is tydens het leven van groot-
gebeurd, niet? En het «ras
men in al deze Inrichtingen en voorschriften
zou meenen te bespeuren, hier in het dage-
lyksche leven toch veel minder bemerkbaar is,
dan de vreemdeling geneigd is te denken.
TTT*t de tijdschriften betreft: er verschy-
\A/ nen in ons lieve vaderland niet meet
v mo tydschriften. waarvan 607
bladen één of meer keer per week. 1130 één of
meer keer per maand, en 173 met grooter tus-
schenpoozen verschynen.
Er zyn 43 taal- en letterkundige tydschrif
ten in Nederland.
Erger niet, want aan landbouw, veeteelt,
Jacht, visschery zyn 84 tydschriften gewyd,
aan de technische wetenschappen 233, aan
Uchameiyke opvoeding etc. 119, aan handel,
boekhouden en verzekeringswezen zyn in Ne
derland 333 tydschriften gewijd; aan gods
dienst en kerkgeschiedenis 4091
Deze statistiek teekent wel de rijke differen
tiatie van ons volk, dat 333 bladen noodlg heeft
om, elk naar den aard van zyn eigen lichaam.
Hchameiyk te worden opgevoed en 409 tyd
schriften om, elk naar den aard van «yn eigen
■iel, godsdienstig te worden voorgelicht.
Het paedagogische element in de boekpro
ductie is veruit het sterkst, daarna volgt .met
nog een behooriyk overwicht het didactische
element, dan komt de ontspanningslectuur voor
oud en Jong, en «rat er overschiet aam bellet
trie, la zeker niet de moeite waard, dat men ar
zooveel ruzie over maakt als in werkelykheld
geschiedt!
De vraag dringt zich echter op, of by de
groote hoeveelheid van paedagogische en di
dactische uitgaven in Nederland, de uitwendig»
rykflbm niet een innérlyke armoede verbergt
Het peil der uitgaven, speciaal der tydschrif
ten zou zeker stygen, dunkt ons, als de eens
gezindheid toellet, dat het aantal daalde!
De aangehaalde statistiek is neutraal. De ka
tholieke uitgaven «Ifn er ’niet afzonderiyk in
verwerkt. Een apart overzicht hierover zou
zeker ook interessant zyn.
Roger, jong en sterk als hy was, wierp zich
met alle energie op zyn taak. Abel en Tom
kregen niet alleen standjes, maar werden zelfs,
wanneer dit noodlg was, op de vingers ge
keken.
Nu de meester er «elf voortdurend by was.
op het land en in de stallen en schuren, ging
het werk als van een leien dakje. Roger be
wees niet alleen dat hy een goed meester was.
maar ook dat hy zelf de handen uit de mouwen
kon steken, en de werkzaamheden werden in
dien aomer zoover uitgebreid, als de boerdery
maar verdragen kon. Er lag geen enkel veld
braak. En de jonge heer haalde voor d»
deugdeiykheid van zyn nieuwe methoden ds
bewyzen aan uit de verschillende landbouw
bladen, waarop hy geabonneerd was.
,Jk geloof,” «el de oude Abel, „dat je meer
doet, dan je gezegd hebt. Toen Je pas kwam,
zei je. je sou de plaats op de oude manier
voortzetten, maar nou doe Je allerlei nieuwer-
wetschigheden. Ben Je veranderd?"
Roger, die vroege kool plantte tusschen de
late aardappelen, keek bedaard op van «yn
werk.
..Neen,'
nieuwsgierigen. Slechte één oogenbllk aarzelde
hy. dan sprak hy:
.Hier is het. dame. Ik heb niet gezien dat
iemand het verloren had. Ik.dacht al: dat 1»
voor den eeriyken vinder." besloot hy lachend.
Daarop deed de Jonge dame Iets, waarover
Jack verbaasd stond. Ze stond er op hem wat
te géven.
„U moet de helft nemen.” zei ae. .Myn lyf-
spreuk is: ieder de helft. Als u niet op de rails
gesprongen was, dan was ik het biljet ook kvrijt
geweest, want dan had de eerstvolgende trein
het stukgereden
of meegesieurd.
Neen, u moet
beslist de helft
van me aanne
men."
Nu de kans,
met de 50 dollars
er van door te gaan, verkeken was, vond Jack
het aanbod van 35 dollars nog aoo slecht nlej
en heel gemakkelyk verdiend. Het meisje grab-
•belde in d*r beurs.
\.Het spyt me." verontschuldigde sy rich, „het
bankbiljet is het eenlge «rat ik heb, behalve
watXkleln geld. Hebt u misschien 25 dollars
terug
Jackurist
juist 25 ao
zonder lets'
dame en s
in s’n aak.
De menscher\om hem heen waren tevreden
vlug als deze gekomen waren.
^1. dacht Jack, had de regen
Zelfs had hy nu op een
•gekregen en dat W«a be-
»n leven.
ire^winkel binnen, kocht
ig daarna naar z'n
verder rookend en
hy
et Jongste nummer van het .Nieuwsblad
voor den Boekhandel” bevat een sta
tistiek over de in Nederland verschenen
boekwerken gedurende bet jaar 1935, Ingedeeld
volgens 25 rubrieken, en vervolgens gesorteerd
naar de taal van den tekst, naar den omvang,
en naar den verkoopsprijs van het gebonden
exemplaar. Het totale aantal, aldus in sta
tistiek gebrachte boeken, - bedraagt 6118. Dit
beteekent, dat in ons land in de 365 dagen
van een jaar gemiddeld 16 4 17 boekwerken per
dag door erkende uitgevers In het licht wor
den gegeven. Schakelt men de Zon- en feest
dagen uit. dan komt men tot een gemiddelde
van ruim 30 boeken per dag.
Van dese 6118 boeken zyn er maar 840 ro
mans en novellen, dus heel wat minder dar.
men zou verwachten. Zooals gezegd, zyn col-
portage-romans en dergeiyke uitgesloten.
.Er zyn echter 1307 schoolboeken voor L. O.,
voor U.L.O en MULO, 449 schoolboeken voor
M.O. en V.HO en 67 boeken voor nyverhelds-
en handelsonderwys. dat is tezamen 1733
schoolboeken op een totale productie van 6118
boeken!
Ruim 28 procent der in Nederland per Jaar
schreven onder den titel „Mechtild de Begyn” verschynende boeken «yn schoolboeken.
- - Op de 849 romans «yn er 160 herdrukken,
op de 1723 schoolboeken' sljn er 1066 «herdruk
ken! Onze bellettrie veroudert met een heel
wat grooter snelheid dan onze schooluitgaven,
terwyi men toch in normale omstandigheden
het tegendeel verwachten mocht!
Voor wat den verkoopssorijs van het gebonden
exemplaar betreft, valt de statistiek mee; het
Nederlandsche boek te in het algemeen niet
meer «00 duur. Het totaal van 6118 werken te
aldus, naar den prijs per gebonden exemplaar,
verdeeld:
en al
(Van onsen Rom. correspondent)
- T anneer men de fascistische wetgeving
\A/ der beide laatste jaren nagaat, treedt
V V sla alles-overheerschende trek op den
afgrond een volledige en diepgaande mlllta-
rtseering van het gansche volk. Wanneer men
net boe consequent en eenzydig alles in dese
richting gestuurd is. zou men Inderdaad kun
nen denken, dat de dictator «ich reeds sedert
verscheidene Jaren voorbereidde op bet hui
dige oogenbllk, waarin de militaire kracht der
natie geroepen kan worden om over haar toe
komst te beslissen.
Maar daar staat tegenover, dat verscheidene
van de getroffen maatregelen pas van recep
ten datum «yn en bestemd om pas op den
langen duur hun werking te' doen gevoelen.
In de volledige en snelle militarteeering van
den fasctettechen staat uit rich dan ook, méér
dan de voorbereiding op een bepaalde kracht
proeve. de aangeboren neiging van alle dic
taturen, om te controleeren. te dteclpllneeren.
te regelen en te laten marcheeren, welke van-
self gedreven wordt naar het gebied van de
discipline by uitstek: het leger en de kazerne.
Het is de moeite waard, eenlge punten uit
dese ontwikkeling, die heden vriJvrel compleet
mag heeten, in herinnering te brengen. Vier
jaar geleden werd de militaire vooropleiding
ingevoerd, die de Jongemannen van 18 tot 31
jaar in de krijgskunst en krijgskennte oefent.
Deser dagen te juist bealoten. dat in Mei as.
een groote algemeene oefening van dese prae-
milltalre groepen kal plaats hebben, „om aan
de politieke en militaire overheid gelegenheid
te geven, in de practyk vast te stellen, welke
hoogst-mogeiyke bydrage de militaire voor
oefening te land, te «rater en in de lucht kan
geven aan de oorlogsvoorbereiding der drie
strydmachten.”
Maar reeds vóór den 18-jarigen. leeftijd heb
ben de fascistische jeugdvereenlgingen, waar
in meer en meer de gansche jeugd te saamge-
vat, de Jongens van hun prille Jeugd af aan
gewend aan militaire tucht, hen door de
„weeraport", zooals dat in Duitachland heet,
mln of meer militair geoefend en hen in de
voor hen bevattelyke elementen der krijgs
kunst ingewyd.
De huidige minister van Onderwijs, de vier
man De Vecchl. heeft bovendien het onderwys
■elf geheel met een militairen geest en met
militaire elementen doortrokken. Het militaire
onderricht op de scholen heeft een vooraan
staande plaats gekregen, terwyi de geest van
weerbaarheid ook daar op den voorgrond ge
steld is. Niet «onder recht kan men dan ook
van een „onderwy«reform De Vecchl” spreken
die aan het onderwijs in den fascistlschen
staat een nieuw beginsel heeft gegeven: naast
de wijsbegeerte, die in de groote reform van
Gentile als leidend principe gesteld was en
naast het godsdienstonderricht, dat vooral
sedert het Concordaat een leidende plaats had
gekregen, te nu als derde principe de weer
baarheid gekomen. En dit meest tastbare
richtsnoer heeft de neiging, te overwegen.
De ontvrtkkellng van het Italiaansche school
wezen onder den nieuwen minister te overigens
een kapittel, dat een eigen beschouwing waard
«ou «yn. zy wordt hier slechts gememoreerd
ais één schakel in de groote keten die
den Jongen Italiaan van «yn prille jeugd af
aan de landsverdediging bindt.
Andere, meer verwijderde gebieden van dese
eenkennige richting van het gansche leven der
natie op het eene doel der militaire paraatheid
zooals het streven naar autarkie in de voed
selvoorziening (de „battaglla del grano"), in
de industrie en in da technische wetenschap
pen. mogen hier slechts terloops worden aan-
«eduld. om ons tot de militaire opleiding der
burger® te beperken.
Van de laatste jaren dateert de uitbreiding
van den dienstplicht van 18 tot 55 jaar, waar
door Italië in geval van nood een massa van
byna acht millioen menschen voor militaire
doeleinden kan mobiliaeeren. De fascisklsche
Zaterdig, die een jaar geleden te ingevoerd,
dient vooral voor de militaire oefening van
de Jeugd. Ban jaar geleden zijn verder alle
wetsbepalingen, die In bepsmlde gevallen vrij
stelling van militairen dienst verleenden, op
geheven, waardoor het beginsel, dat elke bur
ger soldaat moet «yn, volledig tot gelding werd
gebracht. Door een besluit van den Matsten
ministerraad van 31 Jan. 1936 «yn nu boven
dien alle bepalingen opgeheven, die aanbe
paalde kategorieën van dienstplichtigen, zoo
als gestudeerden en vóórgeoefenden, een ver
korting van den dlensttyd vergunden, Voortasm
zal iedere dienstplichtige, dat te dus iedere ge
tonde jongeman, de volle achttien maanden
moeten dienen. Alleen in bysondere gevallen
van kostwinnerschap en derg. kan de minis
ter iemand vervroegd met verlof sturen.
De kroon op deze algemeene militarteeering
van de natie is eveneens in den zooeven ge
noemden ministerraad .van 31 Jan. IJ. opgezet.
Daar is nl besloten tdt invoering van een „li
bretto personale dl vtgutazlone delle stato fl-
•Ico”, d.wx. een „peraooniyk zsUcboekje tot
vaststelling van den llchameiyken staat.” Dit
zakboekje zal elke knaap, die den elfjarigen
leeftijd voltooid heeft, moeten bezitten; tot aan
de voltooiing van zyn 32e levensjaar zal daar
in Jaariyks moeten worden opgeteekend al
wat betrekking heeft op «yn Uchsuneiyk ge
wei, zyn gesondhektetoestand, «yn lichame
lijke en verstandeiyke ontwikkeling, zyn poli
tieke neigingen, bekwaamheden en werkzaam
heden, zyn prestaties op school, in de Jeugd-
organisaties, in de militaire vooroefening, ge
durende den dienst en daarna.
Hoewel in de mlnteterieele toelichting op dit
vader, noch je grootmoeder noemden oott zyn
naam. En ate ik er ie^ti vaa aei, dan aatte
nicht Sophie, dat te je oma. me altijd dadeiyk
hard neer. Ik heb hooren zeggen, dat hy erg
wild geleefd beeft.”
„Had hy dan geen recht op de plaats?”
„Niet voor zoover ik weet,” ging Jane pein
zend voort. „Je oma moest de boerdery hebben
en myn oom Jacob, de vader van Willem, was
maar een jongere broer. Ik weet het niet
precies. Eens kwam er hier een man," zei «U,
knlpoogend in de aon, van inspanning om
zoover |n haar herinnering te zoeken, „toen jy
nog nhLr klein was, een jaar of twee voor je
grootvader stierf, en hy begon over de familie
te praten en ik aei iets over oom Willem en
toen snauwde je oma me ook af en toen dacht
ik: er zal wel iets geweest zyn met dien
Willem.”
zy glimlachte en wachtte op een compli
mentje over haar scherpzinnigheid, maar Roger
zat in diepe gedachten. Hy wist nog, dat die
vreemdeling gekomen was en ook nog, boe er
later nog een ander was geweest, dien oma
zonder complimenten bet huls had uitgestuurd,
de deur had geweaen. Hy herinnerde zich ook.
»U zy geaegd had van vuile handen en hy
kreeg een kleur, als tag er een ongekende
verborgen smet op «yn naam. Ja. aoo moest
het «yn. die Willem Beck was in een vuil aaakje
betrokken geweest en toen hadden «y het land
opgeofferd om de eer te redden.
Later bracht Jane met een geheimzinnig
gericht een rol perkament
(Wordt vervolgd)
