ONS BLAD
gebombardeerd
Vrees voor sancties
in Duitschland
I
Infanterie en wielrijders blijven
onder de wapenen
Is
Debra Markos weer Het nieuws van heden
Dreigt Frankrijk met uittreden uit
den Volkenbond?
Dr. Colijn maant het Nederlandsche volk,
voor de microfoon, zich niet te
laten verontrusten
II
Gespannen toestand
Wordt met Hitler
onderhandeld
HÉÉFT KONING EDWARD
TRQUWPLANNEN?
DE BAROMETER
EENIGE ANDERE LANDEN
ZOUDEN VOLGEN
Scherpe rede van
Chamberlain
noopt tot
voorzorgsmaatregel
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
RECHTHOUDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
I
r
voorzorg»-
Hitler nog te München
Verdaging Fransche
Kamerzitting
Tot 19 Maart
Opmarsch van Graziani?
7*
V
BLOKKADE OPGEHEVEN
tl
Addis Abeba verwacht binnenkort
gevechten in Ooot-Tembien
OokAvenolnaar Londen
vertrokken
Is Ras Moeloeguetta
vermoord?
Duitsche politiek van heden gelijkt
op die, welke den grooten
oorlog onvermydelük
maakte
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
DONDERDAG 12 MAART 1936
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 135
Men had gedacht dat Frankrijk
tenslotte het „fait accompli”
wel zou accepteeren
V
F
Zal Duitschland een uitnoodiging
aannemen om de besprekingen
te Londen bg te wonen?
De Minister-president, dr. H. Colijn, hield Woensdag
avond een radio-rede tot het Nederlandsche volk, waarin
Z. Exc. mededeelde, dat de regeering in verband met den
internationalen toestand besloten heeft, als
maatregel, de dienstplichtigen van de regimenten infan
terie en van het regiment wielrijders, die thans voor eer
ste oefening onder de wapenen zijn, en eerstdaags huis
waarts zouden keeren, tot nader order in werkelijken
dienst te houden.
De houding van Italië
ADVERTENTIEPRIJZBM
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Koning verzoekt er rekening mede
te houden bg het vaststellen
der credieten voor het
Koninklijk Huis
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
h-
T
r
r
betreffende
t
o o
J riO
naar
IS.
T
M huiswaarts te keeren.
f
k
t
I
1
op
hun de verzekering gaf. dat de kwestie
schoolgelden in welwillende overweging
worden genomen.
De Negus heeft de vorige maand een bezoek gebracht aan de Nederlandsche ambulance
te Dessie. Naast den Negus de leider van de ambulance, dr. Ch. Winckel
Wanneer de formaliteiten beëindigd zijn, zal
Avenol, naar men gelooft, telegrafisch de uit
noodiging tot de Duitsche regeering richten,
de zitting bij te wonen en haar standpunt uit
een te setten.
ADDIS ABEBA, 11 Maart. (D. N. B.) De
stad Debra Markos in Godjam is door de
op-
38
I.
5
t
BERLIJN, 11 Maart. (Havas) Het besluit
van de Fransche regeering om gebruik te
maken van alle sanctie-mogelijkheden, voor
aten in het verdrag van Locarno en het
Volkenbondepact, heeft te Berlijn diepen
indrwk gemaakt Men hoopte vanmok-gen,
dat dank xU de interventie van Engeland
de kwestie wei geregeld sou worden en dat
Frankrijk tenslotte, na analoge protesten,
seoals den Men Maart 1935 het -fait ae-
compii” soa aocepteeren.
GENEVE, 11 Maart. (Reuter). De minister
van BuitenlanMsche Zaken van Abessinlè heeft
aan den secretaris-gerteraal van den Volken
bond een nota gevonden, waarin geprotesteerd
wordt tegen' het derde bombardement van de
Brltsche ambulance op 5 Maart.
De bultenlandsche correspondenten, die in
het binnenland van Abessinië verblijf houden,
deelen mede, dat Ras Moeloeguetta niet tenge
volge van een longontsteking Is overleden, doch
door muitende Galla-krügers In een hinderlaag
sou zijn gelokt en vermoord.
Twee Engetsche zendelingen zouden tijdens
het bomhardement van Debra Markos door Ita-
llaansche vliegtuigen zijn gewond. Dit bericht
is evenwel nog niet officieel bevestigd.
LONDEN, 11 Maart. (Reuter.) Toen Dultach-
land het verdrag van Locarno onderteekende.
verklaarde het, dat het zijn bijdrage schonk
voor de rust van Europa, aelde Austin Cham
berlain tijdens een rede, welke hü vanavond
te Cambridge heeft gehouden.'
Stand op Donderdag M uur UU 7MJ
Vorige stand: UU
n
1
o
I
ke
Lk
Ging dit door, dan
danige vermindering
PARIJS, 11 Maart. (Reuter). Een van de le
den van de Brltsche delegatie, welke deelnam
aan de besprekingen van de Locarno-eonferen-
tie, verklaarde den correspondent van Reuter:
„We hebben de problemen besproken. Mbn
voelde, dat de toestand niet zoo heel erg kritiek
was en er to misschien kans, dat onderhande-
lingen worden geopend met Hitler op basis van
zijn aanbiedingen.*
Noch
Somal1-
De Warschausche studenten, die sinds Maan
dag de polytechnische schooi geblokkeerd heb
ben gehouden, hebben haar Woensdagmiddag
uitnoodiging van den rector verlaten, die
der
zou
De regeering vertrouwt, dat het geschil op
vredelievende wijze zal worden opgelost, maar
ztf acht het niettemin noodzakeljjk aan de nu
eenmaal in ons legerstelsel bestaande lacune
tegemoet te komen op een wijze, die de ge
ringste bezwaren voor de betrokkenen mede
brengt en Internationaal het minste stof op
jaagt. Indien tooh de winterploeg aan bet
einde dezer week met groot verlof ging en
de omstandigheden zouden er onverhoopt eens
toe lelden, dat oproeping van groot verlof
gangers noodlg werd, zou dit èn In het eigen
land èn naar buiten een veel ernstiger indruk
maken, dan de maatregel, die thans genomen
zal worden.
Ik hoop en ik vertrouw zelfs, dat de aanhou
ding van de dienstplichtigen, die anders bin
nen enkele dagen naar hun haardsteden sou-,
den terugkeeren, van zeer korten duur zal zijn.
Binnenkort zal de toestand zich wel duide
lijker gaan afteekenen en verloopt de strijd
vraag, zooals de regeering denkt dat zij ver
moedelijk verloopen zal, dan zal de bijzondere
maatregel, die nu genomen wordt, weer spoe
dig tot het verleden behooren.
Twee Dedjaz hebben te Abbl Addl hun on
derwerping aangeboden. Beiden stonden onder
de bevelen van Ras SejRoetn.
en
dat daardoor gemist
wat juist in dagen
nale
PARUS, 11 Maart. (Havas), in gezagheb
bende kringen wordt bevestigd, dat de Pran-
sche regeering voornemens is, gebruik te ma
ken van alle mogelijkheden, die geboden wor
den door het verdrag van Locarno en het Vol-
kenbondspact, teneinde het herstel te verkrij
gen van den vroegeren status quo in de gede
militariseerde Rijnzone, die door Duitschland
weer beset is na eenzijdige opzegging van een
vrijwillig door dit land onderteekende overeen
komst.
ROME. 11 Maart. (Reuter.) Ondanks de be
knoptheid van de jongste legerberichten uit
Ooet-Afrlka. zinspeelt de pers op een nieuwe
offensieve actie der Italianen aan het Noorde
lijk front en er gaan tevens geruchten omtrent
een aanstaand offensief van generaal Graziani
aan het Somall-front.
Graziani sou een groot aantal vrachtauto's
hebben ontvangen, noodlg om de troepen door
de ontzaglijk uitgestrekte gebieden van Somali
land te vervoeren. Deze opmarsch waarvan
sommigen zeggen, dat hij reeds to begonnen
zou niet direct op Harrar gericht zijn, zooals
men neeft verondersteld.
Heeft Koning Edward trouwplannen?
Debra Marcos wederom gebombardeerd.
H.M. de Koningin woont In bet kamp te
Waahdorp een militaire oefening bjj.
De beteUngacontingenten voer den Nederland-
schen export naar Duitschland wederom ver
laagd.
Na aanneming der begrootlng van Handel. Ntj-
vrrheid en Scheepvaart ie de Eerste Kamer
begonnen met de behandeling der JustiUe-
begrooting.
De Tweede Kamer heeft de beOandeling van de
begroeting van het Landbouwcriatofonde «ssrt-
geset.
Inbraak in de pastorie van de R-K. kerk te
Wolvega.
Rede van den Belgischen premier ever de «P-
zegging van het Locarno-pact.
Verklaringen van Gil Bat les
Spaanache verkiezingen.
Verdaging van de Fransche Kamerzitting int
19 Maart?
Da landen, die Frankrijk seuden kunnen
volgen, indien dit den Volkenbond mocht
verlaten, omdat de verdragen, waarop de
collectieve veiligheid to gegrondvest niet
in werking zUn getreden, z(jn België, Tzje-
cho-StowaMje, Roemenie en Joego-SlavH,
terwijl naar men gelooft, ook Rusland asu
kunnen votgeuL
LONDEN, 11 Maart. (Reuter) Het La
gerhuis heeft xfch vanmiddag een ©ogen
blik afgevraagd of koning Edward voorne
mens te in het huwelijk te treden. Er to
vandaag nX in het lazgerhuls óen door
den koning persoonlijk ondertotkende bood
schap ontvangen, waarin dese de vergade
ring verzocht niet te vergeten rekening te
houden met oen dergeiyke eventualiteit Mj
het vaststellen der eredteten, waarover sQ
binnenkort tan behoeve van hrt koninklijk
gal moeien stemmen.
PARUS, 11 Maart. (Reuter) Naar verluidt,
zal de voorzitter van de Kamer Donderdag
voorstellen de sitting tot 19 Maart te verdagen.
Tegen dien datum hoopt men met Londen tot
een oplossing te zijn gekomen over de vraag
welke houding tegenover Duitschland zal moe
ten worden aangenomen. De voor Vrijdag voor
genomen behandeling der Interpellaties over
bet binnenrukken der Duitsche troepen in het
Rijngebied zal dan waarschijnlijk vervallen,
aangezien de regeering, naar verluidt, zich daar
tegen verzet, zoolang de onderhandellngen In
Londen nog aan den gang zijn. Het wordt mo-
geljjk genoemd, dat de Kamer op 19 Maart
definitief uiteen gaat, opdat de afgevaardig
den- zich zullen kunnen wijden aan de voorbe
reiding der verkiezingen.
it.ADIO-REDE VAN DR. H. COLIJN. REGI
MENTEN INFANTERIE EN WIELRIJDERS
BLIJVEN ONDER DE WAPENEN.
Dreigt Frankrijk mei uittreden uit den Volken
bond?
Men kan niet zeggen, dat alle
gevaren reeds verdwenen zijn, om
dat in de eerste phase van het con
flict koele beradenheid den toon
ROME, 11 Maart Het ItaUaansche leger-
bericht no. 153 luidt als volgt:
„Maarschalk Badogllo telegrafeert:
van het Erltreafront noch van het I
front valt iets bijzonders te melden.”
De secretarto-generaal van den Volkenbond.
Avenol, heeft naar Reuter meent te weten,
het volgende telegram aan de leden van den
Volkenbondsraad gezonden:
Brltsche vertegenwoordiger in den Vol
kenbondsraad heeft verzocht, op 14 Maart te
Londen een buitengewone zitting van den Vol
kenbondsraad te doen houden. Indien vandaag
cn U uur geen enkel beswaar is ingekomen,
niet uit München teruggekeerd, waar hij mo
menteel met Von Ribbentrop vertoeft. Men ver
zekert, dat de berichten over den internatio
nalen toestand, die hem bereikten, niet geneel
beantwoordden aan de goede verwachting.
Havas wijst dan nog eens op de geruchten,
die wij reeds uitvoerig in ons blad weergaven,
betreffende oneenlgheden in het kabinet. In
economische kringen ziet men met groote on
gerustheid de mogelijkheid van sancties, vooral
economisch, onder het oog. Duitschland heeft
volgens hen. slechts voor eenlge dagen vol
doende hoeveelheid van zekere noodzakelijke
levensmiddelen.
•angaf.
De mogelijkheid van toenemen
de spanning mag niet geheel uitge
sloten worden geacht en met die
mogelijkheid moet dus rekening
worden gehouden.
Dit geldt met name voor een land
met 'zoo bloot gestelde ligging als
Nederland, een land welks leger-
rielsel bovendien zoo is ingericht,
niet het geheele jaar door be
schikt kan worden over een vol
doende aantal geoefende militairen
®m de noodige voorzorgsmaatre-
ftlen te treffen tot verzekering
••nut mobilisatie, wanneer die noo-
dig mocht blijken.
In zulk een periode bevinden wij
ens thans
in die
wederom
tegenstanders zal
herinnert
Deze bijdrage Is nu teruggenomen sondei
onderhandelen, zonder overleg, door een bru
tale gewelddaad, en door de verdragen te ver
scheuren. Wij vragen ons opnieuw af, of een
verdrag met Duitschland gesloten, wel meer is
dan een vodje papier.
Sprekende over de Brltsche houding ten aan
zien van de sancties, aelde Chamberlain; Het
was geen aangename taak voor de Brltsche
regeering, wy hadden nooit een erastlgen twist
gehad met Italië. Mannen van ons bloed rusten
in Itallaanschen grond, gesneuveld voor de ge
meenschappelijke zaak.
Onze relaties met deze oude vrienden zün
gespannen, hoe moeilijk het ook voor ons to
en ofschoon het aanzienlijke risico’s meebrengt.
WU moeten echter het Volkenbondspact steu
nen.
Chamberlain zeide tenslotte, dat hij aeer on
der den indruk was door de gelijkvormigheid
der Duitsche politiek van heden en die. welke
den grooten oorlog onvermijdelijk maakte
Ik verzoek den luisteraars dan ook om, wan- I
neer zU straks hun legersteden opzoeken, even j
rustig te gaan slapen als zU dat ook andere
nachten doen.
Er to voorshands geen enkele reden om on-
gerust te zijn.
GENEVE, 11 Maart. (Reuter.) Tltoelescoe, tot
voor kort president van de Kleine Entente,
heeft van zijn verblijf te Genève gebruik ge
maakt, om zijn Joego-Blavtache en Tkjecho-
Slowaaksche collega's en de vertegenwoordigers
van de Balkan Entente.te Genève in vergade
ring bijeen te roepen. De conferentie bestudeert
den toestand, die ontstaan to door de opzeg
ging van het Locarno-pact en de remilitari-
satte van den linker-Rljnoever.
Stefanl verneemt, dat in politieke crlngen
wordt verklaard, dat de regeering nog geen
beslissing beeft genomen ten opzichte van de
houding, die Jtallè aal aannemen betreffende
de opzegging door Duitschland van het ver
drag van Locarno.
Het agentschap toekent hierbij aan: Het to
waar, dat Europa de samenwerking opetocht van
Italiè voor de oplossing van de verschillende
problemen, die voortvloeien uit het besluit van
Duitschland, maar Italië kan zijn huidige po
sitie van gesanctkmneerd land niet vergeten.
Bijgevolg ia dit' land In een positie, welke In
tegenstelling staat met teder optreden van den
Volkenbond van sanctionntottochen aard. Aan
den anderen kant beweert Italiè, op grond van
de lankmoedigheid van Groot-BrlttannU* tegen
over Duitschland dat het niet bet principe van
„meten met twee maten** kan aanvaarden. Het
ItaUaansche volk wil sancties tegen geen enkel
land en het wil as dus ook niet tegen MchaHve.
Daarom maan ik nog eens aan
om zich niet te laten verontrusten.
Het is beter, dat men later ge
tuigen moet, dat de regeering wel
heel erg voorzichtig is geweest, dan
dat haar, met hoe geringe kans ook,
later verweten zou kunnen worden,
dat zij gedut had op een tjjd, dat
waakzaamheid plicht was.
de
zal
het
geteekend.
De op Zaterdag vastgestelde zitting van den
Raad zal In het SU James Paleis worden ge
houden.
OENèVE, 11 Maart (Reuter). De secretaris
generaal van den Volkenbond Avenol, hooge
ambtenaren van de politieke afdeellng en ver
schillende leden van de informatie-afdeellng
sullen hedenavond van Genève naar Londen
vertrekken.
Pland in is hadenmldrtog om half vijf naar
Londen vertrokken.
Na de voorlezing van de boodschap door den
minister van Financiën werden de afgevaardig
den het er over eens hierin niets anders te
alen dan een herinnering van den vorst bij een
belangrijke stemming, die slechts eenmaal voor
den geheelen duur zijner regeering wordt ge
houden. Inmiddels la toch het feit alleen, dat
de koning het noodlg geoordeeld beeft openlijk
de aandacht te vestigen op deze kweetie, he
denavond druk besproken in de wandelgangen
van het parlement. Het Ujdt ook geen twijfel
dat SS openbare meaning er zich nog drukker
mee zal bezig houden, aangezien nog steeds de
hoop bestaat, dat Edward VIII geen „konlng-
vrljgeael'' aal blijven.
Men verwachtte een aeer gunstige uitwer
king van bet interview dat Hitler aan een En-
gelsch journalist toestand. Het uitdrukkelijk
«Itgeepreken aanbod van em non agrtsile-
paet met Owatenrljk en Tbjeehe-8towek|je eem-
pleteerde de Verklaringen van Hitler in den
Rijksdag.
Hedenmiddag toonde men zich In politieke
kringen uiterst gereserveerd. De kanselier is
Met de internationale rechtsvragen, die met
het ontstane geschil verbonden zijn, hebben
wij dus geen directe bemoeienis. Dienten
gevolge gaA dus ook de afwikkeling van de
strijdvraag zooals ik de zaak thans zie buiten
ons om.
Daarentegen moet door ons wel rekening
worden gehouden met de mogelijke gevolgen,
die het voorgevallene zou kunnen heb
ben voor het behoud van den vrede in
Buropa.
Ai dan prijs Ik mjj gelukkig er reeds dadelijk
op te kunnen wijzen dat blijkbaar allerwege
de neiging aanwezig is om het gevaar voor
oorlog te keeren, om langs* den weg van on
derlinge besprekingen den vrede in Europa te
handhaven.
Frankrijk heeft zich gewend tot den Raad
van den Volkenbond. Engelands minister van
Bultenlandsche Zaken heeft een bezadigde
houding aangenomen en tot overijlde daden
to bet nergens gekomen.
.Ata dus, sooals de sa km nu staan,
reden om te vertrouwen, dat men erin zal
slagen langs vredelievenden weg tot oplossing
vxn het gerezen geschil te geraken.
Dit neemt intusschen niet weg. dat het ge
raden moet worden geacht, de ontwikkeling
ran den gang van zaken met nauwkeurige op
lettendheid te blijven volgen.
Of Duitschland deze uitnoodiging zal aan
vaarden, staat nog niet vast. Een besluit dien
aangaande, aldus meldt Havas uit Berlijn, to
nog niet genomen. Evenmin staat reeds vast,
wie het rijk zal vertegenwoordigen, indien Ber
lijn zich tot deelneming bereid mocht verkla
ren. Hitler’s adviseur voor .bultenlandsche
kwesties, von 'Ribbentrop, bevindt zich mo
menteel nog te Berlijn.
De morgen te houden bijeenkomst van
onderteekenaars van het Locamopact
plaats vinden in de historische zaal van
Foreign Office, waar het Pact is
Italiaansche luchtstrijdkrachten, die
nieuw zeer actief zijn, gebombardeerd,
hulaen werden In de asch gelegd. Vijf per
sonen werden gedood en eenlge anderen
gewond. De stad Irga Alem In de provincie
Sldamo to eveneens hevig met bommen
bestookt. Er werden 8 dooden en 33 gewon
den geteld.
zal de voorzitter van den MSlkenbondsraad op
grond van artikel 3 der procedurebepallngen
het Brltsche voorstel als aangenomen beschou
wen.”
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRUS
Per kwartaal voor Alkmaar t ,12.-
Voor buiten Alkmaar t f2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met peilkistreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Aan het Noordelijk front zjjn aan belde kan
ten belangrijke troepen-beweglngen aan den
gang, vooral in het Oostelijk gebied van Tem-
bien op den weg van Makalle naar den Amba
Aladzji.
Men verwacht te Addis Abeba, dat
streek een der eerstvolgende dagen
een botsing tusseben de
plaatsvinden. In verband hiermede
men er aan. dat de Negus z(jn legerchefs in
structie heeft gegeven, zich te onthouden van
iedere aanvalsoperatle en alleen gevechten te
aanvaarden, ingeval van Italiaansche zijde een
aanval gepleegd wordt.
ADDIS ABEBA. 11 Maart. (A. N. P.) Een
Itallaansch bombardementseskader heeft gis
teren een vlucht over het gebied aan de Tak-
kaze gemaakt. Op den terugweg werd het dorp
Dekenze gebombardeerd.
De autoriteiten van Addis Abeba hebben in
structie gegeven, dat alle benzinevoorraden der
hoofdstad naar bulten gebracht moeten wor
den, om het brandgevaar bij een bombarde
ment, dat door den bouwtrant der stad bijzon
der groot te, te verminderen.
Uit de uitvoerige berichten en be-
schouwingen de laatste dagen in
onze dagbladen verschenen al
dus dr. Colijn heeft ook het Ne
derlandsche volk kunnen vernemen
dat de politieke spanningen in
Europa weer grooter zijn gewor
den.
Hpt ligt niet in mijn voornemen
tot U te spreken over het geschil
zelve, dat daartoe aanleiding ge
geven heeft. Nederland is daar
bij niet rechtstreeks be
trokken, omdat wij geen partij zÜn
bij het verdrag van Locarno.
i zou een zoo-
van de sterke
geoefende militairen intreden,
zou worden
van intematio-
spanning niet kan worden
ontbeerd.
Het is in verband hiermede, dat
de regeering besloten hoeft de
dienstplichtigen van de regimenten
Infanterie en van het regiment
Wielrijders, die thans voor eerste
oefening onder de wapenen agn,
en eerstdaags huiswaarts zouden
keeren, tot nader order in werke
lijken dienst te houden.
Ik spreek het vertrouwen uit, dat
men in dezen maatregel niet maar
zal zien en er vooral niet meer in
zoeken zal, dan er werkelijk in ge-
Men legt den nadnik op hetgeen gisteren in
de regeerlngsverklartng gezegd werd, dat in
dien In dese bijzonder ernstige omstandighe
den de internationale verplichtingen, waarop
de collectieve veiligheid te gebaseerd, zouden
blijken ontoereikend te zijn, Frankrijk hieruit
zijn consequenties zal trekken.
Van den anderen kant hebben verscheidene
mogendheden, wier politiek eveneens op de col
lectieve veiligheid is gebaseerd en die vast be
sloten zijn de Fransche en Belgische protesten
Is/den Volkenbondsraad te steunen, doen we
ten, dat zij, ingeval de verdragen niet van
kracht blijken, niet zullen aarzelen den Vol
kenbond te verlaten.
I
Achthonderd arbeiders, bestemd voor Oost-
Afrika zijn heden te Genua met speciale trei
nen aangekomen. Zij zijn aan boord gebracht
van het a& ..Nina'’ dat heden avond
Oost-Afrika vertrekt.