bij brand
Wat te doen
om
paraat te zijn
IBIS
SHAG
i
Dobbelmanvi
lekker... man!
Een nacht van zwijgzaam bidden
K-
STILLE OMGANG
VOOR ALLES: KALMTE
BEWAREN
"I
MAANDAG 16 MAART 1936
Devotie van eeuwen
£en principiedt beslissing
Uit heel het land
HANDEL IN COCAINE
Apothekero-aissistent
Wonderlijke organisatie
Brok historie
Tien- en tienduizenden smeekten
vrede voor de wereld
en de zielen
Het redden van vee op
een boerderij
PENSIONNEERING BIJ DE
SPOORWEGEN
VESTIGING VAN NIEUWE
WINKELS
OOK KAASVERSTREKKINu
AAN ONDERSTEUNDEN?
H. M. de Koningin en Prinses
Juliana bezichtigen repara
tie van den grafkelder
VORSTÉL1JK BEZOEK
AAN DELFT
Antwoord van de Regeering aan
den heer v. d. Woerden
AMBTENAREN NAAR DE
JAARBEURS
Waarom de IGEJMLA. te
Arnhem blijft
Neem altijd voorzorgsmaatregelen
en is het ongeluk gebeurd,
verwek geen paniek
Later bleek bet een „melige'
geschiedenis te zgn
Octrooi op den naam „Jamboree”
Officieele crisis*
pul>licatie
bestond, nog
te
aanbiddend?*
daan.
9»
regelmaat
„OM
„060
„OM
..OM
l
waarbij
maar
f
F
i
met die gecom-
deed reeds in
Hierbij geldt als eerste regel, dat men in bet
huis, vaar men zich bevindt, altijd goed den
ot
ia.
k
i
Daarom staat nadrukkelUk in onre bisschop
pelijke statuten: ,JDe Stille Omgang mag nooit
zün een manifestatie of protestoptocht, hU
moet blijven een stille bedetocht. Iedere deel
nemer, dus lid van het Geselschap, behoort ge
heel in Mich self gekeerd, biddend, sondes
Het historisch karakter van den Stillen Om.
gang is. dus eene van stil gebed, en moet zoo
bltfvenI .Want dit is geheel overeenkomstig de
behoefte van onsen tijd. Er is geen sprake
van een manifestatie, een optocht, het is selfs
niet een stil protest tegen het nog niet sich
kunnen ontplooien der processie. Want dese
heeft recht op Gods dagluister en onae nach
telijke tocht is louter een mannendaad, zon
der uiterlijkheid, van waarachtig geloof tn de
tegenwoordigheid van Jezus in het H. Sa
crament des Altaars.
Inklaring
van 1 Mei
af t/m. 31
Aug. 1936:
ƒ1.16
„0.60
1-
„0.—
„140
„1-25
VOOR DE PUP
ƒ1.16
.1.16
.1»
.060
„165
„125
Deuren slulte men bü brand altijd direct,
eenentjds om luchtverplaatsing en daar
door aanwakkering van het vuur te voor
komen, andersUds omdat zelfs een gewone
dunne houten deur in staat is om ongeveer
een half uur lang aan het doorbreken der
vlammen weerstand te bieden. Nooit springe
men uit het raam zoolang niet het onmid-
deUJke gevaar bestaat, dat men door de
vlammen wordt gegrepen.
stooten en stokslagen
drijft.
Ziedaar dus reeds den Stillen Omgang, zoo
als dese vóór de hervorming
geheel in hetzelfde karakter geschetst na de
hervorming. Die beevaart bleef immer voort
duren.
Inklaring
vanlSMrt.
af t/m. 30
April 1936:
Doelmatig is het, wanneer de stal twee te
genover gelegen uitgangen heeft, zoodat de die
ren vanzelf langs de van het vuur afgelegen
zijde vluchten. Kippen enz. vange men op,
stopt ze in zakken en late ze op een veilige
plaats weer los. Varkens ztfn het moelltfkst te
redden. Dese moeten beslist gebonden en naar
bulten worden gebracht. BU al dergelijke red
dingswerkzaamheden ga men rustig en bedacht
zaam te werk en vergete niet op eigen veilig
heid bedacht te zijn. Men vergete niet, dat
onder alle omstandigheden een menschenleven
kostbaarder is dan dat van dieren.
de mogelijkheid
voorhanden ia.
De heiige drempels en de sporen van t
verleden
Goddank! zij zijn nu nog ter Kalverstraat
bewaard.
Op *t wtfdberoemde feest gaan jaarlijks nog
de schreden
Tan velen, barrevoets, in d'ochtend
tempelwaart;
Dan nog iets over de maatregelen bü brand
op het platte land. Het is een bekend feit dat
btf brand dieren, welke uit een stal zijn ge
haald, de neiging vertonnen onmiddellük daar
heen terug te kropen. Dieren die niet, of niet
stevig zijn vastgebonden, trachten zich In ge
val van brand los te rukken en dan zoo dicht
opeen te dringen, dat ze niet meer uit elkaar
te halen zijn. Speciaal schapen en paarden
willen zich tegenover het naderende onbekende
gevaar op dese wijze in verdedlgingstoestand
brengen. Om dezelfde reden zoeken de bees
ten instinctmatig de donkerste en het verst
van het vuur gelegen plaats van den stal op
en verzetten sich met''alle macht er tegen om
daar te worden weggehaald.
op bewusteloos worden of verstikking. Alleen
indien het eerste niet meer mogelijk sou zijn,
overwege men een vlucht langs het dak. Moch
ten er vuurgevaarljjke stoffen of vloeistoffen
m het gebouw aanwezig zijn, dat lichte men
na aankomst de brandweer omtrent den aard
en de ligging daarvan nauwkeurig in.
Men zorgt er ook voor dat eventueel In
huis aanwezige noodluiken, nooduitgangen
enz. nooit door opgeborgen goederen of
anderszins gebarricadeerd ztfn en ook, dat
dese uitgangen gemakkelijk kunnen worden
geopend. Zij moeten aan den binnenkort
dus nooit met een sleutel, die gemakkeljjk
soek kan raken, maar met een grendel,
welke goed geolied is, afgesloten stjn.
LEIDEN. Geslaagd: de dames H. J. Hoek.
Den Haag en m. G. E. Mljlhof, Schiedam.
Wanneer men zich op een plaats bevindt,
waar veel menschen in een beperkte ruimte
aanwezig ztfn, en men sou een begin van
brand constateeten, begin dan niet luidkeels
te schreeuwen, om de aandacht op dat feit te
vestigen. Tracht het brandje self te dooven.
of. als men daar geen kans toe ziet, waarschuw
dan rustig het dienstpersoneel. Laat een kal
meerenden Invloed uitgaan op de omringen
den. Spreek eenige rustige, waarschuwende
woorden. Het bezadigde maar tevens energieke
optreden van een enkelen persoon kan in boo'd
geval dikwijls een ramp voorkomen.
aanvrage van
bouw van een
Delft.
3o. van den minister van Waterstaat bevor
dering van een wetsvoorstel tot het stellen van
regelen betreffende de electriclteitsvoorzienlng
en daarbij omtrent het vaststellen van Rljks-
voorschrlften in zake keuring van electrotech-
nlsche materialen en apparaten en verder een
voorstel tot betaling van een bedrag van*'1
f40.000 in eens aan de KEMA bm voor zoo-"11
veel noodig, gebruik te kunnen maken van haar1’*
Inrichtingen.
Catastrophaal it meest een brand op het platteland, waar men nog maar al te vaak
op primitieve hulpmiddelen it aangewezen
Indien men zijn Import op verderen termijn
nu reeds wenscht vast te leggen tot boven
genoemde prijsverschillen, gelieve men zich
daarover met de Nederlandsche Meelcentrale
te 's-Gravenhage in verbinding te stellen.
Wederom zijn tienduizenden en
tienduizenden uit heel het land in
alle stilte volgens overoud gebruik
naar Amsterdam gekomen om daar
den nachtelijken Stillen Omgang
volbrengen. De nacht is niet voor
de vrouwen, noch voor de kinde
ren. Die houden de eeuwenoude de
votie overdag gedurende heel de
Mirakelweek in eere. Maar de Zon
dagnachten vóór en na het Hoog
feest van het Hoogheilig Sacra
ment van Mirakel van Amsterdam
is historisch den mannen toebedeeld.
De eerste Zondag voor de groepen
ver van buiten de stad, de tweede
de dichterbij gelegen plaat-
voor de Amsterdam-
Volgens bet ..Handelsblad” wordt op bet
oogenbllk niet alleen onderzocht de mogelijk
heid en wenschelUkheid om na uitputting van
den bllkvleeschvoorraad koelhuis-eieren aan de
daarvoor In aanmerking komenden te ver
strekken; de commissie gaat óók na, in hoe
verre kaas daarvoor in aanmerking kan ko
men.
De Nederlandsche Meelcentrale maakt be
kend:
Behalve het sub 1 van de Mlnisterieele Be
schikking van 30 Augustus 1938 no. 11896,
genoemde bedrag ad fOM per 100 KG. vee
voeder zijn de prijsverschillen bü invoer van
tot veevoeder Verwerkte oliehoudende zaden,
pitten en noten als volgt vastgesteld:
Er is geen tijdstip van begin noch van
eindigen.
De devotie is een persoonlijke devotie en
aoodra de groepen van bulten, die gezamenlijk
naar Amsterdam getogen zijn, daar aankomen
leggen ze alle insignes af, denkt ieder rich
niet bjj een groep maar geheel op zich zelf.
Er wordt geeó optocht gevormd, geen stoet
geformeerd. Sommige groepen beginnen on
middellük na aankomst den omgang te doen
en gaan dan naar hun kerk. Andere groepen
hebben eerst een klein Lof ten einde niet te
vroeg met den ommegang aan te vangen wan
neer het late avondleven nog niet is uitge
storven.
Het is opmerkelijk en verblijdend boe goed
de tienduizenden het juiste karakter hebben
begrepen van den bedegang zooals dese door
- de geschriften van *t bestuur is ter kennis
van een leder gebracht. Maar er groeien nieu
we geslachten op, en daarom is t goed bet
juiste begrip steeds te verbreiden.
Ook omdat buiten het Gezelschap van den
Stillen Omgang sommige schrijvers en spre
kers een verkeerde voorstelling vormen van
wezen en historie alsof de Stille Omgang een
verkapte, verboden processie ware. Niets is
toen
be-
Zoo ontstond, na de hervorming, die gecom
bineerde Stille Omgang zooals wij dien heden
kennen.
Deze opsomming van de verschillende maat
regelen. welke wij bij brand dienen te treffen
en de manier, waarop wij het gevaar tegemoet
moeten treden, moge dan al niet volledig zijn,
zü geeft toch een algemeen overzicht van de
voornaamste dingen, waarop wij dienen acht
te slaan.
Maar beter nog is het wanneer wtf dit alles
kunnen vermijden, omdat wtf in staat zijn ons
tegen vuur te verdedigen inplaats van reeds
spoed* genoodzaakt te zijn tot een smadelijke
vlucht.
Hiertoe toch zouden wtf eerst moeten be
sluiten, Indien ons geen enkele andere weg
overblijft. Voordien echter moeten wij trach
ten ons bezit zelf te redden. „Wie zich zelf
helpt, helpt zich bet beste". En de moderne
techniek stelt ons sinds vele jaren daartoe een
zeer doeltreffend, maar in ons land helaas nog
lang niet voldoend bekend en Ingevoerd mid
del ter beschikking, waarop wtf in ons volgend
artikel zullen terugkomen.
Zaterdagmiddag te omstreeks twaalf uur
brachten H. M. de Koningin en H. K. H. Prin
ses Juliana, in gerelscliap ven de Groct-Her-
togin van Oldenburg, een onverwacht beaoek
aan de Nieuwe Kerk te Delft.
De hooge bezoeksters werden rondgeleid door
den burgemeester van Delft, mr. G. van Baren.
Ztf vertoefden gerulmen tijd in den Koninklij
ken Grafkelder en namen met belangstelling de
reparatle-werkzaamheden in oogensebouw.
Te ruim half een verlieten de Koninklijke
bezoeksters Delft. Door het Inmiddels bij de
kerk verzamelde publiek werden zü hertelt)»-
begroet.
Voorts verdient het aanbeveling, dat in boo
ger gelegen slaapvertrekken, waarvan de uit
weg btf brand spoedig kan worden versperd,
aan het raamkozijn een paar stevige haken
bevestigd zijn en er op die kamers een dik gltf-
touw van voldoende lengte aanwezig Is, zoodat
men, onder omstandigheden, als laatste red
middel langs dit koord kan trachten den be-
ganen grond te bereiken.
pensions of als men ergens logeert, zich steeds
onmlddellljk op de hoogte stelt van de ligging
der trappen, portalen, uitgangen, het al dan
niet aanwezig zjjn van nooduitgangen, brand
ladders, enz.
Bi] het ter ruste gaan legge men zijn kleeren
altijd zoo neer, dat men re, desnoods in het
donker, dadelijk weet te vinden en re vlug
kan aantrekken. Nuttig is het steeds een zak
lantaarn btf zich te hebben. Wordt men in den
slaap door het knetteren van vlammen, rook
of andere brandverschünselen gewekt, dan
alarmeere men door luidkeels hulp te roepen
de overige huisbewoners. Vervolgens stelle men
plaats, soort en grootte van het gevaar vast.
Wanneer gangen en portalen vol rook staan,
zoodat men daarlangs niet weg kan, dan Is
het vooral zaak, om stevig de deur te sluiten.
Na het openen van een raam kunnen voor
bijgangers worden aangeroepen.
Nog in 1664 vinden wij In een anonieme be.
schrijvlng van Amsterdam aangeteekend„noch
dagelijks worden rondom dere kapel inzonder-
heidt bU nacht en t on tijden, vele devote pel-
grtmasMn en bede vaarden, woile en barre
voets gedaan".
Maar was het wonder, dat die trouwe ka
tholieken de heugenis niet konden vergeten
aan de blijde dagen der luistervolle Mlrakel-
proceasie, toen het Mlrakelfeest was een ker
kelijk en stedelijk feest en dat zü ht stilte aan
den smmrigaag rond de kapelle verbonden bet
verder trekken langs den weg, eens door de
Wanneer de brandweer ter plaatse la en het
zg. red- of sprlngzeil gereed maakt, spring
dan nooit alvorens eerst den afstand te schat
ten en ook niet voordat de brandweer daartoe
het sein geeft. Bjj pogingen om uit een met
rook gevuld huis te ontsnappen, krulpe men op
handen en voeten over den grond en bedekke
daarbij neus en mond met een zakdoek
handdoek, welke zoo mogelijk bevochtigd
De deuren in een huls waar brand is, slulte
men bjj het passeeren steeds achter zich dicht.
Nooit verlleze men tijd met pogingen om deze
of gene voorwerpen in veiligheid te brengen,
tenzij men er zich eerst van overtuigd heeft dat
daartoe nog ruimschoots
Ten slotte la er nog een belangrijk punt, nl.
het ontstaan van paniek, een der ergste en
gevaarlijkste dingen, welke bij brand kunnen
gebeuren. Hoe dikwijls heeft .men al niet een
brandje van vrijwel geen beteekenls meege
maakt, terwijl er toch ernstige ongelukken
voorvielen of menacbenlevens te betreuren
vielen, alleen omdat er paniek ontstond.
Tuascben de directie van de Nederlandsche
Spoorwegen en den Personeelraad is, vólgens
de N. R. Crt., overeenstemming bereikt in
zake de pensionneering van personeel met bet
oog op de afvloeiing, o. m. op de volgende
grondslagen:
De directie krijgt de bevoegdheid ieder lid
van het personeel op 60-jarigen leeftijd ontslag
te verleenen met dadelijk ingaand pensioen;
Aan wachtgelders van 60-jarigen leeftijd of
ouder zal op dien datum van de in werklng-
tredlng der gewijzigde pensioenwet dadelijk in
gaand pensioen worden verleend;
Personeel van 65 jaar of'ouder kan op eigen
verzoek door de directie gepensionneerd wor
den.
De verschillende personeelorganlsaties zullen
zich over deze voorstellen moeten beraden. De
personeelraad beveelt aanvaarding aan.
ROOKT IBIS 8H GÉÉN AHOIRC SHAG
Een gezelschap van ongeveer 300 dames en
heeren. leden van den kring van ambtenaren
van het ministerie van Handel. Nijverheid «n
Scheepvaart en aanverwante diensten, heeft
Zaterdagmiddag per Diereltrein een excursie
van Den Haag uit naar de 38e Koninklijke
Nederlandsche Jaarbeurs te Utrecht onder
nomen.
Te één uur werd het geselschap, waarbij
aanwezig waren de minister van Handel. Nij
verheid en Scheepvaart, prof. tr. Oelissen en
de secretaris-generaal mr. dr. A. A. van Rhtjn.
tn bet Staatsspoor-station door den voorzit
ter van den kring, den heer M. J. Keyser, met
een Inleidend woord toegesproken.
Ir. Hupkes deelde bjj deae gelegenheid mede,
dat de teleurstellingen, welke de spoorwegen met
de Dteseltreinen hebben ondervonden, ‘thans
naar hij hoopt zjjn overwonnen en dat 16 Mei
as. 4'5 van bet aantal daarvoor aangewezen
treinen Dieseltractie aal hebben.
er achteraan
Het Tweede Kamerlid Van der Waerden heeft
vragen gesteld betreffende de redenen van de
door de Regeering opgegeven poging tot het
verkrijgen van zeggenschap in de K E M A en
van de intrekking van haar eisch van verplaat
sing naar Delft; betreffende voorziening in de
'behoefte aan een Rjjkskeur van electro-tech-
nlsche materialen en den bouw van een hoog-
spanningslaboratortum te Delft.
Aan het antwoord van de ministers van
Waterstaat en van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen ontleenen wij bet volgende:
Bjj schrijven van 18-19 October 1933 werd aan
de KEMA, bericht, dat de Regeering besloten
had tot inwilliging van haar verzoek in zake
deelneming in de vennootschap en tot het aan
haar verleenen van een jaariUkscbe bijdrage,
als bedoeld in haar schrijven van 33 Maart
1931, onder meer op voorwaarde, dat de
KEMA, haar gezamenlUke werken in het
rayon Delft zou bouwen
Uit bet onderzoek naar de flnancleele gevol
gen is echter gebleken, dat vestiging in Delft
op de met de KEMA overeengekomen voor
waarden voor het Rük reeds aanstonds tot niet
onbeteekenend hoogere lasten zou moeten lei
den dan vestiging in Arnhem, zoodat de vraag
rees, of onder de huidige flnancleele omrtan-
digheden de van de overplaatsing verwachte
voordeelen die hoogere lasten wel zouden wetti
gen.
In verband met een en ander werd bU ge
meenschappelijk schrijven van de ministers
van Waterstaat en van Onderwijs. Kunsten en
Wetenschappen van 14/16 December 1936 aan
de K EM A bericht, dat de Regeering bereid
was de K.EM.A. te ontheffen van de verplich
ting, haar inrichtingen naar Delft te verplaat
sen, waartoe zU zich blijkens dien zelfden brief
verbonden had.
Aan dese bereidverklaring werden om. de
voorwaarden verbonden, dat de jaariUkscbe bü-
dragen voor aan het RUk te bewUren diensten
zouden komen te vervallen, daar van deze
diensten geen gebruik zou worden gemaakt; dat
van deelneming in het kapitaal der vennoot
schap en van het aanwijzen van een tweetal
leden In den raad van commiesa rissen sou wor
den afgezien en dat voorts de vergoeding van
kosten, verbonden aan de overplaatsing naar
Delft en hetgeen daarmede verband houdt, ge
heel zou komen te vervallen, terwUl K EM A,
ook overigens geenerlel aanspraken op het RUk
sou kunnen doen gelden.
De aandeelhoudersvergadering der KEM A
nam op 14 Februari jl. met 130 tegen 8 stem
men en 12 stemmen blanco het voorstel der Re-
peering aan.
In verband hiermede kunnen thans worden
tegemoet gezien:
lo. van den minister van O., K. en W. voor
stellen omtrent uitbreiding van de outillage der
Technische Hoogeechool, in de eerste {Maats de
een eersten termUn voor den
hoogspanningslaboratorlum te
Het woord .Jamboree** is door samenwerking
met bet Octroolbureau, Den Haag, als zoodanig
gedeponeerd. Van dien naam ook niet van
soortgelUke benamingen mag dus door welke
firma ook geen gebruik gemaakt worden, zon
der ultdrukkelUke toestemming van de Jam-'
BU Konlnklük Besluit is de beslissing van den
Gemeenteraad van Bussum van 11 Februari JJ„
waarbU voor den rijd van één jaar een vesti
gingsverbod voor winkels zou worden afgekon-
digd. opgeschort tot 1 Augustus.
Bussum is de eerste gemeente, waar de Raad
een dergelUke verordening heeft goedgekeurd De
burgemeester, de beer De Bordes, maakte be
swaar dit besluit uit te voeren, omdat hU het
In strijd met het algemeen belang acht HU
beeft derhalve een beroep op de Kroon ge
daan met als resultaat, dat de verordening thans
is opgeschort.
minder waar. Ook In Roomsche tUden,
de luistervolle Mirakel processie uittrok,'
•tend de Stille Omgang reeds, namelijk bet
driemaal in stil gebed in den nanacht rond
gaan om de H. Stede, waar het Wonder-Sa-
Wament rustte. Toen jna de reformatie de
processie niet meer mocht uittrekken konden
de katholieken nog wel den stillen omgang be
oefenen en verbonden daaraan als van zelf
het verder trekken langs den weg eens door
de Mlrakelprocessle genomen.
ïn zUn boekje over den Stillen Omgang
dat reeds 36 drukken en zün Beevaartboekje
dat 17 drukken beleefde, heeft de heer Leo-
nardus van den Broeke dit geschetst.
We ontleenen er het volgende aan.
ZU komen in t geheim, de vromen en
getrouwen
En brengen U hun groet, verlaten heiligdom.
Om *t Wonder-Sacrament te aanbidden; om
te aanschouwen
De heilige plek, en gaan baar plechtig
driemaal om.
Genadig God. verlaat de wakkre burgers niet.
Wier trouwe godsvrucht nooit Uw Heiige
stée verliet.
voor
een 'alsmede
mers zelf.
Die gewoonte van vóór de reformatie, om
in stilte en eenvoud in de eerste ochtend
schemering biddend rond de kapel te trekken
en den ommegang te maken, bleef ook na de
hervorming in eere. zooals van zelf spreekt.
Want toen de andersdenkende Overheid na
de overwinning der reformatie te Amsterdam
verbood den weg der Mlrakelprocessle nog te
sieren op straffe van drie Karels-guldens, kon.
den de burgers, die hun geloof aan God in
ZUn Aitaar-Sacrament wilden blUven betuigen,
dit te onopgemerkter en gemakkelUker bUjven
doen door den Stillen Omgang van eertijds.
Zoo bleef deze aloude devotie in zwang, geUjk
duidelUk blUkt uit een door dr. Sterck mooi
vertaald latUnsch gedicht van Cornells Gys-
bertzoon Plemp in 1616.
De politie te Venlo heeft dezer dagen ten
huize van zekere P. V. te Venlo een inval ge
daan. Inspecteur Eyssens had met enkele re
chercheurs eerst de woning afgezet, zoodat nie
mand ontUdig zou kunnen ontsnappen. In de
woning troffen sU oen drietal personen aan.
nl P. V. uit Venlo (den bewoner), zekeren W. uit
Roermond en P. C. uit Stein in Zuid-Limburg.
BU een voortgezet onderzoek werd een hoeveel
heid cocaïne gevonden, die men bü de komst
van de politie nog trachtte te vernietigen. Een
flesch werd in beslag genomen, waarop Stond
dat de inhoud voor 98 pCt. uit cocaïne bestond.
BU nader onderzoek Meek, dat de in beslag ge
nomen „cocaïne” niets anders was dan meel.
Men make daarom bü brand niet
dan in uitersten nood alle dieren
tegelyk los, maar brenge ze stuk
voor stuk naar buiten, zoo mogelgk
geblinddoekt, in het byzonder de
paarden. Slechts in het alleruiterste
geval van nood late men al het vee
gelüktijdig los. Een der dieren moet
dan met geweld naar bui(pn worden
gesleept, terwjjl men de rest met
Deren nacht kwamen de beevaartgangers
uit Tilburg, Breda, Eindhoven, Helmond. Roo
sendaal, Den Boech. NUmegen, Den Haag,
Delft. Rotterdam, Leiden, Twente, Kampen,
Groningen. Middelburg, Vllssingen, Goes,
Friesland, Dordrecht, Helloo, Uitgeest, Aals
meer, Amersfoort. Zwolle, Vlaardingen enz. enz.
Br waren groepen van 3000 als uit NUme
gen, van 600 als uit Hilversum, 750 uit Eind
hoven, 1800 uit Den Haag, 1100 uit Friesland,
1400 uit Deventer, Apeldoorn, enz.
En met bewonderenswaardige
ging alles.
Hoe moeten wjj ons in geval van
brand verweren, winneer en hoe
ons in veiligheid stellen? Zooveel
is hierover te zeggen, dat wü al de
nog volgende artikelen daaraan zul
len wqden.
In de allereerste plaats verzuime
men nooit om bg het ontstaan of
ontdekken van brand onmiddellük
de brandweer te alarmeeren, en
zoo men dit door omstandigheden
zelf niet kan doen, te zorgen dat
dit door anderen geschiedt.
Men traine zün geest dusdanig, dat
het bewustzün „er is brand uitge
broken", ons onmiddellük in een
stadium van groote kalmte brengt,
waarbü men een oogenblik rustig
nadenkt voor men zich te weer
stelt of, indien dit onmogelük is,
het gevaar ontgaat.
De groei der tienduizenden maakte het
noodzakelUk om de deelnemenden in 1938 over
twee Zondagen te verdeelen.
De kerken konden de beevaartgangers niet
meer bevatten, de nauwe straten konden hen
niet geleidelük snel genoeg doorlaten rond
het Spul moest in barren winter soms 1% uur
gewacht, al had het bestuur een regeling ge
troffen, waardoor geleidelük van drie zijden
om beurten de groepen werden toegelaten. Bo
vendien waren er geen ontbütgelegenheden ge
noeg, waar na de Mis de beevaartgangers zich
konden ontnuchteren. Er was geen andere
practlsche mogelUkheld dan een verdeelen der
beevaartgangers over twee Zondagen en met
algeheele medewerking der buitenorganisaties
la er toen een verdeeling gemaakt, welke re
kening hield zoowel met het historisch gewor-
dene als met de praktük. De Amsterdammers en
de bedevaartgangers uit de dichterbuzünde
plaatsen, die al jaren gewoon waren met de
Amsterdammers te gaan, bleven op den Octaaf.
Zondag komen. De nieuwere groote groepen
van elders komen thans op den zoogenaam-
den Triduum.Zondag.
Zoowel per voet volgens overoud schoon ge
bruik als met tientallen extra-treinen, booten,
tal van autobussen kwamen de pelgrims. Het
was voor de spoorwegautoriteiten een puzzle
om de legkaart voor de aankomst der eztra-
treinen vast te stellen.
voor lijnkoeken
voor soyaschroot
voor soyakoeken
voor grondnootkoeken
voor grondnootschllfers
voor cocoekoeken
voor Ned. Oost-Indische
cocoskoeken
voor tot andere soorten
veevoeder verwerkte
oliehoudende zaden,
pitten en noten
De Stille Omgang is een devotie, die reeds
•edert eeuwen door de Katholieken beoefend’
wordt ter vereering van het Hoogheilig Sacra
ment van Mirakel van Amsterdam. Het be
seft hier een persoonlüke devotie die 's och
tends, 's middags en 's avonds door mannen
toowel als vrouwen, ieder op zich zelf vwordt
beoefend gedurende de Mirakelweek. Onafge
broken is deze devotie tot op onzen dag in
gebleven. En nu de nachbelüke Stille
Omgang zooveel duizenden deelnemers telt en
^aar ^aar meerdere pelgrims naar
Amsterdam doet stroomen, nu UJkt het goed
met nadruk er aan te herinneren, dat de Stille
omgang niet aan een nacht is gebonden, maar
gedurende heel het Octaaf van t Mlra-
werd beoefend door mannen, vrouwen
kinderen.
echter in 1881 het Gezelschap van
wen Stillen Omgang te Amsterdam werd ge-
cht en enkele mannen, ten einde zonder
•“ornis te kunnen gaan, de nachtelüke uren
«•en, is providentieel dese wyze van beoefsu
Hieruit zien wü mede, dat er reeds een
Stille Omgang bestond toen óók de processie
tevens uittrok en er dus geen sprake was om
uit vrees voor vervolging in stilte te moeten
gaan ter herinnering aan verganen luister.
In wezen was deze eerbiedwaardige géwoonte
niets anders, dan wat Zuster Lysbeth Fransen
dochter uH het Bethaniénklooster reeds op
8 Juni 1414 deed, toen zü driemaal rond de
H. Hostie strompelde en genezen werd.
ning der aloude devotie door az an n e n in den
n^cht van den Octaaf-Zondag na het Mirakel-
feest, wonderbaarlUk uitgebreid. Zoodat dui
zenden mannen thans in de Zondagnachten
vóór en na het Hoogfeest van Mirakel opgum
om den processieweg te volgen en rond de plek
der vroegere H. Stede te trekken. Z. H. de
F»us verleende hiervoor een vollen aflaat.
Zonder dat de stichters van het gezelschap
dit zelf wisten, kosen zü ongeveer hetzelfde
uur als waarop vóór de hervorming de Katho
lieken rond de Mlrakelkapel trokken, zooals
uit een brief dxL 1631 van Alardus van Am
sterdam aan Nlcolaas Hein, kerkmeester der
H. Stede, is af te leiden. Daarin lezen wü, hoe
uitmuntend hü het vond, dat toen (in 1631)
büna iedere katholieke Inwoner „van het eer
ste daglicht af, met ongedekte hoofde barre,
voets en eenvoudig zonder opschik gekleed,
dlkwüls met brandende kaars In de hand, de
oogen neergeslagen en daarbU niemand groe
tende, herha^ldelük rondwandelt met bijzon
dere Ingetogenheid van gemoed en zoo eer
biedig mogelUk, al bewonderend, vereerend en
ulterlüke teekenen. zelfstandig, zonder zich MJ
een vereenlgtng of groep te denken, den aan
gegeven weg te volgen.'
Met groots zorg moet daarom door allen, er
voor worden gewaakt, dat alle luidruchtigheid,
alle uiterlük vertoon verre blUven. Eventueele
Insignes van pelgrims die van buiten komen,
worden afgelegd binnen Amsterdam en de be-
stuurderen van zusterorganisaties elders veer
den met den meesten aandrang verzocht de
pelgrims eerst tn den nacht Amsterdam te doen
bereiken en zoo vroeg mogelUk weer, te doen
vertrekken, mede ook hierom, wül vele pastoors
hunne geloovlgen weer wachten in de Hoog
mis, ter viering van bet Mirakel dien Zondag
in hun eigen parochiekerk.
Door éénheid van streven, en nauwe samen
werking met het Amsterdamsch Geselschap,
moge leder krachtig meewerken om het aloude
karakter van den Stillen Omgang ongerept
te bewaren en den nachtelUken bedetocht waar-
lük te doen zün een stichtend mannelük ge
bed tot den Christus Eucharistlcus.
De devotie begint in de Kalverstraat tus.
schen Enge en Wijde Kapelsteeg, bü voor
malige N. Z. Kapel (de plek van het huis
waar God het wonder wrochtte). Men gaat
door de Kalverstraat naar den Dam. Op den
Dam te bidden voor Koningin en Vaderland.
Verder langs NleuwendUk, Martelaarsgracht
en Prins Hendrikkade naar de Nleuwebrug.
Daar een gebed voor zeevarenden en op de zee
omgekomenen. Door de Nieuwebrugsteeg en
de Warmoesstraat, Nes en Lange brugsteeg naar
de Langebrug. Op de Langebrug te bidden voor
Kerk en Paus en de eenheid der Christenen.
Verder door Taksteeg, Kalverstraat. dus rond
de kapel, waarna de devotie eindigt. Op den
Dam, de Nieuwebrug en Langebrug werd vroe
ger de zegen met het Allerheiligste gegeven.
Door den toevloed van beevaartgangers is *t
onmogelük nog driemaal rond de kapel te
gaan; ten einde verkeersmoellUkheden te voor
komen gaat men thans één keter rond de
kapel.
Te twaalf uur waren bestuurderen en leiders
'n de kapel van het Maagdenhuis tezamen ge
komen waar re nogmaals hun pas gestorven
medebestuurslid wUlen den heer F. Kristen,
herdachten die als toegewUd penningmeester
zoovéél voor den Stillen Omgang heeft ge
daan.
Bü voorkepr trachte men langs den gewonen
weg. dus naar beneden langs trappen en gan
gen, de straat te bereiken. Rook en gassen
trekken steeds naar boven, zoodat op de bo-
weg weet,* en dus vooral bü verblüf tal hotels, vsnste verdiepingen bat meeste kans bsstaat
Blükbaar juist in v,
blneerde, die dubbele
1661 de 91-jajlge Agatha Loen''den processie
weg opteekenen, zooals zü zich dien nog uit
haar kindsheid herinnerde, welke écte nog in
het Bagünhofarchief berust. En SUerwaar-
schünlljkst juist in verband met de beoefe
ning van dien gecombineerden Omgang, Werd
dere aanteekening in 1737 als pelgrlmsblaadjé
gedrukt ter algemeene verspreiding.
