Wat Kikker Karei en Tuimeltje beleefden
w^Aaal can den daf
H
HET NIEUWE HEIDENDOM IN
DUITSCHLAND
A
ZIJN SCHAKEERINGEN
Kindermummie
Studie over Irak
et eiland der eenzamen
DINSDAG 31 MAART 1936
De hoofdman
en de priester
Lugubere vondst te Boedapest
Einstein gecritiseerd
Studenten-werkkamp
1
Levensbeschrijving van
Pater Damiaan
De godloozenactie in
Rusland
I
Een om zyn olie begeerd land
religie
de
orgaan
=F=
scheept voor de speciale markten van Hamburg
d.
gat,
3
hU
(Wtordt sssvoigd)
De ooievaar stapte recht op den draad af en Tuimeltje was
gereed cm hem naar den overkant te trekken. Maar de ooievaar
nam het stuk touw in zUn snavel en beet het midden door.
Toen begon hij met alle macht er aan te trekken. Tuimeltje
trok ook maar de odevaar was veel sterker en tot schrik van
alle kikkers zagen ae dat de ooievaar Tuimeltje de sloot in trok.
Een rilling ging door de kikkers, die vol spanning stonden te
kijken, want de ooievaar, die de beenen van Tuimeltje in zijn
bek hield, begon Ineens te vliegen en Tuimeltje moest mee de
lucht in. Wat had hij een schrik, aoo hoog te moeten zweven.
Kikker Karei viel flauw toen h U dit sag, want het was askar,
dat de ooievaar Tuimeltje dood sou maken.
Roman van Paul Kellar
Vertaald door Louis de Bourbon
antie
Alle
werkt P. v. d. M. aan een roman die
Inlijk als titel zal dragen: jDe Mensch
Dit hier ia dese
prachtige lijst keet
t 5»—.
Ea zónder hot
schilderij T
(Rie A Rae).
de glazen kast waarin.Pubi Arangl zijn eeuwi
gen slaap voortaet.
Men begrijpt, dat deae lugubere vondst aan*
leiding geeft tot allerlei opmerkingen. Is het
wel juist, aoo vraagt men zich af. verlof te ge
ven tot bet conaerveeren van lijken onder om
standigheden. zooals hier? Er zijn dan ook
stemmen opgegaan om het lijk alsnog te doen
begraven. Anderen daarentegen zien in de kin
der-mummie een monument van ware vader
liefde, en dringen zelfs aan op opneming in een
openbaar museum. De gevonden oplossing is
wellicht de beate, maar zonder een zekere grie-
zellng, die een afkeuring Inhoudt, zal men van
dit alles toch niet kennis nemen!
waarop alle „slo&bewoners" de gerust
stellende meenlng uitten, dat het er bu dien
ouden rommel niets op aan kwam.
Een heftige strijd om het eiland ontbrandde.
De doorluchtige rijksvorst, die het kloostergoed
onder zulke gunstige omstandigheden .gekocht''
had, bezat een geslepen advocaat, die mets
anders te doen had dan dag in dag uit de
„privilegiën van zijn doorluchten heer" te be
hartigen. En als een van die privilegiën be
schouwde deze ook, dat het eiland niet toe
behoorde aan de joden van den overkant, die
De mummie van PuM Arangi te Boedapest
bij verHea van een hand,
een voet at een oog
weigerden hunne kudden erheen te brengen,
de visschers hielden zich verre van zyn kusten.
Ach, de menschen wanen zoo angstig en zoo
bUgeloovlg, dat niet eens de goedkoopste ver
pachting hen kon verleiden, hun leven te
wagen op gebied, dat een slechten naam droeg
De kooplieden trokken weg, andere helden-
daden tegemoet, en het eiland lag vereenzaamd.
Na eenlge Jaren ging het gerucht, dat allerlei
lichtschuwe lieden zich op het eiland hadden
gevestigd. Niemand bekommerde er zich om.
nog angatvalliger slechts werd het eiland door
oeverbewoners gemeden en de boeren schrokken
op, als een schot of een hamerslag vanuit het
gevloekte gebied weerklonk.
Zoo bleef het, tot op zekeren dag onder de
kromgewerkte boeren van den westkant, even
als onder de fuivende lakeien van den oost
kant, het verhaal de ronde deed, dat een groote
gebeurtenis had plaats gehad: een vreemde,
sombere man zou zijn aangekomen en bezit van
het eiland hebben genomen. HU zou een graaf
zjjn en Raymond heeten. Behalve een paar
knechten zou in zjjn geze’schap slechts een tien
jarig meisje zijn. Een rij van wagens mat aller
hande meubelen en huisraad was op den .and-
weg verschenen. Vreemd arbeidsvolk had al
deze dingen naar het eiland gebracht, de boeren
van de streek waren niet één dienst of woord
waardig gekeurd. De vreemde arbeiders waren
met de wagens weer verdwenen; maar in bet
oude vlsschershuls aan het strand, dat al lang
had leeggestaan, hadden zich een viaecher. met
name Kajetan, en zijn jonge vrouw gevestigd,
en de graaf woonde met zijn bedienden en het
„Help”, riep Tuimeltje, DU laat me verdrinken", maar hoe
graag ae ook allemaal waren gekomen, de kikkers durfden niet.
Kikker Karei was erg zenuwachtig, want Tuimeltje was toch zijn
beste vriend. Hulpeloos moesten ze toezien hoe dat arme kabou
tertje heelemaal nat werd en het leek wel of de ooievaar daar
nog heelemaal niet genoeg aan had, want hij ging naar Tui
meltje toe en pakte hem bij zijn beneen.
rk
(Speciale correspondentie uit Boedapest).
en buitengewoon sensatloneele ontdekking,
H dezer dagen gedaan... op een eenvoudig
-1-* zolderkamertje te Boedapest, te hier het
onderwerp van alle gesprekken en ook van me
nige discussie. Ziehier de’feiten. zooals ze zich
hebben voorgedaan.
Op .pen zolderkamertje te Boedapest vond
men de mummie van een zesjarig knaapje, ge
kleed in een donkerbruine fluweelen jas, met
een dik koord om het middel, in witte kanten
broek en gelakte pantoffels. HU rust met zjjn
linkerhand op de leuning van den stoel, zijn
rechterhand ligt in zijn schoot, op zijn hoofd
draagt hij "n fluweelen muts, waaronder blonde
krullen uitgolven. Zoo rust de gestorven knaap
in 'n glazen kast. Als een mooi standbeeld. De
glazen oogen glimlachen, men ziet dat het
knaapje niet veel heeft geleden en maar kort
ziek moet zijn geweest. Zijn bleeke lippen zijn
rood geverfd en de zilveren knoopjes glinsteren
r.
Naar wij vernemen, legt de bekende schrijver
Pieter van der Meer de Walcheren, die na zijn
verblijf te Oosterbout zich metterwoon,in Parijs
heeft gevestigd, thans de laatste hand aan
een uitvoerige levensbeschrijving van den beken
den Apostel der Melaatschen Pater Damiaan de
Vuyster.
Tevens
waarscHjji
en God
et was tijdens da Fransche revolutie. Het
schrikbewind heerschte op zijn hevigst
en eischte lederen dag opnieuw zjjn
slachtoffers, die als „vijanden" van de omwen
telingen hun leven lieten onder de guillotine,
de immer scherpe valbijl- Met moordlust-beziel
de legerbenden trokken door geheel Frankrijk,
overal waar ze kwamen t volk den schrik op t
lijf Jagend. Ze ontzagen niets en niemand. Waar
ze brand wilden stichten, daar deden ae dat;
waar ze wilden plunderen, daar gingen ae hun
gang. Den menschenleven telden ae niet. Wie
hun in den weg trad, staken of schoten ae neer
als h hond, want tegenstand of verset werd
niet geduld.
Parijs had den wreeden kerels geleerd nooit of
nergens in hun optreden sentimenteel te zijn.
Immers, in de stad aan de Seine was men dat
ook niet. Aldaar gaven de leiders, met Robes
pierre aan t hoofd, het voorbeeld van krank
zinnigen haat ten opzichte van.den adel en de
geestelijkheid- In Parijs vloeide dagelijks het
bloed uit deae categorieën der menschheid en
medelijden en genade kende men daar geens
zins. Ataoo waren ook de revolutiesoldaten, de
aanhangers en bevorderaars van het bloedspel,
dat in Frankrijk triomfen vierde, ware tyrannen
en gevoellooae onderdrukkers. Wee dengene, die
in hun moordenaarshanden viel.
en New-York. Ook mals, dierenhuiden en da- °l; den donkeren rok.
dels worden uitgevoerd, maar natuurlijk blijft
de olie-export het hoofdbestanddeel van 'slands
economlschen groei. Gedurende de komende
jaren zal Irak, voorheen een achterlijke en ar
me streek, zeker meer en meer een rijk land
worden.
Ondertusschen groeit er een politiek zelfbe
wustzijn in t volk, dat vroeger aan tyrannieke
- -roem was.-politieke en nationale
ambities worden wakker. Welk stelsel het halen
zal, een parlementaire regeering volgens Brit
sche opvatting, of een dictatuur volgens Oos-
tcrschen stijl, is nog niet met zekerheid te
voorspellen. Het zeer samengestelde wezen van
het tand, gevormd uit godsdienst, monarchie,
economlschen bloei, Britsche Invloeden en voor
al de mysterieuze Oostersche ziel, zal daarop
alleen het antwoord kunnen geven.
de kerkhervorming schrijft dezelfde Durchbruch
o.
Dultsche geloof bewust
gene, dat toen nq£ i
werd, doch onbewust
maansch-Dultsche subs
betrokken werd”, era
nleuw-heidendom ver
Christendom tot een
het Duitscbe wezen in
gewezen moet worden; de bijbel beet regelmatig
een joodsch, volksvijandig boek, dat slechts be
wijst hoe joodsch en volksvijandig het Chris
tendom zelve is en kerk en predikanten zijn
als „functionarissen- dezer leer” zoo „onvolksch”
en „soortvreemd", dat ze slechts verachting
verdienen en als „staatsgevaarlijk" uitgedreven
moeten worden. Citaten in dezen geest zjjn
week aan week aan dese pers te ontleenen. Het
te dan ook geenszins overeenkomstig de bedoe
ling van deze Germaansche religieuze groepen,
indien men op grond van soms een enkel vrién
delijk woord over Christus of over christelijke
leerstellingen ben tot een linkervleugel van de
Christelijke kerk wil maken. Men kan aan hun
beweging geen grooter ..smaad" aandoen. Zij
willen oer-Oermaansch zijn tegen den vreemden
geïmporteerden Christelijken godsdienst en
achten het hun eer heidenen te heeten. Met
het vrijzinnig Protestantisme kan men hen
niet vereenzelvigen. Zij zijn geen llnkergroep
van het Christendom. Zij zijn tegenstanders
van het Christendom. Het „bloedbad van Ver
den” is Inderdaad hun „schlbboleth", oud-Ger-
maansch religieus tegenover den geïmporteer
den Christelijken Godsdienst.
(Ned. Chr. Persbureau).
De in den'regel als „nleuw-heidendom” be
titelde Duitscbe religiositeit telt na herhaal
delijke omgroepeerlngen thans de volgende
stroomlngen:
1. De Duitscbe geloofsbeweging van prof. dr.
Wilhelm Hauer en graaf Reventlow. Deze stroo-
ming heeft tot organen „Deutscher Glaube”
met 34000, de „Relchswart" met 13000 en de
.Durchbruch” met 6100 exemptarén, samen
42100 exemplaren oplage.
2. Het huls Ludendorff. Dese beweging beeft
geen vaste organisatie, maar vormt wel scherp
afgesloten „völkische" kringen, die In den taat
sten tijd sterk toenamen (De Tannenbergbond
bestaat niet meer). Het Ludendorff-orgaan ,,Am
heiligen Quell” steeg van 34200 exemplaren op
lage in 1934 tot 70.000 thans.
3. De Dultsch-geloovlge gemeente van Alfred
Conn, die van de Hauersche beweging zich af
scheidde; haar orgaan „Wldar” heeft 3000
exemplaren oplage.
4. De Noordsche geloofsbeweging van Seiberts
met het te Leipzig verschijnende orgaan de
„Nordische Zeitung”.
5. De Duitscbe volkskerk van Arthur Dinter;
deze beweging beeft twee organen, de .Deut
sche Volkskirche" en .Jtellglöse Revolution”.
0. De Bond voor Duitscbe eenheidsreligie van
dr. Hornpf.
7. De Christelijk-Duitschnoordscbe
van den heer Fischer-Dodeleben.
8. De Dultsche actie met het
.Blitz".
9. De volksche actie met bet orgaan „Nord-
tand” (21800 exemplaren oplage).
10. De kampring voor het Dultsche geloof
met het blad .jBiegrune”, leider Oskar Schultz.
De verzamelnaam „nleuw-heidendom” is voor
dese richtingen geen &naad;-al mogen sommige
groepeeringen onder ben niet geheel afwijzend
tegenover het Christendom staan, hun geza
menlijk uitgangspunt was in 1933 „de religie
der Germaansche voorvaderen”, gelijk die ge
kend werd uit de onderzoekingen van Wlrth,
Kummer, Neckel, enz., en in overwegende meer-
De visscher Kajetan vierde sQn nasmfeeet.
Daarom werkte hij niet. Wanneer hij geen
naamfeest vierde, werkte Mi ook niet.
Er was een onverstoorbare regelmaat in zijn
leven. Als Kajetan al eens iets deed, dan was
bet slechts voor zijn noodsakelijk onderhoud.
In "n anders aoo vredig dorpje van 't rustige
Bretagne lagen in die' bange revolutiedagen nu
eveneens rumoerige benden soldaten. De dorps
kerk was gesloten. Sedert eenlge maanden had
geen menschenvoet 't Godshuis betreden. Geen
klokkestem riep de eenvoudige landlieden meer
op. Het .Angelus” mocht niet meer geklept
worden. De klokken In den toren waren door
de geweldenaars naar omlaag gehaald en ver
brijzeld. Weg met de kerk, weg met de monar
chie! Vrijheid, gelijkheid en broederschap waren
thans de beginselen, waaraan men zich te hou
den had. Andere beginselen bestonden niet
meer. Wie er niet aoo over dacht, werd gevan
gen genomen. Zwaar was zijn straf. Ja hem
wachtte onverbiddelijk de dood op 't schavot
of met 1 vuurwapen.
Zwijgend en somber stond de hoofdman, wiens
mannen aan de kust gelegerd waren, tegen 'n
boom, terwijl hij zijn blikken doelloos bet gaan
over t kalme watervlak. Plotseling zag hij *n
lichtje uit de dikke duisternis van den nacht op
duiken. "n Eindje verder nóg een, daar nóg een,
aan den anderen kan óók nog een.... Wat bad
dat te beduiden? *n Oogenblik tater sag hij,
dat in een der dichtst nabijzijnde booten *n
man zegenend de handen ophief.
.Donders, weer zoo'n vervloekte priester,”
dacht hij. „Als ge zoo denkt de revolutlewetten
to ontduiken, hebt ge t mis.... wees daar van
banken in de gelagkamers. Velen waren van
meenlng dat de graaf zich aan den duivel had
verkocht en ongure elementen om zich ver
zamelde, die In de wereld allerlei weinig
eerzame ambachten hadden uitgeoefend en nu
op het eiland een toevlucht vonden. Een boer,
die naar bet eiland trok en daar werd opgeno
men, was in de stad, die een tot twee uren
loopen stroomafwaarts van bet eiland lag, door
een herbergier herkend als een voormallgen
moordenaar.
Christenen konden het niet zUn. Nooit klonk
meer het klokje van de Lieve Vrouwe kapel over
het water, booze geesten hielden huis op het
eiland en de gemeenteraad van de stad, dis
stroomafwaarts van het eiland lag, werd door
de bevolking gewaarschuwd, er voor te waken,
dat zich niet In de buurt van de stadsmuren
een gevaarlijk roovers- en dievenvolk nestelde.
Het eiland bleef in den ban. Slechts de vis
scher Kajetan, dien de graaf als veerman aan
den oever had aangesteld, werd niet als ge
vaarlijk beschouwd. De menschen zelden slechts,
dat hij erg verwaand was en erg lui.
i
-j—s en uitgebeelde studie over Irak, over de
H binnen- en bultentandsche problemen
-■—van dit jonge, om zijn olie begeerde land.
vinden we in „The Contemporary Review”. Het wwImtHnr yew
land verkeert in vollen puberteltsgroei, met al
de aanvechtingen, zoowel van binnen als van
buiten komend, daaraan verbonden. Een jaar
na den dood van Koning Faisal L werd Irak
ontheven van de Engelsche mandaat-contróle
en in 1934 als lid van den Volkenbond aange
nomen. De' vele en belangrijke Engelsche be
langen, de nabijheid van de Perzische golf, wel
ke de belde „paradijselijke” stroomen be-
heerscht, en de buurschap van Iram (of Perzië,
denk aan B. P. olie), houden dit tand steeds
in het „brandpunt" der Britsche belangstelling.
Daarbij komt nog het lastige vraagstuk der
vervolgde Assyrische minderheden waarvan het
meerendeel christenen zijn, en voor welke men
nu de volgende deportatie-oplossing uitwerkt.
Onder leiding van M. Ollvan en zijn expert-
eomité, afgevaardigd door den Volkenbond, w
men goed op weg de zaak dezer Assyrische
vluchtelingen te regelen. Het kan hier niet ons
doel zijn, de wanhopige situatie van dit onge
lukkig volk of anderzijds de wraakzuchtige me
thoden van het Irak-leger te crifiseeren. De
Irakeezen zijn verantwoordelijk voor het bloed
bad van Augustus 1933, maar een goede rege
ling zal dergelijke slachtingen in de toekomst
onmogelijk maken. Men wil namelijk de As-
syriërs, die erin zouden toestemmen, hun hui
dige nederzetting in Noord-Irak ie verlaten,
overbrengen naar de Orontesvahel in Fransch-
Syrië. Minstens 10.000 man zouden die rich
ting uit gaan. Frankrijk zal deze nieuwe ver
antwoordelijkheid slechts nemen, als een be
taling van 600.000 pond st. wordt gedaan, te
storten door Engeland, Irak en den Volken
bond In een verhouding van 5, 5 en 2?
Met dit geld zal men landbouw-nederzettin-
gen kunnen Inrichten, en het is te verwachten
dat de christen Assyriërs even gelukkig zullen
zijn in Orontes als in de Irakeesche hooglanden,
waaruit ze verdreven werden na de oorlogsver
klaring tegen de Turken, 20 jaar geleden.
Op die manier kan Mosul verlost worden van
een der hinderlijkste mlnoriteit-problemen, cn
voor Noord-Irak, met zjjn groot tekort aan ver
keerswegen, is dit ook wenschelUk. Er loopen
wel private motor-transporten door de woestijn
van Mosul naar de olievelden van Kirkuk en
naar den Russischen spoor-terminus, maar Mosul
zou veel liever de route explolteeren die de
Tigris volgt van Bagdad naar Baijl. Ondanks
dit gebrek aan verkeerswegen, is er een druk
autotransport van kippen en eieren naar het
naburige Fransche mandaatland, waar, dank
zij den gouden standaard, hooge prijzen ge
maakt worden.
De mousseline-stof, wier naam aan de stad
Mosul ontleend werd, wordt niet meer gemaakt
te Mosul, maar een nieuwe bron van inkom
sten is gevonden in den handel in schapen
darmen, gebruikt voor worstvellen.
Langs de Tigris worden ze in massa's inge-
i
„Kijk, ellendeling, zoo dben we met jullie
zwartrokken....!” Méér wilde hij zeggen, doch
op eenmaal was
t, alsof zijn tong
verlamde.. Geen
woord kon hij
over zijn lippen
krijgen....
.Deo," zei de
gevangene zacht.
.Deo, hoe kun je zóó iets doen...i Maar ja.
Judas verraadde zelfs den Goddelijken Mees
ter wel....**
Nadien werd de poort gesloten, terwijl de sol
daten onverschillig en luidruchtig weer naar
hun kamp terugkeerden, 's Nachts was t daar
stil. De revolutiemannen sliepen allen; alleen
de hoofdman woelde onrustig onder zijn deken.
HU kon onmogelijk den slaap vatten, hij moest
voortdurend aan den gevangen genomen pries
ter denken.... Ten laatste werd t hem be
nauwd in bed. Zacht, zonder eenlg gerucht te
maken, stond hij op en liep in t bolle van den
nacht myg den ouden toren.
„Henri, vergeef 't me.” fluisterde hij, terwijl
hjj naar den gevangene toeging. Meteen ont
sloot hij de zware ijzeren enkel- en polsbanden,
lei ae op den grond, en nam den priester, die
zijn, broer was, bij de hand. Belden gingen den
toren uit, waarna de hoofdman de poort sloot.
En dan. dan vluchtten ae naar de duinen.,
den zwarten nacht in....
Den morgen daarop was het kamp in op
schudding. Lang nog zochten de soldaten naar
hun hoofdman en den ontsnapten priester.
Maar de talrijke vloeken en verwenschlngen,
die ae op hun onderzoekingstocht uitstieten,
waren niet in staat hen op de vlucht te achter
halen....
plotseling: Jere de revolutie!" Ben paar sol
daten sprongen over, en....
„Gevangen!” schreeuwden ae direct daarna
den hoofdman toe.
„Gevangen...." zuchtte de priester zacht
voor zich heen.Breng hem naar den toren,
mannen!" beval de hoofdman. En met ben
meegaande duwde hij den geestelijke aèlf in
den toren.
maal was hjj kort en baraeh tegen den kleine,
maar overigens was hij goed voor hem en bij
zijn dood zeide hij: .MUn zoon, God zegen je!”
Volgens het testament van den ouden
Heyburg kwam de knaap voor zijn opvoeding
bij de monniken aan den oostelijken oever van
de rivier; de bezitting, waarvan bet kasteel door
stroopende Kroaten was verbrand, werd aan
winstzuchtige handelaren verkocht, die het ver
deelden.
Toen het kind tien Jaren oud was, ging het
met de kloosterbroeders mee in verbanning.
Politieke machthebbers hadden bet kloostergoed |^=- voor den duivel gehakt maakten van de
aan de oostzijde van de rivier geseculariseerd,
zich dus nog veel minder bekommerd om koop
brieven en dergelijke formaliteiten dan eertijds
de heeren von Höffingen en von Heyburg.
Mooier en beter was het door den nieuwen tijd
aan den rivieroever niet geworden: aan deze
zijde kleine, armoedige landbouwers, die bet
stukje grond veel te duur hadden betaald, en
nu een ellendig leven leidden om de rente te
kunnen opbrengen; ginder een rijksvorst, die
het kloostergoed voor een appel en een ei bad
„gekocht” en zich overigens het gebeele jaar
In de „woestenij” niet liet zien, aoodat het
heele prachtige klooster, dat nu in een kasteel
was veranderd, eigenlijk slechts door lakeien
werd bewoond. Voor het oude portaal, waar een
kunsthistoricus at een architect in droomen
zou kunnen verzinken, slenterde nu af en toe
een portier in een belachelijke livrei been en
weer; in den ouden refter speelden bedienden
onnoozele kaartspelen en in een Palma Vecchio
stootte een kamennelsje met een beaem een
derheid achten dese richtingen den naam
„nleuw-heidendoen" hun eerenaam, eenlg chris
telijk etiquette daarentegen smaad. Zoo lezen
we in de .Durchbruch" (van de Hauerbewe-
ging) dat de paden uit elkaar gaan bij bet
bloedbad van Verden (Karei de Groote) en dat,
wie zich dan aan de zijde der Sakserz stelt
Duitsch geloovlge is, in tegenstelling met den
gene, die zich aan de zijde van Karei den
Saksenslachter stelt, „een leer, welke' ge
heel volksvreemd is en slechts door vuur en
zwaard haar existentie kon rekken, met leugen
en bedrog tracht te rechtvaardlgen”.s,Tegenover
a. dat het Jn het opwaken thans van het
t en klaar gaat om dat-
door het vreemde belet
en onklaar als de Oer-p
ede in den strijd
rganen van bet
regelmatig het
mde” religie, die met
Ud te en radicaal af-
moole bezitting, maar dat het het eigendom
was van den hooggeboren heer, die het klooster
goed had gekocht. Het eiland, zoo meende de
rechtsgeleerde, was oorspronkelijk en nawijs
baar in het bezit der monniken geweest, die
hun eigendomsrecht formeel nooit hadden
Prijsgegeven, zooals uit hun protesten, dc ver
schillende banspreuken, enz. voldoende viel te
bewijzen. „Res clamat ad dominum."
Het resultaat van bet proces was, dat de
rijksvorst op zijn aanklacht in het ongelUk
werd gesteld en dat het eiland dus aan de
handelaren werd toegewezen. Maar ook de han
delaren hadden geen geluk met het eiland, dat
hun nu toebehoorde. Het eiland had een
slechten naam gekregen. Ontheiligd was de
kapel, waarin bloed was vergoten, verloren was
de toovermacht van de liefde bron, waaruit
graaf Heyburg en zijn vrouw op den huwelijks
dag eeuwige trouw hadden gedronken, en die
haar kracht aoo slecht had bewezen. De
vrouwen meden het eiland, de herdersjongens
verzekerd....”
„Vlug mannen, op, maar zacht,” comman
deerde aanstonds de hoofdman zijn soldaten.
*n Moment tater sloop de groep soldaten langs
*t strand, ae bemachtigden *n boot, roeiden dan
vqprzich tig naar de andere booten. Toen ae vlak
bij de boot van den priester waren, riepen ze
i;'1
kind op het eiland. Dat was alles wat de
boeren en de lakeien wisten. Meer vernamen zij
niet. De nieuwe heer van het eiland stuurde
geen enkele boodschap naar het oude klooster
en met de boenen aan den anderen oever liet
h|j rich heelemaal niet in.
Daar overigens het klooster een half uur
stroomopwaarts en de boerenwoningen een half
uur stroomafwaarts lagen, alles verborgen achter
heuvels en bosschen, lag het eiland geheel
vereenzaamd en dagen, ja weken verliepen
zonder dat een vreemde blik bet beroerde.
Ondanks dat breidde op het eiland self de
bevolking zich uit. Sombere, norsche kerels
trokken er heen, handwerkslieden, boeren en
ander volk, maar huns gelijken op bet oever
land keurden zij geen blik en geen groet
waardig. Een flink aantal hulzen en hofsteden
werd op het eiland gebouwd alles van hout
en door vreemde timmerlieden. Zij kwamen en
verdwenen weer zonder eenlg contact te hebben
gehad met de oeverbevolklng. Ja. zelfs geen
stukje vee werd bij de boeren gekocht. Wel
zagen de strandbewoners vaak vrachtschuiten
de rivier afkomen, vaartuigen beladen met
allerlei huisraad en landbouwwerktuigen en ook
met koeten, paarden, geiten en hoenders. De
schepen kwamen uit verre streken, legden even
by het eiland aan en verdwenen weer, ata zU
hun tadlng hadden ontscheept.
Dit geheimzinnig gedoe hield de oeverbe
woners vele jaren lang bezig. Oude sprookjes
werden weer levend, nieuwe sagen ontstonden
en alle geruchten werden ge’oofd, die om de
haardvuren gonsden oC zweefden rond de toon-
Een Jaar geleden ontvingen we uit Parijs het
bericht, dat de directeur der Polytechnische
school Carvallo, had aangetoond, dat de rela
tiviteitstheorie van Prof. Albert Einstein als
onjuist moest worden beschouwd, daar het be
ginsel der onveranderlijke lichtsnelheid, waarop
zij gebouwd is, niet bestaanbaar te. Sindsdien
zijn nog meer geleerden gaan twijfelen en til
hen heeft zich thans ook gevoegd de Canadée-
sche hoogleeraar Dr. W. B. Cartmel, van de
universitelt van Montreal. In een gecombineerde
studeerde met een ongekenden ijver,-oBe VërgadeHng van de American Physical Society
Daarna dronk en lachte de oude von Heyburg
drie dagen en drie nachten lang, en hij was
vol wilde vreugde; dan kwamen de dienaren
van het gerecht en brachten hem naar de ge
vangenis. Maar spoedig werd hjj weer vrijge
laten. Doch hij lachte niet, toen hij de
zonnige straat betrad. HU biechtte zijn zonden
Aan een monnik, maar zijn oog werd niet meer
blij. Hij zwierf door de wereld en daar, waar
«D het schoonste en het vreedzaamst was,
weende hij of droomde. Hij schrok voor ieder
Christusbeeld, dat aan den weg stond; Iedere
Jonge vrouw, die hij zag, was voor hem een
smartelijke aanblik en elke kinderlach wekte
een brandend heimwee in hem. Van al deze
gevoelens was het verlangen naar het kind het
sterkste. Alle innerlijke strijd daartegen was
nutteloos; diep In de verte wenkten twee kleine
onschuldige handen, zU wenkten dag en nacht
•chter luidruchtige vroolijkheld en diene een-
saamheld, en op een dag was de cude Heyburg
thuis. HU riep den knaap tot zich en zag hem
lang en onderzoekend aan: maar het was alsof
hU In het gelaat van de sphinx keek: hU sag
Hechts de trekken van zUn vrouw. Een paar
met de Optical Society of Amerika, welke bij
eenkomst te New-York is gehouden, heeft
Cartmel de meenlng uitgesproken, dat de reta-
tlviteitsleer van den beroemden wiskundige
onhoudbaar zou zUn.
Aanleiding tot deze medeeling gaven waarne
mingen, die Prof. Dayton C. Miller van de Case
school van toegepaste wetenschap te Cleveland
heeft gedaan, met veel moeite en tUd. Op grond
van de Michetoon-Morley proef van 1887 was
men indertijd tot de slotsom gekomen, dat er
geen verschil In lichtsnelheid is tusschen twee
lichtstralen, waarvan de een rich met de
aarde mee en de andere In tegenovergestelde
richting beweegt. Miller nu heeft inderdaad
zulk een verschil gevonden en daarmede is een
der hoofdpülers van Einstein’s theorie omver
gehaald. HU kwam in verband hiermee tot de
slotsom, dat de aether, die Einstein wegcijferde,
inderdaad bestaat. Intusschen werd aan het
slot der bedoelde vergadering verklaard, dat
Prof. Cartinel's mededeeling door proeven dient
te worden bevestigd.
Daar wachten we dus maar op.
ATT E* A OZ^AT'NT'^1 °p Wa<1 ingevolge de venekerlngsvoorwaarden tegen p Ml levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door p *7^0 b*J een ongeval met p OKrt
I al iTi ADkJI v 1 w 1-s fcJ ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen verlies van beide armen, belde beenen of belde oogen doodelljken afloop fcieJVa"
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Voor bUzonder verdlenstelUke godloosen heeft
de centrale raad der godlooeen een ooderachei-
dingsteeken ingesteld. nJ. een vUfpuntige ster
met een inschrift: „Godsdienst is opium voor
het volk”.
De centrale raad der godlooeen heeft In 1935
in totaal meer dan 11 mlllloeii antl-religleuse
boeken en vlugschriften over de wereld ver
spreid en wel In de pAnsche, Engelsche, Duit
scbe, Nedertandsche, Tsjechische, Grieks-De,
Servische, Bulgaarsche, Poolache, Llttausche,
Finsche. Zweedsche, Italtaansche, Spaansche,
Japonsche, Chineesche en Arabische talen. Dese
literatuur werd door de verschillende cellen
der godlooeen naar het buitenland vervoerd
De verstrekking van dit propoganda-materiaal
geschiedde grootendeels kosteloos. Naar er-
luidt zal dit jaar nog een aanzlenhjk grootere
hoeveelheid propaganda-geschrtften en boeken
in de verschillende talen worden gedrukt en m
het buitenland '‘verspreid.
De Russische regeering heeft benaald, dat
naar Rusland gezonden levensmiddelenpakket
ten, welke godsdienstige litteratuur bevatten,
voortaan verbeurd verklaard worden.
In de Russische Oekraïne zUn door de Sov
jets alle collecten In de kerken verboden; wel
mogen de kerken toegangsbewijzen voor de
kerkdiensten verkoopen.
De gesleten lippen vertellen het zonderlinge
veriiaal van een. alles trotseerende vaderliefde.
In het begin van de 19e eeuw heeft te Boeda
pest groot opzien gebaard een kleine scholier,
Lajos Arangl, die reeds op 11-jarigen leeftijd
vloeiend LatUn, Grieksch, Duitsch, Fransch en
Engelsch sprak. HU wilde pastoor worden, maar
de ontzettende cholera-epidemle van net jaar
1833 gaf hem den immils, o«n arts te worden.
HU
cnderdeelen der medische wetenschan. Had hij
schilder willen worden, hU zou geslaagd zUn.
ZUn overgebleven doeken en teekenlngen ge
tuigen van een groot schilderstalent. HU was
een begaafd beeldhouwer, in de chirurgische af-
öeellng van de Boedanester klinieken heeft hU
alleszins afwUkende gevallen geteekend en in
gips gegoten. Als medisch student vertoefde hU
in Padua en in Weenen en werd in 1861 pro
fessor in de histologie en pathologische anato
mie aan de universitelt te Boedapest.
In dit jaar stierf zUn eenlg zoontje aan diph-
theritis. Professor Arangl kreeg toestemming
van den gemeenteraad om het ontzielde lichaam
voor zich te bewaren. HU werd dus ontslagen
van den plicht, het ter aarde te bestellen.
Weken achtereen werkte de geleerde nu om
zün geliefd kind voor ontbinding te vrijwaren.
HU mummificeerde zUn zoon, en plaatste de
mummie in een glazen kast tegenover zUn
schrUfbureau.
Na zUn dood geraakte de mummie op den
zolder, waar zU nu gevonden werd.
In het museum van de universitelt staat nu
Het Nedertandsche Comité vgn International
Student-Service heeft ook dit jaar. in samen
werking met de bekende Amsterdamsche Stu
denten Vereenlglng „Studiosi Invare Delecta-
mur" een werkkamp te Dlever in Drente ge
organiseerd. In dit werkkamp, zal. onder lei
ding van het Staatsboschbeheer, de weg. waqr-
mede reeds door het vorige werkkamp begon
nen was, voltooid worden. De te verrichten ar
beid is niet zwaar, maar vereischt een goede
gezondheid en veel werklust. Dat bet werk
kamp niet alleen uit werken bestaat. lifwUsmi
wel de vele gezellige gemeenschappelUke toch
ten, welke vooral In de middag- en avonduren
gehouden worden. ZU dragen er toe bU dat er
een gezellige geest in het kamp heeracht.
WU moeten er de aandacht op vestigen, dat
alleen studenten toegang tot bet werkkamp
hebben. Vorige jaren moesten we talloos velen,
die zoo gaarne mee hadden gedaan, teleurstel
len.
Voor de voeding wordt door een bejiaald aan
tal vrouweUjke studenten gezorgd. Ook de sani
taire afdeeling is in goede banden van een dok
ter uit Diever, die geassisteerd wordt door meer
dere jaars medische studenten.
Het werkkamp is verdeeld in twee happen
van leder drie weken; van 13 Juli tot 1 Augustus
en van 2 Augustus tot 22 Augustus. Het kamp
geld bedraagt f 15.—
Aanmelding kan geschieden bU den kamp-
secretaris, den heer C. G. L. J. Klister, Karei
du Jardlnstraat 57, Amsterdam (ZJ, die tevens
gaarne alle gcwenschte Inlichtingen verstrekt.
Men wordt dringend verzocht zich, om teleur
stelling te voorkomen, tUdig aan te melden.
Ook de plaatselUke vertegenwoordigers ver
strekken de gevraagde inlichtingen, nD de hee
ren: J. O. Kist, Boisotkade 9, Lelden; D. O. XIl
Habraken, Hlppolytusbuurt 28, Delft; J. J. En
gelberts, Keulsche Kade 185, Utrecht; J.
Sluys. Vierambachtatraat 93. Rotterdam.
ft»
ItS
