Rouwzitting Tweede Kamer
De noodlanding bij Elburg
R.K. Verkenner»
in Rome
GLASFABRIEK
PRESIDENT RUTS
HERDACHT
VERDWAALD IN EEN
SNEEUWJACHT
BIZONDERE ZEGEN VOOR
DE GRAAL
DINSDAG 21 APRIL 1936
Rondom het kampvuur
Zijn leiding vereenigde
D«
AmsterdamW eenenBoedapest
WERKKAMP TE RODEN
JEUGD EN LUCHTVAART
NIEUWE LUCHTDIENST
GEOPEND
„KWATTA” IN MOEILIJK
HEDEN
Fabriek moet door concurrentie
oudere krachten ontslaan
Prinses Juliana toont Haar
belangstelling
Rede van den minister
president
Ise-
lan
ed-
ht-
>ed.
des
te
UJ*
1 t
en
Benauwde oogenblikken
boven *t Uselmeer
Tijdens de audiëntie by Z. H. den
Pasu heeft de H- Vader syn
vreugde geuit over den
<- Arbeid voor de Katho
lieke Actie
Toen de benzine-voorraad uit
geput raakte, moest de piloot
zoo snel mogelyk trach
ten te landen
Waker voor den goeden toon en
de juiste verhouding tusschen
Kamer en Regeering
Rede van den heer
J- J- C. van Dyk
Jhr. mr. dr. A. B. G. M. van
Ryclcevorsel
Kampvuur
ons.
e
zet.
Paniek vermeden
=3
t.
Sacré.
Naarmate men de Nederlandsche grens nader
de werd bet weer slechter en, boven Neder-
Op het laatste oogenblik werd den passa
giers, die zich In de cabine van geen gevaar
bewust waren, medegedeeld, dat men een nood
landing zou gaan maken. Bijna op hetzelfde
In Augustus Jeugdluchtvaartdag
op Soesterberg
Dat dit leven vroeg, te vroeg werd afgesne
den, mag naar menschelük oordeel worden ge
tuigd, met het oog op wat van gerijpte levens
ervaring nog te verwachten viel. Maar de Al
machtige God oordeelt anders. HU roept den
mensch op zün tüd weg, ook van de meest
verantwoordelUke posten. En ZUn doen Is wijs
heid.
Daarvoor buigt de Regeering ootmoedig het
hoofd en dankt slechts namens Kroon en Volk
voor al den openbaren arbeid door Ruys ver
richt. En zU voegt daaraan de bede toe, dat
God de zwaar getroffen familie, inzonderheid
de weduwe en de kinderen, zal schragen in het
dragen van dit zware verlies.
Toen de benzinevoorraad hoe langer boe meer
begon af te nemen, besloot de bemanning een
llchtfakkel uit te werpen, teneinde naar lan-
dlngsgelegenheid uit te zien. Toen de eerste
faRel haar licht verspreidde, bemerkte men tot
zün schrik, dat men boven water vloog. Meer
fakkels werden uitgeworpen en steeds opnieuw
zag men de watervlakte onder zich, zoodat men
weldra begreep, boven het Uselmeer verdwaald
te ZUn en de piloot Balik slechts Mn doel had,
zoo snel mogelük land te bereiken, en ten
koste van alles te landen, alvorens de benzine
voorraad geheel uitgeput zou zün.
oogenblik daalde de machine in een gUJvlucht
boven het welland en büna zou de landing ge
lukt zUn, indien men hlerbU niet met de vleu
gels langs de toppen van een langs het weiland
staande boomenrU had gescheerd. Het toestel
kwam op de vleugels terecht, die als sleden
fungeerden en de landingssnelheid braken. Door
den schok brak het ondergedeelte van den
Met eenlge plechtigheid la Maandagmorgen de
nieuwe hjndienst van de KLM. op Weenen en
Boedapest geopend in tegenwoordigheid van den
OostenrUkschen zaakgelastigde te Den Haag,
Graaf Orsini und Rusenberg, den consul-ge-
neraal van Hongarije te Amsterdam, den beer
A. Pierson, die tevens den Hongaarschen gezant
De passagiers werden met een hevlgen schok
door elkaar geworpen, doch bleken overigens
ongedeerd, alleen van de bemanning had de be
stuurder Balik een tik tegen het hoofd gekregen,
waardoor hü een bloedende hoofdwonde opliep,
terwijl de marconist Mica zün been zoodanig
bezeerde, dat hü naderhand op een brancard
moest worden weggedragen en vennoedelUk een
beenfractuur beeft opgeloopen.
rechtervleugel af en toen de machine tot stil
stand was gekomen, bleek de rechtermotor uit
den vleugel te zün gebroken. HU lag op onge
veer twintig meter afstand van het toestel. Ook
de linkervleugel was zwaar beschadigd, terwUl
de geheele fusillage in elkaar bleek te zün ge
drukt.
nlsche hulpkrachten, die het eerste onderzoek bü
het vliegtuig instelden. Nadat een ambtenaar
der Invoerrechten en accUnzen te Elburg de
bagage der passagiers had onderzocht, werden
zU met den Inmiddels In Amsterdam gearrlveer-
den KL.M.-bus naar de hoofdstad gebracht, waar
zU tegen twee uur In den nacht aankwamen en
hun Intrek nkmen in een der groote hotels
Onze Romeinsche correspondent seint
dd. 30 April:
hoorde, stond hU steeds op de bres. ZU verliest
in hem een schat van toewUdlng en van lei
dende kracht.
De passagiers bleken, ondanks den ondervon
den tegenslag, uiterst tevreden over de wUze
waarop de noodlanding Is ten uitvoer gebracht.
Geen oogenblik hebben zU zich ongerust ge
maakt en bU den schok wisten zU op hetzelfde
moment, dat de landing goed was afgeloopen.
ZU spraken met bewondering over de soliditeit
van het vliegtuig, immers de cabine bleef on
beschadigd. BU ondersoek bleek alleen de neus
eenlge schade te hebben opgeloopen.
In Elburg heerschte den gebeden nacht een
vrij druk vertier en .velen begaven zich ondanks
het late uur naar het afgelegen welland op het
landgoed „Oostendorp”, waar bet toestel zich
bevindt.
Hedenochtend zal een nader ondersoek wor
den Ingesteld.
te Den Haag, die wegens vlekte verhinderd was,
vertegenwoordigde en den OostenrUkschen vice-
consul te Rotterdam, generaal von Grimm en
den Hongaarschen vice-consul te Amsterdam,
den heer A. Becht.
la
al
>n
Minister Gelissen t geeft denkbeeld
voor rendabelel werkgelegen
heid ^aan
be-
om
na-
Of
ze
eds
an
ten
sel,
ed-
rm
Be-
Ue-
Het tweede Kabinet had weer andere moei-
Ujkheden te overwinnen, waarvan ik slechts
noem de financieele zorgen, die zich in de ja
ren 1922/24 openbaarden.
En ook bet derde bleef niet gespaard van bU-
zondere moeilijkheden, toen de huidige econo
mische inzinking, met hare financieele gevol
gen, zich in de beide laatste jaren van dat
derde Kabinet ook ten oneent duchtig voel-
baar begon te mafcen.
Zonder dat een paniek ontstaan was, begaven
de passagiers zich uit het toestel. Een der In
zittenden, een Engelschman, deel uitmakende
van de Britsche legatie te Praag, haalde hulp
van een boer in de omgeving, met wien hU zich
te voet naar Elburg begaf, waar vla het post
kantoor Schiphol en de betrokken autoriteiten
werden gewaarschuwd.
OnmlddellUk begaven zich ook menschen uit
Elburg naar het gedeeltelijk vernielde vliegtuig;
onder hen bevond zich de Elburgsche dokter
S. P. Gualtery van Weezel. die den belden ge
wonden de eerste hulp verleende en een nood
verband aanlegde. Op zün verzoek werd naar
Zwolle getelefoneerd, van waar weldra een zle-
kentransportauto ter plaatse kwam, die de belde
gewonden naar Zwolle vervoerde, waar zU in het
Sophla-zlekenhuis werden opgenomen. Hun toe
stand is niet ernstig.
De overige passagiers begaven zich naar hotel
Kleykamp te Elburg, waarheen ook hun bagage
werd gebracht.
Binnen twee uur, nadat het bericht Amster
dam had bereikt, was reeds assistentie van de
KLM. ter plaatse, nl. de heer Loo van den
Maandagmiddag zün onder leiding van mi
nister Gellssen opnieuw besprekingen gehouden
in verband met de moellUkheden, waarin de
glasfabriek te Leerdam geraakt is. Aan deae
besprekingen namen deel vertegenwoordigers
van de glasfabriek Leerdam, van de Maastricht-
sche en Schledamsche glasindustrie en van de
arbeidersorganisaties.
De minister gaf aan, op welke wUze behoud
van een rendabele werkgelegenheid In Leerdam
mogelük sou kunnen zün.
De beraadslagingen hierover zullen worden
voortgezet
In een speciaal daarvoor telegrafisch
bijeengeroepen vergadering heeft de
Tweede Kamer Maandagmiddag
haar zoo onverwacht ontslapen pre
sident, den Minister van Staat, Z.
Exc. jhr. mr. Ch. Ruys de Beeren-
brouclc, herdacht.
De nieuwe Belgische minister Nieuwenhuys bracht met zijn echtgenoote
een bezoek aan Weenen
drUfsfllm van de K. L. M. vertoond, die door
den heer A. van der Paauw werd toegelicht. I derhoud over deae kwestie aangevraagd.
In t Tenwoordlgheld van H. K. H. Prin
ses Juliana, vele autoriteiten en tal van be
langstellenden heeft Maandagmiddag te drie
uur te Roden (Dr.) de officieele opening
plaats gehad van het werkkamp voor jeug
dige werkloozen Roden”, gesticht door de
Centrale voor Werkloozenzorg te Utrecht.
Z. H. gaf uiting aan sUn voldoening over
het feit, dat Nederland een eereplaats In
neemt in den arbeid voor de propaganda
voor het Geloof en in den mlsslearbeld.
Verheugd seide Z. H. verder te sUn over
den arbeid der Katholieke Nederlanders
en der padvinders voor de Katholieke Ac
tie in samenwerking met de geestelijkheid.
Nadat de Minister-President zün rede vol
eindigd had, sloot te 1 uur 30 de voorzitter de
vergadering.
Zaterdag werd in hotel „Terminus" te
Utrecht de jaarvergadering van de Jeugdlucht-
vaartorganlsatie. aangesloten bü de Kon. Ned.
Ver. voor Luchtvaart, gehouden.
De voorzitter, de heer H. Wallaardt
D9 drankbestrijding vond In hem een warm
aanhanger. Voor charltatleven arbeid werd
nooit te vergeefs een beroep op hem gedaan.
Ruys is van ons genomen. Wü hebben ons te
buigen voor Gods wil. ZUn beeld bluft ons voor
den geest staan. En dan zien wü hem als een
oprecht Christen, diep belevend het geloof, dat
zUn plecht-anker was in leven en In sterven,
daarnaast ten volle eerbiedigende de levens
overtuiging van anderen.
Dan zien wü hem als trouw dienaar van het
Vorstenhuis, dat hü vereerde en van het Va
derland. dat hU liefhad. V, j
Dan zien wü hem als toegewjjd strijder voor
de beginselen, die hü met zün volle hart en zUn
groote gaven diende.
Dan zien wü hem als een eenvoudig, edel en
grootmoedig mensch.
Ruys is, van ons genomen. WU hebben God te
danken., dat hü dit vruchtbare, rijke leven aan
land en volk heeft geschonken. De herinne
ring van deze nobele figuur lichte over onzen
gemeenschappelUken arbeid. Moge aan zijn na
bestaanden Gods rUke vertroosting worden ge
schonken.
Naar wü uit betrouwbare bron vernfemen is
mr. dr. A. B. G. M. van RUckevorsel, Commissa
ris der Koningin in Noord-Brabant, bU Kon.
Besluit tn den adelstand verheven met het prae-
dlcaat jonkheer.
Kort na drie uur kwam Z. H. de Paus de
Consistortezaal binnen, waar de verkenners met
hun vaandels voorop stonden opgesteld.
Z. H. Exc. Mgr. J. P. Hulbers, Mgr. Smit, Mgr.
Eras en Mgr. Taskln waren eveneens aanwezig,
alsmede zeer vele Nederlanders, die zich bU
deze audlüntie hadden aangesloten.
De jeugdige verkenner Jos. Amts uit Nijme
gen las in het Pransch een kort adres van hulde
der verkenners voor.
De Heilige Vader hield daarna een toespraak,
welke meer dan een half uur duurde en waarin
Z. H. met buitengewone hartelUkheld ZUn
vreugde uitsprak over de aanwezigheid van de
jeugdige pelgrims en ZUn zegen gaf aan hun
vaandels en hun werken.
Z. H. de Paus, die een zeer krachltgen indruk
maakte, sprak meer dan een half uur en
wachtte daarna nog het zingen van het ..Aan
U, o Koning der Eeuwen" af.
De Heilige Vader schonk aan alle verkenners
een kruisje ter herinnering aan deze audiëntie
en verklaarde ook Zelf een dergelUk kruisje ais
herinnering aan dese vreugdevolle gebeurtenis
te willen behouden.
De audiëntie eindigde om vier uur.
Hedenochtend vroeg, vóór de H. Mis in de
Lourdesgrot in de Vatlcaansche tuinen, hebben
de verkenners in den Sint Pieter een H. Mis
bijgewoond, welke volgens den Oosterschen ritus
werd opgedr^en. Onder dese H. MIs hebben de
verkenners de H. Communie onder belde ge
daanten ontvangen.
Betreffend* de audiëntie wan
Graal seint onze Romeinsche corres
pondent nog, dat de Heilige Vader
Zich met groote welwillendheid
met alle leden van het hoofdbestuur
van De Graal onderhield. Z. H.
schonk zijn bizonderen zegen over
him werk, over al l>un medewer
kers en over hun plaimen.
De voorzitter van den Ministerraad, de beer
ColUn, hield de volgende rede:
In aansluiting aan de door u gesproken
woorden wenscht ook de Regeering In dese
plechtige zitting uitdrukking te geven aan hare
deelneming in het door de Kamer geleden ern
stige verlies en te getuigen van hare groote
waardeering voor den persoon en den arbeid
van den Staatsman, die zoo plotseling ontviel
aan den dienst van bet Land en Koningin en
wiens verschelden in zoo breede kringen wordt
betreurd.
Slechts weinigen kunnen bogen op zulk een
grooten staat van dienst voor de publieke zaak,
als het geval was met den nu overleden Staats
man. Ruim dertig jaren lang heeft Ruys de
Beerenbrouck In een of anderen vorm aan het
parlementaire leven deelgenomen en daarvan
heeft hU niet minder dan elf jaren de leiding
gehad van een Kabinet, een grooter aantal ja
ren dan ten onzent ooit een voorzitter van den
Raad van ministers ten deel gevallen is.
Niet leder van de drie perioden, waarover
die elf Jaren verdeeld waren, was even belang
rijk, maar In geen van die drie perioden bleven
de moellUkheden gespaard.
Het eerste Kabinet-Ruys trad op toen de we
reldoorlog nog woedde en de voedselmoellUkheden
in ons land een hoogtepunt hadden bereikt.
Kort daarna moest met rustige kracht worden
opgetreden tegen ernstige gisting in het bin
nenland en kwam men voorts te staan tegeno ’er
de liquidatie van de gedurende den oorlogstijd
getroffen maatregelen op economisch gebied.
Maak ik dan verder nog melding van de in
voering der verzekerlngswetgeving, van de in
die eerste periode tevens tot stand gekomen
Arbeidswet en van de uitvoering van het
nieuwe Grondwetsartikel in zake het onderwUs,
dan mag van het eerste Kabinet-Ruys worden
getuigd, dat het in onze parlementaire ge
schiedenis een zeer eervolle plaats zal blUver.
innemen
Het toestel was Maandagmiddag te vier uur
uit Praag vertrokken, nadat het passagiers uit
Boedapest en Weenen had opgenomen. In to
taal werd met negen passagiers de reis van
Praag naar Amsterdam gemaakt. De machina,
een Douglas DC 2, van het type, dat ook door
de L. M. op deze lUnen gebruikt wordt,
werd bestuurd door den gezagvoerder Balik,
een bekend Tsjechisch piloot, en ervaren vlie
ger, die ook op Schiphol een bekende gast is.
Aan boord waren verder mecanicien Stun en
marconist Mica.
Terwijl de officieele openings-
vlucht van den luchtdienst Amster
damBoedapest door de K. L. M.
een vlot en opgewekt verloop heeft
gehad is de eerste vlucht in omge
keerde richting, uitgevoerd door de
Tsjecho-Slowaaksche Luchtvaart
Mij., op betreurenswaardige wijze
gestrand in het gezicht van de ha
ven, nadat het einddoel reeds was
bereikt. Een gelukkige omstandig
heid bü dezen tegenslag mag het
heeten. dat het ongeluk goed is af-
geloopen, dat alle passagiers er zon
der kleerscheuren zijn afgekomen en
slechts twee leden der bemanning
betrekkelijk lichte en in elk geval
ongevaarlijke verwondingen heb
ben opgeloopen.
De vakbonden hebben met de directie een oc-
In den laten avond hebben de verkenners
hun bezoek aan Rome besloten met eer. groot
kampvuur In bet Colosseum. Het flakkerende
houtvuur met de daaromheen gehurkte ver
kenners. als Indianen in hun bonte dekens ge
wikkeld. bood een schouwspel van seer onge
woon karakter. KrUgsdansen en gezangen,
sierluke reien van de meisjes en grappige ver
halen, waaronder een gezongen kroniek van
de reis, wisselden sf met religieuse liederen.
Rondom den wijden kring van de verkenners
stonden dichte rUen van toeschouwers, waar
onder wU „bU des blvaks ongedurige vlam”,
zooals Whitman dichtte, vele leden der Neder
landsche kolonie herkenden en ongetwUfeld nog
meer niet hebben herkend. Ook vele Italianen
sloegen de nu en dan rossig beschenen strU-
ders gade, wat voor Romelnsche oogen een
J schouwspel opieverds.
Eerst laat in den avond stierf bet vuur en na
dat Z. H. Ezc. Mgr. J. P. Huibers een zort af
scheidswoord had gesproken en den zegen had
gegeven, zochten de verkenners voor de laat
ste maal hun Romeinsche wigwams op.
landsch gebied gekomen, raakte men weldra In
een sneeuwjacht. Het toestel moest te 19.10 uur
op Schiphol landen en was Inderdaad omstreeks
zeven uur de hoofdstad genaderd. In een dichte
sneeuwjacht kwam het boven Schiphol, waar
mee het draadloos contact kreeg. Op dat oogen
blik zag de bestuurder geen mogelUkheid te
landen, waarvan hU Schiphol mededeehng deed
OngelukkigerwUze raakte omstreeks dezen tUd
de draadlooze zendinstallatie van het Tsje
chische vliegtuig defect, waardoor Schiphol het
geen nadere mededeellngen omtrent betere lan-
dingsgelegenheld kon doen.
Het toestel keerde* terug, vermoedeUjk om in
het oosten van het land of over de Dultsche
grens landlngsgelegenheid te zoeken. De piloot
bemerkte met schrik, dat de benzinevoorraad
begon af te nemen en raakte bovendien, ten
gevolge van het missen van elke radlo-aanwU-
zing in de sneeuwjacht, die toen boven bet ge
heele Westen van ons land heerschte aan het
dwalen.
HU herinnerde aan de woorden van Paulus,
die de Apostelen den roem van Christus noem
de. De H. Vader vermaande de verkenners,
steeds trouw te blijven aan de Moederkerk, aan
hun Bisschop en de geestelijkheid en altijd
een goede herinnering aan dit bezoek aan
Rome te bewaren.
Daarna sprak Z. H. zün zegen uit over de
vaandels der verkenners, over alle aanweslge
en afwezige verkenners, hun ouders, hun ar
beid en over geheel Nederland.
Z. H. had meer dan een half uur lang ge
sproken. hetgeen In den laatsten tUd een
groote zeldzaamheid is en. bovendien met een
vertrouwelUke genegenheid, zoo groot, dat een
aantal keeren zelfs het vertrouwelUke ,4k" tn
de plaats vsn het plechtige „wU” tred. Ten
slotte luisterde de H. Vader nog met welge
vallen naar het geestdriftige gezang der ver
kenners. voor hU de Conslstoriesaal verliet
De griffier deed voorlezing van een mededee-
üng van mevrouw de weduwe Ruys de Beeren
brouck, dat haar echtgenoot is overleden.
De voorzitter de heer J. J. C. van DUk, stel
de voor deze mededeehng met een brief van
rouwbeklag te beantwoorden.
De Kamer keurde dit voorstel goed.
v De voorzitter hield hierna de vtMgend- rede:
■n Nieuwe llchtfakkel toonde toen plotseling de
kustlUn en, nadat eenigen Ujd in de richting
van de kust was gevlogen, werd roet behulp van
een der laatste lichtfakkels een tamelUk ge
schikt uitziend landingsterrein waargenomen,
niet ver van de kust.
Het bleek te zUn een weiland, achter de ge
meente Putten, dicht bU Elburg op het gebied
der gemeente DoornespÜk.
Toen tegen drie uur H. K. H. Prinses Juliana
met gevolg was gearriveerd, werd zU begroet
door den heer W. j. Hemmes, voonurter van
de Centrale voor Verkl’xjsenzorg.
Verder heette de heer Hemmes in het bU-
ronder welkom den Commissaris der Koningin
in de provincie Drente, mr. dr. K H. baron de
Vos van SteenwUk en den burgemeester van
Roden, mr. H. W. Bloemers.
De heer Hemmes gaf daarna een overzicht
van de bedoeling en de oprichting van de Kam
pen van de Centrale, speclac' van dat ie Roden
In de plaats van den minister van Sociale
Zaken, mr M. Slingenberg, die heden in ”»r-
band met het overlUden van jhr. mr. Ch. J.
M. Ruys de Beerenbrouck de zitting van de
Tweede Kamer bUwoonde, heeft daarop de
Commissaris van de Koningin in de provincie
Drente, m.- dr. R. H. baron de Vos van Steen
wUk, het werkkamp met een korte rede voor
geopend verklaard.
Nadat ook nog* de burgemeester van de ge-,
meente Roden, mr. H. W. Bloemers en de
voorzitter van het provinciaal comité Gronin
gen, ds. A. N. Tonsbeek, het woord hadden ge
voerd en de kampcommandant. Ir. G. Meye-
rink, een woord van dank had gesproken, ont
rolde H. K. H. Prinses Juliana de nationale I
vlag als bewUs. dat het kamp officieel was
geopend.
Vervolgens werd de thee geserveerd en be- I
zichtigden H. K. H. Prinses Juliana en de ge-
noodigden het kamp.
Jonker (Rotterdam*, W. W. Smltt (Alfen a.d
RUn), J. A. Verwaal (Breda), P. de Boer Ftn
(Tilburg) en R. W. Magnln (Groningen).
Na afloop van de vergadering werd de be- I vensmiddetenbranches wordt gevreesd?
ï- “'“^7 V‘? ee^JT:K.; vo£itt£ de «n rote jeti^^e™
de K. N. V. v. L., gaf in sUn openingsrede een
overzicht van het ledenverloop der jeugdbewe
ging, waaruit bleek, dat het ledental sinds 1
Januari 1935 met 389 was gestegen
Een commissie voor den vllegtuigmodeUen-
bouw werd ingesteld, bestaande uit de heeren
Juste van Hattum, voorzitter, H. Snellen, Ri
chard de Boer Jr. en J. A. Verwaal, secretaris.
Dese commissie zal spoedig een reglement voor
de te houden wedstrijden met proefvllegtulgen
en proefzweefvllegtuigen ontwerpen.
Besloten werd in de eerste helft van Augus
tus een jeugdluchtvaartdag op Soesterberg te
organiseeren, waarvoor de medewerking van de
luchtvaartlnstanties zal worden Ingeroepen. Het
ligt In de bedoeling de gelegenheid tot deel
neming aan desen jeugdluchtvaartdag uitslui
tend open te stellen voor jeugdleden der K. N
V. v. U
Als leden van de C J G werden gekosen H koopere arbeidskrachten. a«~-
Indien de regeering geen hulp biedt, zal zU
olnnenkort nog 300 oudere krachten moeten
vervangen door jongeren; ook voor andere le-
Diep ouder den indruk van zUn onverwacht
«encheiden, zUn wU samengekomen om in
dankbaarheid en eerbied te herdenken onsen
nooggeschatten voorzitter, den Minister van
Staat, jhr. mr. Charles Joseph Marie Ruys de
Beerenbrouck.
Vele en gewichtige x%ren de diensten, die hU
in een hoogst eervolle loopbaan aan het land
Odtamissaris der Koningin in de provincie
Limburg, werd hU op S September 1918 aan
gewezen als verantwoordelijk raadsman der
Kroon. Tweemaal werd hU sindsdien opnieuw
tot het mlnlsterambt geroepen. Al die Keeren
droeg bet Kabinet zUn signatuur.
Vele jaren maakte hu deel uit van deze Ka
mer. Leider van hare werkzaamheden was hU
van 1 September 1925 tot 10 Augustus 1929 en
van S Mei 1933 tot aan zijn overlijden.
Het lidmaatschap der Kamer in 1906 deed
hij er voor het eerst zUn intrede vervulde hU
met groote liefde. Reeds spoedig had zUn woord
rzag.
En het voorzitterschap wU weten het allen,
ook nog uit het jongste verleden bekleedde
hU op een wUze die moeilijk te evenaren la.
Toen hü, in 1925, voor de eerste maal het
voorzitterschap der Kamer aanvaardde, ver
klaarde hü, dat het zün ernstig streven zou
wezen als vArzltter onpartijdig te zün en de
inzichten en opvattingen van allen naar waarde
te schatten.
Hü heeft gestreefd, gelük hü beloofde. Ht
heeft ten volle bereikt, waarnaar hü streefde.
Alle partüdlgheld bleef verre van hem. En voor
overwegingen, die afweken van de züne, bad
hü steeds een open oor.
Twee dingen waren er, waaraan hü niet ge
raakt wenschte te zien. Dat waren de goede toon
bü de beraadslagingen en de juiste verhouding
tusschen de Regeering en de Kamer. Het was
in September 1927, dat hü in de rede, waarmede
hü het voorzitterschap aanvaardde, de Kamer
voorhield: „De opvatting, dat tot den grooten
•tül in ons werk ook behoort bet bewaren van
den goeden toon, zal u' van uw voorzitter niet
bevreemden." Dat op dit gebied met hem niet
te transigeeren viel, weten wü allen. En de Juis
te verhouding tusschen de Regeering en de Ka
mer, hoevele malen is hü daarvoor niet opge
komen, als die In het gedrang dreigde te ge
raken, bUvoorbeeld door het stellen van schrlf-
telüke vragen, die de strekking hadden op een
te verwachten beslissing van de regeering in
vloed te oefenen? Zulke vragen weigerde hü dan,
in den vrlendelüksten vorm, door te zenden.
hoe kon hü ook hoffelük maar beslist zün
ztandpunt bepalen, als hü meende, dat het op
treden van de Regeering niet geheel strookte
met de positie, welke voor het parlement In ons
Staatsbeleid is weggelegd.
lange redevoeringen achtte hü uit den booze.
-Zaakkundige bondigheid bondige zakelük-
beld” beval hü In zün aanvaardingsrede van
September 1933 aan de Kamer aan.
Wü onderwierpen ons gaarne aan zün leiding,
omdat wü gevoelden dat die leiding een eerlüke
waarbu niemand werd ontzien en niemand
met opzet werd belast en omdat wü wisten, dat
die leiding gericht was op het hoog houden van
parlement.
het was ons te gemakkelüker hem te vol-
f*n. omdat wü telkens weer onder de bekoring
kwamen van zün ongekunstelden eenvoud, van
*Un bü dien eenvoud toch zoo hoffelüke om-
Wn8svonnen, van zün bU allen ernst van levens
opvatting zoo blümoedlge natuur, van zün ge-
voor humor, en van het sprankelende van
geest.
■snzüdig was onze voorzitter allerminst. Naast
*•1 werk, dat zün voornaamste functie hem
bracht, verrichtte hü nog veel anderen arbeid.
Verschillende colleges van beteekenis telden
onder hun leden. Van den Münraad was hü
gewaardeerde voorzitter.
v°or de staatkundige partü, waartoe hü be*
Zwaar is menig Jaar van zün minister
schap voor hem geweest. Met nimmer fa
lende blümoedigheid heeft hü de moeilük-
heden, die hü op zün weg vond, onder het
oog gezien en bü het zoeken van de oplos
sing gold voor hem slechts de vraag op welke
wijze *s Lands belangen bet best leerden ge
diend. Van de wetten, door de onder zün
leiding staande Kabinetten voorbereid en
verdedigd, mogen die tot herziening der
Grondwet, tot stand gekomen in 1922. tn
het büzonder in herinnering worden ge
bracht.
De eerste passagiers op deae lün waren
autoriteiten en persvertegenwoordigers, die als
gasten der KLM. de reis meemaken en »e
Boedapest eenlge dagen de gasten van de Kur-
directie zullen zün.
De heer W. A. N. Westerouen van Meeteren,
bestuurslid van den A.N.W.B., dankte als voor
zitter van de vereenlglng „Nederland-Honga-
rüe” de KL.M.-directie, namens de vele Hon
garen In Nederland die door deaen nieuwen
dienst slechts door een rets van 5H uur van hun
vaderland gescheiden waren en bood namens
genoemde vereenlglng een krans aan.
Te half tien precies werd van den toren het
vertreksein gegeven en rolde de Rietvink, be
stuurd door Dulmelaar, naar den anderen kant
van het veld om met een korten aanloop zich
van den grond te verheffen.
De dienst van Nederland naar bet hart van
Midden-Europa was officieel geopend.
De Kwatta-fabrieken te Breda hebben zich
door concurrentie genoodzaakt gezien, in de
afgeloopen weken veertig volwassen arbeiders te
ontslaan en te vervangen door jeugdige, goed-
Betreffende de audléntte van de Nederland
sche R. K. Verkenners bü Z. H. den Paus seint
onze Romeinsche correspondent nog nader:
In naam van 11.000 R. K. verkenners las een
den Jongsten een adres van trouw voor, waarin
zU hun vreugde uitspraken, onder geleide van
een der bisschoppen in het vaderhuis van alle
katholieken te mogen vertoeven. Bü net be
zoek der heilige plaatsen, zoo zegt deze verkla
ring. hebben wU beter begrepen en gevoeld
het geluk, lid van de Kerk der apostelen te
zün en zün wü gesterkt in ons Ideaal, om te
werken voor de katholieke actie, waarvan wü
deel uitmaken en steeds bereid te zün, voor
I Christus op te komen. Daarom komen wü hier
aan U, den Paus der Katholieke Actie, onzen
arbeid aanbieden tot Uw Intenties en wü ko
men U vragen, aan ons ideaal Uw vaderlijken
I zegen te geven.
Z. H. de Paus zeide in zün toespraak, dat
I hü verheugd was, zooveel jonge menschen om
I zich heen te zien, die lid zün van de groote
I katholieke familie en afkomstig zün uit een
I land, dat hem büzonder lief is en dat hü
reeds in zün kindsheid heeft leeren kennen
I uit een der mooiste boeken van een Itahaanscb
schrüver.
Onder zulke omstandigheden gedurende
elf jaren werkzaam te zün op de meest in
het oog vallende plaats, etscht meer den
gewone geestkracht en is zonder het bezit
van regentenkwaliteiten niet tot een goed
einde te brengen.
Het voorrecht gehad hebbend met den nu
ontslapen Staatsman in een Kabinet te heb
ben gezeten, zou het een tekortkoming mü-
nerzüds zün, Indien ik niet ook getuigde
van zün voortreffelüke gave om meenings-
verachillen in den boezem van den Minis
terraad tot overeenstemming te brengen.
In dat opzicht was hü onbetwist primus
inter paree.
Hs
