FOLKLORE IN DEN PINKSTERTIJD SPECIALE PINKSTER-AANBIEDING! O ZOMER-ARTIKELEN WARENHUIS HEUSEVELDT Hemelvaart TA X RIJZEN LAAGSTE ZOME K O F] H T I PAYGLOP VOETVERZORGING SP AANDER Co Fa JOH. LAUWERS BALLERO-COSTUUMS HET LEDERHUIS HET LEDERHUIS Koffergramofoons velerlei Modellen YPMA DE GEBRUIKEN ZIJN TALLOOS BAD- STRAND- PIC-NIC- 65 ct. ONS SUCCES f 19.75 - f 25.- - f 35.- A. HILDERING Artikelen fe'* T MODEHOEKJE Stoffen Pracht collectie KINDER- EN WANDELWAGENS voor elke beurs. Tevens een mooie keuze in Kussens en Spreitjes Iedere kooper van een kinder wagen ontvangt een verrassing. NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD WOENSDAG 27 MEI 1936 rt 1*5^ Pinksterviering in een zeventiende-eeuwsche herberg TUINSCHEPJES 29 ct. LANGESTRAAT - ACHTERSTRAAT - HOUTTIL TEL. 4 170 BRUIN-1 KEURIGE UITVOERING FOTOGRAFEEREN Vroolijke gebruiken Pinksterdisch in een oud-Hollandsch gezin ALKMAAR TEL. 2-3-7-T Garneering Kousen Fournituren TELEF. 3.2.6.O STEEMAN’S KOLENHANDEL Grasmaaimachines SHELL TOX WED. B. 1- HOMMA LAAT ONS OVERTREKKEN Kwaliteit en afwerking stuk ken beter in alle opzichten Ton Bottemanne Hoogstraat 8 - TeleL 2598 ALKMAAR TUINSTOELEN sterke houtsoort prima lakwerk INSECTEN-SPUITEN vanaf 38 cent VLIEGENVANGERS prima kleefkr. 6 8 10 cent GRASSCHAREN THERMOSFLESSEN VLIEGENKLAPPERS gaas 5 cent TUINSLANG per meter INSCHUIFBEKERS 9 cta GIETERS MIDDEN IN HET BADSCHOENEN per paar vanaf BADTASSEN schitt. collectie, v.a. STRANDHOEDEN vanaf STRANDRINGEN FOTOTOESTELLEN Adverteer! U verkoopt meer! 1<S OUD PINKSTERLIEDEREN MAAKT ZELF UW BOTER! Mevrouw Kuyper P. KUYPER - MIERT 13 ALKMAAR TUINPARASOLS vanaf VLIEGENKAPPEN wtt gelakt vanaf 29 cent STRANDTENTEN solide uitv., vanaf VELDFLESSEN vanaf THEEKETEL met splrituaoomfoor - In elkaar pass., slechts Vatt der Sinxenbloeme sermoene FOTO-ALBUMS vanaf 29 cent GAZONSPROEIERS IJSMACHINES prima fabrikaat LIGSTOELEN vanaf 79 cent (Bij voldoende deelname elke week): 3 dagen naar het mooiste gedeelte van België met nieuwe 5-persooni wagens (chauffeur inbegrepen). Afstand pl.m. 1000 K.M. Prijs slechts 6.— per persoon en per dag. Logies met ontbijt en le klas hotel gratis. 2-daagsche tocht naar Brussel, met 100 K.M. toeren omstreken Brussel. Logies en ontbijt inbegrepen, prijs slechts 5.— per persoon en per dag. ADRES: NIEUWLANDERSINGEL 69 TEL. 3220 i VOUWSTOELTJES in Foudraal 48 cent VLIEGENKAPPEN opvouwbaar 10 cent FIETSTASSEN 28 ct. RAAMHORREN alle maten, vanaf 25 cent PINKSTER PAYGLOP 3 - ALKMAAR VLIEGENKASTEN vanaf 145 TUINSLANG 5 Meter compl. met waterdlsf en sproeier, vanaf 1.48 KWIEK EN VIEF onze „Omroeper”. Eiken .rond weer opnieuw spreekt hij In 80.000 gezinnen, waar hU steeds een trouw gehoor vindt. Zaken-Omroepers 50 ct. per regel. Particuliere Omroepers 30 ct. per regel. Betrekkingen (ge vraagd en aangeboden) 10 ct. par ZONNEKLEPPEN vanaf 5 cent 1.98 29 cent 18 cent 29 cent 2.90 12 cent 5.90 15 eent s> «40 5.40 38 cent FILMROLLEN 1.95 Geworpen llllllllllllllllllllllllllllllllllllltlIllllllllllHIIIIIIIIIIII •en werd -i TELEFOON 3101 Ritsevoort 36 1 I Papieren drinkbekers 21 ets. Al comt er myn cledeken swaer beroyt! Je hebt er slechgt gheraeden! Meent 98 cent T afelkleed-klemmen 5 cta ld. cell, uitvoering 12'4 ets. T uinhand schoenen zeer practisch p. pr. 15 ets. per 2 paar25 ets. Hy sprac: ,Jty! myn lief bloemekyn toet. Dat sonnekyn doet jou also goet, En comt er jou herteken stoven, Maer, ach! wat Is er je leven cort! Je light hier spoedigh al verdort. En comt niet mer naer boven!’" „Maer nu ic soo aent sprecken sy, Nu hoort oeck nogh een woort van mg Het con je nuttigh wezen. Jou edel sieltjen, christenbloedt! Es lljck alsic een bloemeken zoet Hoer Maecker moet geprezen. „Te lentetift, op paescen-dach, Ic hope sy is utet sonden-graf Met Jhesus opgestanden. Sy ghinc doen groeyen en werd groet, Sy heeft gherust in Jhesus-soet, En heeft hoer rust ghevanden. ,jiu sciet dat vrughtbar Sinxenvuer Syn gracyën in jou sieltjen neer, Syn gaven uut-vercoren! Sorgh je nu niet dat tsaed ghedyt Dan sterft jou ziel voor de eewickeit, Jou sieltjen gaet verloren!" elk men zeer TUINFAUTEUILS idem TUINBANKEN TUINTAFELS le kl. Abner-fabr. va. 4.20 doodt ieder insect per bus vanaf 35 cent HUIGBROUWERSTRAAT No. 8 UW OUDE LAMP OPNIEUW prima kwal., vanaf 98 ets. m/alum. beker 39 cent rubber extra sterk 12 ct. extra zw. gegalv. va. 69 ct. -tegenover de Breedstr. 1.— 25 cent Hy vant hoer wel een scerp dinc, Maer tsieltjen bleef behouen. Hy dronek met maeten dat wynken zoet. Hy leefde braef en stierf er goet En quam tot goeten wouden. nes groote feesten, zoo schreef eens Lsu- f 1 rilland, beginnen In de sneeuw en loopen uit In de roeen. En zoo Is het. Immers de kerkelijke cyclus vangt aan met Kerstmis, als de sneeuw de aarde bedekt en eindigt met Pinksteren sis de natuur in vollen bloementool steekt. Pinksteren beteekent vijftigste en ontleent zjjn naam aan de omstandigheid, dat <het zeven weken na Paschen gevierd 'wordt, reden waar om ook de Israëlieten van Schebocooth ot We kenfeest spreken. Maar ook noemen sfj het „Katsier”, dwz. Oogstfeest, welke benaming wijst op de oorspronkelijke beteekenls van Pink steren. hetwelk bU de Joden gevierd wordt ter herinnering aan de Wetgeving op Sinal en by de Christenen de gedachtenis levendig houdt aan de uitstorting van den Heiligen Geest over de Apostelen. Deze gebeurtenis wordt nog In zekere landen In de katholieke kerken sym bolisch herdacht door op het feest een duif neer te laten uit een opening boven het hoofdkoor, terwijl soms ook roeebladeren van de pioenroos als vlammende tongen over de hoofden der aaH^ wezigen worden uitgestrooid. De oude beteekenls van Pinkster als oogst- of zomerfeest openbaart zich duidelijk In de wijze waarop men het vroeger algemeen vierde. Van deze nog niet geheel uitgestorven gebruiken, is zeker niet het minst kenmerkend de worsteling, zooals deze In de Rijnstreek hier en dasr nog vertoond wordt en waarbij een als grijsaard ver momde en met dorre takken getooide zich In het strijdperk begeeft met een met veldbloemen omkransten jongeling, tegen wien de oude het al spoedig moet afleggen als zinnebeeld van de overwinning van den zomer op den winter. Dan zingen de menschen: „Óch, christenziel! die bloem die set Bedroefde niet te zeer om mg, Myn saedekens bltven leven! Te Lenten rys ic wederop, Dan springht myn s wang her bloemecnop En comt van bliscap beven! De bloem sweegh stil; Claes Wyncruuc ghinc, Claes Wyncruuc minde het groene cruut, Op Sinxen-dach so troc hy uut J En quam int velt gheganghen, Daer sach hy een bloemekyn, scoon ontdaen, Met ten bladerkyns, fgn, ontploken staen, Dat sonnevuer ontfanghen. Zij werpen testen, vuur en bekers, kruik en pul Den anderen naar den kop. Een wordt de bek te schanden door een hout, tenkoste van zijn tanden, Hier treft de bierkan een gevoelig voor het hooft Terwijl een ander wordt de hersenpan geklooft. BOTERKARN MET RECEPT, zeer'practisch 1 pond boter kostprijs 35 cent - Onze speciale hygiënische inrichting en 10-jarige praktijk waarborgen prima behandeling Cedipl. Pedicure-Manicure Meet- en Repar.-inrichting CEDIPL. ORTH. TUINPARASOLS extra zw., 180 c.M. Linnen D AMEST ASSEN geweldig sortiment nieuwste modellen van af 98 cent ld. aluminium, vanaf I RUGZAKKEN div. maten, vanaf 1 MARINE-ZAKKEN zeer pract. badtassen- 68 cent PIC-NIC-GARNITUUR lepel, vork en mes 30 cent 0rif. PRIMUS STELLEN vanaf 2.98 De antipode voor den „NuaBekoek" was de „Vroegrijp’’ of „Dauwworm” die het eerst op de Weide kwam en de beste plaats kreeg In den stoet die door het dorp trok. Ook thans nog treft men tn de groote ste den uitvloeisels van Luilak aan. Dan wordt het door de jeugd als een recht beschouwd 's mor gens heel In de vroegte belletje te trekken of met de tegenwoordige etectrlsche schellen, bel letje te drukken. Dan wordt op de deuren der langslapers met krijt „Luilak” geschreven. Duidelijk is hier het verband te zien tusschen dit gebruik en het oude feest van den, oogst, bij welken het vooral aankomt op het „voor dag en dauw” uit de voeren zijn. -r-5 en soort vrljstersmarkt was het die 'te H Ecaussines In Henegouwen op Zondag *na Pinkster werd gehouden, waar de meisjes van de Congregatie der H. Maagd de jongelin gen uit den omtrek, op een „koffiemaal” noo- Wjj willen dit overzicht van Pinkstergebrui- ken, waarbij we ook een'zeer dankbaar gebruik maakten van het aardige boekje „Mozaïek” van P. W. Drijver, besluiten met de vermelding, dat de Pioenroos, waarover we in het begin van-dit stuk Iets memoreerden, de Paensia officinalis, algemeen bekend is als de Pinksterbloem ct Clnxenroos. Eensdeels symboliseert deze bloem den herbloei In de natuur, maar tegelijkertijd wordt de herinnering bewaard aan de vurige tongen uit het Pinksterverhaal. In het Thurlngerwoud trekt de Jeugd er op den vooravond van Pinksteren op uit, om met guirlandes van denneloof en kettingen van ge kleurd papier, alsmede met vlaggetjes en strik jes de bronnen te versieren, terwijl de klokken plechtig luiden. Hier,, hebben we nog te doen met een over blijfsel van de oude bronvereerlng. De winter heeft het verloten, De winter Is gevangen I et Pinksterfeest werd van ouds ingeluid met Luilak. De bakkers zorgden dan op den Zaterdag voor de feestdagen voor een grooten voorraad wanne bollen en degene, die 's morgens te laat aan te ontbijttafel vèr- scheen, moest tracteeren op het dampende brood. Erger maakte het de straatjeugd, die er plei ster in schiep allerlei viezigheden aan de deur te hangen, welke onprettige verrassing oor spronkelijk bedoeld was als een bestraffing voor de langslapers. Wee ook den Jongen of het meisje, die In vroeger dagen ’s morgens als laatste op de ge meenschappelijke wel verscheen. De Nussekoek (van het werkwoord .jiusselen" of talmen af geleid), aooals de langslaper in Drente heet of de Pinksterbloed, moest het geducht ontgel den. Soms met klissen (klitten) overdekt vandaar ook de naam klisseboer voor „bloed ot luilak” gegeven en met brandnetels gestriemd wordt hjj In optocht door het dorp gevoerd, onder bet zingen van een liedje als: dlgen. Een koffiekopje aan het knoopsgat han gen is Insigne van leder, dle'hler een verloofde komt zoeken. In Engeland gaat de Pinksterbloem op Mei dag rond en heet dan „May Queen”, gelijk wU ons herinneren uit Tennyson's gedicht van dien naam, waarin hü de uitverkorene aan den vooravond van ’t feest laat zeggen: O, roep mU morgen, moederlief, bij de eerste schemering op, want morgen is het een blijde dag, dan stijgt mijn vreugd ten top, geen schoo ner dag Ik immer zag, want morgen ben ik Koningin van *t feest. Jammer genoeg gaf de pret vaak aanleiding tot al te groote uitgelatenheid. Ook hier geldt het spreekwoord: „Zooals de ouden zongen, zoo piepen de jongen,” In die beteekenls dan, dat de ouderen hun feestvreug de nog wat meer aandikten, aooals eens de tee- kenaar en dichter Frans Freenwood het in zijn „Boere Pinxter Vreugt" heeft vastgelegd: Zaadmarfct 66-68, Tel. 2975 n Ikigeland waren vroeger op Hemelvaarts dag tal van vroolijke gebruiken in zwang. Te Newburn, bij Newcastle, werd nog in het begin der negentiende eeuw een merkwaardige wedren door vrouwen gehouden, „smoc-race”, genaamd, waarbij de prijs een „smoc”, een hemd: was en wel een hemd vervaardigd van het al lerfijnste Hollandsche linnen. Wij Nederlanders SCHATTIGE KINDERJURKJES In ZIJDE en POPELINE, vanaf 59 cent. 'Groote sorteerlng JONGENSPAKJES ZUDEN DAMESKOUSEN, nieuwste kleuren, vanaf 39 cent. ZIJDEN ONDERJURKEN IN ALLE PRIJZEN. Nussekoek, zitst dou zoo diep In de vaerren, Kanst het geroep niet heuren, Haat dou geen geen oogles van kiekerdekiek, Komst Ja te laat met de koe’n op den diek! FOTO-HOEKJES per 2 doosjes 25 stuks 15 eents vanaf L20 Hoofd- en Kniekussen maken van de eenvoudig ste ligstoel een ideaal zitje per paar7550 ets. -LOSSE LOPERS v. Lig stoelen, extra sterk 95 cta. t omstren- ipers, die op ^1 De Pinkstergebruiken zUn talloos. In land, In elke streek van het land kent weer andere. Toch wijzen alle op een oude afkomst. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll LAAT BLOEMEN UW TOLK ZIJN •tsesstisssMiMtssssssesMifsiitttissMtieMeeeemsMsefest BLOEMENMAGAZIJN P. J. VAN KESSEL Langestr. 99 - Alkmaar Het adres voor Uwe bloem werken voor alle gelegen heden BAGAGE-TASSEN 1.48 In het Schwaszwald wordt het Pinksterfeest op meer ingetogen wijze gevierd Het wordt het klokkenfeest genoemd, waaraan de herders en herderinnen in hun feestkleed!) deelnemen en waarbij het luiden der klokken In verschil lende tonen te midden van de natuur een won derlijke bekoring uitoefent. ,J>an sal de zoete Sinxenzon I Volmaecken, dat myn saed begon ii En stooft weer nieuwe saeden. I Soo blivet gaen. Je sterf er nogt! BU VINDT U EEN UTTGEBREIDE COLLECTIE FOTOTOESTELLEN vanaf 2.10 FILMS, 8 opn„ alles inbegrepenf ••99 en f 1. Ontwikkelen en afdrukken 's morgens gebracht, ’s avonds gereed. kunnen daar dus groot op gaanl Vóór den wed ren werd deze prijs, met bonte strikken ver sierd, tentoongesteld. De wedloop zelf verliep zooals aan volksvermaken doorgaans eigen Is, onder allerlei vroolijke gebeurtenissen. Een ander vroolljk gebruik op Hemelvaartsdag was onder de jeugd van Exter, eveneens In En geland, gewoonte. Reeds gedurende de geheele week vóór Hemelvaart hield zij er zich mee bezig: In de straat werd een goot door steenen afgedamd. Met dit water worden de voetgan gers onder algemeen gejuich, volgespat. Een soortgelijk twijfelachtig vermaak door de jeugd te Rome langen tijd In eere ge houden Op den vooravond van Hemelvaart maakten de kinderen van de Eeuwige Stad in onderscheidene groepen jacht op.... kakkerlak ken. Als de deugnieten er eentje ontdekt had den plakten zU het arme slachtoffer een was- llchtje op den rug en hieven dan een versje aan, dat tot tekst had: 3.79 5.90 3.90 WU leveren al onze Tuin meubelen In iedere ge wenste kleur ZONNEBRILLEN 24 cent Het aangewezen adres voor Kampeer-artikelen uit voorraad. Alle soorten tenten op bestelling. Koopt bij on,s Uw LINNEN- TASJES, zoo juist nieuwe zen ding ontvangen. Zeer lage prijzen. ZIET DE ETALAGE! Ot> Schiermonnikoog wordt nog altijd daAgs voor Pinksteren de „Calemey” opgericht, zijn de een hooge staak waarop een bootnstrulk en iets lager een dwarsstok er aan, met aan weers zijden een flesch, de een gevuld met alcohol, de ander met water. Daaronder •een mand, waar in tot Dinsdagavond een haan zit opgesloten. Het oprichten en neerhalen van de Calemey gaat met veel plezier gepaard. Wjj zullen ook hier wel te doen hebben met een overblijfsel van een oud oogstfeest. Het woord „Calemey” heeft men in verband willen brengen met het Engelsche „to call” en ons „Mei". De haan zou dan „Meiroeper” zijn. -^ot de meest eigenaardige Pinkstérgebrui- ken behoort zeker dat, hetwelk in zwang Is in Bretagne en bekend staat onder den naam Grenouille. De oorsprong Crvan ligt In t ver verleden. Eens op een Pinksterdag stonden in de welde van Cesson aan het riviertje de Vilalne twee groote ketels te dampen, In een van welke zlch. ouder gewoonte, haverdegortbrU bevond, terwijl de andere boekweitbrU bevatte, welke lekkernijen onmisbaar waren b|j de feestviering op Pink stermaandag. „Wat ruikt dat lekker,” zei een der liefheb bers der haverdegort, terwijl een met dezelfde woorden den lóf,van den Inhoud van den an deren ketel verkondigde. Het zou echter bij deze uitroepen niet blijven. De op de weide samen gestroomde menigte koos deels partij voor de eene, deels voor de andere lekkernij van woorden kwam het tot daden, een paar boekweitllef- hebbers ontzagen zich niet gras en aarde In den havergortketel te werpen, waarna de kookvrouw, die de haverdegort stond te roeren, met een grooten potlepel zich op-den deugniet wreekte, waarna de andere kookster opdaagde met haar lepel en dien van haar mededingster In tweeën sloeg. Nu trachtte deze het wapen aan de hand van de andere te ontrukken, terwijl aanstonds allen zich In den strijd wierpen. De strijd, die niet onbloedig eindigde, wordt elk jaar her haald, maar dan natuurlijk op meer vreedzame wjjze. Twee boerenzoons, de een in Cessen, de ander in Acigne thuishoorend klimmen ,op de schouders van hun kameraden en nadat hun een lange stok is toegestoken begint het schouw spel. Wie Is zoo sterk dat ,hlj aan het langste eind trekt?” De dragers van de kampioenen hebben het veel zwaarder te verantwoorden dan de strij ders zelf, want wahneer het spel eenmaal aan den gang is, voelen zij zich spoedig geld door de armen van huil helpen, hun beurt weer worden vastgehouden dóór de anderen achter hen, zooals dit vaak by kinder spel nog gebruikelijk Is. Hieruit ontstaan na tuurlijk de kluchtlgste tooneelen. die de toe schouwers tot niet weinig vermaak dienen. De trekkers, die stevig worden aangevuurd, doen door hun rood opgezwollen gelaat en hun uit puilende oogen dan eenlgszins denken aan den Grenouille of Kikker, aan welken het spel zijn naam ontleent. „Corri, corri bagarone, Che domanl e l'ascenslone.” Ook in sommige Qultsche streken heerschen eigenaardige Hemelvaart-gewoonten. In het Hanausche worden op Hemelvaart de naamde .Kugelhoppengebakken. In Msrköbel heet Hemelvaart zelfs ,.Kugelhoppen-Fest Tusschen meisjes en jongens wordt dan een wedloop om dit gebak gehouden. in ons land zijn Hemelvaart-bollen bekend. Men doet hier ook aan „dauwtrappen.” „Hemelvaart-broodjes” kwamen 'noeger In de kloosterkerk van Prtlm, in den Eifel, uit den hemel geregend. Aan het einde vtn een lange processie, welke In de omgeving werd gehou den, en tn de kloosterkerk werd ontbonden, werden door eene opening in het gewelf klein® witte-broodjes geworpen. De pelgrims raapten ze op en namen ze mee naar huis. Deze Oeroude processie werd in 17TT door den Keurvorst wenseslaus opgeheven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1936 | | pagina 24