HOLLANDS NOORDERKWARTIER
BEURS VAN AMSTERDAM
i
ja.
„Osservatpre
Romano”
Wisselkoersen
I8È
WOENSDAG 1 JULI 1936
VOORDELIGE WASDAG EN DAN NOG GRATIS VIM!
Een feestnumm
LANGENDUK
Aardappelziekte
BROEK OP LANGENDUK
Voorbeurs
NOORD-SCHARWOUDE
SCHOORL
ZUID-SCHARWOUDE
Beursthermometer
EGMOND AAN ZEE
HARENKARSPEL
WOENSDAG
1 JULI 1936
3
Hoe U hiervan gebruik kunt maken? Door Rinto te tropen, het bekende
zeeppoeder ven prima kwaliteit en hoog vetgehaïte7~Uw winkelier
geeft U tot en met 4 Juli bijTelke 2 pakken
Rinso nog een bus Vim geheel gratis, terwijl
zowel Rinso als Vim nog bons bevatten voor
fraaie geschenken. Zulk een voordelige aan
bieding heeft U nog nooit gehad. Zorg, dat dit
voordeel U niet ontgaat. Neem nog heden enige
Stam, na zijn BUtchopswiJding gefotografeerd temidden
van familieleden
van vroege aard-
worden, geeft de
vooral te doen,
zal worden uit-
HEERHUGOWAARD
Al
(Van onsen Rom.
Z. B. Kxc. Mgr.
Amsterdam. 1 Juli 19M.
:*>r>
van
▼ast
GEMEENTERAAD
▼ast
i
1
een goedkeuring van het
I
r -
1
•••••••••••a
I.
f
o
e
I
't
de jaarwedde van den gemeentegeneesheer te
A
'i
1
o
I
DEZE
AANBIEDING
GELDT TOT
4 JULI A.S.
s
L
I
I
l
I
1
l
t
t
1
t
I
J
waren
1 er
23
160
203
117»/,
43%
110
132%
23
160
202
In bet etmaal van des avonds 20 tot des
avonds 29 Juni is in Noord-Holtand de weers
gesteldheid critiek geweest voor bet optreden
van aardappelziekte.
32 9214
38.00
37.00
1-46%
61#%
20.20
6.1 iy,
20.20
738%
59.25
9.74
24.83%
48 06
32-97%
38.07%
37.12%
1-46%
Voorstel van de meerderheid van B. en W.
om ten behoeve van een kweekeling met acte
te verzoeken f460.— uit t» trekken subs, f 160.-
subsldle te mogen verleenen.
De heer Dijckhuizen bracht hulde aan het
werk van de ondercommies!». Spr. was van oor
deel, dat de gemeente geen kweekeling voor
eigen rekening zou kunnen’aanstellen Daarom
was spr. voor t voorstel der minderheid om
een subsidie van f180.te verleenen.
't Voorstel wordt nu verworpen met 5—1 stem.
Voor stemde weth. du Burch.
Het voorstel van de minderheid om f 150.
subsidie te verleenen werd hierna met alge-
meene stemmen aangenomen.
Op een adres der R.K. Zangver. 8t. Caecllia
met het verzoek ter gelegenheid van het con
cours "n medaille beschikbaar te stellen, moest
in verband met den flnancleelen toestand der
gemeente afwijzend worden beschikt.
117%*
44
110%
132%
6.11
20.20
33.00
38-10
37.12%
1.47
6.10%
20.20
40
45%
i
t
r
r
bet
ge-
268%
16%
79
5%
20%
301/,
22»/,
36l,
4%
30%
9%
32.92%
38.02%
37X15
1.46%
183%
238%
30%
227%
2S1
122n
104
19%
10.90
ben, als zij kon volstaan, met, zü het op
zoo indrukwekkende wijze, over de dingen
zwügj
talrüi
degenen, die ongeduldig verwachten, dat
„Os
hes
11314
57%
21V,
39%
172%
200
84
74%
97»/,
96»/,
21%
124%
112%
72
ff*
124V.
48
2%
257%
124
104
19%
10.90
125%
113
72%
67
71%
125
2%
10%
IO14
260»/,’
16%
79
5%
184
240
*38%
229
20%
30%
22%
36%
4%
30
9%
11*4
57%
21%
39%
172%
203
Vorige
Block, beden
30 Juni
737*4
59.25
9.73%
24.82%
48.05
WOENSDAG. 1 Juli
Vorige
Slotk. heden
1 Juli
736*4
5932%
9.73%
24.82
48.07%
RUwMcleb JSt Nlcalaas-. De Rüwlelclub
,Bt. Nlcolaas" hield Maandagavond een alge-
meene ledenvergadering In de Burg.
Aan de orde was de bespreking van de pro
cessie naar Helloo, welke Zondag 6 Juli aal
worden gehouden. Daar op dezen dag tevena
de tweede concoursdag wordt gehouden, kunnen
vele leden niet aan de processie deelnemen, zoo
cat de deelname wel niet overgroot zal zijn.
'«Morgens wordt voor de H. Mis een alge-
Coneerteo. Heden- en Zaterdagavond om
8.30 uur worden op het terrein achter de R. K.
kerk ter gelegenheid van het concoura concer
ten aangeboden door de plaatselijke zang-, fan
fare- en harmonlecorpsen.
98
83%
74%
97%
95%
21%
Benoeming ambtenaar. Tot derden amb
tenaar ter secretarie is door B. en W benoemd
de heer P. van der Pol te Egmond aan den
Hoef.
Benoeming atrandwacht. Als ztrandwacht
op het gemeentelijk kampeerterrein aan het
Zulderstrand zijn door B. en W. benoemd de
heeren J. de Groot en KI. Wjjker, beiden wo
nende te Egmond aan Zee.
737%
59.22%
9.731,
24.61%
48.10
Continental ol
Shell Onion OU
Rubber
A’dam Rubber
Bandar
Dell Batavia Rubber
Serba djadt
Silau
V. L O. Q.
Allied
Intercontin. Rubber
Scheepvaart
Java Ch. Japan
Kon. Ned. Stoomb. .J
Scheepvaart-üzüe
Suiker
B. V. A.
Juv. Cultuur
N. L 8. U.
Vorstenlanden
Actions Mem
Tabak
Dell Batavia
Oude Deü
Oostkust
SenemtMii
Union Pacific
Wabash
Erie
Kansas City South.
South. RaUw.
Chic. Milw
Maxwell U Or.
gemeenschappelijke
een kasgeld-
Slotkoersen Heden
Vorige
Besloten werd ten slotte de voorgeztelde re
geling te aanvaarden.
Betreffende het dqordnalen
Jppelefi, die gekuitflKóeten
1- jroorzltter in overweging zulks
•- daar hierop strenge contróle
geoefend. Ook wordt toegestaan ze te bewaren
in de boet. Het beste is echter ze te kuilen met
een dun laagje riet of stroo en dan zooveel
modder er op, dat de zon er niet bij kan komen
De maat voor middelsoort is 36—50 m.M. en
groote 45 m.M. en hooger. De minimumprijs
staat vast voor 14 dagen. Voor doorgedraaide
wordt 1.75 vergoed, terwijl bij levering nog
1.75 wordt vergoed plus 50 cent bewaarloon.
De richtprijzen van de boonen zijn 3 cent en
vergoedlngsprjjs eveneens 3 cent per Kg.
40
1%
46%
Thans echter gingen stemmen op alle par
tijen uit elkaar te houden en eoort bij soort.
Apart vellen is een behoefte.
De aangevoerde partijen zullen alle bij el
kaar in een of twee gooten ondergebracht wor
den. terwijl na de veiling der andere producten
er volop gelegenheid zal zijn voor eventueele
koopera om het product te bezien en zal na
een pauze met bet vellen der boonen worden
begonnen.
Betreffende het fust is er geen bezwaar tegen
in zakjes aan te voeren. Aanbevolen wordt ech
ter in manden of kisten.
Wat de sorteering betreft werd opgemerkt,
dat hieraan heel wat moeilijkheden lijn ver
bonden in verband met de keur, vooral wat
betreft vlekjes, roest, .windveren en dergelijke,
hetwelk bij slechte weersgesteldheid in den
herfst meermalen voorkomt.
Opgemerkt werd, dat men de sorteering toch
zoo goed mogeUjk dient te doen en afwijkende
kwaliteit apart houden, die dan in een klasse
lager komt
De voorzitter zegt vervolgens nog, dat bet
velllngspercentage in Broek ook veel lager is
dan op andere veilingen, zoodat de onkosten
zoo laag mogeiijk zijn. En wanneer eendrachtig
het product hier wordt aangevoerd, dan zal
het beslist gaan. De historie heeft bet van de
andere producten bewezen.
Op een vraag of er een ophaaldienst is per
auto voor H.H.Waard wordt hierop bevestigend
beantwoord.
Betreffende het lid zijn van twee veilingen,
werd medegedeeld, dat dit niet kan voor een
product, dat hier gangbaar is, zoodat men zal
moeten bedanken voor de een of andere veiling.
Ook voor de andere producten in deze zal tn
het vervolg streng toegezien worden, dat deze
hier geveild worden.
.meehe H. Communie gehouden door alle deel
nemers. Om 8.45 uur verzamelen bij de Burg,
waarna om 9 uur afrit De H. Mis in Helloo
wordt gehouden te half elf uur.
De voorzitter hoqpt, dat de leden, die «enigs
zins kunnen, den tocht zullen meemaken.
Besloten wordt om door de rijwlelclub iemand
te laten deelnemen aan den cursus E.H.B.O., op
dat te alle ntljde gediplomeerde E.H-B.O.-ers
n-ee kunnen met de verschillende tochten.
Na eenlge bespreking zal dit jaar de heer A.
de Groot als cursist den cursus E.H.B.O. volgen.
De beer J. Sneekes wordt benoemd als re-
serve-vaandeldrager, die deze benoeming onder
dank aanvaardde.
Op 16, 16 en 17 Augustus is de jaarlljksche
bedevaart naar Dokkutn. Het vorig jaar zijn
drit leden meegeweest.
Binnenkort sal ook de bedevaart naar Noord-
wijk worden gehouden. Zij, die dezen tocht mee
willen maken, worden verzocht dit vóór 5 Juli
bij de bestuursleden kenbaar te maken.
Na rondvraag vólgde sluiting.
StaataTeenliigen
4» Nederland 1936
Oblig.
3X Cert.
4% Ned. Indle 1931
4 Ned. Indie 1934
6% Youngl. (M_K.-verki.)
Amsterd. Bank
Koloniale Bank
Indische Bank
Cert. Handel-MÜ.
Indwstrieèn
Unilever
Calvé Delft
Alg. Kunstzijde
Van Berkel s PM.
Nieuwe Philips
Ned. Ford
Indnstr. Buitenland
Anaconda
Bethlehem Steel
Kenneoot
U. 8. Steel
U. Leather
Intern. Nickel
Stand. Brands
Mtfnboww
Boeten Mijnbouw v
Alg. Exploratie
Redjftog Lietxiog
Kon. Olie
Oaboee
Perlak
Pendww»
vast
waarden luier
Installatie Pastoor W. M. Bosch Vrijdag
avond 8 uur zal de installatie van onzen nieuw-
benoemden herder plaats hebben door den
Hoog-eerw. heer Ed. P. Rengs, deken van Alk
maar.
De parochianen worden verzocht, vooral In
de omgeving van de kerk, reeds Vrijdagmiddag
de vlag uit te steken.
Alle parochianen worden bij de Installatie
verwacht.
Borgstellingsfonds.
Ingekomen was
Kamer van
Hollands
78
1%
„Op Maat". De bekende kolfsociëteit ,.Op
Maat” bestaat dit jaar, zooals reeds eerder ver
meld, 50 jaar. Dit Jubileum zal niet - onopge
merkt voorbijgaan. Op 9, 10 en 11 Augustug
suilen groote nationale kolfwedstrijden worden
georganiseerd, waarbij alle yereenlglngen ultge-
uoodlgd zijn.
Thans wordt als voorbereiding een 50 slagen
wedstrijd gehouden.
Gedaagd De heer J. v. Rijn, ambtenaar tar
gemeente-secretarie te Heer-Hugowaard, slaagde
Zondag j.l. te 's Gravenhage voor het examen
gemeente-administratie.
Van Wallztreet ging gisteren weder geen
stimulans voor onze beurs uit. Wel blijft de con-
junctuur-ontwlkkellng bevredigend, maar in ver
band met de nog steeds bestaande arteeldsmoei-
Hjkheden in de staalnijverheid en met het oog
op de as. verkiezingscampagne verkeert men
omtrent de vooruitzichten in het onsekere en
was ook gisteren alle geanimeerdheid uitgesto
ten: In verband hiermede waren Amerikaan-
sche shares hedenochtend ten onzent weder "n
weinig gedrukt. Steels stelden zich fractioneel
lager op 36%. Bethl. Steel verloor M op 29
en ook Anaconda Copper was op 20% iets
luier. Voor Shell Union was echter de stemming
vaster bij een verbetering van circa op 10»/g;
ook Tidewater trok aan van 9 7/16 tot 9%,
aangezien deze waarden booger afkwamen, tn
verband met de bevredigende petroleum-poai-
tie In de Vereen. Staten als gevolg van den
grooteren afzet van den taatsten tijd.
Op de locale aandeelenmarkt onderging de
stemming weinig verandering, aangezien vaiuta-
sentlmenten hier niet meer tn bet spel stfn.
Koninklijke Olie handhaafde zich op het vorig
slot en bedong 268'4. H VA. werd ex-dlvldend
(8%) verhandeld en dit in aanmerking geno
men, wm de stemming op 281 iets vaster dan
gisteren <v. slot 257H). Phillpalampen werden
iets lager getaxeerd op 172J4. A'dam Rubber
verbeterde H tot 126 en Unllevei bleef op 113K
vrijwel onveranderd. - - -
^3n het valutaverkeer viel ook niets bijsonders
voer Ponden wm niet aanwezig,
devies zich circa 1 cent lager stel-
verdlenstelijk maken, ook het personeel van de
R. K. Jongensschool en de onderwijzeressen
aan de Zusterschool liepen in den stoet mee.
Kapelaan Banning droeg om 9 uur een H. Mis
op, en sprak de kinderen hartelijk toe.
Na de H. Mis volgde de rondgang door de
kerk onder het zingen van verschillende liede
ren.
Raadsvergadering. De raad dezer gemeente
vergaderde Maandagavond te acht uur ten gê-
meentehuize onder voorzitterschap van jhr. A.
L. van Spengler, burgemeester.
Secretaris de heer Post.
Aanwezig alle leden, behalve de heer de
Oeus, die tater ter vergadering verscheen.
Allereerst was aan de orde het voorstel vA
weth. du Burch tot re^acUe-wijziging der no
tulen, waarover in de vorige vergadering de
stemmen staakten.
De heer Dijckhuizen bracht naar voren, dat
de redactie der notulen en t voorstel van den
heer du Burch precies hetzelfde weergaven. Spr.
meende echter dat, daar de voorsteller, weth.
du Burch, zijn voorstel woordelijk in de notulen
vervat wilde zien, hieraan gevolg moest wor
den gegeven.
De voorz. wees er op dat de heer Dijckhuizen
gezegd had dat redactie notulen en voorstel
weth. du Burch volkomen hetzelfde weergaven.
Spr. wees verandering notulen af.
De beer Dijckhuizen was voor schriftelijke
indiening van eventueele voorstellen omdat de
voorsteller recht heeft dat» zijn voorstel goed in
de notulen komt.
Hierna werd overgegaan tot stemming over
net voorstel du Burch tot wijziging van de no
tulen. De stemmen staakten wederom. Tegen
stemden de heeren Groen, Kramer en Weel.
Het voorstel is dus verworpA.
De voorz. wist niet of het spr. verblijden moest
dat de raad andermaal niet voltallig was, maar
spr. hoopte dat de raad zich voortaan niet
met dergelijke futiliteiten zou bezig houden.
Een tweede voorstel waarover in de vorige ver
gadering de stemmen staakten, thans aan I
de orde.
9»4
56%
I ex dividend
a NcmBtaM
De slaboenenkweekem bijeen Onder leiding
van den heer S. de Boer is Maandagavond een
vergadering van slaboonenkweekers gehouden in
het betaalkantoor. Doel daarvan was eenstem
migheid te bereiken betreffende het vellen van
het product op de eigen veiling.
Van bijna alle aangesloten vereenlgingen wa
ren afgevaardigden opgekotnen om aan de be
sprekingen deel te nemen.
Voorzitter wees er op, dat de fabrieken, die
hier zijn, steeds naar andere plaatsen moeten
om de boonen te betrekken en dat het, in ver
band met de opkomst der cultuur van boonen.
gewenscht Is als één man het product in Broek
te vellen. De vraag Is echter, hoe moeten re
gepresenteerd worden. Reeds Is de wensch uit
gesproken om ten eerste het product apart te
vellen in serie; ten tweede bet laatst te veilen,
opdat de voile gelegenheid gegeven worde eerst
bet product te keuren door den keurmeester,
waarna dan rangschikking der kwaliteit kan
geschieden volgens een letter.
De heer Tromp, H.H.Waard. wees er op, dat
bij hem bezwaren naar voren gekomen waren
betreffende de strenge keuring; wanneer dit
echter vóór het veilen geschiedt, volgens een
letter en er is geen fraude in het spel, dan moet
men later ook geen last meer ondervinden bij
afname van het product.
De voorzitter zegt, dat er wel keuring Is ge
weest en (lat was noodlg ook, vooral bij t blok-
veilen was het lastig, daar het voorkwam dat
men soms 40 verschillende partijen had. De aan
voer is echter verbeterd, zoodat de toegepaste
strenge keur niet van recenten datum was.
De heer Langerels, Hensbroek, la wel voor de
voorgestelde regeling te vinden, maar is van
meenlng, dat het vellen volgens een letter be
zwaren met zich medebrengt, vooral -voor
vrachtschippers die en bloc moeten veilen, daar
zij van verschillende tdlnders boonen aan boord
hebben.
De;.voprzl$t^ aejit het «ewenzeftt. dat de
boonen van lederen tuinder desnoods uit el
kaar geveild of dat ze ter plaatse gekeurd war.
den in tegenwoordigheid van een bestuurslid.
Zulks is nuttig en noodlg.
Ned. Staatileen.
Oemeenteleen. va«t
Toungleentng prtjshsadm8
PMlipe loier
ünüever .......prtfsboadend
dku...prUshondend
Kontnkliflte beter
B V 4 vast
Nubber
9aba)t
Amerik.
T'xe „Osservatore Romano” viert haar 75-
I Jjarlg feest niet alleen met de.Itentoon-
stelling der katholieke pers in het Vatl-
caan, maar ook met een feestnummer, dM ter
gelegenheid van 's Pausen 79en verjaardag is
uitgegeven en wel een feestboek mag heeten.
Veertig bladzijden krantenformaat beteekenen
inderdaad evenveel als een boek van vier- of
vijfhonderd pagina’s. Dese feestuitgave bevat
echter niet alleen een overzicht van de eigen
historie van het Vatlcaansche orgaan, maar
een rijke verscheidenheid van bijdragen, die
het gansche katholieke leven bestrijken, zooals
een krant dat doet. Het is zooals de Amerika
nen seggen, een super-krant.
De „Oes” zooals het Vatlcaansche blad op
de redacties genoemd wordt is een dagblad
van een eigen soort. De naam van „Osserva
tore" of „waarnemer”, dié eigenlijk zoo vreed
zaam en neutraal klinkt, pleegt In werkelijk
heid een kritische en zelfs polemische houding
aan te duiden. Koos de Hltler-partij voor haar
strijdbladen niet den vertaalden naam van
„Beobachter”?
De .Romeinsche Opmerker” is het offldeele
orgaan
Stad.
ue neer us vries begreep niet, dM men
In Den Haag zonder eenlge motlveering ver
laging van de jaarwedde vraagt. Het ging
toch niet aan een aangegane overeenkomst
zoo maar te veranderen. Het salaris van den
dokter was slechts schijnbaar hoog, omdat er
vele verplichtingen tegenover stonden. Spr.
was niet voor het voorstel. Moeet het toch ge
beuren, laat men het dan duidelijk zeggen.
De VOORZITTER vond de verlaging niet
voldoen en de jaarwedde met ingang van 1
Januari met 100 te verlagen en te bepalen
op 2100.per jaar.
De heer DE VRIES begreep niet, dM
Vorig»
Btotkoersea Heda»
Benoeming T>n<y» W. van Schoorl
en Koedijk -4» benoemd tot controleur voor
werttverschkffing en stanm^Vieenlng, de heer
P. Btankenstijn, voormalig haltechef der N. 8.,
alhier.
Dat concurrentie goed is, betwijfelt wel nie
mand, maar een te groot aantal zaken met een
te klein aantal klanten werkt omgekeerd, nJ.
doet de prijzen stijgen. Het adres is derhalve
niet alleen in het belang van den middenstand
maar ook van den consument.
Spr. gaat de ves^jgilMule moeilijkheden na
%iAkéllérs%ul!eII' koopen. De sterk vertnlnderde WEarom het
koopkracht maar ook de trek naar de stad mat
de lage Inkomens doen de Inkomsten der mid
denstander* hier steeds meer dalen.
X Adres wordt hier voor kennisgeving aan
genomen.
Ten behoeve van de
Lichtbedrijven wordt besloten
regeling aan te gaan groot f2000.-
den Aartsbisschop van Turijn, waarvan het
Stefani-agentschap reed* een samenvatting
had gegeven. Daar wij .ons niet met alle op
vattingen. welke daarin zijn uitgedrukt, kun
nen vereenigen. onthouden Wij ons ervan, het
weer te geven".
Hier sou dus werkelijk de Portugeesche pre
laat eenigszins gelijk gehad hebben, die zoo
scherp placht te letten op hetgeen het Vatl
caansche orgaan niet publiceert.
Dergelijke kleine „entrefilets” verschijnen
ook nu nog van tijd tot tijd en onverwachts
in het Vatlcaansche orgaan, meestal zonder
titel, eenvoudig tusschen twee Ujntjès in één
van de kolommen ingelascht. Geen vrees, dat
■e over het hoofd gezten worden!
Leon Blum en Delbos verlaten"het
Fransche kabinet ga een bespreking
over de buitenlandsche politiek
Hierna was aan de orde een adres van de
L.W.N. en V.V. de R.K. mlddenstandsvereenl-
gtng „De Hanse” en de Chr. middenstandsver.
te Broek op Langendljk met het verzoek maat
regelen te treffen tegen 't steeds toenemend aan
tal winkels en 't doen tegengaan van t aantal
venters (verkapte bedelarij).
B. en W. stellen wat het eerste betreft voor
hiervoor geen verordening te maken maar de
wet der regeering af te wachten.
Wat het tweede betreft hiertegen zal door de
politie met de meeste waakzaamheid worden
opgetreden.
De heer Kramer betreurt dat het adres zoo
eenvoudig te opgesteld. Spr. had gehoopt dat
in het adres eenlge practlsche richtlijnen zou
den zijn neergelegd, waarnaar de raad zou kun
nen oordeelen.
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Zwitserland
Weenen
Kopenhegen
Stockholm
Oslo
N.w.(cabte)
Rome
Praag
Madrid
van den H. Stoel en de Vatlcaansche
In die hoedanigheid is zij op de eerste
plaats een soort van hofcourant, een „Gazette
de la Cour”. De groote ceremonies van het
paueelük hof worden erin beschreven met of-
flcieele nauwkeurigheid en uitvoerigheid,
waarin iedere aanwezige behoorlijk wordt „op
gemerkt" en aan het slot een woord van lot
voor de gendarmen en orde-commissariseen
niet ontbreekt.
Op de tweede plaats is de „Osservatore" met
de maandelijksche Latijnsche „Acta Apostolica
Sedls” een soort van staatscourant, waarin
zoowel de acten van het hoogste Kerkbestuur
(encyclieken, brieven enz.) als die 4an de re
geering der Vatlcaansche Stad worden gepu
bliceerd.
Maar tegelijk is de „Osservatore” een echte
krant, een nieuwsblad. En de zeldzame veree-
nlging van deze verschillende kwaliteiten maakt
haar bijzondere waarde, maar ook de bij
zondere zwaarte van haar taak uit. Weliswaar
is het Vatlcaansche blad volgens strenge ver
klaring slechts „officieel” wat betreft de mede-
deellngen In de daarvoor bestemde rubrieic
„Onze Informaties"; maar uiteraard worden
en niet ten onrechte alle uitingen van
dit aan den H Stoel toebehoorend en In het
Vatlcaan gedrukte blad door de lezers als „van
de meest bevoegde zijde” verstaan. Al gaan de
meesten ook niet zoover als een Portugeesche
diplomaat, die ons eenmaal op gehelmzlnnigeu
toon zelde: „Ik lees eiken dag de „Osserva-
tore” vin den eersten tot den taatsten regel....
om te zien, wM er niet in staat’.
De „Osservatore” zou het gemakkeUJker beb-
nog
te
Het tegendeel is echter bet geval; veel
dan dese fijnhoorende Portugees züu
pauselijke blad over elke kwestie zijn gezagvol
woord duidelijk laat vernemen.
Aan deze belde elschen: eenerzijds steeds,
voortdurend en tijdig leiding te geven aan het
waarlijk wereldwijde lesersputdiek, maar an
derzijds dit te doen met die hooge voorzichtig
heid. die de offldeele positie van bet orgaan
meebrengt, voegt zich een derde toe, die vooral
onder den regeerenden Paus tot haar recht
gekomen Is! in allé tMihtacMé1 öpz»hten 'vMi
-redactie. Informatie en druk op de hoogte van
der* tijd te zijn: een modern dagblad.
De bijsondere positie van de „Osservatore
Romano” is langzaam gegroeid. Het eerste
nummer van 1 Juli 1861 werd in het pauselijke
Rome uitgegeven door markies Baviera, lid der
nobelgarde en Ttoeger kamerstenograaf. Offi
cieel staatsorgaan en tevens het eenig Rotnein-
sche dagblad was destijds de „Gazet ta di Ro
ma”. De „Osservatore Romano" werd daarnaast
gesticht als een levendiger en lichter gewapend
blad, dat in dien rumoerigen tijd zijn stem
zou verheffen in strijdbare polemiek. Tegelijk
met het verlof van publicatie kreeg Baviera
van de pauselijke regeering een monopolie:
geen verdere vergunning zou daarnaast nog
worden verleend.
Zoo doorleefde de „Osservatore” den bewo
gen tijd van '60 tot '70 als een niet-officieel.
maar strijdbaar katholiek orgaan. Hij ontkwam
zelfs niet altijd aan ambteiijke straffen; nog
in 1870 werd zij door de pauseljjke regeering
voor enkele dagen verboden en wel.... wegens
een scherpe kritiek op een Fransch beeldhouw
werk, dat op 'n Romelnsche tentoonstelling prijk
te, een kritiek, die de toenmaals oppermachtige
Fransche kolonie had gegriefd, welke door
toedoen van den commandant der Fransche
beschermlngstroepen het blad een domper deed
gpzetten. Toen Pius IX eenlge dpgen later zelf
de tentoonstelling bezocht en het omstreden
beeld zag, moet hij gezegd hebben: „Arme Ba
viera; zijn krant had eigenlijk gelijk”.
Na den 20en September 1870 kwam de „Os
servatore Romano” In een andere positie te
staan. Langzamerhand, zonder uitdrukkelijke
verklaring, kreeg zaj officieele beteekenis. Reeds
in het begin van 1871 bedient de H. 8to*l zich
herhaaldelijk van het blad voor de publicatie
van officieele mededeellngen. Maar het was bü
een zeer bijzondere gelegenheid, op 10 Jan. 1878,
dat het blad voor het eerst als ambte-
Hlk mededeelingsorgaan op den vóórgrond
trad. Op dien datum publiceerde het
namelijk het vqjgende bericht: „Zoodra
de H. Vader den ernst van de ziekte van Ko-
ning Victor Emmanuel had vernomen, heeft
hij zich terstond %ebaast om een eerbiedwaar
dig geestelijke (mgr. Marinelli) naar het Qui
rinaal te zenden, niet alleen om naar het ver
loop der ziekte te informeeren. maar ook Qtn
zich te wijden aan de ziel van den zieke, <^>-
dat zij, geroepen om voor God te verschijnen,
Zijn barmhartigheid waardig zeu zijn gewor
den. De geestelijke werd niet toegelaten' maar
wij vernemen van andere zijde, (mgr. Anzino),
dat de Koning de H. Sacramenten ontvangen
heeft, verklarend den Paus om vergèving te
vragen voor het onrecht, waaraan hij zich
had schuldig gemaakt. En toen het Stefani-
agentschap d«ze mededeel tng van de „Osser-,
vatore” dementeerde, verklaarde het btad den
volgenden dag: „Niettegenstaande het dementi
van het Stefani-agentschap tegen de gisteren
door ons op de voorpagina van on* blad gepu
bliceerde nota, bevestigen wij kategorisch al
hetgeen daarin werd gezegd”.
Ongeveer In dezelfde dagen alz dit ambte
lijke bericht werd gepubliceerd, verscheen in de
„Osservatore" ook de eergte ambtelijke beris
ping na.v. een herderlijk schrijven van den
toenmaligen aartsbisschop van Turijn. „Ver
scheidene bladen” zoo luidde dit entrefilet,
dM Pius IX met eigen hand geschreven had
Leo XIII knoopte de banden met de „Os
servatore Romano” nauwer en hield het blad,
toen het door allerlei omstandigheden in 18S0
op verdwijnen stond, onder directe deelneming
van den H. Stoel In het leven. De nieuwe
hoofdredacteur Casonl ontving van den Paus
zijn werkprogram; <}e belangrijkste artikelen
werden door Paus Leo persoonlijk gelezen.
Deze betrekkingen bleven onder Pius X en
werden nog levendiger onder Benedictus XV.
die reeds vroeger, als Substituut der Staats
secretaris, juist de perszaken ambtshalve had
behandeld. Zeer dikwijls bracht een pauselijke
gendarm in burger aan de redactie van
blad, dat toen nog niet in het Vatlcaan
drukt werd, een exemplaar van de krant met
eigenhandige randnotltles van den Paus. En
eens stuurde Paus Benedictus aan den hoofd-
redacteur Angelini een Italiaansche krant toe,
waarin een bepaald bericht zwaar met rood
potlood omlljnd was, terwijl een groote pijl naar
een opmerking op den rand van de bladzijde
wees, die luidde: „Als ik redacteur van de
„Osservatore Romano” was, maar Ik ben dat
niet waardig, zou ik dit bericht hebben gede
menteerd en erop geantwoord. Benedictus XV
PP.” Dergelijke niet-zeldzame vermaningen,
zoo merkt de historicus van de „Osservatore”
op, waren zeker niet geschikt om den armen
Angelini in goede luim te brengen!
In den oorlogstijd schreef de kardinaal-
staatssecretaris Gasparrl persoonlijk niet min
der dan zeventig artikelen in de „Osservatore”
over de positie van den H. Stoel in het con
flict.
Het was echter Paus Plus XI. die de
servatore Romano" een onderdak gaf in
Vatlcaan zelf en het blad met een uitstekende
moderne outillage uitrustte. Sindsdien vormen
het redactiebureau en de drukkerij van^de
„Osservatore" het middelpunt van dat kwartier
der Vatlcaansche Stad, rechts van de Porta
Sant” Anna gelegen, dat men wel eens liet
mdustrie-gebled van den kleinen staat noemt.
Velen meenen, dat het Vatlcaansche blad
wel geheel door geestelijken, om niet te zeggen
door .monseigneurs” wordt geschreven. Het
tegendeel is het geval. De hoofdredacteur,
graaf Dalia Torre, Is een leek evenals al zijn
voorgangers: markies Baviera (18611884),
Cesare Crlspoltl (1884'90), Giambattista Ca
sonl (18001900) en Giuseppe Angelini (1900
1919). In den redactiestaf zetelt tegenwoordig
zelfs slechts één priester, Don Mario Boehm,
als redactiechef, hetgeen zooveel beteekent als
.jspil”, De andere, buitenlandsche en binnen-
landsche, politieke en kunstredacteuren zijn
allen leeken; onder hen ook de nog bijzonder
„Vatlcaansche” redacteur van dit Vatlcaansche
blad, prof. Cesldlo Lolll, die als felllooze chro-
nlst van het lé' en der Vatlcaansche Stad te
vens de geduldige encyclopedie van alle weet-
glerlgen Is.
Onder de „medewerkers” van het Vatlcaan
sche blad zijn echter uiteraard vele priesters,
van de kardinalen tot aan de stille geleerden
In seminaries en pastorieën. Het feestnummer,
dat de „Osservatore” aan haar peuseUJken be-
„publlceeren het Herderlijk Schrijven van Mgr. scherm»* heeft toegewijd en dat op de front-
tfagina den hoofdredacteur aan de zijde des
Pausen tegen den achtergrond van een prach
tige rotatiepers toont, geeft van dien staf een
grootsch overzicht. De kardinalen Nasalli-
Rocca, Seredl, Minorettl, Lavltrano, Fumasoni-
Btondi, Fossati, Salottl, Tlsserant en Dalla
Costa hebben erin geschreven; verder vindt
men er o.a. de namen van mgr. Pizzardo,
Costantlni, Hudal, Kirsch, Besson en Respighi,
van pater J. Stein S3, en prof. Gemelli, van
Paplnl, Goyau, Martire en Herrera.
De „Osservatore Romano" beeft met dit
grootsch feestnummer epn moniunentalen, zij
het ook slechts papieren mijlpaal gezet bü zijn
derde kwart-eeuw, en tegelijk een prachtig
\lproepectus gegevta voor de vierde.
zoo ongemotiveerd. De kosten van een auto,
die 'Hoor den gemeentearts noodzakelljk meet
worden gebruikt, waren ook veel minder ge
worden Overal moest bezuinigd worden, dus
ook hier,
De heer DE VRIES was niet overtuigd van
de noodzakelijkheid eener vertaling. Men moest
niet vergeten, dat het aantal armlastige pa
tiënten zeer waz toegenomen.
Het voorstel werd hierop zonder hoofdelüke
stemming aangenomen,
TVdens de rondvraag vroeg de heer Mole
naar, hoe het stond met de rouleering.
De VOORZITTER antwoordde, dM aan de
rouleeringskwestle alle aandacht werd besteed,
maar de kweetie verkeerde nog in een stadium,
waarin het nog niet gewenscht wm in het
openbaar er iets over mede te deelen.
Hierna sluiting.
De raad van deze gemeente vergaderde
gistermorgen onder voorzitterschap van burge
meester H. Nolet.
Ingekomen was een goedkeuring van het
raadsbesluit tot deelname in het Middenstands-
voorts een adres van de
Koophandel en Fabrieken voor
Noorderkwartier, waarin werd ver
zocht de blljartbelasting te verlagen.
B. en W. waren van meenlng, dat de biljart-
belasting inderdaad als een te zware last
drukte op het cafébedrijf in deze gemeente.
Voor één biljart moest 60— worden opge-
braeht. B. en W. stellen voor den grondslag
met f 5.— te verlagen en te bepalen op f 16.—;
een en ander met ingang van I Januari 1936.
De voorzitter deelde mede, dat de opbrengst
der belasting voor de gemeente, door deze ver
laging met 150 verminderd zou worden.
Dit was een offer voor de gemeente, maar
de toestand in het cafgbedrüf was zóó, dat deze
verlaging alleszins blllük moest worden be
schouwd.
De heer DE VRIES was van meenlng, Hat ae
200 opcenten op de personeele belasting nog
meer kwaad hadden gesticht dan de blljart
belasting, Spr. hoopte, dat er nog eens een
weg zou worden gevonden, die voerde naar een
behoorlijke verlaging van de personeele belas
ting. (Instemming).
Het voorstel werd hierop zonder hoofdelüke
stemming aangenomen.
Vastgesteld werd een suppletoire begroeting
voor het dienstjaar 1935.
Aan de orde was hierna een wüziging van de
begroeting 1936, die van Ged. Staten, verge
zeld van een aantal opmerkingen, was terug
ontvangen.
De aan te brengen veranderingen tra
hoofdzakelük van formoelen aard, zoodat
weurig over te dlacusseeren vleL
Evenwel was door de regeering nog verzocht
<•- ----
verlagen.
B en W. stelden voor aan het verzoek te
voldoen en de jaarwedde met Ingang van 1
MA.9102<W.
«WK Ut
GCTINSWASCH
