ONS BLAD
Militaire opstand
Marokko
Burgeroorlog woedt in Spanje
in
Verwarde toestand in Spanje
1
DE GRONDWET VAN DE VRIJE
STAD DANZIG UITGESCHAKELD
l gil
kiï^ÉMI
In verschillende deelen
van
geslagen
La Argentina
overleden
Ceuta
Melilla gebombardeerd
en
heden
Het nieuws
van
Massa-desertie in
Zuid-China
het land zijn
de militairen aan het muiten
TROEPEN NAAR MAROKKO
DE BAROMETER
MAATREGELEN TEGEN
DE OPPOSITIE
REGEERING-QUIROGA
AFGETREDEN
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
2121
Plotselinge dood van de
beroemde danseres
18
Zware brand te Moskou
£r zouden ueZe slachtoffers zyn
De tegenstand der Kantonleiders
door trouweloosheid der troe
pen volkomen ineengestort
De opstand schynt reeds dagen
lang te zyn voorbereid; moord
op Sotelo bracht de
uitbarsting
Regeering den toestand
meester?
Rebellen zouden Spanje
binnendringen
Generaal Franco leider
der rebellen
Minister-presidenf is thans José
Giral; overal in het land zyn
opstanden uitgebroken
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
PROF. MARIANO CORDO-
VAN1 O.P.
Hevige gevechten
Krijgt Duitschland weer
koloniën?
L
Engeland zou onder bepaalde
voorwaarden tot concessies
bereid zyn
De Poolsche minister Beek zou
van te voren op de hoogte
zyn geweest van de plan
nen der nazi’s
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
SEN
is**
ardca
Radio-boodschap der regeering
BERLIJN, 18 Juli. (Havu).
Het Duitsche Nieuwsbureau
meldt, dat de regeering van
Danzig maatregelen heeft
getroffen, die practisch neer
komen op opheffing van de
constitutie der Vrije Stad.
Alle vrijheden zijn nu
opgeheven
De meest uiteenloopende geruchten zyn in omloop over den
toestand in Spanje, zonder dat het mogelyk is de waarheid te
achterhalen. Militaire opstanden zyn in tal van plaatsen uitgebro
ken. Te Barcelona en Sevilla is hevig gevochten.
Tegelijkertijd is een militaire revolte uitgebroken in Spaansch
Marokko.
Zondag is minister-president Quiroga afgetreden en opgevolgd
door Martinez Barrio. Deze heeft in den loop van den middag weer
plaats gemaakt voor José Giral.
ÏN
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG 241
uiiiminiii
lllllllltlIllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
MADRID, 19 Juli. (Reuter). De
be-
van
aan
'f
rres
van
den opstand ia gene-
Hy ia door de Britsche autoriteiten geïnter
neerd. Hij verklaarde, dat de geheele luchtmacht
van Kanton naar Nanking la overgeloopen.
feta
rwds
MUo.
reikt
Aan de grens doet het gerucht de ronde, dat
verscheidene garnlzoenen'ln Zuld-Spanje in op
stand «IJn gekomen. Er zouden, naar men zegt
in andere provincies, o. a. in Andalusië, even
eens opstandige bewegingen zijn uitgeBroken.
Reizigers, die per trein uit Noord-Spanje aanko
men, deelen mede, dat het daar kalm is.
In de kleine gemeenten Zoco, Jomls en An
ger* zouden bijzonder hevige gevechten aan den
gang ztjn.
Het-schijnt, dat de opstandige beweging zich
vliegensvlug door hete geheele Spaansche gebied
van Marokko verspreidt. De regeering verklaart
echter den toestand meester te zijn.
zou
Engelsche
Hij heeft door bemiddeling van den Poolschen
commissaris te Danzig van gedachten gewisseld
met de leidende persoonlijkheden van Danzig
en voorts den Poolschen ambassadeur te Ber
lijn ontvangen.
dan worden ontbonden, als bestuursleden, of
andere leden met medeweten van het be
stuur, berichten verspreiden, die het staats
belang in gevaar kunnen brengen. Deze be
paling heeft niet slechts betrekking op de
publicatie van dergelfjke berichten, doch ook
op het doorgeven naar politieke instanties.
BAYONNE (Zaid-Frankrijk) 19 Juli. (Reu
ter). De beroemde Spaanaehe danseres. La
Argentina, is Zaterdagavond aan een hart
verlamming overleden.
Domei
m een
In alle steden moet het volk zich organi-
seeren, zonder dralen, opdat de repubüketn-
sche en arbeidersstrydkrachten. een nauwe of.
fensleve aaneensluiting tot stand kunnen bren
gen tegen de opstandelingen. De noodlge wa
penen zullen hun worden verstrekt.”
Vervolgens liet het ministerie van Bin
nenlandsche Zaken een mededeeling draadloos
verspreiden, welke den volgenden Inhoud heeft:
ROME. IS Juli. (Eigen tel.). Tot Magister
van het Apostolisch Paleis, dat is Pauseiyk
Hoftheoloog, welk ambt van ouds door een
Dominicaan wordt bekleed, is benoemd prof.
Mariano Cordovanl OP.
Te Madrid verschijnen de linksche Maden
met vele blanco kolommen als gevolg van
de censuur. „El Socialist*- het offideele or
gaan der socialistische partij publiceert op de
frontpagina een artikel met als opschrift:
«Arbeiders past op, weest waakzaam”, waar
in een beroep wordt gedaan op de eenheid
van alle arbeiders.
De nieuwe bepalingen behelzen o. a. het vol
gende:
Door een wijziging van het vereeniglngs-
rocht wordt bepaald, dat vereenlgingen ook
HONGKONG, U Jah. (Beater). Generaal
Waag, do commandant van de Kan ton nee-
land op het Britsche vliegveld buiten Hong-
Massa-desertie der luchtmcah tin Zuid.China;
Tsjeng-T«jl-Tang gevlucht naar Hongkong.
H.M. de Koningin en Prinses Juliana Maandag
op vacantiereis naar de Vogesen.
Fransche onderzeeboot beschiet de Rlviera-kust.
fSSJSS» francs schade.
DsodiWki aanrüdtng te Nijmegen.
HU een autobotslng op de Waalbrug bij Lont
werden vier personen, o-w. pater Stokman, ge
wond.
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Mt
ond.
11*0.
Gemeld wordt, dat opstandelingen zich
aan de westkust van Spanje zouden hebben
ontscheept.
De Spaansche autoriteiten melden echter, dat
in Barcelona alles rustig Is. Wel heerscht over
al een zekere onrust wegens de scherpe contröle
op de telefoonverbindingen en de pers, maar
van onlusten of betooglngen is geen sprake. De
autoriteiten zouden een document in beslag heb
ben genomen, waarin de staat van oorlog wordt
afgekondigd.
Het was onderteekend door den gepension-
neerden generaal Gonzales Carrasco.
Men zou van plan zijn dezen generaal te ar-
resteeren.
De ordemaatregelen van gisteren blijven van
kracht, maar dragen geen uitzonderlijk karak
ter.
LONDEN, 18 Juli (Havas) Volgens inlichtin
gen uit parlementaire kringen sou de regee
ring niet ongenegen zijn zekere koloniale con
cessies aan Duitschland te doen, echter niet
voordat dit land een nauwkeurige en defini
tieve Europeesche regeling heeft onderteekend.
Over den aard der concessies is niets bekend,
maar men veronderstelt, dat het de koloniën
■in de golf van Guinea (Afrika) betreft. Hier
over zal echter niets onthuld worden, alvorens
ernstig uitzicht op een Europeesche regeling
Duitschland inbegrepen, bestaat.
regeermg-cjuiroga is vandaag in ver
band met de onlusten in Spanje en
Spaansch Marokko afgetreden. Qui
roga werd opgevolgd door den Cor-
tes-president Martinez Barrio, die
echter des middags wederom aftrad
daar de arbeiders met zyn benoe
ming niet tevreden waren.
Thans is José Giral minister-pre
sident, een der leiders van de link-
Ult Danger wordt gemeld, dat de telegraaf-
en telefoonverbindingen met de Spaansche
zóne zfjn verbroken. Het Is niet mogelijk bij
zonderheden over den militairen opstand in
Melilla en Ceuta te verkrijgen.
Alleen weet men, dat de grensstee door Spaan- N**r verluidt zouden er vele slachtoffers zijn.
MOSKOU. 18 Juli. (Stefanl.) Een hevige brand
is uitgebroken in een gebouw van de levensmid
delentrust te Moskou; bet vuur breidde zich ook
uit tot de nabij gelegen filmstudio’s, een fabriek
en een arbeiderswijk. De brandweer Is er nog
niet in geslaagd den brand, die reeds een zeer
groote schade heeft aangericht, te blusschen.
Zes duizend Asturische mijnwerkers, die, zoo-
als de regeering reeds bekend had gemaakt,
op weg waren naar Madrid, zijn in de hoofd,
stad aangekomen.
Volgens een mededeeling uit Nanking
TXjeng Tsjl Tang zich op een
kanonneerboot hebben ingescheept.
Een andere wijziging behelst, dat politiemaat
regelen met een politiek karakter niet meer
door de rechtbank moeten worden bekrachtigd
Deze bepaling heeft betrekking op polltle-maat-
regelen 1. z. het recht van vereeniging en ver
gadering, de drukpersvrijheid, het bezitten van
wapens en de Schutzhaft.
Zondagmiddag één uur zond de zender te
Sevilla het volgende telegram uit. dat men van
generaal Franco had ontvangen:
redding bewerkstelligd. De provincies Andalu-
gü. Valencia, Valladolid, Burgos en Aragon, de
Canarische eilanden en de Balearen benevens
hun garnizoenen en civiele strijdkrachten heb
ben zich geestdriftig bij ons aangesloten.
Slechts Madrid vormt nog een uitzondering.
Laten «ij, die zich door onwetendheid nog
verre van ons houden, wel weten, dat hun nog
slechts weinig tijd rest om zich aan onze zijde
te scharen. Hebt vertrouwen, laat ons voor
waarts trekken, het vaderland eischt het.”
Om kwart over drie liet het ministerie van
Binnenlandsche Zaken de volgende mededee
ling voor de radio voorlezen:
„De onderwerping der rebellen schrijdt
voort. De opstandelingen te Malaga en Bar.
celona hebben zich aan de wettige autoriteiten
overgegeven. Te San Sebastian, waar opstan
delingen zich meester van de stad hebben
trachten te maken, is de normale toestand
hersteld. Geruchten, dat troepen uit Segovia
en Locrono naar Madrid oprukken zijn abso
luut onjuist. De soldaten der opstandige troe
pen hebben, zoodra zy kennis kregen van de
gisteren door den president der republiek on.
derteekende decreten hun chefs verlaten en
zich bij de wettige overheid aangemeld, ten
einde de wapenen op te nemen voor de repu
bliek. In Barcelona is de rust volledig hersteld.
Te Melilla ztjn de opstandelingen vo’komen
op de vlucht. Een groot aantal hunner wijken
naar Fransch gebied uit. waar zy onder bewa
king worden gesteld. Het volk moet rustig en
op zyn hoede biyven. De regeering onderdrukt
geleidelijk de haarden van opstand. Over en.
kele uren zal het herstel der wettige toestan
den een feit zyn geworden."
sche troepen bewaakt wordt, die opdracht heb
ben het reizigersverkeer te verhinderen. De
trein Tanger—Fez loopt echter normaal. Uit Ra
bat wordt gemeld, dat de militaire opstand, die
Is uitgebroken in de garnizoenen van Melilla.
Larache en Elkaar sinds eenlge dagen schynt
te zyn voorbereid en dat men plotseling tot uit
voering daarvan sou hebben besloten, wegens
den moord op den monarchistischen leider Cal
vo Sotelo.
Te Moakon woedt een hevige brand, welke seeds
aanzienlijke schade heeft aangericht.
Tijdens een noenmaal van den Ned. Joarnalte-
tenkring sprak Jhr. Tjarda van Starkenbergh
Stathouwer over de verhouding taazehea Ne
derland en België.
Meisje b« Monnikendam aangevallen Beer bee-
„De partijen, die bet Volksfront vormen
herhalen hun aanhankelijkheid jegens de
regeering. De regeering «al voortgaan hel
volk te bewapenen. De arbeldersmlllties
sullen met de trouwe troepen saaseanrar-
ken ter verplettering van den opstand.
Een kolonne mijnwerken uit Astnrlë Is
vlak bjj Madrid en komt de regeerings-
troepen Meanest in den strijd tegen de
rebellen.
In Spanje en Spaansch Marokko *ljn hevige
onlusten uitgebroken. De rebellen zouden in
«enige steden de macht in handen heoben. De
regeering deelt echter mede, dat zy overal den
toestand meester is. Minister-presidentQnirega
is afgetreden en opgevolgd door Jeaé GiraL
La Argentina plotseling overteden
Danzigache regeering neemt zoodanige maatre
gelen tegen de oppositie, dat de grondwet prac-
tisch als ai t geschakeld kan beschouwd worden.
De Poolsche minister Beek zou van te voren van
de plannen der Nasis op de hoogte zijn ge we set.
De Dnitsche koloniale kwestie; Engeland tot
concessies bereid?
BUREAUX. HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar 4 f2.85
Dagblad uitgegeven door de
M.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Vanmiddag heeft de regeering over de radio
nog eens laten mededeelen, dat bet op het ge
heele schiereiland rustig Is. Dank zy de maat
regelen der regeering, zoo werd medegedeeld,
kan men thans zeggen, dat de uitgebreide be
weging, die tegen de republikeinse!» instellin
gen ontketend was, op het schiereiland van
steun ontbloot is, en alleen aanhangers telt on
der een klein gedeelte van bet Spaansche leger
in Marokko. De regeering heeft verscheidene
generaals en talrijke andere officieren en on
derofficieren die by den opstand betrokken
waren, In hechtenis doen nemen.
MAANDAG 20 JULI 1936
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
In Poolsche regeeringskringen wordt neg
geen commentaar geleverd op de maatrege
len, die de Senaat v& Danzig tegen de op
positie genomen heeft. De minister van Bul-
tenlandache Zaken Beek, schijnt er echter
reeds van te voren van op de hoogte te ztjn
geweest, want hfj vertoeft reeds een week
aan de Poolsche zeekust, in de nabyheid van
Damlg.
CERBERE (Pyreneeën), 18 Juli
(Reuter). Reizigers, die vanmorgen
hier uit Barcelona zijn aangekomen,
vertellen, dat in die atad schoten
zjjn gewisseld tusschen leden van
de garde. De Spaansche regeering
zou strenge maatregelen hebben ge
nomen, daar zy vreest voor een ac
tie der monarchisten, die na de laat
ste verkiezingen naar Frankrijk ge
vlucht zijn.
Gift van Prinses Juliana voor het Alg. Stewa-
fonds vosr inheenuchs behoeftlgen.
Mr. Niemöller over de catastrofale prliedaUag
van de tuinbouwproducten.
Do laatste dag der Marfa
prachtig weer begunstigd.
O O
tasua:
*181
Een kanonneerboot der opstandelingen
is tusschen het strand van Algeciras en
Le Llnea dwars voor anker gaan liggen.
Met een eerste salvo van vyf kanonscho
ten werd den regeerlngstroepen duldeiyk
gemaakt, dat zy zich moesten overgeven
aan de Marokkaanse!» troepen. By t tien
de schot werden op alle kazerne* en open
bare gebouwen van Algeciras de witte
vlag geheseben. De geheele streek ten
Noorden van Gibraltar heeft zich aan
de rebellen overgegeven.
De regeering van de Vrije Stad Danzig heeft,
aldus wordt nader gemeld, op grond van de
machtigingswet van Juli 1933, een reeks maat
regelen genomen ter handhaving van de open
bare orde en veiligheid, welke heden in het
Staatsblad *ljn gepubliceerd. Het betreft hier
wijzigingen van de verordening van 30 Juni 1933,
welke naar D. N. B. mededeelt noodzakelijk wa
ren geworden, omdat, gezien het onscrupuleuse
drijven der oppositiepartijen de tot dusver gel
dende bepalingen niet volkomen afdoende wa-
Reuter seint uit Londen, dat de Spaansche re
geering thans de mogeiykheid overweegt van *t
beperkte herstel der telefoonverbinding tus
schen Londen en Madrid. Het besluit om elke
verbinding tusschen Spanje en de overige deelen
der wereld te verbreken, had ten doel te verhin
deren, dat de rebellen in Marokko zich met
Spanje In verbinding konden stellen.
Leider van
raai Franco.
De zender te Ceuta zoo meldt
Reuter uit Tanger deelde he
den mede, dat generaal Franco een
plechtigen intocht in Ceuta zal hou
den en de bevolking heeft uitgenoo-
digd hem een geestdriftige ont
vangst te bereiden.
Voorts wordt de maximum-duur van een
Schutzhaft verlengd van drie weken tot drie
maanden. Ook wordt een oude bepaling weer
van kracht, volgens welke afgevaardigden geen
verantwoordeiyke redacteuren mogen zyn; als
in strijd hiermee wordt gehandeld, wordt het
desbetreffende blad verboden.
Ds regeering heeft door de radio een bood
schap laten verspreiden, waarin wordt medege
deeld. dat „een nieuwe misdadige aanslag tegen
de Republiek Is mislukt.” De regeering verklaart,
dat de beweging in Marokko beperkt is geble
ven tot sommige steden In de protectoraatsztee,
maar dat zich in het moederland niemand by
deze absurde poging heeft aangesloten.
Om 3 uur vanmiddag heeft de Onderstaatsse
cretaris van Binnenlandsche Zaken bepaalde
berichten tegengesproken, die door het radio
station Ceuta in Spaansch Marokko waren uit
gezonden. Het radiostation t Ceuta, dat In han
den van opstandelingen moet «yn, beeft me
degedeeld, dat de militairen te Madrid in op
stand gekomen zyn, en de regeering der Re
publiek op het punt is zich over te geven en
hun de macht over te dragen.
De Onderstaatssecretaris spreekt dit bericht
formeel tegen. Hij beeft verder n^g verklaard,
dat legervliegtuigen op het ooguM^Melilla en
Ceuta bombardeeren. Te Madr^lZ alles rustig.
De troepen van het vreemde
lingenlegioen zouden aan het hoofd
der beweging staan en er zouden
i -
zich botsingen hebben voorgedaan
met de regeeringstroepen o.a. te
Melilla, waar de staat van beleg is
afgekondigd.
Ten slotte heeft de regeering een verordening
uitgevaardigd, waarby het ritueel slachten
wordt verboden.
Met La Argentina verdwynt een der
roemdste, zoo niet op het oogenbllk de be
roemdste danseres van onze eeuw, zy was ge
boren te Buenos Aires uit een Castlliaanschen
vader en een Andaluslsche moeder. Haar wer
kelijke naam was Antonia Merce. Haar kunst,
die als een door het ballet veredelde volksdans
beschouwd kon worden, omvatte zoowel de
„danses nobles" als de zigeunerdansen, zy was
de lieveling van het publiek, en meermalen
heeft zy ook het Nederlandse!» publiek In
groote extase gebracht.
„Na te Tetoean het bevel op my te hebben
genomen over het roemrijke en vaderlands
lievende Spaansche leger, zend ik alten loya-
len garnizoenen In Marokko en Spanje myn
geestdrtftlgen groet. Spanje heeft zyn eigen
Volgens het Japansche agentschap
heeft de Kwangsi-generaal U-Tsoeng-.
manifest gepubliceerd, waarin hy verklaart, dat
de Kwangsitroepen tegenstand tegen Nanking
zullen blijven bieden, ook kl worden de Kwang-
toeng-troepen vernietigd.
SHANGHAI. 18 Juli. De Oort-
Aziëdienst van het D.N.B. seint uit
Shanghai, dat de tegenstand der
Kantonleiders volkomen ineenge
stort is. In den afgeloopen nacht
zou Tsjeng Tsji Tang naar Hong
kong zjjn gevlucht.
Het ministerie van Binnenlandsche Zaken
heeft draadloos de volgende bekendmaking
gepubliceerd
..De vorming van het mlnlstene-Giral be-
teekent een duideiyk naar voren brengen
den stryd tegen het fascisme. Giral heeft het
minister.presidentschap op zich genomen, ter-
wyi de ministers van het vorige kabinet hun
portefeuilles behouden met als eenlge wyn-
ging, dat generaal Pozas Binnenlandsche Za
ken neemt.”
Op een Vrydagmiddag gehouden militaire
conferentie, verklaarde Tsjeng Tsjl Tsng, dat
hy onder pressie van de openbare meenlrg en
op mededeeling van zyn onderbevelhebbers, dat
in de troepen geen vertrouwen te stellen is,
besloten had af te treden.
La Argentina
ISO
tso
itte-
roer
Ow
LCht
De afgetreien Spaansche minister
president Quiroga
