MOUSSANA
Jeugdreis van de slamat
Rolducs sociale
week
tDIEF— Yrtnoi
iORDf BELEEFD VERZOCHll
JOK DE OfERGEBlLVinj
jbERDELEnfEKOnEnHflLW
1
L
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1936
Over de werkloosheid
Kruier overreden en
Groote brand te Den
gedood
Helder
GLASFABRIEK LEERDAM
Jongetje in een plas verdronken
Op zandbank geloopen
Doodelijk ongeval te Schiedam
WIELRIJDSTER SLIPTE
Door auto overreden en gedood
F
Raadselen te Smilde
van
De roofmoord te
Hassum
Hoe het in Spanje
toegaat
Het andere gelaat van
Janus
De kwestie van het
Maaswater
Onprettig avontuur «oor
400 kinderen
Buitengewoon groote belang
stelling in de nieuwe Aula
van de oude Abdy
Verdachte in hooger beroep tot
vyftien jaar gevangenisstraf
veroordeeld
Alt het bloed kruipt waar het
niet gaan kan
MOEILIJKE UREN VOOR
EEN JACHT
DROEVIG BEGIN VAN DE
VACANTIE
Verhaal in The Universe
een ooggetuige
Gevaarlijke manoeuvre van auto
bus te Apeldoorn
Onjuistheid by een wethouders-
verkiezing?
Door Engelsch schip in IJmuiden
binnengesleept
BIJ EEN BURGEMEESTER
INGEBROKEN
Inbrekers 'konden rustig hun
slag -slaan
-1
Een bakkerij en een woonhuis
door het vuur vernield
Voor het Permanente Hof van
Int. Justitie gebracht
koffietafel
Ben fascineerenden aanblik bood de Lustgarten toen de looper met de fakkel daar aankwam, om het Olympische vuur te ontsteken
organisatie
Kinderlijkje gevonden
op
[ton
uit
en
Fa. H. 1. PH A FF
WINSCHOTEN
T
bü
hes
de
I
den
rigg
;n
te
i. dn
sopt
te
13
den
dus
et veel-
itlg was.
Zy trachten nog „iet* goeds" te -vinden
in het nationaal-socialisme, dat het groot
ste gevaar vormt, waartegen de Kerk in
dezen tyd heeft te vechten, dat een nieu
wen godsdienst vormt, die de gemoederen
van de menschen hartstochtelijk in bewe
ging brengt.
In de behoefte kunnen om allerlei redenen
ernstige veranderingen optreden.
In het jongste numiner van The Universe komt
het verhaal voor van een ooggetuige, die in Bar
celona vertoefde toen de revolutie uitbrak.
Aan bedoeld verhaal ontleenen we de navol
gende merkwaardige bijzonderheden.
Met levensgevaar heb ik de daaropvolgende
dagen een tocht door de stad gemaakt. Alle ker
ken behalve de Kathedraal van de.H. Familie
zijn door brand verwoest.
Een staaltje van echt Amsterdamschen
volkshumor tijdens den uitverkoop in
de Jordaan
de
u*
ar
1-
L;
Zaterdagmiddag is in den Boomhoek onder
Nleuw-Loosdrecht een droevig ongeluk voor
gevallen. Kort nadat de familie Hulzcher uit
Velp (O.) te Looedrecht was aangekomen, ten
einde in een zomerhuisje aan den plas haar
vacantie door te brengen, werd het 2-jarig
zoontje Hans vermist. Hetgeen men vreesde,
bleek al spoedig' waar te zijn, toen men het
knaapje in het water achter het huisje vond.
De terstond geroepen geneesheer paste ge rui
men tijd kunstmatige ademhaling toe, doch
vergeefs. Hu moest den dood van het kind
cons tatee ren.
de
on
-rd
m
7
in
de
te
Prof. Cobbenhagen zeer uitvoerige en 'zeer
gedocumenteerde rede werd met hartelijk ap
plaus ontvangen.
Pater de Leeuw O FM hield
predikatie over de geestelijke
werkloosheidsprobleem
Men vereenigde zich aan de
'z avonds aan den praatavond.
Ver
den
aL
xl-
oet
oor
oor
:en
ijn
sn.
■ed
ste
>d-
ax
iet
In-
MOUSSERENDE APPELWIJN
ijnt
nu
and
der
en
Een
tig,
op
loor
36).
13
rna
tui-
«djl
van
ten
run
ede
'fer
-72
lag.
an
ten
net
itto
liet
Op Zondag 19 Juli woonde ik om 11 uur de
H. Mis bfj in de kerk van O. L. Vrouw der
Goede Tijding,* waar een beroemd reliekschrijn
boven het altaar bewaard wordt. Op andere Zon
dagen is deze dienst altijd zoo druk bezet, dat
men nauwelijks een plaatsje kan vinden, nu was
ik met nog een anderen heer en zeven of acht
brave oudjes de eenige toehoorders bij de H. Mis.
Toen de H. Mis ten einde was, werden wij door
een bende communisten gedwongen de kerk te
verlaten. De gewapende bandieten drongen toen
de kerk binnen en enkele oogenbllkken later
werden vijf oude priesters, waaronder zich ook
de celebrant bevond, die zooeven de H. Mis had
opgedragen, gevankelijk weggevoerd.
Intusschen deden de communisten een aanval
op het gebouw van de Broeders der Christelijke
schalen, die geholpen door tal van oud-leerlin-
gen, hun klooster zoo goed en zoo kwaad het
ging in staat van verdediging gebracht haddden.
Toen de Rooden het vuur openden ontstond er
een verwoed gevecht, waarbij drie priesters, die
in het college waren, werden gedood, terwijl de
overigen zwaar gewond werden.
Enkele oogenbllkken nadat het vuren had op
gehouden en de verdedigers waren neergescho
ten of zich moesten overgeven, werd de kerk met
benzine overgoten en in een minimum van tijd
stond heel het gebouw in lichte laaie. De kerk
werd totaal door het vuur verwoest en ook het
kostbare reliekschrijn ging verloren. De Broe
denscholen en ook de belendende gebouwen gin
gen in vlammen op.
Zondagsmiddags was ik nog getuige hoe de
vijf priesters, waaronder een kanunnik, die rec
tor was van deze kerk, naar een politiepost wer
den overgebracht: hun handen waren met tou
wen op hun rug vastgr knoopt.
kenlandschestraat te Schiedam tegen een
•een paard bespannen wagen aangeloopen.
Hjj raakte er onder en werd overreden.
Het kind is naar het Ziekenhuis vervoerd -
kort daarop aan zijn verwondingen overleden.
Zaterdagavond is de 5-Jarlge Piet Santra C"
den hpek van de B. K. Laan en de West-Vran-
met
Zaterdagmiddag is op den weg Nijmegen—
Beek-wy Ier de 30-jarige mej. v. d. P., uit Wij-
ler, die per fiets van haar werk naar huls reed,
vermoeöeiyk geslipt en gevallen.
Het ongeluk wilde, dat zij voor een snel-
rjjdenden auto terecnt kwam, welke haar over
reed.
zy kreeg ernstige inwendige kneuzingen en
is kort daarop aan de gevolgen overleden.
Den chauffeur treft geen schuld.
Zij hebben hun verzoek aan den burgemees
ter vergezeld doen gaan van een schriftelijke
verklaring, dat zij hun stem bU de gehouden
wethoudersverklezing uitgebracht hebben op
den heer K Bjjlsma. In de aangevraagde raads
vergadering zal een voorstel worden Ingediend,
om de Kroon te verzoeker» de benoeming van
den heer K. Eleveld nietig te verklaren.
De gezagvoerder 'ten het ss. Slamat van den
Rotterdamschen Lloyd, dat met 475 meisjes
een reis maakt van Rotterdam naar Schotland,
seinde Zondag: Passeerden om 13 uur Wight.
Buiig weer. Geen zeeziekte. Allee wel,
Niet het minst door vermindering van
het geboortecijfer. Landen, die reeds lang
meenden den Schepper te moeten corrigee-
ren zijn In geen enkel opzicht ontsnapt aan
den vloek der massale werkloosheid.
Het Engelsche stoomschip Starling, op weg
van Londen naar Amsterdam, heeft op 25 mifl
ten westen van Schevenlngen het Nederland-
sche zeiljacht met hulpmotor Raziki opgepikt
en te IJmuiden binnengebracht. Het jacht ver
keerde in moeilijkheden, toen de Starling pas
seerde. De bemanning, die eenige zware uren
in het slechte weer had meegemaakt, was zeer
uitgeput. Er waren drie mannen aan boord.
Bjj het langszij komen van de Starling heeft
het jacht eenige schade aan bakboord beko
men.
Er is maar één redding. De maatschappij
kan alleen verbeteren wanneer de mensch
verbetert wanneer er een nieuwe
mensch wordt gevormd die Christus weer
kent en erkent. De vorming van dien
nieuwen Taensch is de taak der katholieken
met name van de katholieke stands-
een stemmige
nooden in het
Het gerechtshof te Den Bosch heeft uitspraak
gedaan in de strafzaak tegen den 30-jarigen
boekhouder M. V. uit Gennep, die door de
rechtbank te Den Bosch is veroordeeld tot 20
jaar gevangenisstraf. Ten laste was gelegd, dat
hU in den nacht van 17 op 18 Mei van het vorig
jaar Oen stationsposthouder te Hassum (D.)
Janssen van het leven heeft beroofd, door hem
met een hamer den schedel in te slaan, waar
na hU den man van 4000 Mark beroofde. Zoo
wel verdachte als de officier van justitie, die
wegens moord levenslange gevangenisstraf had
geëischt, hadden hooger beroep tegen cMt von
nis aangeteekend.
In hooger beroep had de advocaat-generaal
eveneens wegens moord levenslange gevange
nisstraf geëischt. Het hof heeft het vonnis van
de rechtbank op formeele gronden vernietigd
en opnieuw rechtdoende werd verdachte we
gens doodslag veroordeeld tot een gevangenis
straf van 15 jaren met aftrek van het geheele
voorarrest.
Mgr. dr. H. Poels brengt Mgr. dr. Eras mee
en de ministers Deckers en Gelisaen. De nieu
we gouverneur van Limburg, mr. dr. Sons,
beeck arriveert per auto hy weet rich fit
thuis in het milieu van Rolduc. Oud. minister
Steenberghe wandelt met den heer Van Spaen-
donck door de witte gangen. Enkele Kamer,
leden de heeren Kuiper, Hermans, Bon-
gaerts, Droesen en Van Koeverden ontmoe
ten elkaar en ontmoeten Mgr. van Schaick.
professoren en intellectueelen en socia'e werk
sters, priesters van verschillende orden
pater Perquin en prof. Kor* in hun witte Do-
minicanenplj al deze menschen komen hier
samen om het brandende vraagstuk van de
werkloosheid onder oogen te zien
De aula staat al in haar volle licht. Zii
loopt vol heelemaal vol, tot boven op het
ruime balcon.
Dr. Poels en de heer Maenen depute van
Limburg zitten weer aan het traditioneels
kleine tafeltje op het podium of liever dr.
Poels staat. Met zijn hamer dirigeert hij de
binnenkomenden en tracht hij geleidelijk stilte
te krijgen om het woord te nemen.
Hu begroet allen en stort zijn hart uil. Don.
kere walken pakken zich samen over Europa
t -
y T et hoogtepunt van het sociale
r 1 organisatie-leven in Limburg
de studieweek van dr.
Poels begint. Het beeld ia weer
dat van ieder jaar. Tegen den ach
tergrond der strakke muren van de
stemmige oude abdij ontmoeten el
kaar enkele honderden mannen, het
kader van de Limburgache werklie
den. En daar tusschendoor bewegen
zich vele bekende persoonlijkheden
uit het katholieke leven.
Een inwoner van Mulden. die zich tn een
roeiboot op cte Muidervaart bevond, in de na
bijheid van de brug vóór de Papelaan, zag in
bet water een groot p-sk drijven dat hem ver
dacht voorkwam. Hy waarschuwde den ryks-
veldwachter te Mulden. die spoedig ter plaatse
kwam en met behulp van dengene. die het eerst
het pak had gezien, dit op het droge haalde.
Het blbek een in papieren gewikkeld lijkje te
zijn van een pasgeboren kind van het man
nelijk geslacht. De rljksveldwachter bracht een
en ander over naar Mulden en stelt een uit
voerig onderzoek in.
Zondagavond ruim zeven uur is de plezierboot
Dc Schelde van de Rotterdamsche Tramweg-
maatschappU op ongeveer 200 meter afstand van
den steiger van Oostvoome aan eten grond ge
loopen. De bóót was des avonds met 400 kinde
ren, leden van De kiene Stem uit Rotterdam
voor een bezoek aan het eiland te Oostvoome
aangekomen. Toen het schip des avonds weer
vertrok, is het by het zwaaien uit de vaargeul
op een zandbank geraakt. Hoewel het verblijf
aan boord voor de passagiers op den winderigen
Zondagavond niet aangenaam was, bestond er
geen gevaar.
Hedennacht tegen half een is het schip by
opkomend water op, eigen kracht weer vlot ge
komen.
Twee schepen, welke waren uitgevaren om as
sistentie te verleenen, hadden het toen nog niet
bereikt.
Het schip is met alle opvarenden naar Rot
terdam vertrokken, waar het in den afgeloopen
nacht kwart over drie aankwam.
Vermindering van behoefte kan ook het ge
volg zijn van een verkeerde verdeeling dev
goederen. BIJ een groote spreiding der inko
mens komt de koopkracht meer in circulatie
dan wanneer alales bijeenzit in enkele brand
kasten.
Daarnaast staan vrschuivleJlgen in do wijze,
waarop men in de behoeften voorziet.
In onzen tijd zien wij en zeer sterke ver
schuiving van de internationale markt naar een
rgrootere zelfvoorziening der afzonderlijke volks
gemeenschappen.
En deze verschuiving is goed: wie orde
ning wil als een hiërarchische synthese van
doeleinden, Inzettend by de volksgemeen
schap, moet consequent een grootere eco
nomische zelfstandigheid der volken en lan
den nastreven.
t beginsel det rendabiliteit, die enkel rekening
houdt met den gang van zaken in het eigen be
drijf. zonder rekening te houden met wat er in
het bedrijf van den concurrent gebeurt, die de
loonen omlaagzet omwille van de winst’ zonder
zich af te vragen of een zoodanige verlaging
met een schadelijke daling van de koopkracht
kan meebrengen.
Het I- "V. V. en de S. A- I. staan volle
dig aan de zijde der Spaansche arbeiders
en boeren in hun moedigen strijd voor
de democratie en de republiek. In de ge
heele wéreld hebhpn de volksmassa’s,
gegrepen door de tragische gebeurtenis
sen, waarvan Spanje op dit oogenblik
het tooneel is, een nieuwe faze van den
Internationalen strijd tusschen fascisme J.
en democratie ingeluid-
Het zijn de fascistische staten zelf,
het zijn de fascistische partijen van alle
landen, die aan den burgeroorlog van
Spanje dat karakter hebben gegeven.
Zij schenken den Spaanschen rebelen, bij
hun misdadig opzet tegen hun vaderland,
heimelljken of openlijken steun- Dat
alleen reeds zou voldoende zijn, ons te
genover onze Spaansche broeders onzen
plicht van internationale solidariteit in
een concreteu, materieelen en onmlddel-
lijken vorm op te leggen.
Kameraden! Allen voelt gij, dat, in-
dien de Republiek en de democratie in
Spanje worden overwonnen, een geduch
te slag zou zijn toegebracht aan de vrij
heid in de geheele wereld. Geen enkele
opoffering mag te zwaar zijn, zulk een
zaak te verdedigen. Laten wij hun, die
ginds hun bloed en hun leven geven, allen
stoffeljj ken en moreelen steun schenken,
dien wij kunnen. Getuigt overal en on
der elke omstandigheid van uw daad
werkelijke solidariteit met de Spaansche
arbeiders. Eischt van alle democratische
staten, dat in overeenstemming met de
bepalingen van het internationale recht
de wettige regeerlng van Spanje de
middelen zal krijgen, die noodig zijn voor
haar verdediging-
men en een blanco. Hierna had een loting
plaats, welke ten gunste uit viel van den A.R.,
den heer K. Eleveld. Het stembureau was ge
vormd door de heeren M. Mesken en A. Vre-
develd; eerstgenoemde las de namen af.
Tot Woensdag had men den Bisachop van
Barcelona, Mgr. Irurita, ongemoeid gelaten. Op
dien dag drongen de anarchisten zijn paleis bin
nen, waar zij het archief in beslag namen, terwijl
alle voorwerpen van waarde naar het hoofd-
kwartier werden gebracht.
Later zag ik, dat de Bischop in gezelschap van
twee priesters, allen gekleed in khaki-kleurige
kantoorjassen, ongemerkt trachtten te ontsnap
pen. Hij moet echter toch herkend zijn, want
Vrijdagavond hoorde ik vertellen, dat de Bis-
schop was gearresteerd en overgebracht naar het
kasteel Mcntzulch.
Op straat leek het Wel of een helsche furie
was losgebroken.
Vrouwen, en vooral jonge meisjes, dai„sten
rond de lijken van nonnen en priesters, die zon
der vorm van proces waren doodgeschoten.
Onbegrijpelijk is de wijze waarop sommigen
onder ons die taak opvatten.
Er zijn er in onzen tijd die durven beweren,
dat de Kerk zich moet terugtrekken uit het
openbare leven, dat zy zich bulten de mach
tige proiJlemen vmi onzen tyd moet houden
om zich weer uitsluitend aan louter godsdien
stige vraagstukken te wyden. Alsof het niet
vgststaat, dat als de Kerk in onsen tl}1 ter
rein verliest, dit komt omdat zy op wereldlijk
terrein heeft verloren. Dat noemen „ver
dieping van den godsdienst!”
Anderen blyven véél te slap In het verkon
digen der katholieke denkbeelaen Z4 roeken
héél nauwkeurig uit wat nog net mag zonder
doodzonde.
Zaterdagmorgen ontdekte de dienstbode
haar komst in de woning van den burgemeester
van Zwanunerdam. den -heer P. Hoogenboom,
dat de huisdeur openstond en binnen licht
brandde. Zy durfde de woning niet binnen
gaan en riep de hulp in van een gemeente
werkman, die juist passeerde. Deze consta
teerde, drfl inbrekers hun slag hadden gesla
gen.
Zy moeten door inkllmming via de serre
zich toegang hebben verschaft door een raam
van de bovenverdieping, terwijl zy de woning
aan de achterzyde door de keukendeur hebben
verlaten. Alles was overhoop gehaald: kasten
en laden stonden open. Daar de familie mo
menteel in het buitenland vertoeft, konden
de dieven in alle rust te werk gaan. Juiste
opgave van hetgeen is ontvreemd, kon nog
niet worden gedaan. Onder andere is het ta-
fellilver verdwenen.
Janus met het dubbele gelaat toont hier
weer eens een andere zijde dan de laatste
jaren bij voorkeur naar de Katholieken
werd gewend.
men staakten; op lederen candidaat vijf stem^|. om te onthouden, wanneer roode voge
laars, op jacht naar argelctoze zieltjes, weer
eens kweelen, „dat de socialisten toch
heusch niet tegen den godsdienst zijn."
Zaterdagavond om 20 minuten over zeven is
op het Stationsplein te Apeldoorn, voor het be
stelhuisje van den stationskruier, de 20-jarige
kruier A. Karp, door een autobus van den
plaatselyken dienst aangereden en op slag ge
dood.
De jongeman stond met zlfn chef en een
collega by een defecten driewieler te kyken. De
autobussen van den plaatselyken dienst, die op
het Stationsplein de centrale halte hebben, ry-
den alle met een boog voor dit huisje langs.
Deze manoeuvre wordt daar ettelyke tientallen
malen op een dag ultyevoerd. Thans heeft het
een slachtoffer geëischt.
Volgens ooggetuigen had de bestuurder van
den autobus geen signalen gegeven en had het
slechts weinig gescheeld, of ook de twee andere
kruiers waren aangereden. De politie heeft het
lyk in beslag genomen en naar het lykenhuisje
btf het Algemeen Ziekenhuis laten overbrengen.
By verzoekschrift, gedateerd 1 Augustus
1936. heeft de Nederlandsche Regeering by
het Permanente Hof van Internationale Justi
tie de vraag aanhangig gemaakt, of de aanleg
door België van onderscheidene werken in ver
band met het graven van het Albertkanaal
en de wyze, waarop thans e^g in de toekomst
in de voeding van de oude en nieuwe kanalen
in Noord-België door dit land eenzijdig is voor
zien, overeen te brengen zyn met de rechten, die
Nederland ontleent aan het Nederlandsch-Bel-
gisch tractaat van 12 Mei 1863 betreffende de
wateronttrekklngen aan de Maas.
Als agent der - Nederlandsche regeerlng treedt
op professor mr. B. M. Telden, hoogleeraar te
tirirtri.
Na de vergadering werd door de zes heeren.
die de bespreking vooraf hadden gevoerd, de
uitslag besproken en werd verwondering ge-
ult over den uitslag, zelfs werden elkander ver
wijten toegevoegd. Eenparig werd echter ver
zekerd. dat ieder zyn stem op den VU.,
heer Byisma had uitgebracht. Deze had
geen vyt stemmen, doch zes stemmen op zich
vereenigd, en zou dus verkoaen zyn. Alle zes
heeren zyn er dan ook van overtuigd, dat het
stembureau een vergissing gemaakt moet heb
ben en dat de heer Eleveld op onjuiste wyze is
gekoaen.
schen-
Het blijkt nu, dat deze, toch 1
eischende verwachting, nog te gui
Immers, wij lezen in de Arbeiderspers,
dat Dinsdag j 1. te Brussel de Vakvereenl-
glngs Internationale (L V. V en de Inter
nationale van Socialistische partijen (S.A I.)
hebben vergaderd om de gebeurtenissen In
Spanje te bespreken.
Er werd op deze bijeenkomst een resolu
tie aangenomen, welke aan duidelijkheid
niets te wenschen overlaat.
Men oordeele:
Zondagmorgen even na vier uur werd de fa
milie Schomagel aan de Weststraat te Den
Helder door een benauwenden en verstlkkenden
rook wakker gemaakt.
Tot hun groote ontsteltenis bemerkten
dat hun huls geheel in den brand stond.
Daar de vuurhaard Juist by de trap was,
viel aan vluchten niet te denken. De heer
Schomagel opende het venster aan de straat-
zyde en begon luidkeels om hulp te roepen.
Gelukkig werd dit door de buren bemerkt.
De heer Lafeber kwam met een ladder, die
hy uit de naby gelegen smederij haalde en
plaatste die tegen de dakgoot. In nachtgewaad
slaagden de bewoners er in. veilig den bega-
nen grond te bereiken.
De zoon van den heer Schomagel sloeg de
ruit van de voordeur in en slaagde er in nog
eenige allernoodzakelijkste kleedingstukken te
redden.
Hierbij bekwam hy een wonde aan de hand.
Spoedig waren ook de vlammen overgeslagen
naar een aangrenzend woonhuis. Hier werden
de bewoners door het knetteren der vonken
gewekt. Ook zy moesten zich yiings in nacht
gewaad in veiligheid stellen.
Inmiddels had de heer De Zeeuw telefonisch
de politie gewaarschuwd.
Spoedig was de brandweer ter plaatse. Ook
de marine-spuiten werden gerequlreerd en de
handspuit van de échorpioen was het eerste
ter plaatse. Hevig knetterden de vlammen en
laaiden hoo gop. Een oogenblik. was bet zelfs
zoo erg. dat de dryvende spuit van de marine
werf assistentie moest verleenen om de werf
tegen de overspringende vonken te beschermen.
Te ongeveer 6 uur was men den brand mees
ter en om 7 uur kon het groote materiaal in
rukken. Den geheelen morgen duurde echter
nog het nablusschlngswerk voort. Dit trok op
den vroegen Zondagmorgen tg al belangstel
ling.
Als gelukkige by zonde rheid 'dient nog opge
merkt te worden, dat het jongste zoontje,
wiens slaapkamer vlak naast den vuurhaard
lag. voor eenigen tyd uit logeeren is. Ware dit
niet het geval geweest, dan had de brand
zeker een slachtoffer gemaakt.
Van beide hulzen en de bakkery is zoo goed
als niets over; niets kon worden gered. Slechts
het geldkistje, dat men op de slaapkamer be
waarde, kon men medenemen.
Omtrent de oorzaak is niets beftend.
moedeiyk ligt deze in de bakkery of pp
zolder ervan.
Verzekering dekt de schade.
De betrokken families zyn by familie onder
gebracht.
Men weet het nu, het zijn niet meer de
communistische, anarchistische of syndi
calistische benden, welke in Spanje strijden,
neen de priestermoordenaars en kerken
schenders worden door de roode Interna
tionalen openlijk tot de hunnen gerekend,
en zij leggen hun volgelingen op, deze ter
roristen op alle mogelijke wljaen te steunen.
Tot de onderteekenaren van dit mani
fest behoort behalve de heer Kupers van
het N V. V. ook de heer Ir. Albarda, parle
mentair leider van de S. D. A. F- In Ne
derland!
Ondanks alle fraaie programwijzlgingen
kruipt het bloed toch maar, waar het niet
gaan kan.
Dezer dagen heeft de uitloting plaats gehad
van obligaties der Glasfabriek Leerdam. Uitge
loot zyn in totaal f36.000 5% pet. hypothecaire
obligaties, welke Inclusief rente betaalbaar ge
steld zyn.
De vooj de betaling van de uitgelote obliga
ties en rente benoodigde gelden zyn beschikbaar
gesteld door de groep-Van Rossum waaruit mag
worden afgeleid, dat een definitieve overeen
komst met deze groep bereikt is tot voortzetting
van het bedrijf.
Er zün thans weer 7oo arbeiders aan de Leer-
dam-fabrieken werkzaam.
T T T U kunnen otu Indenken, dat de
yy Spaansche furie den Hollandschen
Socialisten niet erg gelegen komt
Terwijl dj hier te lande op alle wljaen
hun mieuwen) zin voor legaliteit ten toon
spreiden en iedere gewelddadige poging
om eigen weercorpsen op te richten In de
kiem smoren; terwijl zij zorgvuldig, zoo
wel in het program als in hun optreden
naar bulten, alles trachten te vermijden wat
de Katholieken zou afstooten je kunt
immers nooit weten of er nog niet eens
gezamenlijk geregeerd moet fvorden ge
ven de partij ge nooten In Spanje het droe
vig voorbeeld van wat er gaat geschieden,
wanneer de gelegenheid schoon is, om de
ware gevoelens uit te leven.
Priester, religieuzen, nonnen zelfs, bij
honderden gemarteld en gedood, kerken en
kloosters leeggeroofd en verbrand.
Men zou mogen verwachten dat er toch
in de roode pers en op de dito bijeenkomsten
wel een woord van protest zou klinken te
gen zooveel gruweldaden. Zooals b.v. ge
schiedde, toen in datzelfde Spanje de op
stand der Austurische mijnwerkers zoo
bloedig onderdrukt werd
Het mocht wat!
„Met nauwelijks verholen leedvermaak
wordt verteld op welke gevoelige, wijze die
„fascistische rebellen” door de heldhaftige
volksfronten worden getuchtigd.
Van „fascistische rebellen” gesproken,
schreef niet een neutrale ooggetuige, dat
leder die in Spanje een kerk bezocht,
dus gewoon zijn Katholieken plicht ver- -
vult boudweg fascist wordt genoemd?
Wij hadden oorspronkelijk verwacht, dat
de Hollandsche Socialisten, met een beroep
op de zoo geheel andere geaardheid der
heetbloedige Zuiderlingen, .getracht zoudef^.
hebben zich de handen In onschuld tejAs-
Tenslotte werkt als voorname oorzaak van het
der werkloosheid het feit, dat de he-
wndaagsche economie gereguleerd wordt door
De raadsleden R van der Werf (V.D.), A.
Vredeveld en A. Lulling <8.D.A.P.), H. ten
Cate. F. Ossel en D Buescher (C.H.) uit Smil
de, hebben aan den burgemeester een verzoek
gericht om een spoedeischende raadsvergade
ring te beleggen, naar aanleiding van de wet-
houdersverklezing, gehouden op Dinsdag 28
JuU JJ.
Voor de verkiezing was een bespreking ge
voerd, waardoor de verwachting was ontstaan,
dat tot wethouder gekoaen zou worden ofwel
een V.D, ofwel een C.H.. doch geen A R. Na
twee vrije stemmingen kwamen in herstem
ming een VU. en een A R.
Verwacht werd dus, dat nu de V.D. geko
zen zou worden, dair 11 stemmen werden uit
gebracht, doch de uitslag was. dat de stem-
WU men het anders doen, wil men krachtig
In verzet komen, dan zal men vervolging en
miskenning moeten doorstaan. Doch ook
Christus is vervolgd omdat hy Phariseers ad.
dergebroedsel noemde en de wichelaars
dreef uit den tempel.
Na deze rede sprak prof. Cobbenhagen
over de economische oorzaken der werkloos
heid.
Een drietal bronnen gaf hy aan, waaruit
zoowel conjunctureele als structureels moel-
lykheden In het bedrijfsleven kunnen voortko.
men. Er kunnen moeüykheden zich voerdoen
in de productie, in den afzet en uit het feit,
dat^ het bedrijfsleven is georganiseerd op den
grondslag van het rendabillteltsbeginsel.
Allerlei oorzaken, die tot drie groepen kunnen
worden teruggebracht tot natuurbewegingen,
«notloneele momenten en tot institutteneele
—veranderingen, veroorzaken in het bedrijfsleven
een voortdurende schommeling, een voortdu
rende wisseling van het nu weer aantrekken,
dan weer afstooten van werkkrachten. Dat zijn
conjunctureele oorzaken. - Daarnaast staan
structureele. De aanwezigheid daarvan In onzen
tyd demonstreert zich byzonder sterk nu on
danks de conjunctureele verbetering, die zich
hier en daar in het bedryfsleven duideiyk doet
gelden, toch het aantal werkloozen niet ver-
mindert.
IA de productie vormt de rationalisatie het
groote probleem. Dat zy in den loop der vorige
eeuw werkloosheid In het leven heeft geroepen
laat zich op redelijke gronden betwisten. Voor
vroeger kan men de compensatle-theorie aan-
vaarden. Voor den tegenwoordigen tyd echter
niet meer.
Ook in ons land Jeldt, dat In de huidige
omstandigheden een toeonemende mechani
stic geen vermeerdering van werkgelegen
heid schept Integendeel.
In Barcelona zyn zes kloosters in brand ge
stoken ondanks het feit, dat aan al deze in
richtingen hospitalen voor de verzorging van zie
ken en ouden van dagen verbonden waren. Vrij
dagmorgen is de beroemde Basiliek van het H.
Hart op den top van den Tibidadoberg in brand
gestoken. Daar het gebouw uit massieve steenen
blokken is opgetrokken, is deze kerk alleen leeg-
gebrand en staan de zwart gebl^cerde muren
nog overeind.
Men vraagt zich in het buitenland onwille
keurig af: hoe kan zoo iets in Barcelona gebeu
ren, waar de bevolking toch overwegend Katho
liek is. Het zou echter absoluut onjuist zyn om
Spanje” als een Katholiek land te beschouwen.
Minstens de helft van de bevolking gaat
slechts drie keer in hun leven ter kerke. Wan
neer ae gedoopt worden, wanneer -ze trouwen en
wanneer ze begraven worden.
Zy noemen zich zelf leeken, maar ze zijn prac-
tisch fel antl-clerikstel. Mijn buurman heeft zijn
huis in den steek gelaten, omdat hij bang was,
dat de Rooden hem Iets zouden doen, wijl op
den gevel van zijn huis een beeld van den H.
Joaef prijkte,
Voortzetting van het bedryf o
waarschijnlijk
