ONS BLAD
r
Een noodkreet uit Madrid per
geheimen zender
i
DE FRONTEN IN SPANJE^
I
1
De toestand in
Griekenland
Onlusten op het
eiland Madeira
De non-interventie
der mogendheden
DE BAROMETER
De mijnramp in
Engeland
HET BOMBARDEMENT
VAN ALGECIRAS
JOH. LAUWERS
r AYGLOr 3
ALKMAAR
ELASTIEKEN KOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
I
Het nieuws van heden.
M
M
t
ZUIGELIN GEN VOEDSEL
voor eiken leeftijd zoowel voor den
gezonden als zieken zuigeling
VRAAGT PROSPECTUS AAN
- ZOETERMEER
alle plaatsen vertegenwoordigd
1
■M
rr
>s
r>
i-
9
Vliegongeluk bij Tours
l
Groote kerkbrand in
Hongarije
De vacantiereis van
Koning Edward.
Het reddingswerk van trouwe
makkers
ff
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De schanddaden der
communisten
Een Duitsch stoomschip zou met
een lading bommenwerpers
op weg zijn naar Spanje
„NUTRICIA”
-.V
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS f ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1936
Dagblad uitgegavan door do Bij contract sterk verlaagde prijzen
N.v. Drukkerij De Spaameslad - Haarlem A Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
jl K* t
9
t
'3
bericht
mevrouw
De Spaansche gezant te Praag
botatagen verwacht worden.
in
Reorganisatie in de melkindustrie
leidt tot onregelmatighedèn
Voortdurende Fransch-Britsche
besprekingen
Stand op Zaterdag eer lUlR
Vorig» stand: 7«3
Nader wordt gemeld, dat hedenochtend half
twee het reddingswerk te gestaakt, daar de
redders geheel uitgeput waren. 33 lijken zijn
thans aan de oppervlakte gebracht. Nog heden
wil men trachten de overige SS lijken te ber
gen.
LISSABON, 7 Aug. (Reuter) De minis
ter-president deelde aan de pers mede, dat
uit de telegrammen van den civielen gou
verneur van Funchal blijkt, dat op ver-
acheidene plaatsen van bet eiland Madeira
onlusten zijn uitgebroken.
Qe reden van de «minsten te ontevreden
heid over het decreet tot reorganisatie van
de melkindustrie op het eiland, dat ten
De openbare macht moest optreden, met bet
gevolg, dat enkele burgers werden gedood.
Uit Tanger wordt gemeld: Tijdens het
gevecht dat gisteren In de Straat van Gi
braltar werd geleverd tusschen de opstan
delingen en de regeeringsvloot bij het troe
pentransport van Afrika naar Ëuropeesch
Spanje zijn twee granaten en'twee bom
men op Brltsch gebied rond Gibraltar ont
ploft; twee nabij de renbaan en twee in de
haven bij de Alsladokade. Een groot kali
ber vliegtuigbom ontplofte op een 50-tal
meters van een Engelsche dame, die polo
speelde. Het is een wonder, dat geen en
kel huis werd getroffen.
LONDEN, 7 Aw. (Beater). Het te neg
steeds ónmogelijk nog één van de 57 mijn
werken, die door de ontploffing in des.
WharncMffemjjn werden getroffen, levend
te redden, De oorzaak van het ongeluk is
nog niet bekend, doch een officieel onder
soek zal worden ingesteld.
De tekst van de overeenkomst inzake non-
interventie wordt, naar vernomen wordt, thans
besproken door de competente Brltsche «flen
sten, os. het board of trade, om na te gaan of
de bepalingen blijven binnen ds mogelUkbelo
van de Brltsche wet.
LONDEN, 7 Aug. (Reuter). Men meent te
weten, dat Koning Edward zich veer sijn «•-
cantlerete sal tnachefcan in de Joego-Slavische
haven Blbenlk.
Derde prijs voer de Nederlanden In den 10 KM--
wedstrjjd voor tweepersoons vowwbooten.
O O
De partijleiders eischen de directe ophef
fing der dictatuur, de opheffing van den
staat van beleg, het weer bijeenkomen van
bet parlement en de directe bijeet-roeplng
van den kroonraad door den Koning.
De redders moesten van dekens en heetwater-
kruiken worden voorzien.
De Koning heeft een boodschap gezonden,
waarin hjj zijn droefheid over het ongeluk uit
drukt.
i-
Pw
De opstandelingen vernielden de boeken van
de regeerlngsbureelen van bet district Rlbeics
Brava en vielen de boterfabrieken van Fun
chal aan.
760
De Aartsbisschop van Westminster publi
ceerde heden een belangrijke verklaring over
den toestand in Spanje.
De regeerlng besloot te breken met de ge
woonte van straffeloosheid op den archipel in
dergelijke gevallen en zond twee oorlogssche
pen met vliegtuigen en een compagnie jagers
met mitrailleurs naar Funchal. Ook sullen en
kele politiemannen naar Funchal vertrekken
om een onderzoek in te stellen naar «ie aan
stichters van deze beweging. Een krijgsraad zal
de zaak berechten, doch de zittingen sullen
niet te Funchal plaats hebben.
Wat er over bleef van een melkauto van de U.MJ. te Utrecht, die door onbekende
oorzaak onder eten sneltrein op den onbewaakten overweg bij Inventum te Biltho-
ven geraakts. De chauffeur wetfi op slag gedood en was vreeselijk verminkt
BELGRADO, 7 Aug. (Reuter). Het tele.
graaf.agentschap Avala meldt uit Athene
met betrekking tot een gisteravond deer
Tsaldarts ondernomen stap, dat de Koning
allen partijleiders een bijzondere audiëntie
heeft verleend alvorens naar Korfoe te
vertrekken.
Mevrouw Tabouis besluit met rich af te
vragen of de door Frankrijk geopende «mder-
handelingen niet te laat zullen komen.
LONDEN, 7 Aug. (Reuter) De laatste 34
aar staat de Fransche legatie te Ixmdsss
voortdurend In contact met bet Foreign
Office. Algemeen Is men van oerdeel, dat
beide landen elkaar nauwkeurig op de
hoogte houden van hun eigen stappen en
van hun inlichtingen uK Spanje.
Voortdurende Fraasch-Britaehe besprekingen
inzake de non-tnterventie in Spanje.
Per geheimen sender sea uit Madrid een nood
kreet om hulp gezonden zijn; de bewoners van
Ibiza met bommen en pamfletten «rmunchvwd.
Minister de Graeff over de wederwaardigheden
van onsen Gesant In Spanje.
De Maaswater-kwcwtte op U April 1P37 voer
mondelinge behandeling Hf het Hef voer Int.
Justitie gereed.
Bij de Olympische spelen leverde Bi sever uit
stekende prestaties in den tienkamp.
De Duitocher Merken» Olympisch sprintkam-
ptoen. Van VUet op de tweede plaats, Chaillot
detde en Polo vierde.
De Portugeesche Radioclub heeft
boodschap opgevangen van het gezant
schap van Chili te Madrid, waarin gezegd
werd dat de weinige in Madrid nog achter
gebleven buitenlandsche gezanten en gevol
machtigden zich gedwongen zien de
ztad te verlaten, omdat de toestand er
nog ongeveer twee weken op zich zal laten wachten.
Op onderstaande kaart kan gemakkelijk de thans bestaande positie worden gezocht.
De Portugeesche radioclub ‘deelt mede, dat
Catillo «le la Guardia, een belangrijke strate
gische positie, door de opstandelingen is ge
nomen. Deze colonne Is uit Sevilla vertrokken.
Verder wordt medegedeeld, dat kolonel Caste-
jón Zafra heeft ingenomèn.
LONDEN, 7 Aug. (Reuter.) In Whitehall
is vandaag de belangrijkste omstandigheid
de ongerustheid, die door den toestand in
Spanje gewekt wordt.
men probeeren het corps te vereenlgen en den
betrokken regeerlngen verzoeken per vliegtuig
verdediglngskrachten te zenden. De autoriteit
van de Madrileensche regeerlng bestaat alleen
In naam, werkelijk heerschen de roode syndi
caten en militie-aanvoerders. De regeerlng Is
niet In staat de verliezen onder de Madrid ver
dedigende militie, die duizenden manschappen
bedragen, te vervangen.
PARUS, 7 Alg (A.NJ>.). Op het militaire
vliegveld van Geal. nabij Tours, heeft een ern
stig vliegongeluk plaata gehad, dat vier dooden
heeft gewacht.
Verder wordt gemeld, dat bij bet bombarde
ment van Ceuta door den regeeringskrulser
Jaime Prlmero" de forten Punta Carnero en
Getaree zijn getroffen. Men maakt melding van
10 gewonden, terwijl een depot in brand is ge
vlogen.
De kerkvorst ultte daarin zjjn afschuw over
de gruwelen, door Communisten begaan jegens
de geestelijkheid in Spanje. Men moet er aan
denken, zoo heet het verder in de verklaring,
dat ook Engeland» huis in gevaar is, als dat
van een nabuur in brand staat.
Opmerkelijk is een mededeeling, welke de
Aartsbisschop van Westminster van den rector
van het Engelsche College in Valladolid heeft
ontvangen. In deze mededeeling beklaagt de
rector zich over de onjuiste berichten, die de
Engelsche radiodienst over Spanje verspreidt.
Steeds wordt van .regeeringsstrijdkrachten” en
„opstandelingen’’ gesproken. Inplaats van het
gepeupel en de strijdkrachten die orde en
christelijke wet bewaren.
Dit station heeft o.a. het volgende
uitgezonden:
„De val van Madrid is aanstaande. De reg*»
ring-Giral dingt naar den steun van bulten,
landsche mogendheden. In de stad remen de
misdaden toe. Indien gij wilt, dat de strijd ge
staakt wordt, zorgt er dan voor dat de arbei
ders onze uitzendingen hooren. Binnenkort
zullen de opstandelingen zich bij elkaar voegen.
Trekt allen ten strijd naar Madiid.”
PARUS, 7 Aug. (Reuter.) In het blad Oeuvre
schrijft Ine vrouw Tabouls:
In politieke kringen bevestigt men. dat de
Koning zjjn voorgenomen reis naar Korfoe
maakt om niet direct te behoeven te «ntwoor-
den op het hem door de partijleiders voorge
legde memorandum. De partijleiders zijn vast
besloten zich te verzetten tegen een dictatuur,
welke langer dan een maand zou duren.
doel heeft alle belanghebbenden te ba-
voordeelen te beginnen bij de melkprodu
centen, die met ingang van Augustus hoo-
gere prijzen maakten.
Kafandaris, Papanasusioe, Tsaldanr. en Go-
natas, die Sophoelis, «ten leider der liberale
partij, die door ongesteldheid verhinderd was,
verving, hebben krachtig geprotesteerd tegen
«ie instelling van een dictatuur en de ontbin
ding der volksvertegenwoordiging.
Vanmiddag hebben deze partijleiders ten
huize van Kafandaris geconfereerd Zij hebben
een volledige overeenstemming gzcaustateerd
en aanzijn van de vonninp «ener parlemen
taire regeerlng.
BOEDAPEST, Aug. Te Ogled, op ongeveer
80 K M ten Zuld-Oosten van Boedapest, ia van
middag in de beroemde protestantoche kerk
brand uitgebroken
Het vuur greep snel om zich heen. De koepel
van de kerk Is Ingestort, terwijl tengevolge van
den hevigen wind het vuur ook oversloeg naar
negen belendende hulzen, wier daken afbrand
den.
BQ het bombardement iz het Britache
consulaat door een granaat van de Jafme
Prlmero getroffen. Geen relt is meer beeL
Do vrouw van den vice-consul werd door
een granaatsplinter licht gewond. Ver.
scheidene andere gebouwen werden even
eens getroffen. Het aantal dooden en ge
wonden moet zeer groot zijn.
Piloten en werktuigkundigen vergezellen de
vliegtuigen. Deze onthulling heeft groote be
roering gewekt en Is aanleiding geweest tot
informeele besprekingen tusschen Fransche
ministers en linksche politici.
De mannen, die zich vrijwillig aanboden hun
opgesloten kameraden te redden hebben
schitterend werk geleverd. Hun arbeid werd
bemoeilijkt door het gas, dat in de gangen hing
en de ijzige koude, welke door n«jg niet <M>ge-
helderde oorzaak beneden heerachte.
Bijzondere audiëntie door den
Koning aan partijleiders
verleend
s
PAMPLONA, 7 Aug. (Havas).
De speciale verslaggever van Havas
vermél«lt dat te Madrid een klandes-
tiene zender op de ultra-korte golf
werkt.
De regeerlngstroepen zouden een levens-
mlddelen.convool voor generaal Mot a aan
gevallen en uiteen geslagen hebben. De
opstandelingen verloren vele dooden waar
onder vier officieren. In het Zuiden van
Navarra zijn een aantal rebellengroepen
uiteengejaagd.
Sophoelis heeft, naar later werd medege
deeld, geweigerd naar den Koning te gaan,
daar deze hem drie dagen geleden zou hebben
verzekerd nimmer de hstelllng eener dictatuur
toe te staan. Sophoelis is van meenlng. dat de
Koning bij de geheele affaire betrokken is en
er «ie verantwoordelijkheid voor draagt
De Dultsche zaakgelastigde te Madrid heeft
het protest van den Dultschen consul-generaal
te Barcelona wegens den moord op 4 Duit-
schers herhaald en met den meesten nadruk
schadevergoeding geéMcht.
De Portugeesche minister van Bultenlsmdsche
Zaken Monteiro heeft heden den Franschen en
Brltschen gezant ontvangen, die met hem de
non-lnterventle in Spanje bespraken. Naar
verluidt, zou Monteiro enkele tegenwerpingen
hebben gemaakt.
Indien de samenstelling van een trein voor
de diplomaten Diet plaats mocht hebben, zou
De Fransche en Dultsche zaakgelastigden
hebben een bezoek aan het Foreign Office ge
bracht, waar Gambon, naar men meent te
weten, de toenemende bezorgdheid van zijn re
geerlng tot uiting heeft gebracht ten aanzien
van Spanje.
Talrijke waarnemers vreeaen, dat Dultschïand
gedwongen zou kunnen zijn speciale mAatrege-
len te nemen v«x»r de bescherming van leven
en eigendommen zijner onderdanen. Aan den
anderen kant meent men te weten, dat een
nieuw bewijs in Fransche kringen verkregen is.
betreffende de levering van wapenen door
Dultschland aan de Spaansche opstandelingen.
Voorts meent men, dat de Dultache zaakgelas
tigde de meest formeele verzekering heeft ge
geven, dat geen wapenen, oorlogsmateriaal of
vliegtuigen aan de opstandelingen zijn geleverd,
hetzij door de Dultsche regeerlng. hetzij door
Dultsche particulieren. Dultsche kringen bewe
ren ook, dat er geen sprake te van ontschepen
van troepen te Barcelona ter bescherming van
levens en elgenttommen van Dultschen
De Spaansche gezant te Praag heeft zijn
ontslag ingediend bjj de regeerlng te Madrid
en heeft öch en de hem ondergeschikte con
sulaten ter beschikking gesteld van de mili
taire junta te Burgos. De junta heeft den ge
zant benoemd tot haar gezant in Tsjecho-Slo-
wakjje.
Uit Campo Malor wordt gemeld, dat den
geheelen dag uit de richting van Badajoe
geweervuur wordt vernomen. De guardia de
asalto en de guardia civile zouden hier te
gen «ie roode ujllltle In opstand zijn geko
men. De opstandelingen zouden de poli
tieke gevangenen hebben verlost en hen
van wapenen hebben voorzien. Dezen zou
den thans aan hunne zijde strijden.
LONDEN, 7 A»g. (Reuter.) De Partteehe
correspondent van de Daily Herald meldt,
dat men gisteravond in Fransche kablneta-
kringen bericht heeft ontvangen, dat het
Dultsche stoomschip „Usambara** op het
oogenbük op weg is naar Spanje met een
lading van 28 bommenwerpers aan boord.
Het schip is 31 Jell van Hamburg ver
trokken.
In de „News chronicle" schrijft Vernon
Bartlett, dat men in hoogst verantwoordelijke
^ringen gelooft, dat de Dultsche oorlogssche
pen bij hun .zatste bezoek aan Spaansch Ma
rokko munitie hebben gelost. Bartlett voegt
hieraan toe, dat men te Parijs-en Londen ge
looft, dat de toestand nog veel ernstiger zou
kunnen worden, tenzij de verplichting om niet
in Spanje te Intervenleeren, algemeen en zon
der verwijl wordt aanvaard.
In de algemeene positie der strijdenden in Spanje is, ook wat betreft de fronten, in de laatste dagen vrijwel gelen
wijziging gekomen. De binnengekomen berichten samengevat, zoudlen de opstandelingen nog steeds meester zijn in de
provincies Coruna. Lugo, Pontevedra, Orense, Leon, Valencia Burgos, Alave, Navarre, Logrono, Soria, Segovia, Valladolid.
Avila, Caceres, Salamanca en Zamora, alsmede deeten van dè provincies Huesca, Saragossa, Guadalajara en het Noor--,
delijk deel van de provincie Madrid. Verder beheerschen de militairen een deel van de provincie Teruel, de Balaren,
behalve Minorca, de Canarische eilanden en Spaansch-Marokko, terwijl zij bovendien in het Zuiden de provincies
Cadiz, Huelva, Sevilla, Cordova en een deel van Granada bezet hebben.
Op het oogenblik wordt gestreden om de provincies Malaga en Badajoz. Gisteren heeft generaal Franco zijn op-
marsch naar Madrid vanuit Cordova weer hervat, het eerste doel op dezen weg i» Merida. Bij deze troepen zijn 4000 man
ingedeeld, die dezer dagen van Noord-Afrika zijn aangekomen. In het Noorden zal generaal Mola voorloopig pijn stelling
in de Sierra Guadama omstreeks 60 K.M. ten Noorden van de hoofdstad handhaven? tot generaal Franco op onge
veer gelijken afstand in het Zuiden is genaderd. Ook in het Noorden wachten de troepen van generaal Mola af tot
Madrid is gevallen, om dan verder op te treden tegen de regeerlngstroepen. Tevens hoopt men op een scheiding
tusschen de marxisten en de Baskische nationalisten. In nationalistische kringen verwacht men, dat de val van Madrid
„Het schijnt dat de toestand in het
bijzonder wat de verhouding tusschen
de Duitsche regeerlng en die te Madrid
betreft, verergert. De Fuehrer heeft
besloten, onverwijld twee nieuwe krui
sers en een aantal torpedojagers naar
de Spaansche kusten te zenden. Het
Britsche Ministerie van Buitenlandsche
Zaken heeft bericht ontvangen, «lat de
kruiser „Deutschland” te Ceuta een
groote hoeveelheid munitie heeft aan
gevoerd, terwijl de Duitsche vrachtboot
„Usambara” zoQder dat er getracht werd
iets te verbergen op 31 Juli van Ham
burg is vertrokken met als eerste aan-
loophaven Lissabon, met aan boord 23
bombardementsvliegtuigen, munitie,
vliegofficieren en militaire werktuig
kundigen.”
Het schijnt verder, dat alle forten der stad
tot zwijgen gebracht zijn, daar de kruiser de
kust kon naderen, zonder dat een kanonschot
op het schip gelast werd. De Jaime Prlmero
heeft tijdens het gevecht geen averij van be
lang opgeloopen.
Te Algeciras te ernstige schade aangericht
door het bombardement van de Jalme Prl
mero, die vele granaten op de stad deed neer
komen.
t «4 i
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
:oruua;
/■lUnAtnr OoHComjf Rcau ituiZAMAMi
jciuomomalT
V*tO«P«MA*
Jvncw Htauta
«Senu.4 tci|a Ijiceu*
■K? aL...
^Lzemja"^’
-Xz-*w*arjWtauice
S aaiiwreo
/AlxauTana L
cAceneeX To
SS
