van
en
Madrid in gevaar?
Verbinding tusschen de legers
Mola en Franco
LAD
Het nieuws
heden
Kloosters moeten
gesloten worden
Euwe wint van
Winter
badajoz weer hevig
GEBOMBARDEERD
van
Fransche ministers
raad bijeen
v
JOH. LAUWERS
PAYGWP 3
REMAAK
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG 263
BERICHT
ir
De grens gesloten -
j.
«-
,..r, v
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
i
Verklaring der Kamerfractie
Vliegtuigen voor Spanje
Ernstige
Vele dooden
HITTEGOLF IN AMERIKA
Zwaar auto-ongeluk
zwaar
Versterking noodzakelijk geacht
I
I
Tartakower verliest van
Botwinnik
Twee oorlogsschepen zullen de
rebellen helpen, wanneer zy
San Sebastian aanvallen
Buitenlanders vertrekken
uit Granada
Fransche socialisten
solidair met Madrid
Binnenkort controle der Engelschc
regeering op de verzending
Japans legermacht in
Mandsjoekwo
ca
Het Britsch-Egyptisch
verdrag
Hevige brand in wol
spinnerij
14
Vierde ronde van het interna
tionale schaaktournooi
te Nottingham
5
IV
o
De opmarsch naar
Madrid'
Maria-
het
DAG-
NUTRICI A’S
DE FIJNSTE CHOCOLADEDRANK
NUTRICIA - ZOETERMEER
Een groep Spaansche meisjes, behoor end tot de roode militie, <fp marsch door de straten
w» ¥««4
iventrooming
Korea
Elf dooden en vele
gewonden
Regeering zou een oproep tot de
republikeinsche regieringen
in Europa hebben gericht
Delbos brengt rapport uit over
den toestand in Spanje
Spaansche ambassade bij het
Vaticaan streng bewaakt
Interview met Queipo de Llano
INSTITUUT E.N.SA.I.D.
„CHOCOMEL”
Regeeringskruiser zou tot zinken
zyn gebracht
Zaterdag, feestdag van
ten-Hemel-opneming, zal
NOORD-HOLLANDSCH
BLAD NIET verschijnen.
DE DIRECTIE
Regeering niet af getreden
Anti-fascistische organisatie
te Parys bijeen
Munitie teruggezonden
VRÜDAG 14 AUGUSTUS 1936
«7
3
o o
kregen, behoudt de Egyptische regeering
Fransche
Jai
I
K,
NEW-YORK, 13 Aug. (Stefan!)Tengevolge
van de hitte zjjn in Texas en Oklahoma. 39
Volgens den correspondent zal de bezetting
van Madrid door de opstandelingen niet voor
over 8 tot 10 dagen geschieden, tenzij Madrid
door inwendige moeilijkheden den tegenstand
eerder mocht opgeven.
t Pamplona
jz de toestand niet gewijzigd. Te Burgos la
sten Duitsche kapitein aangekomen.
Irun wordt bewaakt door de civiele garde.
Valencia is nog in handen van de regeering
te Madrid.
regeeringskruiser Jaime
opstandelingen bij Jieff
gebracht.
De Senaat heeft hedei
2 stemmen het wetsont’
satie van geblokkeerde 1
buitenland aangenomen.
re
de
r..
n
i.
8
i
Verschillen-
:n aangeko-
Duitschland
apig op bet
Dnnkt het thuis en vraagt he* in café s en sportgelegenheden
IN ALLE PLAATSEN VERTEGENWOORDIGD
I.
i:
ld
•ij
T.
lof ten
Vertji
antwod
inmeng
in het
gehouden
voor een
kunnen in
Wk
meestal
den, zooals de zorg voor gewonden. Wat de
werving van vr
Delbos, dat dit 11
staan. Maar men
naar hun vaderlani
bij een van beide
PARUS, 13 Aug. (Reuter). Hedenmiddag is
de laatste bijeenkomst van den Franschen
ministerraad gehouden voor bet vertrek van
Lebrun, die zijn vacantie te Vizille gaat door
brengen. Minister Delbos bracht rapport uit
over den buitenlandschen toestand, vooral wat
betreft de gebeurtenissen in Spanje.
Waar communisten en anarchisten in Spanje zegepraalden werd de overwinnings
vreugde met moorden en plunderen uitgeleefd. Het intérieur der EA Pinb-kerk te
Barcelona na een bezoek van de röode overwinnaars
Het blad schrijft verder, dat het gevaarlijke
punt van de Japansch-Russische betrekkingen
in het Kremlin ligt, aangezien de leiders hier
bezield zijn van de idee, dat Japan de vijand is.
Het blad is van oordeel, dat de betrekkingen
tusschen beide landen veel zouden verbeteren,
indlen de leiders van Sovjet Rusland dit denk
beeld konden opgeven en meer begrip hadden
voor de fundamenteele politiek van Japan tot
het handhaven van den vrede in het Verre Oos
ten.
GIBRALTAR, 14 Aug. (Reuter.) De radio
zenders van Sevilla en Cepta melden, dat de
loor vliegtuigen der
tot zinken zou zijn
i
De Spaansche regeering spreekt het bericht
tegen, dat Tolosa in handen van de opstande
lingen zou zijn gevallen.
De uitslagen van de Donderdag In de vierde
ronde van het schaaktournooi te Nottingham
gespeelde partijen luidden:
Lasker-Aljechin remise.
Tylor-Flohr afgebroken.
Botwinnik wint van Tartakower.
Thomas verliest van Bogoljubow.
Rechevsky-Flne afgebroken.
Vidmar wint van Alexander.
Euwe wint van Winter.
Capablanca vrij.
De stand is nu: Botwinnik 3% pnt.; Euwe s
pnt.; Lasker, Vidmar en Bogoljubow 2 pnt.,
Fine 1% pnt. en twee afgebroken partijen;
Tylor 1H pnt. en een afgebroken partij; Flohr
en Aljechin 1 pnt. en twee afgebroken partijen;
Thomas 1 pnt. en een afgebroken partij; Win
ter en Tartakower 1 pnt.; Rechevsky ik pnt. en
twee afgebroken partijen; Alexander en Capa
blanca 'A pnt. en een afgebroken partij.
Hei radiostation van Teneriffe deelt
asede. dat de oorlogsbodems „Espana" e»
.Canarias” te Ferrol gereed liggen om op
te stoomea naar San Sebastian of Irun,
welke Steden door de opstandelingen wor
den aangevallen.
boen” schrijft In
regeering als hel
legen
Blijkens ministerieels circulaire is de werfclooe-
heidssubsidie aan de gemeenten geheel gewij
zigd.
Prof. dr. W. Mulder 8.J, boogleeraar aan de
R. K. Univeniteit, bediend.
Een doode en verschillende swaar gewonden
Ljj verkeersongevallen.
Euwe wint van Winter In de vierde rende van
het tournooi te Nottingham.
b^4*,<ta S«*“ Oiymptech kampioene ep d. 1M
Mario de Manha meldt over de ooeitie derTB|e MMUnbro£
Onze roeiers hebben geen succes In da her-
kansingswedstrijden.
MADRID, 13 Aug. (Reuter). De
Spaansche staatscourant publiceert
een decreet van den minister van
Justitie, volgens hetwelk ,,bij wijze
van voorzorgsmaatregel alle gebou
wen van religieuze orden en congre
gaties, die zich op eenigerlei wijze
gemengd hebben in de huidige op
standige beweging", gesloten worden.
De berichten uit Madrid, die in den loop
van vandaag te Marseille binnen kwamen,
schilderen den toestand als zeer ernstig. De
schietpartijen duren onafgebroken voort. De
regeering schijnt nauwelijks nog meester van
den toestand te zijn. De grens by Hendaye is
door de regeeringstroepen aan de Spaansche
zijde gesloten. Alle papieren zijn ongeldig ver
klaard.
HENDAYE. 13 Aug. (D. N. B.)
Naaf uit bet hoofdkwartier van ge
neraal Mola in Burgos verluidt, is
thana de verbinding tusschen het
Noordelijk leger van Mola en het
Zuidelijk leger van generaal Franco
definitief tot stand gekomen. Ten
gevolge hiervan is de gebeele
Spaanach-Portugeesche grens in han
den der opstandelingen.
LONDEN, 13 Aug. (Reuter-A.N.P.) Zes trans
portvliegtuigen. tweede Nederlandsche en vier
Engelsche, zijn vandaag van Croydon opgeste
gen met bestemming naar Portugal en Spanje.
De „Evening Standard” meldt in dit verband
nog, dat twee der toestellen Fokker-machines
zijn, driemotorige vliegtuigen, die in staat zijn
16 passagiers te vervoeren; de andere toestel
len zijn minder groot. Volgens dit bericht zou
den vier toestellen bestemd zijn voor de op
standelingen en de twee andere voor de regee
ring.
Officieele Britsche kringen herinneren in ver
band met het bovenstaande er aan,'dat de re
geering geen enkele contróle uitoefent op den
uitvoer van burgervliegtulgen. Hieraan wordt
toegevoegd, dat maatregelen, die de regeering
in staat zullen stellen, qpntröle op de verzen
dingen dezer toestellen uit te oefenen, binnen
kort zullen genomen worden en op dit oogen-
blik onderwerp vormen van Britsch-Fransche
gedachtenwisselingen. Zoolang echter de ver
klaring van non-lnterventle niet door de mo
gendheden zal zijn aanvaard, heeft de Engel
sche regeering niet het recht, zich te verzetten
tegen het verzenden van civiele vliegtuigen.
De Oostenrijksche bondskanselier dr.
Schuschnigg betaalt volgens een
Tyroolsche gewoonte den toegangsprijs
orh bij een huwelijksplechtigheid
tegenwoordig te kunnen zijn
Verbinding tusschen de Noordelijke en Zuide
lijke troepen der Spaansche opstandelingen
lot stand gekomen.
Ijwilligers betreft verklaarde
i\ Frankrijk niet wordt toege-
kan Spanjaarden niet beletten
ind terug te keeren om zich
partijen aan te sluiten.
inmiddag met 288 tegen
werp inzake de moblli-
handelscredieten in het
Het aantal vreemdelingen, dat door Brit
sche schepen in opdracht van de admiraliteit
tusschen bet begin van den burgeroorlog en
12 Augustus uit Spanje In veiligheid is ge
bracht, bedraagt 3078, nJ. 1213 mannen, 1395
vrouwen en 470 kinderen, behoorende tot 39
verschillende nationaliteiten. Het aantal Brit
sche onderdapen onder hen is 1472.
PARIJS, 13 Aug. (D. N. B.) Het
Duitsche nieuwsbureau meldt, dat de
regeering te Madrid een oproep
heeft gericht tot de „republikein-
sche regeeringen” van Europa, waar
in zij er op aandringt, dat deze re-
geeringen niet neutraal blijven, doch
de officieele Spaansche regeering
steunen.
Voor het geval er bultenlandsche technische
deskundigen moeten worden benoemd, zullen
Britsche onderdanen de voorkeur nebben.
De onderteekening van het verdrag zal op
27 Augustus geschieden. Onmiddellijk daarna zal
Egypte zich candldaat stellen voor den Volken-
dommentaar leverend op het Engelsch-Egyp-
tisch verdrag, zegt de „Times”, dat dit het einde
vormt van het belangrijkste hoofdstuk in de
geschiedenis van Egypte sedert Mehemet All het
eerst begon een natie opnieuw op te bouwen.
Het lag voor de hand dat een bouwgenootschap
wenschelük was. De verovering van Abesslnië
door Italië maakte het noodzakelijk.
De ..Morning Post* spreekt van een twljfel-
achtf
eenif
den
PRAAG, 13 Aug. (D.N.B.) Bij een ernstig
ongeluk met een vrachtauto, dat gisteravond m
Maehren. nabij het plaatsje Rychaltlce, heeft
plaats gehad, zijn elf personen gedood. De ove
rige inzittenden van den wagen werden zwaar
gewond.'
Zoo noodig zal dus deze aanval van
de «pel* "delingen vanuit see worden
geuteund door deze beide oorlogsbodems,
die zich bij de opstandelingen hebben aan
gesloten.
LODZ. 13 Augustus (A. N. P.) Een hevige
brand heeft een wolspinnerij in de asch gelegd.
Eenigb arbeidsters hebben zich slechts kunnen
redden door van het dak te springen op een
stapel wolbalen. Zeventien arbeiders en drie
brandwachts liepen brandwonden op. Een hun
ner is in een ziekenhuis opgenomen, terwijl
drie anderen in levensgevaar verkeeren.
Hedenochtend heeft een driemotorip vlieg
tuig 19 bommen geworpen op Badajoz. Vele
vluchtelingen kwamen bij de Portugeesche
grens, waaronder de commandant van de
Guardia de Asalto en een aantal van zijn on
dergeschikten. Zy werden door de Portugee-
sche grenswacht ontwapend. De militaire gou
verneur van de Portugcesche grensplaats Elvas
beeft de grens versterkt, teneinde te voorko
men, dat vluchtelingen Portugal binnendringen
buiten de gewone wegen.
De artillerie der opstandelingen heeft heden
morgen voor de eerste maal het vuur geopend
op de stad San Sebastian. Onder de bevolking
brak groote opwinding uit, ondanks het feit,
dat het vuur vooreerst als intimidatie bedoeld
was en de opstandelingen het voornemen
schijnen te hebben de stad waar nog talrijke
den rebellen gunstig gezinde elementen ver
blijf houden, zoo veel mogeljjk te sparen.
Slechts in uitersten nood zouden de rebellen
tot een werkelijke beschieting overgaan
Ook aan de grens bü Irun is vandaag een
levendig vuur onderhouden. De voorhoede der
insurgenten ten zuiden van Ban Sebastian is
vanmorgen eenige kilometers ten noorden van
Tolosa opgerukt en bevindt zich thans op een
afstand van nog slechts 15 K.M. van San Se
bastian. Ook de activiteit der vliegers is be
langrijk toegenomen. Talrijke bewoners zien
in het feller worden van den strijd aanleiding
uit het door de regeeringstroepen bezette ge
bied te vluchten en zich over de Fransche
grens in veiligheid te brengen.
Volgens mededeelingen van vluchtelingen uit
Sevilla zjjn in die stad vele vliegtuigen van
Duitsch en Italiaansch fabricaat. Bovendien
zijn er vele vliegeniers, die Duitsch of Ita
liaansch spreken. Zjj meenen verder, dat de
Italianen de uniform van het Spaansche
vreemdelingenlegioen dragen, terwijl de Dult-
schers In het wit zijn gekleed.
De Spaansche ambassade bij het Vaticaan
wordt streng bewaakt door carabinieri en de
tectives. Ieder, die het gebouw wil binnengaan,
wordt scherp ondervraagd.
Naar vernomen wordt, verkeert de gezant,
Zuluega In hetzelfde geval als zijn collega bij
ROME, 13 Augustus (Stefanl.) In een In
terview met een speclalen correspondent van de
„Tribuna” heeft generaal Queipo de Llano, de
bevelhebber der opstandellngentrCepen in het
Zuiden, verklaard, dat het hoofdkwartier be
sloten heeft binnen zeer korten tijd Malaga te
veroveren. Het is voor de rebellen van dringend
belang da nog aan de regeering trouwe vloot
de eenige basis voor ravitallieerlng te ontne
men, die zy In Malaga bezit. Wanneer de hin
derpaal van de vloot uit den weg zal zijn ge
ruimd, zuilen de versterkingen uit Marokko
veel gemekkelljker in Spanje kunnen worden
ontscheept.
Ten behoeve van een actie op groote schaal
tegen Malaga zijn talrijke troepen in de omge
ving der stad geconcentreerd.
Ruim MO scholen in Nederland. Belgte en Koloniën
geven lee volgene ones methode.
DAMES. MAAKT ZSS.T VW KLKEDINO.
tT kun* thuis knippen en naaien loeren. U ontvangt
na toezending van 25 eent aan poetsegels een mooi
boek met ruim 1M maten en modellen en
apparaat om U te laten zien hoe gemakkelUk onze
is.
D/W Aan MODEVAKSCHOOL E. N. A. L D.
BUN ToMeegaingel 84 Utrecht
Naam:
Adres:
De colonnes, welke uit Granada
zijn, rukkep snel op. In Burgos a
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ANTWERPEN, 13 Aug. (Reuter
de wagons munitie, die hier wt
men, werden teruggezonden naa:
en Luik. Een wagon Neef voor!
het noodzakelijk.
st* spreekt van een twijfel
den stap. Egypte, aldus het blad, zal de
niet door anderen gesteunde, hoeder wor-
'an de vitale ader van de verbindingen van
het^ Britsche Rijk in vrede en oorlog.
ROME, 13 Aug. (D. N. B.) De Engelsch-Egyp-
tlsche overeenstemming trekt in Italië sterk
de aandacht. De „Tribuna" maakt reeds mel
ding van een reeks reserves en wijst er in de
eerste plaats op, dat voor een wijziging van
de volkenrechtelljke positie van Egypte niet
alleen Engeland, maar 90k vele andere belang
hebbende mogendheden het recht hebben een
woord mede te spreken.
PARUS. 13 Augustus (Reuter) De socia
listische fractie van de Kamer heeft heden
middag vergaderd en publiceerde het volgende
communiqué
„Teneinde de broederlijke gevoelens ten op
zichte van het Spaansche volk, dat rond zijn
regeering gegroepeerd staat, om de republi
keinsche vrijheden te verdedigen, te demon-
streeren, besloot de fractie een inschrijving te
openen, waarop alle socialistische Kamerleden
en Senatoren 50 francs stortten.”
Gebouwen van religieuze orden en congrega
tie» moeten op bevel der regeering te Madrid
gesloten warden.
Toe»tand te Madrid is zeer ernstig. Begeering
zou een oproep tot de republikeinsche staten
in Europa gericht hebben.
Delbos geeft in den Franschen ministerraad
een exposé van de gebeurtenissen in Spanje.
Ernstige overstroomingen in Korea. Talrijke
dooden.
TOKIO, 12 Aug. (A NP.) De „Nlsjl Nlsjl Sjim-
epn hoofdartikel, dat zoowel de
volk van meening zijn, dat de
nacht in Mandsjoekwo moe'.
teneinde gelijkwaardig te
zijn aan de Russische strijdkrachten in het Ver
re Oosten.
„Diario de Manha” meldt over de podtie der
verschillende opstandelingeneenheden om. dat
dt troepen van generaal Mola op het oogen-
b!ik bezig zijn mer de versterking van de tot
dusverre door hen bezette stellingen en met
de besetting van strategisch belangrijke posi
ties in het Guadarrama-gebergte.
Gróotere operaties zullen eerst ondernomen
worden, wanneer de samentrekking van alle
troepen rondom de hoofdstad voltooid is.
MADRID, 14 Aug. (Havas.) Het bericht In
verschillende bultenlandsche bladen, volgens
hetwelk het kablnet-Glral zou zijn afgetreden
en Prieto een nieuw gevormd zou hebben, is
onjuist. Prieto heeft slechts den minister van
marine geïnstalleerd.
I
RABAT, 13 Aug. (Reuter.) Volgens draad-
loos uitgezonden, maar nog niet anderszins
bevestigde berichten zou een belangrijke actie
ontketend zijn in de omgeving van Malaga, 1
welke stad het voorwerp zou vormen van een
hevigen aanval der opstandelingen. Versterkln- j
gen van regeeringstroepen zouden in aUeryi
derwaarts zjjn gedirigeerd. Gemeld wordt ver
der. dat vliegtuigen het fort van Malaga heb-
ben gebombardeerd en daarbij schepen hebben
getroffen.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de generale
stat van bet vijfde regiment een aanvang heeft
gemaakt met de organisatie van een ellte-
brigade, genaamd de „overwinnlngsbrigade”.
Deze zal bestaan uit drie bataljons van 400
man elk en samengesteld worden uit in het
bijzonder door het volksfront aanbevolen man
nen.
SEOEL, 13 Augustus. (A. N. P.) Tengevolge
van den overvloedigen regenval in midden Ko
rea hebben ernstige overstroomingen plaats.
Reeds zijn hierdoor 96 personen om het leven
gekomen en 72 gewond, terwijl nog 21 worden
vermist. 414 huizen werden geheel weggespoeld,
404 werden vernield, terwijl 9768 onder water
staan.
Een conferentie van talrijke antl-fasci!"
organisaties in Europa is hedenmiddag te'
rjjs bijeengekomen ter bestudeering
middelen voor het. brengen van hulp aan
Spaansche republiek.
internationale,
Voorioopig Verslag der Eerste Kamer over hek
ontwerp-rijrijdenbeslait.
Vraaggesprek met den directeur van het P.
T. T.-bedrijf over het tachtpostvervoev met
Indië.
Hjj zeide, dat Fransche Marokkanen door
agenten van het Spaansche vreemdelingen
legioen, dat, zooals men weet de zijde der op
standelingen heeft gekozen, - met schoone be-
worden geworven.
er maakte de minister het Italiaansche
^d op dé Fransche voorstellen tot niet-
bekend. De Italianen veriangen.dat
litenland geen inzamelingen worden
noch vrijwilligers worden geworven
van beide partijen in Spanje. Nu
1 ft-ankrlfk inzamelingen niet wette-
worden verboden, bovendien zijn deze
voor menschlievende doelein-
Officieel is hedenochtend te Londen mede
gedeeld, dat tusschen de militaire autoriteiten
te Granada, dat zich in handen der nationa
listen bevindt, en de Spaansche regeerings-
autoriteiten, die de stad belegeren, een accoord
is tot stand gekomen, waardoor het mogeltjk
is de buitenlanders, die zich te Granada be
vinden, naar elders over te brengen. Onge
veer 200 personen zulen als gevolg daarvan
naar Sevilla kunnen vertrekken. Hedenochtend
zou een vliegtuig alt Sevilla vertrekken, om
met het afhalen te beginnen.
De twee generaals konden gisteren ree^s
met elkander een telefonisch onderhoud heb
ben. De opmarsch van Merida naar Madrid
is in vollen gang. De troepen van Mola hebben
Guadalajara 50 K. M. ten Oosten _,van
Madrid bezet en daarmee de insluiting der
hoofdstad nog nauwer aangehaald. Bjj Ma
laga hebben de „witten” de stad Antequerra
Ingenomen. Honderden lijken lagen bij den
intocht der stad op dq, straten.
BIJ de bezetting van de plaatsen San Rafael
ei^Desplnar namen de troepen van Mola 40
officieren en manschappen van de luchtmacht
gevangen, die önmlddellijk werden gefusil
leerd.
KAIRO, 13 Aug. (Reuter). Het gisteren te
lexandrië geparafeerde accoord bepaalt inzake
capitulaties dat de Egyptische regeering zich
1 verbinding zal stellen met de mogendheden
izake een regeling van den overgangstijd dien
en zeer kort wenscht. Indlen geen overeen-
emming met de’mogendheden kan worden ver
bet
BUREAUXHOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar. f2.
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
MjFgeïltusfreerdZondagsblad J 0.60hooger
het Quirinaal, Aguinaga, n.l„ dat hij de ge
vangene is van zijn personeel, dat op de hand
der opstandelingen is. Dit zou niet meer met
hem willen samenwerken en heeft hem ver
zocht in zijn eigen vertrekken te blijven. Het
schijnt, dat Aguinaga de ambassade heeft ver-
Izten en zich thans bij Zuluega bevindt. De
Italiaansche politie bewaakt de ambassade
•cherp om te voorkomen, dat vechti>artljen
tUMcbca Spanjaarden plaats bebbe^.
De voorzitter
tweede internationale, De Brouckère, ver
klaarde ter conferentie o. m.t „Wij behoevert
niet na te gaan, welke de houding der regee-
ringen moet zjjn, aangezien wij hier de
geeringen niet vertegenwoordigen, maar
openbare meening”. 9
Aan het einde der zitting werd een coordi-
natie-commissie benoemd, waarin vertegenwoor
digers van organisaties uit verscheidene landen
zitting hebben.
