Hollands Noorderkwartier
Deken Kuys en Dr. Barnhoorn
de gevierde sprekèrs
in
Katholieke Landdag
5
1
en
van
PLECHTIGE HOOGMIS
ALS IHZET
Leekenapostolaat in het openbare leven
in de opvoeding
de jeugd
-s x
Duizendtal Katholieken vereenigd te
Tuitjenhorn
WX:
B
t.
De beide sprekers. Deken Kutji en Dr. Barnhoom in conferentie tijdens de pauze
Rede Dr.
J. Barnhoorn
Bedenkelyke verschijnselen
5
De opvoeding der jeugd
Velen waren opgekomen om dezen landdag bij te wonen
f-
I
Hartelijke slotwoorden,
optocht en Lof
Prachtig zomerweer begunstigde
de bijeenkomstvele vlag
gen wapperden in de zon
beschenen lucht
I
I
l
MAANDAG 17 AUGUSTUS 19^
Telegram
Bisschap Z. H. Exc. Mgr.
J. P. Huibers
Periode van ryping
aan Haarlems
-----
Opening van den Landdag
Ontwaken der persoonlykheid
I
in
en
het
a Is
van
\i
de
Leekenapostolaat In het openbare le
ven een plicht van alle katholieken.
van
gaan.
..Roep Noord-Holland op de bede
„Van Uw volk weer naar het Kruis.
„Geef ze weer 1 Geloof der Vad’ren
„Roep ae weer naar t Vaderhuis.
voorzitter van het
deed van bet vol-
Zoo luidde de laatste strophe van het lied,
dat zoo treffend aanpassend aan de rede van
Deken Kuijs na de pauze gezamenlijk werd
gezongen. De tweede spreker, dr.. J. Barnhoom,
werd eveneens applaus verwelkomd.
nen uitstekende karakters verboi
men met onverstandig straffen
keiyk kan bederven.
De Roomsch-Katholleke Landdag te Tultjen-
hom, in vergaclerlnp bijeen betuigt U eerbied
en hulde en vraagt Uw bisschoppeljjken Zegen.
Door applaus betuigden de landdagbezoekers
hun instemming met dit huldetelegram.
„Leer ae weder U te dienen,
„U te geven lof en eer,
„En in dankb're wederliefde
„U 't erkennen als hun Heer.”
onge
voerd! en
met ongeoorloofde
t er on de zomer
enden en tiendui-
optrekken
die voor
ges
aat
gru
Is i
der
U
Xe
Ai
SU
Natuurlijk ligt ook in de discipline een mid
del tot karaktervorming. Maar het mag geen
dwang- en geen ranseldlsclpline zijn, doch al/
leen redelijke, verstandige en beredeneerde 0>i-
cipline.
gor
ach
hoe
her
teel
veel
en
be®
gew
de
met
om,
vrat
les
den
nitii
ron<
mar
ie
iets
aes.
krln
nen
gev<
weti
hebl
H
lane
brer
me
niet
aim
Z<
oom
en
vrou
wer<
twee
zonk
Dl
den
Ook
mur
nacl
neer
Bjjn
naai
men
V«
verk
altui
heel
en d
twe«
Daa
drali
X ri
sche
des
krib
lusi«
heel
derd
«V I
vruc
- ten.
puin
en s
ruin
past
van
dat
Er
en
eigen-
innsr-
onge-
t er in de Jaren
■name is van het
it arrondissement.
Is Noord-Hollands
An misdadigheid
nalaten nog eens
:nen Hoorn en
de omgeving;van Wervershoof,
Een me*, dom geweld opgelegd juk van
wordt door het kind afgeworpen, roods
daartoe de kans krijgt en als ontketend/)
dan in de volgende levensperioden
dwangmatig gestemde driften en in
voorschijn Daarom ook niet alle I
grijpen streng straffen, maar zich li
de motieven van de kinderziel. Ac)
heid, koppigheid en ondeugende sti
het godsdienstig-zedeiyk peil, be.
van de zedelijke verwording? uit
roeiing van de misdadigheid in eigen gelede
ren.
verkregen worden
ilste jeugd af aan.
g«n speelpoppen.
Wat is opvoeden? In materieel opzicht be-
teekent dl» woord letterlijk: het groot brengen
van de kinderen door hun voldoende en pas
send voedsel te verschaffen en alles, wat het
lichaam voor groei en ontwikkeling noodig
heeft. Maar van veel grooter beteekenis voor
den mensch is het geestelijk gedeelte van de
opvoeding.
allen staande was gezongen, betrad deken Kuijs
het spreekgestoelte, terwijl hij met een Yarle-
lük applaus verwelkomd werd.
Na de bezielende rede van den vorigen spre
ker, den Hoogeerw. Deken Kuys over de vraag
waarom het leekenapostolaat zulk een machtig
wajren is in den strijd tegen ongeloof en
zedenverwildering, is het mijn taak, aldus spr.,
u te spreken over het ..hoe over de wijze
waarop leekenapostolaat kan worden beoefend.
Een van de voornaamste aangrijpingspunten
van ons leeken-apostolaat, in dezen geest be.
schouwd, is de opvoeding van de jeugd. De op
voeding van de jeugd is de basis van het zede
lijk leven der geheele maatschappij; met de
opvoeding staat of valt het zedelijk leven van
het geheele volk.
slechts
eten te
ie ver-
iken m
titer iastlg-
reken kun-
liggen, ®e
zoo gemriü
schooljaren reeds
■^periode in, os
te periode onder-
iwel als geestelijk
De/ jongen wordt jonge
jonge vrouw.
tyjaren vraagt het kind
leiding. Het is dan
buders en opvoeden op
:ele beginselen der slel-
jeugd.
kenmerkende verschtjnse-
Want opvoeden bereekent ook: het karakter
van de kinderen zoodanig vormen, dat zjj voor
God en Maatschappijgoede en nuttige men-
schen 'worden en zoodanig leven, dat zij het
uiteindeljjke doel van hun schepping, de eeuwi
ge aanschouwing van hun Schepper, kunnen
bereiken. Dit is het voornaamste, maar ook
het moeiiykste deel van de opvoedingstaak. Be
schouwd In het licht van het Geloof is dit deel
van de opvoedingstaak een verheven, een ver-
eerende, door God aan de ouders gegeven op
dracht, maar tevens ook een uitent verant-
i, woordelijke opdracht
hoeveeln neigen er selfs niet tot communisti
sche gedachten en hoevelen praten er niet mee
met de schynvchoone drogredenen en hoHen
mede achter Inhoudlooae opschriften en leeze
leuzen. Hoe vele Katholieken offeren niet mede
aan de moderne zueht naar sensatie en zin
genot. De geschiedenis van onzen tijd schrijft
verschrikkelijke lessen, maar zij ^jn er blind
voor, zij zien *t zoo ernstig niet in, zij staren
zich in schijn gelukkig op materieel voordeel,
op prikkeling en genot en zij zien den verder-
feiyken ondergrond niet. Zij begrijpen niet,
hoe zy, door te heulen met den vijand, zich
zelf verslappen en anderen meesleepen, omdat
zij X voorbeeld geven.
Katholieken, wij moeten ons bezinnen en ons
self een halt toeroepen voor het te laat Is. Wij
moeten veel meer Katholiek van de daad,
veel meer Katholiek door ons voorbeeld. Ziet,
dan beoefenen wij leeken-apostolaat In den
meest effectieven vorm; doen wij dat niet, dan
werken wfj tegen Christus!
„De geschiedenis vaf| dezen tijd schrijft ver
schrikkelijke lessen en ze worden niet gele
zen"". Deze woorden vormden den aanhef van
een hoofdartikel, dat ik aldus spr. las in
de ..Tijd” van 8 Augustus en dat als titel droeg:
„Het Europeesche gevaar”. Wijzende op de ver
schrikkelijke toestanden in Spanje en op de
politieke gebeurtenissen, onlusten en stakingen
van den laatsten tijd in Belgié en Frankrijk
toonde de schrijver daarvan in schrille naakt
heid aan den gehelmzlnnlgen opmarsch van
het Communisme. „Verborgen, maar onhoud
baar. sluipt de macht, die vernielt, door de
wereld", lak ik eenlge regels verder.
Deze zinnen zijn niet alleen van toepassing
op het voortsluipende Communisme, maar ook.
en nog in veel uitgebreideren en dieperen zin
op de langzaam maar zeker voortwoekerende
godsdienstloosheid, op de ontkerstening van de
wereld, van Europa, ook van Nederland; zij zijn
ook van toepassing op de steeds voorschrjjdende
zedelijke verlaging van het mensch dom, overal,
ook hier in ons gewest, in de landstreek, waar
eens St. Wlllebrord het eerste zaad des Gcloofs
zaaide.' IT1 de landstreek, die eeuwenlang een
bolwerk van geloof en goeden christelijken geest
genoemd mocht worden. Want de feiten zijn
er, de sprekende feiten, dat wij staan op een
hellend vlak, waarlangs wy met toenemende
snelheid afgljjden naar den afgrond, van waaruit
sirenenmuziek ons lokkend tegenkllnkt, doch
waar voor Judas een standbeeld is opgericht op
de puinhoopen van verbrande kathedralen en
uit de brokstukken van Gffis altaren. De feiten
zjjn er; laten wij ermiet blind voor zijn. De
geschiedenis van dezen tijd, van het alledaag-
sche leven rond ons, schrijft verschrikkelijke
lessen. Laat ons niet het verwijt behoeven te
treffen, dat wy de lessen niet bijtijds hebben
gelezen en dat wij er niets uit hebben ge
leerd.
med ware
zyn. -
Nadat met muzikale begeleiding van
Hildegardis" bet „Roomsche Blijdschap"
Spr
hier
en gaan, gesterkt in hun heilige Roomsche
en bezield met het vaste voome-
^vare en vurige leekenapostolen te zullen
JBt.
door
Slechts enkelen hebben de gave des woord.s
en slechts enkelen bezitten den tact om op deze
wjjzc actief leeken-apostel te zijn. De meesten
bereiken met het woord niets, of zij berieken
Juist het tegendeel van hetgeen beoogd wordt.
De grootste kracht van het leeken-apoetóiaat
schuilt in den stillen strijd, die ledpe-voorzlch
in eigen omgeving kan voeren, een sÖHen
strijd met eenvoudige woorden, meer nog een
stillen strijd door daden, door uitingen van een
hoogstaand zedeljjk leven, door navolgens-
waardige voorbeelden. Wanneer van alle Ka
tholieken eens gezegd kon worden, zooals de
heidenen dat zeiden van de eerste Christenen:
„Ziet, hoe lief zij elkaar hebben en met een
kleine variant: „Ziet eens, welk een hoog
staand leven zij leiden", welk een machtigen
apostolischen Invloed zou daarvan uitgaan.
Omgekeerd, helaas, welk een funesten invloed
is er bij herhaling reeds uttgegaan van de mis
dragingen van onze geloofsgenooten.
Aan dezen vorm van leeken-apostolaat man
keert nog zoo ontzettend veel en zoo ontzag
lijk veel Katholieken laten zich meesleepen
door den tijdgeest van het moderne heldendom*
die zich uit In materialistische genotzucht en
zinnenbevredigend egoïsme. Blind zijn zij
voor de gevolgen, die dit heeft voor hun eigen
moraal; blind zijn zij ook voor de gevolgen,
die hun voorbeeld heqft op de moraal van
anderen. Laten w ijhet óns zelf maar eens rui
terlijk bekennen: wij zijn slap, wij hebben geen
rüggegraat, wij doen zelf mee, zjj het mis
schien grootendeels onbewust, aan de onder
mijning van het religieus en zedelijk leven; wij
laten ons meeslepen, zonder na te denken. Hoe
vele Katholieken denken niet volslagen libe
raal. boe velen denken er niet socialistic!
die geheimzinnige kracht
lichaam van Christus.
Gij als katholieken hebt uw plicht te vervul
len in Noord-Holland. door ervoor te waken,
dat ge blijft in Roomsch verbaad.
Als leder mensch zoo zijn leven opvat
Gods licht, dan wordt hij een mensch, wiens
heele leven doortrokken is van daden die be
geesteren, van woorden, die tintelen tan de
blijheid van de kinderen Gods, "n mensch, die.
in zijn hart meedraagt den vrede der Kinderen
Gods.
Den vrede, die in elk Misoffer beloofd wordt
met een belofte, die geen leugen kan zijn, want
het is de belofte van Christus-Zelf. Die de
eeuwige Waarheid is. een en al oprechtheid;
Zijn vrede heeft leder kind van God. al staat
heel de wereld rondom hem in brand. Dat zien
we in de duizenden martelaren en eiken dag
om ons heen in de duizenden, die de ellende
van dezen tijd vredig dragen.
Dat getal van Gods Kinderen moet in Hoord-
Holland sterker worden.
Wy moeten meer probeeren dien Geest Gods,
dien geest van liefde naar buiten uit ie dra
gen. leder op zijn plaats, naar het voorbeeld
van Christus, Die zich zelf gaf tot Zijn laat
sten druppel bloed.
Wij kunnen niet behooren tot het mystieke,
lichaam van Christus, als wij ons niet verzet
ten tegen het fatale egoïsme, tegen die af-
schuwelijke zelfzucht van onze dagen.
Men moet van ons kunnen zeggen: ne eens.
hoe zij elkander liefhebben, hoe zij waardig en
degelijk leven, hoe die menschen tevreden zijn
onder de moeilijkheden van dezen tijd. Dat
moet voor ons van groot belang zijn, nu zoo
veel onrust en vertwijfeling onder de men
schen verwekt wordt door hen, die den vrede
aan de menschen ontnemen en hen van
God aftrekken.
Er is echter geen herstel mogelijk zonder
Hem. die de zonde van den eersten mensch
herstelde; ook nu niet is zonder Christus de
orde denkbaar, door Pius XI aangegeven. Wjj
moeten alles herstellen in Christus.
Als er echter hersteld moet worden in
Christus, dan zijn wjj kathoHeken degenen, die
dat kunnen. Onverantwoordelijk zou net zijn
als wjj zouden toegeven aan de wereld met
haar heidensche mode, met haar on|fwrichte
huwelijk met haar geest van opstandigheid;
dat kunt ge niet en daar moet ge stelling
tegen nemen.
Wees "n macht, gezamenlijk in uw vereenl-
gingen, onderhoudt uw Godsdienstig leven in
uw congregaties en godsdienstige genootschap
pen. Werkt mee voor de Missie; doet mee. om
voor Christus te getuigen en Christus uit te
dragen, waar ge kunt, gezamenlijk en ieder
persoonlijk.
Elkeen heeft, als lidmaat van Christus'
mystieke lichaam. z"n taak, op elke plaats, in
eiken rang; elk mensch, die een levend' lid
maat van Christus wil zijn, moet den Geest
van Christus openbaren.
Daarom moeten we breken met de jueur en
niet zeggen, zooals de Noord-Hollanders doen:
..dat zijn we niet wend" dat kan niet meer,
dat is onverantwoordelijk. De gevaren ri!n on
noemelijk vele, we leven in een overgangstijd.
Van dezen landdag moet uitgaan tet vaste
en onwrikbare besluit: voor vaan vindt ieder
mij op m’n post als trouw kind Gods als
plichtsgetrouw lidmaat van Christus en ik zal
den Geest van Christus uitdragen in mün ge
zin. in mijn werk, in heel mijn leven.
Dan blijven we sterk in ons lijden, terwijl
anderen mokkend en hatend door het leven
gaan. Wij hebben het middel, om de liefde te
gi ven en den goeden geur van Christus "oud ons
te verspreiden; om uit te dragen de Roomsche
blijheid, den Roomschen Vrede, het Roomsche
Godsvertrouwen.
Het zou onverantwoordelijk zijn, als we dien
schat niet zouden ronddragen in ons leven, om
onze afgedwaalde medebroeders ermee te ver
sterken en zielen te redden uit de vertwijfe
ling en de laagte van het ongeloof.
Wjj kunnen ons niet Indenken een lijden
zonder God. Anderen gaan door het leven in
vertwijfeling en menschenhaat en we rien, hoe
•n wangedrocht de mensch is, die God ver
laat. Wjj zün s.erk met den schat van ons ge
loof. met den rijkdom van onze liefde, met de
heerlijkheid van den vrede, met de klacht van
ons Roomsche leven. Laten wij ons zelf dan
aan anderen geven in elk woord en elke daad
zooals Christus Zich gegeven heeft »'n ons.
Dpt had ik te zeggen, aldus besloot Deken
Kuijs zijn rede, en het was niets and.*rs da»
wat van Rome uit tot het welzijn van alle
menschen is aangegeven en wat wij moeten
nakomen als volgzame en trouwe kinderen der
Kerk; dan doen we. wat we moeten aoen als
deel van het mystieke Lichaam van Christus*
de menschen brengen tot de eeuwige Zaligheld.
Een harteljjk en langdurig applaus volgde
cp deze kernachtige en met overtuiging uitge
sproken rede, waarna de
Landdagcomité voorlezing
genrfe:
Tegen twee uur kwamen van alle kanten de
landdagbezoekers naar de Kerkbuurt. We merk
ten verschillende geestelijke en wereldlijke auto
riteiten op. Behalve de priesterredenaar van
den dag, de hoogeerw. deken Kuijs, waren er
aanwezig de zeereerw. heeren pastoor Ch. de
Meulder van Heerhugowaard. Th. v. Noord van
Langendijk, J. I. J. M. Velthuyse van Tuitje-
hom, G. P. A. van Zuylen van 't Zand. A. de
WUdt van Wieringen en J. J. Vollering van
Waarland; voorts tal van kapelaans en theolo
ganten uit de omliggende parochies; de Tweede
Kamerleden Ch. v. d. Bilt, Jac Groen Azn. en
E. Stampei en verder een deputatie van het co
mité van den West-Frieschen Landdag.
De voorzitter van het Landdagcomité,
edelachtbare heer H. Nolet, burgemeester van
Harenkarspel en Warmenhuizen opend^
Geeft men zich diarvan altijd wel voldoende
rekenschap? Ploetert men daarvoor even
als voor de materecle verzorging? Zit men al
tijd over de problemen van de opvoeding der
kinderen even diep te peinzen als over de
vraag: hoe kom ik aan het dagelijksch brood?
Daarom is het de dure plicht van leder ouder
?n opvoeder, en in het bijzonder van onze Ka.
tholieke ouders en opvoeders, zich van de voor
naamste grondslagen der opvoedkunde op de
hoogte te stellen. Ik wil deze aldus spr. in
het kort voor U behandelen.
Vooreerst dan de kinderjaren.
De opvoeding begint niet pas op 8- k 7-jari-
gen leeftijd, nog minder pos op 12 of 13 jaar
Neen, reeds In de eerste levensjaren wordt de
basés gelegd voor een goede karaktervorming
Begint men te laat, dan is de toekomst van bet
kind dikwijls al beslist.
Karaktervorming moet
door oefening vanaf de pr
Deze kleine kinderen zijn
geen voorwerpen van verwenning en toêgevêrf
Die kleine kinderen zjjn jonge menschen, in
wie vanaf het eerste moment van het bewuste
leven zelfbcheersching, onderdrukking van het
lagere enreguleerlng van het zinnelijke moet
worden ar n ge kweekt. Maar dan op een goede
manier; niet door drillen, niet door dreigen,
niet door straffen.Dat is dressuur en geen op
voeding. Neen, kinderen zijngjonge menschjee
met een zich ontwikkelend verstand en karak
tervorming wil zeggen; den Njguleerenden in
vloed van het verstand op Het zleleleven tot
ontwikkeling brengen. Daarom verelscht de op
voeding van de eerste levensjaren af een nauw
keurige bestudeertng van het zleleleven der
kinderen.
Kinderen doen alles na, ook het goede. Daar
om is het voorbeeld van de ouders reeds in dit
tudperk van zoon groote beteekenis.
Dan kocr.en de schooljaren, waarin het kind
voor een deel aan de opvoedende zorgen van
het onderwijzend personeel wordt toevertrouwd.
Nooit mag en kan de school de opvoeding al
leen ter nand nemen en waar dit gebeurt, ter
wijl de opvoeding in het gezin verwaarloosd
wordt, bereikt men niets.
De schoolopvoeding moet voor een groot deel
ook weer karakter-vorming zijn en de ouden
moeten hierin hand in hand met het onder
wijzend personeel samenwerken. De leerstof op
de school en de gebeurtenissen van het dage
lijksch leven geven aan de ouders en de on-
Oerwijzers overvloedige gelegenheid om zede-
Hjke normen en idealen ter sprake te brengen
en op die wijze te trachten de kinderen steeds
maar weer te trekken naar het betere, bet
hoogere, hun eerbied bij te brengen voor wth-
kractit en zelfbcheersching, voor eerlijkheid,
betrouwbaarheid en adeldom van karakter.
Het is tegen den over ons warenden geest
vin godloosheid, dat onze Katholieke Land
dagen zich willen verzetten als machtige
uitingen van volksgeloof. Het is tegen de
ons van alle kanten bedreigende, geloof en
zeden van ons volk ondermijnende satans-
guerilla. dat vooral deze dertiende Katho
lieke Landdag een bolwerk wil opwerpen:
Het leekenapostolaat, de mobiliseering van
het leger van katholieke leeken. die zich als
vrijwilligers in dienststellen van den Koning
der Koningen om te verdedigen het dierbare
bezit van het eenig ware geloof; die
een propaganda-keurcorps willen vormen
om den waren Christelijken geest uit te
dragen naar bulten tot eeuwig heil van hun
medemensc hen
Het is me ’n feest, aldus de hoogeerw. spre
ker. vandaag zooveel goed-willende Noord-
Hollanders om mij heen te zien. Omdat ik ben
aangewezen de groote belangen van Christus’
kerk te dienen, maar ook om met alle moge-
Hjke zorg en kracht te werken voor God’s kerk
en het heil der zielen in Noord -Holland, daar
om ben ik verheugd er zoovelen te ziqpi. Want
ik heb Iets te zeggen, wat van het allergrootste
belang^ Ik weet, dat ik spreek tot menschen
die warm zjjn voor de Roomsche zaak <He on
der leiding van hun geestelijkheid willen mee
strijden voor Christus Koning.
Als het ooit noodzakelijk was. dan is het in
dezen tijd s
Wjj hooren van verschillende klokken
de kerktorens geen uitnooriiging meer
om de menschen op te roepen, eer te geven aan
hun Schepper. Het meest-bedroevend in Noord
Holland is, dat velen van gelovigen omge
vormd zijn tot volslagen ongodsdienstigen. En
het zijn menschen zooals wij: kinderen van
God zooals wij. door het Bloed van Christus
vrijgekocht, zooals wtf-; menschen geschapen
met een onsterfelljken ziel zooals wjj en be
stemd om in het Vaderhuis-met ons eens ge
lukkig te ziin En omdat het zoo snel in zijn
werk is gegaan, mogen wij er niet in berusten.
Rondom ons zien we. waartoe het ongeloof
leidt: vooral nu we zoo sterk moeten zijn, om
het ellendige, het bijna-hopeloze van dit leven
te dragen, is het nodig, dat we kinderen Gds
zijn. Dan kan ns niets fleren. Met een heilig
Godsgeloof en een blij Godsvertrouwen hebben
wjj niets te vree zen, omdat God ons de kracht
geeft te doen, wat we moeten doen.
Bij vyftallen kunnen we tellen de torens van
de kerken, waar geen kinderen meer gedoopt
worden, waar geen huwelijken meer worden
Ingezegend en waar geen godsdienstige bijeen
komsten meer worden gehouden. We consta-
teeren een volslagen afwyking van God's zede-
wet en stuiten op de meest-ergeriyke voorval
len.
Wat moeten wil katholieken doen om ons
daartegen te beveiligen? Het zyn de menschen.
die .wij dagelijks ontmoeten in ons huls en op
de straat; mogen we dien toestand zoo laten?
Niets is meer heilig en de menschen doen niet
anders dan het redelooze dier. We zien tot wel
ke verfynde en grenzenlooze wreedheid de
mensch in staat is, als hij God verlaat; men
schen. die niets anders dan goed gedaan heb
ben. worden in Spanje met paknaalden dood
gemarteld.
Wy moeten op alle mogelyke wyzen probee
ren te doen, wat er te doen is tegen de steeds
toenemende ongodsdienstigheid van onze da
gen.
De lynen. volgens welke wy moeten hande
len, zyn aangegeven; we w<£m, dét als we de
wenken, die de kerk ons gegeven heeft, goed
opvolgen, we de kracht krygen, ons zelf
te beteren en ons te geven aan onze mede
mensc hen.
De encyclieken, die over de wereld zUn ge
gaan. als de grbSte richtiynen, waarlangs we
ons te begeven hebben, moeten ons wapenen
tegen de gevaren van onzen tyd. De eerste en
cycliek diende, om den fatfelen invloed van het
liberalisme te breken en misstanden op' te
heffen.
Het zwaartepunt van deze encycliek heeft men
echter teveel gelegd op den materieelen kant
ervan, doch het was meer de bedoeling van
den Paus de kern van den mensch. zyn ge
loofsleven te versterken. Daarom gat Plus X
zyn encycliek eri wees hy ons óp den Christus
Euchartstlcus. En hy heeft ons volwassenen
gevraagd, onze kinderen mee te nemen, omdat
het kindergebed de slagen van de ellende van
ons zal afkeeren. Want de straffende hand van
God hing dreigend over de wereld. Wy Katho
lieken van Holland danken aan de goede op
volging van Plus" decreet over de veelvuldige
H. Communie, het feit, dat ons land buiten den
wereldoorlog is gebleven, zooals Pius X het
zelf verklaarde.
Na geluisterd te hebben naar de woorden van
Leo XIII en de voorschriften van Pius X in
Hy praktyk te hebben gébracht, moeten we bereid
zyn te volbrengen, waartoe Pius XI ons op
roept mee te (joen aan de Katholieke Actie, aan
het leeken-apostolaat.
Wy zyn allen ’n deel van de Katholieke Kerk,
door Christus gesricht; wy hebben daarom de
taak de menschen te brengen tot de Zaligheid,
wy beschikken over het Licht der Waarheid
over de Genademiddelen en over de menschen,
die kunnen önderwyzen de waarheden van
Op een historische plek in de geschiedenis
van Katholiek Noord-Holland, de Kerkbuurt,
het dorsplein van Tuitjehom.’ waar voor de
hervorming eens een kerkgebouw stond, werd
eergisteren, op het feest van Maria Hemelvaart,
dat de traditioneele Landdag-datum is gewor
den, de 13de Katholieke Landdag gehouden voor
Hollands Noorderkwartier. Door den HoogEerw.
Deken G. Kuys van pchagen en Dr. Barnhoom
van Heiloo werd er gesproken over het leeken
apostolaat. De priesterredenaar wees op de
noodzakeiykheid van Katholieke Actie in het
openbare leven, om de toenemende ontkerste
ning van den Noord-kop van Noord-Holland
tegen te gaan, terwyi de tweede spreker het lee
kenapostolaat van de opvoeding aanwees, als
de basis voor de vorming van het katholieke
volk van de toekomst, wy willen de lezing van
dit verslag van de kemachtige rede van Deken
Kuys en van de goed-gedocumenteerde uiteen
zetting van het opvoedingsvraagstuk door Dr.
Barnhoorn onzen lezers met klem aanbevelen.
Ongeveer duizend mannen en vrouwen en
jongens en meisjes uit de dorpen rond Beha
gen waren op dezen landdag naar de Kerk
buurt van Tuitjehom getrokken, om de lessen
over het leeken-apostolaat aan te hooren. Van
den toren der St. Jacobskerk wapperde de na
tionale driekleur in de zonbeschenen lucht;
vanuit de nederige hulzen der plattelandsbevol
king was eveneens de vlag gestoken en het land-
dagterrein, gunstig gelegen in een kring van
dorpshuizen, was met wimpels in de pauselyke
kleuren feesteiyk versierd. Er was ditmaal een
luidsprekersinstallatle opgesteld van het Radlo-
Technisch Adviesbureau van J. lepenga te
Hoorn, vertegenwoordigd door den heer De Geus
uit Wannenhuizen.
Het groote fanfarecorps „St. Hildegardis", van
welks schitterende muzikale prestaties wy on
langs melding hebben gemaakt, had op een
podium plaats genomen en zorgde onder leiding
van den heer Peetoom uit Alkmaar voor de
muzikale opluistering van dezen door prachtig
zomerweer begunstigden landdag.
Des morgens was als inzet van den dag in de
parochiekerk te Tuitjehom een plechtige
Hoogmis opgedragen door den weleerw. heer J.
Boekel, waaronder de zeereerw. heer pastoor
J. I. J. M. Velthuyse een op den landdag toe-
passeiyke predikatie hield. Het landdagcomité
v^s in de kerk aanwezig.
Het antwoord op de vraag, hoe leeken-
apostolaat kan worden uitgeoefend, moet
daarom in de eerste en de vóórnaamste
plaats lulden: Door te werken aan ons
zelf; door verdieping van ons eigen geloofs-
en opheffing van ons eigen zedeiyk leve*.
Bewust van zyn apostolische zending zorge
iedere Katholiek er voor, dat hy zelf, dat
zyn gezin, dat zyn naaste omgeving als
voorbeeldige Katholieken leven; dan be
oefent hy leeken-apostolaat.
derf?
En wat zeggen de misda
Zy wyzen aan, dat er een
van de misdadigheid. In
heel Nederland een toename
veroordeelde strafrechterMk
van 6.5 pCt:, van minderJfeXi
van 13 pCt. In 1935 was
1934 weer een styging vap £.1 pCt. voor
meerderjarigen van 19 pCt:
rigen
Zeer opvallend is het, d
1935 en 1936 een sterke U
aantal zedenmisdrijven jju-
Ook staat het slak llKÜer
-Noorden enkele centra zynï
“tegen de zeden. Ik kan niet; d
te wyzen op de Streek tusscl
Enkhuizen en dc -■
welke reeds sedert Jaren «entra zün yan homo-
sexueele ontucht. En ik mag helaas ook niet
nalaten er op te wyzen, dat in die centra de
bevolking overwegend Katholiek is. Ik moet
hierbij ook vermelden, dat de„criminaliteit on
der de Katholieken over het algemeen procents-
gewyze hooger is dan onder de andersgezinden
EIK welke conclusie moet daaruit worden
getrokken? Slechts deze: Dat er aan de ware
inneriyke beleving van den godsdienst by
veel, hy zeer veel Katholieken nog heel wat
mankeert. Dit is een achandelyke bekentenis,
welke wy ons zelf moeten doen. En daarom,
als eerste taak van leekenapostolaat: ophef
fing van
stryding
dep Katholieken Godsdienst. Als we weten, dat
we»elf levende ledematen zyn van de Kerk,
dat We lp die kerk onze taak vervullen moe
ten.
De kerk is het mystieke lichaam van Chris
tus en wy zyn de ledematen van dat Lichaam
Elke katholiek, op de plaats, waar hy staat en
in de omstandigheden, waaronder hy leeft en
In de plaats, waar hy woont, moet een levend
lidmaat zyn van de kerk, een mee-voeder van
van het mystieke
Op het einde van de lagei
treedt de»tweede ontwikkel
periode van de ryping. In d
gaat het kind lichamelijk
een groot verandering,
man, het meisje wordt
Juist in die overgans
begrijpende en tectvolli
ooi noodzakeiyk, dat i
de hoogte zyn van enk
kunde van de rijpepZle
Een van de mi
len in deze periode/is de actualiteit, de drang
naar beweging en naar handeling.
In de eerste plaats moeten wy hierin zien
een uiting van de llchameiyke rijping Het rij
pende kind voelt zich onbewust tot andere, tot
nieuwere en grootere dingen in staat Het gaat
zyn oogen slaan in een nieuwe wereld.
Het wil gaan doen zooals het volwassenen
heeft zien doen. Het stapt de groote wereld in
en wil zich daar een plaats veroveren Maar dat
gaat niet zoo gemakkelyk. het wordt op zy ge
drongen. het stoot zyn hoofd, het voelt zich
verongeUjkt, het wordt naar zyn z‘n niet ge
noeg als groot behandeld en het gaat Wch ver
zetten tegen de ouderen, die het beletten een
plaats In hun wereld in te nemen. Het wordt
onwillig, brutaal, geprikkeld en het trekt zich
terug van de ouders om zelfstandig zyn eigen
weg te gaan. Geheel dit samenstel van geeste-
lyke processen en conflicten vormt diep
aardlgen toestand van gespannenheid gn
lyke onrust, die zich uit in een ruw eb
manierd gedrag. In vlegelachtige lawaaierig
heid, in geprikkeldheid en brutaal optreden, in
onwilligheid en verzet tegen het gezag
andere oorzaak voegt zioh hlerby. nameUjz
de vaak heftige strijd, dien het k‘nd voert m
het diepst van zyn ziel, wanneer net by na
zelf de.eerste teekenen ontwaart van de ont
wakende geslachtsdrift.
In deze periode is het parool; weten, begrij
pen, wat er zich in die kinderzielen afspeelt
zorgen, dat men het vertrouwen van de kinde
ren biyft houden. En verder moet de activi
teit in goede banen worden geleid.
De ouders zyn ook in deze periode de aange
wezen leiders door woord en voorbeeld. Voor-
zoover zy daartoe niet in staat zyn is bier
schitterende taak weggelegd voor de Katno-
lleke Jeugdorganisaties
Een tweede verschynsel in de ryptngsperiode
is het ontwaken van de persoonlijkheid. Hei
kind begint er een eigen meenlng op na
houden, het wil zelfstandig worden, het w»
zich doen gelden. Deze beginnende zelfstandig
heid geeft gemakkelyk aanleiding tot conflicten
met de volwassen omgeving, wanneer deze I
xerschijnsel der ryping niet kent en begrijpt.
Men moet de kinderen helpen hun so”
lijkheid op te bouwen: men moet ze b.v. ze -
standlg laten werken, zelf initiatieven late
nemen en deze onder leiding laten W
voeren, het nemen van eigen inlJatiev»
zelfs bevorderen en hen er toe pnkkelen va»
heel veel belang is bet hlerby gebruik te
ken van een derde kenmerkende eigenscI’,JL
der jeugd in de puberteitsjaren. nameU‘
de neiging zich by elkaar aan te sluiten, vrw» i
denclubs te vormen. Wanneer rijpende
gens hierin niet geleid worden, loopt menjtw»
gevaar, dat die groepen, die clubs, tot b«i
gaan ontaarden, die soms heel veei last kunneu
veroorzaken en nu. en dan worden tot F"*
dige misdadigersbendes. -
Spr. wijst in dit verband weer op ae
tholieke Jeugdorganisatie, die in <*e kxu
vaart en de Verkennersbeweging volgens
beginselen kernen en groepen en sportclub*
der zelfbestuur vormen en zoo de Kathou
Xugd in goede banen lelden.
Is het met de zedenverwildering, met de mo-
reele verwording van ons volk dan Inderdaad
zoo erg gesteld? Ik zeg „ja” en ik wil U dat aan
toonen aan de hand van enkele „veisehynselen
Van onzen tyd", van enkele feiten uit de ge
schiedenis van het alledaagsche leven rondom
ons.
Is het niet een bedenkeiyk verschynsel, dat
het Neo-malthuslanistne, de bewuste kinderbe
perking door middel van ongeoorloofde, tegen-
natuuriyke en ontuchtige middelen ook ten
plattelande reeds overal bekend is en toegepast
wordt als de meest gewone en natuuriyke zaak,
door gehuwden zoowel als door ongehuwden,
ook zelfs door Katholieken.
En is het'niet even bedenkeiyk, dat de Perio
dieke Onthouding, welke door een aantal theo
logen als een „onder bepaalde omstandigheden”
moreel geoorloofde methode beschouwd wordt,
door vele zielzorgers is begroet geworcen als een
providentieel hulpmiddel, om het Neo-malthu-
sianisme ónder de Katholieke* te bestryden?
Is het niet een bedenkeiyk verschynsel, dat
volkomen met de natuür en met Gods wetten
in strijd zynde huweiyksvoorllchting gegeven
wordt In boeken, die zich als wetenschappelyk
aandienen en als zoodanig oor op de boeken
markt verschynen?
Hoe weinig jonge mannen en jonge vrouwen
komen er in onzen modemep tyd nog
schonden ten huweiyk eyr hebben
nog geen kennis gemaak
zinneprikkeling? Wat getx
sche Zondagen, als tiendi
zenden meisjes en jongen^ optrekken riaar
stranden en kampeerplaats^i, die voor hen
niet anders zyn dan pesthólen van sedenbe-
idfeheids-s ta tistieken
tadige toename is
was er over ge-
van het aantal
meerderjarigen
gen een toename
ten opzichte van
de
de minderja-
Harenkarspel en Warmenhuizen opend^ met
den Chr. Groet en rekende het zich een byzon-
der genoegen, dat hy de Landdag eetmaal m
zyn eigen gemeente mocht verwelkomen. 1
voelde zich thans de gastheer, in Tuytjenhom.
eens de bakermat van het instituut van den
Katholieken Landdag in Hollands Noorder-
kwartier. Hy heette allen welkom op deze histo
rische plek, waar voor de hervorming een
Roomsche kerk stond, van waaruit de Gods
dienst in deze streek werd verkondigd. Op deze
zelfde „historische plek, aldus spr. zullen twee
zeer bekwame en geziene sprekers ons onder-
ricchten over onze heilige taak van het leeken
apostolaat. Om op de noodzakeiykheid daarvan
te wyzen, behoeft spr. niet te spreken van toe
standen elders, zooals b.v in Spanje, want wie
zyn oor te luisteren legt in eigen kring, zal het
duideiyk zyn, welke gevaren ons omringen; dat
wy behooren te zyn vurige en ware leeken-
apostelen.
In het byzonder heette spr. de beide rede
naars welkom, naar wie, daar was hy over
tuigd van de landdagbezoekers met een ge
willig oor zouden luisteren, om hun woorden
mee te dragen naar huis en de lynen, die zy
zouden aangeven verder te ontwikkelen en ver
der in toepassing te brengeh. (applaus). Wel
kom heette spr. de trouwe gasten, de aanwezige
Tweede Kamerleden en de vertegenwoordigers,
van het West-Friesche Landdagcomité, die
voor het eerst als gast aanwezig waren. Spr.
deelde fnede, dat de hoogeerw. deken van Alk
maar, de hoogeerw. heer E. P. Rengs tot zyn
spyt verhinderd was en hy hoopte cozen een
volgenden keer weer te mogen begroeten,
hoopte voorts, dat allen tevreden van
