Hollands Noorderkwartier
in
Katholieke Landdag
Deken Kuys en Dr. Barnhoorn
de gevierde sprekers
en
van
Duizendtal Katholieken vereenigd te
Tuit jenhom
Leekenapostolaat in het openbare leven
in de opvoeding
de jeugd
PLECHTIGE HOOGMIS
ALS INZET
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1SÖÓ-
r - 'J'~.
Rede Dr. J. A. J. Barn hoorn
t
sen
Bedenkelijke verschijnselen
Opening van den Landdag
De opvoeding der jeugd
i
Hartelijke slotwoorden,
optocht en Lof
het
ugin.
n des
herige
10-J
’S
Prachtig zomerweer begunstigde
de bijeenkomst; vele vlag
gen wapperden in de zon
beschenen lucht
Telegram
Bisschop Z. H. Exc. Mgr.
J. P. Huiberg
De^beide sprekers. Deken Kuijs en Dr. Bamhoom in conferentie tijdens de pause
Periode van rijping
aan Haarlems
- -
4
Ontwaken der persoonlijkheid
Velen waren opgekomen om dezen landdag bij te wonen
•er.
ouder
L
U)l
«1»
Md-
9»
WO
het
t-
0.
IU
f
4
Ik-
Leekenapostolaat In het openbare le
ven een pUcht van aUe katholieken.
le
id
M
«7
„8t.
door
van
gaan.
„Roep Noord-Holland op de bede
„Van Uw volk weer naar het Kruis.
„Geef ae weer t Geloof der Vad'ren
„Roep ae weer naar ’t Vaderhuis.
IS
O
o
Zoo luidde de laatste strophe van het lied,
dat zoo treffend aanpassend aan de rede van
Deken Kuys na de pauze gezamenlijk werd
gezongen. De tweede spreker, dr. J. Bamhoom.
werd eveneens met applaus verwelkomd.
kt,
E-
4
L
1
u
l.
„Leer ze weder U te dienen,
„U te geven lof en eer.
„En in dankb're wederliefde
„U t erkennen als hun Heer."
De
ook i
moet»
wijze:
Ind
eh,
*n
r*
r,
i.
Natuurlijk ligt ook in de discipline een mid
del tot karaktervorming. Maar het mag geen
dwang- en geen ranseldisclpllne zUn, doch al
leen redelijke, verstandige en beredeneerde dis
cipline.
>tto
C
ch-
ren
u.
a de Toor-
ie op 4e
spr. in
L
t
•osch
(Ms-
van
An
ters.
be-
cht-
om-
van
opig
kte
itts
ch-
on-
lu
ier,
llle
r.
zee.
Ian
des
Bre-
Vsn
Kei?
Mig.
rs
<ül-
tt.
all.
ate
en
ei-
tie
heeft
11.
Een met dom geweld opgelegd juk van tucht
wordt door het kind afgeworpen, zoodra het
daartoe de kans krijgt en als ontketend komen
dan in de volgende levensperioden de slechts
dwangmatig gestemde driften en instincten te
voorschil r.. Daarom ook niet alle kleine ver
grijpen streng straffen, maar zich Indenken in
de motieven van de kinderziel. Achter lastig
heid, koppigheid en ondeugende streken kun
nen uitstekende karakters verborgen liggen, die
men met onverstandig straffen o zoo gemak
keiyk kan bederven.
De Roomsch-Katholleke Landdag $e Tuitjen-
horn, in vergadering' bijeen betuigt U eerbied
en hulde en vraagt Uw blsschoppeiyken Zegen.
Door applaus betuigden de landdagbezoekeis
hun instemming met dit huldetelegram.
als
dan be-
Wat is opvoeden? In materieel opzicht be-
teekent dit woord letterlijk: het groot brengen
van de kinderen door hun voldoende en pas.
send voedsel te verschaffen en alles, wat het
lichaam voor groei en ontwikkeling noodig
heeft. Maar van veel grooter beteekenls voor
den mensch ia het geestelijk gedeelte van de
opvoeding.
Want opvoeden beteekent ook: het karakter
van de kinderen zoodanig vormen, dat zij voor
God en Maatschappll goede en nuttige men-
schen worden en zoodanig leven, dat zy het
uitelndelljke doel van hun schepping, de eeuwi
ge aanschouwing van hun Schepper, kunnen
bereiken. Dit is bet voornaamste, maar ook
het moellykste deel van de opvoedingstaak Be
schouwd in het licht van het Geloof is dit deel
van de opvoedingstaak een verheven, een ver-
eerende, door God aan de ouders gegeven op
dracht, maar tevens ook een uiterst verant-
hartelljk en langdurig applaus volgde
voorzitter van het
deed van bet vol-
hoeveeln neigen er zelfs niet tot communisti
sche gedachten en hoevelen praten er niet mee
met de schfjnvchoone drogredenen en hollen
mede achter inhoudlooae opschriften en leege
leuzen. Hoe vele Katholieken offeren niet mede
aan de moderne zucht naar sensatie en zin
genot. De geschiedenis van onzen tijd schrijft
verschrikkelijke lessen, maar zy zijn er blind
voor, zij zien 1 zoo ernstig niet in, zy staren
zich in schijn gelukkig op materieel voordeel,
op prikkeling en genot ep zij zien den verder-
feiyken ondergrond niet. zy begrijpen niet,
hoe zij, door te heulen met den vijand, zich
self verslappen en anderen meesleepen. omdat
zij 1 voorbeeld geven.
Katholieken, wij moeten ons bezinnen en ons
zelf een halt toeroepen voor het te laat is. Wij
moeten veel meer Katholiek zijn van de daad,
veel meer Katholiek door ons voorbeeld. Ziet,
dan beoefenen wij leeken-apostolaat in den
meest effectieven vorm; doen wij dat niet, dan
werken wij tegen Christus!
n-
n.
ol
K>.
«P
ol
allen staande was gezongen, betrad deken Kuijs
het spreekgestoelte, terwijl hy met een harte-
lyk applaus verwelkomd werd.
PJT
37
Ben van de voornaamste aangryptngspunten
van ons leeken-apostolaat, in dezen geest be
schouwd. is de opvoeding van de jeugd. De op
voeding van de Jeugd is de basis van het zede-
lyk leven der geheele maatschappU; met de
opvoeding staat of valt het zedelUk leven van
het geheele volk.
Na de bezielende rede van den vorlgen spre
ker, den Hoogeerw. Deken Kuys over de vraag
waarom het leekenapostolaat zulk een machtig
wapen is in den stryd tegen ongeloof en
zedenverwildering, is het myn taak, aldus spr.,
u te spreken over het ..hoe'’, over de wijze
waarop leekenapostolaat kan worden beoefend.
Op het einde van de lagere schooljaren reeds
treedt de tweede ontwikkelingsperiode in. de
periode van de typing. In deze periode onder
gaat het kind Hchameiyk zoowel als geestelijk
een groot verandering. De jongen wordt Jonge
man. het meisje wordt Jonge vrouw.
Juist in die overgangsjaren vraagt het kind
begrypende en tectvolle leiding. Het is dan
ook noodzakelyk. dat ouders en opvoeders op
de hoogte zyn van enkele beginselen der ziel
kunde van de typende jeugd.
Ben van de meest kenmerkende verschynse-
len in deze periode is de actualiteit, de drang
naar beweging en naar handeling.
In de eerste plaats moeten wy hierin zien
een uiting van de llchameiyke typing. Het ty
pende kind voelt zich onbewust tot andere, tot
nieuwere en grootere dingen in staat. Het gajt
zyn oogen slaan in een nieuwe wereld.
Het wil gaan doen zooals het volwassenen
heeft zien doen. Het stept <te groote wereld in
en wil zich daar een plaats veroveren Maar dat
gaat niet zoo gemakkeiyk, het wordt op zy ge
drongen. het stoot zyn hoofd, het voelt zich
verongelijkt, het wordt naar zyn z’n niet ge
noeg als groot behandeld en het gaat "ich ver
zetten tegen de ouderen, die het beletten een
plaats in hun wereld in te nemen. Het wordt
onwillig, brutaal, geprikkeld en het trekt zich
terug van de ouders om zelfstandig zyn eigen
weg te gaan. Geheel dit samenstel van geeste-
lyke processen en conflicten vormt dien eigen-
aardlgen toestand van gespannenheid en inner-
iyke onrust, die zich uit in een ruw en onge
manierd gedrag, in vlegelachtige lawaaierig
heid. in geprikkeldheid en brutaal optreden, in
onwilligheid en verzet tegen het gezag Nog een
andere oorzaak voegt zioh hierby. nameiyk
de vaak heftige stryd. dien het k’nd voert in
het diepst van zyn ziel, wanneer net by zich
zelf de eerste teekenen ontwaart van de ont-
wakende geslachtsdrift
In deze periode is het parool; weten, begry-
pen, wat er zich in die kinderzielen afspeelt en
zorgen, dat men het vertrouwen van de kinde
ren biyft houden. En verder moet de activi
teit in goede banen worden geleld.
De ouders zyn ook in deze periode de aange
wezen leiders door woord en voorbeeld. Voor-
zoover zy daartoe niet in staat zyn is hier een
schitterende taak weggelegd voor de Katho
lieke Jeugdorganisaties
-
„De geschiedenis van dezen tyd schryft ver
schrikkelijke lessen en ze worden niet gele
zen”. Deze woorden vormden den aanhef van
een hoofdartikel, dat ik aldus spr. las in
de „Tyd" van 8 Augustus en dat als titel drpeg:
„Het Europeesche gevaar”. Wijzende op de ver-
schrikkeiyke toestanden in Spanje en op de
politieke gebeurtenissen, onlusten en stakingen
van den laatsten tyd in België en Frankryk
toonde de schrijver daarvan in schrille naakt
heid aan den geheimzinnigen opmarsch van
het Communisme. „Verborgen, maar onhoud
baar. sluipt de macht, die vernielt, door de
wereld”, las ik eenlge regels verder.
Deze zinnen zyn niet alleen van toepassing
op het voortsluipende Communisme, maar ook,
en nog In veel ultgebrelderen en dleperen zin
op de langzaam maar zeker voortwoekerende
godsdienstloosheid, op de ontkerstening van de
wereld, van Europa, ook van Nederland; zy zUn
ook van toepassing op de steeds voorschrydende
zedeiyke verlaging van het menschdom. overal,
ook hier In ons gewest, In de landstreek, waar
eens 8t. WlUebrord het eerste zaad des Geloofs
zaaide, in de landstreek, die eeuwenlang een
bolwerk van geloof en goeden christelyken geest
genoemd mocht worden. Want de feiten zyn
er, de sprekende feiten. dat wy staan op een
hellend vlak, waarlangs wy met toenemende
snelheid afgiyden naar den afgrond, van waaruit
sirenenmuziek ons lokkend tegenkllnkt, doch
waar voor Judfs een standbeeld is opgericht op
de puinhoopen van verbrande kathedralen en
uit de brokstukken van Gods altaren. De feiten
zyn er; laten wy er niet blind voor zyn. De
geschiedenis van dezen tyd, van het alledaag-
sche leven rond ons. schrijft verschrikkeiyke
lessen. Laat ons niet het verwyt behoeven te
treffen, dat wy de lessen niet bytyds hebben
gelezen en dat wy er niets uit hebben ge
leerd.
I
den Katholieken Godsdienst. Als we weten, dat
we zelf levende ledematen zyn van de Kerk,
dat we in die kerk onze taak vervullen moe
ten.
De kerk is het mystieke lichaam van Chris
tus en wy zjjn de ledematen van dat I^ichasun
Elke katholiek, op de plaats, waar hy staat en
In de omstandigheden, waaronder hy leeft en
in de plaats, waar hy woont, moet een levend
lidmaat zyn van de kerk, een mee-voeder van
die geheimzinnige kracht van het mystieke
lichaam van Christus.
oy als katholieken hebt uw plicht te vervul
len In Noord-Holland, door ervoor te waken,
dat ge biyft In Roomsch verband.
Als leder mensch zoo zyn leven opvat in
Gods licht, dan wordt hy een mensch, wiens
heele leven dóórtrokken* Is van daden die be
geesteren, van woorden, die tintelen van de
biyheid van de kinderen Gods, *n mensch. die
In zijn hart meedraagt den vrede der* Kinderen
Gods.
Den vrede, die in elk Misoffer beloofd wordt
met een belofte, die geen leugen kan zyn, want
het is de belofte van Christus-Zelf, Die d«
eeuwige Waarheid is. een en al oprechtheid;
zyn vrede heeft leder kind van God, al staat
heel de wereld rondom hem in brand. Dat zien
we In de duizenden martelaren en eiken dag
om ons been in de duizenden, die de ellende
van dezen tyd vredig dragen.
Dat getal van Gods Kinderen moet in Noord-
Holland sterker worden.
Wy moeten meer probeeren dien Geest Gods,
dien geest van liefde -naar buiten uit te dra
gen. ieder op zyn plaats, naar het voorbeeld
van Christus. Die zich zelf gaf tot Zyn laat
sten druppel bloed.
wy kunnen niet behooren tot het mystieke
lichaam van Christus, als wy ons niet verzet
ten tegen het fatale egoïsme, tegen die af-
schuweiyke zelfzucht van onze dagen.
Men moet van ons kunnen zeggen: zie eens,
hoe zy elkander liefhebben, hoe zy waardig en
degeiyk leven, hoe die menseben tevreden zyn
onder de moeilijkheden van dezen tyd. Dat
moet voor ons van groot belang zyn, nu zoo
veel onrust en vertwyfeling onder de men-
schen verwekt wordt door hen, die den vrede
aan de menschen ontnemen en hen van
God aftrekken.
Er is echter geen herstel mógeiyk zonder
Hem, die de zonde van den eersten mensch
herstelde; ook nu niet Is zonder Christus de
otde denkbaar, door Plus XI aangegeven, wy
moeten alles herstellen In Christus.
Als er echter hersteld moet worden in
Christus, dan zyn wy katholieken degenen, die
dat kunnen. Onverantwoordeiyk zou net zyn.
als wy zouden toegeven aan de wereld met
haar heidensche mode, met haar ontwrichte
huweiyk met haar geest van opstandigheid;
dat kunt ge niet en daar moet ge stelling
tegen nemen.
Wees ‘n macht, gezameniyk In uw vereenl-
glngen, onderhoudt uw Godsdienstig leven in
uw congregaties en godsdienstige genootschap
pen. Werkt mee voor de Missie; doet mee, om
voor Christus te getuigen en Christus uit te
dragen, waar ge kunt, gezameniyk en ieder
persooniyk.
Elkeen heeft, als lidmaat van Christus’
mystieke lichaam, z’n taak, op elke plaats, in
eiken rang; elk mensch, die een levend
maat van Christus wil zyn, moet den Geest
van Christus openbaren.
Daarom moeten we breken met de sleur en
niet zeggen, zooals de Noord-Hollander» doen;
iyeen- ..dht rUrtlrft niet wend” dat kan niet meer,
dat is onverantwoordelijk. De gevaren zl’n on
noemelijk vele, we leven in een overgangstyd.
Van dezen landdag moet uitgaan het vaste
en onwrikbare besluit: voortaan vindt ieder
my op m’n post als trouw kind Gods, als
plichtsgetrouw lidmaat van Christus en ik zal
den Geest van Christus uitdragen In myn ge
zin. in myn werk, in heel myn leven.
Dan bhjven we sterk in ons hjden, terwyi
anderen mokkend en hatend door het leven
gaan, wy hebben het middel, om de liefde te
geven en den goeden geur van Christus Tor.dons
te verspreiden; om uit te dragen de Roomsche
biyheid. den Roomschen Vrede, het Roomsche
Godsvertrouwen.
Het zou onverantwoordeiyk zyn, als we dien
schat niet zouden ronddragen in ons leven, om
onze afgedwaalde medebroeders ermee te ver
sterken en zielen te redden uit de vertwyfe
ling en de laagte van het ongeloof.
Wjj kunnen ons niet Indenken een lyden
zonder God. Anderen gaan door het leven in
vertwyfeling en menschenhaat en we zien, hoe
*n wangedrocht de mensch is, die God ver
laat. wy zyn sterk met den schat van ons ge
loof, met den rijkdom van onze liefde, met de
heerlykheld van den vrede, met de kracht van
ons Roomsche leven. Laten wy ons zelf dan
aan anderen geven in elk woord en elke daad,
zooals Christus Zich gegeven heeft ae.n ons.
Dat had ik te zeggen, aldus besloot Deken
Kuijs zyn rede, en het was niets anders dan
wat van Rome uit tot het welzyn van alle
menschen is aangegeven en wat wy moeten
nakomen als volgzame en trouwe kinderen der
Kerk; dan doen we, wat we moeten doen als
deel van het mystieke Lichaam van Christus*
de menschen brengen tot de eeuwige Zaligheid.
Een harteiyk en langdurig applaus volgde
op deze kernachtige en met overtuiging uitge-,
sproken rede, waarna de
Landdagcomitd voorlezing
gende:
Geeft men zich daarvan altyd Wel voldoende
rekenschap? Ploetert men daarvoor even hard
als voor de matereele verzorging? Zit men al-
I tyd over de problemen van de opvoeding der
kinderen even diep te peinzen als over de
vraag: hoe kom Ik aan het dageiykscb brood?
Daarom is het de dure plicht van ie
en opvoeder, en in het byzbnder van
tholleke ouders en opvoeders, zich
naamste grondslagen der o
hoogte te stellen. Ik wil de»
het kort voor U.behandelen.
Vooreerst dan de kil
De opvoeding begint
gen leeftyd. nog
Neen, reeds in d
Slechts enkelen hebben de gave des woord';
en slechts enkelen bezltten*den tact om op deze
wyzr actief leeken-apostel te zyn. De meeaten
bereiken met het woord niets, of zy berieken
juist het tegendeel van hetgeen beoogd wordt.
De grootste kracht van het leeken-apoetaiaat
schuilt fn den stillen stryd, die ieder voor zich
in eigen omgeving kan voeren, een stillen
stryd met eenvoudige woorden, meer nog een
stillen stryd door daden, door uitingen van een
hoogstaand zedeiyk Ibven, door navolgens-
waardlge voorbeelden. Wanneer van alle Ka
tholieken eens gezegd kon worden, zooals de
heidenen dat zelden van de eerste Christenen:
„Ziet, hoe lief zy elkaar hebben en met een
kleine variant: „Ziet eens, welk een hoog
staand leven zy leiden”, welk een machtigen
apostollschen Invloed zou daarvan uitgaan
Omgekeerd, helaas, welk een funesten Invloed
is er by herhaling reeds uitgegaan van de mis
dragingen van onze geloofsgenooten.
Tegen twee uur kwamen van alle kanten de
landdagbezoekers naar de Kerkbuurt. We merk
ten verschillende, geesteiyke en wereldiyke auto
riteiten op. Behalve de priesterredenaar van
den dag, de hoogeerw. deken Kuys, weren er
aanwezig wie zeereerw. heeren pastoor Ch. de
Meulder van- Heerhugowaard, Th. v. Noord van
Langendyk, J. I. J. M. Velthuyse van' Tuitje-
hom, G, P. A. van Zuylen van t Zand, A. de
Wlldt van Wieringen en J. J. Voilering van
Waarland; voorts tal van kapelaans en theolo
ganten uit de omliggende parochies; de Tweede
Kamerleden Ch. v. d. Bilt, Jac Groen Azn. en
K Stumpel en verder een deputatie van het co
mité van den West-Frleschen Landdag.
De voorzitter van het Landdagcomlté, de
edelachtbare heer H. 'Nolet, burgemeester van
Harenkarspel en Warmenhuizen opende met
den Chr. Groet en rekende het zich een byzon-
dar genoegen, dat hy de Landdag ctttmaal In
*Un eigen gemeente mocht verwelkomen. Hy
voelde zich thans de gastheer In Tuytjenhom,
*ns de bakermat van het Instituut van den
Katholieken Landdag in Hollands Noorder
kwartier. Hy heette allen welkom op deze histo
rische plek, waar voor de hervorming een
Roomsche kerk stond, van waaruit de Gods
dienst In deze streek werd verkondigd. Op deze
*uüe historische plek, aldus spr. zullen twee
*«r bekwame en geziene sprekers ons onder
zochten over onze heilige taak van het leeken-
apostolaat. Om op de noodzakelykheid daarvan
wyzen. behoeft spr. niet te spreken van toe-
«*nden elders, zooals b.v In Spanje, want wie
riU?a°°r U lu**teren !®<t in eigen kring, zal het
awdeiyk zyn, welke gevaren ons omringen; dat
•JLbehooren vurige en ware leeken-
‘Postelen.
In bet byzonder heette spr. de beide rede-
welkom, naar wie, daar was hy over-
«“gd van de landdagbezoekers met een ge-
*dg oor zouden luisteren, om hun woorden
te dragen naar huis en de lynen, die zy
•ouaen aangeven verder te ontwikkelen en ver-
in toepassing te brengen, (applaus). Wel-
_?“\“e«tte spr. de trouwe gasten, de aanwezige
Kamerleden en de vertegenwoordigers.
West-Friesche Landdagcomite, die
“oc het eerst als gast aanwezig waren. Spr.
^ide mede, dat de hoogeerw. deken van Alk-
heer E. P. Rengs tot zyn
was en hy hoopte dezen een
Spr.
hier
g**n, gesterkt In hun heilige Roomsche
en bezield met het vaste voorno
en vurige leekenapostolen te zullen
Op een historische plek In de geschiedenis
van Katholiek Noord-Holland, de Kerkbuurt,
het dorsplein van Tuitjehom,’ waar voor de
hervorming eens een kerkgebouw stond, werd
eergisteren, op het feest van Maria Hemelvaart,
dat de traditioneels Landdag-datum Is gewor
den, de 13de Katholieke Landdag gehouden voor
Hollands Noorderkwartier. Door den HoogEerw.
Deken G. Kuys van Behagen en Dr. Bamhoom
van Heiloo werd er gesproken over het leeken
apostolaat. De priesterredenaar wees op de
noodzakelykheid van Katholieke Actie in het
openbare leven, om de toenemende ontkerste
ning van den Noord-kop van Noord-Holland
tegen te gaan, terwyi de tweede spreker het lee
kenapostolaat van de opvoeding aanwees, als
de basis voor de vorming van het katholieke
volk van de toekomst. Wy willen de lezing van
dit verslag van de kemachtlge rede van Deken
Kuys en van de goed-gedocumenteerde uiteen
zetting van het opvoedingsvraagstuk door Dr.
Bamhoom onzen lezers met klem aanbevelen.
Ongeveer duizend mannen en vrouwen en
jongens en meisjes uit de dorpen rond Beha
gen waren fwrrtrwwr landdag naar de Kerk
buurt van Tuitjeiiuiu ietnMi«i;-um de leweir
over het leeken-apostolaat aan te hooren. Van
den toren der St. Jacobskerk wapperde de na
tionale driekleur in de zonbeschenen lucht;
vanuit de nederige huizen der plattelandsbevol
king was eveneens de vlag gestoken en het land-
dagterreln, gunstig gelegen In een kring van
dorpshuizen, was met wimpels In de pauseiyke
kleuren feestelyk versierd. Er was ditmaal een
luldsprekerslnstallatie opgesteld van het Radio-
Technlsch Adviesbureau van J. lepenga te
Hoorn, vertegenwoordigd door den heer De Geus
uit Warmenhulzen.
Het groote fanfarecorps „8t. Hildegardls”, van
welks schitterende muzikale prestaties wy on
langs melding hebben gemaakt, had op een
podium plaats genomen en zorgde onder leiding
van den heer Peetoom uit Alkmaar voor de
muzikale opluistering van desen door prachtig
zomerweer begunstigden landdag.
Des morgens was als inzet van den dag In de
parochiekerk te Tuitjehom een plechtige
Hoogmis opgedragen door den weleerw. heer J.
Boekel, waaronder de zeereerw. heer pastoor
J. L J. M. Velthuyse een op den landdag toe
passelijke predikatie hield. Het landdagcomite
w»s in de kerk aanwezig.
Is het met de zedenverwildering, met de mo-
reele verwording van ons volk dan inderdaad
zoo erg gesteld? Ik zeg Ja" en Ik wil U dat aan
toonen aan de hand van enkele „verschynselen
van onzen tyd”, van enkele feiten uit de ge
schiedenis van bet alledaagse he leven rondom
ons.
Is het niet een bedenkeiyk verzchynsel. dat
het Neo-malthusianlsme. de bewuste kinderbe
perking door middel van ongeoorloofde, tegen-
natuurlyke en ontuchtige middelen ook ten
plattelande reeds overal bekend is en toegepast
wordt als de meest gewone en natuuriyke zaak,
door gehuwden zoowel als door ongehuwden,
ook zelfs door Katholieken.
Eu. is het niet even bedenkeiyk. dat de Perio
dieke Onthouding, welke door een aantal theo
logen als een „onder bepaalde omstandigheden"
moreel geoorloofde methode beschouwd wordt,
door vele zielzorgers is begroet geworden als een
providentieel hulpmiddel, om het Neo-malthu
sianlsme onder de Katholieken te bestryden?
Is het niet een bedenkeiyk verschynsel. dat
volkomen, met de natuur en met Gods wetten
in stryd zynde huweiyksvoorlichtmg gegeven
wordt In boeken, die zich als wetenschappeiyk
aandlenên en als zoodanig ook op de boeken
markt verschynen?
Hoe weinig jonge mannen en Jonge vrouwen
komen er in onzen modernen tyd nog onge
schonden ten huweiyk en hebben voordien
nog geen kennis gemaakt met ongeoorloofde
zinneprikkeling? Wat gebeurt er oo de zomer-
sche *Zondagen. als tienduizenden en tiendui
zenden meisjes en jongens optrekken naar
stranden en kampeerplaatsen. die voor hen
niet anders zyn dan pestholen van zedenbe
derf?
En wat zeggen de misdadigheids-statlstleken?
zy wyzen aan, dat er een gestadige toename is
van de misdadigheid. In 1934 was er over ge
heel Nederland een toename van het aantal
veroordeelde atrafrechteriyk meerderjarigen
van 8.5 pCt., van minderjarigen een toename
van 13 pCt. In 1935 was er ten opzichte van
1934 weer een styging van 3.1 pCt. voor de
meerderjarigen van 19 pCt voor de minderja
rigen
Zeer opvallend is het, dat er in de jaren
1935 en 1936 een sterke toename is van het
aantal zedenmlsdryven in dit arrondissement.
Ook staat het vast, dat er in Noord-Hollands
Noorden enkele centra zyn van misdadigheid
tegen de zeden. Ik kan niet nalaten nog eens
te wyzen op de Streek tusschen Hoorn en
Enkhulzen en de omgeving van Wervershoof,
welke reeds sedert jaren centra zyn van homo-
sexueele ontucht. En ik mag helaas ook niet
nalaten er op te wyzen. dat in die centra de
bevolking overwegend Katholiek is. Ik moet
hierby ook vermelden, dat de criminaliteit on
der de Katholieken over het algemeen procents.
gewyze hooger is dan onder de andersgezindenl
En welks conclusie moet daaruit worden
getrokken? Slechts deze: Dat er aan de ware
Inneriyke beleving van den godsdienst by
veel, by zeer veel Katholieken nog heel wat
mankeert. Dit is een schandeiyke bekentenis,
welke wy ons zelf moeten doen. En daarom,
als eerste taak van leekenapostolaat: ophef
fing van het godsdleftstig-zedeiyk peil. be.
stryding van de zedeiyke verwording, uit
roeiing van de misdadigheid in eigen gelede
ren.
Aan dezen vorm van leeken-apostolaat man
keert nog zoo ontzettend veel en zoo ontzag-
lyk veel Katholieken laten zich meegleepen
door den tydgeest van het moderne heidendom,
die zich uit In materialistische genotzucht en
zinnenbevredigend egoïsme. Blind zyn zy
voor de gevolgen, die dit heeft voor hun eigen
moraal; blind zyn zy ook voor de gevolgen,
die hun voorbeeld heeft op de moraal van
adderen. Laten w yhet ons zelf maar eens rui-
teriyk bekennen: wy zyn slap, wy hebben geen
ruggegraat, wy doen zelf mee, zy het mis
schien grootendeels onbewust, aan de ondcr-
mynlng van bet religieus en zedeiyk leven; wy
laten ons meeslepen, zonder na te denken. Hoe
vele Katholieken denken niet volslagen libe
raal, hoe velen denken er niet socialistisch, woordeiyke opdracht.
Het antwoord op de vraag, hoe leeken-
apostolaat kan worden uitgeoefend, moet
daarom in de eerste en de voornaamste
plaats lulden: Door te werken aan ons
zelf; door verdieping van ons eigen geloofs-
en opheffing van ons eigen zedelyk leven.
Bewust van zyn apostolische zending zorge
Iedere Katholiek er voor, dat hy zelf, dat
zyn gezin, dat zyn naaste omgeving
voorbeeldige Katholieken leven;
oefent hy leeken-apostolaat.
Het is me 'n feest, aldus de hoogeerw. spre
ker. vandaag zooveel goed-willende Noord-
Hollanders om my heen te zien. Omdat ik ben
aangewezen de groote belangen van Christus'
kerk te dienen, maar ook om met alle moge-
lyke zorg en kracht te werken voor God’s kerk
en het heil der zielen in Noord-Holland. daar
om ben ik verheugd er zoovelen te zien. Want
Ik heb iets te zeggen, wat van het allergrootste
belang. Ik weet, dat ik spreek tot menschen
die warm zyn voor de Roomsche zaak, cïe on
der leiding van hun geesteiykheld willen mee-
stryden voor Christus Konlng.
Als het ooit noodzakeiyk was, dan is het In
dezen tyd.
wy hooren van verschillende klokken
de kerktorens geen uitnoodiging meer
om de menschen op te roepen, eer te geven aan
hun Schepper Het meest-bedroevend in Noord-
Holland is, dat velen van gelovigen omge
vormd zyn tot volslagen ongodsdienstigen. En
het zyn menschen zooals wy: kinderen van
God zooals wy, door het Bloed van Christus
vrygekocht, zooals wy; menschen geschapen
met een onsterfeiyken ziel zooals wy en be
stemd om In het Vaderhuis met ons eens ge
lukkig te zyn. En omdat het zoo snel in zyn
werk is gegaan, mogen wy er niet in berusten.
Rondom ons zien we, waartoe het ongeloof
leidt; vooral nu we zoo sterk moeten zyn, om
het ellendige, het byna-hopeloze van dit leven
te dragen, is het nodig, dat we kinderen Gds
z()n. Dan kan ns niets deren. Met een heilig
Godsgeloof en een biy Godsvertrouwen hebben
wy niets te vreezen, omdat God ons de kracht
geeft te doen, wat we moeten doen.
By vyftallen kunnen we tellen de torens van
de kerken, waar geen kinderen meer gedoopt
worden, waar geen huwelll ken. meer worden
laoeeegend en waas geen-gedsdieasUge^t
komsten meer worden gehouden. We const a-
teeren een volslagen afwyking van God’s zede-
wet en stuiten op de meest-ergeriyke voorval
len.
Wat moeten wy katholieken doen om ons
daartegen te beveiligen? Het zyn de menschen,
die wy dageiyks ontmoeten in ons huls en op
de straat; mogen we dien toestand zoo laten?
Niets is meer heilig en de menschen doen niet
anders dan het redelooze dier. We zien tot wel
ke verfynde en grenzenlooze wreedheid de
mensch In staat is, als hy God verlaat; men
schen. die niets anders dan goed gedaan heb
ben. worden in Spanje mei paknaalden dood
gemarteld.
wy moeten op alle mogeiyke wyzen probee
ren te doen, wat er te doen is tegen de steeds
toenemende ongodsdienstigheid van onze da
gen.
De lynen, volgens welke wy moeten hande
len, zyn aangegeven; we weten, dat als we de
wenken, die de kerk ons gegeven heeft, goed
opvolgen, we de kracht krijgen, ons zelf
te beteren en ons te geven aan onze mede-
menschen.
De encyclieken, die over de wereld zyn ge
gaan. als de groote richtiynen, waarlangs we
ons te begeven hebben, moeten ons wapefien
tegen- de gevaren van onzen tyd. De eerste en
cycliek diende, om den fatalen invloed van het
liberalisme te breken en misstanden op te
heffen.
Het zwaartepunt van deze encycliek heeft men
echter teveel gelegd op dén materieelen kant
ervan, doch het was meer de bedoeling van
den Paus de kern van (den mensch, zyn ge
loofsleven te versterken. Daarom gaf Plus X
zyn encycliek en wees hy ons op den Christus
Eucharistlcus. En hy heeft ons volwassenen
gevraagd, onze kinderen mee te nemen, omdat
het klndergebed de slagen van de ellende van
ons zal afkeeren. Want de straffende hand van
God hing dreigend over de wereld. Wy Katho
lieken van Holland danken aan de goede op
volging van Plus’ decreet over de veelvuldige
H. Communie, het feit, dat ons land buiten den
wereldoorlog is gebleven, zooals Pius X
zelf verklaarde.
Na geluisterd te hebben naar de woorden van
Leo XIII en de voorschriften, vap Pius X In
praktyk te hebben gebracht, moeten we bereid
zyn te volbrengen, waartoe -Pius XI ons op
roept mee te doen aan de Katholieke Actie, aan
het leeken-apoêtolaat.
wy zyn allen *n deel van de Katholieke Kerk,
door Christus gesticht; wy hebben daarom de
taak de menschen te brengen tot de Zaligheld,
wy beschikken over het Licht der Waarheid
over de Genademiddelen en over de menschen,
die kunnen onderwyzen de waarheden van
Het is tegen den over ons warenden geest
van godloosheid, dat onze Katholieke Land
dagen zich willen verzetten als machtige
uitingen van volksgeloof. Het is tegen de
ons van alle kanten bedreigende, geloof en
zeden van ons volk ondermynende satans-
guerilla, dat vooral deze dertiende Katho
lieke Landdag een bolwerk wil opwerpen:
Het leekenapostolaat, de moblllseerlng van
het leger van katholieke leeken, die zich als
vry willigere in dienst stellen van den Konlng
der Koningen om te verdedigen het dierbare
bezit van het eenig ware geloof; die
een propaganda-keurcorps willen vormen
om den waren Christelyken geest uit te
dragen naar buiten tot eeuwig heil van hun
mede menschen.
pas dp 6- A 7-jari-
pas op lü of 13 laar.
eerste levensjaren woedt de
bests gelegd >vdor een goede karaktervorming.
Begint men te laat, dan is de toekomst van het t
kind dtkwyis al beslist.
KaraktervornJing moet verkregen worden
door oefening vanaf de prilste jeugd af aan.
Deze kleine kinderen zyn geen speelpoppen,
geen voorwerpen van verwenning en toegevery.
Die kleine kinderen zyn jonge menschen, in
wie vanaf het eerste moment van het bewuste
leven zelffcchecnchlng, onderdrukking van het
lagere en reguleering van het zlnneiyke moet
worden acngekweekt. Maar dan op een goede
manier; niet door drillen, niet door dreigen,
niet door straffen. Dat is dressuur en geen op
voeding. Neen, kinderen zyn jonge menschjes
met een zich ontwikkelend verstand en karak
tervorming wil zeggen; den reguleerenden in
vloed van het verstand op het aleleleven tot
ontwikkeling brengen. Daarom verelscht de op
voeding van de 'eerste levensjaren af een nauw
keurige bestudeerlng van het zieleieven der
kinderen.
Kinderen doen alles na. ook het goede. Daar
om ia het voorbeeld van de ouders reeds in dit
tijdperk van zoon groote beteekenls.
Dan komen de schooljaren, waarin het kind
voor een deel aan de opvoedende zorgen van
het onderwyzend personeel wordt toevertrouwd.
Nooit mag en kan de school de opvoeding al
leen tet nand nertsen en waar dit gebeurt, ter-
wyi dé opvoeding in het gezin verwaarloosd
wordt, bereikt men niets.
hoolopvoedlng moet voor een groot deel
:r karakter-vormlng zyn en de ouders
hierin hand in hand met het onder-
pcrsoneel samenwerken. De leerstof op
de school en de gebeurtenissen van het dage-
leven geven aan de ouders en de on-
Jzers overvloedige gelegenheid om sede-
lyke (normen en Idealen ter sprake te brengen
en ot> die wyze te trachten de kinderen steeds
maat weer te trekken naar het betere, het
hoogere, hun eerbied by te brengen voor vrtis-
kradht en selfbeheerschlng. voor eeriykheid,
betrouwbaarheid en adeldom van karakter.
w”M»t met muzikale begeleiding van
•“«•«nrdis” het „Roomsche Biydschap"
Een tweede verschUnsel in de rypingsperiode
is het ontwaken van de persoonlijkheid. Het
kind begint er een eigen meening op na te
houden, het wil zelfstandig worden, het wil
zich doen gelden. Deze beginnende zelfstandig
heid geeft gemakkeiyk aanleiding tot conflicten
met de volwassen omgeving, wanneer deze dit
xerschUnsel der typing niet kent en begrypt.
Men moet de kinderen helpen hun persoon-
lykheid op te bouwen: men moet ze b.v. zelf
standig laten werken, zelf initiatieven laten
nemen en deze onder leiding laten uit
voeren. het nemen van eigen initiatieven
zelfs bevorderen en hen er toe prikkelen Van
heel veel belang is het hierby gebruik te ma
ken van een derde kenmerkende eigenschap*
der jeugd in de puberteitsjaren, namelijk
de neiging zich by elkaar aan te alulten, vrien
denclubs te vormen. Wanneer rijpende jon
gens hierin niet geleld worden, loont men groot
gevaar, dat die groepen, die clubs, tot benden
gaan ontaarden, die soms heel veel last kunnen
veroorzaken en nu en dan wordon tot jeug
dige mlsdadigersbendes.
Spr. wijst in dit verband weer op de Ka
tholieke .Jeugdorganisatie, dis in do Kruis
vaart en do Verkennerabeweging volgens deze
beginselen kernen en groepen «n sportclubs on
der zelfbestuur vormen en zoo do Katholiek*
jeugd in goede banen lelden.
«Wordt vzrvolgdJ
Landdagcomite,
eerst als gast aanwezig waren.
de hoogeerw.
‘Pilt verhinderd
.°*endeu keer weer te mogen begroeten,
P* voorts, dat allen tevreden van
•ouden c--
’’’Wtuiging
ware
■un.
^Nadat
