Madrid door de rebellen
gebombardeerd
i
sas
Nederlander rijdt Het nieuws van heden
op groep m
De groote biddag
in Limburg
I'
300 SLACHTOFFERS?
Onzekerheid in
Hongarije
DE HERVORMING VAN
DEN VOLKENBOND
NA TIEN JAAR WEDER
BIJEEN
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DE BAROMETER
van
DIT NUMMER BESTAAT UIT
6500 vluchtelingen ait Iran
Minister-crisis voorkomen?
’n Rembrandt ontdekt?
een
De toestand in de
Oekraïne
Huesca door de rooden
omsingeld
Beperkende bepalingen voer het
godsdienstonderricht
Protebt der Duitsche
Bisschoppen
Mexico bereid wapent
te leveren
Hevige windhoos langs
de Estlandsche kust
Talryke dood en en ernstig
gewonden
Weseman veroordeeld
in hooger beroep
Gegeven teekens niet
opgemerkt
De Litausche volksvertegen
woordiging vergadert
Laatste aansporing van Z. H- Exc.
Mgr. dr. J. H. G. Lemmens
Geruchten omtrent het aftreden
minister-president
Goemboes
Zes zwaargewonden, onder wie
twee gendarmes, by gecom
pliceerde autobotsing
in België
De vacantiereis van
koning Edward VIII
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1936
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De gryze Bisschop van Valladolid
aan een boom op een plein
gebonden
Kroch verduisterde
millioen franc
Het mijnongeluk te
Bochum
Voorstellen van Zweden
en Denemarken
Protest van Cabanellas
ADVERTENTIEPRIJZEN,
Por lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepen
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Noorwegen
Een besliste ontkenning van
hongersnood en opstand
De nota van
BeirW;
in
ontslag
uit
de
bedoeld.
Stand op Worm dog mr vja.: 7CL5
publiceert
kers
Nieww.Zeeland stelt voor, dat alle staten,
leden en niet-leden van den Bond onmid-
delHJk een plebisciet organiseeren over de
volgende beide punten:
In den avond ging bet gerucht, dat als ant
woord op het ultimatum van de opstandelin
gen. de gijzelaars zouden worden gefusilleerd.
De correspondent bericht verder, dat de man
nen op de pleinen van Iran aan boomen werden
gebonden.
Van de oude traditie van het politiekorps blijft
alleen de uniform gehandhaafd en deze nog
wel voorloopig. De naam wordt gewijzigd in
„republikeinsche nationale garde”.
Verder wordt medegedeeld, dat het finan
cieel departement te Biscay» een decreet
heeft uitgevaardigd, waarbij nieuw geld in
omloop wordt gebracht in verband met den
moeilijken financieelen toestand. Hierbij
Bij de jongste legermanoeuvres in Italië werd een ijzeren brug door een pantser-
tank vertransporteerd
steunen de Spaansche bank en een aantal
banken van Bilbao.
Het Fransche leger beschikt thans over
apparaten waarmede de bewegingen der
vliegtuigen nauwkeurig kunnen worden
gecontroleerd. Een fotograaf aan den
ongelukten zal vermoedelijk Donderdagmiddag
geschieden.
Na een onderbreking van tien Jaar is weder oen
Litausche volksvertegenwoordiging gekozen en
bijeengekomen.
Z-e en een halve ton beschikbaar gesteld tet
«teen aan de botermarkt.
In verband met de Zaterdag in Limburg
te houden N.S.B.-vergaderlng richt de Bis
schep van Roermond, Z. H. Exc. Mgr. dr.
J. H. O. Lemmens, nog de volgende aan
sporing tot zijn diocesanen:
De Prente Popular deelt mede, dat de op
standelingen te Oviedo nog slechts een zwakke
positie bezetten. De volksfronten hebben in de
stratefr-iuldsprêkers opgesteld, welke de uitzen
dingen van radio-Madrid uitzenden.
Van betrouwbare zijde wordt vernomen, dat
gisteravond een buitengewone zitting van den
krijgsraad van de regeeringstroepen vijf opstan
delingen ter dood heeft veroordeeld. Het vonnis
werd een uur later voltrokken.
Een van hen, de grjjze bisschop van Val-
KEWdr-scnocht, dat men hem alleen met
de voeten en over de borst aan den boom
bond. „Laat mijn handen vrU” verzocht hjj,
„opdat ik God zal kunnen bidden"*.
De bijzondere correspondent van de Paris
Solr bericht uit La Puncha, dat gisteren de
gijzelaars, welke de regeeringstroepen in het
fort Guadelupe gevangen hielden, raar Irun
zjjn gebracht.
Het radiostation te Palma do Majorca
meldt, dat de Volksfronttroepen verslagen
■On en zich naar de kast terugtrekken,
waar zjj werden achtervolgd.
Hjj stelt voor: 1. ontwapening en 2. een meer
automatische inwerkingtreding van de preven
tieve maatregelen, vervat in de art. 11, IS, 17
en 19 van het pact. Verder stelt hU een per
manente ontwapeningsconferentie voor, of wel
de benoeming van een commissie, waarin van
elk land een vertegenwoordiger zitting heeft.
t. Moeten In dit geval de legers van de
staten onmiddellljk en automatisch ter be
schikking van den Volkenbond werden ge
steld?
TALLINN, 1 Sept (Stefanl) Langs de Est
landsche kust beeft een hevige windhoos ge
woed. Tal van schepen zonken, verscheidene
personen verdronken, terwijl andere personen
zoo krachtig tegen den grond werden geslagen,
dat zij ernstige verwondingen opliepen. Van tal
van gebouwen werden de daken weggerukt. De
f schade is aanzienlijk.
PRAAG, 1 Sept. Gisteren is in het dorp
Kladno een schilderij ontdekt, dat vermoede-
HJk door den grooten Nederlandscben meester
Rembrandt is geschilderd.
Het schilderstuk was geborgen op een zolder
en kwam voor den dag, toen de regeering ge
lastte, dat voor de bescherming tegen aanvallen
uit de lucht alle rommel van de zolders moest
Terwijl hiermede bezig waren naderde
met groote vaart de Nederlandsehe
auto van den heer, B., oud 66 jaar rn wo
nende te Breda, die self z(jn «ragen be
stuurde. HU reed op de groep in, tenge
volge waarvan twee gendarmes vrij ernstig
werden gewond en drie andere personen
eveneens betrekkeiUk zware verwondingen
bekwamen. In allerijl moesten de gekwets
ten naar het ziekenhuis worden vervoerd.
Ook de guardia civile te Madrid wordt thans ge
reorganiseerdzljseiaars te Irun worden met
den dood bedreigd, o.m. behoort ook de grijss
Bisschop van Valladolid tot deae slachtoffers;
in Biscaye komt nieuw geld in omloop.
gadert,
stille
Aan ons dierbaar katholiek
volk van Limburg
lo. Is het volk bereid automatisch en
onmiddellUk doof te nemen aan sancties btj
artikel 1< van het Volkenbondspact tegen
lederen staat, die door den raad of de Vol-
kenbondavergadering wordt gekenmerkt als
een aanvaller?
BAZEL,
is het vot
waartoe Hans Weseman die den Dultschen emi
grant Berthold Ja coo beeft ontvoerd, was ver-
KAUNA8, 1 Sept. De Utausche volks
vertegenwoordiging, die Juni JJ. na een on
derbreking van tien jaar weer is gekozen, ia
beden in eerste zitting bijeengekomen.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD-
HENDAYE. 1 Sept. (D.N.B.), De Madri-
leenaehe regeering heeft na de organisatie
van de volksfront-militie, welkè de leiders
bty'keuse benoemt, thans ook de guardia
civile gereorganiseerd.
Men bericht ons uit Brussel, dat zich Dinsdag
onder de gemeente Waver een gecompliceerd,
ernstig auto-ongeluk heeft voorgedaan.
- De heer Dehailoy, wonende te Yvoer. keerde
met zijn auto uit Brussel huiswaarts, toen hij
nabU het zg. Bols du Prussien op het gebied
van Waver in aanrijding kwam met een auto
bus. welke uit de tegenovergestelde richting
kwam en trachtte den wagen van den heer De-
halloy nog te passeeren. De schok was zeer
hevig en de heer Dehalloy werd zwaar gewond
Vijf inzittenden van den autobus, die van een
tocht naar de Pyreneeën terugkeerde, werden
licht gewond. Gendarmes waren spoedig ter
plaatse en namen de noodige maatregelen voor
de verzorging der gewonden en het vrijmaken
van den weg.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Vékfoon Administratie 4330, Radactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar 12.—
Voor buiten Alkmaar I2.S5
Dagblad uitgegeven door du
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Mof geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De minister van Buitenlandsche Zaken i
Letland, Munters, deelde heden mede, dat
regeering geantwoord heeft op bet verzoek i
den secretaris-generaai van den Volkenbc
om voorstellen in te dienen tot hervorming i
den Bond. De regeering van Letland acht
opbouw van het Volkenbondspact van dien
aard, dat een wijziging niet noodig is. Men
moet alles doen om het aantal leden van den
bond te verhoogen en verder moet vermeden
worden, dat de militair» sancties worden ver
zwakt.
Zweden. Denemarken
ben nota's san den Volkenbond gezonden In
zake event, wljrlging
statuut.
Verder wordt te Madrid een revolutlonnair
gerechtshof gevormd, dat bestaat uit drie be
roepsrechters, vier vertegenwoordigers van de
linksch-burgerlijke partijen en 7 vertegenwoor
digers van socialisten, communisten en anar
chisten. Voor deze rechtbank zullen alle „volks-
en staatsvijanden” terecht staan. On de von
nissen van de rechtbank is geen beroep moge
lijk.
STOCKHOLM, 1 Sept. (D. N. B.) De
Zweedsche regeering heeft gisteren den secre
taris-generaai van den Volkenbdhd, Avenol, het
antwoord overhandigd op de voorstellen Inzake
een verbetering der toepassing van het Volken-
bondsstatuut.
BOEDAPEST, 1 Sept. (Reuter) Minis
ter-president Goemboes heeft zich heden
ochtend vergezeld vsn rijn geneesheer naar
kasteel Godoio, de verblUfpiaats van regent
Borthy begeven.
Hoewel geen enkel communiqué is gepubli
ceerd en Goemboes weigert iets te zeggen, ge
looft men toch, dat de minister-president het
van de regeering heeft aangeboden
Het .Petit Journal" schat het aantal
Irun te Hendaye aangekomen vluchtelingen
van het Spéansche Volksfront op 8500. Vol
gens hetzelfde blad zouden 2 Belgische officie
ren, die uit AbesssiniS waren teruggekeerd, te
Iran rijn aangekomen en zich ter beschikking
hebben gesteld van de „rooden”.
De minister van landbouw. Daranyi, die reeds
in Juni en Juli minister-president Goemboes
verving, is aangewezen als plaatsvervanger van
Goemboes gedurende diens afwezigheid. Hier
door is .een minister-crisis voorkomen, tenmin
ste vobr het oogenMik. De zegent behoeft zich
thans niet uit te spreken voor de eene of an-
President Cardenas heeft vandaag in de ope-
ningszitting van het federale congres o.m. me
degedeeld, dat de Spaansche ambassadeur ver
gunning heeft gevraagd voor de levering van
wapens door Mexico aan Spanje.
De Mexicaansche regeering heeft dit verzoek
Ingewilligd.
Wegens den slechten gezondheidsteestaad van
den minister-president ia in Hongarije oaae-
kerheid ontstaan el een minister-crista kan
voorkomen worden.
De Kamer bestaat uit 59 afgevaardigden,
waarvan drie vertegenwoordigers van het Me-
melland. Na de beëediglng door den president
van den ministerraad, hield de staatspresident
een toespraak, waarin hy de geschiedenis van
de laatste tien jaar behandelde. De nieuwe Ka
mer zal behalve de gewone wetgeving ook nog
de grondwet, welke in 1928 is gewijzigd moeten
behandelen.
Na de rede werd de zitting geschorst tot den
middag. In de middagzittinp zullen de commis
sies worden gekozen. Tot voorloopig voorzitter
is ir. Schakenis gekozen.
De-heer B. verklaart, dat hij de door de gen
darmes gegeven teekens niet heeft opgemerkt
en daarom is doorgereden, welke verklarliftt
alleszins aannemelijk schijnt te zun. aangezien
na onderzoek zou zijn gebleken, dat een ander?
auto vóór hem uttreed, welke het hem ónmo
gelijk maakte eventueele teekens waar te
nemen.
Felle brand te Loon Mi A «urn.
Bijzonderheden over de nieuwe elearingsovee-
eenkomat tuzschen Nederland en IztzaeoM.
Sept. (Reuter.) In hooger beroep
s van drie jaar gevangenisstraf.
Na het onderhoud, dat anderhalf uur duurde,
keerde Goemboes naar Boedapest terug, waar
hjj een zitting van het kabinet presideerde.
Na de bijeenkomst van den ministerraad, had
de minister-president een onderhoud met den
voorzitter van de Kamer, Sztranyavszky.
Naar de „Daily Telegraph” meldt, hebben de
nationalisten den berg Buruntea, de laatste
natuurlijke hindernis tusschen de linies der
nationale troepen en San Sebastian, bezet.
BU het aanbreken van den dag deden de na
tionalisten met de bajonet op bet geweer een
uitval, om den berg bU verrassing te bestor
men. De gevangenen, waaronder een aantal
Franschen, zUn (fifed geschoten. De voorste
stellingen der nationalisten zijn na dit succes
nog slechts 8 KM. van Ban Sebastian verwij
derd.
godsdienstonderricht moeten onthouden van
iedere actie in de Katholieke Jeugdorganisaties,
evenals van iedere propaganda voor deze veree-
ni gingen.”
Het werk der geestelijken in de kerkelUke
Jeugdorganisaties is een belangrijk deel der
zielzorg; zU vormt een wezenlijk bestanddeel
van hun ambtsplichten. Daarom heeft de voor
zitter van de Bisschopsconferentie in Fulda
Kardinaal Bertram^ namens het geheele Epis
copaat op 3 Augustus 1936 tegen deze bepaling
geprotesteerd en er op aangedrongen, dat zU
niet uitgevoerd zou worden.
Dit protest is tot nog toe onbeantwoord ge
bleven.
SEVILLA, I Sept. (Reuter). Naar
per radio is medegedeeld, heeft de
nationalistische luchtmacht gisteren
verschillende openbare gebouwen te
Madrid gebombardeerd. Vier bom
men zqn op het ministerie van Bin-
nenlandzche Zaken terecht' gekomen,
een op het Noorder-spoorwegstation,
een op het ministerie van Oorlog en
een op de Plaza Cibeles.
Het aantal slachtoffers zou ongeveer
300 bedragen.
Radlo-SeviUa deelde hedenochtend het vol
gende mede; „Dank zU een hevig bombardement
uit de lucht zUn de nationalisten in AsturiC 15
K M. naar het Noorden opgerukt in de richting
van Oviedo. In de Sierra Guadarrama zijn de
nationalisten uit San Rafael komend, opgenikt.
In een gevecht tegen de marxisten rijn de na
tionalisten nabü Teruel aanzienlUk opgerukt.
Te Barcelona werden vUftien piloten gefusil
leerd, omdat zU weigerden de bevelen voor een
aanval uit te voeren. Na een lievig bombarde
ment van Cangas de Tinea werden de marxisten
verslagen, behalve vele dooden hadden zU 600
gewonden en 400 werden krUgsgevangen ge
maakt. De vijand Het op het terrein vUftien
vrachtauto's, 15 motorrijwielen en 2800 geweren
achter.
Malaga werd hevig gebombardeerd door de
luchtmacht van de kolonne Varela.
bevat onder nr. 148 de volgende mededeellng: i
BU besluit van 25 Juni 1936 heeft de Rijks-
en Pruisische minister voor Wetenschap en
Opvoeding bepaald „dat geestelijken, die tot I
het geven van godsdienstonderricht in de
scholen zijn toegelaten, zich ook buiten het
Generaal Cabanellas heeft een protest gericht
aan het Roode Kruis te Genève, waarin hU ver
klaart, dat het ziekenhuis van Burgos, dat
duidelijk het roode kruis draagt, door vlieg
tuigen van de regeeringstroepen te gebombar
deerd.
MOSKOU, 1 Sept. De Prawda publiceert een
schrUven van de Kolchoa-apteittors uit het
district Isium in de streek van Charkof, waarin
gezegd wordt, dat de berichten in de Duitsche
pers over hongersnood en opstand in de Oekraï
ne daar groote vroolijkheid hebben gewekt. De
arbeiders der Kolchozen kondigden een over-
vloedigen oogst voor dit jaar aan en schrijven,
dat het) leven der Kolchoxmannen steeds beter
wordt. ZU zeggen Stalin dank voor de tot stand
gebrachte toestanden en verklaren ten allen
tijde bereid te zUn met het roode leger op te
trekken ter verdediging van leder stukje van
hun land.
De correspondent van de „Petit Parisien" te
Tanger meldt, dat Franco voor den druk van
de publieke meening der inboorlingen is ge
zwicht en den leider der Arabische nationale
partU Abdel Alek Tors in vrijheid heeft ge.
steld.
De regeering spreekt daarin o.m, den wensch
uit, dat staten, welke uit den Volkenbond zUn
getreden, moeten worden aangespoord weer in
dit instituut terug te keeren.
De Zweedsche regeering letft er verder den
nadruk op. dat zij niet bereid is eenige ver
plichting aan te gaan, welke niet in het Vol-
kenbondsstatuut is vervat.
De Deensche minister van Buitenlandsche
Zaken, dr. Munch heeft den secretaris-generaai
van den Volkenbond een nota doen toekamen,
waarin eenige voorstellen vervat zijn tot ver
betering van het Volkenbondsstatuut.
De Deensche regeering is van meening, dat
voor het oogenblik wijzigingen in het Volken
bondspact noch noodzakelUk, noch mogelUk zUn,
ZjJ beveelt daarom aan, na te gaan, op welke
wijze de bepalingen van het pact zoo goed
mogelijk kunnen worden toegepast. e
De minister van Buitenlandsche Zaken van
Noorwegen. Koht, beeft den Volkenbond een
nota gezonden, waarin het standpunt van
Noorwegen ten aanzien van de hervorming van
het volkenbondspact uiteen wordt gezet.
In deze nota verklaart Koht, dat de vier
Noordbche landen het over het belangrijkste
punt eens zijn: de voornaamste taak van den
tnnd is te voorkomen, dat conflicten uitbreken,
die tot een oorlog kunnen leiden.
Nieuw-Zeeland doet inzake fc hervoraaing vaa
den Volkenbond een voorstel tot het organteea-
ren van een plebisciet.
De ztandaardloonen van de ondersteanden na
der vastgesteld.
Gecompliceerde autobotsing
zwaargewonden
ISTANBOEL, 1 Sept. (Stefanl.) Het blad
Koeroem acht het as onderhoud tusschen ko
ning Edward en Ataturk van groot belang. Het
meent, dat dit onderhoud zelfs een der belang
rijkste gebeurtenissen der geschiedenis van de
laatste jaren is. Intusschen moet men, zoo gaat
het blad voort, geen politieke resultaten daar
van verwachten, gezien het particulier karakter
van het bezoek. De ontmoeting zal echter die
nen tot versterking van de vriendschapsbanden
Het Kirchllches Ambtsblatt van 26 Aug. JX ptusschen beide landen. Het blad zegt vertier,
dat bet opmerkelijk te, dat de Britsche koning
Zuid-Sla viè en Griekenland heeft bezocht al
vorens zich naar Turkije te begeven, en be
sluit met de conclusie, dat het hier gaat om
politieke toenaderingen, die gunstig zUn voor
den vrede.
BOCHUM, 1 Sept (D. N. B.) Vanmiddag is
men er in geslaagd het stoffelUk overschot
van nog één verongelukten münwerker te ber
gen. zoodat het totaal aantal slachtoffers tot
26 gestegen is. De ter aarde bestelling der ver-
Radlo-Teneriffa meldt, dat een regeerings-
Eetrouwe duikboot door bommen ernstig be
schadigd is. Bovendien te de kruiser Miguel
Cervantes" voor de tweede maal gebombar.
deerd. Verscheidene botpmen hebben de com
mandobrug getroffen.
Het hoofdkwartier van generaal Franco
heeft per radio-Tetoean medegedeeld, dat de
militaire partU tot nu toe 60 vliegtuigen der
regeering heeft neergehaald.
GENEVE, 1 Sept (Reuter) Heden was het
de laatste dag, dat het secretariaaUgeneraal
van den Volkenbond nog voorstellen tot hervor.
ming van den Bond in ontvangst kon ne
Alleen van Frankrijk, Sovjet-Rusland. Ai
tlnlé, Uruguay, Nleuw-Zeeland en Letland
voorstellen ontvangen.
BORDEAUX, 1 Sept. (Reuter) Ten aanzien
van de oplichtingsaffaire-Kroch werd gister
middag op het paleis van Justitie medegedeeld,
dat het genoemde bedrag van honderden mil
lioenen overdreven te. Toch ia de Fransche staat
door hem benadeeld voor een millioen franc.
Nog een enkel ernstig woord voor de
komende dagen.
5 September, de dag waarop de
N. 8. B. in het hart van Limburg ver-
zal voor ons allen zijn een
boe te - d a g. Geen enkele
actie of demonstratie naar buiten, hoe
goed ook bedoeld. Blijft avonds
thuis, en bidt allen het Rozenhoedje
ter eere van Maria, de Moeder en Ko
ningin van ons Bisdom, voor het be
houd van het geloof in Limburg en
voor onze dwalende broeders.
Zondag 6 September zal
volksdag zijn, de groote bid
de dag van de algemeene Heilige
munie. de dag waarop heel kalhÓUSE"
Limburg hulde en eerherstel brengt
aan Christus Koning, de dag, die we
derom besloten wordt met het Rozen
hoedje tot dezelfde intentie.
Wij rekenen op aller trouw en ge
hoorzaamheid. Daarom zegenen wij u.
Limburg aan Christus door Maria!
V»
Uw aller herder en vader,
t GULIELMU8,
Bisschop van Roermond.
Roermond, 1 Sept. 1936.
By het bombardement van Malaga door de nationalisten werd een
petroleum-tank getroffen
Minister-president Goemboes, wiens gezond
heidstoestand veel te wenseben overlaat, zal
Donderdag of Vrijdag naar een sanatorium In
de omgeving van München vertrekken.
worden geruimd.