om
De bloedige worsteling
het bezit van Irun
,L
ONSBLAD
Het nieuws van heden
Blijft uitwijzing
gehandhaafd?
Wijziging in het
kabinet-Giral
Nog steeds onrust
in Abessinië
I
GOEMBOES TREEDT AF
De non-interventie
LA PUNCHA IN HANDEN
DER OPSTANDELINGEN
KERK EN STAAT IN HET
DERDE RIJK
De a.s. partijdag
te Neurenberg
HUMANISEERINC VAN
DEN BURGEROORLOG
JOH. LAÜWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DE BAROMETER
EN TWINTIGSTE JAARGANG 279
Als minister van landsverdediging
Ken roode uitkijkpost tn de omgevUtg van Madrid
-
van
San Marcial ingenomen
Verlengd tot inar?
pokken
Letterlyk in atukken gehakt
t
o
Eden heeft water-
Nationalisten naderen
Malaga steeds dichter
Een Italiaansche waarschuwing
tegen inbreuk verwacht
Vliegtuig te Altona
neergestort
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Geweldige brand te
Stockholm
Er zou een ministerie komen
op breedere basis
Koning Gustaaf licht
ongesteld
Strooptochten rondom
Addis Abeba
Irun wordt in aüerjjl in staat
verdediging gebracht
4-«
od van den bisschop
van Jaen
De militaire diensttijd
in Frankrijk
Abeaainiache bisschop van ~t)essie
door de Italianen gefuailleerd
Contact verkregen met Madrid en
met Burgos
ADVERTENTIEPRIJZEN»
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen -
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Epiacopaat benoemt *yn vertegen-
woordigeta voor nieuwe
onder handelingen
Alleen de S. S. zal Hitler bewaken
en dé orde verzekeren
„Piraten” worden aan
land gebracht
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS i
Per kwartaal voor Alkmaar f2.-
Voor buiten Alkmaar t f2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
Verder houden in t binnenland de gewapen-
T
t
Memorie post
L
achter
verdedigt rfchr wanhopig
0
er li
voor
1
o o
f
1
k
t
r
t
r
r
i
i
t
i
i
i
De manoeuvre» van het Italiaansche leger werden o.m. bijgewoond door
maarschalk Badoglio (links), maarschalk Balbo en generaal Teruzzi
Het contact met Burgos werd langs particu
lieren weg tot stand gebracht.
Andere formaties In de nationaal-sociallsti-
scr.e party, als de SA., de arbeidsdienst en de
poiitletroepen, zullen hierbij geen medewerking
veileenen.
De troepen van de opstandelingen zetten
hun aanval voort. La Puncha en San Mar
cial zijn reeds geen strategische posities van
de regeering meer, daar de opstandelingen
de plaatsen zijn omgetrokken.
MADRID, 3 Sept. (Havas) De vroegere so
cialistische minister Prieto verklaarde in ant
woord op een vraag van den correspondent aan
gaande de geruchten omtrent een as. hervor
ming van het ministerie dat Giral stappen had
gedaan tot wijziging van het tegenwoordige mi
nisterie, waardoor dit een breedere basis aou
krijgen door de intrede van verscheidene per.
soonlljkheden der partijen van het Volksfront,
die tevoren niet in de regeering waren verte
genwoordigd, t.w. de socialisten, de communis
ten en de Baakische nationalisten. Hij voegde er
nog aan toe, niets bepaalds te weten aangaande
de mogelfjke toewijzing van het ministerie «on
der portefeuille aan een vertegenwoordiger van
de anarchist,Ur he nationale arbeidsconfederatle.
HU meende echter eerder, dat er uit deze orga
nisatie een commissie sou worden gevormd ter
raadpleging van de regeering.
gemaakt en voor
atsen zich sctat-
ROME, 2 Sept. (DHH.) Met het oog op de
nieuwe berichten over Fransche wapenleveran-
ties aan de Madrileenache regeering wordt in
toonaangevende Italiaansche klingen verklaard,
dat te verwachten is. dat bij een systematische
voortzetting dezer leveranties, welke een inbreuk
BERLIJN, 3 Sept. (Havas) Voor de eer
ste maal zal do orde, en bewakingsdienst,
ter gelegenheid van den nationaal-sociallB-
tlacben partQOhg te Neurenberg uitsluitend
verzekerd worden door leden der S.S.
De correspondent van de „Daily Telegraph”
meldt verder, dat het léven onder het Italiaan
sche regiem veel duurder is geworden. De boe
ren uit de omgeving durven niet naar de hoofd-
volksfront
muren.
Lloyd George brengt vergezeld van zijn
dochter een bezoek aan Duitschland om
de jeugd- en arbeidskampen in oogen-
schouw te nemen
scl
grens gezonden,
Behobie binnen komen, onmiddellijk moeten
ontwapenen.
Uit HendaTe bericht het D.N.B. dat
hedensroend de nationalisten de hoog
te van San Marcial, welke den toe
gang tot Iran verspert, in stormloop
hebben genomen.
■venwel wapperde de rood-gouden vlag
van de opstandelingen op een vijftigtal
meters van hun stellingen. Tenslotte werd
La Puncha overgegeven.
PABUS. 2 Sept. (Keuter). Naar de „Fi
garo” meent te weten, zou de regeering de
verlenging van den diensttQd tot jaar
overwegen.
Deze kwestie zou M. Vrijdag in den mi
nisterraad worden besproken.
STOCKHOLM. 2 Sept, i Reuter). In eén gis
teravond gepubliceerd officieus communiqué
wordt medegedeeld, dat Koning Gustaaf in do
afgeloonm week veel last heeft gehad van ze
nuwpijnen, doch dat zijn toestand geen reden
tot ongerustheid geeft.
Duizenden zfjn op Fransch gebied gevlucht
en ondergebracht bij de Inwoners van Fransch
Behobie, want de wegen zijn te onveilig om hen
naar Hendaye te brengen.
Hij was een der vijf Abessinische bisschop
pen, die op verlangen van keizer Halle Selassie
eenige jaren geleden werden benoemd, toen de
Aboena het hoofd van de Abessinische kerk
stierf en de Koptische patriarch van Abes-
sinlë een opvolger moest benoemen.
Te kwart over vijf stonden de opstandelingen
voor de poorten-van Spaansch Behobie; in de
straten knalden.de schoten. De stellingen van
de regeeringstroepen bij La Puncha waren ge
heel omsingeld, doch de volkslront-mllltie gaf
zich hier nog niet over.
STOCKHOLM. 2 Sept. (Stefanl). Een gewel
dige brand hee/t te dezer stede een groote con
fectiezaak geheel vernield. De schade bedraagt
vier millioen kronen. Het geheele personeel,
300 man groot, zal verscheidene maanden zon
der werk zijn tengevolge van dezen brand.
Vanuit San Marcial werden de aanvallers
met een razend machinegeweervuur be
stookt, hetgeen hun stormloop echter niet
stuitte. Enkele minuten later hadden zjj
stelling no. 1 bereikt, die door de regee
ringstroepen reeds was verlaten.
Uit Rome wordt aan de K. W. p. gemeld:
Niet voor alle misdaden, die het Communis
tisch gepeupel beeft bedreven kan de regeering
te Madrid aansprakelljk worden gesteld. In
enkele gevallen kan zjj alle schuld van zich
afwijzen, wjjl zjj In verband met den verwar
den toestand niet altijd haar gezag kon doen
gelden.
Geen enkele verzachtende omstandigheid kan
zij evenwel aan voeren, als zij eenmaal verant
woording zal moeten afleggen voor den martel
dood van den Bisschop van Jaen.
Een vertegenwoordiger van Havas is erin ge
slaagd Irun binnen te komen. De stad biedt
een troosteloozen aanbllk. Op straat ziet men
niet* dan gewapende volksfronters. Steeds ko-
Al-
LONDEN. 2 Sept. (Reuter). Eden ia lijdende
aan een lichten aanval van waterpokken. Hij
zal zich eenlgen tijd uit* het ministerie van
Bultenlandsche Zaken terug moeten trekken.
H|j hoopt hersteld te zijn vóór de ojjeenkomst
van de Volkenbondsvergadering.
PARIJS. 2 Sept. (Reuter) De bijzondere
correspondent van de Intranslgeant te Hen
daye, heeft een onderhoud gehad met den Ar-
gentjjnschen ambassadeur Daniel Mancilla, die
het Initiatief heeft genomen tot het „meer
menscheljjk maken" van den burgeroorlog.
BOEDAPEST. 2 Sept. (D. N. B.) Minister
president Goemboes heeft rUksbestuurder Hor-
thy verzocht "hem te willen ontheffen van de
leiding van het ministerie van landsverdediging
Horthy heeft dit verzoek ingewilligd en
heeft, op «oor»tel van Goemboes, veldmaar
schalk Sownthy benoemd to» minister.
Goemboes ia bevorderd tot generaal der in
fanterie.
Minister-president Goemboes zal morgen
ochtend om negen uur ner vllektuij naar Mün
chen vertrekken, waar hjj in een sanatorium
zal worden opgenotnen.
NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD
ADDIS ABEBA, 2 Sept. De Abessini
sche bisschop van Dessie, die na de over
winning der Italianen zijn onderwerping
aanbood, is gisteren door een vuurpeloton
op de markt van Addis Abeba gefusilleerd,
aldus meldt de „Daily Tel.” De Italianen
zeggen dat men hem op heeterdaad heeft
betrapt, toen hjj bezig was een groep Abes,
slnische krijgers tegen het Italiaansche ge
zag op te hitsen.
De bloedige worstelmg om bet bezit vaa Irwa
schijnt in het voordeel der nationalivien te
zullen verloopenLa Puncha reeds la hinden
der opstandelingen; Malaga wordt steeds dich
ter genaderd.
Een Italiaansche waarschuwing tegen inbreuk
op de non-interventie-overeenkomst wordt ver
wacht wegens nieuwe berichten over Fransche
wapenle voran lies.
Inzake een eventueele humaniseering van den
burgeroorlog ia Spanje sou contact verkregen
»ljn met Madrid en met Burgos.
V-riengine van den militairen dterarttUd la
Frankrijk tot 3% jaar overwogen.
WU vernemen uit Berlijn, dat de drie daar
nog aanwezige Nederlanders wien was aan
gezegd dat zij het Dultsche grondgebied zou
den moeten verlaten, nog geen mededeellng
hebben ontvangen van een veranderd stand
punt van de Dultsche regeering te hunnen
aanzien, aoodat zR rekening moeten houden
met hun vertrek’op uiteriyk hrriinaumul
avond. z.
BERLIJN, 2 Sopt. Vanmiddag is te
tons op de vischmarkt een vliegtuig, dat voor
een oefenvlucht gestart was en in strijd met
de voorschriften over de stad draalde, door
eigen schuld van den bestuurder neergestort.
De piloot kreeg zware verwondingen, waaraan
hjj. kort na In het ziekenhuis te zijn opgeno
men overleed. Gelukkig werden geen .voorbij
gangers getroffen. Het toestel was uiteraard
vernield.
Van het front voor Irun 2 Sept. De
speciale correspondent van het Duit-
sche nieuwsbureau meldt: Nadat van
daag de ochtend in volkomen raat
was verstreken, openden de opstan
delingen volkomen plotseling om
1 uur des middags een krachtig in
fanterie-, machinegeweer^ en hand-
granatenvuur op de regeeringsstellin-
gen, welke van het oude fort San
Marcial omlaag naar da grenarinrier
Bidassoa looppa.
Ongeveer een half uur later vielen de recht-
schen, uit het Zuiden komende, deze linie in
stormloop aan, om half drie kon men van den
Franschen oever de rood-geel-roode kleuren, de
vlag der Franco-troepen, van den top zien
wapperen.
Op hetzelfde oogenblik, waarop de vlag op de
borstwering van de loopgraaf geplant werd,
sloegen vier granaten voor de stelling in, echter
zonder schade aan te richten.
Intusschen trokken zich op de uitgangsstel
lingen verdere versterkingen samen, benevens
nieuwe stormafdeellngen. welke tot taak hebben
de bergopwaarts op dezelfde keten liggende
stellingen 3 en 1 aan te vallen. De artillerie
der regeeringstroepen vuurt onophoudelijk op de
posities, die door de rechtschen genomen zjjn.
De opstandellngeriartiUerie daarentegen zwijgt,
waarschijnlijk omdat zjj rekening houdt met
een onmiddellijk verder oprukken der rechtsche
infanterie.
Tegen vijf uur was in de richting van den
straatweg .van Behobie naar Irun buitengewoon
hevig infanterie- en machinegeweervuur te
hooren.
Het schijnt, dat de rechtschen ook langs de
grensrivier Bidassoa oprukken.
Later werd vernomen, dat de Marokkaansche
troepen Behobie zjjn binnengerukt en In hand
gemeen zijn geraakt met de verdedigers In de
straten. Voor de opstandelingen de stad bin
nenrukten hebben vrouwen, kinderen en grijs
aards dese verlaten.
Ook verscheidene manschappen van de re-
troepen hebben de Fransche stmib over*
j. Fransche gendarmes zijn naar de
die de mannen, welke Fransch
LONDEN, 2 Sept. (Reuter.) De schipper van
de „Girl Pat”, George Osborne en zijn broer
Jim, zijn heden onder politlegeleide te-Graves
end aan land gebracht Zij werden onmldctellijk
in een celwagen naar Londen gebracht, waar zj)
nog hedenmiddag voor den politierechter in
Bowstreet zouden verschijnen.
Terwijl de te hulp, geroepen versterkingen
der regeeringstroepen er de voorkeur aan gaven
terug te keeren, verplaatste de artillerie van
Pontarabie het vuur belangrijk naar achteren.
ZU bestookte met de stukken van middelmatig
kaliber de naar Irun leidende helling, teneinde
een verder oprukken der opstandelingen te voor,
komen.
Dezen schijnen van hun kant de verovering der
laatste bergpositles door de verder Westelijk
omtrekkend In het veld gebrachte overige troe
pen van Franco af te wachten, alvorens tot een
nieuwen aanval over te gaan.
Opvallend was het volkomen afwezig blijven
van luchtstrijdkrachten aan belde zijden, even
als de zuinigheid, waarmede aanvallers en ver
dedigers van hun munitie gebruik maakten.
Ook van de zeezijde heeft tot dusverre nog nle-
nmnd in deri strüd ingegrepen. flulten
Even over vier uur kwam een afdeeling op- Terkeer 18 onderbroken. De militie va
standellngen ter sterkte van ongeveer 60 man,
op de zoojuist veroverde hoogte te voorschijn.
Met de rood-geel-roode vlag aan het hoofd
stormden zU de helling af naar stelling no. 1
der regeeringstroepen, welke Iets boven Behobie
de benden, onder aanvoering van de zoons van
Ras Kassa, voortdurend strooptochten.
In bet centrum van Addis Abeba is de toe
stand kalm. In de voorateden wordt lederen
avond schieten gehoord.
De aanval op San Marcial schUnt *an
ook sjcees te hebben. Vanaf de brwg kan
men kien, dat Irun haastig In staat van
verdediging wsrSt gebyacht. Banrieaden k,
van zandzakken word
de ramen der huizen
ter». Het heeft den aanblik, dat de steg
nog voort zal duëen en zeer bloedig zal
worden.
geld, doch dit schijnt niet voldoende
opstandelingen tegen te houden.
Op 30 meter van den Franschen grenspost
-Alle
- - De militie van het
Koopman te Rotterdam gearresteerd in ver
band mrt misleidende advertenUe-campagne.
fi(j ^ppletoire begroeting /SS.SSS saagevraagd
véor de bescherming der bevolking tegen lucht
aanvallen.
RUksverkeersinspectie ingesteld.
Belangrijke order voer «ten Ni
scheepsbouw.
Ook de velden bjj de grens bieden een schrik
kelijk aanzien. De bewoners, die nog in Irun wa.
ren gebleven, vluchten hierheen. Overal zijn
hier met gras gevulde matrassen gelegd en res
ten van maaltijden liggen verspreid. Sedert
eenige dagen leven hier enkele honderden
vluchtelingen uit Irun onder den blooten hemel,
lïrreed bij het minste gevaar te vluchten. Te
half vijf vlogen enkele vliegtuigen van de op
standelingen over Irun.
De batterij van Pontarabie, dat nog in han-
de.n. V^n de re8eerln8*tróepen Is, vuurt gere-
om de
Het zware geschut der roode militie Js thans
gericht vanuit Pontarabie op de kerk, welke
boven op de hoogte van San Marcial is ge
legen.
Op last van het Ministerie van Oorlog werd
de Prelaat In zijn paleis gearresteerd en als
gijzelaar onder sterk militair geleide per trein
overgebracht naar Madrid. Toen deze aan de
halte Vllaverde stopte In de onmiddeUljke na
bijheid der hoofdstad, deed een bende commu
nisten een inval In het station. Alle reizigers
werden uitgeschud, terwijl de militairen geen
vin verroerden om de passagiers te bescher
men, ja selfs zoo laf waren, dat zij den wagon
verheten waarin de Bisschop was gezeten,
soodat dese aan de willekeur van het gepeupel
was overgeleverd. De tachtigjarige moeder en
de suster van den prelaat trachtten den Bisschop
nog te beschermen, maar zij vermochten na
tuurlijk niets tegen de communisten, die bij
bet zien van een ..toog als razende duivels op
hun prooi toevlogen. ,J> Bisschop werd
letterlijk In stukken gehakt", waarna de moe
der en de zuster van den kerkvorst eveneens
werden vermoord.
Hjj deelde mede, dat sedert gisteren
contact bestaat tusschen Madrid en Bur
gos. De Spaansche regeering heeft tot bul-
tengev^pon ambassadeur Amerioo Castro
benoerpd, die zich zonder verwijl naar
Saint Jean de Lus zal begevpn.
Nadqt La Puncha In handen van de opstan
delingen gevallen is, deden ztf, een verwoeden
aanval «p San Marcial. Vanaf de brug bij Be
hobie kon men de opstandelingen gebukt zien
op de tappen der bergen, geweerschoten knal
len, doch het schijnt, dat San Marcial niet
veel tegenstand biedt.
Koning Gustaaf licht ongesteld.
Booek van dr. olljn aan de tentoonstelling
t Vuile Prufbt" <e Enschede.
de begroeting voor het Natio
naal fonds voor bjjsonderv noodeh.
Een onderhoud met het Tweede Kamerlid W.
Steinmetz ovei de steunwjjziging.
De auto-overval over bet IJ té Amsterdam;
een der beide gearresteerden hfrkend.
Riiksnfjverheidadienst verleent steun aan Ne-
dcrlandsche uitvinding op het gebied van
lueifersfabricage.
De openbare gebouwen en vliegvelden aldaar
werden door de luchtmacht der opstandelingen
gebombardeerd; er werden bommen van 250
K.Ör uitgeworpen.
Aan het front in Asturië hebben de opstan
delingen Tlneo, Salas en Trutta bezet en zij
bevinden zich nog slechts 30 K.M. van Oviedo.
Radio-SevlUa deelde hedenochtend mede, dat
de gouverneur van Granada zich naar Sevilla
had begeven, om zich ter beschikking van de
opstandelingen te stellen. De colonne Yague
heeft wederom een aantal kleine plaatsen rood
Toledo bezet.
De samenstelHng van deae eomsnlooie M
thans als volgt:
Kardinaal Adolf Bertram. Aartsbisschop
van Breslan. Kardinaal Michael von FBwi-
haber, Aartsbisschop van München. Kar
dinaal Kart Joseph Schulte. Aartsbisschop
van Keulen, Mgr. Konrad Graaf ven
pneysing, Bieorhep van Berlijn, en Mgr.
Clemens Angnat, Graaf von Galén, Bis
schop van Münster.
Het Abessinische gezantschap te Londen
deelt mede, dat de Negus van dén nieuwen
chef der regeering In het Amhaarsch een
schrijven heeft ontvangen, waaruit blijkt, dat
In het Westen des lands (het niet door de
Italianen bezette gebied) volledige orde en rust
heerschen. De brief besluit met de mededeellng,
dat In overeenstemming met de Instructies van
den Negus met het oog op de bezetting van
Addis Abeba door de Italianen een regeering
Een Britsche torpedojager, welke te Gi
braltar Is aangekomen, deelde mede, dat de
troepen van Franco tot 5 K.M. van Malaga
"waren genaderd.
Op de Vergadering van het gezamenlijke
Dultsche Episcopaat te Fulda Is een nieuwe
Commissie benoemd, die tot taak heeft gekre
gen om nieuwe onderhandellngen te voeren
met de Deltecbe Rjjksregeering om te komen
tot een vreedzame oplossing van de talrijke
conflicten, die zich tusschen Kerk en Staat
hebben voorgedaan naar aanleiding van het
- niet naleven van de bepalingen van het Con
cordaat van de zijde van den staat,.
Uit Birlatou wordt gemeld: Op den top van
den berg Turlarte wappert thans de vlag van
de opstandelingen. Ut Puncha is letterlijk
doorzeefd met kogels.
De volksfronters stryden dapper, doch de
toestand schijnt hopeloos voor hen te worden
en men vraagt zich af, hoelang zjj het nog
zullen uithouden, zy worden gesteund door
een pantaertreln, van waaruit onophoudelijk op
de opstandelingen wordt geschoten. Een groep
manschappen van de regeeringstroepen tracht
te een bergboor La Puncha te beklimmen, doch
zij stonden hier bloot aan het vuur van de
opstandelingen. Ook San Marcial wordt hevig
beschoten, evenals de weg tusschen Irun en
San Sebastian.
van het geval zal worden gevraagd.
Nader wordt gemeld, dat de gebroeders Or
bome voorloopig gijn vrijgelaten onder cautie.
De laak la een week ultgesteld.
Is gevormd en dat alle staatszaken worden ge
voerd met medewerking van een staatsraad,
welke bestaat uit ambtenaren uit alle provin
cies van Abessinië.
gemaakt door kleine benden goed gewapende
bandieten.
tnen versterkingen uit San Sebastian, die on-
mlddeliyk worden doorgezonden naar het front,
waar de bloedige slag voortduurt.
op de niet-lnmengingsverplicbting vormen, de
In- aanmerking komende rëgeenngen haar vrij
heid van handelen zullen hernemen.
L
