'i
ONS BLAD
Irun hedenmorgen veroverd
door de rebellen
Kardinalen
van
Politieke reizen
£r
Het nieuws Van heden
DE BAROMETER
STAD BIJ VERRASSING
INGENOMEN
Het congres der
Duitsche missie
DE GEZONDHEID VAN
Z.H. DEN PAPS
DE STAKINGST0ESTAND
IN ZUID-WALES
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De non-interventie
rr nr-Züi-i— VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1936
r
t
Ook Radek in arrest?
Russische controle
De opmarsch naar Toledo
Görres-Gesellschaft
El*
D» „verantwoordelijke talMMn,ta .R<«M b
Zweedsche ambulance
uit Abessinië terug
In de Bedwas-myn is de staking
uit gebroken.
Groote deelname ook uit
andere landen
Geruchten inzake aanhouding van
generaals bevestigd
Berichten over een politieke rdnd-
reis door Europa van kardinaal
Pacelli zijn uit de lucht
gegrepen
Zal het Fransche bagno
worden af geschaft?
Kinderverlamming in
Zuid-Zweden
Boerenonlusten in de
Sovjet-Unie
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIER BLADZIJDEN
z -
Drie officieren ter dood
veroordeeld
Koning Edward in -
Turkije
Viert haar gouden feest
te Hildesheim
Zes kinderen door een
granaatgedood
Duitschland in principe bereid te
Londen vertegenwoordigd
te zyn
Vliegtuigongeluk in
Alaska t
TZ'-f-
k
Japanschen Olympiadebezoekers
worden in Duitschland ont
vangen geschenken af-
genomen
Talryke boeren door de Gepeoe
gefusilleerd
Meer dan honderdduizend
dood en?
Italiaansche vliegtuigen
te Vigo
De hervorming van den
Volkenbond
Rooden vluchten naar
de Fransche grens
De^stryd by Huesca
ADVERTENTIEPRIJZEN»
Per lossen regel 20 c, ingez. med.MO a
p. regel; idem op pag. één 55 c p.-regel
Bij' contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleiné annonces Omroepers
zie de riibriek. Telefoonnummer 4330
A- rj
Duizenden 2Ü» Irun gevlucht en hebben zich over de gransche gred»
jn veUiglysid gebracht
Italiaansche kruiser naar
Barcelona
Tot einde September zal de
H. Vader waarschynlyk te
Castel Gandolfo blijven
De wedstrijd om den
Gordon-Bennettbeker
Ongerustheid omtrent zes van de
-tien deelnemende ballons
Kogels op Fransch gebied
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Vanochtend te 7 uur gelukte het
den opstandelingen na een kort
gevecht de regeeringstroepen
terug te dringen
-
•W-
h
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG 280
te
X
ui
ir-
f
ar
I
Jl.
t
n.
ar
1
l
ir
-
ir
o
t
In het Guadarrama-gebergte hebben de nationalisten zich stevig verschanst
gegrepen.
1
5»
on-
op
•H
1
A
den
het
0
M
Vit Oviedo wordt vernomen, dat de colonne
Aranda Trubia en Cueva de Mora heeft beset.
Voor de poorten van Huesca woedt een
bloedig gevecht, de toestand schijnt gun
stig te zijn voor de regeeringstroepen.
BERLIJN, 3 Sept. Naar Reuter offi
cieel Is medegedeeld, is Duitschland in be
ginsel bereid een gedelegeerde te senden
naar Londen om sitting te nemen in de in
ternationale commissie inzake non-Lnter-
ventie in Spanje.
i
BOEKAREST, 3 Sept. (Reuter) Naby PetesU
zlln op een achietterreln der artillerie zes kin
deren van acht tot vijftien jaar gedood door
een granaat, die zij wilden openen. Drie andere
kinderen werden ernstig gewond.
Duitschland sou, Inzake dé non-interventie ia
Spanje, in principe bereid zijn te Londen ver
tegenwoordigd te zijn.
Te Frankfurt am Main wordt bet jaarlUkach
congies der Duitsche katholieke missie ia het
buitenland gehouden.
De uitwijzing der vier Nederlanders uit Duitsch
land gaat door.
DagbL
N V. Drukker!
Mei geïllusfrpi
Op het Spaansche schip Uruguay, dat voor
Barcelona ligt en door de regeeringstroepen is
De Italiaansche consul-generaal te Bar
celona heeft bwederom energieke protesten
ingediend, maar in den huldigen toestand
lijken deze niet voldoende. Er bevindt zich
reeds een Italiaansche kruiser in de wateren
van Barcelona en het is waarschijnlijk, dat
nog andere strijdkrachten derwaarts zullen
worden gezonden.
Een stormaanval der roode militie op
de nationalisten
LONDEN, 3 Sept. (D. N. B.) De staklngs-
toestand in Zuid-Wales heeft zich de laat-
stj^24 uur nog meer verscherpt. a
In de Bedwasmjjn, die in het middelpunt van
het conflict staat, Is vannacht de staking uit-
gebroken. De mijnwerkers weigeren naar boven
te komen, zoolang hun eisch tot erkenning van
den mynwerkersbond in Zuid-Wales als eenige
bevoegde vertegenwoordiging der arbeidersbe
langen niet is ingewilligd.
ingericht tot gevangenisschip,-sUn heden drie
artlllerle-offlcleren, een kolonel en twee kapi
teins, ter dood veroordeeld. Zij worden beschul
digd in de kazerne van San Andre te Barcelona
den opstand te hebben geleid.
FRANKFURT AM MAIN, 3 Sept (D.N.B.)
Aan het Jaariyksch congres van de Duit
sche katholieke missie in het buitenland
nemen ongeveer 500 Duitsche geestelijken
en leeken uit het rijk en 36 andere landen
deel.
ANCHORAGE (Alaska), 3 Sept. (Reuter) Op
he; schiereiland Kanal is een vliegtuig neerge
stort, waarbij de bestuurder en vijf passagiers
om het teven zijn gekomen. De inzittenden
waren vertrokken voor een viachtoer.
dat
me
L-
Ml
z.
LONDEN, 3 Sept. (D. N. B.) Tengevolge van
,pneenigheid tusschen den vakbond van Zuid-
Wales-en de werkgevers koestert men ernstige
vrees, dat de volgende week 138.000 mijnwerkers
in staking zullen gaan. -w
Inwoners
Ibeteë ge
lieerd en
De Fransche regeering heeft van de Spaan
sche regeering te Madrid bericht ontvangen,
dat 24 vliegtuigen van Italiaansche herkomst te
Vigo zouden zyn aangekomen. Aan alle mo
gendheden is deze zelfde mecledegling gezonden.
Flnke huldigde wijlen von Hertliflg. den vroe-
geren Duitschen kanselier als stichter der ver-
eenlglng. Hij wees op het wetenschappelijke
karakter der vereenlglng en constateerde, dat
zij op de eerste plaats heeft deelgenomen aan
de vernietiging der ongeloovlge. liberalistische
maatschappij. ZU heeft altijd gewerkt voor volk
en vaderland en haar werkzaamheden altijd in
dienst gesteld der volksgemeenschap. Telegram
men van hulde werden gezonden aan Paus en
Führer.
De greep der nationalisten om
steeds kneliei
nomen; bloei
pige stellingen doordringen. Na een
kort geweer- en mitrailleurvuur ge
lukte het den opstandelingen de re-
geeringSMnhangers terug te dringen,
die zich daarop in wildé vlucht over
de internationale brug bü Hendaye
op Fransch* gebied in veiligheid
trachtten te brengen.
STOCKHOLM, 3 Sept. In Zuld-Zweden
heerscht een epidemie van kinderverlamming. In
het kleine stadje Udevalle alleen zijn lig ge
vallen.
CHANAK (Dardanellen), 3 Sept. (Reuter)
Het jacht „Nahlin”, geëscorteerd door Brlt-
sche torpedojagers, is in de Turksche wateren
ter hoogte van Tenedos begroet door een TXirk-
schen torpedojager. Ul( naam van president Ata
Turk heeft zich een Turksche delegatie onder
leiding van generaal Fahreddlne aan boord van
het jacht begeven, om den koning te verwelko
men. De „Nahlin” en haar escorte voeren vervol
gens naar Seddoel, waar de koning aan land
ging. De monarch is daarop met de Turksche
delegatie per auto vertrokken voor een bedevaart
naar de oorlogskerkhoven van Gallipoli.
middag zullen zy het slagveld van het schier
eiland bezoeken.
STOCKHOLM, 3 Sept. (Reuter). Alle leden
van de Zweedsche ambulance in Abessinië, op
één na, die om het leven kwam bjj een Italiaan-
schen luchtaanval, zijn gisteren in Zweden te
ruggekeerd. Zy werden begroet door prins Karei,
den broer van den koning en voorzitter van t
Zweedsche Roode Kruis. J,
Zooa'ls men van bevoegde zijde opmerkt.'zijn
dergelijke politieke relzeg, aooals tegenwoordig
veelvuldig door ministers ondernomen worden,
in de Vaticjaansche diplomatie geheel onge
bruikelijk, terwijl een eenheidsfront tegen de
dwalingen van het communisme of anders
zins, niet gevor?ndbehoeft te worden, doch uit
het wezen der Kerk zelf voortvloeit.
Een communiqué der Catalaansclie regeering
meldt, dat de rechtsche troepen in Huesca ge
heel zijn Ingesloten en dat alle verbindingen
verbroken zijn.
Van het front voor Irun, 4 Sept.
(D.N.B.) Naar de speciale cor
respondent van het Duitsche nieuws
bureau meldt, zijn de troepen van
generaal Mola er vanmorgen om 7
uw in geslaagd, de stad Irun, om
het begat waarvan zoo verbitterd ge
streden 4e veroveren.
Gebruik makend van het nevel
achtige weer konden de rechtsche
troepen door een verrassende ma
noeuvre tot de op ongeveer 800
PARUS, 2 Sept. Het agentschap Stefani
verneemt, dat de ministers van koloniën en
justitie een wetsontwerp hebben aan(.ekondlgd
tot afschaffing van het bagno. Het transport
van dwangarbeiders naar Gulana is inmiddels
reeds opgeschort.
Iran wordt
■der; een deel van Behobia inge-
iige gevechten bjj Huesca.
Richmann maken
In verband met de slechte oogsten zouden de
boeren der collectieve bedrijven geweigerd
hebben, het voorgeschreven deel van den uit
zaai in te leveren.
Toen daarop de zoogenaamde requisitle-com-
mando's der Gepeoe naar de dorpen werden
gezonden, om de oogstvoorraden in beslag te
nemen, namen de boeren een vijandige hou
ding aan en gingen met dorschvlegels en vuur
wapenen de commando's te lyf. Aan belde zij
den vielen hlerbjj dooden en gewonden.
Door de Gepeoe zijn daarop de
van eenige dorpen voor straf naar Sil
zonden Vele boeren werden gearresl
na een kort proces door de Gepeoe standrech-
-telijk ter dood veroordeeld en direct gefusil
leerd.
Vooraf moeten echter de kwestie van de
competentie van de commissie en de werkwijze
geregeld worden.
Het Frente Popular bericht uit Sarinena, dat
de opstandelingen gebruik maakten van strijd
gas, bij dan aanval van de regeeringstroepen
op Huesca.
De volksfronters zouden in de straten van de
stad doorgedrongen zijn, waar hevig wordt ge
vochten.
De oceaanvliegers Merrill
een noodlanding in Wsiei
-De •takinrstocs'.and in Zuid-Wales verscherpt
»ich; in de Bedwasmjjn is bet tot staking ge
komen.
Het radio-station van Cadiz deelt mede, ddt
de colonne Yague oprukt naar Toledo zonder
veel (egenstand te ontmoeten. De kruiser Espona'
heeft de kazernes van San Sebastian weer ge
bombardeerd.
Het Frente Popular bericht, dat een vliegtuig
van de regeeringstroepen over Oviedo is gevlo
gen en een laatste waarschuwing omlaag heeft
geworpen.
De soldaten van de opstandelingen worden
ultgenoodigd zich tegen hun leiders te verzetten
die hén verraden.
De waarschuwing eindigt met de woorden:
„Soldaten van de republiek staat op. Leve
Spanje.”
De kruiser Pola is uit Italië vertrokken met
bestemming naar Barcelona, waar hy zich zal
voegen by den lichten kruiser Attendolo in de
wateren van Barcelona. De Pola is een groote
kuiser van 10.000 ton.
vyftlg jaren bestaat thans de verdiensteiyke
Duitsche wetenschappeiyke katholieke vereen!-
ging, waaraan de naam van den grooten stry-
der voor recht en waarheid Joseph von Gftrres
onafscheldeiyk is verbonden. Te Hildesheim
houdt zy thans haar gouden congres. Na een
pontificale Mis in den Dom opende de Frei-
Van- bur«a«he professor, Geheimrat H. Flnke het
congres. Uit Hplland waren gekomen de Nobel
prijsdrager Prof. Keesom van Lelden en verte
genwoordigers der Nymeetfkche. Alma Mater.
VATICAANSTAD, 3 Sfpt.l Naar wy.van
zer* Romemschen correspondent vernemen, zal
Z. H. de Paug waarschynlyk tot einde Septem
ber in Castel Gandolfo blyven. De gezondheids
toestand v^i den H. Vader geeft >tle reden tot
tevredenheid. Van een voorgenomen reis des
Pausen naar Pompejl, waarover allerlei berlcn-
ten in de pers de ronde hebben gedaan, is vol
gens welingelichte Vatlcaansche kringen "een
sprake.
TOKIO, 3 Sept. (D. N. B.) Het agentschap
Domei meldt, dat volgens mededeeling van het
zoo Juist van de Olympische spelen te Beriyn
teruggekeerde gemeenteraadslid -van Tokio,
Sato, de Japansche deelnemen aan de Olym
piade op de terugreis door Sovjet-Rusland door
de autoriteiten scherp bewaakt zyn.
Hem zelf waren door de Russen een gesigneerd
portret van Hitler en een Hltlerdolk ontnomen.
Bet Italiaansch agentschap Stefani meldt,
dat naby Behobie een regen van verdwaalde
kogels op Fransch gebied is neergekomen,
waardoor zes personen zijn gewond, onder wie
Mch twee leden van de mobiele garde bevinden.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
LENINGRAD, c 3- Sept. (D.N.B.) Naar thans
uit betrouwbare bron wordt vernomen, zyn de
In de buitenlandscbe bladen verschenen be
richten nopens arrestatie der generaals SJa-
porjnücqf, Schmidt, Kusnet, Bot en Toeljnn
juist.
Benige w'rtegenwoordigëA’S der vroegere
rechtsche en linkache opposities, wier zaken
waren onderzocht, zyn, naar verluidt, even
eens gearresteerd. Het betreft om. Radek,
Bucbarin en Rykof.
X' 3
In zyn dageiyksche toespraak verklaarde ge
neraal Quelpo de Llano heden nog steeds, opti
mistisch te zyn.
Hy zelde verder, dat de opstandelingen-troe-
pen een groot succes hebben behaald te Tala
Vera de la Reina. Er hadden hevige gevechten
plaats en te vier uur in den namiddag trok de
uiteengeslagen vUand terug. Een uur daarna
trokken de colonnes der opstandelingen de stad
binnen, waarby zy tien kanonnen en een groot
aantal mitrailleurs en geweren buit maakten.
De troepen der opstandelingen staan thans
op ongeveer honderd kilometer afstand van
Madrid.
Radio Sevilla deelde vanmiddag mede: De
nationalisten hebben een auto van het ministe
rie van oorlog aangehouden, waarin ’n Fransch
Journalist zat, vergezeld van verscheidene per
sonen, van wie één gewond was. Allen zyn naar
Burgos gebracht.
Nieuwe afdeelingen van de Spaansche phalanx
zyn te Burgos aangekomen, rykelyk voorzien
van materieel. De nationalisten hebben Abonai
en Carrera bezet. 260 marxisten werden -gedood,
7 mitrailleurs, 200 geweren en 16 auto’s vielen
hun in handen.
Op den verjaardag van het overlijden van Z.
H. Exc. Mgr. Aengenent Is te Overveen eaa
jaardienst gehouden voor sün zieterust.
O O
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f2.-
Voor buiten Alkmaar12.85
ad uitgegeven door de
/löe ^paamestad - Haarlem
bfd Zondagsblad f Ö.60 booger
- r~"
Namens het ministerie van hujtenlandsche
zaken sprak dr. Langmann. Hy dankte de ka
tholieke missie voor haar werk voor het Duit
sche volk.
De Duitsche zielzorger te Madrid, mgr. Bir-
kenfeld, die wekenlang getuige was van de
gruwelen in Spanje, dankte voor het hulpwerk
van de Duitsche autoriteiten.
De Blsschop van Osnabrilck, mgr. Berning,
sloot zich hierby aan en verklaarde, dat het
nationaal-socialisme Duitschland voor derge-
lyke gruwelen heeft bewaard.
BERLIJN, 3 Sept. De correspondent te
Warschau van het „Zwoelf Uhr Blatt” meldt,
dat volgens berichten uit Kief zeer ernstige
boerenonlusten in de autonome Sovjet-repu-
bliek Azerbaidsjan zouden zyn uitgebroken.
Ben speciale correspondent van Havas meldt
uit Hendaye:
De actie der opstandelingen werd gisteren
op koelbloedige en methodische wyze gevoerd,
zonder ook maar iets aan het toeval over te la
ten. De aanval werd ontketend, toen uit Pam-
peluna versterkingen waren- aangekomen. Car-
jlsten, legionnairs en Marokkanen, die te La-
guncha verzameld waren, wachtten de orders
af. De artillerie was verplaatst en auto's met
mitrailleurs kruisten op den weg van Irun naar
Burgos. De vliegtuigen .stonden gereed uit Pam-
peluna te vertrekken. Toen het signaal werd
gegeven trokken de mannen op langs de Bi-
dassoa of langs den bergweg onder bescherming
van gepantserde auto's.
De Marokkanen, kenbaar aan hun blauwe
tulbanden, schenen niet te letten op het mi
trailleurvuur en velen vielen. Des avonds was
Behobia nog niet geheel bezet. De Volksfront-
militie biedt met de laatste energie weerstand.
Enkelen offerden zich op en trokken met dy-
namlet naar de vyandelyke gelederen, waar
zy een zekere verwarring veroorzaakten. Op
400 meter afstand van de internationale brug
gekomen moesten de aanvallers halt houden
wegens het geweervuur uit de huizen en tus
schen hun gelederen vallende granaten. Toch
werd de omsingeling nauwer en nauwer.
De atmosfeer in Behobia en Irun is niet
om in te ademen. De luchtraids volgen
elkander op en de granaten veroorzaken een
groot aantal branden. oA in Frankrijk is
een zekere opwinding ontstaan. De grens
lijn is ontoegankelijk. Te df uur In den
avond dnnrde te Behobia het geweer- en
kanonvuur nog voort.
o
IBUN HEDENMORGEN BIJ VERRASSING
DOOR DE OPSTANDELINGEN INGENOMEN.
WARSCHAU, 3 Sept. In luchtvaartkrin
gen te Warschaq heerscht ongerustheid over
het lot van zes der tien ballons, welke deelne
men aan den Gordon Bennett-bekerwedstrljd
Van bedoelde zes ballons heeft men In 96 uur
niets vernomen. Daar deze soort ballons ten
hoogste 70 uren in de lucht kunnen blyven,
acht men het waarschynlyk, dat zy zyn te
rechtgekomen in afgelegen gebieden van
Noord-Oost-Sovjet Rusland.
volgens^ptefanl bericht ontvangen dat een Ita-
llganscft- onderdaan, Umberto Fasanella, ketel
lapper van beroep, te Barcelona is gedood. Hij
laat een vrouw‘en zeven kleine klfiderep achter.
Dit is het zesde Italiaansche slachtoffer sedert
het begin van de wanordelykheden.
De drijfveer tot de daad schynt te zfJH per
weest, dat de man godsdienstige prenten in zyn
Iwis ha<j gehouden.
ROME. 3 Sept. (Reuter) In bevoegde Ita-
liaansche kringen wordt medegedeeld, dat
Italië geen voorstel tot hervorming van
Volkenbond voorbereidt. Toen Mussolini
viermogendhedenpact voorstelde, wenschte Ita
lië wél een hervorming, doch thans schynt men
die onmogeiyk te achten.
De Tribune” schrijft o.a.: „De waarheid ia.
men wel kan trachten een levend organis-
te heiyormen, doch niet een dood.”
HENDAYE, 3 Sept. (Stefani) Volgens
schattingen van f leden van het Spaansche
Roode Kruis zou het aantal'dooden, dat in
den Spaanschen burgeroorlog is gevallen,
honderdduizend bedragen, terwijl 300.000
personen zouden zyn gewond.
Alleen reeds In den slag by Irun zouder.
aan beide zijden, tot nu toe, 1600 ^nan zyn
om het leven gekomen.
VATICAANSTAD. 3 Sept. Onze
Romeinschg correspondent seint ons:
Naar ik van bevoegde zijde ver
neem, zyn de berichten Omtrent een
Europeesche rondreis van Kardinaal
Pacelli, of een reis van den Kar-
'va. i
dinaal-staataoecretaris naar Berljjn,
welke in verband zou staan met de
vorming van een eenheidsfront der
Bisschoppen tegen het communisme,
geheel uit dè lucht