ONSBLAD
Uitstapje van Prinsessen Prins
Troepen der Witten bezetten
San Sebastian
Vloedgolf teistert
Noorsche kust
1^)
1
p
i
NAAR DENRUIGENHOEK
DE BAROMETER
a
Het congres te
Neurenberg
VUURGEVECHTEN IN
DE STAD
DE STAKINGSBEWEGING
IN FRANKRIJK
jopera
JOH. LAUWERS
7 7
L
Brand in
te P<
Het nieuws van heden
I-
’SS
I
r
naar
r
Zeventien menschen
verbrand
t
Hitler spreekt de jeugd toe
Italië’* leger in Oost-
64.300 man voldoende geacht
'h
Geen Engelsch-Turksch
politiek verdrag
Vuur spoedig gebluscht; schade
geschat op een millioen franc
De oceaanvlieger*
gestart
Kerkgang
familie
Gil Robles ongunstig
ontvangen te Burgos
Tweeduizend Ieren
Spanje
Reusachtig stuk rots stort in een
meer, vloedgolf overstroomt
twee dorpjes
Zeventig menschen
gedood
Fransch Middellandsche
Zee-comité bijeen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Economisch vijfjaren
plan in Brazilië
De Duitsche luchtmacht
vraagt vrijwilligers
Lloyd George gaat ook
naar Frankrijk
Steeds weer breken nieuwe con
flicten uit
PAYGLOP 3
ALKMAAB
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Corps Diplomatique bemiddelt
ten gunste van vrouwen en
kinderen in het Alcazar
4!
H
7
Een eenvoudige thee
Tweeling naar Prinsdyke
Verloofden genoemd
Het publiek had geluk en juichte
het Vorstelyk Paar weer
hartelyk toe
iJ
;v:
S 2
van de Koninklijke
Turkije verheugd over het accoord
tusschen Frankrijk en Syrië
-NECEN EN TWINTIGSTE JAARGANG 288
ADVERT&4TIEPRIJZWi
Por lossen regel 20G, ingez. med. 40a
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
Juliana en Bernhard
geboren
F
l..< J
1
r
cn
te
Prinses
die de schade,
bij het
ra
De nieuwe Hongaarsche Minister van
Oorlog, Jbsef von Somkuhy
Btf de manoeuvres in Frankrijk is ook gebruik gemaakt van een ballon, die door
een vliegtuig werd getrokken
De ministerraad heeft verder nog eenige an
dere decreten goedgekeurd. Ben daarvan bepaalt,
dat bü de benoeming van openbare functies ge
huwden de voorkeur hebben boven vrijgezellen.
YAKOETSK, 13 September (A. N. P.) Zater
dag zijn zeventien personen om het leven geko
men b(j een brand, welke twee slaapzalen, in
gebruik bij leden van een districtscommissie der
party en ambtenaren van het Volkscommissa
riaat van landbouw, in de asch beeft gelegd.
PARUS, 13 Sept (D.N.B) Naar hier ver
nomen wordt, zal Lloyd George zich binnen
kort ook naar Frankrijk begeven om daar te
Parijs met minister-president Blum een onder
houd te hebben.
kers
werkgevers
wettelijke
PABUS. U Sept. to. W. B.) Terwijl ra»
er in geslaagd is een aantal stakingen In
Frankrijk bjj te leggen, breken steeds weer
nieuwe stakingen ait-
De OceaanvHegers Merrill en Bichraan ge
start.
Zeventien menschen om bet leven geknmen bS
een brand in een Russische stad.
Brand in de Opera te Parijs.
Steeds weer nieuwe stakingen te Frankrijk.
Slsulin&ssittüig der Staten-Generaal.
Zware branden te Hnlssen en Harskamp.
MARSEILLE. 13 Sept. (Reuter.) Benige
nieuwe bedrijven zijn vandaag door de staking
getroffen. In een werkplaats, waar een deel van
het personeel besloten had het werk te hervat
ten. zijn Incidenten ontstaan.
Verscheidene werklieden werden gewond. De
gedelegeerden der metaalbewerkers hebben den
prefect laten weten, dat zfj de bemiddeling van
een ingenieur van waterstaat aanvaarden.
MG
NOORD-HDLLANDSCH DAGBLAD
1
De Noorsche regeering heeft een vliegtuig
gezonden met een arts, verpleegsters en ver
bandmiddelen.
Nader wordt gemeld, dat hedenochtend vijf
uur de vloedgolf de beide dorpen Boedal en
Nesdal overstroomde.
In Boedal bleef slechts een huls gespaard.
De bewoners van naburige plaatsen waren door
het geweld van de neerstortende rotsblokken
gewekt.
Er zijn reeds vele lijken geborgen.
Volgens de laatste opgave bedraagt het
aantal slarMoffers van de ramp aan het
Loen-meer 74, waaronder M kinderen. De
materieeie whade wordt op gOGAG* kronen
geschat. In het ziekenhuis bevinden zich
nog personen, die swaar gewond sijn.
Zondagmiddag om half vijf werd de grapte
Maybach-Zeppelin, de sate van de Primes
van Lippe-Blesterfeid, het voorplein van
bet Koninklijk Patoto aan het Nopedeinde
De belangstelling van bet publiek waa
weer bijzonder groot. Duizenden stonden
reeds urenlang voor bet Paleis en in de om
geving te wachten, in de hoop de Prinses
en den Prina te zien.
saai en verscheidene andere gebouwen
stonden weldra in brand.
Eenige nationalistische Basken, die
tot het laatste hadden geprobeerd
San Sebastian te sparen, geraakten in
gevecht met anarchisten, terwijl ge
regelde Marokksmnsche troepen ver
der trokken en de stad geleidelijk in
bezit namen.
RIO DE JANEIRO, 13 Sept. De voorzit
ter van de ftnancieele commies te van het par
lement heeft aan dit lichaam tegelijk met de
voorlooplge begroeting voor 1997 een econo
misch vijfjarenplan voorgelegd, waarbij voor
zien wordt in de verleenlng van een buitenge
woon credlet van 1J4 milliard milreis voor de
uitvoering van uit economise h oogpunt nood
zakelijke werkzaamheden en bouwwerken.
De plannen omvatten het boren naar petro
leum en de oprichting van een natlonalen
scheepvaartdienst. Tevens wordt een buitenge
woon credlet van 1% milliard milreis voorzien
voor uitbreiding van leger en vloot 'De helft
van het uitgetrokken bedrag is bestemd voor de
vernieuwing van de vloot en de voltooiing van
het nieuwe marlne-araenaal. De rest van bet
credlet is bestemd voor den aankoop van oor
logsmateriaal en andere militaire uitgaven, os,
voor den bouw van fabrieken voor oorlogsma-
terieel.
In den loop van Zondag hadden nog vuur
gevechten in de stad plaats, maar de voornaam
ste punten werden toch alle door de nationa
listen bezet. De regeeringstroepen zijn in vol
len aftocht naar Bilbao.
Bjj de verovering van San Sebastian is aan
de nationalistische troepen een belangrijke buit
aan wapenen en munitie ten deel gevallen.
OSLO. 13 Sept. Naar uit Bergen
wordt gemeld, is in het Loen-meer
in het district Nordfjord in Westelijk
Noorwegen een geweldig rotsblok in
het meer gevallen, waardoor een
vloedgolf werd veroorzaakt, welke
twee kleine dorpen geheel vernielde.
Een groot aantal menschen, min
stens zeventig, zijn orrt het leven ge
komen, terwijl velen zijn gewond.
ds
is ge-
door de
Zaterdagavond werd het arbei
dersgezin van Hal te Zevenber
gen verblijd met de geboorte
van een tweeling, een jongen en
een meisje. De kinderen zijn
Zondagochtend in de R. K. Kerk
te Zevenbergsche Hoek gedoopt.
Het meiaje is bij den Burger
lijken Stand aangegeven als Ju
liana, terwijl het jongetje ge
noemd ie naar Prins Bernhard.
IJn hun wachten was ditmaal niet tevergeWsch
geweest. Toen de Maybach voorgereden werd,
ging het als een loopend vuurtje door de
menigte, dat de Vorstelijke Personen een auto
tocht zouden maken en van alle kanten kwa
men de menschen toestroomen.
NEURENBERG 13 Sept. In een refe tot de
Hitlerjeugd heeft de Fuehrer hedenmorgen
verklaard: .Duitschland heeft een groote toe
komst. Wij voelen dit des te beter, wanneer wij
ons met een ander land vergelijken.
Herinnerend aan het bescheiden begin van
de Hitlerjeugd, welke thans de geheele Duit
sche jeugd omvat, seide hijIndien wjj zulk
een groot doel In 5 jaar bereikten, wat zullen
wjj dan wel niet in 30 jaar verwezenlijkt heb
ben?
BERLIJN. 13 Sept. (D. N. B.) Het Rjjksml-
nisterie voor luchtvaart deelt mede, dat in bet
voorjaar 1937 bij bet vliegercorps vrijwilligers
in dienst worden genomen. Gegadigden kun
nen zich reeds nu aanmelden.
Bij de luchtdóelartiUerie en bij het regi
ment „Generaal Goering” zullen in bet voor
jaar 1937 geen vrljwlllgers worden aangeno
men. In September aal worden medegedeeld,
wanneer vrijwilligers zich kunnen aanmal den
voor de herfstopleitfing.
SAN SEBASTIAN, 13 Sept. (Reu
ter). Tegen middernacht zijn de eer
ste troepen der nationalisten San
Sobastian bi—sn«strskksn. ka do
Stad hadden overal vuwgevechten
plaats.
Tegdn twee uur drongen de opstan-
Onder voortdurende toejuichingen van
het publiek steeg het Vorstelijk Gezelschap
uit en ging het palais binnen.
Na eenige oogenblikken vertoonden de
Prinses en Prins Benno zich nog even voor
een der vensters. om de menigte met een
vriendelijk gebar te bedanken voor de hulde.
Op verzoek van de regeering heeft de
permanente deputatie der Cortes besloten,
voor 39 dagen den staat van alarm af te
kondigen.
De minister van Landbouw beeft mede
gedeeld, dat het parlement in overeen
stemming met de grondwet op I October
aal bijeenkomen.
In een rede over de sociale politiek van
het Rijk, verklaarde Seldte. de minister
van Arbeid, dat er thans in Duitschland
geen sprake kan zjjn van een loonsverhoo-
ging.
Geen Britech-Tnrksch peSttok verdrag.
De sterkte w Italië-s leger ia Oast-AMka.
Redevoeringen van Hitler sa Seidte op hst
Congres te Neurenberg.
Vreeeelijke ramp aan de Noorsche kast; rots
blok stort in een meer sa veroorzaakt een
vloedgolf. Twee dorpjes overstroomd; 74 des
den.
Aangaande de verovering van San Sebastian
wordt nog het volgende gemeld, dat aan dit
feit is voorafgegaan:
In een vergadering, welke gisteravond onder
voorzitterschap van gouverneur Ortega in het
paleis van den gouverneur is gehouden, werd
besloten de stad over te geven. Alleen twee
anarchistische commissarissen waren hiertegen.
Deze twee werden gevangen genomen. Het
hoofdkwartier van Ortega is Zaterdag naar
Zumay overgebracht.
Geweldig enthoasiasme alom te den hinde op
den Natlonalen Feestdag. Urenlang duurde het
deflto veer de Kon. Familie ts Den Haag.
Algemeen comité opgericht tot aanbieding van
een nationaal huwelUtegcoehenk aan *t vente-
4|k paar.
San Sebastian door de Witten beset.
ISTANBOEL, 13 Sept. (Reuter) De Turk-
sche minister van Buitenlandsche Zaken Roestu
Aras, heeft tegenover journalisten verklaard, dat
er geen sprake is van besprekingen betreffende
een TurkschEngelsch politiek verdrag, hoewe(
de betrekkingen tusschen beide landen voortref
felijk zjjn. Turkije, dat niet bekend la met de'
draagwijdte van het verdrag tusschen Frankrijk
en Syrië, ia in beginsel zeer voldaan over dit'
verdrag. Het nieuwe Syrië zal een status hebben,
gelijk aan dien van Irak, en daarover kan
Turkije zich slechts verheugen.
De Britsche troepen in Palestina
zullen worden versterkt. Het over
laden van het leg er-materiaal te
Southampton
I
Staad op Maandag BW Tja: 70.1
Vorige staad: tgm
den datum van vertrek en yt
Slechts zeide hij, dat twee Ier:
officieren zich in het hoofdkw
co te Caceres bevonden. Het lersche corps zal
onderscheiden zijn van het vreemdelingenle
gioen. Het feit, dat de Ieren ongewapend rei
zen. bewijst, volgens O’Duffy, dat hier geen
sprake is van overtreding van het non-inter-
ventieverdrag.
Omstreeks zes uur werd het terrein van „Den
Rulgenhoek” weer verlaten. Het aantal belang,
stellenden dat langs de toegangswegen tot het
Koninklijk Landhuis stond te wachten, was
Intusschen begrijpelijkerwijs zeer aangegroeid.
De Prins stuurde zijn auto tusschen de juichen
de menigte door en reed langs den Pomp-
statlonsweg, waar nop even oponthoud was voor
den spoorovergang, naar de stad terug, via
Wlttebrug, Koninginnegracht. Laan Copes van
Cattenburch. Nassaupleln Javastraat Alexan-
dentraat, Mauritskade en Paletstraat, werd
het paleis weer bereikt.
DUBLIN, 13 September (Reuter). Hedenoch
tend verklaarde generaal ODuffy aan de pers,
dat binnenkort tweeduizend Ieren in Spanje te
gen het communisme zullen strijden. De ge
neraal heeft eenlgen tijd gewerkt aan de re-
cruteering van een brigade vrijwilligers. Hu
weigerde nadere bijzonderheden te geven over
«rvoergelegenheld.
,'scytie verbindings-
vartelr van Fran-
Het bleek, dat de Prins en de Prinses met
's Prinsen Moeder en zijn broer in de rustige
omgeving van het strand en duinen eenlgen
tijd wilden vertoeven.
In eenige mandjes werd alles meegenomen,
wat voor een eenvoudige thee noodig is, soodat
het kleine gezelschap intiem en ongestoord
eenlgen tijd tezamen van de mooie omgeving
kon genieten.
De regeeringstroepen te Toledo zijn een he
vig bombardement begonnen op het Alcazar,
waar reeds wekenlang 1200 opstandelingen aar.
d» hevige aanvallen weerstand bieden.
Zij hopen de verdedigers thans weldra
kunnen bedwingen.
Prins Benno nam achter het stuur plaats en
Prinses Juliana naast hem; zjjn Moeder
Wins Aschwln sateen achterin. r.
In een flink vaartje ging het toen in de
richting van Scheveningendoor de Paleis
straat, Amaliastraat, Mauritskade. Alexander-
straat en Javstraat reed de Vorstelijke Familie
naar den Ouden Schoëeningschen Weg.
De vele wandelaars en fietsers hadden er
niet zoo spoedig erg in, wie hen in den open
auto voorbijsuisden, en ware de auto niet ver
gezeld geweest van de motor-polltle de
meesten zouden het in het geheel niet geweten
hebben. Nu ontdekte men het pas, wanneer de
auto al voorbij
Vrijwel onopgemerkt kon de Prins langs de
Schevenlngsche binnenhaven naar den strand
boulevard rijden. Hier was het veel drukker en
daarom moest Prins Bernhard vrij langzaam
rijden. Van alle kanten kwam het publiek toen
aanloopen en juichte den Prins en de Prinses
hartelijk toe.
Waar de menigte op den Boulevard zoo eens
klaps vandaan gekomen wak, is een
In dichte rijen stond zij geschaard ei
met groote moeite kon de motorpolitie
•Vorstelijken auto een weg banen.
lAter ging het wat beter, en met groote snel
heid reed het gezelschap den Fompstatlonsweg
af naar het Landhuis van de Koningin „Den
Rulgenhoek”.
Bij de groote toegangshekken stopte alles, ook
de motorpolitie. Efe Maybach reed het terrein
op en was blnngn enkele seconden achter de
duinen uit het gezicht verdwenen.
Het was de eerste maal, dat Prins Bernhard
„Den Rulgenhoek" bezocht. Het landhuis was
geheel verlaten. Het personeel .der hofhouding
Verder zijn de arbeiders van de automobiel
fabriek La Licoma te Courbevoie in staking
gegaan, evenals de werklieden van de telefoon-
en kabelfabrieken te Clichy. In belde gevallen
zijn de werkplaatsen bezet. Verder zijn de em-
pjoyé'k van een maatschappij, welke de auto-
b>.i<dlensten in de departementen Seine en Olse
è^.derhoudt. in staking gegaan. De stakers
Htbben de garages bezet.
De kortelings uitgebroken staking in de tex
tielnijverheid te Epinal breidt zich uit. Zij
omvat thans 3000 arbeiders.
PARUS, 13 Sept. (Reuter) Kort na
■Addermcht ia braad uitgebroken in het
„Theatre de l’Opem” te Parijs. De brand
weer was evenwel spoedig gewaanchuwd en
utt negen kazernes verscheen gzaet mate-
riaal. Tegen drie aar w>« het btasMShlngs-
werk ten itedt.
PARIJS, 11 Sept. Hedenmiddag is onder voor
zitterschap van minister-president Blum de
Fransche Middellandsche Zee-commissie bij
eengekomen. Aan de besprekingen namen ook
de gouverneur-generaal van Algiers, de resi-
denten-generaal van Marokko en Tunis, de mi
nister van Koloniën en verscheidene hooge
ambtenaren deel.
De Chileensche ambassadeur beeft als
plaatsvervangend deken van het diploma
tieke corps aan minister-president Largo
Caballero de bemiddeling van dit corps aan
geboden. teneinde de vrouwen, kinderen
en grijsaards, die zich nog in hgt Alcazar
bevinden, in veiligheid te brengen. HU
heeft verder voorgesteld, dat het diploma
tieke corps hen onder bescherming neemt,
en hun een toevlucht in de ambassades aan
biedt.
Nadat de minister-president zich hierme
de acoocrd had verklaard, ia de Chileen
sche ambassadeur van Madrid naar Toledo
vertrokken.
LONDEN, 14 Sept. (Reuter). De oceaanvUegers
Plchman en Merrill zyn om 3.23 uur (Amst. tijd)
voor hun retourvlucht naar Amerika gestart.
o
was de vorige week naar het Paleis Koord
einde vertrokken; slechte een portier was ach-
tergebleven.
De Koninklijke Familie en haar "Vorstelijke
Gasten waren Zondagochtend onder gehoor
van Ds. P. J. Molenaar, in de Bethlehemkerk
aan de Laan van Meerdervoort te Den Haag.
Eenige persfotografen, die zich voor het kerk
gebouw geposteerd hadden, wekten de nieuws
gierigheid op van talrijke voorbijgangers.
Toen er eenmaal eenige menschen mede aan
den zU-ingang van het Kerkgebouw bleven
staan, vermoedde men al spoedig, dat de Ko
ninklijke Familie in aantocht was. De belang
stelling deed het groepje aangroeien tot een
menigte, wier wachten inderdaad beloond werd
Zoowel H. M. de Koningin als Prinses Ju
liana met haar Verloofde, de Prinses van Llp-
pe-Biesterfeld en Prins Aschwln arriveerden in
eenige hofauto’s. Er was groote geestdrift, toen
de Koninklijke Personen uit de auto’s stegen.
In het stampvolle kerkgebouw zaten Prinses
Juliana en Prins Bernhard ter linkerzijde, de
Moeder van den Prins en diens broeder ter
rechterzijde van de Koningin.
H. M. was in het donker gekleed,
Juliana in het wit.
De organist, Alex Sehenevls, pretax
nationale liederen.
Ds. Molenaar, bracht in zijn gebed dank aan
God voor de zegeningen, welke in deze dagen
mede aan het Koninklijk Huis geschonken zijn,
en voor de blijdschap, die als gevolg daarvan
in de harten van het Nederlandsche Volk
leeft.
Bij het eindigen van den dienst had zich een
groote menschenmassa voor het kerkgebouw
verzameld. Toen de Koninklijke Personen weg
reden, werden zij enthousiast toegejuicht
Het blad „Politica” meldt, dat de leider van
de Katholieke Volksactie, OU Robles in
tweede helft van Augustus te Burgos
weest en hier ongunstig is ontvangen
Carlisten en Phalanxisten.Z
Voor het hotel van Gi$ Robles werden de
monstraties gehoAden en men vermoedt, dat
hy hierom weigerde voor de radio voor de op
standelingen te spreken en weer naar het bui
tenland is vertrokken.
Te Parijs is een staking uitgebroken in de
schoenindustrie, een zoogenaamde „waarachu-
wingsstaklng”, van 34 uur, waarbij de sta
de werkplaatsen bezet houden om de
te dwingen te voldoen aan hun
verplichtingen zooals doorbetaien
van vacantie e.d.
ROME, 13 8ept. (Stefani). De Itallaansche
ministerraad heeft heden de nieuwe mUltalre
organisatie voor Oost-Afrika goedgekeurd. Naar
Stefani van officieuze zijde verneemt, zullen
er 17 brigades koloniale troepen, elk bestaan
de uit vier bataljons, gevormd worden. Hel
leger in het moederland zal vertegenwoordigu
warden door een nieuwe divisie, die den naam
zal krijgen van .grenadiers van Savoye”. Het
leger zal In totaal bestaan uit 2000 officieren,
500 reserve-officieren, 1800 onderofficieren,
20.000 Itallaansche soldaten, 40.000 koloniale
soldaten en 13.000 lastdieren. Voor een gebied,
dat zesmaal grooter te dan Italië, wordt een
leger van 64.300 man als het minimum be
schouwd, doch een dergelijk gering aantal
wordt voldoende geacht, in verband met de
houding der bevolking tegenovef de Italiaan-
sche regeering.
Een van de bouwkundigen,
welke door den brand aan de opera-te aange-»
richt moet schatten, verklaarde, dat de brand,
welke ontstaan is in de gewelven aan den tuin
kant onder het tooneel, evenveel schdde heeft
aangericht als het water, dat weliswaar het ge
bouw voor algeheele vernietiging heeft behou
den.
De zichtbare schade kan worden geschat op
een millioen franc. Voor het schatten van de
onzichtbare schade, aangericht aan de electri-
sche geleidingen enz. te een meter diepgaand
onderzoek noodig.
De loonkwestie te nauw verbonden met
speciale positie van Duitschland uit het oog
punt der voorziening van voedingsmiddelen en
grondstoffen. De nationale vrijheid te een eer
ste voorwaarde voor de verhooging van der
levensstandaard.
Deze vrijheid impliceert, dat de voorziening
in voedingsmiddelen en deviezen verzekerd is.
Seldte verklaarde vervolgens, dat men in
Duitschland nog millioen woningen tekort
komt en dat na de voltooiing van den militai
ren arbeid, het Rijk de kolossale mogelijkheden
zal ontwikkelen om den arbeiders bU den wo-
ningteiiw werk te verschaffen.
De „verdedigers” van San Sebastian, die uit
de stad trekken, hebben een strategische posi
tie bU Orlo, waardoor den weg naar Bilbao
wordt beheerscht.
ABONNEMENTSPRIJS i
Per kwartaal voor Alkmaarf2.—
Voor buiten Alkmaar f2.85
Dagblad uitgegeven door de
M.V. Drukkerij De Spaamestad Heerlem
-
y i.
