HET SPAANSCHE DRAMA
Oude man verbrand
het Alcazar
van
Verdedigers
houden nog steeds stand
pyjW
1 -KXoBt cOO'SCM
rmr' vbc»
rrm •icoee'’
Ömj weak^iimpje.
De aardbeving op
2“ Sumatra
L
TROUW AAN HET GELD
ITALLAANSCHE TROEPEN
OP MAJORCA?
Oceaanvliegers
twisten
<7
Eden en Blum
confereeren
MAANDAG 21 SEPTEMBER 1936
I
nu to wru
Looze geruchten
Vuurzee te Werkendam
AANVARING TE IJMUIDEN
Russisch schip beschadigd
KOOPMAN BEROOFD
PASTOOR W. NIX BEDIEND
Het Kamerlid Duys gaat heen
Weerbericht
Prins Bernhard over
ons volk
Nachtelijke brand in
Amsterdam
Regeeringsduikboot tot
zinken gebracht
Tjalk aangevaren en
gezonken
Zeventien inheemschen
gedood
Hü was met een kameraad
op stap gegaan
Richman heeft boven den Oceaan
een benzinetank laten leeg-
loopen
Drie landbouwschuren, drie hooi
bergen en een korenschoof
af gebrand
De huidige diplomatieke toestand
onder de loupe genomen
Belangryke overwinning der
nationalisten aan het
front in Aragon
rt
Rede van Blum te Poissy
Hij wilde de levende have redden
toen zyn boerderijtje in
vlammen opging
hte
erd
len.
Toereken. Marken en het Ketel-
Twee verdiepingen en zolder van
perceel Mamixrtraat 2SS groo-
tendeelz door het vuur
vermeld
Een nederlaag van Franco zou *n
aUergevaarlUhete Marokko-
crieis tengevolge
hebben
Leden van de Spaansche phalanx, een fascistische organisatie, worden te Burgos
afgericht om in de riten der nationalisten te hunnen worden ingelfffd
-i-
J
4
a
V
Laagste b
I
i
hebben
de
die
■w
I
l
r
t
r
Hoogste benetoetend:
Er heeft zich een ongeval voorgedaan, dat
nog goed ia afgeloopen. De 17-jarige De Geus,
wonende In de Werken, stond In de nabijheid
PARIJS, ai Sept. (Reuter) De Britsche
mlnls’er van Buitenlandsche Zaken. Eden,
heeft Zondagavond een onderhoud van an
derhalf uur gehad met minister-president
Blum.
De oorzaak van den brand is naar alle waar
schijnlijkheid een brandend petroleumtoestel In
da keuken van twaa hoog achter, waarop wasch-
goed werd uitgekookt. Vermoedelijk hing een
brandbaar voorwerp te dicht bij en beeft bet
vlam gevat.
Een volk als dit kan ik niet anders dan
llfelhebben, dienen en trouw stjnl*
sen
an
H.
te.
ST
OP
en
va
er
iet
-2
oe
Bg
n,
Ie
?-
td
er
n
ie
De opstandelingen hopen, dat de colonne van
Yague op tjjd sal komen om de belegerden te
ontzetten.
Naar radio-Coruna meldt hebben 3 vliegtul-
Zondagavond is te Lethe onder do gemeente
Bellingwolde het boerderijtje van den zeventig-
jarigen landbouwer Geertsema afgebrand. De
man wilde de levende have nog redden, doch
geraakte, daar het brandende dak plotseling In
stortte, onder de brokstukken. Hij kwam jam
merlijk om het leven.
De kanonneerboot Velasco en twee ge-
wapende visscherschepen hebben een duik
boot der regeering tet zinken gebracht
Blum reide voorts, dat een deel van de werk
gevers een tactiek volgt, die tegen het volks
front gericht is. Deze menschen willen de re
geering voor het alternatief stellen, öf ongere
geldheden te steunen öf geweld te gebruiken,
zoodat het contact met de arbeidersklasse ver
loren zon kunnen gaan.
Alle partijen van het volksfront moeten een
dergelljkfc manoeuvre verijdelen. Het hangt van
ons af, dit het werk volbracht wordt In vrij
willige erde en discipline, evenals van ons de
verzekering van vrede en eendracht tusschen
de volken afhangt, aldus besloot Blum zijn rede.
In het stadion te Poissy heeft Blum een rede
gehouden die door een groote menigte werd
aangehoord. -
Ondanks het late uur was er veel belangstel
ling. Ook boofdcomtnlsaaris Versteeg was bfj
bet bluschlngswerk tegenwoordig.
■ia
uO
week daarheen zou begeven, en wel voor slechts
enkele dagen. Zijn aanwezigheid op de zitting
van de Volkenbondsassemblée Is namelijk niet
onontbeerlijk, daar hjj geen deel uitmaakt van
de Fran'che delegatie. Blum stelt zich voor te
Genève besprekingen te voeren met een zoo
groot mogelijk aantal bultenlandsche gedele
geerden.
IU-
be-
ian
be-
U.
lap
dat
iar
ide
le
an
len
te.
der
ge
LONDEN, 31 Sept. (Reuter). Volgens de
uit Spanje ontvangen berichten wordt te
Toledo nog steeds verbitterd gestreden om
het bezit van de ruïnes van het Alcasar,
waar do opstandelingen onverminderden
tegenstand bieden.
M. Nik,
H.H. Sacramenten
den. Een algemeene verzwakking,
Zondagavond is de koopman M. te Enschedé
In het veld by Glanerbrug beroofd van 450.
M. was met B. van Z„ timmerman van beroep
en wonende te Glanerbrug, op stap gegaan.
Daar hjj bang was, dat zijn geld thuis niet vei
lig zou z|jn, had hjj zijn geheele bezit, ten be
drage van 460.In een portefeuille gestopt
en b(j zich gestoken. De beide kameraden be
zochten verschillende cafés aan weerszijden
van de grens en om elf uur legde M. zich, on
danks den regen, in het veld te slapen.
Toen M. kort daarna ontwaakte kwam hjj tot
do ontdekking, dat zijn jas stuk gesneden en
de portefeuille met Inhoud daaruit verdwenen
was. Hij deed aangifte bjj de politie en deze
heeft In den afgeloopen nacht den dertigjari-
gen Van Z. van zijn bed gelicht en ingesloten.
Hjj ze>de onder meer, dat de regeering na het
Kamerreces plannen sal voorleggen voor een
nationaal werkloosheldsfonds en voor steun
maatregelen aan den landbouw. Men zal maat
regelen blijven nemen om meer stabiliteit in
industrie en handel te brengen.
De- pasto<
Zeereerw. h r
van de
Generaal Mola heeft door vliegtuigen boven
Bilbao en Santander een proclamatie doen uit
werpen, waarin hij de bevolking dezer steden
waarschuwt. Om bloedvergieten te voorkomen,
wil hij tijd geven, opdat vrouwen en kinderen
in veiligheid kunnen worden gebracht. Op 25
September zouden de troepen overgaan tot een
militaire actie.
De landbouwers T. T. Ippel, C. Ippel en A.
Dekker, wier landbouwschuren, huisraad, oogst-
maalmachlnes, enz. totaal in de vlammen zijn
opgegaan, zijn verzekerd. De brandweer is nog
den geheelen nacht met het blusschlngswerk
bezig geweest.
Blum heeft tegenover de journalisten omtrent
t.et onderhoud verklaard, dat gezamenlijk de
huidige diplomatieke toestand en de vraagstuk
ken, voorkomende op de agenda van de zittin
gen van den Volkenbondsraad en Volkenbonds
vergadering, zijn bestudeerd.
Bij de komst van da brandweer, welke
onmlddeilijk was gealarmeerd, had de
brand reeds een groeten omvang genomen.
Achterom langs den gevel tastten de uit
slaande vlammen de' derde verdieping aan,
terwijl binnen het houten trapportaal het
vuur naar boven geleidde. Spoedig bereikten
de vlammen ook den zolder, waar weldra de
houten kap in lichterlaaie stond. Hoog
Sloegen de vlammen uit, ver in de omgeving
zichtbaar.
»MKDAN. tl Sept. (Aneta) ÜH thans bta-
nmgebemm berichten Hgkt, dat de aard
beving van Estardag toch een ranzp vereer-
saakte, nA In de Kara landen, waar een
tengevolge van de aardbeving ontstane
aardeebaiving zeventien inheeaaaehen be
dolf, die op de mwaho aan het week wgrwn.
en die allen werden gedood. Tet dusver zjjn
vier lijken geborgen.
Mr. J. Duys, lid van de Tweede Kamer, zal
het volgende jaar geen nieuwe candidatuur
aanvaarden. Hij is voornemens zich In Lochem
te vestigen.
Na het bombardement door regeeringsvlieg-
tulgen zouden, volgens do Solldaridad Obrera.
Itallaansche vliegtuigen op het eiland zjjn aan
gekomen, die door den bankier Juan March
rijn gekocht. Juan March zelf sou met een de
zer vliegtuigen een bezoek aan het eiland heb
ben gebracht. De Inhoud van dit bericht blijft
geheel voor de verantwoordelijkheid van de
Solldaridad Obrera.
Zaterdagavond omstreeks half elf is brand
uitgebroken in een der landbouwschuren van
den heer C. Ippel, wonende aan den VUscber*-
djjk, gemeente Werkendam.
Het vuur, dat zeer snel om' zich heen greep,
vond <rvtlg voedsel in een in de onmlddellljke
nabijheid staanden hooiberg. Al vrij spoedig
stonden de achterzijde van de schuur, de hooi
berg en koren, dat eveneens In de nabijheid lag
opgeslagen, in lichte laaie.
De brandweer, die spoedig ter plaatse was,
stond machteloos tegenover de vlammenzee en
bepaalde zich uitsluitend tot het nathouden van
de aangrenzende woonhuizen.
d:
754-4 te Jaunayna
VERWACHTING; Matige tot zwakken
Zuid-weeteltjke tot Westelijken wind, half
‘04 zwaar bewolkt of betrokken, wellicht
neg eenigen regen, weinig verandering la
temperatuur.
Zon op vaa. «AC v
Llcht op nun. 7.38.
Maan op nua. LM onder ajn. 8.18.
Eerste kwartier 33 September.
Eveneens is gesproken over de voorbereiding
van de conferentie van de 5 mogendheden, die
het Locamo-pact hebben onderteekend, tot
welke oonlerentie andere mogendheden uitge-
roodlgd zullen kunnen worden wanneer vol
doende vorderingen ajjn gemaakt bij de bespre
kingen tusschen Duitachland, België, Frankrijk,
Groot-Brittannlë en Italië.
Ondervraagd omtrent zijn ajz. reis naar Ge-
Zij hebben echter een gedeelte der ruines
moeten ontruimen In verband met de hevige
beschieting door de artillerie en de talrijke
granaten en dynamietpatronen, die zonder op
houden door de regeerlngstroepen worden ge
worpen.
Zondagnacht ia het stoomschip Zuidezee
van Koppe’s Bcheepsagentuur te Amsterdam
dat om negen uur van het LJ vertrokken was
voor den gebruikelljken vracht- en passaglers-
dienst naar Zwolle tusgehen Marken en bet
Keteldiep in aanvaring gekomen met de tjalk
Nieuwezorg, afkomstig van Hasselt, welke met
een lading hout op weg was naar Dlemen.
Tengevolge van de aanvaring zonk de tjalk
vrijwel onmlddeilijk. De schipper en zijn vrouw
konden worden gered en asm boord van de
Zuiderzee worden genomen, welke de reis naari
Zwolle kon voortsettesi.
De tjalk is gezonken midden in het vaarwa-.
ter ten Noord-Ooeten van Marken en ligt ge
heel onder water. Het loodswezen beeft een
boel op de plaats van het ongeval aangebracht,
opdat de scheepvaart geen hinder van t wrak
zal ondervinden.
Kapitein van de Zuiderzee was de heer H.
Schippers, terwijl de tjalk eigendom was van
den heer j. van Huizen, die met zijn vrouw aan
boord was.
De oorzaak van de aanvaring sal nader wor
den onderzocht. De tjalk was niet verzekerd.
van een der brandende hooibergen, en geraakte^ h?„ «fnde dew
toen het hooi brandende Instortte, daaronder.
Men wist echter den jongen uit het smeulende
hooi te bevrijden. De knaap is er gelukkig vrij
wel ongedeerd afgekomen.
De militaire radiopost te Jaca deelde om
twee uur rhede, dat de opstandelingen aan het
front in Aragon een belangrijke overwinning
hebben behaald. Zij hebben na een stormaan
val het tehuis voor zwakzinnigen te Tiers be
zet en zjj bereiden zich thans voor op den
aanval op Quinto. De regeerlngstroepen zouden
200 dooden hebben achtergelaten. Hun totale
verliezen zouden meer dan 500 man bedragen.
toren. Ik was juist doende het toestel er
geringere hoog e te brengen, toen Richman
der tanks liet leegloopen en verlangde, dat
BOA zou woeden uitgezonden.”
gen der opstandelingen boven het Alcazar ge
vlogen om levensmiddelen voor de verdedigers
van het fort uit te werpen.
Als gevolg van een bijzondere corresponden-
le uit Frankrijk over Prins Bernhard’s Parjj-
chen tijd, welke ook in de groote buitenland-
nche bladen is overgenomen, is *n legertje foto
grafen en film-operateurs afgekomen op het
gebouw in Parfja, waar de Prins heeft gewerkt.
De schrijver van bedoelde correspondentie be
richt nu. aldus lezen we in het Ochtendblad
van de Avondpost, dat de beeltenissen van
Prinses Juliana en Prins Bernhard in de Parlj-
sche bioscopen met luid applaus worden be
groet. fcn verder schrijft hij:
„Zoo juist heb ik twee eigenhandige brieven
niet getypt, maar met de hand geschreven
van Prins Bomhard, in handen gehad. Kr
blijkt uit deze mlssieven, dat de toekomstige
Prins-Öemaal ztjn oude vrienden niet hoeft
vergeten, maar sterker nog troffen me de woor
den, waarin hij met enthousiasme praat over
oe spontane ontvangst door bet Nederiand-
sche volk. Hjj schrijft: „Zo zUn door het dolle
been.... ik ook.... waaraan bob ik dat ver-
diendf
De Solldaridad Obrera publiceert een be
richt. waarin verzekerd wordt, dat de
Italianen troepen hebben ontscheept' op
Majorca en meester zijn van het eiland,
waar op tal van plaatsen de Itallaansche
vlag naast de Spaansche wappert.
De Itallaansche luitenant Rossi zou
feitelijke dictator op het eiland zijn.
Cu parochie van Spierdijk de
M. Nix, Vrijdag v?' -a
der Sterven-
tengevolge
zijn hoogen leeftijd maakte dit noodza-
Weldra week het vuur voor de overmacht
van bet water van de tweede naar de derde
verdioping, om eindelijk het hardnekkigst stand
te houden op den zolder. Hier bood bet vele
droge hout gretig voedsel en pas toen de kap
vrijwel geheel was weggebrand, verminderde
geleidelijk ds gloed. De rook werd zwaarder en
zwarter en eindelijk waren de laatste lekkende
vlammen uit de verkoolde spanten verjaagd.
Men kent het internationale Statuut, waar
aan Spaansch Marokko onderwerpen la Men
weet, dat Madrid, krachtens de verdragen van
1804 en 1912, het recht verworven heeft in een
gedeelte van Noord-Marokko een zekere mate
van zeggenschap uit te oefenen. Van werke
lijke souvereiniteit is geen sprake. Alleen
Frankrijk is, voor het gehééle Rijk, mandataris
van den Sultan en Spanje beeft zich verbonden
in dc in dit land toegewezen zone, onder Fran-
sebe elnd-verantwoordelljkbeid, de orde te
handhaven. Met andere woorden: Frankrijk
heeft het recht en zelfs den plicht Spanje te
vervangen in geval dit laatste land niet bij
machte zou blijken wanorde in de Spaansche
zone te voorkomen en te onderdrukken. Van
dit recht heeft Frankrijk bij een vroegere ge
legenheid trouwens reeds gebruik gemaakt. Men
herinnere zich, dat de Fransche troepen tij
dens den Rlff-oorlog de Spaansche zone bin
nenrukten, Abd el Krim een beslissende neder
laag toebrachten en de orde herstelden, waar
toe de Spanjaarden in dien tfjd niet bjj machte
waren. Dit optreden der Fransche troepen had
geen enkele diplomatieke wrijving ten gevolge
cn de goede verstandhouding tusschen Spanje
en Frankrijk leed geenszins.
Het is goed deze feiten even in het geheugen
terug te roepen in een tijd waarin berichten,
die geen enkel waar woord bevatten, dag in
dag uit het krantenlezend publiek worden
voorgezet. Zoo heeft men zich niet ontzien te
vertellen en te doen drukken dat gene
raal Franco zekere Marokkaansche gebledsdee-
H Mgv OVMhMmU itoaa
vookoci o-z -er mmulp
Maar, al trekken de gebeurtenissen ten
Noorden van de straat van Gibraltar voor
het oogenblik meer aandacht dan die ten
Zuiden daarvan, toch staat het vast dat
Marokko onmlddeilijk weer alle attentie zou
gaaa elschen, wanneer de nationalistische
troepen op bet grondgebied van het eigen
lijke Spanje in een verliezende positie zou
den geraken. Een nieuwe Rlff-oorlog zoo
daarvan het gevolg kunnen zijn. En het
evenwicht in het bekken der Mlddellandsche
Zee sou opnieuw dreigen te woeden ver-
®w—MAA 4de
len, in ruil voor verleende hulp, aan Dultsch-
land zou hebben aangeboden. Franco heeft dit
bericht later natutirlljk op de stelligste wijze
tegengesproken, maar voor den ter zake kun
dige whs zulk een tegenspraak volkomen over
bodig, want de leider der nationalisten weet
beter dan wie ook, dat hij geen enkel recht
heeft Hitler een dergelijk cadeau aan te bie
den. De verdragen verzetten zich daartegen.'
Franco zou bezwaarlijk in naam van Spanje
ten geschenke kunnen geven wat Spanje niet
bezit.
HCT UU»O* VSOVOiaoS
uo^-oe SMnvOPaei noen rdaniacotv
Alles in de buurt was roods in rust, toen late
voorbijgangers rook bespeurden die vanuit de
kieren der vensters van bet perceel 2M drong.
Men maakte alarm om ds bewoners te waar
schuwen. Op de tweede verdieping, welke door
twee families werd bewoond, vertoonde zich
een felle vuurgloed in de keuken van de ach
terwoning. Hier had zich het gestn Kemper,
bestaand uit man, vrouw on kind, reeds te bed
begeven. Op kloppen en bonzen reageerde man
niet en pas het stuktrappen van een paneel
had het gewensetate resultaat. De bewoners
grepen inderhaast eenige kleedingstukken en
konden zich nog juist bijtijds over het trappor
taal in veiligheid brengen. Do familie, welke,
de voorzijde van do étage bewoonde, het gezin
Ludenhof. was niet thuis.
Grondig had bet vuur op de bovenhuizen zijn
vernielend werk verricht. Op de tweede ver
dieping, waar de brand ontstond, waren zoowel
de voor- alz achtervertrekken totaal uitge
brand. By hun weg omhoog hadden vlammen
en gloed de voorzijde der derde verdieping, be
woond door t gezin Teen, vrijwel gespaard. De
vertrekken van drie hoog achter, waar de al
leenwonende heer Bom huisde, bleken echter
totaal verwoest. Trapportalen en trappen, alles
van houten constructie waren boven geheel
door bet vuur verteerd. Het afstroomende
biuschwater richtte bovendien op de woningen
der eerste verdieping veel schade aan.
Zondagavond is in de Noordersluis te IJmul-
den het Russische sjs. „Chubar” aangevaren
door het Engelsche sa. „Cheldale”. Van/ de
„Chubar” werd de bakboordreellng over een
lengte van vier meter ingedrukt. De „CheL
dale” bekwam geen schade. Beide schepen
hebben de rets voortgezet.
OOOUX, SPer-jC fOCw ->OO WUL ga-
06”<5 OOCO VOOS-
•wat oaix
•wt -<0gvg-. woo-t i-ieea oc snaaN>c.-ia
S*eot-< Tt 0>E ZU<1 go
n.gr Mgtn
SCO ZwklZH ZB
Hjj gaf daarbij uiting aan de hoop, dat de re-
valorisat'e der landbouwproducten niet zal te
rugslaan op de kosten van levensonderhoud.
Blum vroeg het vertrouwen van het democra
tische Frankrijk, dat zoo zelde hjj „door
omstandigheden buiten onzen wil niet vol
doende nelnstalleerd is
De minister verklaarde vervolgens, dat een
economisch herstel niet verzekerd kan zijn, zoo
lang men geen zuivere lucht boven het hoofd
weet. Hij betreurde de verspreiding van ge
ruchten, volgens welke Frankrijk aan den voor
avond van een bloedige anarchistische revolutie
staat. JAen heeft ons voor 15 September een
revolte voorspeld: zU Is .niet gekomen. Thans
voorspelt men een zelfde revolutie op 15 Octo
ber. Deze geruchten worden uitgedragen door
een pers, ole, naar ik onlangs heb gezegd, de
oppositie tegen een partij doordrijft en tot ver
raad tegen de natie wordt. Al die geruchten
worden gebruikt door de bultenlandsche pro
paganda om tegen ons verdenkingen en animo
siteit te wekken. Er is niets moeiljjker voor een
natie dan te leven onder de chronische bedrei
ging van revoluties, die nieUptaats hebben."
(Van onzen Spaanschen correspondent).
q paansch Marokko, dat tijdens de eerste
dagen vaij den nationallstischen opstand
een groote ról speelde, schijnt dat op bet
oogenblik, nu het bloedige drama In het moe
derland zijn hoogtepunt bereiken gaat, niet
meer te doen. Generaal Franco heeft zijn
hoofdkwartier van Tetoean naar Sevilla ver
plaatst en Tanger is, dank zjj een zeer ver
standige en te juister tjjd genomen beslissing,
niet langer een basis voor schepen van een
vloot, die men, sinds Largo Caballero in Ma
drid de teugels van bet bëwind in handen
nam, zonder aarzelen „de roode vloot” noe
men kan.
ff", MG.1 VOnoGkDMXK TC i’OAM WB.QQ ILn
VOOQ MQAATOt uCuksTC
MK*$tc Mono wsao tewioono
Radio-Jerez meldt, dat lichte schepen
regeering de kust* bij La Coruna
bombardeerd.
Generaal de Llano heeft vla radto-Sevllla me
degedeeld. dat te Santander de onafhankelijke
republiek is uitgeroepen.
Te Malaga hebben de matrozen geweigerd, aan
boord der oorlogsschepen terug te keeren. Te
zamen met 500 ontevreden mllitiesoldaten heb
ben zij een aanval op de kazerne gedaan, doch
hun poging, t gebouw te bezetten, is mislukt.
Radio-Sevllla deelt mede, dat de civiele gou
verneur van Malaga zou zijn gedood bij een
schermutseling, toen hij trachtte te ontvluch
ten.
Het tetegraafagentschap der Sovjet-Unie
meldt, dat het eerste schip met levensmiddelen
door de vrouwen der Sovjet gezonden aan de
Spaansche vrouwen en kinderen, op 18 dezer
uit Odessa is vertrokken.
Aan boord van dit schip zijn ongeveer 3000
ton levensmiddelen, waarvan 500 ton boter en
300 ton suiker.
Te Valencia is een vrachtschip met 37 vlieg
tuigen van Sovjet-Russische afkomst aangeko
men. Ook te Barcelona zijn vliegtuigen voor de
volksfronttroepen getost. Te Alicante is voorts
een transport Belgisch oorlogsmateriaal aange
komen, dat eigenlijk voor Argentinië bestemd
geweest zou zijn.
Zondag is een ambulance, bestaande uit 20
personen en beschikkende over 7 auto's, van
Dover vertrokken mèt bestemming naar Barce
lona. Valencia en Madrid. De kosten bedragen
20.000 pond sterling, bij openbare inschrijving
bijeengebracht.
Een uit Spanje uitgeweken arts heeft Zater
dag verklaard, dat in de ziekenhuizen van Ma
drid 8000 gewonden zijn opgenomen. De zieken
huizen zijn overvol. zoodat de volgende
transporten in particuliere hulzen zullen moe
ten worden ondergebracht.
Een brandend petroleumtoestel heeft
hedennacht' omstreeks kwart vóór
12 een feilen uitslaanden brand ver
oorzaakt op de bovenverdiepingen
van het perceel Mamixstraat 255 te
Amsterdam. Het energiek blus-
schingswerk van do brandweer ver
mocht in een kwartier tyds het ver
woestende vuur te bluaaehen. Twee
verdiepingen en de zolder werden
nochtans grootendeels door den
brand vernield.
-a r arokko is en blijft niettemin een zeer
IYI belangrijke factor. Sinds het begin van
X’A opstand zijn ongeveer vijftiendui
zend soldaten van Afrika naar Europa over
gebracht. De ledig gekomen plaatsen zijn on-
middelltjk ingenomen. De werfagenten van ge
neraal Franco zyn van dorp naar dorp getrok
ken en tal van allede mannen werden bereid
gevonden zich onder de vaan van de nationa
listen te scharen. Zjj deden dat zeker niet uit
louter sjmpathle voor de Spaansche zaak,
maar de werfagenten boden premies van acht
honderd tot duizend pesetas en een soldij van
vijf pese:as per dag. Hoe zou een inboorling,
vooral in een jaar, waarin de oogst vrijwel mis
lukt u, aan de verleiding van zooveel geld
weerstand kunnen bieden? zoo is t volkomen
begrijpelijk, dat zich op sommige plaatsen meer
strijders aanboden dan Franco noodlg had. De
Riffljnen hebben zich in de Spaansche „bande
ra* Ingejljf»} zooals zij zich in andere jaren
In de ploegen der Algerjjnsche druivenplukkers
opnemen lieten. En de Djeballas, de Ktama
de Btni-Oeriaghel en andere stammen hebben
er niet aan gedacht zich tegen de bestaande
orde te verzetten.
Die orde zal ook In het vervolg niet verstoord
worden, op voorwaarde aDeeft dat het geld
overvloedig bljjft en zijn waarde houdt. Het ko
loniale Spaansche leger beschikt over ongeveer
40.000 man, terwijj de inheemsche bevolking
nauwelijks 800.000 zielen telt. Van oen opstand
kan onder deas omstandigheden derhalve geen
sprake zijn en de ontevredenheid, die een aan
tal restrictie-maatregelen veroorzaakt heeft,
uitte zich alleen in wat, niet te luid, gemopper.
NEW-YORK, 18 Sept. De Amerikaan-
sche vlieger* Richman en Merrill, die 'twee
maal met succes den Oceaan zijn overge
stoken en zich nog steeds te Musgrave Har
bour bevinden, hebben thans toegegeven,
dat ZU een meenlngsverschll hebben gehad,
toen zU aan het einde van hun vlucht van
Engeland naar de Vereenlgde Staten de At
lantische kust naderden, aldus meldt de
„Daily TH."
r Aanvankelijk had Merrill, zooals bekend, een
telegram waarin van een- twist met zijn met
gezel werd gerept, tegengesproken. Thans deel
de Richman mede, dat toen zij uit Engeland
vertrokken, zjj ongeveer 5000 liter benzine aan
boord hadden. „In de buurt van Newfound
land geraakte het toestel in een storm, welke
ons bijna noodzaakte op zee te dalen. Ik ge
loof," aldus Richman, „dat wij zouden zijn ver
dronken, tndlen ik geen benzine overboord had
gegooid. Het te Juist, dat ik aan Merrill heb
gevraagd, benzine te laten wegvloeien en toen
deze weigerde, heb Ik het ten slotte zelf maar
gedaan om zoodoende het toestel lichter te
maken. Er bleef voldoende brandstof over om
het land te bereiken.”
Merrill beweert, dat noch een motordefect
noch de storm het noodzakeltfk had gemaakt
benzine overboord te gooien. „Ik geef toe.” al
dus deze vlieger, „dat de situatie op Maandag
middag ongeveer twaalf uur zoodanig was, dat
een onervaren vlieger den schrik te pakken
zou hebben gekregen, doch wij hadden geen en
kel^ maal de contröle over onze machine ver-
- op een
i een
•n
Hoofdbrandmeester Doets, die na bet alarm
mlddelbrand het bevel voerde, liet het vuur
van twee kanten aantasten. Vanuit de Mamlz-
straat drongen de brandwachten bet trappen
hui* binnen, de stralen richtend in den verstlk-
kenden rook en vuurgloed. Aan den kant van de
Westerkade schoof men de ladder uit en van
hier af werden groote watermassa's in den
vuurgloed geworpen.
wat voor eenl zou zeer zeker uitbreken en
ieder begrijpt, dat die opstand zich niet tot
Spaansch Marokko beperken zou. Ook In dat
geval zouden andere mogendheden, die werke
lijke of vermeende belangen in de Mlddelland
sche Zee hebben, trachten munt uit de si
tuatie te slaan. Deze nieuwe Marokko-crtels zou
onoverzienbare gevolgen kunnen hebben.
deZo° blijkt overduidelijk, dat een nederlaag
bulten Spanje tot gevolgen zou kunnen leiden,
waaraan men niet zonder de grootste onge
rustheid denken kan. Een overwinning der na
tionalistische troepen zou daarentegen voor de
rust in de Spaansch-Marokkaansche zone en,
bü uitbreiding, voor die In de Fransche. de
meest-zegenrljke evolgen hebben. Van een op
stand, laat staan van een nieuwen Riff-oor.og,
zou dan geen spraxe kunnen zijn en het Euro-
peesche prestige zou in Noord-Afrlka aanzien
lijk versterk’ worden. Daarenboven zouden de
roode agenten vergeefs het zaad van den op
stand zaaien. Het zou geen voedingsbodem vin
den.
Bekijkt men het Spaansche drama van Ma-
rokkaansch standpunt uit dan kan men tot
geen andere slotsom komen dan deze: alleen een
victorie van Franco en de zijnen kan Noord-
Afrik*. voor de ergste troebelen bewaren.
De regeering van Madrid aal er in dat geval
vermoedelljk niet c- denken een expeditie-le-
ger uit te r Uen om Franco en de hem trouw
gebleven koloniale troepen op hun eigen terrein
te bestrijden. Dit leger zou zeer sterk moeten
4)n en dan nog zouden de risico’s te groot blij
ken. Madrid zou trouwens rustig kunnen af
wachten. Weldra zou het Franco, den overwon
nene. aan geld gaan ontbreken en de stammen,
die zich thans rustig houden, zouden bet wel
niet lang blijven. De „regulares", die hun soldij
niet meer ontvangen zouden, zouden weldra
met hun wapenen deserteeren. Een tweede Rlff-
oorlog zou waarschijnlijk het gevolg zijn. En
de deur zou voor de eerste diplomatieke ver
wikkelingen wagenwijd openstaan.
In het geval evenwel dat Franco zich niet
naar Afrika zou kunnen terugtrekken zouden
de roode agenten, die Marokko niet uit het
oog verliezen, weinig moeite hebben de inboor-
^M^lngen er van te overtuigen dat het moment
nooit gunstiger was het juk der Spanjaarden
van zich af te schudden. Een opstand en
Deze toestand zal evenwel op staanden
voet en grondig veranderen als de krijgs
kans zich tegen Franco keeren mocht. Het
is te voorzien dat de overwonnen generaal
zich dan naar Marokko terugtrek
ken zal om er een tegenstand te organisee-
ren, die in casu wanhopig te noemen zou
zijn.
.SM 0BB.M'
wSl O»' •“•J"
o< paus zoo
