Abessiniërs tot de Assemblee
toegelaten
Japansch matroos te Het
Sjanghai vermoord
I
s
ONS BLAD
nieuws van
de volmachten van de
ROODE TROEPEN BEZETTEN
Treinramp nabij
Lourdes
Twyfel
pit
R
over
afgevaardigden, doch zy kannen de
Vergadering blijven bijwonen
HET ALCAZAR TE TOLEDO
j
-- 4
1
A
ZWEEDSCHE REGEERING
AFGETREDEN
WITTEN HERREN DE STAD
GEHEEL OMSINGELD
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
a
Opwinding te Tokio
Veertien dooden, dertig gewonden
7
Titoelescoe’s toestand
Nog steeds zeer ernstig
Onteigening van grondbezit
Portugal en de burgeroorlog
ENGELAND EN ITALIË
1
Fel artikel van Gay da
tegen Nederland
Zyn de leiders der Madrileensche
regeering naar Frankrijk
gevlucht?
Schip op een mijn
geloopen
Illustrazione Italiana
in beslag genomen
Wolde Mariam onder
werpt zich aan Italië
Schip met 400 personen
vermist
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De snelste en hoogste
lift van Europa
39 GEDELEGEERDEN
STEMDEN VOOR
5
Artikel gepubliceerd over de
gevaren van het Duitsche
imperialisme
Verificatie-commissieHet ip hacr
rapport het plan om een beroep
te doen op het Haagsche
Hof, varen
Muiterij op Fransch
stoomschip
Eenige Chineezen overvallen in
de internationale concessie
drie Japanners
Tegen het communisme
in Joego-Slavië v
-ar - i~
Italië’s betrekkingen met
Nederland
De „Belle Isle” soa onder roode
vlag naar Monte Video
gevaren zyn
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1936
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG 297
ADVERTENTIEPRIJZEN t -
Per lóssen regel 20 g, ingez. med. 40 g
p. regel; idem op pag. één 55g p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Italië zal zyn houding
- niet wyzigen
i
Herderlijk schryven van den
bisschop van Agram
^KWWWWUUIII llllf////////JZZg
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
t
blMchop
t.
1
1
1
t
t
L
BERN,
een
Dasa herinneren aan de artikelen, welke hU
W'S
l
1
1
1
t
t
li
Verdachte van den moord ie Rotterdam heeft
een bekentenis af reload
g
i.
r
i
geard, te Gêné «Zin de kwestie over de
Abeaaiiitoche geloofsbrieven geven CliMll
■eer geprikkelde woorden in de pen.
Het radio-station Teneriffe deelt mede,
dat de leiders van de Madrileensche re
geering naar Frankrijk gevlncht sooden
sUn, terwijl in Barcelona een opstand te
gen Company, sou rijn uitgebroken.
Ter verdediging van Madrid bieden de regeeringstroepen aan ‘t Talavera-front
groeten tejenstand aan de nationalisten. Artillerie in actie
ge
bet
aanval op Madrid rullen doen. Naar verluidt
I verschenen Dinsdag 25 vliegtuigen van de op-
j standelingen boven Madrid, om de bevolking
te waarschuwen, dat een aanval spoedig zal
I komen.
PARIJS, 23 Sept. (Reuter). De Abesslni-
sche gezant te Parijs, Wolde Mariam, heeft
zich vanmiddag naar de Italiaanscho^tm-
bassade begeven en sich aan ItahMpnder-
worpen.
Uit Tokio worden nog de volgende bijzonder
heden omtrent dit incident gemeld. Dinsdag
avond omstreeks 8 uur wandelden drie matrozen
van de Japansche oorlogsmarlne op den Woo-
sungroad nabl) het Japans$ie consulaat-gene-
raal, in de Internationale Concessie. Plotseling
werden Ji door een aantal Chineezen bescho
ten. Een van de Japanners werd, aooals boven
vermeld, gedood, de belde anderen ernstig ge
wond. Een der Chineezen kon worden gegrepen,
de anderen slaagden erin te ontkomen.
Een Japansch landlngsdetachement bezette
snel de omgeving van den moord, o. a. Haining-
road, Nórtt. Halnlngroad en Woosungroad.
In ToklQ. werd dit incident door extra-bladen
bekend gemaakt
Te Utrecht is een bijeenkomst gehouden van de
Vereeniging van R.K. Ziekenhuisen.
a
e
L
r
B
t
a
Du Volkenbondsvergadering heeft
daarop het rapport, zooals boven
gemeld, met 39 tegen 4 .temmen en
zea onthoudingen goedgekeurd.
GENèVE, 23 Sept. (Reuter). De
Volkenbond, vergadering heeft he
denavond met 39 tegen 4 stemmen
en 6 onthoudingen besloten de AbeX
sinische delegatie tot de Assemblee
toe te laten.
De schrijver van het artikel, die gebruik
maakt van het pseudoniem .spectator", schrijft,
na herinnerd te hebben aan het congres van
Neurenberg, „Staan wU niet tegenover een ge
weldige mise-en-scène, welke bgoogt Dultsch-
land te veroorloven zich met instemming van
een deel van Europa in een meer versneld tem
po te herbewapenen?" Het feit, dat de Rljks-
kanselier zich opwerpt als verdediger der be
schaving noemt hij verdacht. HU herinnert dan
aan de slachtingen van 30 Juni 1934 en aan den
moord op Dollfuss.
Dinsdag is een vrachtschip met levensmid
delen, dat door de regeering naar Santander
to gezonden, aan den ingang van de havfen op
een mijn geloopen en gezonken. Het schijnt,
dat niemand van de opvarenden zich heeft
kunnen redden.
Ben oorlogsbodem van du nationalisten heeft
een vlsschersschip aangehouden, dat met een
lading levensmiddelen aan boord op weg naar
Bilbao was, dat zich eveneens nog in handen
van de regeeringstroepen bevindt. De opvaren
den werden gevangen genomen.
Volgens draadlooze berichten rekent men er
op, d^jt de Witten spoedig aan alto fronten een
Duitocbland keert op ieder gebied terug
tot de traditie van Wilhelm IL De schrijver
Naar uit Madrid wordt vernomen, wordt de
onteigening en verdeeling van het grondbezit
in dat deel van Spanje dat nog in het bezit
van de regeering is, in versneld tempo doorge
voerd. Gisteren heeft het bureau voor agrari
sche hervoi
Madrid en
waaronder bezittingen van den bisschop van
Madrid en van graaf Romanones, tot staats
eigendom verklaard, en overgedragen aan de
bonden van landarbeiders ter bewerking.
riet in de houding van Doltochtend tegen
over het Donaubekken en den Balkan een
duidelijke poging „Mittet Europa" te her
stellen.
De Japan» he minister van Marine zal niet
deelnemen aan de manoeuvres, aangezien de
toestand rich heeft toegespitst en nu daarom
op zijn pout moet blijven.
Het Cbina-smaldeel van de Japansche vloot
is gereed cm bij verdere ontwikkeling van den
toestand onmiddellUk in te grijpen. De toestand
wordt als zeer ernstig beschouwd.
II. M. de Koningin is Woensdagavond naar de
Icgvroefeningen In Noord-Brabant vertrokken.
STOCKHOLM. 23 Sept (Reuter). De voor
malige sociaal-democratische Zweedache premier
Hansson heeft de opdracht aanvaard om een
kabinet te vormen.
De muitende bemanning sou den kapitein
gevangen houden. De betreffende maatechappt)
heeft op ingewonnen informaties toegegeven,
dat met het schip .Jets niet in orde schijnt te
zijn", doch betwijfelt, dat de kapitein werd ge
vangen gehouden.
BUENOS AIRES. 23 Sept. (D. N. B.) Vol
gens radiomededeelingen van verschlUende zich
op zee bevindende schepen <£itvangen, sou het
Fransche stoomschip „Belle Isle" gesten zijn,
verend onder roode vlag.
Treinramp nabij Lourdes; 14 dooden, M
wonden.
In den afgeloopgp nacht te echter de ..Belle
Iele", zonder vlag te voeren, de haven van Monte
Video blnnengeloopen. Daar alles aan boord
rustig was, is het ligplaats kiezen van het schip
niet verhinderd.
w»
Herderlijk schrijve* van den
Agram tegen het communisme.
i
Wolde Mariam onderwerpt rich aan Italië.
e
it
a
9
L
bUJft
van
be-
I de
is
1 x
r’
Officieel wordt meegedeeld, dut de Bntoche
en Itaflaanache regeeringen zUn overeengeko
men, de onderhandellngen over bet handels- en
betalingsverkeer te hervatten,
sjjn naar Rome vertrokken.
ROME, 23 Sept. (Havas). De „Illustrazione
Italiana” publiceert in haar laatste uitgave een
belangrijk artikel over de gevaren van het Duit
sche Imperialisme.s
Het agentschap Stefani heeft vanochtend me
degedeeld, dat dit nummer wegens cedoelde pu
blicatie is in beslag genomen.
zich naar Toledo begeven om de re
geeringstroepen geluk te wenseben.
De matrozen wandelden in de Internationale
Concessie Er is een chinees gearresteerd. Dit
is het vijfde incident van dezen aard Ir kor
ten tijd.
Die regeering van- Uruguay, wordt uit Monte
Video bericht, ontving mededeellng Inzake mui
terij op de „Belle Iste" en trof in verband
daarmede maatregelen om te voorkomen, dat
het schip in de haven van Monte Video zal
kunnen meren.
In politieke kringen te Tokio vreest men,
dat de regeering door deze kwestie gedwon
gen zal worden maatregelen te nemen,
waarvan liet einde voor beide landen nog
niet te overzien zal zijn. Algemeen is men
zeer opgewonden over het geval en men is
van meenlng. dat hier sprake to van een
bewuster, overval op Japansche landings
troepen
Abessiniërs In de AsaemHée toegelaten,
kenbondsvergadering keurt het advies der ve-
rificatieeommisrie cm geen beroep up bet
Haagsche Hbf te doen, goed.
Radio-Jerez heeft meegedeeld, dak.de be
manning van de duikboot „Oallcle" te San
tander in arrest is gesteld en wegens spion-
nage terecht zal staan.
Radio-la Coruna deelt mede, dat de recht-
sche troepen In Gulpuzcoa Vergera en in de
provincie Cordova Torre Cabrera bezet hebben.
De troepen in den sector Toledo zullen groo-
tendeels de omsingeling van de stad voort-
zetten.
LitwinoU te Genève in gesprek met den
Spaanschen vertegenwoordiger Alvarez
del Vago
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat het Spaan-
■che schip „Genovevaz" sedert 3 September
wordt vermist. Het schip heeft 400 personen
aan boord, waaronder verscheidene vluchtelin
gen. Het schip verliet 3 September de haven
van Santander op weg naar Valencia. Alle po
gingen van de draadloose stations en da kust
wacht om het schip te vinden zün vergeefsen
In
men
den
sluit
houding
SJANGHAI, 23 Sept. (D. N. B.)
De Japansche landingstroepen heb
ben een groot deel van de stad be
zet. Op de hoeken van de straten
staan pantserauto's tot vuren gereed
en door de straten patrouilleeren mo
torrijders. Alleen Japanners, die zich
kunnen legitimeeren mogen de sper-
kettingen passeeren. Ook het spoor
wegstation Tien Don Gan. het eer
ste station op de lijn SjanghaiWoe-
soeng, is door de Japanners bezet.
Het leven van de Japanners zal tot
het uiterste worden verdedigd.
De Nedertendsche gedelegeerde mr. W. M.
van Lanschot is benoemd tot rapporteur van
de tweede commissie der VolkenbOndsvergade-
ring. Mevr. C. A. Kluyver is gekozen tot vlce-
presidente der vierde commissie.
De moord op den Japanschen matroos en het
verwonden van zjjn twee kameraden heeft te
Sjanghai groot opzien gebaard. Het bestuur van
de internationale concessie heeft een compagnie
Russen van het vrijwilligerscorps gemobiliseerd,
alsmede de bijzondere politie. Pantserwagens
van de Japanners rollen door de straten en ne
men stelMng rond de geheele Hongkioe-wUk.
waar vete Japanners wonen. De Japansche re
servisten. dte in Sjanghai wonen, zijn gemobi
liseerd en men verwacht, dat heden nieu
we afdeeungen mariniers uit Japan zullen aan
komen.
Te Londen is geen enkele bevestiging ontvan
gen van de Chlneesche berichten, volgens welke
getracht zou worden een Japansch-Chlneesche
conferentie tot stand te brengen met Engeland
als bemiddelaar.
In officteele kringen verklaart men zelfs geen
geruchten daaromtrent vernomen te hebben.
De Assemblée is te 730 bijeengekomen. De
Abessinischs delegatie was tegenwoordig, doch
de Negus was niet verschenen. Politis
voorlezing van het rapport der veriflcatle-
eommtssle, waarin werd geadviseerd geen be
roep te doen op het Haagsche Hof.
SJANGHAI, 23 Sept. (Reuter.) Een ern
stig incident, dat een crisis sou kunnen ver
oorzaken. heeft sich hter in de wijk Hong-
kioe ruorgedaan. Een Japansch marinema
troos werd doodgeschoten, twee andere wer
den gewond. Er werden in het 'geheel acht
schoten gelost.
voor
te
Abessinië
van Italië
De verificatiecommissie heeft haar beraad
slagingen vanmiddag gesloten. Waar zij het
niet eens is geworden over het doen van een
beroep op het Haagsche Hof in de kwestie der
Abesslnische volmachten, laat zij in haar rap
port aan de Volkenbondsvergadering dit plan
varen. Zij Is van meenlng, dat de Abesslnische
gedelegeerden het voordeel van den twijfel
hebben en in de vergadering kunnen blijven.
Ji»
PARIJS, 23 Sept. (Reuter) De onderwerping
van den Abesslnlschen gezant Wolde Mariam
aan het Itallaansche bewind geschiedde in
plechtlgen vorm. In tegenwoordigheid van den
Itallaanschen ambassadeur Cerruti, eten Itali-
aanschen marine- en militaire attaché en de
pers legde Wolde Mariam den eed op Victor
Emmanuel af. Cerruti zeicte vervolgens, dat
Wolde Mariam toontje begrip te hebben voor
de gebeurtenissen in Abessinië. De vroegere
Abesslnische gezant bracht den Romeinschen
groet met opgeheven rechterhand. HU deelde
de pers nog mede, dat hU op 19 September zijn
functie als Abesslnlsch gezant had neergelegd.
STOCKHOLM, 23 Sej* Naar aanlei
ding van den uit»la^ j»r jongste ^verkiezin
gen in Zweden. waarKU de soclaai-democraten
een besliste meerderheid verwierven, te
thans burgerlUk-sociallriische regeering
getreden.
•n de keukens, tot weerloosheid ge
bracht. De minigter-prezident heeft
BU de stemming over het rapport stemden
Oostenrijk, Hongarije. Albanië en Ecuador
tegen, BulgarUe, Venezuela, Zwitserland. Por
tugal onthielden zich van stemming, terwijl
Bolivia, Chili en Afghanistan afwezig waren.
Met 39 stemmen werd het rapport aangeno
men, waarmede de Abesslnische delegatie werd
toegelaten tot de zitting.
Na het voorlezen van het rapport dankte de
Abesslnische vertegenwoordiger Taezas.
Nadat de uitslag van de stemming bekend
was gemaakt, werd de vergadering tot morgen
ochtend 10 uur verdaagd.
den Volkenbond zal zenden en hierin zal
het volharden, tot de mogendheden zich defi
nitief hebbfen uitgesproken gyer den „twUfel”.
Verder heeft men den Indruk, dat Italië, dat
sUn medewerking in de Europeesche kwesties
afhankelUk heeft gesteld van de liquidatie van
de Abesslnische kwestie, practisch geen Belang
zal stellen In de conferenties, welke op bet
oogenbllk In voorbereiding zUn, zelfs als deze
niet plaatsvinden binnen het kader van den
Volkenbond, zooals die van de Ixjcarno-mo-
gendheden. 4
In fee* Gtornale dTtalte wijdt Gzycta een
artikel aaa Nederland, waarin hü de mee-
wlng ultapreekt, dat Italië z|jn betrekkingen
•p handelsgebied en rijn houding tan ep-
afchto van Nederland aal moeten benton.
Do mteiwkte handetobesprokingen en^ de
howdtng van den
LISSABON, 23 Sept. (Reuter). Salazar
heeft een nota opgesteld voor de pers, waarin
hU het standpunt van Portugal uiteenzet no
pens de gebeurtenissen in Spanje en de poli
tiek van non-lnterventie.
HU wijst op het ernstige karakter van den
Spaanschen burgeroorlog, welke door de ge
beurtenissen is geworden tot een internatio
nalen strUd „voor of tegen het communisme’
Salazar geeft de verzekering, dat Portugal
op loyale wUze de niet-lnmengingsovereen-
kotnst ten uitvoer legt.
g 70 bezittingen in de provincie
in de provincie Guadalajara,
Over het verloop van de zitting en de be-
raadslagingen van de veriflcatie-commlssie
wordt nog het volgende medegedeeld:
LOURDES, 23 Sept (Renter). Heden
middag te 2 uur is in de nabUheid van
Lourdes een ernstig spoorwegongeluk
beurd, waarbU veertien personen om
leven zUn gekomen en dertig lUn gewond.
Het agentschap Domei verneemt uit Nan
king, dat de Japansche ambassadeur, Kawa-
goe, bU het vernemen van den moord op een
Japanschen matroos te Sjanghai gedreigd
heeft Nanking te vezlaten Jndien de Chlnee
sche autoriteiten de onderhandellngen over een
herziening der Chlneesch-Japansche betrek
kingen blUven vertragen".
Te Sjanghai heeft de woordvoerder van de
Japansche ambassade verklaard:
Jptü -kunnen geen vertrouwen stellen in de
verzekeringen, dte de Chlneesche regeering ons
geeft, en daarom zUn wU vastbesloten zelf het
leven en de bezittingen der Japanners in dit
land te beschermen."
LUZERN, 33 Sept. De in 1905 getouwde
lift op den Burgenstock aan het Vlerwoudate-
denmeer is thans vergroot. De nieuwe lift
brengt haar passagiers in 63 seconden' 180 me
ter omhoog en is daarmede de hoogste en snel
ste lift van Europa.
Roode troepen bezetten het Alcazar te Tole
do; levensmidfeetenschip van de regeering op
een mjjn geloopen; zjjn de leiders der Madri-
lecnsche regeering naar FrankrUk gevlucht?
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar f2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Welke zijn de redenen van dit gedrag van
Nederland om het fascistische Italië te lUstrU-
den? Wat is de reden, dat Nederland zUn lange
politiek vap afzijdigheid en neutraliteit opeens
'verbreekt en wel juist tegen Italië?
Gayda paeent dat de oorzaak hiervan is het
anti-fasclsme, dat in Nederland zeer sterk is.
Het is de neergaande democratie, zoo schrijft
hU. dip in de politiek tegenover Italië tot uiting
komt. Z
Ên dit afles terwUl Nederland wegens zUn
handelsmogelijkheden en handelsbehoeften even
a)r tegenover de dreiging In het verre Oosten
Juist een sterken vriend, zooals Italië Is, noodlg
heeft.
HU verklaarde dat overeenkomstig het
huisboudelUk reglement leder vertegen
woordiger zitting kan hebben in de ver
gadering, ook al bestaat twijfel omtrent
de wettigheid. De delegatie kan dan voor-
looplg zitting nemen met gelUke rechten
als de andere, tenzU de vergadering an
ders mocht besluiten.
Nabij het station Ossun, vier kilometers van
Lourdes is een boemeltrein op den sneltrein
Bordeaux-Lourdes gereden. OnmiddellUk werd
van alle zUden hulp gebodert. Veertien lijken
konden tot dusver reeds geborgen werden, ter
wUl dertig gewonden naar de ziekenhuizen te
Tarbes en Lourdes zUn overgebracht.
De bisschoppen van Tarbes en Lourdes be
vinden zich op de plaats des onhells. Het
treinverkeer is volkomen gestagneerd.
in den sanctle-tUd tegen verschillende landen,
waatonder vooral Nederland, richtte.
Ofschoon de artikelen van Gayda niet als
officieel beschouwd moeten worden, komt aan
zUn .woorden toch een groote symptomatische
beteekenis toe.
Na erop gewezen te hebben, dat de lange pe
riode van vriendschap tusschen Italië en Neder
land door het Abesslnische conflict werd ver
stoord en dat Nederland niet alleen vooraan
was in de sancttepolitiek, rpetar ook de Italiaan-
sche wenschen in handel^zaken niet wilde aam»
vaarden, tMwijl nu de Nederlandsche gedele-
geerde- mr/’T.lmburg nlet voor Lltwlnof onder
doet in de kwestie van de Abesslnische geloofs
brieven, vraagt hU:
Japansch matroos te Sjanghai door Chins soon
vermoord. Hevige opwinding in Japan.
politieke kringen te Rome I
onverschillig voor de beslissing
Volkenbond te Genève en het
om Abessinië toe te laten zal
Het
MADRID, 23 Sept. (Reuter). De
regeeringstroopen hebben het Alca
zar te Toledo bezet.
Het Spaanzche telegraafagent-
•chap Fabra doelt mede, dat vier
honderd man der regeeringztroepen
aanval op de resten van bet Al
cazar hebben gedaan. Vroeg in den
middag waren «ie nationalisten, die
zich verschanst hadden in de eetzaal
De Chinees, dte in verband met de schiet-
partu is gearresteerd, weigert iets te zeggen.
In Chlneesche kringen gelooft men, dat de
daders van den zoo juist gepleegden moord vp
een Japanner agents-provocateura zUn, die
trachten de Chlneesch-Japansche betrekkin
gen ta vertroebelen Juist op het tijdstip van
de opening van onderhandellngen. in den loop
waarvan herziening der betrekkingen tusschen
de beide landen onder de oogen moet worden
gezien.
Naar uit Innsbruck wordt gemeld, heeft
prof. Breitner, de rector van de medische fa
culteit, die naar het ziekbed van Tltoelescoe is
ontboden en Tie eerste bloedtransfusie heelt
verricht, verklaard, dat hU volkomen de tnee-
ning deelde van den anderen behandelenden
geneesheer, dr. Ruppannerv, dat de Roemeen-
sche staatsman niet het slachtoffer van een
poging tot vergiftiging is geworden. Tltoelescoe
Ujdt aan moeras-bloedarmoede, een ziekte, die
uiterst gevaarlUk en zeer moellUk te gene
zen is.
BERN, 23 Sept. Volgens het communiqué,
dat de doktoren hedenmiddag hebben gepubli
ceerd omtrent den toestand van Tltoelescoe, is
hü nog steeds zeer ernstig ziek.
Naar uit Innsbruck wordt
deed' TSÉ&ÓRADO, 23 Bept. (D. N. B.) Zondag BA.
zal in alle katholieke kerken een herderlUk
schrijven van den kansel worden voorgelezen
van den bisschop van Agram, waarin hU de
geloovigen aanspoort te strijden tegen de com
munistische propaganda. Hlerbu wijst de bis
schop op de gebeurtenissen in Spanje.
te
de
Genève en
toe te laten
niet wUzigen.
duldélUk, dat Italië geen vertegenwoordiging
naar den Volkenbond zal zenden en hierin zal