I
Japansch matroos te Het
Sjanghai vermoord
Abessiniërs tot de Assemblee
toegelaten
ONS BLAD
k
ROODE TROEPEN BEZETTEnI verschenen Dinsdag 25 vliegtuigen van de op-
heden
nieuws van
Twijfel
de volmachten
de
over
van
afgevaardigden, doch zij hunnen de
Vergadering blijven bijwonen
Treinramp nabij
Lourdes
ZWEEDSCHE REGEERING
AFGETREDEN
WITTEN HEBBENDE STAD
GEHEEL OMSINGELD
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALK M AA*
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
2
If
2
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1936
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Opwinding te Tokio
Wolde Mariam onder-
Veertien dooden, dertig gewonden
werpt zich aan Italië
onder roede
Titoelescoe*» toestand
Nog ateeda zéér ernatig
z
Schip op een mijn
geloopen
tonen
ENGELAND EN ITALIË
39 GEDELEGEERDEN
STEMDEN VOOR
Fel artikel van Gay da
tegen Nederland
Zyn de leidera der Madrileenache
regeering naar Frankryk
gevlucht?
Artikel gepubliceerd over de
gevaren van het Duitache
imperialisme
Eenige Chinee zen overvallen in
da internationale concessie
drie Japanners
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De snelste en hoogste
lift van Europa
Muiterij op Fransch
stoomschip
Italië’a betrekkingen met
Nederland
Tegen het communisme
in Joego-Slavië
Schip met 400
termiet
Illustrazione Italiana
in beslag genomen
F
s: È1
a
yerificatie-commiaaie liet in haar
rapport het plan om een beroep
te doen op het Haagsche
Hof, varen
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op pag. één 55 c. p. regal
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Herderlijk achryven Van den
biaachop van Agram
Portugal en de burgeroorlog
De ,Jfelle hla” zou
vlag naar Monte Video
gevaren zyn
Italië zal zyn houding
niet wijzigen
Onteigening van grondbezit
V
NEGEN EN TWINTIGSTE JAARGANG
NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD
bisschep
Wolde Mariam onderwerpt zieh aan 1U1M*.
O
Het
7/
den Volkenbond zal zenden en hierin zal
o
Dese herinneren aan de artikelen, welke hU
Verdachte nn den moord te Rotterdam heeft
een bekentenis afreJegd.
3
ROME, 23 Sept. (Havas). De .Jllustrazione
Italiana” publiceert in haar laatste uitgave een
belangrijk artikel over de gevaren van het Dult-
sche Imperialisme.
Het agentschap Stefanl heeft vanochtend me
degedeeld, dat dit nummer wegens («doelde pu
blicatie is in beslag genomen.
Ter verdediging van Madrid bieden de regeeringstroepen aan ’t Talavera-front
arooten tegenstand aan de nationalisten. Artillerie in actie
te waarschuwen, dat een aanval spoedig zal
komen.
Litwinolf te Genève in gesprek met den
Spaanschen vertegenwoordiger Alvarez
del Vayo
Te Utrecht Is een bijeenkomst gehouden van de
Vereenlgtng van R.K. Ziekenhuisen.
STOCKHOLM. 23 Sept (Reuter). De voor
malige sociaal-democratisehe Zweedsche premier
Hansson heeft de opdracht aanvaard om een
kabinet te vormen.
Gayda meent dat de oorzaak hiervan is het
anti-fascisme, dat in Nederland zeer sterk is.
Het is de neergaande democratie, zoo schrijft
hU, die in de politiek tegenover Italic tot uiting
komt.
En dit alles terwijl Nederland wegens zijn
handelsmogelijkheden en handelsbehoeften even
als tegenover de dreiging In het verre Oosten
juist een sterken vriend, sooals Italië Is, noodig
heeft. 7
Duitscbland keert op ieder gebied terug
tot de traditie van Wilhelm II. De schrijver
groet niet opgeheven' rechterhand. Hjj deelde
de pert nog mede, dat hij op 1* September zijn
functie als Abessinisch gesant had neergelegd.
Te Londen is geen enkele bevestiging ontvan
gen van de Chlneesche berichten, volgens welke
getracht zou worden een Japansch-Chineesche
conferentie tot stand te brengen met Engeland
als bemiddelaar
In officteele kringen verklaart men sells geen
geruchten daaromtrent vernomen te hebben.
De Japansche minister van Marine zal niet
deelnemen aan de manoeuvres, aangezien de
toestand zich heeft toegespitst en hij daarom
op zijn poet moet blijven.
Het China-smaldeel van de Japansche vloot
is gereed cm bij verdere ontwikkeling van den
toestand onmiddellUk in te grupen. De toestand
wordt als seer ernstig beschouwd.
De Chinees, die In verband met de schiet
partij Is gearresteerd, weigert Iets te seggen.
Japansch matroos te Sjanghai doer Chineesen
vermoord. Hevige opwinding in Japan.
Herderlijk sehrfjven van den
Ag ram tegen het communisme.
H. M. de Koningin ia Woensdagavond naar de
legeroefeningen In Noord-Brabant vertrokken.
De muitende bemanning zou den kapitein
gevangen houden. De betreffende maatschappij
heeft op Ingewonnen informaties toegegeven,
dat met het schip .Jets niet in orde schijnt te
zijn", doch betwijfelt, dat de kapitein werd ge
vangen gehouden.
In het Giornale d’Itali* wijdt Gayda een
artikel aan Nederland, waarin MJ de mea
ning uitspreekt, dat Hal» «ijn betrekkingen
op handelsgebied en sjjn houding ten op
stokte van Nederland aal moeten bersten.
De mistakte handetabesprekingen en de
houding van den Nederlantohen gedele
geerde te Genève In de kwestie over de
Aksesjnlgthe geloofsbrieven geven Gayda
■eer geprikkelde woorden in de pen.
het
zal
Het
Het radio-station TenerUfe deelt mede,
dat de leiders van de Madrlleemche re
geering naar Frankrijk gevlucht zouden
■tja, terwijl In Barcelona een opstand lo
gen Cempnnys sou sjjn uttgebroken.
Treinramp nabij Loerde»; 14 dooden, 3C
wonden.
BUENOS AIRES. 23 Sept. (D. N. B.) Vol
gens radlomededeelingen van verschillende zich
op zee bevindende schepen ontvangen, zou het
Fransche stoomschip ..Belle Isle’ gezien zijn,
varend onder roode vlag.
en de keukens, tot weerloosheid ge
bracht.
PARIJS, 23 Sept. (Reuter). De Abesrinl-
aohe gesant te Parijs, Wolde Mariam, beeft
sieft vanmiddag naar de Itallaanache am
bassade begeven en zich aan Italië onder-
worpen.
Dinsdag ia een vrachtschip met levensmid
delen, dat door de regeering naar^Santandsr
is gesonden, aan den Ingang van de haven op
een mijn geloopen en gezonken. Het schijnt,
dat niemand van de opvarenden zich ‘heeft
kunnen redden.
Een oorlogsbodem van de nationalisten heeft
een jiaschersschip aangehouden, dat met sen
lading levensmiddelen aan boord op weg naar
Bilbao was, dat zich eveneens nog In handen
van de regeeringstroepen bevindt. De opvaren
den werden gevangen genomen.
Volgens draadlooae berichten rekent men er
op, dat d« Witten spoedig aan alle fronten een
F
zich naar Toledo begeven om de re
geeringstroepen geluk te wenschen.
Officieel wordt meegedeeld, dat de Bntache
en Itallaanache regeerlngen zijn overeengeko
men, de onderhandellngen over het handels- en
betalingsverkeer te hervatten. Gedelegeerden
rijn naar Rome vertrokken.
In den afgeloopen nacht Is echter de ..Belle
Isle”, zonder vlag te voeren, de haven van Monte
Video binnengeloopen. Dear alles aan boord
rustig was. Is het ligplaats kiezen van het schip
niet verhinderd.
Roede troepen beseften bet Aleasar te Tole
do; levensmiddelenschip van de regeering op
een mjjn geloopen; «jjn de leiders der Madri-
leensche regeering naar Frankrijk gevlucht?
In
men
den
sluit
houding
HU verklaarde dat overeenkomstig het
hulshoudelUk reglement leder vertegen
woordiger zitting kan hebben in de ver
gadering, ook al bestaat twijfel omtrent
de wettigheid.'* De delegatie kan dan voor-
loopig zitting nemen met gelijke rechten
als de andere, tenzij de vergadering an
ders mocht besluiten.
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat het Bpaan-
ache schip „Genovevaa” sedert 2 September
wordt vermist. Het schip heeft <00 personen
aan boord, waaronder verscheidene vluchtelin
gen. Het schip verliet 2 September de haven
van Santander op weg naar Valencia. Alle po
gingen van de draadlooae stations en de kust
wacht om tiet schip te vinden sUn vergeefsen
SJANGHAI. 23 Sept. (Reuter.) Een ern
stig incident, dat een crisis sou kunnen ver-
ooreaken, heeft rich hier in de wijk Hong-
ktoe voorgedaan. Een Japansch marinema
troos werd doodgeschoten, twee andere wer
den gewond. Er werden in bet geheel acht
schoten gelost.
Radlo-Jerez heeft meegedeeld, dat de be
manning van de duikboot „Gallcle” te San
tander in arrest is gesteld en wegens spion-
nage terecht sal staan.
Radio-la Coruna deelt mede, dat de recht-
sche troepen in Guipuzcoa Vergera en in de
provincie Cordova Torre Cabrera bezet hebben.
De troepen in den sector Toledo zullen groo-
tendeels de omsingeling van de stad voort
zetten.
De regeering van Uruguay, wordt uit Monte
Video bericht, ontving mededeellng inzake mui
terij op de ..Belle Isle” en trof in verband
daarmede maatregelen om te voorkomen, dat
het schip in de haven van Monte Video sal
kunnen meren.
in den sanctle-tUd tegen verschillende landen,
waaronder vooral Nedegland, richtte.
Ofschoon de artikelen van Gayda niet als
officieel beschouwd moeten worden, komt aan
zijn woorden toch een groote symptomatische
beteekenis toe.
Na erop gewezen te hebben, dat de lange pe
riode van vriendschap tusschen Italië en Neder
land door het Abessinische conflict werd ver
stoord en dat Nederland niet alleen vooraan
was in de sanctiepolltiek maar ook de Itallaan-
sche wenschen in handelszaken niet wilde aan
vaarden, terwijl nu de Nederlahdsche gedele
geerde mr. Limburg niet voor Utwinof onder
doet in de kwestie van de Abessinische geloofs
brieven, vraagt hU:
Welke zjjn de redenen van dit gedrag van
Nederland om het fascistische ItaMë te bestrij
den? Wat is de reden, dat Nederland zUn lange
politiek van afzUdigheld en neutraliteit opeens
verbreekt en wel juist tegen Italië?
Naar uit Madrid wordt vernomen, wordt de
onteigening en verdeellng van het grondbezit
In dat deel van Spanje dat nog in het bezit
van de regeering is, in versneld tempo doorge
voerd. Gisteren heeft het bureau voor agrari
sche hervorming 70 bezittingen in de provincie
Madrid en 50 in de provincie Guadalajara,
waaronder bezittingen van den bisschop van
Madrid en van graaf Romanones, tot staats-,
eigendom verklaard, en overgedragen aan de
bonden van landarbeiders ter bewerking.
De verificatiecommlssie heeft haar beraad
slagingen vanmiddag gesloten. Waar zU het
niet eens is geworden over het doen van een
beroep op het Haagsche Hof In de kwestie der
Abessinische volmachten, laat zjj In haar rap
port aan de Volkenbondsvergadering dit plan
varen. ZU is van meenlng, dat de Abessinische
gedelegeerden het voordeel van den twUfel
hebben en in de vergadering kunnen blUven.
■iet In de houding van Duitachland tegen
over het Donaubekken pa den Balkan een
duidelUke poging „Mlttei Europa’ te hse-
stellen.
De schrijver van het artikel, die gebruik
maakt van het pseudoniem „spectator”, schrUft,
na herinnerd te hebben aan het congres van
Neurenberg, „Staan wU niet tegenover een ge
weldige mise-en-scène, welke beoogt Dultsch-
land te veroorloven zich met Instemming van
een deel van Europa in een meer versneld tem
po te herbewapenen?” Het feit, dat de RUks-
kanselier zich opwerpt als verdediger der be
schaving noemt hU verdacht. HU herinnert dan
aan de slachtingen van 30 Juni 1934 en aan den
moord op Dollfuss.
voor
te
Abessinië
van Italië
Stand op n» a ter dag ie w v*,; 70.7
Vorige stand: TNd
Nabij het station Ossun, vier kilometers van
Lourdes is een boemeltrein op den sneltrein
Bordeaux-Lourdes gereden. Onmlddellük werd
van alle zUden hulp geboden. Veertien lUken
konden tot dusver reeds geborgen worden, ter-
wUl dertig gewonden naar de ziekenhuizen te
Tarbes en Lourdes zUn overgebracht.
De bisschoppen van Tarbes en Lourdes be
vinden zich op de plaats des onheils.
treinverkeer is volkomen gestagneerd.
GENèVE, 23 Sept. (Reuter). De
Volkenbondsvergadering heeft he
denavond met 39 tegen 4 stemmen
en 6 onthoudingen besloten de Abes
sinische delegatie tot de Assemblee
toe te laten.
STOCKHOLM. 23 Sept. Nw aanlei
ding van den uitslag der jongste verkieria-
gen in Zweden, waarbij de sociaal-democratea
een besliste meerderheid verwierven, is
thans burgerlUk-soctallstische
getreden.
BU de stemming over het rapport stemden
Oostenrijk, Hongarije, Albanië en Ecuador
tegen, Bulgarije, Venezuela, Zwitserland. Por
tugal onthielden zich van stemming, terwijl
Bolivia. Chili en Afghanistan afwezig waren.
Met 39 stemmen werd het rapport aangeno
men, waarmede de Abessinische delegatie werd
toegelaten tot de zitting.
Na het voorlezen van het rapport dankte de
Abessinische vertegenwoordiger Taezas.
Nadat de uitslag van de stemming bekend
was gemaakt, werd de vergadering tot morgen
ochtend 10 uur verdaagd.
De Nederlandsche gedèiegeerde mr. W. M.
van Lanschot Is benoemd tot rapporteur van
de tweede commissie der Volkenbondsvergade
ring. Mevr. C. A. Kluyver is gekozen tot vice-
presidente der vierde commissie.
sUn. die
betrekkln-
Ult Tokio worden nog de volgende bijzonder
heden omtrent dit Incident gemeld. Dinsdag
avond omstreeks 8 uur wandelden drie matrozen
van de Japansche oorlogsmartne op den Woo-
sungroad nabij het Japansche consulaat-gene-
raal, in de internationale concessie. Plotseling
werden uü door een aantal Chineesen bescho
ten. Een van de Japanners werd, sooals boven
vermeld, gedood, de beide anderen ernstig ge
wond. Een der Chlneezen kon worden gegrepen,
de anderen slaagden erin te ontkomen.
Een Japansch landlngsdetachement bezette
snel de omgeving van den moord, o. a Hsining-
road. Nortl. Halningroad en Woosungroad.
In Tokio werd dit Incident door extra-bladen
bekend gemaakt
Verder heeft men den indruk, dat Italië, dat
■Un medewerking in de Europeesche k.vestles
afhankelijk heeft gesteld van de llguldatie van
de Abessinische kwestie, practise!) geen belang
■al stellen In de conferenties, welke op het
oogenbllk in voorbereiding zUn. zelfs als deze
niet plaatsvinden binnen het kader van den
Volkenbond, sooals die van de Ix>carno-mo-
gendheden.
!AX\\\\\\UVIIII l'IUf/Z////Z/Z45
s
I
BELGRADO, 23 Sept. (D. N. 4.) Zondag as.
zal In alia katholieke kerken een herderlijk
schrijven van den kansel worden voorgelezen
van den bisschop van Agram, waarin hU de
geloovigen aanspoort te strijden tegen de com
munistische propaganda. HieibU wijst de bis
schop op de gebeurtenissen m Spanje.
SJANGHAI. 23 Sept. (D. N. B.)
De Japansche landingstroepen heb
ben een groot deel van de stad be
zet. Op de hoeken van de straten
staan pantserauto's tot vuren gereed
en door de straten patrouilleeren mo
torrijders. Alleen Japanners, die zich
kunnen legitimeeren mogen de sper-
kettingen paaseeren. Ook het spoor
wegstation Tien Don Gan, het eer
ste station op de lijn SjanghaiWoe-
soeng, is door de Japanners bezet.
Het leven van de Japanners zal tot
het uiterste worden verdedigd.
De moord op den Japanachen idatroos en het
verwonden van sUn twee kameraden heeft te
t bestuur van
de internationale concessie beeft een compagnie
Russen van bet vrijwilligerscorps gemobiliseerd,
alsmede de bUzondere politie. Pantserwagens
van de Japanners rollen door de straten en ne
men stelling rond de geheele Hongkioe-wijk.
j waar vew Japanners wonen. De Japaneche re
servisten. die in Sjanghai wonen, zijn gemobi
liseerd en men verwacht, dat heden nieu
we afdeelingen mariniers uit Japan sullen aan
komen.
LISSABON, 23 Sept. (Reuter). Salazar
heeft een nota opgesteld voor de pers, waarin
hU het standpunt van Portugal uiteenset no
pens de gebeurtenissen in Spanje en de poli
tiek van non-lnterventie.
HU wijst op het ernstige karakter van den
Spaanschen burgeroorlog, welke door de ge
beurtenissen Is geworden tot een internatio
nalen atrljd „voor of tegen het communisme'
Salazar geeft de verzekering, dat Portugal
op loyale wUse de nlet-lnmengingsovereen-
komst ten uitvoer legt.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redact» 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar i f 2.85
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
I
Abessiniërs tal de AaaesnbMe teegetatea. Vet-
kenbondsvergadering keert het advies der ve-
riflcatiecoeuntarie een geen beroep op bet
Haagsche Hof te doen, goed.
De matrozen wandelden in de internationale
concessie Er is een Chinees gearresteerd. Dit
is het vUfde incident van dezen aard in kor
ten tijd.
LUZERN. 23 Sept. De in 1905 gebouwde
lift op den Burgenstock san het Vlerwoudste-
denmeer is thans vergroot. De nieuwe lift
brengt haar passagiers in 62 seconden 160 me
ter omhoog en Is daarmede de hoogste en snel
ste lift van Europa.
De Volkenbondsvergadering heeft
(toarop het rapport, zooals boven
gemeld, met 39 tegen 4 stemmen en
xes onthoudingen goedgekeurd.
te Rome blUft
de beslissing van
Genève en het be-
toe te laten zal de
niet wUrigen. Het is
duidelijk, dat Italië geen vertegenwoordiging
naar den Volkenbond zal zenden en hierin zal
het volharden, tot de mogendheden zich defi
nitief hebben uitgesproken over den „twijfel”.
1 PARIJS, 23 Sept. (Reuter) De onderwerping
i van den Abessinischen gezant Wolde Mariam
aan bet Itallaanache bewind geschiedde in
plechtigen vorm. In tegenwoordigheid van den
Italiaanschen ambassadeur Oerrutl, den Itall-
aanschen marine- en militaire attaché en de
pers legde Wolde Mariam den eed op Victor
Emmanuel af. Cerruti zelde vervolgens, dat
Wolde Mariam toonde begrip te hebben voor
de gebeurtenissen in Abessinië. De vroegere
Abessinische gezang bracht den ftometnschnr ajangh-ü groot opslen g-»—-
In Chlneesche kringen gelooft men, dat de
daders van den zoo juist gepleegden moord op
een Japanner agents-provocateurs
trachten de Chineesch-Japansche
gen te vertroebelen Juist op het tUdstlp van
de opening van onderhandellngen. in den loop
waarvan herziening der betrekkingen tusschen
de beide landen onder de oogen moet jvorden
gesien.
MADRID, 23 Sept. (Reuter). De
regeeringstroepen hebben het Alca-
*r te Toledo bezet.
Het Spaansche telegraafagent-
schap Fabra deelt mede, dat viX-
honderd man der regeeringstroeptan
een Mnval op de resten van het Al
cazar hebben gedaan. Vroeg in dgn
middag waren de nationalisten, die
zich verschanst hadden in de eetzaal
In^>lltleke kringen te Tokio vreest men,
dat ^|^geerlng door dese kwestie gedwon
gen tal worden maatregelen te nemen,
waarvan het einde voor beide landen nog
niet te overzien zal zUn. Algemeen is men
zeer opgewonden over het geval en men is
van meenlng, dat hier sprake is vsn een
bewuster, overvsl op Japansche landings
troepen
Over het verloop van de zitting en de
raadslaglngen van de veriflcatle-comm
wordt nog het volgende medegedeeld:
politieke kringen te Rome
onverschillig voor de beslissing
Volkenbond te Genève en
om Abessinië toe te laten
wUzisen.
BERN, 23 Sept. Volgens het communiqué,
dat de doktoren hedenmiddag hebben gepubli
ceerd omtrent den toestand van Titoelescoe, Is
hu nog steeds zeer ernstig ziek.
Naar uit Innsbruck wordt gemeld, heeft
prof. Breitner, de rector van de medische fa
culteit, die naar het ziekbed van Titoelescoe is
ontboden en de eerste bloedtransfusie heelt
verricht, verklaard, dat hU volkomen de mee-
ning deelde van den anderen behandelenden
geneesheer, dr. Ruppannerv, dat de Roemeen-
sclie staatsman niet het slachtoffer van een
poging tot vergiftiging is geworden. Titoelescoe
lUdt aan móeras-bloedarmoede, een riekte, die
uiterst gevaarlijk en zeer moeilUk te gene
zen is.
LOURDES, 23 Sept (Beater). Heden
middag te 2 ear is in de nabUheid van
Lourdes een ernstig spoorwegongeluk ge
beurd, waarbij veertien personen om het
■even stjn gekomen en dertig zijn gewond.
De Assemblée is te 7.30 bijeengekomen. De
Abessinische delegatie was tegenwoordig, doch
de Negus was niet verschenen. Politls deed
voorlezing vary het rapport der veriflcatie-
commissie, watirin werd geadviseerd geen be
roep te doen op het Haagsche Hof.
I standellngen boven Madrid, om de bevolking
HET ALCAZAR TE TOLEDO I
I
Het agentschap Domei verneemt uit Nan
king, dat de Japansche ambassadeur, Kasra-
goe, bU het vernemen van den moord op een
Japanschen matroos te Sjanghai gedreigd
heeft Nanking te verlaten Jndten de Chlnee
sche autoriteiten de onderhandellngen over een
herziening der Chlneesch-Japansche betrek
kingen blUven vertragen”.
Te Sjanghai heeft de woordvoerder van de
Japansche ambassade verklaard
..WU kunnen geen vertrouwen stellen In de
verzekeringen, die de Chlneesche regeering ons
geeft, en daarom sUn wU vastbesloten self het
leven en de bezittingen der Japanners in dit
land te beschermen."
