R.K. Fabrieksarbeidersbond
te Den Haag bijeen
Het geheim der
Heiligen
„TERUG TOT CHRISTUS
I
Restaurant DORRIUS
Jta/e De Bruyn
Grondwetsherziening
MOBIUS ATIE-INVALIDEN
OPLICHTER ACHTER SLOT
De laatste" der Ulanen
wordt
De heer H. Habermann
NICOTINE-VERGIFTIGING
Gevaarlijke tuinbouw-bezigheid
f
FRAUDE BIJ BUZ. VRIJW.
LANDSTORM
Eerste Kamerlid Mendels infor
meert hy den minister
Onderscheiding voor
den voorzitter
Procureur-generaal besluit tot af-
wyzing van beroep in
proefproces
GESCHEURDE KERKPILAREN
TE EDE
Verslag der commissie van rap
porteurs half October gereed
Maatregelen ter voorkoming van
ongelukken
VERGOEDING DENATURATIE
AARDAPPELEN
Oogst 1936 komt Maandag e.k.
aan de beurt
MOORD IN DEN GROOTEN
IJPOLDER
Contingenteering in
Griekenland
De voorzitter en de heer De Bruyn
hebben in redevoeringen op
de moeilijkheden van
dezen tijd gewezen
Een belangrijk afzetgebied voor
Nederlandschen zuivelexport
verloren?
Een populaire „Westfries”
negentig jaar
Voortzetting van de behandeling
op 13 October e.lc.
Verschil lende menschen
gedupeerd
Geen gelegenheid wordt onbenut gelaten, om
X. C. de Bruyn
g<
is nog
AD INTERIM
gedaan en nog doet.
Haber-
en
een
de
T
zwaar, dat men ae byna rechtop neer kon zet-
ékerheld aal
geboden is.
t
noodzaak. De regeering beseffe, vooral ia
dezen tyd, het belang van collectieve ar-
beidsovereenkomsten
Het soc.-dem. Eerste Kamerlid Mendels heelt
den minister van Binnenlandsche Zaken ge
vraagd, of deze zich op de hoogte heeft gesteld
van de malversaties, die zich hebben voorge
daan by het beheer van de geldmiddelen van
den Bijzonderen Vrijwllligen Landstorm in de
gewesten Limburg en Zeeland.
Is de minister in staat en bereid inlichtingen
te verstrekken omtrent aard en omvang dier
malversaties met mededeeling tevens van de
voorschriften regelende het beheer van de geld
middelen van genoemd instituut en van de wij
ze en frequentie der contröle. die op dat beheer
werd uitgeoefend? Heeft de minister in het
voorgevallene aanleiding gevonden te overwe
gen of in dat beheer en in die contröle wijzi
ging ware aan te brengen?
ecretaris was
kamerlid De
rerklledenver-
actieve handelsbalans heeft en dan nog slechts
op eompensatiebasls.
Voor Nederland komt deae maatregel neer op
een invoerverbod.
sommige
[komen, is
léven (in-
Naar de Standaard verneemt, heeft het af-
deelingsonderzoek van* de RegeeringsvoorsteHén
tot herziening van de Grondwet een vlot ver
loop gehad, zoodat verwacht mag worden, dat
tegen half October reeds het verslag van de
Commissie van Rapporteurs zal verschijnen.
Niets wordt nagelaten, om de materieels
toestanden voor de arbeiden zoo goed mo-
gelijk te doen zyn. Maar by, die beweert,
dat bet Verbond alle verslechteringen had
kannen tegenhouden, misleidt de arbeiders
Als het moet schroomt eek bet Verbond
niet voor het middel van de staking.
Het Amsterdamse!» gerechtshof zal Dinsdag
13 October de behandeling voortzetten van <te
strafzaak tegen den arbeider O. S. die ervan
wordt verdacht in den grooten IJpolder den
boerenknecht O. Verhoeven te hebben dood
geschoten.
De rechtbank had hem vrijgesproken.
Na een uitvoerig getuigenverhoor wees het
Hof een interlocutoir arrest, waarbij een nieuw
onderzoek naar verschillende punten werd ge
last.
verjaardag
Wy wens
gloriedag e
N. Z. Voorburgwal b. h. Spul, Amsterdam.
SLATS OU JOUA SN LA CABTA
In-
op
Afdeellng Amersfoort bracht dank aan het
hoofdbestuur, dat steun verleende voor een sta
king by een werkgever aldaar, die meisjes op
straat zette, omdat zij georganiseerd waren.
De secretaris, de beer Brussel, beantwoordde
de sprekers en zegde volle medewerking toe.
De materialistische geest, zoo ging spreker
voort, heeft veePellende over de wereld Aitge-
stort. Onze leuze zij: -Terug tot Christus”, ook
voor onze stoffelijke belangen en de maat
schappelijke toestanden. Spr. hekelde ten slotte
scherp bet nationaal-aociallsme, dat het hei
dendom propageert.
Van bevoegde zijde vernemen wij. dat met
Ingang van Maandag 28 September as. ver
goeding zal worden verleend voor het dena-
tureeren van aarcta;>pelen ven den oogst MM
met uitzondering van vroege aardappelen en
fabrieksaardappelen welke zijn geteeld en
worden gedenatureerd met inachtneming van
de dienaangaande gestelde voorschriften.
Naar gebleken is. werd in groote lijnen
stemming betuigd met de voorstellen der Re
geering. Verschil van meenlng bleek te bestaan
over bepaalde ingrijpende wijzigingen, oju in
zake de persvrijheid en revolutlonnalre volks
vertegenwoordigers.
Intusschen beteekent dit nog niet, dat Inzake
punten, waarin de Regeering de voorstellen van
de Staatscommissie niet overnam, b.v. art. 7
van de Grondwet, van de zijde der Kamer voor
stellen zijn te verwachten, om deze toch in de
herziening te betrekken. Ook binnen de ver
schillende Kamerfracties bestaat ten aanzien
van een belangrijk vraagstuk als het preventief
toezicht op de pers-uitlngen geen eenstemmig
heid. Overigens bleek, dat bij een bepaalde zijde
een verdergaande herziening van de Grondwet
wenscheiyk werd geacht.
zal
alle
1
jaar geleden, dat hij als
igsulanen, -het zoo be-
ichtcorps van den ouden
door de bovennatuuriyke liefde, die werkelijk
door den Goddeiyken Geest der Liefde be-
heerscht en geleld wordt, kan Inderdaad ge
rust .doen wat bil wil." *1 «ouden de men-
Nadat het verslag van den
goedgekeurd, verkreeg het Eerst
Bruyn, voorzitter van bet R-K
bond, het woord, die den heer Kleys oompU
men teerde met zijn Pause Hjke Onderscheiding
Spreker bracht den bond hulde voor dc solida
riteit, welke jegens het Werkliedenverbond
.leeds werd betoond. Hij ultte zijn vreugde over
het feit, na gewezen te hebben op de moeilijk
heden van dezen tijd, dat de katholieke arbei
ders, ook de werkloozen, de politiek van het
Verbond begrijpen.
Immers: Griekenland heeft ten opzichte van
ons land geen actieve handelsbalans en boven
dien, al ware zulks wel het geval, dan zou het
nog zeer moeilijk blijken te zijn, toestemming
tot particuliere compensatie te krijgen.
Deze maatregel, welke een nieuwe en ernstige
bedreiging van onzen toch al aoo geslonken ex
port beteekent. Is het gevolg van een reeks van
besluiten door de Grieksche Regeering in den
loop van 1936 genomen.
De Nederlandsche Zulrijproducenten. In het
bijzonder zij, die met Grieksche klanten con
tracten hebben aangegaan ten aanzien van de
levering van gecondenseerde melk en melkpoeder,
hebben door de nieuwste maatregelen, welke de
Grieksche regeering te dien aanzien heeft ge
troffen, een belangrijk afzetgebied voor hun
producten vrijwel geheel verloren.
De Grieksche regeering heeft deze maand be
sloten, dat de invoer van gecondenseerde melk
en melkpoeder alleen aan die landen la toe-
de bonding van de
hun personeel onmlddel-
ten en as staan bleven ook!
Dat ging zoo een paar jaar door en de naak
groeide. Maar het vaderland riep, de tijd van
den dienstplicht was aangebroken. Carl ging en
diende zijn land drie jaren. Intusschen broeide
het overal la Europa: Het slot was, dat da jon-1
het belang der werklooeen te dienen. Voor Ae[gestaan, ten opdchte waarvan Griekenland een
jeugdige, werfclooze arbeiders wordt jaarlijks
ruim f30.000 beschikbaar gesteld. Uit de huidige
moeilijkheden moet nieuwe kracht geput wor
den voor de toekomst. Wat zou er van de so
ciale positie der arbeiders zijn overgebleven, in
dien er geen krachtige vakorganisatie was ge
weest? Vit deaen tijd moet leering getrokken
worden voer de toekomst. Wij leven nop, aldus
spreker, in een kapitalistische maatschappij. wy
moeten strijden voor een geordende maatschap
pij. waarin de factor arbeid in het productie
proces minstens een even groote rol moet spe
len als de factor kapitaal.
Pastoor Rombouts, geestelijk adviseur van
den bond in de Zaanstreek, sprak woorden vah
dank voor hetgeen de fabrieksarbeidersbond in
de afgeloopen 25 jaren heeft gedaan en be
reikt.
De aanwezigen zongen daarna staande het
bondslied. -
De adviseur van den bond, pastoor Mol
ler, deelde vervolgens mede, dat Z. H. de
Paus den bondsvoorzitter, den heer Kley»?
heeft doen «geworden het gouden eerekruls
Pro Ecclesia et Pontlflce, welk bericht
met lulde toejuichingen werd begroet.
De 25 Jaren van strijd, welke de bond ach
ter zich'heeft, zijn van groot belang voor de
arbeiders geweest. Het leed,dat
landen over de arbeidersklasse- i|
ons land tot nu toe bespaard 1
stemming) t
Een ernstig geval van vergiftiging heeft zich
voorgedaan bij een knecht, van den tuinder
Scheffers aan den Dijkweg te HonseleradQk.
Deae knecht. K. uit Naaldwijk, had dee mid
dags geholpen bij bet verpulveren van nicotine.
Toen de jongeman eenlge uren deae werkzaam
heden had verricht, voelde hij zich onwel wor
den.
Aanvankelijk scheen zijn toestand niet aoo
ernstig, doch des avonds kreeg de man het aoo
benauwd, dat dr. de Bruyn overbrengen naar
het Ziekenhuis te Den Haag noodzakeUjk acht-
O
Consuftiptiemelk
Nederlandsche Zuivelcentrale, 37 September
t/m 3 October; consumptiemelk regeeringscon-
tract, tazegedeelte 6.25 cent, eventueel ver
hoogd met premie, of verminderd met afdracht
voor de kwaliteit; overmelk regeeringsmlni-
mumprljs 4.50 cent.
Afdracht bil levering in consumptie van
andere dan taxemelk 2.50 cent.
Ir. Kromhout uit Den Haag heeft een onder
soek Ingesteld naar den toestand van de Ned.
Herv. Kerk te Ede, waarvan twee oude pilaren
ernstige scheuren vertoonen. Een van deze
pilaren schraagt, behalve een deel van het ge
welf, ook nog een balk van de orgelgalery. Op
advies van lr. Kromhout sullen than» een
aantal plaatsen nabij de gescheurde pilaren
niet meer gebruikt worden. Het orgel mag
slechts spelen zonder gebruik van de zware re
gisters, terwijl ook de zware torenklokten niet
meer gebruikt mogen worden.
geman, die met groot verlof naar Holland, waar
hy reeds zijn boterham «Ast, dacht te gaan, nog
een jaartje moest blijven
Met een nooit gekende kracht barstte de
oorlog uit en de Ulanen behoorden tot het zege
vierende leger; ook Carl Habermann, die bij
het 13e regiment de zgn. Hannoversohe Konlngs-
ulanen, diende. Bij Mars la Tour kwam het tot
een eerste treffen: De doorgetrainde Dultsche
keurtroepen tegen de Fransche .ongeorgAnlseer-
de en slechtverzorgde legers. Eerst in den avond
van 16 Augustus 1870 kwam de Fransche cava
lerie opdagen, doch slechts om verpletterd te
worden door de Ulanen, de gevreesde piekgniers.
die stuk voor stuk meester waren op hun toen
zoo geduchte wapen.
Habermann zelf zegt niet te veel van dit tref
fen; hij deed slechts zijn plicht doch zijn
moed zal direct opgevallen zijn, want aan dezen
slag dankte hij zijn bevordering tot onder- I
officier. Zijn paard werd onder hem.vandaan
geschoten, kameraden sneuvelden in den bloe-
digen kamp, maar het geluk is met de moe-
digsten: Habermann bleef ongedeerd, ook in den
succesvollen slag by Gravelotte op 18 Augustus
en het bloedbad op 2 September by Sedan, een
naam, die zelfs nu nog nA den grooten broeder
moord bloedig staat aangeschreven.
Op het slagveld de oude Dultschers wisten
even goed wat regie was als de moderne werd
hem de onderscheiding ..VlonvllleMars La
Tour” uitgereikt, „Dem Slegreichen Heer”
Met nauw verholen trots, een glans In de
nog aoo heldere oogen, liet de oude heer ons
zijn tropee zien. Zyn zorgzame echtgenoote
glimlachte en moet als wij gedacht hebben: 1
bloed kruipt waar bet niet gaan kan....
Toch had hy aan dezen eenen oorlog genoeg:
goed en wel In Holland weergekeerd «11de hy
de Nederlandsche nationaliteit verkrygen. Maar
by het natkmaliseeren waren vele moeliykheden,
te veel naar den zin van den Jongeman en ten
slotte heeft hy zyn pogingen om Hollander te
worden, maar .opgegeven.
In 1887, in de kracht van zyn leven, toen de
zaak een goede boterham bood, trouwde hy te
Wognum het meisje zijner keuze, 14 jaar jon
ger dan hy zelf. Habermann was toen 40 Jaar.
By leven en welzyn zal het volgend Jaar April
de gouden bruiloft worden gevierd. *1
„Dat zal nog wel gaan." meent de oude Ulaan
optimistisch. Hy moet zich wel iets ontzien en
het loopen en spreken valt hem wat moeliyk,
maar van een sigaartje kan nog genoten wor
den. Echt Jammer dat de groote Dultsche pUp
aan kant moest, omdat het rooken daarvan te
zwaar wordt.
Ongetwyfeld zullen zyn vrienden hem op zyn
iet vergeten.
>en het echtpaar Habermann
nog eenlge rustige Jaren I
Wanneer het gelukt, bedryfsraden in het
leven te roepen met groote bevoegdheden, dan
zyn wy daarmede een stap in de goede rich
ting gekomen. Een politiek van
niet kunnen brengen, wat socl
Met zulk een”polltiek zal de katholieke vakbe
weging zich nooit en nimmer kunnen ver-
eenigen. Spreker wekte allen op, hieraan mede
te véérTren, om een hechte eenheid te vormen,
waartegen het Nationaal Socialisme zich met
ongekende hevigheid te pletter zal loopen (in
stemming).
In*de avondvergadering werden eenige huls-
houdeiyke aangelegenheden, o.a. de begroeting
afgedaan.
Spr. beeritlzeerde
werkgevers die
l(jk ontslaan, aoodra er geen voldoende
werk meer is en vergunningen aanvragen
voor overwerk, om met weinig personeel
te kunnen arbeiden. De koopkracM van
de arbeiders moet verhoogd worden; aan
de loonsverlaging moet nu eens een einde
worden gemaakt. Het dokteren der regie
ring heeft lang genoeg gpduurd,/aldws spr.
Een sterkere organisatie had Mi verschil
lende werkgevers doorgevoerde verslechte
ringen kannen voorkomen. Niet vo^é alle
t bedrijven waren de loonsverlagingen bittere
Reeds eenlge malen heeft de politie gewaar
schuwd tegen de practyken van een bakker, die
door valsche voorspiegelingen aan tal van-men
schen geldsbedragen loopende tot zeshonderd
gulden heeft afhandig gemaakt. Hy beloofde
zyn slachtoffers dat zy als filiaalhouder onder,
zeer gunstige voorwaarden een bakkerswinkel
zouden te beheeren krygen...doch er moest
eerst een borgstelling zyn. Wat ze kregen was
*n vrywel leege winkel met een armzaligen in
ventaris. zonder klandizie en zonder brood. En
hun geld was weg.
De politie van het bureau Stadhouderskade is
er thans toe overgegaan den bakker T„ tegen
wien de laatste dagen weer tal van klachten
waren Ingekomen, te arresteeren.
De secretaris, de heer Fued Brussel, deed
mededeeling van een reeks felicitaties, ter ge
legenheid van het 25-jarig bestaan van den
bond uil alle oorden des lands Ingekomen.
Daarna werd de gelegenheid opengesteld voor
algemeene beschouwingen betreffende het oe-
leld van het hoofdbestuur.
Afdeellng Gouda klaagde over verplaatsing
van de arbeiders uit de chemische groep naar
de groep olie- en zuivelbereiding. Het bestuur
schenke aandacht aan de Goudsche wasch-
industrle.
Afdeellng Tilburg bepleitte het beschikbaar
stellen van gelden voor het vormen van jeugd-
organisaties.
Afdeellng Eindhoven bracht de kwestie der
grensveyschlllen tej sprake en drong aan op een
bevredigende oplossing. Door den huldigen stand
van zaken zUn arbeiders, werkzaam In ’n zelfde
fabriek, genoodzaakt zich in verschillende bon
den te organiseeren. Aan de loonsverlagingen
moet een einde worden gemaakt.
Afdeellng Utrecht betoogde, dat de minimum-
loonen daar reeds gedaald zyn tot f 22 per week
Krachtig verzet tegen vérdere verlagingen moet,
ook door het hoofdbestuur, gepleegd worden.
Spr. vestigde er de aandacht op. dat de orga
nisatie der arbeiders by de HAKA-fabrleken
onder den rook van Utrecht gelegen nog
veel te wetuchen over laat.
IDEEËN "c1**1 handelwyse ook niet begrijpen en
deswege sterk afkeuren. Talryke heiligen heb
ben op deze wijze moeten „doen wat zy wil-
•den" en het was dan gewooniyk iets, hetgeen
de anderen niet wilden. Hun liefde vrywaarde
hen echter voor de hoovaardige elgenzlruilg-
heid, die ons onmiddeliyk beloert, zoodra wy
meenen, In stryd met de opvattingen van
anderen, onsen eigen wil te moeten dóórzetten.
Het leven van de Katholieke Kerk berust
geheel op de liefde. Haar eigen leven Is niets
anders dan de liefde. De heiligheid Is niets
anders dan de vrucht van deze liefde. Alle
moraal en alle ascese van de heiligen is ge
richt op de vermeerdering van deze liefde.
Wy spraken over een al te moralistische en
al te actualistlsche opvatting van het gods
dienstige leven. Het komt ons n.l. voor, dat
zu,k *«n opvatting een zeer ernstige belemme
ring Is voor het waarachtige godsdienstige
leven. Deze opvatting predikte de deugdbeoe
fening, maar beperkt zich ertoe, den mensch
te houden, door sterke wilskracht, binnen de
grenzen varf het moreel geoorloofde. Het be
schouwt dit terecht als een groot goed
voor de samenleving. Wanneer de menschen
goed oppassen en zich hiertoe krachtig oefenen
zoo redeneert deze beschouwingswijze dan
is de maatschappy velMg, en de ulteriyke bloei
van de Kerk verzekerd.
Dit alles is waar, maar het is niet genoeg.
I^ese moralistische opvatting beschouwt de
mystiek als een luxe. Haar deugdenleer be
rust op de menscheiyke wilskracht en al er
kent zy de werking der genade, al predikt zy
de noodzakeiykheld der Ooddeiyke liefde, het
is of zy beducht is voor den eigeniyken grond
slag van dê heiligheid. Het geheim der heili
gen gaat langs haar heen. Ze doet denken «sn
di^ droge geaohiedenls-schryvers van de
kunst, die alles weten, omtrent de jaartallen
®d de* küitstenaars en de stolenf maar die voor
de schoonheid zelf ongevoelig zyn.
Het hedendaagsche katholicisme “’wordt door
deze al te moralistische beschouwingen een
overleefsel uit de 18e en de 19e eeuw ernstig
belemmerd in zyn herleving. De katholiek zal
weer in de leer moeten gaan by de heiligen.
Hik zal de lessen, der liefde weer moeten ver
staan. Hy zal niet vreemd moeten blyven te
genover de grondbeginselen van het mystieke
leven. Dat de moraal hierdoor niet op den
achtergrond zal geraden tenminste in de
practyk is wel duideiyk, maar de over
schatting van de moraal ten koste van de my
stiek zal een einde nemen. Het zal wederom
aan de liefde zyn, dat men de christenen
herkent.
De Ned. R. K.Fabrieksarbeiders-
liond „St. Willibrordus" houdt de
zer dagen zyn drie-jaarlyksche alge
meene vergadering in hotel Central
te *s Gravenhage.
Vrijdagmiddag opende de voor
zitter van den bond, de heer P. J.
Kleys, de vergadering Met een rede,
waarin hij betoogde, dat de doorge
voerde loonsverlagingen gebruikt
zyn als middel om uit de crisis te
geraken.
Hedden is het negentig Jaar géleden
dat in het oude Koninkrijk Hannover, in het
plaatsje Bippen, CarL Habermann geboren werd
en bovendien is het 66
onderofficier der Kont
roemde en gevierde pn
Keizer, op het slagveld ln Frankryk onderschei
den werd.
Zaterdag zal de Rykszender Keulen hem in
„der Glückwunschecke” begroeten en „ihm zu
Ehren einen Ulanenmarsch spielen”.
Wy zyn nu op onderzoek uitgegaan in Hoog
woud, «Mar de oud-striider gewerkt en geleefd
heeft en thans zyn ouden dag in ruste door
brengt.
Op het aardige hülske in de zoo typische
dorpsstraat staat op het bovenlicht van de deur
nog in groote afgesleten letters „Habermann”,
zonder een enkele toevoeging, want leder In
wjjde omgeving weet, dat hier de manufacturen
zaak van het dorp gevestigd was. De zaak is
een tiental jaren geleden aan kant gedaan. In
zyn tachtiger Jaren meende de krasse oude heer
dat het tyd werd om met zyn echtgenoote, die
steeds in de zaak meegewerkt heeft, wat rust
te nemen en kalm van den levensavond te ge
nieten.
De winkel is nog niets veranderd, het ver
trouwde geluid van de winkelbel kondigt nog
immer de komst van bezoekers aan, maar de
goederen zyn al lang verdwenen en hebben
plaats moeten maken voor oude lievelingsboe
ken en vele herinneringen, platen uit de Hei
mat, veelkleurige oorlogsreportages uit de jaren
zeventig en markante koppen als van Bismarck,
Von Moltke en den ouden Keizer.
Direct valt de Ulanen-unlformjas op met de
breede epauletten en de vele koperen knoopen.
Zoo tusscbenbelde schuiert de oude heer self
zyn jas nog eens op....
In de gezellige sfeer van de voorkamer, waar
alles getuigt van de llefdevolle zorgfn van pro
pere vrouwenhanden, hebben we een heelen tyd
gekout onder bet genot van een sigaar en een
kopje thee, «uarvoor door mevrouw Habermann-
van der Oord direct werd gezorgd.
En allengs hoorden we van den tyd, zestig
zeventig jaar terug, van de woelige avontuur-
lyke jeugd van dezen oud-stryder, wiens spraak
zeil» niet meer venaadUdM hy gebaren Duit-
De grootte van de denaturatievergoeding zal
afhankeiyk zyn van de rubriek, waarin de
aardappelen worden ingedeeld en van het tyd-
stlp van denaturatie.
De aardappelen zullen moeten voldoen aan
de eischen. welke redelükerwyze aan een goe
den consumptie-aardappel gesteld kunnen wor
den.
Alle andere aardappelen worden In de ru
briek b ingedeeld, waarby een lagere vergoe
ding wordt vastgeste'.d.
De denaturatie kan geschieden zoowel door
georganiseerden Uil een der provinciale lartd-,
bouw-erisis-organisaOesj als door handelaren
by de Ned. Akkerbouweenttale als georgani
seerde aangesloten.
De aanvragen om denaturatie moeten op de
zelfde wyze als vorig jaar door georganiseer
den by een L C O geschieden aan die L. C
O., en door handelaren, die uitsluitend by 0e
Ned. Akkerbouwcentraie zyn georganiseerd,
aan deze centrale.
Om voor steun in aanmerking te komen, mo
gen in de party niet voorkomen aardappelen
welke kunnen vallen door een opening van 35
m m. vierkantsmaat, terwyi ook nat-rotte knol
len moeten zyn verwyderd.
Ook sullen van steun worden uitgesloten
partyen aardappelen, die. naar bet oordeel var
genoemde centrale, zoodanig door ziekte zyn
aangetast, dat zy niet meer voor veevoeder ge
schikt kunnen worden geacht, en partyen. die
stukken bevatten, welke op andere wyze dan
by het rotten of omwerken ofwel door vre
tery van Insecten rlfn ontstaan.
T T et oudste officieele stuk, waarin een
I heiligverklaring wordt' uitgesproken, en
dat bewaard gebleven Is, dateert uit het
jaar Onzes Heeren 993. Het is de canonlsat|e-bul
voor den Heiligen Ulrich, In leven bisschop van
Augsburg.
wy lezen in dit pauselyke stuk: „Zoo eerbie
digen en vereeren wy de overbiyfselen (reli
kwieën) van de martelaren en de beiyders, om
Hem te aanbidden. Wiens martelaren en beiy-
ders zy zijn.”
Honoramus servos ut honor redundet in Doml-
num: wy eeren de dienaren om eere te bren
gen aan den Heer.
Onze helligenvereerlng zoo merkt de Zwlt-
sersche bekeerling dr. Otto Bauhofer op In) een
beschouwing over dezen ouden tekst jfordt
door deze woorden in onmiddeliyk en oiMfschel-
deiyk verband gebracht met prSèBTÖodsdienst
tn den letterlijken zin van dit woord. De heili
gen worden vereerd, maar de bedoeling hiervan
Is, des te grooter eer te brengen aan God. Hun
heiligheid wordt bewonderd en vereerd, niet
als een zelfstandige hoedanigheid, maar als een
byzondere vorm van hun afhankeiykheid. Zoo
bewonderen wy de groote dichters of de groote
schilders immers qok eerst, wanneer wy begaafd
zyn met begrip of bewondering voor de schoon
heid. wy zien heel goed in, dat elk genie en elk
talent iets afzonderiyks is, zooals ook elke
heilige zyn eigen karakter beeft en zyn eigen
zielkundige samenstelling, die de wyze, waarop
hy heilig werd, bepaalt, maar om het talent en
het genie te kunnen schatten, waardeeren en
genieten, moeten wy de wetten en de eischen
van* de schoonheid kennen, wjj moeten beschik
ken over *n zekere mate van schoonheidsgevoel.
Anders loopen wy onverschillig aan de groote
meesterwerken van de kunst voorby. Ze hebben
ons dan niets te zeggen.
Welnu: om de heiligen te kunnen vereeren
en begrijpen en waardeeren is het noodlg, dat
wy eenlg begrip hebben van het godsdienstig
leven, dat wy zelf begaafd zyn met althans
eenlge religiositeit. Wie de klem van het gods
dienstige versmoort in zyn gemoed, zal vOor de
grootheid der heiligen onverschillig blijven. Hei
ligheid is nameiyk geen louter zielkundig begrip,
evenmin als b.v. kunstvermogen. Het begrip hei
ligheid behoort tot het godsdienstige leven,
zooals begrip kunst behoort tot het leven van
de schoonheid.
Dit schynt vanzelfsprekend, en niemand zal
In theorie den lust gevoelen, het te ontkennen,
doch in de practyk wordt vaak over de heiligen
gedacht en geschreven, zonder dat men het
godsdienstige verband voldoende in het oog
houdt Men legt dan vooral van nlet-katho-
lleke zyde gaarne den vollen nadruk op al
lerlei. psychologische uitzonderingstoestanden
en het scheelt soms weinig of de heiligen wor
den voorgesteld als een beter soort zielszieken,
van wie men nu wel niet direct kan beweren,
dat ze gek waren, maar voor wie het normale
leven klaarbiykeiyk niet veel aantrekkingskracht
had, en die derhalve de vlucht namen in het
zielkundig-ongewone, waar zy hun byzondere
zielskrachten vry uitvierden.
Deze beschouwingswyze Is onjuist zelfs wan
neer ze gevallen behandelt die uit de heili
genlevens bekend zijn, en die ons voor psycholo
gische raadselen stellen. Nooit kan men de hei
ligheid afscheiden van het Goddeiyke Leven.
Het geheim der heiligen is het altyd sterk on
derhouden verband tusschen hun eigen ziels
leven en het Leven der Godheid. Door de gena
de worden zy deelachtig aan dit Goddeiyke Le
ven. Dit is de gave Gods, waardoor de heiligen
verheven werden. Men mag het nooit vergeten,
want dan beoordeelt men de heiligen ver
keerd. Twee gevaren bedreigen hier den be
schouwer. Het eerste gevaar is, Mat hy zoo
als uiteengezet geen rekening zal houden met
dit zelfstandige godsdienstige leven, dat door
de genade wordt onderhouden en dat het ge
wone leven niet vernietigt, doch dat er toch van
onderscheiden is, omdat het andere krachten
behoeft dan het gewone leven. Het tweede ge
vaar is, dat men de persooniykheid van de hei
ligen l^elemaal uitschakelt, en hun verdiensten
niet meer ziet, omdat men de heiligheid geheel
beschouwt als een uitverkiezing van den souve-
relnen wil Gods en geen aandacht over heeft
voor de wilskrachtige medewerking van den
vryen mensch met Gods bedoelingen.
De volheid der genade In het mystieke Li
chaam van Christus, ziedaar het geheim van
alle menscheiyke heiligheid.
Heilig zyn is deel hebben aan deze genade.
Wy weten heel goed, dat wy deze genade ver
liezen door de zonde, en dat wy haar kunnen
vermeerderen door deugd, offer en gebed. Het
is dus begrijpeiyk, dat wy groote belangstelling
hebben voor de deugdbeoefening der heiligen.
Als beoefenaren van de deugd zyn de heiligen
onze voorbeelden. Wy zullen het nooit kunnen
begrypen, en nog minder zullen wy In staat zyn
hen na te volgen, indien wy voor hun deugd
beoefening geen aandacht hebben.
Deugd is echter nog iets anders dan men zich
tegenwoordig, door een al te- moralistische en
al te actualistlsche opvatting misleid, wel eens
vcorstelt. Wat men een deugdzaam katholiek
noemt, is iemand, die zich nauwkeurig houdt
aaa de uitwendige voorschriften: de geboden
Gods en de geboden van de H. Kerk. Dit onder,
houden van de geboden is ongetwyfeld een
voorwaarde tot de deugd, maar zonder de ge
nade, zonder de deelneming in het mystieke
leven van den godsdienst, zou deze uitwendige
stiptheid niet de geringste beteekenls hebben.
Al gaf ik ook'alles wat ik had aan de armen
- zoo zegt Bint Paulus dit sou niets waard
zyn, indien ik de liefde niet had.
Het gaat om de liefde, alleen om de liefde,
en om niets anders dan om de liefde, in de
psychologie van het bovennatuuriyke leven.
,Myn liefde Is myn gewicht” zegt Sint
‘..Augustinus, en hy schryft zelfs: „Bemin en
doe wat gy wilt," want iemand, die bezield Is
scher is en biyft, zooals mevrouw
mann opmerkte.
Al heel vroeg werd de Heimat verlaten en
moeders pappot vaarwel gezegd.
Carl ging als jongen van 16 Jaar met vader
mee naar Holland, waar in Hoogwoud een zaak
gevestigd werd onder den naam Kogelberg
Habermann.
Als jongen reeds ging hy den boer op, een
pak manufacturen op den rug, soms dag-
marschjes makend van 40 tot 50 KM. En die
manufacturen bestonden niet uit crêpe de chine
of andere kunstzyden niemendalletjes, maar uit
loodzware gestreepte baaien rokken, grove ka
toenen lakens en hemden, baaien stof en
toentertyd zoo populaire „poepenboeaels”.
De Procureur-generaal by den Hoogen Raad,
mr. Besier, nam conclusie in de procedure van
P. de Boer, voorzitter van den Bond van Mobl-
llsatie-tnvaygen, tegen den Staat. -De elscher
stelde, dat hy op 15 Februari 1915 gezond als
milicien In dienst Is getreden en den dienst op
18 DeceAiber 1916 als invalide heeft verlaten en
dat de kiekte qp invaliditeit zyn verkregen In en
door den militairen dienst.
Mitsdien werd gevorderd, dat de Staat
worden veroordeeld tot vergoeding van
door den betrokkene geleden schade.
De Haagsche Rechtbank heeft in eerste
stantle de B. niet ontvankeiyk verklaard,
grond van verjaring. Het Hof te "s-Gravenhage
sprak ook de nlet-ontvankeiyk-verklaring uit,
doch op grond, dat de beoordeellng van het al
of niet te kort schieten van den Staat in een
functie die aan het maatschappelijk verkeer
vreemd is, aan het oordeel van den rechter is
onttrokken.
In zyn conclusie heeft m$. Besier op den
voorgrond gesteld, dat ook de Overheid zich kan
schuldig maken aan een ófirechtmatlge daad,
indien zy aan het maatschappeiyk verkeer deel
neemt op geiyken voet als een byzonder per
soon.
Anders ligt het geval echter, wanneer aan de
Overheid niets anders of meer wordt verweten,
dan dat zy door tekort schieten in haar ver
plichting om de taak, die op haar als zoodanig
rust, naar behooren te verrichten, belangen
heeft gekrenkt.
Mr. Besier concludeerde ten slotte tot verwer
ping van het beroep.
De Hooge Raad zal arrest wyzen op 13 No
vember.
De werkloosheid Is toegenomen; de steun-
ultkeering aan werkloozen werd .verlaagd. Hy
becrltlseerde de “politiek der regeering, die als
hoogste wijsheid de aanpassing verkondigt. Zy
speelt met deze politiek hoog spel en spreker
vroeg zich af, of deze politiek geen gevaar
oplevert voor onze samenleving. De voortdu
rende verlaging van den steun kan gemakkeiyk
aanleiding worden tot gewelddadig verzet
tegen deze maatregelen. Men oordeele niet te
hard over zulke uitspattingen. De regeering
moge bedenken, dat, wanneer de nood stijgt,
volksleiders de massa achter zich krlMen, wan
neer betere toestanden propageejfen
De teruggang van het ledencyf* Is nog
niet tot staan gekomen. Door krachtige pro
paganda zal deze teruggang gestuit en in een
uitbreiding van het ledental omgezet moeten
worden.
Spr. wees vervolgens op de noodzakeiykheld,
dat ook de fabrieksmeisjes zich organiseqren.
Deze arbeidskrachten warden te veel uitgebuit.
De fabrikanten profiteeren van den jeugdigen
leeftyd. Ook voor hen geldt het devieS: „Oe-
lyk loon voor gelijke prestaties”. Me* ver-
sterke de vakorganisaties, opdat de jeugd een
menschwaardlger bestaan zal krijgen dan «U
ouderen, aldus spreker, gehad hebben.
De jeugdige fabrieksarbeiders moeten over
tuigd worden /hn de waarde van een vakorga
nisatie; zy bullen tevens geschoold moeten
worden, om in de toekomst de plaats van hun
oudere makkers te kunnen Innemen.
Wat de werkloosheid betreft, betoogde spre
ker, dat de bond al het mogelyke voor zyn
werklooze leden heeft
