ksar t> eiders^ond
H
t
Het geheim der
Heiligen
abrïe
I
„TERUG TOT CHRISTUS
ZIJ DE LEUS
1
Restaurant OORRIUS
N. X. Vrorbwrgwal b. h. Spui, Amsterdam.
PLATS DU JOUR IN A LA CARTS
IDEEËN
-W
i
Rtdt De Bruyn
Oogst 1936 komt
X
J
Grondwetsherzieniifg
Consumptiemelk
MOBIUSAT1E-INVALIDEN
OPLICHTER ACHTER
SLOT
r Ulanen
De laatste
NICOTINE-VERGIFT1GING
Gevaarlijke tuinbouw-bezlgheid
fer» populaire „Westfries” wordt
negentig jaar
Contingenteering in
Griekenland
Ver dag der commissie van rap
porteur» half October gereed
Verschillende menschen
gedupeerd
Eerste Kamerlid Mendel» infor
meert by den minister
Onderscheiding voor
den voorzitter
GESCHEURDE KERKPILAREN
TE EDE
MOORD IN DEN GROOTEN
IJ POLDER
FRAUDE. BIJ BUZ. VRIJW.
LANDSTORM
Maandag e.k.
aan de beurt
Maatregelen ter voorkoming van
ongelukken
Een belangrijk afzetgebied voor
Nederlandschen zuivelexport
verloren?
Procureur-generaal besluit tot af
wijking van beroep in
proefproces
Voortzetting van de behandeling
op 13 October e.k.
De voorzitter en dt heer De Bru'.
hebben in redevoeringen op
de moeilijkheden van
VERGOEDING DENATURATIE
AARDAPPELEN
De Ned.
bond „St. Willibrordus" houdt de-'
'dagen zijn drie-jaarljj’ksche alge
meene vergadering in hotel Central
te *s Gravenhage.
De heer H. Habermann
i
tend.
Verbond begrüpen.
zer
0
H
AD INTERIM
de Standaard verneemt, beeft het af-
•I, deed
den
de
L
f
e
i
Haber-
een
f
e
r.
De Nederlandsche Zuivelproducenten, in het-
i con
De rotheid der genade in het mystieke 14-
van Christus, ziedaar het geheim van
nenilraak De' regeerlng beseffe, vooral In
desen rijd. het belang van collective ar-
beidso
voerde
kunst, die idles weten omtrent” de ‘jaartallen
tholiek zal
k heiligen,
toeten ver-
Fabrieksarbeiders-
Q
n
n
„der- Glückwimsc
Ehren einen Ular
Wij zijn nu op
woud, vdaar de oud-strfjder gewerkt en geleefd
t in ruste door-
proces minstens een even groote rol moet spe
len'ais de factor kapitaal.
Afdeellng Amersfoort bracht dank aan het
hoofdbestuur, dat steun verleende voor een sta
king bü een werkgever aldaar, die meisjes op
strkat zette, omdat zl) georganiseerd waren.
De secretaris, de heer Brussel, beantwoordde
de speakers en segde volle medewerking'toe.
e
n
t
o
op in een
wordt
Ni
deelingsonderzoek van de Regeeringsvoorstellen
tot herziening van de Grondwet een vlot ver
loop gehad, aoodat verwacht mag worden, dat
tegen half October reeds het verslag van de
'Commissie van Rapporteurs zal verschijnen.
Een ernstig geval van vergiftiging heeft zich
voorgedaan bij een knecht van den tuinder
Scheffers aan den Dijkweg te Honselersdijk.
Deze knecht. K. uit Naaldwijk, had des mid
dags geholpen bü het verpulveren van nicotine.
Toen de jongeman eenige uren deze werkzasun-
heden had verricht, voelde hü zich onwel wor
den.
Aanvankelijk scheen zijn toestand niet zoo
ernstig, doch des avonds kreeg de man het zoo
benauwd, dat dr. de Bruyn overbrengen naar
het Ziekenhuis te Den Haag noodzakelijk acht
te.
rij
k
d
a
t.
wijze dan
door vre-
in-
op
Naar gebleken is. werd in groote lijnen in
stemming betuigd met de voorstellen der Re-
geering. Verschil van mêening bleek te bestaan
over bepaalde ingrijpende wijzigingen, os in
zake de persvrijheid en revoiutlonnalre volks
vertegenwoordigers.
Intusschen beteekent dit nog niet, dat inzake
punten, waarin de Regeerlng de voorstellen van
de Staatscommissie niet overnam, b.v. art. 7
van de Grondwet, van de zijde der Kamer voor-,
stellen zijn te verwachten, om deze toch in de
herziening te betrekken. Ook binnen de ver
schillende Kamerfracties bestaat ten aanzien
van een belangrijk vraagstuk als het preventief
toezicht op de pers-uitlngen geen eenstemmig
heid. Overigens bleek, dat bij een bepaalde zijde
een verdergaande herziening van de Grondwet
wenschelljk werd geacht.
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat met
ingang van Maandag 28 September as. ver
goeding zal worden verleend voor het dena-
tureeren van aarcM.ipelen van den oogst 1936
met uitzondering van vroege aardappelen en
fabrieksaardappelen welke zijn geteeld en
worden gedenatureerd met inachtneming van
de dienaangaande gestelde voorschriften.
De materialistische geest, zoo ging spreker
voort, heeft veel ellende over de wereld uitge
stort. Onze leuze zij: „Terug tot Christus”, ook
voor onze stoffelijke belangen en de maat
schappelijke toestanden. Spr. hekelde ten slotte
schekp het natlonaalïsociallsme. dat het hei
dendom propageert.
dit zelfstandige godsdienstige leven,
s <-
Wanneer het gelukt, bedrjjfsraden in het
leven te roepen met groote bevoegdheden, dan
zijn wij daarmede een stap in de goede rich
ting gekomen. Een politiek van onzekerheid zal
niet kunnen brengen, wat sociaal geboden b'
Met zulk een politiek zal de katholieke vakbe
weging zich nooit en nimmer kunnen ver-
eenlgen. Spreker wekte allen op, hieraan mede
te werken, om een hechte eenheid te vormen,
waartegen het Nationaal Socialisme zich met
ongekende hevigheid te pletter zal loopen (in
stemming).
Pastoor Rombouts. geestelijk adviseur van
den bond in de Zaanstreek, sprak woorden van
dank voor hetgeen de fabrieksarbeldersbond in
de afgeloopen 25 jaren heeft gedaan en be
reikt. m
De aanwezigen zongen daarna staande het
bondslied.
In de avondvergadering werden eenige huis
houdelijke aangelegenheden, os. de begrootlng.
afgedaan.
zat
aUe
Immers: Griekenland heeft ten opzichte van
ons land geen actieve handelsbalans en boven
dien. al ware zulks wel het geval, dan zou het
nog zeer moeilijk blijken te zijn, toestemming
tóe particuliere comjiensatie te krijgen.
Deze maatregel, welke een nieuwe en ernstige
de
aoo
zwaar, dat men ze bijna rechtop neer kon zet
ten en ze staan bleven ook!
Dat ging zoo een paar jaar door en de zaak
groeide. Maar het vaderland riep, de tijd van
den dienstplicht was aangebroken Carl ging en
diende zjjn land drie jaren. Intusschen broeide
hst overal In Europa; Het slot was, dal de Jon- gloriedag en nog eenige rustige Jaren 1
De adviseur van den bond, pastoor Mol
ler, deelde vervolgens mede, dat Z. H. de
Paus den bondsvoorzitter, den heer Kleys,
heeft doen geworden het gouden eerekruis
Pro Ecclesia et Pöntlflce. welk bericht
met luide toejuichingen werd begroet.
Hedden is het negentig jaar geleden
dat in het oude Koninkrijk Hannover, in het
plaatsje Bippen, Carl Habermann geboren werd
en bovendien is het 65 jaar geleden, dat hij als
onderofficier der Koningsulanen, het zoo be
roemde en gevierde prachtcorps van den ouden
Keizer, op het slagveld in Frankrijk onderschei
den werd.
hoogste wijsheid de aanpassing verkondigt. Zij
speelt met deze politiek hoog spel en spreker
vroeg zich af, of deze politiek geen gevaar
oplevert voor onze samenleving. De voortdu
rende verlaging van den steun kan gemakkeltjk
aanleiding worden tot gewelddadig verzet
tegen deze maatregelen. Men oordeele niet te
hard over zulke -uitspattingen. De regeerlng
moge bedenken, dat, wanneer de nood stijgt,
volksleiders de massa achter zich krijgen, wan
neer zij betere toestanden propageeren
De teruggang van het ledencijfer Is nog
niet tot staan gekomen. Door krachtige pro
paganda zal deze teruggang gestuit en in een
uitbreiding van het ledental omgezet moeten
worden.
Spr. wees vervolgens op de noodzakelijkheid,
dat ook de fabrieksmeisjes zich organiseeren.
Deze arbeidskrachten worden' te veel uitgebuit.
De fabrikanten profiteeren^-van den jeugdigen
leeftijd. Ook voor hen geldt het devies: „Ge
lijk loon voor gelijke prestaties". Men ver-
sterke de vakorganisaties, opdat de jeugd een
menschwaardlger bestaan zal krijgen dan
ouderen, aldus spreker, gehad hebben.
De jeugdige fabrieksarbeiders moeten over
tuigd worden van de waarde van een vakorga
nisatie; zij zullen tevens geschoold moeten
worden, om in de toekomst de plaats van hun
oudere makkers te kunnen innemen.
Wat de werkloosheid betreft, betoogde spre
ker. dat de bond al het mogelijke voor zijn
werklooze leden heeft gedaan en nog doet.
De secretaris, de heer Fred. Bnrs
mededeeling van een reeks feliciflM
legenheid van het 25-jarig bestaal^
bond uit alle oorden des lands ingeki
Daarna werd de gelegenheid opengesteld voor
algemeene beschouwingen betreffende het oe-
leid van het hoofdbestuur.
Afdeellng Gouda;7klaagde over verplaatsing
van de arbeiders uit de chemische groep naar
de groep olie- en zuivelbereiding. Het bestuur
schenke aandacht aan de Goudsche wasch-
industrie.
Afdeellng Tilburg' bepleitte het beschikbaar
stellen van gelden voor het vormen van jeugd
organisaties.
Afdeeling Eindhoven bradht de kwestie der
grens verschillen ter sprake en drong aan op een
bevredigende oplossing. Door den huldigen stand
van zaken zijn arbeiders, werkzaam in 'n zelfde
fabriek, genoodzaakt zich in verschillende bon
den te organiseeren. Aan de loonsverlagingen
moet een einde worden gemaakt.
Afdeeling Utrecht betoogde, dat de minimum-
loonen daar reeds gedaald zijn tot f 22 per week
Krachtig verzet tegen verdere verlagingen moet,
ook door het hoofdbestuur, gepleegd worden.
Spr. vestigde er de aandacht op. dat de orga
nisatie der arbeiders bij de HAKA-fabrieken
- onder den rook van Utrecht gelegen nog
veel te wenschen over laat.
De 25 jaren van strijd, welke de bond ach
ter zich heeft,' zjjn van groot belang voor de
In sommige
Nadat het verslag van den secretaris was
goedgekeurd, verkreeg het Eerste-Kamarlid De
Bruyn, voorzitter van het R.K Werkliedenver-
woord, die den heer Kleys compU
menteerde met zjjh Pauselüke onderscheiding
Spreker bracht den bond hulde voor de solida
riteit, welke jegens het Werkliedenverbond
-teeds werd betoond. Hij uitte zijn vreugde over
het feit, na gewezen te hebben op de moeilijk
heden- van dezen tijd, dafede katholieke arbei
ders, ook" de werklooaen, de politiek van hét
bijzonder zü, die met Grieksche klanten
tracten hebben aangegaan ten aanzien van de
schuldig i
indien zij aan
neemt op gelijken voet als een bijzonder .per
soon.
Anders ligt het geval echter, waaneer aan de
Overheid niets anders of meer wordt verweten,
dan dat zij door tekort schieten in haar ver
plichting om de taak, die op haar als zoodanig
rust, naar behooren te verrichten^ belangen
heeft gekrenkt.
Mr. Besler concludeerde ten slotte tot verwer-
;ping vgn het beroep.
JDe Hooge Raad zal arrest wijzen op 13 No
rf.
Het Amsterdamsche gerechtshof zal Dinsdag
13 October de behandeling voortzetten van de
strafzaak tegen den arbeider C. 8. die ervan
wordt verdacht in den grooten IJpolder den
boerenknecht G. Verhoeven te hebben dood
geschoten.
De rechtbank had hem vrijgesproken.
Na een uitvoerig getuigenverhoor wees het
Hof een interlocutoir arrest, waarbij een nieuw
onderzoek naar verschillende punten werd ge
last.
Spr. becritiseerde de houding van de
'werkgevers die hun personeel onmlddel-
Ijjk ontslaan, zoodra ar geen voldoende
werk meer Is en vergunningen aanvragen -
voor overwerk, om met weinig personeel
te kunnen arbeiden'. De koopkracht van
de arbeiders moet verhoogd worden; aan
de loonsverlaging moet nu eens een einde
worden gemaakt Het dokteren der regee-
ring heeft lang genoeg geduurd, aldus spr.
Een sterkere organisatie had bü verschil
lende werkgevers doorgevoerde verslechte
ringen kunnen voorkomen. Niet voor alle
bedrijven waren de loonsverlagingen bittere
en de kunstenaars en de stijlen, maar die voer
de schoonheid zelf ongevoelig zijn.
Het hedendaagsche katholicisme wordt door
een
overleefcel uit de 18e en de 19e eeuw ernstig
belemmerd in zjjn herleving. De
weer In de leer moeten gaan bij
Hij zal de lessen der liefde weer,
staan. Hjj zal niet vreemd mcMten blijven te
genover de grondbeginselen van het mystieke
leven. Dat de moraal hierdoor niet op den
achtergrond zal geraken tenminste in de
practijk is wel duidelijk, maar de over
schatting van de moraal ten koste van de my
stiek zal een einde nemen. Het zal wederom
aan de liefde zijn, dat men de christenen
herkent.
levering van gecondenseerde melk en melkpoeder,
hebben door de nieuwste maatregelen. Welke de
Grieksche regeerlng te dien aanzien heeft ge
troffen, een belangrijk afzetgebied voor hun
producten vriiwrt geheel verloren.
De Grieksche regeerlng beeft deze maand be
sloten, dat tie Invoer van gecondenseerde melk
en melkpoeder alleen aan die landen Is toe-
gestaan, ten opslchte waarvan Griekenland een
jeugdige werklooss arbeiders wordt Jaarljjk^ actieve handelsbalans heeft en dan nog alechis
op compensatlebasis.'
Voor Nederland komt deze maatregel neer op
een invoerverbod.
liefde,
in de
leven.
.Mijn liefde is mijn gewicht” zegt Sint
Augustinus, en hjj schrijft zelfs: „Bemin en
doe wat gU wilt,” want iemand, die bezield is
door de bovennatuuriyke liefde, die werkelijk
door den Goddelljken Geest der IJefde be-
heerscht en geleld wordt, kan inderdaad ge
rust „doen wat hij wil." *1 zouden de men-
Het soc.-dem. Eerste Kamerlid Mendels beeft
den minister van Blnnenlandsche Zaken ge
vraagd, of deze zich op de hoogte heeft gesteld
van de malversaties, die zich hebben voorge
daan bij het beheer van de geldmiddelen van
den Bijzonderen Vrij willigen Landstorm in de
gewesten Limburg en Zeeland.
Is de minister in staat en bereid inlichtingen
te verstrekken omtrent aard en omvang dier
malversaties met mededeeling tevens» van de
voorschriften regelende het beheer van de geld
middelen van genoemd instituut en van de wij
ze en frequentie der contröle, die op dat beheer
werd uitgeoefend? Heeft de minister in het
voorgevallene aanleiding gevonden te overwe
gen of in dat beheer en in die cojfttróle wijzi
ging ware aan te brengen? j
Niets wordt nagelaten, om de materieele
toestanden voor de arbeiders aoo ’goed mo-
gelijk te doen ztjn Maar hjj. die .beweert,
dat het Verbond aUe verslechteringen had
kunnen tegenhouden, misleidt de arbeiders
Als het moet schroomt ook Bet Verbond
niet voor het middel van d$ staking.
Geen gelegenheid wordt onbgnut gelaten, om
het. belang der werkloozen te dienen. Voor de
'briek b ingedeeld, waarbij een kgere vergoe
ding wordt vastgeste’.d.
De denaturatie kan geschieden zoowel door
georganlseerden bij een der provinciale land-
bouw-crlsis-organisaties, als door handelaren
by de Ned. Akkerbouwcentrale als georgani
seerde aangesloten.
De aanvragen om denaturatie moeten op de
zelfde wijze als vorig jaab door georganiseer-
den bjj een L. C. O geschieden aan die L. C.
O, en door handelaren, die uitsluitend bjj de
Ned. Akkerbouwcentrale zijn georganiseerd,
aan deze centrale.
Om voor steun in aanmerking te komen.- mo
gen in de partij niet voorkomen aardappelen,
welke kunnen vallen door een opening van 35
m m. vierkantsmaat. terwijl ook nat-rotte knal
ler. moeten ztjn verwijderd.
Ook zullen van steun warden uitgesloten
partijen aardappelen, die. naar het oordeel van
genoemde centrale, zoodanig door ziekte zijn
aangetast, dat ZU niet meer voor veevoeder ge
schikt kunnen worden geacht, en partijen, die
stukken bevatten, welke op andere
bü het rotten of omwerken ofwel
terü van Insecten ritn ontstaan.
arbeiders geweest. Het leed, dat
landen over de arbeidersklasse is gekomen, is
ons land tot nu toe bespaard gegeven (in
stemming) r 4
chaam
alle menscheljjke heiligheid.
Heilig zjjn is deel hebben aan deze genade.
Wij weten heel goed, dat wjj deze genade ver
liezen door de zonde, en dat wjj haar kunnen
vermeerderen door deugd, offer en gebed. Het
is dus begrijpelijk, dat wü groote belangstelling
hebben voor de deugdbeoefening der heiligen.
Als beoefenaren van de deugd zjjn de heiligen
onze voorbeelden. Wjj zullen het nooit kunnen
begrijpen, en nog minder zullen wü in staat zün
hen na te volgen, indien wü voor hun deugd
beoefening geen aandacht hebben.
Deugd is echter nóg iets anders dan men zich
tegenwoordig, door een al te moralistische en
al te actuallstische opvatting misleid, wel eens
vcorstelt. Wat men een deugdzaam katholiek
noemt, is iemand, die zich nauwkeurig houdt
aan de uitwendige voorschriften: de geboden
Gods en de geboden van de H. Kerk. Dit onder,
houden van de geboden is ongetwüfeld een
voorwaarde tot de deugd, maar zonder de ge
nade, zonder de deelneming in het mystieke
leven van den godsdienst, zou deze uitwendige
stiptheid niet de geringste beteekenls hebben.
Al gaf ik ook alles wat ik had aan de armen
- aoo zegt Sint Paulus dit sou niets waard
zijn, indien ik de liefde niet had.
Het gaat om de liefde, alleen om de
en om niets anders dan om de liefde,
paychologie van het bovennatuurlüke
liefde Is mün gewicht” zegt
De grootte van de denaturatievergoeding zal
afhankelük zün van de rubriek, waarin de
aardappelen worden ingedeeld en van het tijd
stip van denaturatie.
De aardappelen zullen moeten voldoen aan
de else hen, welke redelükerwtjae aan een goe
den consumptie-aardappel gesteld kunnen wor
den.
Alle andere aardappelen worden in de ru-
De Procureur-generaal bü den Hoogen Raad,
mr. Besier. nam conclusie in de procedure van
P. oe Boer, voorzitter van den Bond van Mobi-
lisatie-lnvaliden, tegen den Staat. De elscher
stelde, dat hü op 15 Februari 1915 gezond als
milicien in dienst is getreden en den dienst op
16 December 1916 als Invalide heeft verlaten en
dat de ziekte en Invaliditeit zijn verkregen in en
door den militairen dienst.
Mitsdien werd gevorderd, dat de Staat
worden veroordeeld tot vergoeding van
door den betrokkene geleden schade.
De Haagsche Rechtbank heeft in eerste
stantie de B niet ontvankelük verklaard,
grond van verjaring. Het Hof te 's-Gravenhage
sprak ook de nlet-ontvankelük-verklaring uit,
doch op grond, dat de beoordeellng van het al
of niet te kort schieten van den-Staat in een
functie die aan het maatschappelük verkeer
vreemd Is. aan het oordeel van den rechter is
onttrokken.
In zün conclusie heeft mr. Besier op den
voorgrond gesteld, dat ook de Overheid zich kan
maketi aan een onrechtmatige daad,
I aan net niaatschappelük verkeer deel-
port beteekent, is het gevolg van een reeks van
besluiten door de Grieksche Regeerlng in den
loop van 1936^ genomen.
Reeds eenige malen heeft de politie gewaar
schuwd tegen' de practüken van een bakker, die
door valsche voorspiegelingen aan tal van men
schen geldsbedragen loopende tot zeshonderd
guldep ,heefr afhandig gemaakt Hü beloofde
zün slachtoffers dat zü als filiaalhouder onder
zeer gunstige voorwaarden een bakkerswinkel
zouden te beheeren krijgen doch er moest
eerst een borgstelling zün. Wat ze kregen was
'n vrüwel leege winkel met een armzaligen In
ventaris. zonder klandizie en zonder brood. En
hun geld was weg.
De politie van het bureau Stadhouderskade is
er thans toe overgegaan den bakker T„ tegen
wien de laatste dagen weer tal van klachten
waren ingekomen, te-arresteeren.
Ir. Kromhqta uit Den Haag heeft een onder
zoek ingest^® naar den toestand van de Ned.
Herv. Kerk We Ede, waarvan twee oude pilaren
ernstige scheuren vertoonen. Een van deze
pilaren schraagt, behalve een deel van het ge
welf, ook nog een balk van de orgelgalerü. Op
advies van.'lr. Kromhout zullen thans een
aantal plaatsen nabü de gescheurde pilaren
niet meer gebruikt worden. Het orgel mag
slechts spelen zonder gebruik van de zware re
gisters, terwül ook de zware torenklokken niet
meer gebruikt mogen worden.
schen zün handelwijze ook niet
deswege sterk afkeuren. Talrijke heiligen heb
ben .op deze wüze moeten „doen, wat zü wil
den” .en het was dan gewoonlük iets, hetgeen
de anderen biet wilden. Hup liefde vrijwaarde
hen echter voor de hoovaardlge eigenzinnig
heid, die ons onmiddeUük beloert, zoodra Wü
meenen, in strijd met de opvattingen van
anderen, onzen eigen wil te moeten dóórzetten.
Het leven van de Katholieke Kerk benut
geheel op de liefde. Haar eigen leven is niets
anders dan de liefde. De heiligheid is niets
anders dan de vrucht van deze liefde. AUe
moraal en alle ascese van de heiligen is ge
richt op de vermeerdering van deze Uefde.
Wü spraken over een al te moralistische en
al te actuallstische opvatting van het gods
dienstige leven. Het komt ons nJ. voor, dat
zulk een opvatting een zeer ernstige belemme-
ring Is voor het waaraÊhtige godsdienstige
•even. Deze opvatting predikte de deugdbeoe-
fénlng, maar beperkt zich ertoe, den mensch
te houden, door sterke wilskracht, binnen de
grenzen van het moreel geoorloofde Het be
schouwt dit terecht als een groot goed
voor de samenleving. Wanneer de menschen
goed oppassen en zich hiertoe krachtig oefeneW
zoo redeneert deze beschouwingswijze dan
is de maatschappü veilig, en de ulterlüke bloei
van de Kerk verzekerd.
Dit alles is waar, maar het is niet genoeg.
Dese moralistische opvatting., beschouwt de
mystiek als een luxe. Haar deugdenleer be-
rust op de menschqlüke wilskracht en al er-
kent zü de werking der genade, al predikt zü
de noodzakelükheid der Goddelüke liefde, het
is of zü beducht is voor den elgenlüken grond-
«lag van de heiligheid. Het geheim der heili
gen gaat langs haar heen. Ze doet denken aan
die droge geachiedenls-schrüvers 'van de
scher is en blüft, zooals mevrouw
mann opmerkte.
Al heel vroeg werd de Heimat verlaten en
moeders pappot vaarwel gezegd.
Carl ging als jongen van 16 jaar met vader
mee naar Holland, waar in Hoogwoud een zaak
gevestigd werd onder den naam Kogelberg en
Habermann.
Als jongen reeds ging hü den boer op, een
pak manufacturen op den rug, soms dag-
marschjes makend van 40 tot 50 KM. En die
manufacturen bestonden niet uit crêpe de chine
of andere kunstzüden niemendalletjes, maar uit
loodzware gestreepte baaien rokken, grove ka
toenen lakens en hemden, baaien stof en
toentertijd zoo populaire „poepenboezels”.
et oudste officieele stuk, waarin een
heiligverklaring wordt uitgesproken, en
dat bewaard gebleven is, dateert uit het
jaar Onzes Heeren 99^. Het is de canonlsatie-bul
voor den Heiligen Ulrictx, in leven bisschop van
Auvsburg.
V.rü lezen in dit pauselljke stuk: „Zoo eerbie
digen en vereeren wü de overblüftelen (rell-
kwieün) van de martelaren en de belüders, om
Hem te aanbidden. Wiens martelaren en belü
ders zü zün.” y
Hoppramus servos ut honor redundet in Dorni-
num: Wü eeren de dienaren om eere te bren
gen aan den Heer.
Onze Ijeillgenvereering zoo merkt de Zwit
sersche bekeerll£g dr. Otto Bai
beschouwing over dezen oudm
door deze woorden in onmiddelliJH ên onafschei-
delük verband gebracht met onzen Godsdienst,
in den letterUjken zin van dit woord. De heili
gen worden vereerd, maar de bedoeling hiervan
is, des te grooter eer te brengen aan God. Hun
heiligheid, wordt bewonderd en vereerd, niet
als een zelfstandige hoedanigheid, maar als een
büzondere vorm van hun afhankelükheid. Zoo
bewonderen wü de groote dichters of de groote
schilders immers ook eerst, wanneer wü begaafd
zün met begrip of bewondering roor de schoon
heid. Wü zien heel goed in, datlelk genie en elk
talent'iets afzonderlü|s £s, zooate ook elke
heilige zün eigen karakter heeft en zün -eigen
zielkundige samenstelling, die de wüze, waarop
hü heilig werd, bepaalt, maar om het talent en
het genie te kunnen schatten, waardeeren en
genieten, moeten wü de wetten en de eischen
van de schoonheid kennen, wü moeten beechik-
A ken over *n zekere mjite van schoonheidsgevoel. de^ te moralistische beschouwingen
Anders loopen wü onverschillig aan de groote ------
^meesterwerken van de kunst voorbü- Ze hebben
ons dan niets tê zeggen. z
Welnu: om de .heiligen te kunnen vereeren
en begrijpen en waardeeren is het. noodig, dat
wü eenlg begjjp hebben van het godsdienstig
•fc leven, dat- wü zelf begaafd zün met althans
eenige religiositeit. Wie de kiem van het gods
dienstige versmoort in zün gemoed, zal voor de
grootheid der heiligen onverschillig blüvcn. Hei
ligheid is namelük geen louter zielkundig begrip,
evenmin als b.v. kunstvermogen. Het begrip hei
ligheid behoort tot het godsdienstige leven,
zooals begrip kunst behoort tot het leven van'
de schoonheid.
Dit schünt vanzelfsprekend, en niemand zal
in theorie den lijst gevoelen, het te ontkennen,
doch in de practük wordt vaak over de heiligen
gedacht en geschreven, zonder dat men tiet
godsdienstige verband voldoende in het oog
houdt. Men legt dan vooral van niet-katho-
lieke züde gaarne den vollen nadruk op al
lerlei psychologische uitzonderingstoestanden,
en het scheelt soms weinig of de heiligen wor
den voorgesteld als een beter soort zielszieken,
van wie men nu wel niet direct kan beweren,
dat ze gek waren, maar voor wie het normale
leven klaarblükelük niet veel aantrekkingskracht
had, en die derhalve de vlucht namen in het
zielkundig-ongewone, waar zü hun bijzondere
zielskrachten vrü uitvierden.
Deze beschouwingswüze is onjuist, zelfs wan
neer ze gevallen behandelt, die uit de heili
genlevens bekend zün, en die ons voor psycholo
gische raadselen stellen. Nooit kan men de hei
ligheid afscheiden van het Goddelüke Leven.
Het geheim der heiligen is het altüd sterk on
derhouden verbahd tusschen hun eigen ziels
leven en het Leven der Godheid. Door de gena
de worden zü deelachtig aan dit Goddelüke Le
ven. Dit is de gave Gods, waardoor de heiligen
verheven werden. Men mag het nooit vergeten,
want dan beoordeelt men de heiligen ver
keerd. T*ee gevaren bedreigen hier den be
schouwer. Het eerste gevaar is, dat hü zoo
als uiteengezet geen rekening zal houden met
dat door
de genade wordt onderhouden en dat het ge
wone leven niet vernietigt, doch dat er toch van
onderscheiden, is, omdat het andere krachten
w
behoeft dan het gewone leven. Het tweede ge
vaar is, dat men de persoonlükheid van de hei
ligen heelemaal uitschakelt, en hun verdiensten
niet meer ziet, omdat men de heiligheid geheel
beschouwt als een uitverkiezing van den souve-
reinen wil Gods en geen aandacht over heeft
voor de wilskrachtige medewerking van den
vrijen mensch met Gods bedoelingen.
ruim f 30.000 beschikbaar gesteld. Uit de huidige
moeilükheden moet nieuwe kracht geput wor
den voor de toekomst. Wat zou er van de so
ciale positie der arbeiders zün overgebleven, in
dien‘er geen krachtige vakorganisatie was ge
weest? Uit dezen tüd moet leering getrokken
worden voor de toekomst. Wü leven nog" Aldus
spreker, in e«i kapitalistische maatschappüwü
moeten strijden voor een geordende maatschap
pü. waarin de factor arbeid in bet productie-
^bedreiging van onzen toch-al zoo geslonken ex-
De werkloosheid L toegenomen; de steun-
uitkeering aan werkloozen werd verlaagd. Hü
becritiseerde de politiek der regeerlng, die als
Vrijdagmiddag opende de V&or-
zitter van den feond, de ^eer P. J.
Kleys, de vergadering met een réde,
waarin hü betoogde, dat de doorge-
loonsverlagingen gebruikt
zyn als middel om uit de crisis te
geraken. 9
Nederlandsche Zuivelcentrale, 27 September
t/m 3 October; consumptlemelk regeeringscon-
tract, taxegedeelte 6.25-cent, eventueel ver
hoogd met premie, of verminderd met afdracht
voor de kwaliteit; overmelk regeeringsmlni-
mumprijs 4.50 cent.
Afdracht bü levering in consumptie van
andere dan taxemelk 2.50 cent.
geman, die met groot verlof naar Holland, waar
hü reeds zün boterham wist, dacht te gaan, nog
een jaartje moest blüven
Met een nooit gekende kracht barstte de
oorlog uit en de Ulanen behoorden tot het zege
vierende leger; ook Carl Habermann, die bü
het 13e regiment de zgn. Hannoversche Konings
ulanen, diende. Bü Mars la Tour kwam het tot
een eerste treffen: De doorgetrainde Duitsche
keurtroepen tegen de Fransche ongeorganiseer
de en slechtverzorgde legers. Eerst in den avond
van 16 Augustus 1870 kwam de Fransche cava
lerie opdagen, doch slechts om verpletterd te
worden door de Ulanen. de gevreesde piekaniers.
die stuk voor stuk meester waren op hun toen
zoo geduchte wapen.
Habermann zelf zegt niet te veel van dit tref
fen; hü deed slechts zjjn plicht doch zün
moed zal direct opgevallen zün. want aan dezen
slag dankte hü zün bevordering tot onder
officier. Zün paard werd onder hem vandaan
geschoten, kameraden sneuvelden in den bloe-
digen kamp, maar het geluk is met de moe-
digsten: Habermann bleef ongedeerd, ook in den
succesvollen slag bü Gravelotte op 18 Augustus
en het bloedbad op 2 September bü Sedan, een
naam, die zelfs ntwnog nA den grooten broeder
moord bloedig staat aangeschreven.
Op het slagveld de oude Duitschers wisten
even goed wat regie was als de moderne werd
hem de onderscheiding ..Vlonvllle—Mars La
Tour" uitgereikt, ,,Dem Siegreichen Heer"
Met nauw verholen trots, een glans in de
nog zoo heldere oogen. Het de oude heer ons
zün tropee zien. Zün zorgzame echtgenoote
glimlachte en moet als wü gedacht hebben: ’t
bloed kruipt waar bet niet gaan kan....
Toch had hü aan dezen eenen oorlog genoeg:
goed en wel in Holland weergekeerd wilde hü
de Nederlandsche nationaliteit verkrijgen. Maar
bü het nationaliseeren waren vele moeilükheden,
te veel naar den zin van den jongeman en ten-
slotte heeft hü zün pogingen om Hollander te
worden, maar opgegeven. J
In 1887, in de kracht van zün leven, toen de
aaU een goede boterham bood, trouwde hü te
Wognum het meisje züner keuze, 14, jaar jon
ger dan hü zelf. Habermann was toén 40 jaar.
Bü leven en welzün zal het volgend jaar April
de gouden bruiloft worden gevierd.
..Dat zal nog wel gaan," meent de oude Ulaan
optimistisch. Hü moet zich wel iets ontzien en
het loopen en spreken valt hem wat moeilük,
maar van een sigaartje kan nog genoten wor
den. Echt jammer dat de groote Duitsche pÜP
aan kant moest, omdat het rooken daarvan te
zwaar wordt.
Ongetwüfeld zullen zün vrienden hem op zün
verjaardag niet vergeten.
WÜ wenschen het echtpaar Habermatin
Zaterdag zal de Rükszender Keulen hem in
i” begroeten en ,,ihm zu
Lrsch spielen".
rzcgk uitgegaan in Hoog-
heeft en thans zün ouden dag
brengt.
Op het aardige hulske in de zoo typische
dorpsstraat staat op Het bovenlicht van de deur
nog in groote afgesleten letters Habermann",
zonder een enkele toevoeging, want ieder in
wijde omgeving weet, dat hier de manufacturen
zaak van het dorp gevestigd was. De zaak is
een tiental jaren geleden aan kant gedaan. In
zün tachtiger jaren meende de krasse oude heer
dat het tüd werd om met zün echtgenoote, die
steeds in de zaak meegewerkt heeft, wat rust
te nemen en kalm van den levensavond te ge
nieten.
De winkel is nog niets veranderd, het ver
trouwde geluid van de winkelbel kondigt nog
immer de komst van bezoekers aan, maar de
goederen zün al lang verdwenen en hebben
plaats moeten maken voor oude lievelingsboe
ken en vele herinneringen, platen uit de Hei
mat. veelkleurige oorlogsreportages uit de jaren
zeventig en markante koppen als van Bismarck,
Von Moltke en den ouden Keizer.
Direct valt de Ulanen-uniformjas op met de
breede epauletten en de vele koperen knqppen.
Zoo tuspchenbeide schuiert de oude heer zelf
zün jas nog eens op....
In de gezellige sfeer van de voorkamer, waar
alles getuigt van de liefdevolle zorgen van pro
pere vrouwenhanden, hebben we een heelen tüd
gekout onder het genot van eeji sigaar en een
kopje thee, «Aarvoor door mevrouw Habermann-
van der Oord direct werd gezorgd.
En allengs hoorden we van den tüd, zestig
zeventig jaar terug, van de woelige avontüur-
iüke jeugd van dezen oud-strüder, wiens spraak
zelfa niet meer verraadt, dat hü geboren Duit-
