:n
ONS BLAD
m
Naar een militair directorium
Spanje?
Geruchten rond
Litwinof
Einde Zomertijd
Twee generaals in
een hinderlaag
Majoor Fey uit de
Heimwehr gezet
DEVALUATIE OOK IN
TSJECHO-SLOWAKUE?
De muntpolitiek in
het buitenland
JOH. LAUWERS
FATGLOr I
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Dé protocollen van
Rome
JAPANSCH-CHINEESCHE nieuws van heden
VERWIKKELINGEN
GENERAAL FRANCO ALS
PRESIDENT EN PREMIER
DERTIGSTE JAARGANG
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Twee Chineezen ter
dood veroordeeld
Zal hy spoedig moeten aftreden?
'and
Taifoen in Japan
In Catalonië zou thans
orde heerschen
Na de luchtrace naar
Johannesburg
Goemboes* aftreden
verwacht
Hy zou opgevolgd worden
door Daranyi
■e-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HANDELSOVERLEG TUS
SCHEN AMERIKA EN JAPAN
In den komenden nacht eiab-
di®t de zomertijd. Men zette
du» hedenavond vóór het naar
bed gaum de klok één uur
Ook de burgemeester van Weenen,
Lahr, ii geroyeerd
Een recordhoogte van den Amen-
kaanschen goudvoorraad
Hirota vertrekt naar Hokkaido om
den Japanschen Keizer verslag
te geven over den toestand
De ambassadeur by het
Vatikaan afgetreden
o
o
o
o
o
o
gaan
terug.
ZATERDAG 3 OCTOBER 1936
De hopelooze u
te Jeruzalem
Agrariërs en socialisten eischen
aanpassing van de Tsjechi
sche valuta
Hulp aan de nagelaten betrekkin
gen der verongelukte deelnemers
Oviedo gebombardeerd
Begin November een bijeenkomst
der onderteekenaars te Weenen
De pers van Madrid over dt
Donderdag gehouden zitting
van de Cortes
ZUIGELINGENVOEDSEL
voor eiken leeftijd zoowel voor den
gezonden als zieken zuigeling
VRAAGT PROSPECTUS AAN
ZOETERMEER
alle plaatsen vertegenwoordigd
„NUTRICIA”
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Twee schepen in beslag
genomen
Ruslands financieele steun
No. 3
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55c*p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
=3
Aftreden van Goemboes verwacht
i 7
gevet.
77
O O
WASHINGTON, 3 Oct (Reuter) De Fede-
n
ve
>U
1
I
1
Deze maatregel, die een zuiver intern karak
ter draagt Is van geen politiek belang.
De bestorming van het Alcazar. Over de puinhoopen snellen de nationalisten hun
maandenlang belegerden vrienden te hulp
de
Twee Kantoneeaen, Yang Wen Tao en Yeh
Hal Sjeng zijn ter dood veroordeeld wegena
moord op den Japanschen verblndlnge-officier
Nakayama op November van bet vorig jaar.
goudvoorraad der Amerikaanache regeering
op 30 September 18.840.000 dollar bedroeg,
hetgeen .een record beteekent
re
de
XHt Perpignan wordt volgens een Reuter-te-
legram, bericht, dat de toestand in Catalonlë ge
wijzigd zou zijn sinds de junta van verdediging,
welke geleld wordt door Oompanys met San-
dino als technisch raadgever, werd gekozen.
BUBGO8, 2 Oct. (Reuter). Kolonel Fran-
eioco Franco, een neef van generaal Fran
co, sea verklaard hebben, dat Franco voor
nemens to een militair directorium in te «tel
len. HU seif sou president en minMer-pre-
vtdent worden. Ben aanval sp Madrid sou
Mi persoonlijk leiden.
Staatspresident Benesj beeft hierop met den
minister van Financiën en den gouverneur van
de Tsjechische bank den toestand besproken.
PRAAG, 3 Oct. IDN-BJ De beide groot
ste Tsjecho-Blowaaksche partijen, de agra
riërs en de soclaal-democraten, hebben be
sloten van de regeering te verlangen, dat de
Tsjechische kroon wordt aangepast aan de
internationale valuta-basis, welke door de
devaluatie In enkele landen is ontstaan
De Britsche vlootautoritelten hebben regelin
gen getroffen voor de evacuatie van Britsche
vrouwen en kinderen uit Hankau en andere ha
vens aan de Yangtse, wanneer dit noodlg mocht
blijken. Men legt, er echter den nadruk op, dat
er geen reden is zich ongerust te maken, daar
bet hier zuiver voorzorgsmaatregelen betreft.
In Japansche kringen te Sjanghai raamt men,
dat ongeveer 70.000 Chlneesche soldaten samen
getrokken zijn tusschen Sjanghai en Nanking.
Hirota vertrekt naar Hokkaido om den Japaa-
schen keizer verslag te geven ever den Japenseh-
Ghineeschen IocsUumL
Naar xle bladen berichten, souden Amerikaan-
sche katoen-belangen overwegen een economi
sche missie naar Japan te zenden. Dit voorne
men gaat evenwel geheel buiten de regeeringen
van beide staten om.
I
i
De ambassadeur van de Spasnache re-
geestag MJ het Vatikaan, Zulereta, to af-
getreden en heeft de ambassade verlaten.
Thans heeft de vertrouwensman van do
veerteepige regeering van de nationalisten
te Burgos, admiraal markies Mager zich
ia het gebouw gevestigd. Van het gebopw
wappert thans do reod-geuden vlag dar
Ten gevolge van de jongste aanslagen op de Engelsche troepentransporten in
Palestina, hebben de Britten talrijke beschermingsmaatregelen genomen
Te Luxemburg verklaart de regeering catego
risch, dat zij niet denkt aan een devaluatie van
den Luxemburgschen franc.
10
10
0
o
Generaal Franco sou sa naturen op een militair
direetorinm, waarbij hjj de plaats van prroiésut
ea premier sou innemen.
17
73
15
72
'4
16
12
NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD
Do goudvoorraad der Amerikaansche regeering
bad op M September JX een recordhoogte.
Twee Britsche generaals In Palestina In oen
hinderlaag gevallen; de toestand te Jerusalem
Vrijdag waren wederom de effecten- en goe
derenbeurzen te Parijs heropend.
In financieele kringen te Rome wordt verze
kerd, dat Italië het bestaande systeem van con
trole op de wisselmarkt en den buitenlandschen
handel zal handhaven, welke maatregelen ook
genomen mogen worden in antwoord op de de
valuatie van den Franschen frhnc. Aan terug
keer tot vrijheid op de wisselmarkt wordt niet
gedacht. Het schijnt dus, dat men aal overgaan
O
Het hoofdkwartier te Oviedo deelt mede,
dat een regeeringsvllegtulg twaalf bommen op
de stad heeft laten vallen, waardoor negen
menschen gedood werden. Bovendien liet het
vliegtuig een ontvlambare vloeistof vallen. De
brand, die daarvan het gevolg was, kon echter
gemakkelljk bedwongen worden.
Te Barcelona sou orde heerschen. De le-
vensmlddelenvoorziening, gaat het bericht
verder, is normaal en de bedrijven werken
op volle capaciteit. In de straten slet men
de rood-zwarte vlaggen van de Iberische
anarchistische federatie en roode vlaggen.
WEENEN, 3 Oct. (Reuter). In
lichte kringen wordt bevestigd,
ministers van Bultenlandsche Zaken der>
drie staten-onderteekenaars van de pro
tocollen van Rome, begin November sullen
bijeenkomen te Weenen.
Volgens welingelichte kringen bereidt men
een devaluatie voor, welke in geen geval grooter
zal zijn dan 16 pet.
Deze maatregel zou een aanvulling zijn van
de devaluatie van 10 Februari 1934. toen
Tsjechische kroon met 16.70 pet. werd
devalueerd.
BOEDAPEST, J Oct. (D. N. B.) In welinge
licht^ kringen rekent men erop, dat binnenkort
een wijziging zal worden gebracht in de regee
ring. De gezondheidstoestand van Goemboes Is
weliswaar verbeterd, doch men twijfelt er aan,
of de geneesheeren hem wel zullen toestaan reeds
nu weer aan het werk te gaan. Men verwacht
thans, dat de Rtfksbestuurder het noodlg zal
ogrdeeten, de regeering te wijzigen en dat minis
ter van landbouw Daranyi, die reeds nu ad In
terim de functie van minister-president vervult,
de vorming van een nieuwe regeering zal wor
den opgedragen. De nieuwe regeering zal ver
moedelijk ook in de toekomst op den door Goem
boes ingeslagen weg voortgaan.
In welingelichte kringen neemt men verder aan,
dat Goemboes na volledig herstel naar Hongarije
zal teruikeeren en zich ter beschikking van het
land zal stellen.
Auto-ongeluk met wfrHrkradu gevolgen on
der Nispen; hot geheeie dorp M «anker
Zoo de druiven getransporteerd worden op
kameelen of esels, worden de beesten door de
tegenpartij doodgeschoten. Eiken dag vallen er
In die schermutselingen langs de wegen van 30
tot 50 lastdieren.
.De toestand wordt hopeloos voor beide par
tijen.
gestrekte wijngaarden om Hobron en Bethle
hem, als in die in de vlakte van Esdralon tus
schen Halfs en Nazareth, rotten de druiven aan
de ranken, want er Is geen vervoer mogeitfk.
TOKIO, 3 Oct. De taifoen, waarvoor het
observatorium van Tokio eenlge dagen geleden
reeds een dringende waarschuwing had uitge
geven. heeft thans Naha In het district Oki
nawa getroffen. De stormwind joeg reusachtigc
watergolven op. Voor zoover tot dusverre be
kend is worden 50 personen en 7 vlsschersvaar
tuigen vermist.
Okinawa ligt ongeveer 800 mijl ten zuiden
van Tokio aan den Stillen Oceaan.
De ministerraad heeft echter geen beslissing
genomen in haar bijeenkomst van hedenavond.
In een communiqué wordt medegedeeld,
dat een mlnisterieele commissie is benoemd tot
studie van den toestand.
Dit vonnis werd geveld door de bijzondere
Chlneesche dlstricts-rechtbank te Sjanghai. Een
derde beklaagde Is vrijgesproken.
Gemeld wordt, dat de krachtige houding der
Chlneesche regeering tegenover de Japansche
eischen ongerustheid In Japansche diplomatieke
kringen heeft veroorzaakt. Deze zijn pessimis
tisch gestemd ten aanzien van de onderhande-
llngen. De spanning In Sjanghai neemt snel
toe. Japansche mariniers hebben barricades en
prikkeldraadversperringen in Hongkew aange
bracht. De bevolking vlucht uit de wijk.
Uit Hongkong wordt bericht: De toestand te
Sjanghai en omgeving is zeer verontrustend.
Langs de spoorlijnen Nanklng-Sjanghal en
HangtsjouSjanghai wordt een aanzienlijke
Chlneesche troepenmacht geconcentreerd. Van
Japansche zijde wordt het aantal manschappen
langs de Nanklnglljn op 70.000 geschat. De di
plomatieke correspondent van Reuter schrijft
verder, wijzend op het onderhoud van den Brit-
schen ambassadeur te Tokio met den Japan
schen minister van bultenlandsche zaken, dat
het geenszins in overeenstemming is met de fei
ten, dat Engeland zich niet sou Interesseeren In
de huidige crisis In het Verre Oosten, sooals wel
wordt beweerd.
Manschappen der militie zijn behoorlijk ge
kleed. De, menigte verdringt zich voor de win
kels, waar kaarten hangen met de posities aan
de verschillende fronten, de radiozenders zen
den communistische redevoeringen uit in de
Pransche taal. Bij de leiders heerscht ongerust
heid sinds de nederlaag bij Talavera.
Van regeeringszUde wordt echter gekneld, dat
alle aanvallen, die vooral plaats hebben In den
sector van Biguenza, worden afgeslagen.
De nationalisten souden 300 dooden hébben,
terwijl 300 man gedeserteerd souden zijn. Op
de linie OUas Bargas hebben de regeeringstroe-
pen hun stellingen geconsolideerd en zelfs
zijn zjj Iets opgerukt, hoewel de luchtmacht der
nationalisten actief Is.
Naar het radio-station Valladolid mededeelt
zullen 150.000 man en 100 vliegtuigen der natio
nalisten voor de blokkade van Madrid ter be
schikking worden gesteld.
Gistermorgen is te Burgos plechtig de macht
overgedragen aan generaal Franco, die door
de junta tot staatshoofd Is uitgeroepen. B(j het
paleis van den militairen gouverneur werd
Franco verwelkomd door generaal Cabanellas.
Franco werd met een onbeschrijfelijk enthou
siasme begroet.
De troepen defileerden voor hem, waarna hij
zich naar den troonsalon van bet paleis begaf,
gevolgd door de stedelijke autoriteiten.
Generaal Cabanellas zelde: „In naam van de
Junta draag ik u de hoogste staatsmacht over.".
Tsjang Kal Sjek is Intusscben van Kanton
naar de badplaats Koeling gevlogen, waar hij
voortdurend van den toestand op de hoogte
wordt gehouden. Een ontmoeting tusschen hem
en Kawagoe wordt bier niet uitgesloten ge
acht.
WEENEN, i Oct. (Stefanij) In de
heden gehouden bijeenkomst -ran Heim-
wehrielder» to overeenkomstig de gisteren
gehouden stemming besloten tot royeering
van den vroegeren vice .kanselier majoor
Fey, den burgemeester van Weenen, Lahr
en alle andere leden, die hun steun hebben
wrla.nd aan hst door te beide oorstge-
noemden genomen initiatief, ten doel bob
bende do opperste leiding der beweging aan
prins StaHiemberg te ontnemen.
I NANKING. 3 October. {D. N. B.) Chl-
nreach» en Japanaehe dlpioanatieke kringen
alhier zijn van tneening, dat de huidige Ja-
panarh-Chlnreerhe rrtols van buitengewoon
ernetigea aard to. Het apt redan vaa Japan
heeft de handing van China standvastiger
doen worden. De Chlneesche bladen atjn
eenatemmlg vaa aardeel, dat het geduld
thans ds grens beeft bereikt. China aal
tegevul vaa nieuwe eischen niet veer da
Terdedigfiif sHner rechten tera^deliiMn.
Ten aanzien hiervan schreef de officieuss
„Prager Presse”, dat vermoedelljk nog in den
loop van den nacht een verklaring sou worden
gepubliceerd, waarin de beslissingen van den
ministerraad, welke in den avond van 3 Oc
tober is bijeengekomen, zouden worden bekend
gemaakt.
Franco verklaarde daarop: „De overwinning
is ons. Wü zullen bet vaderland redden door
het op te beffen. Ik heb uw -nedewerking
noodlg en ben er askar yaa. tftl M IM MW
he pen Leve Spanje." -je
Tn etn gudoht tdt he| fllWftnffltlf
volk, zelde Franco, dat de aanstaande regee
ring zich zal Inspannen om de sociale orde te
herstellen door allen arbeiden werk te ver
schaffen. De godsdienstvrijheid aldus Franco
zal gerespecteerd worden.
Met andere landen zullen handelsgemeen-
schappen tot stand komen en overeenkomsten
sullen warden aangegaan met tanden, die zich
niet tegenover de Speansche politiek stellen.
Geen band zal kunnen bestaan met ben, die
tegen onze beschaving strijden”.
PARIJS, 3 Oct. (Havas). De .Matin” voor
ziet dat een spoedig aftreden Litwinof bedreigt.
Het blad meldt: „diplomatieke kringen te Mos
kou zijn verrast door de arrestatie van Stephan
Rajefsky, die als hoofdredacteur van een krant
te Moskou In de plaats was gekomen van Loe-
kakof, die zelf naar Siberië is verbannen. Ra
jefsky is steeds een beschermeling van Litwinof
geweest, wiens particuliere raadsman hij was.
De geruchten, die de ronde doen over een
spoedig te verwachten aftreden van Litwinof
zouden hierdoor bevestigd lijken. Onder de per
sonen, die voor de opvolging van Litwinof in
aanmerking komen, noemt men Potemkin.
Krestinsky, den eersten adjunct van Litwinof en
Mikoyan."
Twee afdeellngen mariniers wazen met pant
serauto’s en een stuk geschut des morgens vroeg
uit Acre vertrokken voor een verkenning van
den weg. De beide generaals begeleidden de co
lonne.
Plotseling werd van twee zijden van den
weg het vuur geopend, hetgeen iSch een elnd-
weegz verder herhaalde. In beide gevallen werd
de hulp van luchtstrijdkrachten Ingeroepen,
maar tengevolge van het dichte gebladerte der
langs den weg staande boomen was het niet
mogeltjk de rebellen op het spoor te komen.
De marine-geschutseenheden, die bekend
staan onder den naam Pip, Squeak en Wilfred
worden steeds meer gebruikt in samenwerking
met het leger tegen de opstandelingen. De Pip
is een tweeponder, de Squeak een drleponder,
terwijl de Wilfred een zoeklicht Is. Deze een
heden zijn alle drie op open vrachtwagens ge
monteerd.
hetzij tot een gematigde devaluatie, hetzij tot
maatregelen ter bevordering van den uitvoer.
Hoewel de ministerraad eerst tegen 5 October is
bijeengeroepen, acht men het waarschijnlijk, dat
de beslissingen der regeering eerder bekend zul
len zijn.
De ministerraad van Hongarije heeft Vrijdag
eenlge aangelegenheden behandeld, welke be-
men monetaire' maatregelen. ■’’U"-
te 7.O06A31 roebel, nog 6964 640 roebel opgele
verd. Tot 3 October zijn dus In totaal 14.061,1».
roebel ontvangen. Voor <3e bijeengebrachte gel
den hebben de vakvereenigingen levensmidde
len gekocht en die met twee vrachtschepen, dr
-News" en de „Koeban” verzonden. De col
lecte duurt voort.
JERUZALEM, 2 Oef (Reuter) Generaal-
majoor Howard, die het bevel voert over de
vijfde divisie en generaal Beanman, die het
bevel veert over de vijftiende infanterie
brigade, xjjn gisteravond op den weg van
Acre naar Safad In een hinderlaag gevallen
en onder vuur genomen.
MADRID. 2 Oct. (Reuter). De berichten,
die hier van de verwhiltend» doden van
het front werden ontvangen, wekken den
Indruk, dat de nationalisten het plan heb
ben, Madrid volkomen te «unsingelen.
Naar »e« nemen wordt, aal minister-pre
sident Hirota Zaterdagmiddag 1» uur naar
linksite iztnttn «p den Kuiter OS»-
slag pit te brengen over de sntmftbritoig
tm tai
De Japansche militaire attaché te Peking
heeft verklaard, dat de Japansche autoriteiten
in Noord-China maatregelen nemen voor het
geval de Chlneesch-Japansche onderhandelln-
gen mislukken.
BUREAUX: HOF 6, hlKIAAM
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwertael voor Alkmaar. f2.
Voor buiten Alkmaerf 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaamested - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Te Valencia heeft de nederlaag bjj Talavera
groote beroering gewekt en ia dit aanleiding
geweest tot represailles op gijzelaars. Men
verzekert dat sinds het begin van den burger
oorlog te Valencia 6000 personen zijn gefusil
leerd.
Tb Malaga hebben de „anarchisten" de
macht geheel In handen. De toestand daar ter
plaatse Is zeer critlek. Te Alicante daaren
tegen is de toestand nortnaal. De laatste da
gen •'zijn daar veel vluchtelingen uit Madrid
i&Dgekomen.
De handel beeft een normaal vrij verloop,
doch lederen dag heeft een zeker aantal te
rechtstellingen plaats.
In de haven van La Rochelle ztfn de
Spaansche schepen Jaime en Francisco uit
Bilbao In beslag genomen. De schepen hadden
steenkool en levensmiddelen geladen, zonder
dat beschikt werd over de noodige middelen
tot betaling van de bestelling of van de
douanerechten.
De woordvoerder van het ministerie van Bul
tenlandsche Zaken heeft ten stelligste tegen
gesproken, dat Japan van China heeft ge-
eischt:
1. Autonomie voor de vijf Noord-Chlneesche
provincies.
2. Economische samenwerking der beide lan
den.
3. Het recht op verschillende punten van de
Jangtse troepen te legeren.
4. Het recht, de Chlneesche schoolboeken te
herzien, teneinde een einde te maken aan de
antl-Japansche propaganda.
Regeling inaaku den richtprijs va* tarwe ge
wijzigd.
Centrale hutoar*cMi«MUBtoate veer de
industrie ingesteM.
Duiteche moteueetoMMr b« Tir» biHtag ge
strand.
LONDEN, 3 Oct (Reuter) Schlesinger, de
Zuld-Afrikaansche Industrieel, die de organisatie
van de vlucht PortsmouthJohannesburg heeft
bevorderd, beeft medegedeeld, dat het bedrag,
dat overblijft na aftrek van de 4000 pond, welke
als prijzen worden uitgekeerd aan Scott en de
andere deelnemers aan den wedstrijd, die de ge-
heele route hebben afgelegd, den grondslag zal
vormen voor een fonds ten behoeve van de na
gelaten betrekkingen van kapitein Findlay en
den radio-telegraflst Morgan, die bij Abercom
om het leven zijn gekomen.
Volgens opgaven van den centralen raad van
Howjet-vakvefeenlgingen heeft de ten gunste
van vrouwen en kinderen in het republlkelnsche
Spanje gehouden collecte onder dé arbeiders 1
Een bijzondere medewerker bericht ons,
dat Jeruzalem er verlaten uit ziet, de stra
ten zijn leeg, de winkels gesloten.
Palestina is wachtend op de 35.000 man En-
gelsche troepen.
Door geheel Palestina heen, zoowel in de uit-
Toch gelooft de bevolking, dat de Catalanen
onoverwinnelijk zullen zijn en zU Interesseeren
zich niet voor de regeering van Madrid. Van. de
6000 Franschen, die in normale omstandigheden
te Barcelona wonen, zijn nog slechte duizend
gebleven. Ten kantore van de Air France
is het abnormaal druk. Om het Ca-
talaansche grondgebied te moge^i verlaten
moeten de reizigers voorzien zijn van een
pftpoort, dat is af gestempeld door cotnité's
der anarchisten, sre-lallston en communisten en
republlkelnsche linkerzijde. In de haven liggen
tal van oorlogsschepen. De Uruguay en de
Argentina zijn tjokvol met gevangenen. Zoo nu
en dan worden eenigen hunner overgebracht
naar Montjulch en dan gefusilleerd.
- *ÏF
