o
DREIN DRENTEL ÈN PIET PRIKKEL
aan den dag
L
I
wiAaal
OOGSTFEEST IN ENGELAND
J
F 250.-
F 750.-
F 750.-
DE UREN GAAN
VOORBIJ
I
HERINNERINGEN AAN
VROEGER TIJDEN
- s
DONDERDAG 8 OCTOBER 1936
Eén
I
Pareloesters
V'vf tn zttiig jaar
Liefdadige instellingen
bedacht
is
géén
Jan Fabricius
I
Oude gebruiken maakten einde
het begin der 19e eeuw allenge
plaate voor een meer paro-
chiale viering
ITERUJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN^
‘fSO
r
I
f
HERMAN KRAMER
eiland!-'
lag
«OOM
35
(Wordt vervolgd)
Z
(a*-
2 fl
Nog dienzelfden middag was Drein door deze schietpartij
zijn baantje alweer kwijt en zoo trokken de beide zwervers
spinnijdig verder langs den verlaten landweg, en geen van
beiden wist waarheen ze gingen.
dan toch
UIT HET FRANSCH VERTAALD
door christine kamp
voelt, dat de aand
zjjn woorden te en
I
!in en Pier duurt nooit zoo heel
'waren ze alle oneenigheid alweer
(rtpnen?" vroeg Plet Prikkel. „Ik
n eens kijken of ze by de
iben.”
ét oude H6ÖIT'
J ouden rond-
z’n
Vaak werd naast een heer ook een vrouwe
gekozen, wat dlkwjjla, vooral waar deze vrouwe
een van de arbeiders was, aanleiding kon ge
ven tot groote vroolijkheld. Alle eer, die men
aan deze vrouwe bracht, gaf „zij” door aan
.haar” heer. Bij het drinken van den wijn werd
de eerste beker aan de vrouwe aangeboden, die
deze op „h«ar” beurt reikte aan den heer. Hij
dronk het eerst, daarna de vrouwe en dan de
maaiers.
bij verlies van een hand,
een voet of een «os
an Fabricius, de nu vijf en zestig jarfee,
vult een machtig stuk van ons vaderlandse*!
tooneel in den r leuweren tijd door zijn
schouwstukken, in de beroepstheaters opge
voerd. Daarnaast kennen velen hem uit de
dllettantenvereenigingen. Is er onder deze laat
ste wel één/' die in den loop der Jaren niet
.Dolle Hans” ten tooneele bracht? Maar ook
tusschen vaktooneelgezetechappen en dllettan-
tengroepen in had Fabricius in bet geval, dat
we gaan vertellen, ten aantrekkelijke plaats.
Dat te uit den tijd vsn nu'ongeveer een kwart
eeuw geleden. Net herinnert aan oude tooneel-
toes tanden, toen de troep nog den boer op trok
onder de meest oncomfortabele omstandigheden.
Een dier laatste episodes heeft zich wel afge
speeld in het noorden van Noord-Holland, in
West-Friesland, met als centrum het oude
Hoorn Vóór, tijdens en na de oorlogsjaren be
stond daar een seml-beroepstodheelgezelschap.
Oud ntevwg? Ja, maar
aia» voor dia t aliooza MiomaHWaa
dia 's avond» „rurtig” mat omar «da
koplamp aan rijden! En toch Is
bat kleinite ongeval eftgd neg duur
der dan een nieuw gloatlampjaI
voor het gerecht dagen, maar zij en haar doch
ter waren doodarm. Liserolles sloot hun den
mond rttet een bankbiljet van duizend francs.
Maandag sprak er een minister
En hij maakte ons bekend
Met de nieuwste ordonnanties
Van het motorreglement.
Dat zijn waarlijk wijze wetten,
Waar reeds lang op werd gewacht.
En waarmee men ongelukken
Steeds meer te vermeden tracht.
Voohrangswegen, geen verblinding,
Roods lichten, enzoovoort,
Dat is alles, lijk ‘t gewenscht werd,
t Komt in orde, zooals ’t hoort.
het geval gis zoodanig, maar ook
tfeumee, die, mocht het anders?
gekondlgd als
reclame, in het. onderhavige geval,
auteur eigenlijk niet al te best, maar
prestatie. LM eenlge
niet loog, was, toen hij
zijn vrouw te worden en
in staat was genoeg geld te verdienen om een
zaak te openen in zuidvruchten, wanneer hij
haar mgenam naar zjjn geboortestad South
ampton.
Doch Molly was niet alleen een der knapste
meisjes uit de Engeteche kolonie te Sjanghai,
zy was ook heel verstandig. Dus zelde zy Jim,
dat z<j niets tegen zijn plannen had, maar het
op prus zou stellen dat hjj eerst het 'geld ver-
vóór zy naar Southampton zouden
--2--i voor
ombepaalden tijd uitgesteld en Jlm Klngsby
liep nog zwaar piekerend langs de havenkade,
toen hij BUI Sanders vrijwel tegen het lijf liep.
.Kun je niet uitkijken?” gromde Jlm ter
begroeting.
„Hou je stil, ik zocht je,” kondigde Bill aan.
,4k heb een goeden bootsman noodig, om een
last copra op te halen.”
■Dan kun je mij krijgen, als je behoorlijk
betaalt," antwoordde Jlm.
„Actoord," sloot Bill de overeenkomst af, en
zjj charterden een schip met bemanning en
haalden den last copra.
Terwijl het hout werd Ingeladen,kenterden
de twee maats langs de keiige kust van bet
eiland. Plotseling bleef Bill Sanders staan; op
den grond tusschen de ronde keien zag hij een
halsketting liggen. Bill raapte ze op; ’twas een
parelsnoer, doch slechts een aardige snuisterij,
aooals men overal koopt voor weinig geld en
BUI begon een zwaai met zjjn arm. om het
ding in zee te keilen.
„Stop, maat, niet te haastig.” hield Jlm
Klngsby hem op dat moment tegen. .Daar
schiet me iets te binnen. Dte dingen lijken niet
al te slecht als imitatie”
„Juist, maar niets waard,” sei Bill Perkins.
„Geef mjj ze,” besloot Jlm,, je zult er meer
van hooren.”
Drie dagen waren ze alweer te Sjanghai te
rug als Jlm by de kade BUI Sanders aanhield
op een snikheeten middag:
--„Kom vanavond naar CHkrley’s Bar.” noo-
Wilsops ,ta dien tijd was, het te haast vanzelf- hJJ ulr lk heb wal mct je bespreken.
Misschien beteekent het een schitterende toe
komst voor je.”
Bilt Sanders keek hem aan en berekende bij
zich zelf hoeveel kroegen hij zou moeten af-
loopen, vóór hjj Jim zou gevonden hebben, doch
hjj besloot te komen.
's Avonds bezorgde Jim hem een geweldige
verrassing. BUI was zonder reden eerst naar
Charley’s Bar getogen en daar wachtte reeds
Jim Klngsby.
.Ken je de eUanden een honderd mijl hier
vandaan?” informeerde Jim.
„Een paar,” antwoordde Bill, „de meeste zijn
zijn zoo groot als een vlot en onbewoond
„Juist, van die soort heb ik er één geclaimd,”
grinnikte Jlm met den trots van een groot
grondbezitter.
„Dan ben Je gek geworden,” constateerde Bill
Sanders.
.Kindelijk,” antwoordde Jim, „dus doe Je niet
mee.”
„Wat wou Je eigenlijk?" begon BUI echter te
informeeren, want Jlm had nooit plannen, die
niet eenlge winst opleverden.
„Jij huurt een schuit voor twee man en dan
gaan we eens een paar dagen vacaptip houden
optocht voortgezet.
In Noord-Engeland was het dé gewoonte od
der de maaiers op den laatsten dag een wed
strijd te houden in het maaien. Ieder nam daar
bij dan een even groot gedeelte van het veld
voor zijn rekening. Men liet echter enkete^hal-
men staan. Beze werden afgesneden door het
meisje, dat men tot koningin van den oogst
had uitverkoren. Van dit bosje halmen werd
weer een pop gemaakt, die, opgesmukt en op
getuigd, voor de rest van het jaar in het huls
van den boer prijkte. -■
In verschlUende gedeelten van het land, o.a
in Devonshire, mikten de maaiers zelf om beur
ten met hun sikkels op «Ut laatste bosje. Hjj,
wlen het op deze manier gelukte de halmen te
vellen, riep dan uit: ,Jk heb haar, ik heb haar,
ik heb haaf!”, waarop zijn makker» in koor
vroegen: „Wat heb Je?”
Ken merrie, een merrie!” was het antwoord.
„Wat zullen we met haar doen?"
Kaar boer,N. brengen.” Hierbij noemde hij
dan den naam van een boer uit den omtrek,
die nog niet klaar was met oogsten.
Het bosje halmen werd dan inderdaad naar
boer N gebracht. De boer, die zijn oogst htt
.laatst van aUen inhaalde, bewaarde de hem op
deze wijze toegezonden halmen tot het volgend
Jaar.
Hoe dit eigenaardige gebruik precies ontstond,
weet men niet. Sommigen meenen, dat het nog
een overblijfsel was uit den tijd, toen het land
open en bloot lag en vaak groote schade aan
gericht werd door wUde dieren, vooral paarden.
De dag, waarop men dus den oogst veilig en wel
in de schuren verzameld had, was daarom een
dag van groote vreugde en dankbaarheid en als
waarschuwing ging dan het laatste bosje koren
aren naar een laten oogster.
Was al het gewas binnengehaald, dan werd
er avonds op de hofstede een feestmaaltijd
gehouden, waaraan ook de boer en zijn famUie
deelnamen. Groote bonken vleesch maakten de
hoofdschotels uit en steeds werden de bierkroe
zen bijgevuld. Onder het feest gaf de voorman
van de maaiers een teeken, waarop een van hen
met forsche stemveen lied aanhief, waarin hij
y n alle havens langs dq kust van Sjanghai
I tot Bombay stond bootsman Jim Klngsby
bekend/^ls de grootste leugenaar onder de
zeelui, en dat plleen reeds te een ongewone
maal, «at hjj werkelijk
Molly Perkins vroeg
erbij voegde, dat htf
Dat X vaak zeer moeilijk was .Kaar” met den
vereisthten eerbied en ontzag aan te’spreken,
vooral waar .zij" temidden van „haar” volk
deelnam aan allen arbeid, te te begrijpen en al
die ongeoorloofde vrijheden werden beboet, wat
natuurlijk de hilariteit niet weinig verhoogde
Vooral het binnenbrengen van den laatsten
wagen met koren ging met groote vreugde en
vroolijkheld gepaard. Boven op de kar prijkte
een bont opgetuigde strooien pop waarschijn
lijk nog een overblijfsel van heidensche tijden,
toen het beeld van Ceres bij de oogstfeesten
"plechtig werd rondgedragen en op de maat
van de muziek die voorop ging, sprongen en
dansten de maaiers hand in hand om den wa
ff het platteland van Engeland gaat het
inhalen van den oogst Jaarlijks gepaard
met feestelijkheden, die nog herinneren
aan de luisterrijke en uitbundige oogstfeesten
van vroegere tijden, waaraan allen, landvolk en
heer, eendrachtig deelnamen en dié een uiting
waren van gevoelens van dankbaarheid Jegens
den Schepper van al dezen overvloed en weelde.
Ieder Jaar wordt tegenwoordig nóg in de
Angllcaansche kerken het oogstfeest gevierd
op een der Zondagen in September, soms ook
in October. De kerk wordt dan voor deze ge
legenheid versierd met korenaren, groenten en
vruchten, vooral druiven en meloenen.
Ook dit jaar is weer in de City van Londen
fa het begin van October in de verschlUende
jurken een plechtige „oogstdienst” gehouden,
waaraan de Lord Mayor van Londen, Sir Percy
Vincent en de Sheriff» hebben deelgenomen
Kostelijk beschrijft Rose Macaulay, een mo
dern Ehgelsch schrijfster, in een haar
boeken de viering van dit feest in de parochie
van Robert Herrick, predikant-dichter uft de
17de eeuw, die de gemoedelijkheid en de schoon
heid van het buitenleven met al zijn geneugten
en tradltloneele feesten in vroolijke verzen be
zong.
Maarnu is er één bepaling....
Nee, dia staat me toch niet aan,
‘k Vrees dat daardoor ongelukken
Juist nog meer gebeuren gaan;
Dat men de signalen af schaft
In den nacht, dat is heel goed,
Maar dat knipp’ren met de lampen
Is het, dat mij hutv’ren doet.
Want ik zie reeds in de toekomst
Een vermeerd’ring van 't gevaar.
Als de auto’s, schalks en oolijk.
Oogjes knippen met elkaar.
Ik snap niet wat de minister
Van dat voorschrift wel verwacht,.
Want een knipoog heeft reeds velen
Met een vaart te zaam gebracht!
Ik durf\>edden: ’t wordt fiasco!
Vroeg of laat loopt het weer mis,
Dan zal bltfken, dat tp 't duister
'n Knipoog juist gevaarlijk is.
Keusch, ik vind dat 't niet te pas komt,
En dan ook nog, bovendien,
’k Heb te veel gevolgen van het
Oogjes-knippen reeds gezien!
ZU stapten in hun auto en gingen den weg
°P naar Sotesons; de avondlucht was lauw en
de lucht vol sterren. Geen mooier weer kon men
bedenken.
..Vooral," zei Hugo, ..moet Je lief doen en
glimlachenlil het bijzonder tegenover Rlgal
Hy heeft een slechte critiek geschreven over
.De Gescheurde Sluier." Masson beweert zelfs,
dat sedert de verkoop van het boek verminderd
is, maar soms trekt hij wel eens zijn woorden
in. Tot eiken prijs moet Je hem daartoe over
balen... daarin kun Je mij zeer nuttig zjjn."
Zij beloofde nieta. Zij voelde zich zoo vermoeid
en dan die Rlgal mtehaagde haar zoozeer. Zij
verwonderde er zich over, dat haar man de
ernstige redenen niet vatte, die haar afkeer
vettlgden.
Bellefontaine te een van die dwaasheden van
*üke edellieden, aooals er in vonge eeuwen zoo
vele in Parijs waren. Het kasteel in den vorm
**h een hoefijzer, werd gebouwd door Mansart,
De meneer van de Arbeidsbeurs had wel iets, zei hi). Voor
Plet Prikkel was er een plaatsje vrij in een speelgoedwinkel.
Voor Drein had hij niets te doen. Hjj vond, dat Drein nog veel
te klein was.
bij een ongeval met
doodelijken afloop
t
Fontclamart, dia op een marmeren bank gezeten
haar cour hield.
De bulging van de Jonge vrouw was onberis
pelijk en de edele dame gevoelig voor goede
manieren een mooie, warme stem zonder meri
dionaal dialect, noodlgde haar uit naast haar
plaats te nemen om te spreken over het Baskl-
sche land, waar zij zelf zooveel van hield en
over het bekroonde portret van de Jonge Baski-
sche op de laatste tentoonstelling.
Hugo profiteerde er van om zich stUletjes te
verwijderen en toen de jonge vrouw afscheid
nam van de hortogln. zag zij zich omringd door
onbekenden, wier vermomming een reden was
om zich allerlei vrijheden te permitteeren.
ZU zocht eenlge oogenbükken of er niet een
groep was, waarbij zij zich zou kunnen aan
sluiten, maar a|j kende niemand en om niet
doelloos rond te slenteren, ging zij op een bank
zitten, die onder eenlge struiken stond.
Het was er donker als in de Baignoire der
Opera, maar zij had toch het uitzicht op het
riviertje, waar de bootjes, gepavoteeerd en van
fluweelen en satijnen kussens voorzien, een aar
dig effect maakten.
Terwijl zjj daar zat te mijmeren, hoorde zij
stemmen achter haar. Er stond een bank met
den rug tegen haar zitplaats; daar hadden Riga!
en een vriend van hem plaats genomen. Zij
herkende den Jongen schrijver Paul Berssant,
mededinger met haar man voor den prijs van
„La Vle Intense.”
„O," zei hij, „Ik maak mij daar geen illusies
over, hij zal dien prijs behalen! Hjj te zoo*n
die tijdgenoot was van den bouwer van Grand-
Trianon. In het zeer groote nark waren vijvers,
die meren moesten voorstellen, een beekje, dat
dienst' deed als rivier, kleine hoogten die be-
^oschte heuvelen vormden, grotten, rotsen, een
eiland met populieren beplant, zelfs een doolhof
en een afgrond.
Zooals in Versailles te er het boechje van
Abollo, een groen grastapijt, een spiegelkom en
hier en daar, verscholen tusschen het groen,
hutten, kunstmatige bouwvallen, paviljoenen
met zuilengangen, die namen droegen van: De
Liefde, De Philoeophle.
De electrteche Uchten overal met smaak ge
plaatst. Wierpen een schel schijnsel over het
loof der boomen, een orkest verborgen tusschen
de struiken speelde sentlmenteele wijsjes en te
midden van die menigte gecostumeerdenmar
kiezen en markiezinnen, lijfeigenen en kame
niers, herder en herderinnen kon men zich
verbeelden te zijn te midden van de figuranten
der groote Opera.
De gezichten, waarop het licht scheen, leken
opgewekt genoeg, maar ook iets of wat koorts
achtig. Bootjes gleden over het riviertje. Jonge
vrouwen met 'n blinddoek voor de oogen, pro
beerden in rechte lijn te loopen over het groene
tapijt, anderen begaven zich naar bet rots
theater, waar de acteurs van de Comédle Fran-
jalse 'fragmenten uit de „Prinses van Elide’’
zouden voordragen.
Nadat Hugo met zijn vrouw de gravin de
Mauberny had begroet, wier verwelkt gezicht
tech verschool onder een breeden Pompadour-
hoed, bracht hij Margalta bij de hertogin de
gevormd doqjg leden van de Hoornsche familie
Wilson. Leiders en hoofdpersonen waren de
twee gebroeders Johan en Jacques Wilson, die
in het- oude, stadje van J. P. Coen ieder een
sigarenhandèl dreven, maar In hart-en nieren
tooneelspelers waren. Deze eerzame sigaren
winkeliers vormden met hun echtgenooten, doch
ters en zonen en toegevoegde krachten een too-
neelgrcep, ,De Wilsons”. Zoo maar niet een
jjitettantenyapsenlgtog, maakten tooneelgezel-
-Aap optima,!Sirqja. 'sAVomcb na slultings-
bijeenbrengën, .uur werd in de 'kamér achter den winkel van special
Johan Wilson steÏR? Ingestudeérd érf-gérepe- au -Ée
teerd en in- West-Frlesland, en trouwens ook
elders in het land, hadden „De Wilsons" een
goedkimkenden naton. We hebben ze van nabij
meegemaakt in de laatste jaren van den oorlog
en in den direct na-oorlogschen tijd.
Dat waren ouderwetsche tooneelspelersjaren!
In diverse plaatsen van West-Frlesland werd
opgetreden, vaak izf ‘primitieve gelegenheden,
zijn meester namens al het lAndvolk veel heil
en voorspoed toewenschte vóór het komende
Jaar en hem bedankte voor de weldaden van-------
het oogstmaal Daarna ging de voorman zelf .De Wilsons”. Vrijwel de gebeele troep werd
langs met een schaal en zamelde geld in ter
H*ortzetting'van het feest in de dorpsherberg.
Al deze gebruiken waren tot in het begin van
de vorige geuw In Engeland nog vrij algemeen,
doch maakten allengs plaats voor een meer pa
rochiale viering van het oogstfeest. Ieder legde
zjjn gaVen in brood, vruchten of groenten in de
kerk voor het altaar neer. Na afloop van den
plechtigen dienst werd alles onder de armen
uitgedgald. Tegenwoordig zendt men d^^roote
hoeveelheden, die de parochianen op dep Zon
dag van het oogstfeest vaak I
naar liefdadige instellingen.
Hoewel deze wijze van oogstviering een meer
algemeen karakter draagt en al, te groote uit
bundigheid, waarin net oorspronkelijke feest
vaak uitliep, hierbij natuurlijk niet voorkomt,
mist men toch het intieme van zoo’n gezamen-
lljken maaltijd, waarbij de boer met al zijn
werkvolk als één groote familie aan één tafel
zat.
maar ook in geschikte zalen de* West-Friesche (diende,
dorpen. gaan. Hiermede waren de voornemens
De verbindingsmogelijkheden met het platte
land waren in die dagen uitermate slecht. Ais
ergens zou worden cpgetreden, werd vroeg in
den voormiddag, al naar dat noodig was, de fels
aanvaard, van Hoorn uitper diligence,
d. w. z. per Jan Plaizler, per paard en wagen.
Btkwtfls zoo ongeveer drie, vier uur in «>en mid
dag. Dan was men, uitgeregend, om en om zeven
uur of iets eerder op de plaats van bestem
ming, waar dan zaal en „tooneel” werden ge
ïnspecteerd, voorbereidingen getroffen, enz.
Zoo’n tocht ging holderdebolder. Tijdens de reis
werd, zoo noodig, gerepeteerd of iets nieuws in
bespreking genomen. Maar het ging er altijd
vroolijk en opgewekt toe. Het was een welge
moed saamhoarig teoepje. We hebben zoon
reis met al s’n ongemakken, maar toch ook veel
aantrekkelijks, menigmaal „als gast”, zij bet
niet op de planken, meegemaakt. De schokkende
terugtocht, in het holst van den nacht, koud
en zooal meer, namen we gaarne op den koop
toe. I
Op zulk een ouderwetsche tooneel-pelgrl-
mage hebben we ook Jan Fabricius. den nu vijf
en zestigjarige, leeren kennen. Dat zit zoo:
Fabricius en de Wilsons waren destijds harte-
Hjk bevriend. (Alle twee de hoofdpersonen
Wilson, Johan en Jacques, zijn sinds over
letten. 1 leder Jaar kwam Jan Fabricius uit
Den Haag eenlge dagen naar Hoorn in het
groote Wllson-gezin, waar we hem ontmoetten
en van waaruit w(j hem ook in eigen kring al
daar ontvingen. Een der successtukken van .De
T" ------
sprekend, .Dolle Hans”. Per Jan Pleizier is er
heel West-Frlesland mee afgereisd.
Juist in den „seizoentijd”, waarin met „Dolle
Hans" lauweren werden geoogst, was Jan Fa
bricius weer bij de Wilsons gelogeerd en ook op
een der dagen, dat hij er was, het „werk"
ging gewoon cfcor, moest in een of ander
dorp .Dolle mms” worden gegeven. Welke
plaats het precies was. kunnen we ons niet
meer herinneren. Maar was er mooier gelegen
heid dan deze om de kans waar te nemen om
,J, F," in de diligence mee te nemen en hem1
als „auteur" én vriend van den troep .Dolle
Hans” door „De Wilsons" te zien opvoeren? En
hij ging mee. per diligence, op oude-tooneél-
spelers-ma/iier, en men behoeft Jan Fabricius
niet eens van dichtbij te kennen om te weten,
dat hjj razend veel schik had niet alleen' in
in zoo’n
was aan-
extra-orcknalre attractie, dat
de „auteur-zelf” de opvoering zou bijwonen. Deze
den
daar
zwaaide hij zich tenslotte overheen Wel werd
het even anders, toen in de zaal, in het midden
van de eerste rijen, voor Jan Fabricius een -
soort whoogje wgs gemaakt, "Mtli netjgg
tusschéh het groen? had plaats dt^oemen o» f S
ilen aftnzetel. Enfin, hij werd gevierd, zoo-
lem wel nooR 'overkómen was. -maar fifj
lachte zich ook daar Joviaal en gemoedelijk
uit. Dat „De Wilsons" hun en zijn .Dolle Hans"
nog nooit en nooit meer met zulk een entrain
hebben gespeeld, doet weinig ter zake.
Het te ongetwijfeld slechts een heel kleine
episode geweest in het varialeven -van
Jan Fabricius. Wij twijfelen er echter geen
oogenblik aan, of hij herinnert het zich, zooals
Desondanks kon hij Chenard niet bevredigen
die een eerlijk man is en zij scheidden. Mas-
sot, die niet zoo kltteloorig te, nam den over-
looper op.”
„Nou. nou, dat is werkelijk schandalig!”
,En toont wel aan, wie hij te. Liserolles denkt,
dat hij een Uebermensch te, die niet staat onder
de gewone wetten der zedelijkheid. Zoodra hfl
zjjn hand had gelegd op dien roman, meende
hij er veel eer aan te he wijzendoor dien opzijn
naam te plaatsen en ik be^ er zeker van dat
hij dezelfde gevoelens heeft voor haar, die hij
tot zijn vrouw heeft gemaakt, want hij is zoo
hoogmoedig als Satan!, Toen hij pas van het
college kwam, gaf hij nog blijk van eenlge
godsdienstige gevoelens, maar voor het oogen
blik heeft hij dat overboord geworpen en erkend
geen anderen god dan zichzelf.”
„Ik heb altijd gedacht, dat hij met de gravin
de Mauberny zou trouwen. In leder geval, als zij
boos was over zijn verloving, heeft zij dit niet
laten merken.7
,Dat verbeeldt u zich maar! Ik ben er zeker
van. dat zij roet In het eten wil gooien. Van
avond heeft zij in -den tempel van Apollo een
Intieme bijeenkomst georganiseerd, waarbij tilj
een lezing zal houden.”
Jk ga er niet heen, dat zou mij dezen mooten
avond bederven."
,Jk heb er toch wel sin in."
..Zooals u wilt, beste vriend! Ik houd u niet
tegen, maar ga een beetje door het park Ha-
neeren.”
hflf* dok zdl t’ehWdéiikën aan hél
en de wijze, waarop toen naar
trekkenden tooneelspelerstrant z'n .Dolle
Hans’ onder de menschen werd gebracht. Het
te op zich slechts een simpele gebeurtenis, maar
waarvan Jan Fabricius de verve heeft door-
voeld als niemand anders. Tooneel romantiek,
aooals tegenwoordig niet meer bestaat.
imam mnKNIPOOGEN MtiHNiniie
In kleurigen rijkdom lagen de korenschoven,
groenten en vruchten in zjjn kerk uitgespreid:
Ofschoon hjj gevaar liep tech het ongenoegen
op den hals te haten van zjjn puziteinsche ker-
kelijke overheden, had hjj dit gebruik, een over
blijfsel van de feesten, in de oudheid gehouden
ter eere van de godin Ceres, weer in zjjn pa
rochie in Devonshire weten In -te voeren Rose
Macaulay verhaalt dan, hoe hij onder zijn preek
- - ^3 aandacht van het volk niet bi)
«al zijn ongeduld zich
ontladen in een stroom van verontwaardiging
over de hoofden van zijn - parochianen, als bij
de oorzaak van him verstrooiing ontwaart: eea
Jong varken, op raadaelachtige (wijze in de kerk,
'beland, dat zich onder vergenoegd geknor te”
goed doet aan de overdaad onder aanden
preekstoel. De preek wordt stopgezet, aan 1
varkens feestmaal wreedeljjk een einde gemaakt,
«te ordeverstoorder door ’n paar stevige armen
opgenomen en onder hevig gespartel en ge
gil de kerk uitgedragen, en njufat de rust te
weergekeerd wordt de dienst voortgeset.
tfioertei de meeste gebruiken in Engeland
verband hielden met het tnbrengw van Hen
oogst in de schuren, begonnen in semmlgc (Wre
ken de feestelijkheden reeds zoodra er met het
oogsten zelf een aamvang gemaakt werd.
Zoo was het in Zuld-Engeland de gewoonte,
dst het landvolk zich uit teln middbn een s.g.
Jieer” koos Deze leidde «ten heelen oogst en
aan hem waren aUën gehoorzaamheid en eer
bied verschuldigd. Hij regelde het losn voor ai
hun werk en hij was ook de eerste die zijn sik
kel in het gouden graan zette. Ongehoorzaam
heid of oneerbiedigheid Jegens dezen heer,
vloeken en leugens werden met een geldboete
gestraft, die van te voren al bepaald werd en
die natuurlijk varieerde al naar de grootte van
het vergrijp.
gen heen. Ook de kinderen, dte al vaak bij bet
drukke werk behulpzaam moesten zijn, deelden
in de feestvreugde. Hun belooning bestond in
een flink stuk krentenkoek.
In verschillende streken werd uit de vrouwen
en meisjes, the. in dezen drukken tijd aan dan
arbeid hadden deelgenomen een oogstkoningln
gekozen, meestal „the Malden" genoemd. Zi)
werd met bloemen gekroond en troonde boven
op de schoven, getooid in vroolijk feestgewaad,
opgesierd met fleurige linten.
Deze blije groep kon echter meestal wel reke
nen op een plotsellngen overval. Verdekt op
gesteld achter boomen of heg stonden enkele
dorpelingen klaar, gewapend met emmers wa
ter om, zoodra «teze laatste wagen voorbij trok,
onverwachts het gezelschap met het frtesche
vocht te besproeien. Onder gejoel en geschater
sehudde men bet water van zich af en nadat
de belagers op de vlucht waren gejaagd, werd de
Een b<x>ze bui tusschen I
erg lang. Ben half uurtje lal
vergeten. „Wat moeten we
weet al wat”, zei Drein. „We %mtn
Arbeidsbeurs geen werk v«y ons hebt
«ww» a nZXATXT'r’ op «llt blad «Un Ingevolge d« verzekerlngsv«»rwaarden tegen 17 7^0 bU levenslange keheele ongeschiktheid tot werken Aoor
Al «I A KC J IN IN r*« ongevallen venekerd voor een der volgende ultkeeringen «x\ze verlies van beidA armen, belde beenen of beide oogen
sluwe Intrigant en laat zich door geen scru
pules weerhemden.”
„Hij te bij zjjn moeder in een goede school
geweest! Zij weet hoe zij aan de touwtjes moet
trekken om de marionetten naar haar pijpen te
laten dansen."
,,Ja, zij alleen is in staat de romans van haar
zoon, die zoo diep bedorven zijn, to verklaren.
Hoe vindt u ze. mijnheer Rlgal?”
„Zoo, zoo.
„Ik houd er heelemaal niet van. Maar als ik
zoo iets in het publiek zou zeggen, zouden de
menschen denken, dat ik jaloersch ben. Het te
nu eenmaal de mode om in verrukking te ge
raken over ,,Het Diepe Meer’ of De Gescheurde
Sluier,” te verzekeren, dat het iets exquis te.
het neusje van den zalm, dat niemand ooit zoo
ver de analyse heeft doorgezet van de Intiemste
emoties. Ik erken, dat er in zijn eersten roman
,,Het Kind met den bleeken Glimlach” mooie
dingen voorkomen, maar de volgende boeken
lijken daar niet op. Me dunkt zij zijn als die
boeken over de geneeskunde, die heel precies
de verschillende symptomen beschrijven van
tedere ziekte, en die aan de onwetenden, die dat
lezen «ten vreeselijken indruk geven, dat zij aan
al die ziekten tegelijk lijdende zijn. Hoevele
vrouwen, na die romans gelezen te hebben,
meenen, dat zjj zjjn als die Miriam, die Jac
queline. tot groot onheil van hun man en de
maatschappij!" t
„Om te beginnen met zjjn eigen vrouw.... Ik
heb medelijden met haar, dat arme vrouwtje:
De zee, waarop zij moet varen, te bezaaid met
kllpjien. Tot nu toe heeft zij ze weten te ont
wijken met een waardigheid, die boven haar
leeftijd te."
„Och. zjj te een Baskische! In dat land hebben
ze allen koninklijk bloed in de aderen. Ja, ik
beklaag haar. Liserolles zal voor haar niet altijd
gemakkelUk zijn.”
„Daarbij, zü kent hem nog niet tot in den
rrond. Onder voorwendsel van letterkundige
bijeenkomsten, gaat hü alleen uit en als hij
thuis komt, vertelt hjj haar niet, wat hij heeft
uitgevoerd.
„Dte het aangaat, hooren er pas later iets van
Ik ben er zeker van, dat zij ook niet die schan
delijke geschiedenis kent, die haar man dwong
by Chenard weg te gaan om naar Masstx over
te loopen met zijn letterkundige bagage."
„Wat voor "n geschiejjente? Ik heb er niets
van geh«x>rd.”
*t Is waar, toen waart gt) op tournee in Ame
rika. Welnu, ziedaar het feit: Onder de
manuscripten, die aan Liserolles werden voor-
getegd ter beoordeehng, bevopd zich een van
dien armen Robert Janel, die sedert in het
armenhuis te gestorven. Liserolles keurde «ten
roman af. maar noteerde het onderwerp en de
voornaamste scènes Toen „Het Diepe Meer"
verscheen, herkende mevr. Janel het werk van
haar zoon, dat toen, aooals ik meen «ten titel
droeg van: „Tot diep in den afgrond". Hier en
daar waren er veranderingen in aangebracht
en wat betreft «te moraal was het geheel ver-
.Dóe.1* BUI Baiutera.
«teelt mee in de winst,” aei Jlm.
„En m de gevangenisstraf," concludeerde
BU4«xiwV^drel te een vierde; lk neem genoe
gen met de rest," beMoot Jlm.
Jk zal op Je wachten achter het «lok van
de Great Brittain,” eindigde BUI.
Toen ze op Jim’s eiland landden, vertelde
Jlm v«x>r het eerst over zUn plan. BUI Sanders
had geen oogenblik verwacht een «lag ot wat
Robinson Crusoé te spelen, maar de onderne
ming van Jim Klngsby scheen hem zóó onmo
gelijk, dat bij kortweg weigerde. Doch het was
te laat om terug te keeren en den volgenden
dag stemde hjj dus toe.
Zij vingen in een «mdiepen inham een partij
oesters. Geen kleine, maar ongewoon groote
en daarvan werden nog de grootste uitgezocht.
Maar t was een aUes behalve gemakkeljjk werk
om een aeetlgtal imitatie-parels In een zestig
tal oesters binnen te laten glijden zonder de
dieren of de schalen te beschadigen. Daarop
werden ae ultgeaet, en Jim verklaarde, dat de
werkzaamheden voorloopig ten einde waren.
„Die stomme «Heren gaan nu voor ons de rest
doen, wij kunnen rustig afwachten.”
In Sjanghai terug, maakte BUI meermalen
de opmerking, dat bet toch niet precies eender
was, of je in Engeland in een cel zat, of hier
in dit Clüneeaenland, waarop Jim getrouw de
vermaning liet
volgen, «lat. wan
neer alle mUUon-
nalrs werden ge
keurd op de
manier waarop
zy aan hun geld
kwamen, er nog
heel andere straffen zoutten worden uitgevon
den.
Tien maanden later kwam Jlm Klngsby bul
ten adem by Bill Sanders:
„Schiet een beetje op, we moeten vanmiddag
tlrie uur uitvaren."
„Dan heb ik nog tijd,” meende Bill.
„Geen minuut, want je moet in gala,” hijgde
Jim.
„In gala?”, en Bill’s mond ging open staan.
„We varen een Jacht en geen copra-ochuit.
let dus een beetje op je manieren.”
BUI,Sanders’ mond bleef open staan.
„Waarheen?” stotterde hy eindelijk.
.Daar Halaklbo," antwoordde Jlm.
„Waar ter wereld ligt dat?"
.Maar kerel, dat te toch mijn
schreeuwde Jlm njjtUg.
.Dan bad je me wel eens eerder dien naam
mogen vertellen." meende BUL
.Koe kan lk dat, als lk den naam vanmor
gen zelf pas uitgevonden heb? Zorg ervoor,
half drie aanwezig te zijn aan steiger 365,” en
zonder langer ophouden rende Jlm weg.
Toen BUI Sanders even half drie in zyn op
gepoetste stuurmans-uniform arriveerde, zag hy
een schitterend 500 tons Jacht, de „Sunbeam”,
en aan de railing stond Jlm Klngsby, in een
smetteloos wit kaplteins-uniform en met een
dikke sigaar tusschen de Uppen, In druk ge
sprek met een paar Amerikanen.
Metjsen kalmtf, of hy zyn leven lang gezag
voerder was geweest, stelde Jlm zijn vriend
voor en nam het commando van het jacht
fitodr
rest.” beet JÏm zUn n:
wasT^
Intusschen gaf Jim aan
jte MOM; ik behandel de
-maat nog Tóe en daarmee
de zaak tusschen ben geregeld.
zijn Amerikanen
uitgebreide byzoriderheden over de scheeps
ramp. waarby by en Bill Sanders ais eenigst
overbiyvenden waren terecht gekomen op *yn
geclaimd eiland Halaklbo en boe zy op een
middag, om zich te voeden, oesters vingen en
«mgeirenrt groote parels hadden gevonden.
.Dindelyk werden we opgepikt.” besloot Jlm
zyn verhaal, ..maar lk heb myn leven geen
grooter «tr^mooler parels gevonden. We be
schikken niet over voldoende geld om zelf onze
oesterbanken te exploiteeren, anders waren de
beersn er niet aan te pas gekomen.”
In een kleine baal van het eiland werd het
anker uitgeworpen en men ging aan land. De
beidé Amerikanen, onder leiding van Jim
Klngsby en BUI Sanders, gingen daarop naar
de plek, waar Jim’s oesterbanken moesten zyn
en de beide zeelui begonnen hun vangst. Wer
kelijk, op iedere tten oesters vond tien er één,
waarin een groote porti stak, of tets wat daar
op geleek.
De Amerikanen hadden niet het minste
wantrouwen en ie boden voor rechten en bezit
der „claim" tienduizend dollars. Jim Klngsby
bezweek tenslotte voor dit aanbod en vervol
gens keerde men direct terug; daar Jim mede
deelde, dat de Amerikanen slechts met be-
hooriyke instrumenten ultgenlst hun vangst
konden beginnen.
Bill Sanders kreeg zyn deel en Jlm Klngsby
huwde Molly Perkins en opende in Liverpool
een pracht van een winkel in zuidvruchten.
Doch dit te niet alles. Wanneer Jim Kingaby
de zaak niet onkreukbaar had behandeld, de
Amerikanen «leden het evenmin, vond BUI
Sanders. Want na eenigen tyd bleek, dat zy
rond het eiland uitgestrekte bonken echte
pareloesters ontdekt hadden, welke hun-duleen-
den en duizenden dollars opbrachten, zonder
dat ooit die arme Jim Klngsby en BUI Perkins
er nog één cent van kregen nabetaald!
.Dee," antwoordde BUL
„Ik zorg voor levensmiddelen en drank en
myn eUand voor het dessert," ging Jim voort.
.Dee." zei BUI.
„We vertrekken morgenavezta," vervolgde
.1
