aan
Het Koninklijk bezoek
Rotterdam
Het goederenverkeer
Duitschland
r
Zegen van de ge
schiedenis
TEGEN PRIJSOPDRIJVING
ENKELE INDRUKKEN
HET OPROEPEN IN
MILITAIREN DIENST
REGEERING ANTWOORDT
TWEEDE KAMER
I
Restaurant DORRIUS
VAN WEEK TOT WEEK
de K.P.M.
Verbouw fabrieksaardappelen
De heffing op boter
De valutamarkt
Economische parade
BUITENLANDSCH FRUIT
S.O.S.
Opheffing crisisheffing bepleit
Katholiek onderwijs in nood
Geen prijsstijging van
bruinbrood
Geen verhooging van
den tarwerichtprUs
Exportpremies mogen
niet ernstig schaden
Speciale maatregelen Maandag
ingevoerd?
Voor 1937 kan de minister nog
geen toezeggingen doen
Textielfabrikant krijgt een
ministerieele waarschuwing
Voorgesteld wordt aan art. 187
der Grondwet een ruimere
strekking toe te kennen
I
1
Alle roode zurigheid ten spijt,
juicht de Maasstad 't ver
loofde paar hartelijk
en spontaan toe
ZATERDAG 10 OCTOBER 1936
Schip
Wat de belangen der industrie
betreft, een oplossing moet
zooveel mogelijk het
algemeen behang
benaderen
Belangen der industrie
Depreciatie van den gulden
met 22 pCt.
poor
D.
Men dient
in
bevindt, zoomede aan de verlaagde raming van
enkele rentebetalingen.
den
Heel de stad leeft in enthousiasme. Langs
r
Heel Rotterdam viert de inkomst van
de vontelijke familie. Alle roode zurig
heid is vergeten men houdt van dat
gelukkige stel daar op het hooge bel
oon. Daar vergeet Rotterdam zijn awa
re zorgen voor. In de roode stad leeft
koningsliefde. Dat is er niet uit!
t
In de Memorie van Antwoord inzake het
wetsontwerp tot verhooging van het achtste
hoofdstuk der rijksbegrooting voor het dienst
jaar 1936 zegt de minister, dat. zooals hy in de
vergadering van de Tweede Kamer van 13 Maart
1936 in het licht heeft gesteld, art. 187 der
Grondwet de indiening van een wetsontwerp tot
regeling van het onder de wapenen blijven ’in
dienstplichtigen voorschrijft, als zich het geval
voordoet, dat dienstplichtigen, die niet in wer-
keiyken dienst zijn, buitengewoon onder de wa
penen worden geroepen. De maatregel, genomen
bij het Kon. Besluit van 11 Maart 1936 strekte
slechts om zekere groenen van dienstplichtigen,
die om een andere reden in werkeiyken dienst
waren, in verband met bijzondere gebeurte
nissen voorlooplg in werkeiyken dienst te hou
den. Deze maatregel had geen betrekking op
dienstplichtigen, die niet in werkelijken dienst
waren, en een oproeping in werkelijken
dienst, gegrond op buitengewone omstandigne-
den, heeft toen ook niet plaats gehad.
Een en ander was voor de regeerlng aanlei
ding om het indienen van *n wetsontwerp, als in
art. 187 der Grondwet bedoeld, niet te bevor
deren.
1
t
l.
N. S. Vssróargwal b. h. Spui. ameSirdew.
blij wil zijn zonder
is in den grond een
tog zoo luid van de
met
ons
Het is een Godsgeschenk. Wij zullen het dank
baar aanvaarden, ter leering en ter waarschu
wing
Wat een parade, een vlootschouw voor het
leger beteekent, dat beteekende de rond
vaart van de vorstelijke personen voor
Rotterdam. Dit was een economische pa
rade, een vlootechouw van Rotterdams nij
verheid. van den Rotterdamschen arbeid.
BIJ de over dit vraagpunt in de bedoelde ver
gadering gehouden gedachtenwisseling heeft de
minister toegezegd, de zaak nader in beschou
wing te zullen nemen. Alvorens haar standpunt
nader te bepalen, heeft de regeerlng het wen-
schelijk geacht, het vraagpunt voor te leggen
aan den Raad van State. Vit het advies blijkt,
dat de Raad van State eenzelfde meenlng is
toegedaan als de regeerlng
In verband hiermede heeft de minister niet
het voornemen den tarwerichtprijs te verhoo-
gen. De onzekere toestand voor het Jaar 1937
maakt, dat hij tot zijn spijt nog geen toezeg
gingen voor het jaar 1937 kan doen. Wel Itat
het niet in zijn voornemen, belangrijke wij
zigingen aan te brengen en, zoodra de toestand
gestabiliseerd is, hoopt hij nader zijn stand
punt bekend te maken.
Inderdaad is het bouwen van een schip
voor de K.P.M. in Duitschland in belang
rijke mate aan den Indlschen export ten
goed» - gekomen. Gelijktijdig heeft genoem
de reedery echter ook weer schepen bij Ne-
derlandsche werven besteld. De transactie,
waartoe overigens eht initiatief van par
ticuliere zijde uitging, werd met medewer
king van de regeerlng echter in zoodanige
banen geleld, dat In een ruimer verband
ook de mogelijkheid voor extra export van
Nederlandsche producten werd geopend.
Een verlaging van het huidige Dultsche in
voerrecht op boter komt de regeerlng voor als
een in de tegenwoordige omstandigheden niet
te bereiken ideaal.
De heffing op boter en de vervoervergunnlng
voor buitenlandsche boter is voor de week van
11 tot en met 17 October vastgesteld op f 0.75
per K.G., behoudens tusschentydsche wijziging.
booten, van de torens, flapperend In
wind. Groote plezierbooten, volgepropt met
menschen, stoomen voorbij den ouden aanleg
steiger van de Holland—Amerika Lijn by het
Maasstatlon, waar de koninklijke trein tegen
half één wordt verwacht.
In de haven staan de matrozen van de „Prin
ses Juliana" in het want en brengen van dóór
uit het saluut. De Slamat zat vol wuivende
menschen. Langszij van onze boot vaart een en
thousiaste oude schipper in een héél kleine
schuit, een roeiboot haast met een motortje er
in, dapper mee op. De eenlge verziering aan
zijn primitief vaartuig is een groote oranje vlag
die hij aan een (.«Improviseerden mast heeft be
vestigd. En wapperen, dat het ding doetl
Alles doet meel De bootslui op de kade pra
ten er over na in hun kroegen. Ze hebben de
Koningin gezien en den nieuwen Prins. Allerlei
spontane blijken van sympathie treden den vor
sten op hun rijtoer tegemoet. Het hoofd van 'n
school heeft een groote teekenlng van Prins en
Prinses gemaakt. De kinderen hebben dage al-
ROTTERDAM, 9 October.
Feestelijk heeft de Maasstad de
vorstelijke personen het jonge
vorstelijke paar voorsd ingehaald
en gehuldigd. Echt op z n Rotter-
damsch. de volle aandacht vragend
ook voor den ernst van het leven,
voor den arbeid, voor het zwoegen
de leven van den werkdag, van de
donkere haven.
En als de Koninklijke Familie eenmaal bin
nen de stad is aangekomen, als de burgemees
ter zich in zijn ambtsgewaad met Hare Majes
teit naar de boot begeeft, gevolgd door Prinses
Juliana en Prins Bernhard, als het schip met
den koninklijken standaard, omringd door de
zwarte booten van de havenpolitie, door het
-donkere water stevent, als de auto’s tusschen
de opgepakte menschenmenigte rijden, als de
vorsten op het balcon van het raadhuis ver
schijnen, dan kent het enthousiasme nau
welijks grenzen, dan is het alsof de norsche.
bonkige Rotterdammers geheel in den geest
van de Hagenaars gaan leven, in den geest
van die eerste dagen toen de verloving van
de Prinses net bekend was geworden, toen
men in een wilden Oranje-roes langs het paleis
trok om het paar te zien. Alles doet ook
hier mee. Jong en oud.
Naar aanleiding van de vragen van het
Tweede Kamerlid Droesen betreffende ver
hooging van den tarwerichtprijs, heeft de mi
nister van Landbouw en VlsscheriJ geantwoord,
dat deze vragen zijn Ingezonden vóór de
waardeverlaglng van den gulden. Deze verla
ging en de daarop gevolgde regeeringsmaat-
regelen hebben ten gevolge gehad, dat in de
onderlinge verhouding der graanprijzen wijzi
ging is gekomen. Voor het goudultvoervei bod
was Ingesteld en by de toen geldende prijs
verhoudingen was er ongetwyteld reden, om.
zooals de heer Droesen stelde, te verwachten,
dat de uitzaai van tarwe voor het oogstjaar
1937 aanzieniyk sou afnemen. Daarby moge
niet worden vergeten, dat de pryzen van rogge
en speciaal die van gerst toen vry i*n-
sieniyk waren opgeloopen boven die, welke de
minister had gegarandeerd. Door de op de de
preciatie gevolgde maatregelen is aan deze bij
zondere aantrekkeiykheld van den gerstprys
een einde gemaakt. De positie van den haver-
verbouw is thans wel iets gunstiger geworden.
Het prtfsverloop van dit gewas volgt de mi
nister zeer nauwlettend.
Ook in het jaar 1937 dienen de landbouwers
rekening te houden met de prijzen, zooals de
minister die voor den tyd van ctele jaar heeft
gegarandeerd en dienen rij niet uit te gaan van
de hoogere pryzen voor gerst en roggq, die
slechts korten tyd nebben gegolden.
By de tegenwoordige prysverboudingen ep
de werekknarkt is het zonder eenlgen twyfei
tn het belang van het land, dat de tarwever-
bouw niet wordt ingekrompen. Men dient even
wel te bedenken, dat deze prijsverhoudingen
allerminst vastliggen, daar de mogeiykheden
van verschuivingen verre van denkbeeldig zyn.*
By de vóór de Depreciatie van den gulden
geldende prijsverhoudingen stelde de vervan
ging van tarwe door andere granen inderctead
zwaardere eischen aan het Landbouwcrisis
fonds. Door de thans genomen maatregelen is
dit Sindsdien gewijzigd. Voor het oogstjaar
1937 durft de minister geenerlei voorspelling te
doen.
De minuter vreest, zooals uit het boven
staan cte volgt, een omzetting van den uitzaai
niet. Hy vertrouwt, dat de landbouwers vol
doende rekening zullen houden met het gege
ven antwoord en niet tot een overgang, als in
de vragen wordt verondersteld, zullen beslui
ten.
zy mag Prins Bernhard wel zeer hebben ge
boeid zy moge hem bybiyven als de herin
nering aan een diep Inzicht tn een der bron
nen van onze nationale welvaart.
Het ligt voor de hand, dat de regeerlng
na kennisneming van dit advies geen reden
heeft gehad, haar eenmaal tngenomen
standpunt te wijzigen.
Niettemin heeft de regeerlng er zich n.ede
kunnen vereenlgen. een wijziging van art.
187 der Grondwet voer te stellen, welke aan
dit artikel een ruimere strekking toekent.
Hieromtrent wordt verwezen naar de voor
stellen tot verandering In de Grondwet.
invoer uit
de Nedertand-
kunnen worden,
ontgaat de regeerlng niet. Daar staat ech
tte tegenover, dat, indien dese offers niet
gebracht zouden worden, andere belangen
wellicht in sterkere mate zouden kunnen
worden getroffen. De regeerlng heeft hier
bij tot taak, de wederx|jdsche belangen te
gen elkander af te wegen en een oplossing
te vinden, die het algemeen belang zooveel
mogeifjk benadert.
De Ned. bond van grossiers in versche zuid
vruchten. de nieuwe zuidvruchtenbond. het
college van importeurs, de Ned. bond van gros
siers in aardappelen, groenten en fruit, de Ned.
RK. bond van kleinhandelaren, de Chr. bond
van kleinhandelaren, de bond van kleinhande
laren in aardappelen, groenten en fruit in Ne
derland. de scheepvaArtvereeniging Hudig en
Pieters, de NV Ned. fruit Wharf, Hoek van
Holland, de Holland-Amerikalyn en de Cen
trale. R.K. en Chr. transportarbeldersbonden,
hebben als belanghebbenden by den Import van
versch fruit een adres gericht aan den minis
ter van Landbouw, waarin zy onder de aan
dacht van den minister brengen, dat de con
sumptie van goed fruit een primair belang is
voor de volksgezondheid.
In dit verband wordt in het adres gezegd, dat
Nederland een slechte oogst heeft van winter
fruit, waardoor de Prijzen, welke betaald wor
den voor dit fruit zeer hoog zyn. zy verzoeken
de heffing op geïmporteerde appelen en
van 4 cent per K.O. bruto zoo spoedig
op te heffen.
leraardlgste schets op een bord meegedragen en
staan ermee langs den weg. Honderden men
schen hebben periscoopjes gekocht om toch
vooral goed te kunnen zien. Honderden loopen
met vlaggetjes, die ze zwaaien als de stoet pas
seert. Wanneer boven de balcondeuren van het
stadhuis maar net opengaan klinkt er al een
gejuich, dat machtig en haast Ontembaar aan
zwelt als het verloofde vorstelyke paar wuivend
naar buiten treedt. Meisjes met oranje-sjerpen
zwaaien met bloemen. Alles roept en juicht:
Leve de Koningin, leve de Prinses, leve Prins
Bernhard I
Dat door het toelaten van
Dnltschland belangen van
zche industrie geschaad
in bet oog houden, dat zy. behalve met de
Nederlandsche. ook met den prijs van derde
landen, waarvoor Invoercontingenten zyn vast
gesteld, moeten concurreeren.
Het gaat niet om de vraag, of men een prijs
verschil door een heffing moet compenseeren,
doch om de vraag, in hoeverre de door Duitsch
land gevoerde politiek de noodzakeiykheid
schept, door heffingen aan de grens het prijs
peil in Nederland voor enkele artikelen te ver*
boegen
Ziedaar in grove woorden weergegeven de
miskenning van den zegen der geschiedenis
waardoor het verstand van den modernen
mensch wordt verbijsterd! De moderne mensch
wil gelukkig zyn. Goed. Dit is een redeiyk ver
langen. Het werd lederen mensch ingeschapen,
en zonder dit verlangen zou de mensch afzon-
derlyk, en de menschheid in haar geheel, het
einddoel niet kunnen Bereiken.
Maar de moderne mensch. die alle banden
van godsdienst en moraal verbroken heeft, wil
nu ook den band met het verleden breken, met
dat rijke verleden, vol rampen en oorlogen, vol
uitvindingen en ontdekkingen, vol schande en
vol roem. Want dit verleden stelt den mensch
verantwoordeiyk. Door den zegen der geschie
denis, die geweldige ervaring der eeuwen, zyn
wy aansprakeiyk voor de toekomst. De moderne
mensch wil deze aansprakeiykheld van zich af
schuiven. Hy meent, dat hy opnieuw beginnen
kan, met de schoone lei! Hy wilbiy en onver-
antwoordeiyk leven.
Hoe w*Us Is de Katholieke Kerk, die ons eer
bied leert voor de Overlevering! Hoe begrijpt zy
den zegen van bet voorbye, hoe huldigt zy in
haar heiligverklaringen en feesten de lessen der
schen allerhande avonturen, dia binnen het be
reik van onzen wil liggen. Zoo is de werkeiyk-
held.
Tegenwoordig hoort men herhaaldeiyk stem
men opklinken, die zich verheffen tegen het
feit, dat Europa «een verleden" beeft. Als wy
de Geschiedenis maar konden vergeten, zoo
oordeelen deze kortzichtige bewonderaars van
het romantische avontuur, dan zouden wy een
gelukkig volk zyn. Deze dwaze opvatting is niet
nieuw. Ze kwam reeds tot uitdrukking in den
kreet van Jean Jacques Rousseau: „Weg met
de beschaving! Terug naar de natuur!" Wie
zoo spreken, hebben echter nauweiyks eenlg
Idee van hetgeen zy zouden prijsgeven, Indien
wy w'jrkeiyk .schoon schip” maakten, de be-
schavingsgoederen overboord gooiden en de
geschiedenis vergaten!
Een mooi voorbeeld van deze ziekeiyke men
taliteit leverde de oorspronkeiyk katholieke
schrijver Albert Helman, toen hy deze maand
in de Kroniek voor Kunst en Kuituur zyn oor
deel uitsprak over het verwoesten van talrijke
oude en historische kunstschatten In Spanje,
waar prachtige kathedralen, rijke gebouwen,
schitterende beeldhouwwerken eenvoudigweg
vernietigd worden. Hy betreurt dit niet, zooals
ieder normaal mensch. Hy vindt het een ge
zonden toestand. Immers: „wat hebben wy nog
met dien ouden rommel te maken?".
Deze „afwykende" meenlng motiveert hy na
der. Hy schrijft nJ. over deze woorden: „Wat
gaat ons die oude rommel nog aan?” het vol
gende:
Dit gaf in alle oprechtheid uiting
aan den haat tegen het verleden,
dat op ons drukt met den last van duizenden
Jaren; waardoor onze weg gedetermineerd is
en wy zelf verlamd worden, niet meer in
staat, een jong volk te w'ezen, dat b 1 y en
onverantwoorde! yk leeft.
de straten, waar vanmiddag de vorstelyke per
sonen voorby zullen rijden, staan in den moi-
gen al honderden menschen te wachten. In
de havens worden de schepen gepavoiseerd,
terwijl zy opvaren langs de route, die straks
de ,J3tad Rotterdam" met baar hooge gasten
zal 'nemen. Duizenden staan langs de kaden
te kyken over het rusteloos woelende, grau
we water, dat op ieder van zyn golfjes een
zonnestraal weerkaatst. Vlaggen, vaderland-
aebe driekleuren, oranjedoeken wapperen van
de gebouwen langs den kant, van de kranen,
van da masten, van ós veren en de slecp-
De Minister van Landbouw en VlsscheriJ
heeft besloten voor 1937 den verbouw van 3000
HA. suikerbieten In de veenkoloniën te ver
vangen door 3000 H A. fabrieksaardappelen.
Het areaal voor fabrieksaardappelen vóór 1937
wordt dus vastgesteld op 23000 H.A.
In aansluiting op ons artikel, eenlge dagen
geleden In dit blad verschenen over den nood
van de R. K. Oostersche scholen in Turkije.
Griekenland en Trans-Jordanié, mogen we u
aeker nogmaals beleefd herinneren aan ons
verzoek om uw onontbeeriyken steun. Wat moet
er van hen worden, wat zal de toekomst wezen
voor de Katholieke Kerk, die in die landen
toch al onder zooveel moeliykheden gebukt
gaat!
Ouders, denkt aan onzen eigen rykdom van
ons Katholiek Onderwijs en helpt in dankbaar
heid en ter liefde Gods, zooveel gy kunt
Uw gift ene. groote en kleine, kunnen worden
opgezonden' ofwel per giro: 138750 ten name
van „Stichting Apostolaat der Hereenlglng”.
's Oravenhage. met by voeging „voor de Ooster
sche scholen"; ofwel per postwissel ten name
van Mr. H. v. Haasten, Bezuldenhout 76.
Gravenhage.
Namens bet „Apostolaat der Hereenlglng”
Pater H. v. Keulen Cas.K, voor*.
Pastoor Scholtens, secr«
Rotterdam zou zichzelf niet zyn geweest,
wanneer het den vorsteiyken bezoekers, vooral
den Prins, die voor bet eerst met de stad ken
nis maakt, niet den harteklop van zyn bedrij
vigheid had laten voelen, hen niet by de bron
zelf had gebracht waaruit zyn welvaart voort
kwam en waarin zy helaas de laatste jaren
weer verdween: de haven. Tn de rondvaart over
het water lag elgeniyk het hoogtepunt van het
bezoek. Langs de route van de „Stad Rotter-
De regeerlng geeft toe, dat de concessies
aan Duitschland op het gebied van de gecon-
tlngenteerde goederen gedaan, gaan ten koste
van de producenten In Nederland van deze goe
deren. Inturschen mag niet worden vergeten,
dat deze contingenten In vele gevallen lager
liggen dan in de voorafgaande verdragen. De
contingenten worden ieder jaar weer opnieuw
getoetst, doch men moet met een zekere con
tinuïteit - dl» verdragen rekening houden
Het betreft hier dus In den regel niet het ge
ven van nieuwe concessies, doch het afwegen
van vroeger gegeven concessies tegenover de
voordeelen, die van de tegenparty worden ver
kregen.
De exportpremiea mogen niet op zmAs-
nige wijze v«*>n toegepast, dat hierdoor
ernstige schade aan het Nederlandsche be
drijfsleven zon worden toegebracht. Op dit
gebied wordt dan ook regelmatig overleg
met de Dwitaebe regeerlng gepleegd, ten
einde de schadelijke gevolgen van dit
systeem te verzachten.
geschiedenis I Raar tradltle-begrip heeft in
Europa de beschaving mogeiyk gemaakt, bet
heeft ons de verantwoordeiykheid bUgebracht
voor de toekomst, zy weet, dat het verleden
niet ongedaan kan worden gemaakt, maar zy
beiydt: Ik geloof in de vergiffenis der zonden.
Het kwaad kan vergeven worden. Het goede
kan tot voorbeeld strekken. Maar kwaad en
goed zyn er, opdat wy zouden leven met ver
antwoordelijkheid, met heiligen moed, met ge-
looVlg vertrouwen.
De moderne mensch, di
zujke verantwoordelijkheid
lafaard, al schreeuwt hy
daken, dat hy „moedig" gebroken heeft
„het verleden". Ook dit verleden is van
Naar wy vernemen, heeft de minister van
Handel, Nyverheid en Scheepvaart, op grond
van het resultaat van een. Ingesteld accoun
tantsonderzoek naar de hoogte van prijzen aan
een Nederlandschen textielfabrikant een tele
grafische waarschuwing doen toekomen en on-
middeliyke herziening der prijzen gedacht.
Aan de memorie van antwoord in zake
het wetsontwerp tot goedkeuring van het
Nederlandsch-Dultach verdrag nopens de
regeling van het goederenverkeer voor het
jaar 1936. 23 December 1935 te Bcriyn ge
sloten. is het volgende ontleend:
cié daling van den uitvoer naar
Duitschland te bezien in het kader van de
daling van den totalen Nederlandschen uit
voer. welke van 1929 tot 1935 naar de waarde
66 pet. bedroeg. Ook moet by een vergeiyking
in aanmerking worden genomen, dat de De-
vlsenbewlrtschaftung In Duitschland eerst in
Augustus 1031 werd ingesteld. De regeerlng is
van meenlng. dat andere factoren naast de be
talingsmoeilijkheden op den gedaalden uitvoer
naar Duitsfchland van invloed zyn geweest. Om
een voorbeeld te noemen, mag niet uit het oog
worden verloren, dat in de door de commissie
aangehaalde Jaren juist de sterk opgevoerde
agrarische protertle in Duitschland valt, welke
op het geheel der Nederlandsch-Dultsche han-
delsbetrekklngen haar stempel heeft gedrukt
De achterstand van de clearing is voor het
grootste gedeelte een gevolg van de daling van
den invoer van Dultsche goederen hier te
lande.
De regeenng is van meenlng, dat het niet
uitgesloten moet worden geacht, dat tegen het
einde van het loopende jaar de op het Sonder-
konto en Treuhandkonto uitstaande achter
stallige vorderingen .van NeOrlandsche ex
porteurs zullen zyn aangezuiverd. Indien zulks
het geval is. zal het handelsverkeer daarvan
in de toekomst een gunstigen Invloed kunnen
ondergaan. i
Wat de naaste toekomst betreft, merkt de
regeerlng op. dat voor het derde kwartaal 1936
de betalingscontlngenten voor het eerst niet
zyn verlaagd. Dit kan worden toegeschreven
aan het betrekkeiyke evenwicht, waarin zich
de Nederlandsch-Duitsche clearing momenteel
Het ligt in de bedoeling van de regeerinf:
maatregelen te treffen, dat ook een prysver-
hooging van bruinbrood zal kunnen worden
voorkomen. Er is daarom een regeling in voor
bereiding, waardoor de bereiden van tarwe
meel in de gelegenheid zullen worden gesteld
om de T.C.-tarwe tegen een gereduceerden
prys te ontvangen.
Óp een bespreking, welke Zaterdagmorgen
met de molenaarsbonden zal worden gehouden,
zullen definitieve voorstellen worden vastge
steld, waarna verwacht mag worden, dat deze
nieuwe regeling as. Maandag in werking zal
kunnen treden.
dam" lagen kranen, grijpers, bokken en eleva
tors, Jachten, mail- en handelsschepen onder
eigen en vreemde vlag in bonte verscheiden
heid zóó opgesteld, dat de vaart erlangs een
byzonder mooi en vry volledig beeld van het
heele havenbedryf gaf.
ZeMs een baggerzuiger was erby, die op het
moment, waarop de konlnkiyke boot passeerde,
in werking werd gesteld en een krachtige wa
terstraal naar bulten spoot, die schuimend in
de haven terugviel.
De regeerlng heeft een open oog voor de
moeliykheden. die zyn ontstaan met betrek
king tot cte door de Dultsche regeerlng ver
leende exporttoeslagen. Er is dan ook niet na
gelaten daartegen zeer ernstig bezwaar te
maken. Vergeten mag echter niet worden, dat
deze toeslagen voor het overgroot» deel een
gevolg zijn van het kunstmatige prysnlveau in
Duitschland.
elukkige volkeren, zoo wordt wel eens
f y gezegd, zyn volkeren, die geen geechie-
V-denls hebben. Inderdaad, hierin schuilt
een kern van waarheid, want hetgeen wy de
historie noemen, is meestal het relaas eener
langdurige opeenvolging van rampen en be
proevingen, van oorlogen, misdaden, verschrik
kingen en gruwelen. Maar een volk, dat zulk
een geschiedenis niet heeft, of er zich niet
levendig van bewust is, zal ook een volk zyn
zonder cultuur en een volk, dat in het groote
samengaan der volkeren geen beteekenls heeft.
Wy wyzen met minachting op den man of de
vrouw „die een verleden heeft", al is misschien
onze minachting in zulk een geval zeer on
rechtvaardig. wy voelen echter hlerby het on
herstelbare, het vaststaande en onherroepeiyke
van de voorbye feiten. Tegenwoordig mag zoo
iemand dan al goed oppassen, bet feit, dat hy
(of zy> pen „verleden" heeft, blyft voor ons
bewustzyn bestaan. Er is niets meer aan te
veranderen. Wat eenmaal gebeurd is, blyft ge
beurd. Het kon berouwd en beweend, betreurd
en uitgeboet wdrdlen, maar als feit is het niet
meer ongedaan te maken. Het drukt op de her
innering. Het teekent de persoonlykheid. Het
schept een verwydering tusschen dengene, die
„een verleden heeft” en al de andere menschen
in de maatschappy. Het scherpst wordt dit
uiteraard gevoeld door iemand, die inderdaad
„een verleden heeft", zooals men het noemt,
en die maar liefst dit pyniyke verleden onge
daan zou maken, om met een schoone lel op
nieuw te beginnen, van voren af aan. Hoe bit
ter ervaart zoo iemandde onmogeiykheid. Hy
zit nu eenmaal vast aan dit verleden.
Met opzet kozen wy dit voorbeeld van
iemand, die „een verleden heeft,” alvorens na
der in te gaan op den zegen der geschiedenis.
Want evenals een enkel, afzonderiyk mensch,
hebben ook de menschengroepen, en met name
de volkeren „een verleden” en dit verleden is
evenzeer onveranderiyk en onherroepeiyk. Het
volk, dat heelemaal geen verleden heeft, dat
als het ware onbewust van den dag in den dag
kleeft, en dat door niets herinnerd wordt aan
zyn geschiedenis, moge daarom een gelukkig
volk worden genoemd, dit neemt niet weg, dat
wy onwillekeurig en natuurnoodzakelijk onze
voorkeur toekennen aan het redeiyk historisch
besef boven dien zoogenaamd gelukkigen toe
stand van onbewustheid en cultuurloosheid.
Want wat beteekent de geschiedenis voor
ons? zy is de som der ervaringen van het
menscheiyk geslacht, zy bevat voor ons de
lessen en de waarschuwingen, die onze ver-
antwVnrdeiykheld versterken en ons een idee
geven van de wyae, waarop wy ons als volk
hebben te gedragen, zy maakt ons vertrouwd
met de mogeiykheden van onzen geest, zy
verhoogt in ons den eerbied voor de mensche-
lyke waardigheid, zy verlost ons van de bar-
baarschheld. Een volk zonder geschiedenis is
een barbaarsch volk. Een volk, dat „een ver
leden” heeft, en zich van dit bezit bewust is,
ook al moet het zich misschien schamen over
een groot stuk van zyn verleden, is een volk
met beschaving.
Vaak hoort men zeggen, dat de primitieve
volksstammen in verre landen toch zoo avon-
tuuriyk leven, wy, hier in Europa, met onze
regelmaat kennen het avontuur niet meer, doch
ginds, aan de grens van de oerwouden, daar
leeft men nog waariyk avontuuriyk en roman
tisch. Degene, die zoo spreekt, benydt de „wil
den”, de onbeschaafde volkeren, omdat zy zich
nog voluit kunnen uitleven, en niet door aller
hande maatschappeiyke banden en voorzorgs
maatregelen in hun bewegingen worden be
lemmerd.-
Dit is wel een heel rare opvatting van avon-
tuuriykheid! Want als het er op aan komt,
leeft de wilde veel meer gebonden dan wy. De
grens zyner mogeiykheden is veel eerder be
reikt. In zyn bewegingen is hy by ons ver-
geleken veel meer beperkt. Hy heeft in het
leven veel minder keuze. De avond, dien wy
thuis doorbrtngen onder de lamp, in onzen
makkelyken stoel, met pyp en boek, is veel
avontuuriyker dan zyn avonden. Wat al mo-
geiykheden biedt sulk een avond van gezonde,
burgeriyke rust! Wy kunnen de krant lezen.
Maar a»y kunnen ook een boek lezen, wy kun
nen hiervoor een ontspannings-roman kiezen,
doch ook een studiewerk. Het kan een tech
nisch werk zyn, maar wy kunnen ook de voor
keur geven aan een poëtisch werk, wy kunnen
de radio aanzetten, wy kunnen wederom kiezen
tusschen een concert uit Londen, een opera uit
Parys, een lezing uit Hilversum, een hoorspel.
Wy kunnen rustig een dutje doen, wy kunnen
visite ontvangen, als wy even eenjpe goede ken
nissen opbellen, wy kunnen een brief schrij
ven. Wy kunnen ook dit alles nalaten en vroe?
naar bed gaan. Het aantal mogeiykheden, te
bereiken des avonds in onze eigen huiskamer,
is vrijwel oneindig, wy kunnen wat knutselen.
Wy kunnen onze postzegelverzamellng verzor
gen. Wy kunnen Dante of Shakespeare lezen.
Wy kunnen ons vertrouwd maken met de wer
ken van Sint Augustinus, wy kunnen de rela-
tivitelts-tbeorie bestudeeren.
AI deze mogeiykheden, heel deze onbegrens
de reekb van avontuuriykheifen, waarover wy
self de vrije beschikking hebben, danken wy
aan het eenvoudige feit, dat Europa een ge-
- schledenls heeft. Zonder historie besjpat geen
cultuur.
De wilde kan 's avonds niet het electrisch
licht ontsteken, want hy is zonder geschie
denis nog niet aan de uitvinding van de
lamp toe. Hy kan overvallen worden door een
leeuw1, het ia waar, en voor wie dit als een
avontuuriyk buitenkansje beschouwt, is hy mis
schien erg benydenswaardig! Maar wy, die dit
soort risico verminderd hebben, kunnen toch
ook overvallen worden, door een onaangenaam
bezoek, door een telegrambesteller met een ver
rassende boodschap, door bet feit, dat ons huis
in elkaar stort, of dat een onser kinderen uit
bed valt, door het uitbreken van een oorlog of
door.het ontsnappen van een leeuw uit den
dierentuin, sen avonturen, bulten onzen wil,
die ons bruut overvallen, staan wy evengoed
Noot in een beschaafd land, doch dank zy de
beschaving hebben wy bovendien de keu» tus-
Wat het in overweging gegeven denkbeeld
betreft om den invoer uit Duitschland, vóór
zoover dese met exporttoeslagen wordt gehand
haafd. te belasten met Unterachledsbetraege.
gelyk aan de tn Duitschland betaalde premie
is de regeerlng van meenlng. dat dit middel
niet anders dan in uiterste noodzaak in over
weging kan worden genomen. Men moet oy
beschouwingen over de Dultsche pryzen steeds
De gulden legde Vrijdag aanvankeiyk een iets
zwakkere stemming aan den dag. Het Pond
Sterling nX boekte na het officieel slot van
gisteren <9.19K> een verbetering tot 920*4—
9 23H,'Rerwyi de Dollar zich op de prijzen
187)4—1.MM ruimschoots op het slot van gis
teren (1.87 7/8) handhaafde. Later gold voor
het Pond 9.35 en monteerde de Dollar tot 1.88J4.
De Dollar noteerde officieel 188'4, hetgeen een
waardevermindering van den gulden uitmaakt
van 23 pet.
De aankomst van de Koninklijke Familie aan het Maas-station te Rotterdam
