IBIS SHAG
assale landdag in Den Bosch
M
De eerste K.N.LL.M.-vlucht
naar Manilla
1
H
den.
Bisschoppelijk
vermaan
b
IN DEN STAAT
Zich üitspreken
J
DE VOORSPRONG VAN
EKINS
4
I
-
MAANDAG 12 OCTOBER 1936
VOORMPUP
f.
Tegen luchtaanvallen
H. Stulemeyer i*
R.K. WASCHINDUSTR1EELEN
I
BONDSDAG R.K.W.V.
-
Een record-reis
V
Tegen stijging van de
graanprijzen
Geen stemvee in de
hallen
OPENLUCHTMEET1NG DER
R.K. STAATSPARTIJ
ftobbelmann
lekker... man!
1
KRUGER HERDACHT
genoodzaakt gezien haar beginselen
DEN BOSCH, 11 October.
Prof. mr. C. P. M. Romme
Stule-
I
ge-
Geen kiezer af op pery
4
13
m-
kragen we een kans.
a
a.
Mgr. de Jong zal een toespraak
houden
Recoptie by den Zuid-Afrikaan-
achen gezant
Vyftiende congrea te Gouda
gehouden
Beachermingawet ia afgekondigd
In Staatsblad 386 is opgenomen een Kon. be
sluit ter uitvoering van de wet van S3 April
1936, betreffende bescherming tegen luchtaan
vallen
Beteekenia dezer verbinding
in het Verre Ooaten
Al staaft wU hier in de veestallen, wjj zijn
geen stemvee. WU zingen van „de boer die
melkt zjjn koe”, maar wij laten onze partij
niet door anderen leegmelken.' door anderen,
die waarlijk alleen stemvee, gedachteloos vol
genden kunnen gebruiken. Door anderen, die
Zaterdagmiddag is te Gouda het 15e Con
gres van den Ned. R. K. Bond van Wasch-
industrieelen gehouden.
M
taf
Ml
De Katholieke Staatspartij wordt aangeval
len van alle kanten.
Volmondig heeft Eklns in verschillende inter
views toegegeven, dat hjj zjjn voorsprong uit
sluitend dankt aan de betrouwbaarheid, stipt
heid, goede organisatie en kundigheid van de
Nederlandsche luchtvaart. In verband met de
wapen
wapen
Op den duur zou de Australische regeering
ons haar toestemming wel niet onthouden, voor
al wanneer door een
liedenvereenlging te Arnhem den 43sten bonds
dag en centrale raadsvergadering.
De eerste algemeene vergadering vangt aan
op Zaterdag 7 November des namiddags ie 1 uur.
Des avonds 8 uur een feestavond, aan te bieden
door de R. K. W. V. te Arnhem.
Zondag 8 November 7 uur H. Mis voor de
levende en overleden leden in de kapel op bet
Velperplein.
Zondagmiddag 2 uur. groote zaal, sluitings-
vergaderlng. Agenda: Rede door den verbonds-
voorzitter A. C. de Bruyn, toespraak door Mgr.
Dr. J. de Jong, Aartsbisschop van Utrecht.
„Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBIS-pljp”
Bjj Uw winkelier verkrijgbaar.
In \'|9O9
voor1
tie U<
hU
kw
De rol dient te wor-
K D. A, P. dient zich
118
ÜS
n-
tot
of
Goedkoope proefvlucht voor
de K. N. L. M.
18
ir-
m-
10-
denburg” te Frankfurt had Eklns bij de K.L.M.
een speciaal toestel besteld, de .Flamingo”, dle4
bestuurd door Tepas hem naar Athene bracht,
waar hij het K.L.M.-Indlë vliegtuig „Kwak” In
haalde. Doordat hij tijdig een plaats had ge
reserveerd kon hij de reis naar Batavia met
deze machine voortzetten.
Vol lof was Eklns over de service van gezag
voerder Hondong en de overige bemanning der
-
lang hebben gealachten geen
principieelen atryd te voe
ren gekregen tda wy
De bond van R. K. Werkliedenvereenigingen
in het Aartsbisdom houdt op Zaterdag 7 en
korte tusschenlanding te Zamboanga op de zui
delijke Phlllppijnen arriveerde de P.K.-A.F.L. te
17.45 uur pl. tijd op het vliegveld van Manilla.
Hiermede was de eerste passagiersvlucht van
Nederlandsch-Indlë. met name van Batavia en
Soerabala, naar de hoofdstad der Phlllppijnen
volbracht
Zooals reeds kort gemeld werd, is de Amerl-
kaansche journalist Eklns, die in concurrentie
met zjjn collega's Miss Kilgallen en Kieran wil
trachten in den kortst mogelijken tijd een reis
om de wereld te maken. Zaterdag 10 October te
17,45 uur plaatselijken tijd op het vliegveld van
Manilla aangekomen. Hierdoor heeft Eklns een
grooten voorsprong op zijn beide concurrenten,
die met Imperial Airways een andere route had
den gekozen en zich thans nog in Brltsch-Indlë
bevinden, zoodat Eklns de eenlge is, die zich over
enkele dagen kan Inschepen op de Amerikaan-
sche Cllpper-vllegboot, die van Manilla naar de
Phlllppijnen vertrekt.
Ons program dat is: de omzetting van
de klassen-maatschappij in een stan
denmaatschappij. Niet meer wat de
mensch heeft, doch wat hij door de
ontplooiing van zijn persoonlijke gaven
is moet zijn plaats bepalen in de gele
deren der samenleving.
De directie van de K.N.I.L.M, die een open
oog heeft voor de mogelijkheden van het lucht
verkeer in het verre Oosten en op dit gebied
voortdurend diligent Is en steeds haar initiatief
toont, had reeds gerulmen tijd het oog laten
vallen op de verbinding met Manilla, waarin zjj
tal van toekomst-mogelijkheden zag. Een proef
vlucht naar de Phlllppijnen, een zg. good-will
vlucht om de mogelijkheden daar voor het lucht
verkeer te verkennen, stond reeds gerulmen tijd
op het program. Door de plotselinge opdracht
van den Amerikaan kreeg de K.N.IJL.M. thans
de gelegenheid een dergelijke vlucht te maken
zonder dat dit haar budget bezwaarde, doch de
kosten In tegendeel gedekt konden worden. Want
behalve dat Eklns de bijzondere kosten van deze
extra vlucht grootendeels vergoedde, bleek er,
onder de Indische philatelisten groote belang
stelling te bestaan, toen werd aangekondigd, dat
het vliegtuig, dat Eklns naar Manilla zou bren
gen, post zou meenemen.
Vrijdagochtend 9 October, kort voor tien uur
arriveerde de „Kwak" uit Nederland te Batavia.
Te 10.35 uur precies, dus juist een half uur later,
vertrok de Douglas-machine P.K.A.F.L. van de
K.N.I.L.M reeds weer van het vliegveld bestuurd
door den K.N.I.L.M.-pUoot van Breemen met als
overige leden der bemanning, den mecanicien de
Lorme, en den radiotelegraflst van Ende, terwijl
zich verder behalve de heer Eklns aan boord be
vonden de vertegenwoordiger van de K.N.I.LM.
in Nederlandsch-Indlë, H. Nieuwenhuis en de
chef van den technlschen dienst P. de Bree, en
ook ren groote hoeveelheid post werd vervoerd.
Via Soerabala ging het naar Bandjlrmassln op
Borneo, een afstand van twee uur vliegen, en
toen nog anderhalf uur verder naar Balikpapan,
waar de nacht van Vrijdag op Zaterdag werd
doorgebracht Zaterdagmorgen werd de reis niet
eens zoo bijzonder vroeg voortgezet en na een-
De Regeeringspersdlenst meldt:
De minister van Landbouw en VisscherU
heeft besloten, in verband met de ten gevolge
van de depreciatie van den gulden gestegen
prijzen van de granen, de toeslagregeling voor
gerst met Ingang van heden af buiten werking
te stellen.
Voor rogge zal de denaturatletoeslag sn dus
ook de monopollewlnst op ongedenatureerde
rogge, eveneens met ingang van dien datum,
verminderd worden met 0.50 per 100 K.O Zondag 8 November in het gebouw ’’der’Werk-
Nederlandsche luchtlijn
tusschen Manilla en Soerabaja een snelle ver- \GEBOORTEDAG WIJLEN PRES.
In 1918 werd de heer Stulemeyer benoemd tot
lid van de Tweede Kamer, hetgeen hij geble
ven is tot 1925.
In 1924 werd hij benoemd tot burgemeester
van Bergen op Zoom, welke standplaats hjj in
1939 verwisselde voor Schiedam'. In 1935 is de
heer Stulemeyer als burgemeester van deze ge
meente afgetreden.
De heer Stulemeyer is reeds langen tijd ziek
geweest.
Wat geen enkel vader duldt In zijn ge
zin, wat geen enkel werkgever kan toestaan
in zijn bedrijf, wat geen enkel leider in zijn
bond zou tolereeren, dat laat het Neder
landsche volk in zjjn geheel rustig voort
bestaan. Wroeters kunnen hier hun gang
gaan tot in de hoogste colleges van het
land. Aan dien toestand moet een einde
komen.
Ter herdenking van den geboortedag van wij
len President Kruger hebben de gezant van de
Unie van Zuid-Afrika en mevrouw Van Broek
huizen Zaterdagmiddag te hunnen huize een
receptie gehouden, welke zeer druk bezocht is.
Onder hen, die hun opwachting maakten, be
vonden zich de minister-president, dr. Coljjn.
de ministers Van Schalk, De Wilde. Van Lldth
de Jeude. Deckers en Slotemaker de Bruine, de
vice-president van den Raad van State, jhr.
mr. Beelaerts,. van Blokland, staatsraad Schok -
king, de gouverneur der residentie, lult.-gene-
raal jhr. Röell, prof. Van Hamel, prof. Besse-
laar. hoogleeraar In het Afrikaansch te Am
sterdam, dr. H. Muller, gezant ter beschikking,
dr. Leyds, oud-staatssecretaris van Transvaal,
de heer A. Kult, hoofdcommissaris van de spoor
wegen in Zuid-Afrika en voorts bestuursleden
van het Algemeen Nederlandsch Verbond en’
van de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche ver-
eeniging. Vele der aanwezigen waren vergezeld
van hun dames.
Ook vele vrienden van Zuid-Afrika, alsmede
Zuid-Afrikaansche studenten uit Amsterdam.
Utrecht en Leiden hebben deze receptie be
zocht.
gelegenheden onlangs haar regeering zou hebben
geadviseerd de betrokken toestemming te ge
ven op basis van wederkeerigheid. wat inhoudt
dat ook de Amerikanen in de gelegenheid zou
den moeten worden gesteld een dienst van de
Phllippljnen op Nederlandsch-Indlë te openen.
Indien zjj daartoe plan hadden.
Van dit laatste is niets gebleken, maar daar
tegenover hebben de plannen van de K. N. I.
L. M. reeds zeer concreten vorm aangenomen
en wacht men werkelijk met ongeduld op het
afkomen van de vergunning.
Indien deze afkomt zal K. N I. L. M. ten
spoedigste overgaan tot het openen van een
wekelfjkschen dienst op Manilla, aansluitende
op de aankomst van de Clippers en tevens aan
sluiting gevende op den dienst BataviaAm
sterdam der K. L. M, die ongetwijfeld pro
fijt van deze verbinding sou trekken.
Zoodra deze mogelijkheid werkelijkheid
geworden, wordt de oude kwestie weer actueel,
die betrekking heeft op de verbinding door de
lucht van Nederlandsch Indië met Australië.
Denaturatie fabrieksaardappelen
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat met
ingang van 1 April 1937 ook voor de consump
tie geschikte fabrieksaardappelen, voor zoover
zjj voldoen aan door de Ned. Akkerbouwoen-
trale nader te stellen eischen, ter denaturatie
kunnen worden aangeboden met een vergoe
ding van 1.per 100 K.O.
Belangrijke voorbereiding voor
een wekelykache K.N.I.L.M.-
verbinding met de
Philippynen
binding tusschen de Vereenlgde Staten en
Australië,' dank zij de Clipper-dlensten moge
lijk zou zijn geworden. De Cllpper-vllegbooten
vliegen in vier dagen via Honoloeloe, de Mid-
may-eilanden en Ouan naar Manilla, vandaar
naar Soerabaja duurt twee dagen en via Timor
Koepang kan over Port Darwin in drie en één
halven dag Melbourne bereikt worden, zoodat per
vliegtuig een verbinding van Amerika naar
Australië, die thans meer dan drie weken duurt,
binnen twee dagen tot stand kan komen.
Oud-bvrgemeeater van Schiedam
en Bergen op Zoom
kiezingen althans in het Zuiden zoo vroeg
reeds de verkiezingsactle was ingezet als thans.
De omstandigheden dringen er echter toe reeds
thans te doen uitkomen, dat socialisme, com
munisme en nationaal-aocialisme geen vat zullen
krijgen op de Katholieken van het Zuiden.
Het Tweede Kamerlid E. J. M. Stumpel uit
Hoorn sprak vervolgens over ..Het doorvoeren
van onze Christelijke beginselen in de R. K.
Staatspartij”, waarin hij o.m. wees op de sociale
en economische nooden onder ons volk, dat ech
ter nog meer heeft te lijden van den geestelijken
nood, waardoor het werd getroffen, als gevolg
van de liberale vrijheids-ldee, de communistische
godlooaheid-actie en het moderne heidendom'
van het nationaal-soclalisme.
Getrouw aan haar beginselen, zullen in de
Kath. Staatspartij de sociale en economische
belangen, maar ook de geestelijke en algemeene
belangen van ons volk veilig zijn.
Als tweede spreker trad op de heer H. J. Gan
zeboom uit Nijmegen, die ..De noodzakelijkheid
van Katholieke eenheid op staatkundig gebied”
aan toonde.
Ook naar Auatralië?
In een onderhoud, dat wij met den directeur
van de K.N.I.L.M., jhr. H. K. B. Rendorp moch
ten hebben, heeft deze uiteengezet, van hoe
groote beteekenia deze vlucht voor de verdere
ontwikkeling van de Nederlandsche luchtvaart
in het Verre Oosten en voor het luchtverkeer in
het algemeen is. Los van eike bijkomstigheid
biedt deze verbinding m normale tijden tal van
commercleele mogelijkheden. Ruim twee jaar ge
leden heeft de K.N.I.L.M. dan ook reeds de be
middeling der Nederlandsche regeering ingeroe
pen om te Washington vergunning te krijgen
voor het openen van een wekelijkschen lucht
dienst op de Phlllppijnen.
Deze verbinding is echter in den laatsten tijd
van nieuwe actueele beteekenls geworden, toen
dc Amerikanen met hun postvluchten over den
Stillen Oceaan zoodanige resultaten hadden be
reikt, dat zij besloten met Ingang van deze
maand ook passagiers te gaan vervoeren van
San Francisco naar Manilla. De opening van
dezen nieuwen vliegdlenst met de reeds bekend
geworden Cllpper-vllegbooten, geeft een lucht
verbinding van Manilla naar Java een geheel
nieuw aspect. Want niet alleen, dat de Amerl-
kaansche reizigers daardoor de mogelijkheid
krijgen in zeer korten tijd behalve de Phlllppij
nen ook Nederlandsch-Indië te bereiken, zij
zouden dan ook in zeer korten tijd de Straits-
Settlements, Zuid-China en Brltsch-Indlë kun
nen bereiken. Dat een luchtlijn Manillasoera-
baia daarvoor de gunstigste mogelijkheid zou
bieden, blijkt wel uit het feit, dat tot nog toe
geen enkele luchtvaartonderneming, die op
Brltsch-Indlë of Zuid-China vliegt, een recht-
streeksche verbinding naar Manilla heeft ge
ambieerd. Voor ingewijden is de reden hiervan
duidelijk, want zij zouden dan moeten vliegen
over het zuidelijk gedeelte van de Chineesche
Zee, een gebied dat berucht is om zijn typhoons,
en nooit In regelmatlgen dienst bevlogen zal
kunnen worden zonder ernstige ongelukken te
riskeeren.
De route die het Nederlandsch-IAdische Dou
glas toestel thans heeft gevolgd, ligt juist aan
den rand van het cyfiloongebied en valt daar
nog net bulten, zoodat een vaste dienst op de
ze route een even groote regelmatigheid kan
hebben als de diensten of> de interne lijnen van
de K. N. I. L. M., die vrijwel honderd procent
regelmatigheid hebben bereikt.
De heer Rendorp deelde ons mede van wel
ingelichte zijde te hebben vernomen, dat de
Amerlkaansche commissie voor luchtvaartaM-
fopperij te vej
lijk uit
den om
openl/k
met aiji
houding
lijkerflh
met de
communale verbreekt.
Eerst na een duidelijke desbetreffen
de verklaring zou zij het wantrouwen kun
nen wegnemen, waar thans al haar pogin
gen, om de Katholieken tot samenwerking
te bewegen, op afstuiten.
Ze foppe de kiezers niet langer, maar
spreke zich uit!
Wjj zijn de regeering dankbaar voor het
Initiatief, dat zij genomen heeft om aan dit
euvel een eind te maken. Maatregelen moe
ten worden genomen. Pappen en nat houden
het oude. beproefde middeltje tegen onge
vaarlijke kwaaltjes helpt niet meer. Het
gezwel hgeft een kwaadaardig karakter aan
genomen. In het belang van de orde in den
Staat is het noodzakelijk, dat wij ons scherp
verweren, tegen wat de Paus zelf het ernstig
ste wereldgevaar heeft genoemd.
Naast het verweer sta de aanVal
Het verbaast telkens weer opnieuw wanneer
een katholiek vraagt of wij eigenlijk wel con
crete staatkundige programpunten hebben. We
ten deze menschen dan nóg niet, dat de Paus
het den Staten als een duren plicht oplegt de
hervorming van de structuur der samenleving
te bevorderen?
Aan de persoonlijke vrijheid van den mensch
moet meer recht worden gedaan door beha
in kleine gemeenschappen, in corporatiën
zelf te laten doen wat tot dusverre de Staat
deed. Daarmee herwint de Staat zijn gezag.
In de natuurlijke organisatie van beroeps- en
bedrijfsschappen moet het belang van de groep
ondergeschikt worden gemaakt aan het alge
meene.
Het individualisme moet tot in zjjn diepste
wortels worden uitgeroeid. Stap voor stap moe
ten wU den weg op naar het corporatisme.
KLM., doch hij zou ondervinden, dat ook de
dochtermaatschappij der K.LM. de Kon. Ned.
Indische Luchtvaart Maatschappij, haar cliënten
honderd percent service wist te geven. Aanvan
kelijk van plan zijnde van Penang over te steken
naar Hongkong, gaf hij dit plan op advies van
de K.N.I.L.M. op en besloot hjj door te vliegen
naar Batavia, waar een Douglas-machine van de
K.N.I.IZM. voor hem was'gereserveerd, om hem
naar Manilla te brengen.
Nieuw materiaal noodig
Het spreekt vanzelf, dat de K. N. I. L. M
wanneer zij in de toekomst een belangrijke
schakel in het internationale luchtverkeer van
het verre Oosten wordt, zij over snel en modern
materiaal moet beschikken.
Bij het zoeken naar een rendabel vliegtuig is
de aandacht gevallen op een machine, die mo
menteel in Amerika in aanbouw is, de super-
lockheed, een twee-motorige laagdekker, met
intrekbaar landingsgestel, die tien passagiers
kan vervoeren en volgens opgave op 2000 me
ter hoogte een kruissnelheid van 300 K. M. per
uur zou hebben.
Ingeval de luchtlijn Soerabaja—Manilla ge
ëxploiteerd kan worden, zal men vermoedelijk
ook gebruik maken van het inmiddels gereed
gekomen vliegveld Tarakan op Borneo en het
vliegveld Ilo-Ilo in het zuiden der Phlllppijnen.
Het schijnt, dat de heer Ekins toestemming
heeft gekregen reeds 18 October met een clip
per van Manilla te vertrekken.
Groote opkomst te Roosendaal
Zondagnamiddag werd voor de afdeeling Roo
sendaal een openluchtmeeting der RK. Staats
partij gehouden in den tuin vaïi het Gildenhuis.
Het aantal belangstellenden, dat aan den op
roep van het afdeelingsbestuur gehoor heeft ge
geven, mag veilig op omstreeks 2000 worden ge
schat.
De voorzitter, de heer R. W. Janssen, wees er
1
et Volk schrijft zijn zooveelste hoofd-
artikel over het gevaar, dat de oude,
christelijke coalitie zou hersteld wor-
Laten wij deze kans met beide handen aan
grijpen.
Wie zou zich aan deze grootsche maar heer
lijke taak willen onttrekken? Welke jonge ke
rel uit onze Jonge Werkman, uit onzen Jonge
Middenstand, uit onze Jonge Werkgeverskrin-
gen zou hier weigeren mee te doen? Niemand!)
Wij kunnen vernieuwen krachtens onze tra
ditie; krachtens onze beginselen; krachtens
onze getalsterkte.
Mits wij één blijven en de geheele katholieke
jeugd ons steunt bij de propaganda bij de stem
bus.
Een vroolijke potpourri van allerlei oude Bra-
bantsche volksliedjes vormde den overgang
naar de rede van den weleerw. heer H. de O ree
ve die over het handhaven der beginselen
sprak.
Verlaging van den toealag op
gerat rogge
Vóór het rjjk met tapijten, palmen, vader-
landsche dundoeken en geschilderde spreuken
en leuzen versierde podium hebben op de eer
ste rijen een groot aantal burgerlijke en gees
telijke autoriteiten plaats genomen. Midden
onder hen Z. Exc. dr. L. N. Deckers, minister
van Landbouw en Vlsscherij, die hier als lijst
trekker voor dit gedeelte van Brabant aan
wezig la Naast hem zit mr. van Lanschot,
burgemeester van Den Bosch. De senatoren
van Basse van IJsselt en Flekens, de Kamer
leden Teulings, van Poll, van de Putt en
Schaepman en vele anderen.
De eerste, die bet spreekgestoelte bestijgt is
prof. mr. C. P. M. Romme, die het woord voert
over het herstel van de orde in het staat
kundig leven.
Uitgangspunt van het herstel eener staat
kundige orde moet zijn, dat onze beginselen
niet kunnen winnen, wanneer wij ons niet be
zig houden met de practache politiek; de
politieke daad is de leeftocht voor ons be
ginsel. WU moeten als partu gesloten staan
in het verweer en in den aanval.
Bi) dit besluit is een lijst gevoegd, NUkens
welke de gemeenten gerangschikt zUn in drie
gevarenklassen.
In de eerste gevarenklasse zijn gerangschikt
de navolgende gemeenten: Amsterdam, Den
Helder, Dordrecht, Gorlnchem, *S-Oravenha-
ge, Haarlemmermeer. Muiden, Naarden, Papen-
drecht, Rotterdam (behalve Hoek van Hol
land), Soest, Utrecht, Veere, Velsen, Vllssift-
gen, Weesp, IJsselmonde, Zaandam, en ZwUn-
drecht.
In de tweede gevarenklasse zUn o.m. de vol
gende gemeenten gerangschikt:
Alkmaar. Almelo, Amersfoort, Apeldoorn.
Arnhem, Assen, Bergen op Zoom, Bodegraven,
Boxtel, Breda, Culemborg, Delft, 'Deventer,
Doesburg. Ede, Eindhoven. Enschede, Geertrui-
denberg, Geldermalsen, Gouda, Grave, Gro
ningen, Haarlem, Hedel, Heerlen, Hengelo.
’s-Hertogenbosch, Kerkrade, Leeuwarden. Lei
den. Maastricht, Middelburg, NUmegen, Olden-
zaal, Rhenen. Roermond. Roosendaal, Hoek
van Holland. Schiedam, Slttard, Tilburg, Ven
lo, Weert, Willemstad, Woerden, Zeist, Zeven
bergen, Zutphen.
Doch wat de belagers ook van de katholieke
BtaatspartU mogen zeggen en schrUven, men
kan niet ontkennen, dat zjj ontzettend veel
▼oor het Nederlandsche volk in al zUn gele
dingen heeft bewerkt en tot stand gebracht.
Kan de Katholieke BtaatspartU to dit groote
tUdsgewricht evenals in het verleden ons volk vertraagde aankomst van het^ luchtachip^Hin-
leiden en stuwen? Ja!
Wat van de tegenwoordige totaal verhei-
denschte samenleving terecht komt zal groo
tendeels afhangen van de katholieken, zal
afhangen van de Brabantsche mannen en vrou
wen, vooral van de jongeren, van de jeugd.
▼*n onze katholieke jongens en meisjes.
Op dit keerpunt in de wereldgeschiedenis
Getuigend van hun vuten wil uit
volle kracht mee te werken aan het
handhaven van de orde in den Ne-
derlandschen Staat en aan het ver
zekeren van de welvaart voor het
Nederlandsche volk zooals de
voorzitter, de heer J. Beliën in zijn
openingswoord verklaarde zjjn
vijftienduizend katholieke kiezers
uit den kring Den Bosch van de
R. K. Staatspartij bijeen gekomen
onder de zware, stalen overkoepe
ling van de groote markthallen.
Mr. dr. L. N. Deckers, lijsttrekker der
R. K. S. P., kring Den Bosch
ou<
van Schiedam
oud-wethouder
Rotterdam,
De heer
meyer was oor
spronkelijk voor liet
onderwijs oiigeleld,
doch ging spoedig
in den handel. In
1906 vestigde hU zich
te Rotterdam, waar
to betrekking
•n bU de Rotter-
tische Huidenclub.
V19O9 werd hU
rijde R. K. frac-
113 van den Rot-
terdamschen ge
meenteraad. In 1911 werd hU benoemd tot wet
houder, welke functie hU tot 1919 bekleedde.
zich en hun volgelingen bedkinken met praat
jes en leugens, doch als het erop aankomt niet
als en leeuwen ons Nederlandsche
handhaven, doch dronken naast het
liggen zonder een poging te kunnen doen het
te verdedigen.
Zulke menschen zullen niet handhaven. ZU
herzien hun beginselen. Zü geven na een He-
gellaansche brochure een andere uit, waarmee
zU de katholieken trachten te misleiden. Wan
neer ooit in den loop der eeuwen heeft de
Kerk zl<m
te herai^r?
Wanneer
voor bewegingen
schen, die*^le fe
In het verweer tegen hen, die er alles op
zetten de staatkundige orde onmogelUk te
maken, en waar zU bestaat, om te wroeten
tot zU in den chaos is ondergegaan.
et grooten nadruk worden in het
collectief schrijven onzer Bisschop
pen de geloovlgen aangespoord te
streven naar rechtvaardige verhoudingen
In dé samenleving.
„Wee den christen’’, zoo leest men daar,
„die door zijn geldzucht, zijn weeldeleven,
zijn onrecht en harteloosheid ergernis wekt
en den vijanden van Christus' naam als het
ware wapenen in de hand geeft voor ge
loofsafval en woelingen en voor strijd té
gen de „Kerk”.
Dit vermanende woord is vooral in dezen
tijd van een klemmende actualiteit, want de
schommelingen in het geldverkeer en de
onzekerheid van prijzen en muntwaarde
brengen velerlei gevaren met zich.
Het monetaire vraagstuk is sinds lang
overheerschend geworden In de wereld en
zoowel het politieke, als het economische
en sociale leven ondervinden daarvan den
terugslag.
De speculatie viert hoogtij, en de abnor- -
male verhoudingen leenen zich maar al te
zeer tot het beproeven van middelen en
praktijken, om de winzucht te bevredigen
en, zooals in den oorlogstijd, groote voor-
deelen binnen te halen ten koste van an
deren, met miskenning van hetgeen door
de rechtvaardigheid en het gemeenschaps
gevoel wordt geëlscht.
Het is helaas een feit, dat het dikwijls,
om niet te zeggen doorgaans, heel wat
moellijker is iemand van zijn ongelijk te
overtuigen, wanneer het een belang, dan
wanneer het een beginsel betreft.
En dit blijkt vooral in tijden, waarin zóó
veel op losse schroeven is komen te staan,
als tegenwoordig het geval is, en de drift
naar winst daarin een prikkel te meer heeft
gevonden.
Latere geslachten zullen er zich over ver
bazen profeteerde reeds vele jaren ge
leden Jan Holland in een zijner boeken
dat het geld een handelsartikel kon worden,
in stede van een ruilmiddel en waarde
meter te blijven.
Maar die „latere geslachten” zijn er thans
nog in ’t geheel niet, en het is, zacht ge
sproken, onwaarschijnlijk, dat wij ze spoe
dig zullen aanschouwen.
De handel in geld en geldswaarden heeft
ongekende proporties aangenomen en dé
geldzucht is er vooral niet minder op ge
worden.
Het ernstig vermaan laat ook daaromtrent
geen twijfel over.
er onder ons zUn, die .Jeta voelen”
i als deze, dan zUn dat men-
feiten verwarren met de begin
selen. winkeliers to nood, die de heele wereld
bekUken door het vergrootglas van hun win
kelruit. die meenen, dat wie hun maar leni
ging van hun directen nood belooft, de red
der der wereld en van het vaderland mag hee-
ten.
Tegenover hen stellen wU als onontkoom
bare waarheid, dat de feiten alleen kunnen
worden hersteld wanneer men uitgaat van de
juiste beginselen. Voor ons staat het vast
ai moge de „wUze” sakenman er zUn hoofd
over schudden dat Christus de waarheid
sprak toen hU aeic>: „Zoekt eerst het Rük
Gods en zUn gerechtigheid en al het overige
zal u worden toegeworpen." Stelt de econo
mist met zUn actetasch, met zUn indexcUfers
en handelsstatlstieken hiertegenover, dat nog
nooit ter wereld iemand iets werd toegeworpen,
dan antwoorden wU: het RUk Gods heeft ook
nooit zün kans gekregen. AltUd hebben de
menschen gemeend het beter te kunnen dan
de Schepper der wereld.
Met enkele dankwoorden sloot de voorzitter
de massale bijeenkomst.
Geslachten lang hebben géén zóó princi-
pleel-staatkundig werk mser te verrichten
gehad als wU in dezen Mjd. De bouw van
een nieuwe samenleving overtreft verre en
verre in belangrtjkheid den strUd om het on
derwijs, die haast een eeuw lang onze poli
tiek beheerschte. Dat eischt alle krachten.
Iedere man, iedere vrouw moet daaraan
meewerken. Geve God, dat het Nederland
sche volk het woord van den Paus beleve
zooals het steeds de woorden van Rome heeft
beleefd. Dan zal Christus' RUk komen op
aarde.
Vooraf werden de ongeveer 100 deelnemers
met hun dames officieel ontvangen op het
stadhuis.
De deelnemers begaven zich vervolgens naar
de Sociëteit Ons Genoegen, waar de voorzit
ter het congres opende met een welkomst
woord, waarin hU krachtig aanbeval het vol
gen van een cursus in de waschlndustrie.
De Weleerw. Heer Henri de Greeve was uit-
genoodlgd om te spreken over het onderwerp:
De rechtvaardigheid alleen, al wordt zU nog
zoo trouw beoefend, kan wel de oorzaken der
sociale conflicten wegnemen, maar nooit een
goede verstandhqflding en een gevoel van
saamhoorigheid scheppen.
De rechtvaardigheid is een van de vier kar
dinale deugden. De voorzichtigheid, sterkte en
matigheid betreffen den mensch op zich zelf,
doch de rechtvaardigheid beheerscht de rela
tie met anderen.
Het kenmerk van de rechtvaardigheid is aan
iedereen geven wat men hem schuldig is.
De rechtvaardigheid is de noodzakelUke
voorwaarde voor den vrede, maar niet de
In het St. Fran-
ciscus gasthuis te
Rotterdam is Zon
dag op. 69-jarigen
leeftijd Overleden de
heer H. Stulemeyer,
id-burgemeester
en
van
Na deze met geestdrift uitgesproken en aan
gehoorde rede, betrad de heer Job. Veldman
het spreekgestoelte om de jeugd op te wekken
haar aandeel te nemen in de groote, komende
vernieuwing.
Indien dit gebeurt, meent het blad, „en
de heer Geseling aanstuurt op herstel van
de coalitie, zou dit beteekenen, dat de ka
tholieke fractieleider in feite afziet van
uitvoering van zijn program.”
Het orgaan van de S. D. A. P. is te vroeg
met zijn veronderstelling. De voorloopige
richtlijnen voor de houding van de Katho
lieke fractie zijn door mr. Goseling getrok
ken in de drie punten van beleid, door
hem uitgewerkt in zijn Kamer-rede van 27
Sept. j.L De vaststelling van het program,
waarmee de R. K. Staatspartij de verkie
zingen ingaat, heeft nog enkele fnaanden
den tijd. En de mogelijkheid van een coali-
tie-herstel zou in elk geval eerst na de
verkiezingen aan de orde kunnen komen,
aangenomen dat de omstandigheden zich
daartoe zouden leenen.
Het is dus leven voor niets als Het Volk
besluit: „Reeds om den schijn van klezers-
pzifMen, dient men zich open-
•reken?
[jgfkeerd. De
k uit te spreken, of zij het verleden
In antl-natlonale en revolutionnaire
g verloochent en in het heden tege-
|d de contacten ep sympathieën ook
internationale woelingen van het
nlsVie verbreekt.
een
vrede zelf. Rechtvaardigheid in den werkgever
is tevens de bescherming van den werknemer.
De daad van rechtvaardigheid schenkt adel
dom, doch de daad van liefde geeft edelmoe
digheid.
Vanwaar komt het verplichtend karakter
van de naastenliefde? Voor niet-christenen
kan spr. geen antwoord vinden. Maar voor
katholieken geldt 't llefde-gebod van Christus.
De liefde tot den mensch is Immers een nood-
zakelUk verlengstuk van de liefde tot God.
Dr. L. G. Kortenhorst, lid van de Tweede
Kamer, sprak vervolgens over het onderwerp:
De richtlUnen eener nationale welvaartspoll-
tlek. HU memoreerde hoe het verlaten van
den gouden standaard een tamelUk groote op
luchting gaf op politiek en economisch ge
bied.
Het beleven van onze hoogste beginselen is
nu meer dan ooit noodig. Ongebonden vru-
heid, te groote democratie, technocratie en
staatsabsolutlsme zUn voor ons gevaarlUke
vluchtheuvels. WU moeten terug naar een
sterk ontwikkeld gemeenschapsgevoel.
Als laatste spreker trad op de heer J. Kar-
nerbeek met het onderwerp: De saneerlng
eener industrie is behalve op sociale rechtvaar
digheid ook op sociale naastenliefde aange-
wezen.
