ONS BLAD
van
voeren
3:
i
België zal een politiek
onafhankelijkheid
Het nieuws van heden
het
van
Hoare over de verdediging
Britsche keizerrijk
Staat van alarm te
Madrid verlengd
8
Verklaring van
Koning Leopold
Houding van Nederland en Zwitserland
zal als voorbeeld dienen
Uit Vaticaanstad
DE BAROMETER
f
ENGELAND MOET ZEER
STERK ZIJN
De nieuwste nota
van Rusland
HET BRITSCH CREDIET
AAN CHINA
JOH.LAUWERS
PAYGUOr 3
ALKMAAR
afr'
Berlyns protest te
Parijs
DONDERDAG IS OCTOBER 1936
No.
DERTIGSTE
I
Br -
i
De typhoon op Luzon
Nog zeshonderd vermisten
Gruweldaden te Siguenza
Vliegtuig stort omlaag
Minister Beek te Parijs
De indruk ts Londen
De Keizer gaat varen
i
Leger moet aanzienlijk
worden versterkt
systeem een aanval trach
ten te voorkomen
De petroleumbrand te
Antwerpen
Zusters op scholen zullen worden
vervangen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
„Wy kunnen anderen niet bevei
ligen, zoolang we ons zelf niet
kunnen beschermen**
Slagschepen blijven
noodzakelijk
De schoolstrijd in
Beieren
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40c
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Mogelijk komt de contróle-com-
missie nog deze week
bijeen
i
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCllJt
fil
in Barcelona moeten alle arbeiders
van beiderlei kunne zich als
gemobiliseerd beschouwen
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Een bezoek van negen dagen aan
V-■
in Fransche kringen neemt men de
démarche nogal kalm op
V'
M
JAARGANG
N00RD-H0LL ANDSCH DAGBLAD
ft
4
V
Koning Leopold
o
I
oogen moeten houden.
«X>
'3
Teven* herinnert men er aan. dat herhaal-
7i
^X\\\\\\U\^1llllllf////////Z/ZZ
Mead e» Dn aw UM
Verte» etaad: 7ëM
Twee dooden en twee zwaar gewonden bjj aato-
ongeval bU Soerabaja.
De rede, die koning Leopold in den mi-
aMerraad heeft uitgesproken, heeft te
Farjjs groete gematte gewekt.
De plaatselijke federatie var. syndicaten te
Barcelona heeft in werkplaatsen een aanplak
biljet doen aanbrengen, waarin wordt bekend
gemaakt, dat alle arbeiders van beiderlei kunne,
hand- aoowel als hoofdarbeiders, zich als ge
mobiliseerd moeten beschouwen
Het krachtig optreden van den common dant der Britsche troepen in Palestina,
die in alle plaatsen een sterke troepenmacht concentreerde, heeft thans bewerkt,
dat de toestand minder gespannen te
De rooden hadden, zonder eenlgen vorm van
proces, dien dag den bisachop, twintig geeste
lijken, honderd burgers en nog een nonderdtal
personen uit de omgeving vermoord.
Men acht het mogeltJk, dat nog dese week
de commissie bijeen wordt geroepen, doch een
beslissing is nog niet genomen.
Rede van Hoare over de verdediging van he<
Britsche Empire.
De Poolache minister Beek in Partje aange
komen.
De wederbezettlng van het Rijnland en de
schending van de verdragen van Locamo plaat
sten België bijna terug in den toestand van vóór
den oorlog.
De aardrijkskundige toestand dwingt België
een militair apparaat te onderhouden, dat in
staat Is lederen buurstaat, welke het Belgisch
gebied wil leenen om een ander aan te vallen,
te weerhouden. Door zich van deze taak te
kwijten, bewerkt België op eminente wijze den
vrede in West-Europa en dwingt het eerbied af
van da landen, welke bij dezen vrede belang
hebben.
De verplichtingen van België moeten evenwel
niet verder gaan, iedere eenzijdige overeenkomst
verzwakt de positie van België. Ook een defen
sief verbond, want hoe snel de hulp van een
bondgenoot zou kunnen komen na een aanval
van een vijand, welke bliksemsnel zou zijn, toch
zou België vanaf het begin geschokt zijn.
Dit feit zal dus in osei weging genomen die
nen te worden, opdat de kanselarijen onderling
kunnen nagaan, wat de gevolgen ervan *ljn voor
een eventueel Rijnverdrag.
Het is dan ook te verwachten, dat onverwijld
besprekingen omtrent dit punt sullen worden
geopend, o.a. tusschen Parijs en Londen.
De rede van den koning omtrent den terug
keer van zijn land tot de neutraliteit is te Lon
den te laat bekend geworden om officieele re
acties uit te lokken.
een
te
dat er alle reden is geloof te hechten aan de
recente verklaringen van Franco, waarin hjj
bevestigt nooit aan eenlge bultenlandsche mo-
MADRID, M Oct. (Reuter). De perma
nente deputatie van de Cortes heeft heden
morgen besloten den staat van alarm met
3* dagen te verlengen.
Het eenlg officieele commentaar hierop te.
dat de Japansche regeerlng de aangelegenheid
zal overwegen, Indien zij er formeel in zal wor
den gemoeid.
Volgens een Havas-bericht uit Berlijn heeft
de politie de genootschappen der Duitsch-na-
tlonale kerk te Neurenberg en te Ftlrth ont
bonden, op grond van het feit, dat deze ge
nootschappen zich hadden aangesloten b|j «te
nteuw-heidensche beweging van dr. Dinter.
Het besluit van België, «oo doet men hier
opmerken, vormt voor de Loearoo-onder-
handelingen een nieuw element, dat, aoo
meent men, een barer eaaentieele grond»la -
gen heeft gewijzigd.
F
I
«F
In de kort geleden door de nationalisten
bezette bisschopsstad Siguenza. oleek door
de rooden op den laateten dag voor hun
nederlaag een waar schrikbewind te zijn ge
voerd.
-
In een rede in den ministerraad verklaarde
koning Leopold II, dat hjj zijn eed op de
grondwet, inzake handhaven van de integriteit
en onafhankelijkheid van het land, zal hand
haven.
TOKIO, 14 October. Naar vernomen wordt
■aal de Keizer 30 Oct. aa. do haven Tokoahuka
verlaten aan boord van het slagschip Hlyrt
met onbekende bestemming, ten einde de groete
manoeuvres van de vloot bij te wonen. 28 dezer
zal de Keizer te Kobe zsnknwn, vanwaar hjj
den volgenden dag weer aal vertrekken aan
boord van den slagkruiser Atago, om naar
Btajlma bij Hiroshima te gaan. Hij keert daa
den 38sten te Kobe terug om de vlootman Mt
te wonen en den 29sten keert hjj aan baan*
van de Hiyei naar Yokoehuka terug.
NEW YORK. 14 Oct. Uit Manilla wordt door
Reuter nader gemeld, dat de typhoon op het
eiland Luzon 406 slachtoffers heeft geëischt.
Bovendien vreest men voor het lot van zes
honderd vermisten. Het eiland wordt oedreigd
door hongersnood en pest.
LONDEN, 14 October. (D N. B.) Naar nog
wordt vernomen, heeft de Sovjetgezant te Lon
den, Mateky. heden lord Plymouth verzocht de
internationale contröle-commteste aoo spoedig
mogelljk bijeen te loepen ter bespreking van
de Russische voorstellen.
ANTWERPEN, 14 OM. (Reuter). Te uur
vanmorgen stonden nog twee tanks, bevattende
ongeveer 400 ton benzine, In vlammen. Een
derde tank is geheel vernield. De brandweer
bestrijdt het vuur met onverminderd* klucht.
Men hoopt te kunnen bewerken, dat de schade
zich niet verder zal uitbreiden.
Er zijn geen persoonlijke ongevallen vóór
gekomen.
PARIJS, 14 Oct. (Reuter). De Poolsche mi
nister van bultenlandsche zaken Beek, te van
morgen hier aangekomen. Hjj zal hier
dag blijven alvorens naar Warschau door
reizen.
Uit welingelichte kringen verluidt.
Het syndicalistische blad „Arbeiders solidari
teit” deelt mede, dat de Fransche anarchist
Emile Cottin, die kort na den oorlog een aan
slag heeft gepleegd op Clemenceau, die toen
minister-president was, aan het Aiagoneesche
front is gesneuveld.
Cottin was een «Ier eersten, die zich hadden
laten inschrijven voor 'n internationale colonne,
onder bevel van den anarchist Buenaventura
Durrutti.
Een der Ixjndensche ochtendbladen meent.
Ts Barcelona te een bijzondere rechtbank lij-
gesteld, welke te vonnissen heeft over degenen,
die verantwoordelijk moeten geacht worden
voor de nederlaag aan het Saragossa-front.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Zij geeft daarbij t* kennen, dat da Britsche
politiek tegenover China beoogt de waarbor
ging der Britsche belangen in Centraal- en
Zuid-China in ruil voor steun van maarschalk
Tkjang Kai SJek,
Ten slotte verklaarde Sir Samuel nog, dat
de onderoommtezto van de commissie voor de
rljksverdedlgtng, welke een onderzoek instelde
naar het vraagstuk „bombardementsvllegtuf-
gen of slagschepen”, eenstemmig tot de con
clusie was gekomen, dat het slagschip onont
beerlijk blijft voor de vloot en dat men in geen
enkel geval veilig een politiek sou kunnen aan
vaarden van vervanging van slagschepen door
botnbardemenekvliegtulgen.
(Reuter). Sir Samuel
een
verdediging van het
Samuel Hoare wees
het belang van een
de verbindingswegen
verschülen<ie deelen van het
Empire, alsmede van de kusten van het moe
derland.
MIAMI, 14 Oct. Tijdens een vlucht .boven
Florida verloor een vliegtuig een vleugel.
Het toestel stortte omlaag en drie inzittenden
kwamen om het leven.
De militaire besprekingen werden door den
Koning geopend. De kwestie zal behandeld
worden tegen 27 October in een 'buitengewone
zitting van hèt parlement.
flê van coördinatie der defensie.
Ten aanzien van een ministerie van defensie
verklaarde spreker persoonlijk van meaning
te zijn, dat indien dit ooft wordt ingeeteld, dit
niet zal komen door actie van buiten af, doch
als resultaat van een nauwe samenwerking
tusschen de drie wapens.
De eerste gezant van de republiek Guatemala
bU den H. Stoel, dr. Francisco Figueroa, beeft
aan den Paus zijn geloofsbrleven overhandigd.
Na de audiëntie bracht hij een bezoek aan den
waaroemenden staatssecretaris Mgr. Plzzardo
en bezocht daarna den St. Pieter, waar hjj
door Mgr. J. O. Smit aan het hoofd van een
afvaardiging van het Kapittel werd verwel
komd.
De Volksraad heeft een drietal moties, verband
hoedende met de monetaire regelingen, aan
genomen.
Zes Jaar geëischt tegen een der daders van den
mistakten roofoverval aan den overkant van
het IJ.
Minister Hoare zeide verder, dat hu wel te
waar nog steeds het ideaal van een collectieve
veiligheid nastreefde en er in het verleden
seer hard voor gewerkt had, maar spreker Bei
de er echter van overtuigd te zijn, dat Enge
land zoowel tegenover zichzelf als tegenover
andere» verplicht was sterk te zijn. „Wfj kun
nen anderen niet beveiligen, zoolang wU ons
zelf niet kunnen beschermen”, aldus Hoare.
Hoare wees er 4iog eens op. dat den vorigen
herfst gebleken was, dat de handhaving der
collectieve veiligheid neerkwam op de Brit
sche vloot. Dit zal in de toekomst moeten ver
anderen.
Spreker weee verder op het belang van de
samenwerking tusschen de drie wapens, leger,
vloot en luchtmacht. Door de ontwikkeling
van dit laatste wapen in de afgeloopen 30 jaar
te het probleem van de defensie meer gecom
pliceerd geworden. Nieuwe organen *Un nood-
Indien de verklaring (van Koning
Leopold volgen* de letter zdu moe
ten worden uitgelegd, zou de terug
keer van België tot de algeheele
neutraliteit, dien zjj schijnt te doen
voorzien, ernstige verwikkelingen ten
gevolge hebben met betrekking tot
het Volkenbondspact en het verdrag
van Locarno van 1925, dat 7 Maart
door Duitschland is opgezegd, doch
waarvan de verplichtingen voor de
vier overige onderteekenaars nog
zijn bljjven bestaan, en in het alge
meen met betrekking tot het stelsel,
dat door het begrip van de collectieve
veiligheid is geïnspireerd.
Alvorens zich echter uit te spreken wil men
afwachten, welke practiscbe toepassing zaj
worden gegeven aan de beginselen, die door dë
rede van den Koning zjjn vastgesteld, os. ten
aanzien van de internationale positie van
België.
BRUSSEL, 14 Oct. (Reuter). H
den werd onder voorzitterschap van
den Koning een ministerraad gehou
den, waar de. ministers van Bmnen-
landsche Zaken en Nationale Verde
diging gemachtigd werden een wets
ontwerp in te dienen, dat wijziging
brengt in de wet op de militie, re-
cruteering en dienstverplichtingen.
KONING LEOPOLD VERKLAART IN DEN
MINISTERRAAD. DAT BELGIS VOORTAAN
EEN POLITIEK VAN ONAFHANKELIJKHEID
ZAL VOEREN.
De staat van alarm te te Madrid met dertig
dagen verlengd; te Barcelona lijn alle arbeiders
van beiderlei ksnne gemobUlaeertL
Mogeljjk komt, naar aanleiding der Jongste Rus
sische nota, de contröie-commtesie inzake de
non-interventte nog dese week bjjeen.
Een hernieuwd Brltseh crediet aan China van
commercieelen aard.
delijk en nog maar zeer kort geleden, name
lijk zoowel in de redevoeringen te Neurenberg
als tijdens bet oogstfeest, de meest verantwoor
delijke Dultsche persoonlijkheden redevoerin
gen gehouden hebben, die niets minder -dan
een Inmenging inhielden in de blnnenlandsche
aangelegenheden van Frankrijk en die van den
kant der Fransche regeerlng een soortgelijk
protest gewettigd zouden kunnen hebben als
het thans door Duitschland ingediende.
De woning van den bteschoo werd volkomen
vernield en verbrand. Van de senatten der dom
kerk, welke op vier mlUioen pesetas worden ge
taxeerd, werd aan ktelnoodlën en kerksieraden
tot een betirag van twee-en-een-hait millioen
pesetas geroofd.
Het seminarie en ongeveer vijftig huizen in
de onmlddeUUke omgeving daarvan werden ia
brand gestoken of door bommen verwoest, r
De „Gaceta de Madrid" publiceert een de»
creet, waarbij de Spaansche consul te Amster
dam, Carvajal, wordt ontslagen. Verder wordt
de commandant van de eerste divisie van Ma
drid, generaal Lute Cltetello Pantoja van zjjn
commando ontheven en in zjin plaats wordt
generaal Sebastian Poeas Perea benoemd.
Tenslotte wordt de majoor der Infanterie
Ramen Franco Bahamonte, een broer van gene
raal Franco, leider der nationalisten, ontslagen
met verlies van al zijn rechten
gendheld eenlg stuk Spaansch grondgebied af
te zullen staan.
In officieele kringen verklaart men, dat er
geen enkele reden te te twijfelen aan dese ver
klaringen. Zij herinneren er aan, dat niet al
leen de Itallaansche regeerlng formeel de be
richten uit Spaansche bron, dat 700 Italiaan-
sche soldaten zouden hebben deelgenomen aan
de besetting van Iblza, heeft tegengesproken,
doch dat ook de Itallaansche pers met klem
herhaalt, dat de regeerlng te Rome sinds eenl
gen tijd geen enkele territoriale ambitie heeft
aan de Spaansche kust.
TOKIO. 14 Oct. Er te geen officieele
mededeellng ontvangen omtrent een nieuwe
internationale leening aan China ten be
drage van 20 mlUioen pond, waarover vol
gens berichten in de bultenlandsche bladen
onderhandelingen worden gevoerd tusschen
Engeland, Frankrijk. België en Japan.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat geen enkel
arbeider werk zal mogen weigeren, dat ten
gunste kan komen van het nieuwe tijdperk, dat
in het leven wordt geroepen. Er moet meer
geproduceerd worden. Werken, produceeren,
overwinnen, aldus te de gedachte, die vol
gens het aanplakbiljet alle lieden, dte Och
bewust a(]n van hun plichten en rechten, voor
LONDEN, 14 Oct.
Hoare heeft gisteravond te Edinburgh
rede gehouden over de
Britsche Keizerrijk. Sir
in de eerste plaats op
veilige verdediging van
tusschen de
Waarnemers gelooven, dat het nieuwe
Britsche crediet aan China van commer-
cieeten en niet van politteken aard te, doch
zU achten bet van belang, dat de Britsche
regeerlng een psychologisch oogenbllk heeft
gekoeen voor de bekendmaking van bet
credtetplan. nu te Nanking onderhande
lingen wo< den gevoerd.
LeenbUslag In bet bellenbedrljf niet hervat.
Het nieuwe gemeentehuis te Woudenberg deer
den Commissaris der Koningin geopend.
Fasie tnssehen Ned. Handel-MaatecbapHj ea
Geldersehe Credietvereeniging.
Conflict ia Oranje-Naaoaa-mtfn tesrtt»—n.
Alleen reeds bet feit, dat de verklaringen
van den Koning bU wijze van uitzondering
openbaar zjjn gemaakt, trijst op het belang
van de genomen beslissing. In de Fransche
diplomatieke kringen toont men zich vóorate-
nog zeer gereserveerd.
PARIJS, 13 Oct. (Reuter) In gezagheb
bende Fransche kringen vat men de démarche,
die de Dultsche zaakgelastigde gisteravond bjj
den Qual d’Orsay gedaan heeft, naar aanleiding
van de redevoering van den ccmmuntettechen
leider Thorez te Straatsburg, niet al te
zwaar op.
dat aan
het bezoek van Beek geen bijzondere beteeke-
nis moet worden toegekend.
BERLIJN, 13 October. (Havas). Generaal
Von Epp, de rjjksstadhouder van Beieren, zal
zeer binnenkort «te eerste verordeningen uit
vaardigen om op de Beiersche voiksarholen
de kloosterling-onderwijzeressen door teeken-
onderwUseressen te vervangen. Men zou ver
vanging van 000 nonnen op een totaal aantal
van 1700 voorzien.
Dultsche politieke kringen verklaren, dat
dese maatregelen niet in strijd zjjn met de
bepalingen van het ooncordazt.
MUENCHEN, 14 Oct. (Reuter.) De Roomsch-
Katholleke autoriteiten hebben energiek gepro
testeerd tegen de door het Beiersche kabinet
aangekondlgde verwijdering van 1676 reugleu-
sen uit de katholieke scholen. Deze zusters zou
den, aooate gemeld, door nationaal-socialisti
sche onderwijzeressen vervangen worden. Op
1 Januari zouden daardoor 600 religieuzen zon
der werk komen, terwijl de overigen in «ien
loop van 1937 zouden worden verwijderd Men
gelooft overigens, dat de protesten weinig uit
werking zullen hebben, daar bet besluit blijk
baar reeds te goedgekeurd door «ten rtjksmi-
nteter van onderwijs.
De radiorede, waarmee de secretaris der Pro-
paganda-Congregatl*, Mgr. Oeteo Costantini,
Zaterdagavond den missiedag zal Inleiden, sal
door het Vaticaansche radl«»tatlon (golflengte
19,84) en door de Itallaansche stations om
20.30 uur worden uitgezonden.
Een Nederlanclsche vertaling wordt cm 19.30
Coot het Vaticaansche station uitgezonden.
Woensdag verlieten verscheidene Spaansche
vtescherzscfiepen de haven van Bayonne op ver
zoek van de autonome Baskteche regeerlng, wel
ke eenlge dagen geleden te ingesteld.
Nog slechts 18 van de 50 schepen, welke sedert
de gevechten in het gebied van Bilbao een toe
vlucht hebben gezocht in Bayonne, zjjn ge
bleven.
sakeUJk de nieuwe en gecompliceerde
functie* en deze worden gevormd, geleid door
de ervaring. Hoar* te van oordeel, dat dit ook
in de toekomst zoo moet doorgaan. Reeds zij»
drie belangrijke organen geschapen, n.L de
commissie van de chefs van de staven, het
Comité van Imperiale defensie en het mintete-
Het ontwerp zal voorzien in twaalf maanden
dienst voor het grootste deel van de dienst-
plichtlgen en achttien maanden voor het klein
ste deel. Totale permanente dekking zal ver
zekerd worden. Zekere garnizoenen zullen
steeds gereed staan naar de grens te worden
gezonden in geval van gevaar. De cavalerie
zal worden gemotoriseerd en de vrijwillige
dienstneming zal worden uitgebreid.
Daarom moet België, zooala kort
geleden de minister van buitenland-
zche zaken zeide, een zuiver Belgi-
ache politiek volgen, welke zich
plaatst buiten de conflicten van de
buurstaten.
Dit beantwoordt aan het Belgisch
ideaal en kan zich handhaven door
redelijke militaire en financieele po
gingen en zaL België plaatsen in de
rijen van allen, die den vtede ver
langen.
Hen, die twijfelen aan deze moge
lijkheid. wijst de koning op het trot-
sche en vastberaden voorbeeld van
Nederland en Zwitserland. Zij moe
ten zich herinneren, welk gewicht het
angstvallig handhaven door België
van zijn statuut van neutraliteit ten
gunste van België en zijn bondgenoo-
ten gedurende den geheelen oorlog
in de schaal legde en gedurende de
regeling na den oorlog.
Reeds uit de omstandigheden waaronder het
protest Ingediend werd en uit de bewoordin
gen. teaarin het vervat te, blijkt, dat men er
In verantwoordelijke kringen te Berlijn geen
karakter aan wil geven, dat het moeilijk aan
vaardbaar zou maken.
In de eerste plaats wijst men er op, dat de
Dultsche zaakgelastigde zich tot Bargeton, den
chef der afdeeling voor politieke en handels
aangelegenheden, gewend heeft, ondanks hét
feit, dat aoowel de minister van Buitenland-
sche Zaken, Delbos, als de secretarte-generaal
van den Qual d'Orsay, Léger, te Parijs vertoeft.
Verder bepaalde de zaakgelastigde zich er toe.
de aandacht der Fransche regeerlng te vesti
gen op zekere omstandigheden bU de mani
festatie te Straatsburg en op de nadeelige ge
volgen, welke gebeurtenissen van dezen aard
eventueel op de goede betrekkingen tusschen
Duitschland en Frankrijk zouden kunnen uit
oefenen. Ziedaar het juiste karakter der Dult
sche démarche.
De vertegenwoordiger van den Qual d'Orsay
bepaalde er zich toe acte te nemen van het
protest.
Onder deze omstandigheden beschouwt men
in Fransche kringen het incident als gesloten.
Vervolgens verklaarde de koning, dat een
versterking van het leger noodzakelijk Is.
De militaire politiek en «ie bultenlandsche
politiek, welke deze eerste bepaalt, moeten geen
oorlog voorbereiden, doch een <x>rlog op eigen
gebied voorkomen.
Koning Leopold herhaalde, dat België door
zijn militair systeem «ien oorlog moet voor
komen.
Dit statuut beantwoordt niet meer aan de
mogelijkheden van een plotsellngen inval en dit
moet’ten spoedigste hersteld worden.
De regeerlng zal het land tegelijk geven een
zuiverheid van geest ten aanzien van de ge
beurtenissen in bet buitenland en een gevoel
van veiligheid, dat noodig te voor de algemeene
welvaart. ZU sal de belangen van België vóór
•lies laten gaan.
Sir Samuel Hoare
