ONS BLAD
van
voeren
België zal een politiek
onafhankelijkheid
li
Het nieuws van heder
het
van
Hoare over'de verdediging
Britsche keizerrijk
Staat van alarm te
Madrid verlengd
Verklaring van
Koning Leopold
Houding van Nederland en Zwitserland
zal als voorbeeld dienen
I
f
Uit Vaticaanstad
DE BAROMETER
Berljjns protest te
Parijs
ENGELAND MOET ZEER
STERK ZIJN
De niéuwste nota
van Rusland
HET BRITSCH CREDIET
AAN CHINA
JOH. LAÜWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAB
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De typhoon op Luzon
Nog zeshonderd vermisten
Gruweldaden te Siguenza
Vliegtuig stort omlaag
i
Minister Beek te Parijs
De Keizer gaat varen
Een bezoek van negen dagen aan
f
Mxwwwwniu 1111/////////ZZ45
DONDERDAG 15 OCTOBER 1936
No. 14
Leger moet aanzienlijk
worden versterkt
België zal door zyn militair
systeem een aanval tsaeh-
ten te voorkomen
In Fransche kringen neemt men de
démarche nogal kalm op
De petroleumbrand te
Antwerpen
De indruk te Londen
Mogelyk komt de controlecom
missie nog deze week
byeen
De schoolstrijd ii^
Beieren
Slagschepen bliiyen
noodzakelijk
In Barcelona moeten alle arbeiders
van beiderlei kunne zich als
gemobiliseerd beschouwen
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
I
ADVERTB^TIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c., ingez. m«d. 40c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 433C
kunnen anderen niet bevei
ligen, zoolang we ons zelf niet
kunnen beschermen
--
DÉT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Zusters op scholen zullen worden,
vervangen
L r'
■i
NOORDHOLL ANDSCH DAGBLAD
B
bU
gewonden bjj auto-
Koning Leopold
O o
c
Tevena herinnert men er asm. dat herbaal-
Een hernieuwd Britach credlet aan China van
eenunercieeten aard.
heeft
h-na-
I
Bede van Hoare over de verdediging van het
BriUche Empire.
Vervolgens verklaarde de koning, dab een
versterking van het leger noodzakelijk is.
Het krachtig optreden van den
die in alle plaatsen een sterke tl
dat de toestand minder gespannen is
■mandant der Britsche troepen in Palestina,
penmacht concentreerde, heeft thans bewerkt.
De Poolscbe minister. Beek in Parijs aange
komen.
De verplichtingen van België moeten evenwel
niet verder gaan, iedere eenzijdige overeenkomst
verzwakt de positie van België, pok een defen
sief verbond, want boe snel de hulp van een
bondgenoot zou kunnen komen rut een aanval
van een vijand, welke bliksemsnel zou zijn, toch
zou België vanaf het begin geschokt zijn.
De militaire politiek en de buitenlandsche
politiek, welke deze eerste bepaalt, moeten geen
oorlog voorbereiden, doch een oorlog op eigen
gebied voorkomen.
De rede, die koning Leopold In den ml-
■Bdsrraad heeft nitgeeproken, heeft te
Parijs gzoote se—atis gewekt.
De rede van den koning omtrent den terug
keer van zijn land tot de neutraliteit is te Lon
den te laat bekend geworden om officieele re
acties uit te lokken.
Het besluit van België, zoo doet men hier
opmerken, vormt voor de Locarno-onder-
handelingen een nieuw element, dat, soo
meent men, een barer essentieele grondste
gen heeft gewijzigd.
een
"te
De plaatselijke federatie van syndicaten te
Barcelona heeft in werkplaatsen een aanplak
biljet doen aanbrengen, waant, wordt bekend
gemaakt, dat alle arbeiders van beiderlei kunne,
hand- zoowel als hoofdarbeiders, zich als ge
mobiliseerd moeten beschouwen
Men acht het mogelljk, dat nog dese week
de commissie bijeen wordt geroepen, doch een
beslissing is nog niet genomen.
Volgens een Havas-bericht uit Beril,
de politie de genootschappen der Dull
tionale kerk te Neurenberg en te Fürth ont
bonden, op grond van bet feit, dat dese ge
nootschappen zich hadden aangesloten bjj de
nteuw-beidensche beweging van dr. Dlnter.
op Donderdag 8 ZW VJK; 7884
Vectpu sten*, fan*
ris der Pro-
Costantim,
De wederbezetting van bet Rijnland en de
schending van de verdragen van Locarno plaat
sten België bijna terug in den toestand van vóór
den oorlog.
De aardrijkskundige toestand dwingt België
een militair apparaat te onderhouden, dat in
staat U lederen buurstaat, welke bet Belgisch i
gebied wil leenen om een ander aan te vallen,/
te weerhouden. Door zich van deze taak te
kwijten, bewerkt België op eminente wijze den
vrede in West-Europa en dwingt het eerbied af
van de landen, welke bij deze» vrede belang
hebben.
(Reuter). Sir Samuel
een
verdediging van het
Samuel Hoare wees
het belang van een
de verbindingswegen
deelen van
De woning van den blsschop werd volkomen
vernield en verbrand. Van de senatten der dom
kerk, welke op vier mlllloen pesetas worden ge
taxeerd, werd aan ktelnoodiën en kerksieraden
tot een bedrag van twee-en-een-haif jntllioen
pesetas geroofd.
Het seminarie en ongeveer vijftig hntesn in
de onmiddellijke omgeving daarvan werden in
brand gestoken of door bommen verwoest.
De „Gaceta de Madrid” publiceert een de
creet. waarbij de Spaansche consul te Amster
dam, Carvajal, wordt ontslagen. Verder wordt
de commandant van de eerste divisie van Ma
drid, generaal Luis Castello Pantoja van zijn
commando ontheven en in «ijr. plaats wordt
generaal Sebastian Posas Perea benoemd.
Tenslotte wordt de majoor der Infanterie
Ramon Franco Bahamonte, een broer van gene
raal Franco, leider der nationalisten, ontslagen
met verlies van al zijn rechten
Dit feit zal dus in overweging genomen die
nen te worden, opdat de kanselarijen onderling
kunnen nagaan, wat de gevolgen ervan zijn voor
een eventueel Rijnverdrag.
Het is dan ook te verwachten, dat onverwijld
besprekingen omtrent dit punt zullen worden
geopend, o», tusschen Parijs en Londen.
NEW YORK, 14 Oct. Uit Manilla worfit door
Reuter nader gemeld, dat de typhoon op het
eiland Luzon ”408 slachtoffers heeft geëischt.
Bovendien vreest men voor bet lot vnn zes
honderd vermisten. ‘Het eiland wordt oedreigd
door hongersnood en pest.
Het syndicalistische blad „Arbeiders solidari
teit" deelt mede, dat de Fransche anarchist
Emile Cottin, die kort na den oorlog een aan
slag heeft gepleegd op Clemenceau, die toen
minister-president was, aan bet Aiagoneesche
front is gesneuveld.
Cottin was een der eersten, die zich hadden
laten inschrijven voor 'n internationale colonne,
onder bevel van den anarchist Buer\aventura
Durruttl.
Een der Londensche ochtendbladen meent,
dat er alle reden is geloof te hechten aan de
recente verklaringen van Franco, waarin hij
bevestigt nooit aan eenlge buitenlandsche mo-
LONDEN, 14 October. (D. N. B.) Naar nog
wordt vernomen, heeft da Sovjetgezant te Lon
den, Matsky, heden lord Plymouth verzoekt de
internationale contróle-commtesle zoo spoedig
mogelijk bVeen te loepen ter bespreking van
de Russische voorstellen.
ANTWERPEN, 14 Oct. (Reuter). Te 8 uur
vanmorgen stonden nog twee tanks, bevattende
ongeveer 400 ton benzine, in vlammen. Een
derde tank is geheel vernield. De brandweer
bestrijdt het vuur met onverminderde kracht.
Men hoopt te kunnen bewerken, dat de schade
zich niet verder zal uitbreiden.
Er zijn geen persoonlijke ongevallen voor-
gekomen.
Te Barcelona is een bijzondere rechtbank in
gesteld, welke te vonnissen heeft over degenen,
die verantwoordelijk moeten geacht worden
voor de nederlaag aan het Saragossa-front.
Minister Hoare zeide verder, dat hij wel is
waar nog steeds het Ideaal van een collectieve
veiligheid nastreefde en er in het verteder,
zeer hard voor gewerkt had, maar spreker lel
de er echter van overtuigd te zijn, dat Enge
land zoowel tegenover zichzelf als tegenover
anderen verplicht was sterk te zijn. „WU kun
nen anderen niet beveiligen, zoolang wij ons
zelf niet kunnen beschermen”, aldus Hoare
Hoare wees er nog eens op, dat den vorigen
herfst gebleken was, dat de handhaving der
collectieve veiligheid neerkwam, op de Brit
sche vloot. Dit zal in de toekomst moeten veri-
anderen.
Spreker wees verder op het belang van de
samenwerking tusschen de drie wapens, leger,
vloot enluchtmacht. Door de ontwikkeling
van dit laatste wapen In de afgeloopen 30 jaar
is het probleem van de defensie meer gecom
pliceerd geworden. Nieuwe organen zijn nood-
TOKIO, 14 October. Naar vernomen wordt
zal de Kelzet 30 Ort. as de haven Yokeshuka
verlaten aan boord van het slagschip Hlyei
met onbekende bestemming, ten einde de groote
manoeuvres van de vloot bij te wonen. 3S dezer
aal de Keizer te Kobe aankomen, vanwaar hij
den volgenden dag weer zal vertrekken aan
boord van den slagkruiser Atago. om naai
Etajlma bij Hiroshima te gaan. Hij keert dan
den 38sten te Kobe terug om de vlootrevue b*j
te. wonen en den 39sten keert hij aan boord
van de Hlyei naar Yokoshuka terug.
De militaire besprekingen werden door den
Koning geopend. De kwestie zal behandeld
worden tegen 27 October in een buitengewone
zitting van het parlement.
Zij geeft daarbij te kennen, dat de Britsche
politiek tegenover China beoogt de waarbor
ging der Britsche belangen in Centraal- en
Zuid-China in ruil voor steun van maarschalk
Tzjang Kal Sjok.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar -tf 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
3, Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
In een rede in den ministerraad verklaarde
koning* Leopold II, dat hij zijn eed op de
grondwet, inzake handhaven van de Integriteit
en onafhankelijkheid van het land, zal hand-'
haven.
eerste gezant van de republiek Guatemala
en H. Stoel, dr. Francisco Figueroa, heeft
den Paus zijn geloofsbrieven overhandigd.
Na de audiëntie bracht hij een bezoek aan den
waarnemenden staatssecretaris Mgr. Plzzardo
en bezocht daarna den St. Pieter, waar hij
door Mgr. J.-O. Smit aan het hoofd van een
afvaardiging van het Kapittel werd verwel
komd.
Twee doeden en twee
ongeval i>U Soerabaja.
De Volksraad heeft een drietal moties, verband
houdende met de monetaire regelingen, aan
genomen.
Zes jaar geëischt tegen een der daders van den
mislukten roofoverval aan den overkant van
hetU.
Loonbeslag In het bollen bedrijf niet hervat.
Het nMree gemeentehuis te Woudenberg door
de» Cmamlssaris der Koningin geopend.
Fusie tusschen Ned. Handel-Maatschappij en
Oeldersche Credietvereeniging.
Conflict ht Oranje-Naaoou-mUn 8 voerkoneen.
Waarnemers gelooven, dat het nieuwe
Britsche erudiet aan China van cotnmer-
cleelen en niet van polltleken aard is, doch
sjj achten bet van belang, dat de Britsche
regeerlng oen psychologisch oogenbllk beeft
gekozen voor de bekendmaking van het
credtetplan. nu te Nanking onderhande-
lingen worden gevoerd.
MIAMI, 14 Oct. Tijdens een vlucht boven
Florida verloor een vliegtuig een vleugel.
Het toestel stortte omlaag en drie inzittenden
kwamen om het teven. -
Ml
TOKIO. 14 Oct. Er te geen officieele
mededeellng ontvangen omtrent een nieuwe
internationale teenlng aan China ten be
drage van 30 mlllloen pond, waarover vol
gens berichten in de buitenlandsche bladen
onderhandellngen „worden gevoerd tusschen
Engeland, Frankrijk, België en Japan.
Het eenig officieele commentaar hierop te,
dat de Japansche regeerlng de aangelegenheid
zal overwegen, indien zij er formeel in zal wor
den gemoeid.
DERTIGSTE JAARGANG
gendheid eenig stuk Spaansch grondgebied af
i te zullen staan.
In officieele kringen verklaart men, dat er
geen enkele reden te te twijfelen aan deze ver
klaringen. Zij herinneren er aan, dat niet al
leen de Italiaansche regeerlng formeel de be-
richten uit Spaansche bron, dat 700 Italiaan
sche .soldaten zouden hebbe^ deelgenomen aan
de bezetting van Iblza, heeft .tegengesproken,
doch dat ook de Italiaansche pers met klem
herhaalt, dat de regeerlng te Rome sinds eeni-
gen tijd geen enkele territoriale ambitie heeft
aan de Spaansche kust.
- MUENCHKN. 14 Oct. (Reuter.) Da Boomach-
Katholleke autoriteiten hebben energiek gepro
testeerd tegen de door het Beiersche kabinet
aangekondigde verwijdering van 1878 rengieu-
sen uit de katholieke scholen. Deze zusters zou
den, zooals gemeld, door natlonaal-socialistt-
sche onderwijzeressen vervangen worden Op
1 Januari zouden daardoor 800 religieusen zon
der werk komen, terwijl de overigen lu den
loop van 1937 zouden worden verwijderd Men
gelooft overigens, dat de protesten weinig uit
werking zullen hebben, daar bet besluit blijk
baar reeds is goedgekeurd door den rijksml-
nteter van onderwijs.
delijk en nog maar zeer kort geleden, name
lijk zoowel in de redevoeringen te Neurenberg
als tijdens het oogstfeest, de meest verantwoor
delijke Dultsche persoonlijkheden redevoerin
gen gehouden hebben, die niets minder dan
een Inmenging inhielden in de binnenlandsche
aangelegenheden van Frankrijk en die van den
kant der Fransche regeerlng een soortgelijk
protest gewettigd zouden kunnen hebben als
het thans door Dults8hland Ingediende.
LONDEN, 14 Oct.
Hoare heeft gisteravond te Edinburgh
rede gehouden over de
Britsche Keizerrijk. Sir
in de eerste plaats op
veilige verdediging van
tusschen de verschillende deelen van het
Empire, alsmede van de kusten van het moe
derland.
In de kort geleden door de nationalisten
bezgjte bisschopsstad Siguenaa. oteek door
de rooden op den laatsten dag voor hun
nederlaag een waar schrikbewind te zijn ge
voerd.
De rooden hadden, zonder eenlgen vorm van
proces, dien .dag den bisschoo. twintig geeste
lijken: honderd burgers en nog een nonderdtal
personen uit de omgeving vermoord.
PARUS, 14 Oct. (Reuter). De Pooteche mi
nister van buitenlandsche zaken BeclC te van
morgen hier aangekomen. HU zal hier
dag bUjven alvorens naar Warschau de
reizen.
Uit welingelichte kringen verluidt, dat aan
het bezoek van Beek geen bUzondere beteeke-
nis moet worden toegekend.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat geen enkel
arbeider werk zal mogen weigeren, dat ten
gunste kan komen van het nieuwe tijdperk, dat
in het leven wordt geroepen. Er moet meer
geproduceerd worden. Werken, produceeren,
overwinnen, aldus te de gedachte, oie vol
gens Jiet aanplakbiljet alle lied et., die zich
bewust zUn van hun plichten en rechten, voor
oogen moeten houden.
Ten slotte verklaarde Sir Samuel nog, dat
de ondercommissie van de commissie voor de
rUksverdedlging, welke een ondersoek instelde
naar het vraagstuk „bombardementsvliegtui
gen of slagschepen”, eenstemmig tot de con
clusie was gekomen, dat het slagschip onont
beerlijk blUft voor de vloot en dat men in geen
enkel geval veilig een politiek sou kunnen aan
vaarden van vervanging van slagschepen door
bombardementsvliegtuigen.
BRUSSEL, 14 Oct (Reuter). He
den werd onder voorzitterschap van
den Koning een ministerraad gehou
den, waar de ministers van Binnen
landsche Zaken en Nationale Verde
diging gemachtigd werden een wets
ontwerp in te dienen, dat wijziging
brengt in de wet op de militie, re-
cruteering en dienstverplichtingen.
Woensdag verlieten verscheidene Spaansche
visschersschepen de haven van Bayonne op ver
zoek van de autonome Baskische regeerlng, wel
ke eenlge dagen geleden te ingesteld.
Nog slechts 18 van de 50 schepen, welke sedert
de gevechten in het gebied van Bilbao een toe
vlucht hebben gezocht in Bayonne, zUn ge
bleven.
Daarom moet België, zooals kort
geleden de minister van buitenland
sche zaken zeide. een zuiver Belgi
sche politiek volgen, welke zich
plaatst buiten de conflicten van de
buurstaten.
Dit beantwoordt aan het Belgisoh
ideaal en kan zich handhaven door
redelijke militaire en financieele po
gingen en zal België plaatsen in de
rjjen van allen, die den vrede ver
langen.
Hen, die twijfelen aan deze moge
lijkheid, wjjst de koning op het trot-
sche en vastberaden voorbeeld van
Nederland en Zwitserland. Zij moe
ten zich herinneren, welk gewicht het
angstvallig handhaven door België
van zijn statuut van neutraliteit ten
gunste van België en zijn bondgenoo-
ten gedurende den geheelen oorlog
in de schaal legde en gedurende de
regeling na den oorlog.
MADRID, 14 Oct (Renter) De perma
nente deputatie van de Cortes heeft heden
morgen besloten den staat van alarm met
30 dagen Te verlengen.
Alleen reeds het feit, dat de verklaringen
van den Kontng bü wijze van uitzondering
openbaar zijn gemaakt, wijst op het belang
van- de genomen beslissing. In de Fransche
dlpkpnatieke kringen toont men zich voorals
nog zeer gereserveerd.
PARIJS, 13 Oct. (Reuter) In gezagheb
bende Fransche kringen vat men de démarche,
die de Dultsche zaakgelastigde gisteravond bij
den Qual d’Orsay gedaan heeft, naar aanleiding
van de redevoering van den communtetischen
leider Thorez te Straatsburg, niet al te
zwaar op.
Reeds uit de omstandigheden waaronder het
protest ingediend werd en uit de bewoordin
gen. a«arln het vervat is, blijkt, dat men er
in verantwoordelijke kringen te Berlijn geen
karakter aan wil geven, dat het moeilijk aan
vaardbaar zou' maken.
In de eerste plaats wijst men er op. dat de
Dultsche zaakgelastigde zich tot Bargeton, den
chef der afdeeling voor politieke en handels
aangelegenheden, gewend beeft, ondanks het
feit, dat zoowel de minister van Buitenland
sche Zaken, Delbos, als de secretaris-generaal
van den Qual d'Orsay. Léger, te Parijs vertoeft.
Verder bepaalde de zaakgelastigde zich er toe,
de aandacht der Fransche regeerlng te vesti
gen op zekere omstandigheden bij de mani
festatie te Straatsburg en op de nadeelige ge
volgen, welke gebeurtenissen van dezen aard
eventueel op de goede betrekkingen tusschen
Duittohtend en Frapkrijk zouden kunnen uit
oefenen. Ziedaar het juiste karakter der Dult
sche démarche.
Dé vertegenwoordiger van den Qual d’Orsay
bepaalde er zich toe acte te nemen van het
protest.
Onder dese omstandigheden beschouwt men
in Fransche kringen het incident als gesloten.
KONING LEOPOLD VERKLAABT IN DEN
MINISTERRAAD, DAT BELGIë VOORTAAN
EEN POLITIEK VAN ONAFHANKELIJKHEID
ZAL VOEREN.
De staat van alarm te te Madrid met dertig
dagen verlengd; te Barcelona zijn allf arbeiders
van beiderlei kunne gemobiliseerd.
J Mogetuk koXit. naar aanleiding der jongste Rus
sische* notdf do contröie-commissie Inzake de
non-lnteréentie nog dese week bijeen.
zakelijk voor de nieuwe en gecompliceerde
functies en deze worden gevormd, geleld door
de ervaring. Hoare te van oordeel, dat dit ook
in de toekomst zoo moet doorgaan. Reeds lijn
drie belangrijke organen geschapen, nX de
commissie van de chefs van de staven, het
comité van imperiale defensie en het ministe
rie van coördinatie der defensie.
Ten aanzien van een ministerie van defensie
verklaarde spreker persoonlijk van meaning
te zijn, dat indien dit ooit wordt Ingesteld, dit
niet zal komen door actie van buiten af, doch
als resultaat van een nauwe samenwerking
tusschen de drie wapens.
Het ontwerp zal voorzien in. twaalf maanden
dienst voor het grootste deel van de dienst
plichtigen en achttien maanden voor het klein
ste deel. Totale permanente dekking zal ver
zekerd worden. Zekere garnizoenen zullen
steeds gereed staan naar de grens te worden
gezonden in geval van gevaar. De cavalerie
zal worden gemotoriseerd en de vrijwillige
dienstneming zal worden uitgebreid.
De radiorede, waarmee de secr
paganda-Congregatle, Mgr. Oei
Zaterdagavond den missiedag zal inletden. zal
door het Vatlcaansche radiostation (golflengte
19,84) en door de Italiaansche stations om
20.30 uur worden uitgezonden.
Een Nederlancteche vertaling wordt om 19.30
door het Vatlcaansche station uitgezonden.
BERLIJN, 13 October. (Havas). Generaal
Von Epp. de rijksstadhouder van Beieren, sal
zeer binnenkort de eerste verordeningen uit
vaardigen om op de Beiersche volksscholen
de kloosterüng-onderwüzeressen door leeken-
onderwijseressen te vervangen. Men zou ver
vanging van MO nonnen op een totaal aantai
van 1700 voorzien.
Dultsche politieke kringen verklaren, dat
deze maatregelen niet in strijd zijn met de
bepalingen van het concordaat.
Koning Leopold herhaalde, dat België door
zijn militair systeem den oorlog moet voor
komen.
Dit statuut beantwoordt niet meer aan de
mogelijkheden van een plotselingen lnval-en dit
moet ten spoedigste hersteld worden.
De regeerlng zal het land tegelijk geven een
zuiverheid van geest ten aanzien van de ge
beurtenissen in het buitenland en 'een gevoel
van veiligheid, dat noodig te voor de algemeene
welvaart. Zij zal de belangen van België vóór
alles laten gaan.
Indien de verklaring van Koning
Leopold volgens de letter zou moe
ten worden uitgelegd, zou de terug
keer van België tot de algeheele
neutraliteit, dien'zij schjjnt te doen
voorzien, ernstige verwikkelingen ten
gevolge hebben met betrekking tot
het Volkenbondspact en het verdrag
van Locarno van 1925, dat 7 Maart
door Duitschland is opgezegd, doch
waarvan de verplichtingen voor de
vier overige onderteekenaars nog
zjjn blijven bestaan, en in het alge
meen met betrekking tot het stelsel,
dat door het begrip van de collectieve
veiligheid is geinspireerd.
Alvorens zich echter uit te spreken wil men
afwachten, welke practische toepassing zal
worden gegeven aan de beginselen, die door de
rede van den Koning zjjn vastgesteld, oa. ten
aanzien van de internationale positie van
België.
Sir Samuel Hoare
1 i4’
F-.'i
